SAKSF RAM LE G G. Sakshandsamar: Haakon Stauri Begby Arkiv: MTR 20/41 Arkivsaksnr.: 16 / 237

Transkript

1 SAKSF RAM LE G G Sakshandsamar: Haakon Stauri Begby Arkiv: MTR 20/41 Arkivsaksnr.: 16 / 237 Klagehandsaming - vedtak om pålegg om retting og ilegging av tvangsmulkt ved oppføring av mur på Skjolden Rådmannen si tilråding: ::: Sett inn innstillingen under denne linja Klagen på Luster kommune sitt vedtak av vert ikkje teken til følgje. Klagen vert sendt Fylkesmannen i Sogn og Fjordane for endeleg avgjerd, jf forvaltningslova 33 fjerde ledd. ::: Sett inn innstillingen over denne linja... Sett inn s aksutredningen under denne linja

2 Saksutgreiing: Prenta vedlegg: 1. Luster kommune sitt førehandsvarsel om v edtak om stans av arbeid med øye blikkeleg verknad og førehandsvarsel om vedtak om retting og vedtak om ilegging av tvangsmulkt av Uttale frå advokat Edmund Bolstad av til førehandsvarselet. 3. Vedtak om oppsettande verknad av av førehandsvarsla vedtak om pålegg og retting vedt ak om ilegging av tvangsmulkt. 4. Vedtak om pålegg om retting og ilegging av tvangsmulkt av Klage frå advokat Edmund Bolstad av på vedtak om pålegg om retting og ilegging av tvangsmulkt. 6. Kart som syner vatn - og avløpsleidningar Uprenta vedlegg : Ingen. Samandrag: Saka gjeld klage på vedtak om pålegg om retting og ilegging av tvangsmulkt i samband med oppføring av mur over kommunal infrastruktur på Skjolden. Rådmannen har vurdert klagen og tilrår at klagen ikkje vert teke til følgje. Utval som har vedtaksmynde: Plan - og forvaltningsstyret, jf politisk delegeringsreglement. Saka gjeld: Saka gjeld klage på kommunen sitt vedtak av om pålegg om retting og ilegging av tvangsmulkt i samband med oppføring av mur over kommunal infrastruktur i regulert gangv eg. Klagefrist: Luster kommune mottok søknad om forlenging av klagefristen pr. e - post Luster kommune gav i brev av same dag utsett klagefrist til Luster kommune mottok deretter klage Klagen vert etter dette rekna som rettidig, og vilkåra fo r å handsama klagen er oppfylt, jf fvl 29 og 30. Bakgrunn for saka : Luster kommune mottok i november 2015, melding om at Jan Erik Bolstad, eigar av gbnr. 20/51 på Skjolden hadde oppført ein mur på tvers over «Gam le Bolstadvegen» i Skjolden. I denne vegen går det kommunal infrastruktur i form av vatn og avløpsleidningar.

3 Bygningsmynda var på synfaring på staden Det vart då konstatert at muren var bygd på tvers av gangvegen mellom den nye butikken og eigedomen 20/51. Det aktuelle i vegarealet som muren er oppført på, er regulert til gangveg i gjeldande reguleringsplan. I etterkant av synfaringa fekk eigar av eigedomen tilsendt vedtak om pål egg om stans av arbeid med øyeblikkeleg verknad, og førehandsvarsel om vedtak om pålegg om retting og riving og ilegging av tvangsmulkt. Tiltakshavar fekk frist på ein månad til å kome med merknadar til førehandsvarselet. Frist for retting vart sett til Bygingsmynda mottok uttale til varselet i brev av frå advokat Edmund Bolstad. Det går fram av brevet at arbeidet med muren og oppfylling av tomta vart sluttført Pålegget om stans i arbeid vart difor ikkje klaga på. Når det gjeld f ørehandsvarselet om pålegg om retting, peikar advokat Bolstad på at det korrekte namnet p å vegen er «Høgemovegen». Det va rt vidare hevda at Luster kommune ikkje har dokumentert eller sannsynleggjort eigedomsretten til den aktuelle delen av vegen som denne saka gjeld. I brev av same dato, dvs vart det fremja søknad om reguleringsendring og grensejustering av det aktuelle arealet som muren er oppført på. Bakgrunnen for søknaden om reguleringsendring var ein inngått avtale med eig ar av naboeigedomen, gbnr. 20/91, som er eigd av Skjolden eigedom AS om justering av eigedomsgrensa mot deira eigedom. Gbnr 20/91 er ein næringseigedom som ligg på mots e tt side av vegen. På bakgrunn av at det var fremja søknad om grensejustering og reg uleringsendring bad advokat Bolstad i brev av kommunen vurderte utsatt iverksetting i saka inntil klagefristen var ute for eit eventuelt pålegg om retting/ og eller tvangsmulkt, jf. fvl. 42. På denne bakgrunn gjorde Luster kommune v edtak om utsetjande verknad av det førehandsvarsla vedtaket om pålegg om retting og ilegging av tvangsmulkt av og fram til søknaden om reguleringsendring var endeleg avgjort. Luster kommune fatta deretter vedtak om pålegg om retting og vedtak o m ilegging av tvangsmulkt Frist for retting vart sett til Tiltakshavar vart også ilagt ein løpande dagmulkt på kr. 500 frå og alle påfølgjande yrkedagar inntil pålegget er etterkome. Om klagen av på vedtaket om pålegg om riving og ilegging av tvangsmulkt : Advokat Bolstad meiner vedtaket av må opphevast. Det vert vist til sakshandsamings feil, nærmare bestemt at kommunen har lagt til grunn feil faktum med omsyn til kommunen sin råderet t over den regulert gangvegen i gjeldande reguleringsplan. Til støtte for dette er vist til følgjande: - «Skjolden og Høgemoen sameige» har eigedomsretten til gamle Høgemovegen. Dette vart også stadfesta av Indre Sogn jordskifterett i sak 7/1996. Kommunen er kjent med rettsboka, jf kommunen si avtale om kjøp av veggrunnen for delar av strekninga, jf punkt 6 i avtalen av i Reguleringsplan for Skjolden, vedteken , planid: Eigedomen ligg innafor planområde B1 og er regulert til bustad.

4 - Mellom eigar av gbnr. 20/51 (Jan Erik Bolstad) og 20/91 (Skjolden eigedom AS) er det inngått avtale om fordeling av veggrunne n i gamle Høgemovegen. Sameige er informert om avtalen og det har ikkje kome motsegner til denne. - Kommunen har ikkje dokumentert noko rett til å etablere kommunal infrastruktur i vegen. På denne bakgrunn framstår det som uklart på kva grunnlag kommunen m einer at kommunal infrastruktur kan brukast som grunnlag for å nekte sameigarane og omdisponere veggrunnen. - Advokat Bolstad legg elles til grunn at kommunal infrastruktur som er etablert utan naudsynt privatrettsleg løyve frå grunneigarane ikkje kan tena som rettsleg grunnlag for pålegg etter Det vert soleis kravd at kommunen dokumentere ein eventuell av tale med sameigarane om rett til etablering av kommunal infrastruktur på den private veggrunnen. Advokat Bolstad hevdar vidare at sakshandsaminga ikkje er i samsvar med fvl 17 så lenge dette sentrale spørsmålet ikkje er avklart. - Det vert også vist til at tiårs - fristen for oreigning i medhald av reguleringsplanen frå 1995 for lengst er utgått, jf pbl Det er elles vist til at etablering av gangveg mellom gbnr. 20/41 og 20/91 berre kan skje gjennom oreigning etter ny reguleringsplan. Det er difor ikkje grunnlag for eit pålegg om retting før kommunen eventuelt treff vedtak om oreigning av grunn til den regulerte gangvegen. Etter klagar sitt syn vil ei eventuell retting på eit seinare tidspunkt ikkje skapa vanskar for gjennomføring av ny regulering splan. Delar av arealet ligg den nye regulerte gangvegen ligg på gbnr. 20/41. Ved eit eventuelt oreigningsinngrep i medhald av ein n y reguleringsplan kan kosta med retting av tiltaket førast til frådrag i erstatninga for grunnerverv. Det er difor i ikkje er rimeleg eller formålstenleg når kommunen reagere med krav om fjerning av muren no, jf pbl 32-1 fyrste ledd og fyrste ledd. Avslutningsvis er det også peika på at så lenge kommunen ikkje har klarlagt sin eventuelle rett til å ha kommunal infra struktur i traseen for den gamle Høgemovegen, er vedtaket ugyldig på grunn av manglande grunngjeving, jf fvl 17, samt lagt til grunn at det vil gå ny klagefrist frå det tidspunktet ein mottek klargjering av det rettslege grunnlaget for kommunal infrastru ktur på privat grunn, jf fvl 29 tredje ledd. Det vert elles vist til klagen i sin heilskap. Vurdering av klage på vedtak om pålegg om retting og ilegging av tvangsmulkt : Rådmannen vil i det følgjande vurderer merknadane i klagen. Spørsmålet om eigedomsrett til vegen: Det er på det reine at vegen i matrikkelen er registrert som 0/0 teig. Dette inn eber at vegen er eigarlaus i følgje matrikkelen. I brev av , som gjeld fråfall av klage på oppføring av nytt næringsbygg på naboeigedomen, har advokat Bolstad lagt til grunn at vegen er nedlagt som offentleg veg. Som grunnlag for dette er vist til vedtak frå Luster kommune kor kommunen stadfestar sin eigedomsrett til vegen og skriv at vegen ikkje skal oppretthaldast som kommunal køyreveg, men skal oppretthaldast som gangveg. I same vedtak fråskriv

5 kommunen seg vedlikehaldet av vegen. I brev av med merknadar til vårt førehandsvarsel av har advokat Bolstad gjort vid are greie for eigedoms tilhøva omkring vegarealet. Rådmannen er ikkje samd i at vegen er nedlagt som offentleg veg. Vegen er i reguleringsplanen regulert til gangveg. All den tid vegen er regulert til gangveg i reguleringsplanen frå 1995 er det rådmannen si vurdering at reguleringsplanen må gå framfor vedtaket frå Etter rådmannen sitt syn må det avgjerande for vurderinga vidare vere at muren de facto er oppført over kommunal infrastruktur på eit vegareal som er regulert til gangveg i gjeldande reg uleringsplan. Det kan difor ikkje leggast vekt på uklare eigedomstilhøve, men må leggast vekt på den faktiske situasjonen. Av same grunn kan det heller ikkje leggjast vekt på avtalen om nye eigedomsgrenser inngått mellom Skjolden eigedom AS og J an Erik Bolstad ved vurderinga av pålegget. Rådmannen kan ikkje sjå at jordskiftedommen frå 1996 har relevans ved vurdering av pålegget. Rådmannen vise her til at reguleringsplan ar «fastsett er framtidig arealbruk» for eit område, jf pbl 12-4 om rettsverknad av reguleringsplan. Reguleringsplanen gjeld soleis uavhengig av eigedomstilhøva på staden. Det er også hevda at det ikkje er rimeleg eller formålstenleg saka. Til dette har rådmannen følgjande merknad ar : å reagere med pålegg i denne Det rettslege utgangspunktet er at kommunen plikter å føre tilsyn med at plan - og bygning slova vert overhalden, jf fyrste ledd. Hovudregelen er vidare at kommunen har plikt til å følgje opp ulovlege tilhøve etter plan - og bygningslova. Det einaste u nn taket frå denne hovudregelen er i situasjonar der det ligg føre tilhøve av «mindre betydning», jf. pbl 32-1 andre ledd. I slike situasjonar kan kommunen heilt unnlate å følgje opp dei ulovlege tilhøva med sanksjonar. Føresegna svarar til pbl av b andre ledd. Etter pbl b) kunne kommunen la vere å forfølgje ulovlegheiter av «bagatellmessig betydning». I pbl er omgrepet «bagatellmessig» bytta ut med omgrepet «mindre». Departementet skriv i Ot. prp nr. 45 ( ) som merknad til føresegna at omgrepet «mindre» inneber eit «noe større spillerom for kommunene med hensyn til å velge hvilke ulovligheter som skal følges opp» samanlikna med omgrepet «bagatellmessig» som var Bygningslovutvalet sitt forslag i NOU: 2005: 12. I d enne saka er det tale om oppføring av ein privat m ur over kommunal infrastruktur og på regulert veggrunn. Slik saka er opplyst finn rådmannen det klart at tilhøva ikkje er av «mindre betydning» i plan - og bygningslov a si forstand. D et følgjer av pbl fyrste ledd at sanksjonar skal stå i «rimelig forhold til ulovligheten» og at ulike typar av sanksjonar må samordnast slik at dei ikkje rammar på ein «urimeleg måte» Bygningsmynda må soleis vurdere kva for sanksjonar som skal nyttast og den samla rim elegheita av desse, jf også lovmotiva til føresegna i Ot. prp nr. 45 ( ) kor det går fram at føresegna «viderefører det generelle prinsippet at reaksjonen på overtredelser må stå i forhold til overtredelsen». Det same er lagt til grunn av departementet i rundskriv H om ikraftsetting av nogjeldande plan - og bygningslov. Etter rådmannen si vurdering kan det difor leggjast vekt på forarbeid og praksis knytt til pbl b ve d forholdsmessigheitsvurderin ga. Ved vurderinga av kva som er ein rimeleg sanksjon kan det etter Ot. prp. nr. 39 ( ), på s. 210 takast omsyn til: «graden av eventuell uaktsomhet fra overtrederens side, samt grovheten og mulige fordeler av overtredelsen. I tillegg vil det ve d en slik vurdering også kunne legges vekt på bl.a hvor viktig det er at pålegget overholdes, om vedkommende

6 tidligere har unnlatt å etterkomme lovverket.» gitte pålegg, samt hensynet til å skape respekt for Det er rådmannen si vurdering at så lenge tilhøva ikkje er av «mindre betydning» må tiltakshavar tole betydeleg ulempe, også økonomisk tap, før ein sanksjon kan seie å vere i strid med pbl fyrste ledd. Etter rådmannen si vurdering vil ein anna oppf atning kunne føre til ei svekking av hovudregelen om plan - og bygningsmynda si plikt til å forfølgje ulovlege tilhøve. Rådmannen vise også til høgsterett si avgjerd i Rt s S aka gjaldt ein mann som hadde kjøpt ein eigedom i 1988 og gjort omfat tande modernisering og påbygg av huset utan at det vart søkt dei naudsynte offentlege løyva. Spørsmålet for høgsterett var om pålegget om retting frå kommunen var gyldig, noko høgsterett kom til at det var. I denne samanheng uttalte høgsterett: «Plan - og bygningsmyndighetene har en klar, men ikke ubetinget plikt til å reagere med sanksjoner ved overtredelse av regelverket tilknyttet plan - og bygningsloven, jf. Ot.prp.nr.39 ( ) side 175 annen spalte og side 209 annen spalte. Reglene om bruksendring og kravet om byggetillatelse ved nybygg eller påbygging/oppgradering vil vanskelig kunne håndheves effektivt hvis man skulle nøye seg med å ilegge en bot uten å kreve ri ving og tilbakeføring, jf. Rt på side 226 og Rt på side 350. Den direkte effekt av hvert enkelt ulovlige tiltak vil i denne relasjon være av mer underordnet betydning, jf. Rt på side 226. Det forhold at hel eller delvis riving og tilbak eføring vil føre til økonomisk tap og store ulemper for eier, er normalt uten betydning, fordi dette nesten alltid vil være tilfellet ved riving og tilbakeføring av en eiendom til lovlig tilstand. ( ) Det er ikke tvilsomt at forelegget vil ramme Sæther hardt, og at han vil lide et betydelig tap. Men dette vil nesten alltid være situasjonen når det er spørsmål om å rive eller endre et ulovlig oppført byggverk. Ut fra de generelle hensyn - blant annet hensynet til det store flertall som bøyer seg for gjeld ende regler - som tilsier at plan - og bygningsloven på dette punkt må håndheves strengt, er jeg kommet til at det foreliggende forelegg ikke er av et slikt urimelig innhold at det av den grunn bør kjennes ugyldig.» Oppføring av visse murar unnateke søknad splikt etter plan - og bygningslova, jf byggesakforskrifta 4-1 bokstav d nr. 6. Ein føresetnad for at eit tiltak er unnateke frå byggesakshandsaming etter plan - og bygningslova er at det er i samsvar med plan, jf 4-1 fyrste ledd. Det er på det reine at så ikkje er tilfelle i vår sak. Ut i frå saka sine o pplysningar er det på det reine at muren er oppført utan søknad og løyve frå kommunen. Det er heller ikkje motteke søknad om oppføring av muren. Oppføring av ein mur som i denne saka over kommunal infra struktur er i seg sjølv eit alvorleg brot på reglane i plan - og bygningslova som rådmannen ser alvorleg på. Rådmannen vise også til tiltakshavar si klanderverdige opptreden i saka, at økonomisk tap normalt ikkje har betydning i slike saker og omsynet til respekt for gjeldande regelverk og det store fleirtal som normalt føyer seg etter reglane. Rådmannen har motteke e - postar frå advokat Bolstad og med bilete som syner at tiltaket er delvis retta. Bileta viser ein disponibel gangveg av 2,5 mete r breidde. Rådmannen gjer merksam på at gangvegen i følgje reguleringsplanen skal vere 3 meter brei, jf reguleringsføresegna 3 bokstav b. Bileta ligg som vedlegg til denne saksutgreiinga. Rådmannen har vurdert saka i ly s at desse bileta og finn at dei i kkje kan vere grunn for å omgjere vedtaket om pålegg.

7 Rådmannen tilrår etter dette at klagen ikkje vert teken til følgje. Rådmannen tilrår vidare at saka vert sendt Fylkesmannen i Sogn og Fjordane for endeleg avgjerd, jf fv 33 fjerde ledd. Dato: Jarle Skartun Arne Ingjald Lerum rådmann p lansjef Særutskrift skal sendast: m/kopi til:... Sett inn saksutredningen over denne linja