SAKSF RAM L E G G. Sakshandsamar: Haakon Stauri Begby Arkiv: MTR 193/1 Arkivsaksnr.: 16 / 1534

Transkript

1 SAKSF RAM L E G G Sakshandsamar: Haakon Stauri Begby Arkiv: MTR 193/1 Arkivsaksnr.: 16 / 1534 Klagehandsaming - vedtak om oppføring av stølshus på vilkår - Bakkedalen - gbnr. 193/1 Rådmannen si tilråding: Plan - og forvaltningsstyret tek ikkje klagen frå Ove Haugen til følgje, jf fvl 33 andre ledd. Klagen frå Lidvin Hesjevoll blir avvist då ho er komen inn for seint, jf fvl 29, jf 33 andre ledd siste punktum, jf 34 fyrste ledd. Saka vert sendt Fylkesmannen i Sogn og Fjordane for endeleg avgjerd, jf fvl 33 fjerde ledd.

2 Saksutgreiing: Prenta vedlegg: Søknad frå Anne Elgersma med vedlegg av Luster kommune sitt vedtak om byggeløyve av Elgersma sine kommentarar til vedtaket om byggeløyve av Luster kommune sitt svarbrev av på kommentarane av Merknad til byggeløyve frå Ove Haugen av Luster kommune sitt svarbrev av på merknadane av L uster kommune sitt brev av Varsel om klage frå Ove Haugen av Utfyllande klage frå Ove Haugen av med vedlegg av Notat etter telefonsamtale med Nils Solheim av Merknad frå Lidvin Hesjevoll av Uprenta vedlegg : Ingen. Samandrag: Utval som har vedtaksmynde: Plan - og forvaltningsstyret. Mynde til utvalet er gjeve i p olitisk delegeringsreglement. Aktuelle lov e r og forskrift e r: - Plan - og bygningslova av nr Forvaltningslova av Saka gjeld: Saka gjeld klage på vedtak om løyve til oppføring av stølshus på vilkår i Bakkedalen. gjeld heile vedtaket. Klagen Bakgrunn for saka: Anne Elgersma er eigar av Jostedal prestegard, gbnr. 193/1 og søkte om løyve til oppføring av stølshus på prestegarden si tuft i Bakkedalen. Ove Haugen er eigar av naboselet og hadde merknadar i samband med handsaminga av byggesaka. Merknaden gjekk i det vesentlege på avstanden til hans sel og frykt for økt snøpakking på hans sel dersom tiltaket vert oppført som skissert i søknaden. Haugen godtok ikkje at avstanden vart nærmare hans sel enn 4 meter. Tiltakshavar kommenterte merknadane i samband med innsending av byggesøknaden. Luster kommune fatta positivt vedtak om byggeløyve Luster kommune tok merknadane frå nabo delvis til følgje og fastsette eit vilkår om at selet skulle oppførast på eksisterande fundament. Kommunen mottok deretter merknadar frå tiltakshavar i brev av Merknadane gjaldt i det vesentlege faktiske opplysningar rundt tilhøva på staden. Tiltakshavar presiserte

3 også at tiltaket er søkt oppført på eksisterande fundament og at fundamentet vert forlenga 1, 7 meter frå selet til Haugen, noko som ifølgje tiltakshavar ikkje vil gje Haugen serlege ulemper. Det vert elles vist til at Haugen ikkje har klaga på arealet av nybygget sjølv om han vart varsla om forlenginga av grunnmuren ved utsending av nabovarselet. Luster kommune svarte i brev av at merknadane av vart tekne ti l ori entering og at dersom han ønskte vedtaket omgjort måtte han sende inn ei formell klage. I brev av kommenterte klagar kommunen sitt vedtak. Det følgjer av merknaden at klagar synes t det er lett å sjå ut i frå oversiktsb ilete at avstanden mellom sela er betydeleg kortare enn 4,1 meter som er breidda på nybygget. Ved avstandsmåling frå hjørnesteinen på eksisterande tuft til ytterkledning på hans sel vert avstanden 3,10 meter. Det vart elles peika på at det er fullt mogleg å bygge på eksisterande tuft og oppretthalda 4 meter avstand ved å trekke bygge lenger inn på tufta, men grunnflata på bygget blir dermed mindre. Avslutningsvis heiter det at avstanden på 4 meter som også kommunen har lagt til grunn er eit absolutt minimu mskrav. Kommunen svarte i brev same dag at om brevet frå tiltakshavar av om at selet ikkje skal forlengast mot Haugen sel, men forlengast om lag 1,7 meter frå selet til Haugen. Bakgrunnen for dette var slik kommunen forstod det, eit ønskje om auka avstand sidan bygga vil ligge i vinkel til kvarandre. Avslutningsvis la kommunen til grunn av avstanden mellom sela vart minst 4 meter. Kommunen sendte deretter eit nytt brev i saka etter samtale med klagar, frå brevet siterast : «I Elgersma sin søknad om byggeløyv er det opplyst at det nye selet skal byggast på prestegarden si tuft i Bakkedalen og at avstanden til nærmaste bygning vert 3-4 meter. Slik vi forstår det er avstanden til Elgersma sitt nye sel 3,10 meter frå ditt sel. I vedtaket om byggeløyv er det sett som vilkår at selet skal oppførast på eksisterande tuft. Det har vore langvarig praksis i Luster kommune at det kan gjevast løyve til slik oppattbygging av stølshus i eksisterande stølsmiljø. Teikningane og innsendt situasjonsplan viser eit bygg som er noko lenger enn eksisterande tuft. I vårt vedtak er det gjeve løyve «som omsøkt». Dette inneber at søknaden er godkjent slik det er søkt om. Etter kva vi kan sjå er Elgersma sitt stølshus soleis i samsvar med tidleg are innsendt søknad.» Kommunen mottok deretter varsel om klage Fullstendig klage vart sendt Klagen av er supplert med bilete motteke Det er også motteke klage frå Lidvin Hesjevoll i samband med s aka. Brevet er formulert som ei klage. Hesjevoll vise til tidlegare motteke nabovarsel, at tiltakshavar bygge utafor tufta og at dette ikkje kjem fram av nabovarselet. Hesjevoll kan i kkje godta at tufta vert utvida, då tiltakshavar ved å utvide tufta tek e in del av sameige sin eigedom. Det vert elles vist til at han etter Hesjevoll sitt syn har gått utover målsett skisse sendt i nabovarselet. Kommunen stadfesta ovanfor Hesjevoll i brev same dag at klagen var motteken. Klagefrist: Vedtaket som er klaga på vart fatta administrativt , d - sak 142/16. Vedtaket vart sendt på e - post til Elgersma og Haugen same dag. Etter telefonkontakt mellom klagar og kommunen vart det klart at klagar ikkje hadde fått vedtaket av

4 tilsendt sjølv om loggen i sakshandsamingsprogrammet syner at han skal ha fått vedtaket. Han fekk difor tilsendt vedtaket på nytt på e - post Kommunen mottok deretter merknad til vedtaket frå klagar Luster kommune mottok dere tter varsel om klage Kommunen mottok så utfyllande klage samt supplerande opplysningar i form av bilete I samsvar med forvaltningslova 33 er klagen sendt tiltakshavar for uttale ved brev av Frist for uttal e vart sett til Tiltakshavar har ikkje hatt merknadar til klagen. Når det gjeld klagen frå Lidvin Hesjevoll er det rådmannen si vurdering at klagen blir avvist. Klagen er komen inn for seint, jf fvl 29, jf 33 andre ledd siste punktum, jf 34. Inn under denne vurderinga legg rådmannen vekt på at Hesjevoll har vist til utsendt nabovarsel. Nabovarsel vart sendt rekommandert Det følgjer av pbl 21-3 at merknad s fristen er minst 14 dagar. Klagen er dagsett , 5 månader etter at nabovarsel er sendt ut. Om klagen frå Ove Haugen av Haugen vise til e - post og brev [kommunen sitt brev av ] frå plansjef om at oppføring av stølshuset til Elgersma er i samsvar med byggeløyve. Haugen er ikkje samd i dette og klager på denne avgjerda. Slik bygget no vert oppført vil det føre til auka snøpress og forringing av hans eksisterande bygning. Løyve er gjeve på vilkår at bygget skal oppførast på eksisterande tuft og at kommunen legg til grunn ein avstand på fire meter. Det er stadfesta av byggesakshandsamar at dette er vilkår som må følgjast når det nye stølshuset skulle oppførast. Byggesakshandsamar har også forvissa han om at slik løyve var skrive og meint så kunne ikkje Elgersma ta seg til rette utanfor den ek sisterande tufta. Dette vart gjenteke i samtale på byggesakshandsamar sitt kontor Byggesakshandsamar har heile tida gjeve meg tryggheit for at byggeløyve ikkje gjev opning for å sette opp eit nybygg utanfor den eksisterande tufta eller nærmare enn 4 meter frå mitt sel. Ved handsaminga av byggesøknaden vart det vinter og ikkje mogleg å gjennomføre synfaring. Eit dårleg flyfoto der det var vanskeleg å sjå at nybygget var større enn eksisterande tuft, vart nytta som einaste bilete. I søknaden var det ikkje opplyst noko mål på det opphavlege tufta eller opplysningar om at denne skulle utvidast. Frå starten av sakshandsaminga har Haugen peika på snøpress, opphoping av snø og liten avstand mellom sela som eit problem. Tiltakshavar argumentere med at tuftene «ligg der dei ligg» og at naturen har «naturlege høgdeforskjellar». Sela vart i følgje Haugen plassert slik med god grunn. I 1924 fekk Øvregarden i samråd med prestegarden plassere sitt sel på noverande tuft. Selet vart trekt langt utpå ein fje llskrent og på høge murar, jf bilete. Då fekk sela ei plassering som var hjørne mot hjørne og ikkje langs med kvarandre. Dette gav plass, luft, mindre opphoping av snø og lite snøpress mellom sela. Sela vart omtrent like store og med same takhøgde, noko so m danna eit fint harmonisk stølsbilete. Høgdeforskjellen i terrenget hadde ingen negativ verknad. Slik bygget no vert oppført blir sela ståande mest parallelt i ei lengde tilsvarande utviding av tufta. Taksnø vil fort fylle opp den smale plassen som er laga mellom sela. Taksnø frå det nye selet med bratt takvinkel og stor høgd vil ha fritt rom for å falle av, taksnø frå Haugen sitt gamle sel vil ikkje få moglegheit til å skli av slik som før. Dette i lag med h øgdeforskjellen i

5 terrenget dannar eit stort snøpress mot Haugen sitt sel som står på høge murar. Retninga på snøpresset vert svært ugunstig for Haugen sitt sel og dette er hovudgrunnen til at det må reagerast på måten prestegardstufta vert utvida. Rådmannen si ne v urdering ar : Rådmannen gjer kort innleiingsvis merksam på at kommunen sitt brev av ikkje er vedtak i forvaltningslova si n forstand. Det er difor ikkje klagerett på dette. Klagen retter seg soleis mot kommunen sitt vedtak av Vurdering av om klagen frå skal takast opp til handsaming Det rettslege u tgangspunkt er at klage r på vedtak skal avvisast dersom vilkåra for å handsame dei ikkje er oppfylt, jf fvl 33 andre ledd. Rådmannen presisere at eit vedtak om å avvise ein klage inneber at klagen ikkje vert teken opp til vurdering. Ein avviser soleis å sjå nærmare på saka. Eit vedtak om å avvise ei klage er dermed ikkje det same som at ei klage vert vurdert og ikkje førar fra m. Rådmannen vurdere difor fyrst om klagen skal takast opp til handsaming. Dersom rådmannen kjem til at saka skal takast opp til handsaming vil momenta i klagen bli vurdert. Dersom rådmannen kjem til at vilkåra for å handsame klagen ikkje er oppfylt, vil rådmannen innstille på at klagen skal avvisast utan realitetsavgjerd, jf fvl 33 andre ledd. Vilkåra for å ta klagen opp til handsaming er at det er tale om eit einskil t vedtak ( 28), at den som klagar er part eller har rettsleg klageinteresse ( 28), at det er klaga innafor fristen ( 29) og at klaga sitt innh ald ikkje er tidlegare avgjort (sml reglane om litispendens i tvl 18-1) i. Det er på det rein e at det er tale om eit einskilt vedtak som kan klagast på. Det er også på det reine at vilkåret om ret tsleg interesse er oppfylt og at klaga sitt innhald ikkje tidlegare er avgjort. Det problematiske er soleis om det er klaga innafor fristen på tre veker i fvl 29. Det følgjer av forvaltningslova 29 at fristen for å klage på tre veker gjeld frå det det tidspunkt melding om vedtak et er «kommet frem» til parten. Det er på det reine at vedtaket vart sendt elektronisk pr. e - post til både Elgersma og Haugen Dette går også fram av loggen i kommunen sitt sakssystem. Normalt vil vedtaket då vere fra mme same dag og innan kort tid. Når melding om vedtaket er skjedd elektronisk, starter klagefristen å gå frå det tidspunktet vedtaket er gjort tilgjengelig for parten og varsel om dette er sendt, jf. e - forvaltningsforskrifta 11 andre ledd, jf 8 tredje ledd. Det går vidare fram av forskrifta 11 femte ledd at det er klaga innanfor fristen dersom klaga er kome fram til den elektroniske adressa som forvaltningsorganet har oppgjeve. Klagar etterlyste vedtaket i telefonsamtale og fe kk det då straks tilsendt på e - post. Kommunen mottok deretter merknad til vedtaket frå klagar Luster kommune mottok deretter varsel om klage Kommunen mottok så utfyllande klage samt supplerande opplysningar i form av bile te i Litispendens er eit prosessrettsleg omgrep som betyr at dersom det blir reist nyk sak om same forhold, skal retten av eige tiltak avvise saken.

6 Sett hen til at klagar fyrst fekk tilsendt vedtaket tek rådmannen utgangspunkt i denne datoen ved fastsetjing av klagefristen. Klagefristen vert etter dette Som det går fram ovanfor mottok kommunen merknadar til vedt aket denne dagen. Formell klage vart fyrst sendt og Etter dette er det rådmannen si vurdering at det er klaga for seint. Klagen skal da som utgangspunkt avvisast som for seint inn komen, jf fvl 33 andre ledd. Vurdering av fristoppreisning etter fvl 31 Forvaltningslova 31 opnar for å ta ei klage opp til handsaming sjølv om klagen er kome inn etter at fristen for å klage er gått ut. Etter fyrste ledd bokstav a, kan dette gjerast i dei tilfella der klagar ikkje kan lastast for fristoversittinga, mens fyrste ledd bokstav b opnar for at klagen kan takast under handsaming dersom det «av særlige grunner er rimelig at klagen bli prøvd» Det følgjer også av andre ledd i føresegna at det ved vurderinga av om klagen skal takast opp til handsaming skal leggjast vekt på om endring av vedtaket kan medføre skade eller ulempe for andre. Vurdering av 31 fyrste ledd bokstav a. Det går fram av føresegna at klagen takast opp til handsaming dersom parten ikkje kan lastast for å ikkje ha klaga innan fristen. I denne saka fekk klagar tilsendt vedtaket fyrst og deretter på nytt Ut i frå opplysningane om at klagar ikkje fekk tilsendt vedtaket , tek rådmannen utgangspunkt i sendinga Fristen for å klage er då Som nemnt ovanfor mottok kommunen merknadar til vedtaket av denne dagen. Kommunen mottok så varsel om klage og utfyllande klage Varsel om klage er soleis sendt to månader etter at vedtaket er motteke. Av omsynet til effektivitet og ressursbruk både i forvaltninga og for private parter er det viktig at fristar vert overhald n e. Også omsynet til innretting, «forutberegnel i ghet» og tillit til forvaltningsvedtak tilseier at det ikkje skal vere kurant å få oppreisning for å ha klaga for seint, jf også sivilombodsmannen si sak 20 11/1906 som gjald t fristoppreisning etter fvl 31 fyrste ledd bokstav b. Etter rådmannen si vurdering gj er desse omsyna seg gjeldande også ved vurderinga etter bokstav a. Rådmannen finn etter dette at det er klaga for seint og at klagar kan lastast for dette. Spørsmålet er så om det kan gjevast fristoppreisning etter fvl 31 fyrste ledd bokstav b. Vurde ring av fvl 31 fyrste ledd bokstav b) Det følgjer av denne føresegna at klage som er for seint innkome, likevel kan takast opp til handsaming dersom det «av særlige grunner er rimelig at klagen blir prøvd» Sivilombodsmannen har i sak 2011/1906 lagt til grunn at ordlyden «særlige grunner» tilseier at det må påvisast nokre spesifiserte, klare grunnar som etter ei konkret vurdering gjer det rimeleg at klagen vert prøvd. Etter ombodsmannen si vurdering tilseier ordlyden også at grunnane ikkje skal vere så g enerelle at dei kan gjerast gjeldande i mange saker. Sivilombodsmannen har også uttalt at «særlige grunner» inneber at avgjerd om oppreisning

7 må forankrast i konkrete tilhøve knytt til den individuelle saken. ii Rådmanne n legg sivilombo dsmannen si for ståing av ordlyden til grunn ved vurderinga av om det skal gjevast fristoppreisning etter denne føresegna. Det er vidare lagt til grunn i fleire uttalar frå sivilombodsmannen at det ikkje skal vere kurant å få oppreisning etter denne føresegna, sidan utgangspunktet normalt vil vere at klager kan iii lastast for fristoverskridinga Forarbeida til føresegna (Ot. prp nr. 3 ( ) s. 92 nemner som eksempel at klager over rettsbruken kan vere «særlige grunner». Det er vist til at det kan være lite rimeleg og avvise ei slik klage fordi «rettsspørsmålet ikke derved bringes ut av verden». Det går elles fram av juridi sk litteratur at fleire moment kan vere relevante ved vurderinga og at det må gjerast ei konkret vurdering i den einskilde saka, sjå Woxholth, forvaltningsloven med kommentarar, ( 5. utg. 2011) s. 536: «Et hensyn som kan tale for oppreisning etter dette alternativet, er at saken er av særskilt stor betydning for klageren, eller at den reiser et prinsippspørsmål som også forvaltningen er tjent med at det blir tatt stilling til. Det kan særlig være aktuelt om klagen ikke bare angår skjønnsutøvelsen, men spe sielt rettsanvendelsen. Synes realitetsavgjørelsen som er truffet av underinstansen tvilsom rettslig sett, er det også et moment som taler for oppreisning.» Etter det opplyste har saka stor betydning for klagar. Dette kan derimot etter rådmannen sitt syn ikkje leggast alt for stor vekt på, då det same omsynet vil gjere seg gjeldande i dei fleste klagesaker. Luster kommune får med jamne mellomrom inn søknadar om oppføring av stølshus på eksisterande fundament. Sett hen til dette kan denne saka danne ein v iss presedens for seinare saker og det kan soleis vere nyttig for bygningsmynda i kommunen å få avklart saka. Kommunen har i sommar hatt ein del problem knytt til det nye elektroniske sakshandsamingsprogrammet. Det kan difor ikkje utelukkast at dette har medført at post ikkje har kome fram eller at e - post ikkje har vorte registrert. Rådmannen vurderer det slik difor at eventuelle feil som følgje av dette ikkje skal lastast partar eller andre med rettsleg klageinteresse. Sett hen til at saka har stor betydning for klagar og moglegheita for eventuelle seinare presedensverknadar denne saka eventuelt måtte få, finn rådmannen at det bør kunne gjevast fristoppreisning i denne saka. Rådmannen går så over til å vurdere klagen frå Ove Haugen. Vu rdering av Haugen sin klage av Det rettslege utgangspunktet innafor forvaltningsretten, som plan - og bygningsretten er ein del av, er at saker skal handsamast etter reglane som gjeld på vedtakstidspunktet. Dette er slått fast i fleire uttaler f rå sivilombodsmannen, mellom anna i sak 2007/521. Det følgjer vidare av pbl 21-4 fyrste ledd at kommunen plikter å gje byggeløyve dersom tiltaket held seg innafor føresegner gjeve i eller i medhald av plan - og bygningslova. Kommuneplanen sin arealdel va rt vedteken av Luster kommunestyre , sak 13/15. I punkt i arealdelen er det gjeve føresegner for bygningar i stølsområdar. Desse føresegna saman med reglane i plan - og bygningslova må difor leggjast til grunn ved handsaminga av bygg j e søknaden. ii SOM s. med vidare tilvis ingar iii S jå mellom anna SOM og SOMB

8 På vedta k stidspunktet hadde kommunen føl gjande opplysningar om tiltaket frå tiltakshavar: Prestegarden si seltuft har ei breidde på 4, 3 meter og at stølshuset skal oppførast på eksisterande tuft, breidde 4,1 meter. Vegghøgda kjem på 1,7 meter, mens takvinkelen vert 38 o. Mønehøgda vert om lag 3,95 meter medrekna bjelkelag. Ut i frå desse opplysningane skal tiltaket oppførast på eksisterande seltuft. Det er lang praksis i Luster kommune for at det kan gjevast løyve til slike tiltak. I kommunen sitt vedtak om byggeløyve av vart det stilt som vilkår at bygget skulle oppførast på eksisterande fundament. Rådmannen forstår klagen slik at klagen knyter seg til at bygget som er under oppføring vert større enn det som g år fram av søknaden. U t i frå opplysningane i klagen frå Haugen inneber byggetiltaket at selet vert forlenga i lengderetninga mot selet hans. Dette godtek han ikkje. Det er tidlegare opplyst frå tiltakshavar i e - post av at selet skal forlengast 1,7 meter frå selet ti l Haugen. Spørsmålet blir dermed om forlenginga på 1,7 meter er innafor ramma av vedtaket av Teikningane og situasjonsplanen motteke på søknadstidspunktet syner eit bygg som er noko lenger enn eksisterande tuft. Ut i frå desse opplysningane er de t rådmannen si vurdering at oppføring av selet er i samsvar med bygge løyve slik det vart gjeve Etter rådmannen si vurdering er det ikkje kome fram nye moment i klageomgangen som gjev grunn til å endre kommunen sitt vedtak om byggeløyve av På denne bakgrunn tilrår rådmannen at klagen frå Ove Haugen ikkje vert teken til følgje. Avsluttande merknadar: Dersom plan - og forvaltningsstyret skulle kome til eit anna resultat enn rådmannen, slik at vedtaket av vert opp heva, må utvalet grunngje dette, jf fvl 24 og 25. Manglande grunngjeving er ein sakshandsamingsfeil som kan føre til at vedtaket vert omgjort ved klagehandsaminga hos Fylkesmannen, jf prinsippet i fvl 41. Dato: Jarle Skartun Arne Ingjald Lerum rådmann p lansjef Særutskrift m/kopi til: skal sendast: