SAKSF RAM L E G G. Sakshandsamar: Haakon Stauri Begby Arkiv: MTR 149/15 Arkivsaksnr.: 16 / 73

Transkript

1 SAKSF RAM L E G G Sakshandsamar: Haakon Stauri Begby Arkiv: MTR 149/15 Arkivsaksnr.: 16 / 73 Klagehandsaming - vedtak om oppheving av vedtak om pålegg om montering av snøfangar - gbnr. 149/1 5 Rådmannen si tilråding: Klagen frå advokat Arvid Mellingen på Luster kommune sitt vedtak av , sak 21/16 om oppheving av vedtak om montering av snøfangar vert ikkje teken til følgje, jf fvl 33 andre ledd. Saka vert sendt Fylkesmannen i Sogn og Fjordane for endeleg avgjerd, jf fvl 33 fjerde ledd.

2 Saksutgreiing: Prenta vedlegg: Klage frå advokat Arvid Mellingen på vedtak om oppheving av vedtak om pålegg om montering av snøfangar av og Advokat Johannes Hauge sitt tilsvar av Uprenta vedlegg : Ingen. Samandrag: Saka gjeld klage på vedtak om oppheving av vedtak om pålegg om montering av snøfangar. I vedtak av vart Anvor Osmundsvaag, eigar av gbnr. 149/15 på Hafslo i Luster kommune pålagt å montere snøfangar på taket av sitt uthus. Osmundsvaag klaga på dette vedtaket og klagen vart handsama i plan - og forvaltningsstyret i møte som sak 21/16. Plan - og forvaltningsstyret tok klagen til f ølgje, og vedtaket om pålegg om montering av snøfangar vart oppheva. Advokat Arvid Mellingen har påklaga plan - og forvaltningsstyret pålegget om montering av snøfangar. sitt vedtak om å oppheve Advokat Johannes Hauge har i sitt tilsvar prinsipalt påstå tt klagen frå advokat Mellingen avvist, subsidiært at klagen ikkje vert teken til følgj e. Samstundes er det også fremja krav om sakskostnadar i medhald av forvaltningslova 36. Rådmannen har vurdert klagen frå advokat Mellingen og tilrår at klagen ikkje blir teken til f ølgje. Avgjerd i spørsmålet om sakskostnadar lyt takast av Fylkesmannen i Sogn og Fjordane ved klagehandsaminga der. Utval som har vedtaksmynde: Jf p olitisk delegeringsreglement Plan - og forvaltningsstyret Saka gjeld: Saka gjeld klage på vedtak om oppheving av vedtak om pålegg om montering på eigedomen til Anvor Osmundsvaag på Hafslo. av snøfangar Klagefrist: Vedtaket som er klaga på vart fatta i møte i plan - og forvaltningsstyret (PFV) , sak 21/16. Kommune n mottok klage på vedtaket I klagen av vart det vist til fristavbrytande klage av Kommunen mottok ikkje den fristavbrytande klagen innan klagefristen, men rådmannen fekk klagen tilsendt på e - post , etter å ha et terspurd den pr. telefon.

3 Bakgrunn for saka: Luster kommune fatta vedtak om pålegg om montering av snøfangar Dette vedtaket vart klaga på, og klagen vart handsama i møte i PFV som tok klagen til følgje. Advokat Mellingen har si dan klaga på dette vedtaket i brev av og ved utfyllande klage av I samsvar med krava i forvaltn ingslova 33 vart klagen sendt Osmundsvaag for uttale. Advokat Johannes Hauge har i brev av gjeve tilsvar på vegne av Osmundsvaag. Advokat Hauge påstår prinsipalt klagen avvist, subsidiært at klagen ikkje vert teken til følgje. Det er også sett fram krav om dekking av sakskostnadar frå advokat Hauge i medhald av fvl 36. Nærmere om klagen frå advokat Mellingen av : Advokat Mellingen har i det vesentlege peika på følgjande: Kommunen har teke for lett på vurderinga a v om snøras kan utgjere ei fare, jf reglane i pbl 31-3 og TEK nr. 2. Kommunen har nokså lettvint snudd i vurderinga ved å leggja til grunn eigaren si opplysning om at taket frir seg frå snø etter maksimalt centimeter snøfall. Eigaren har ei klar eigeninteresse i å bagatellisere situasjonen med si subjektive vurdering. Eigaren bur heller ikkje på staden. Av den objektive og klare bildedokumentasjonen som er lagt fram av Lomheim, går det tydeleg fram at store mengder snø har kome ned på ein gong og lagt seg i ei fonn inn mot hennar hus. Kommunen har vidare klart lagt t il grunn feil faktum ved å ta utgangspunkt i eigaren si skildring. Bildedokumentasjonen vart vektlagt med avgjerande tyngde i påleggsvedtaket. Det er ikkje opplyst kvifor ein ved omgjeringsvedtaket har ein anna vurdering av dette enn den klare vurderinga i påleggsvedtaket. Omgjeringsvedtaket verker difor å vere heilt vilkårleg. I tillegg til feil i det faktiske grunnlaget har omgjeringsvedtaket soleis også avgjerande manglar ved grunngjevinga, jf fvl 24. Manglar ved grunngjevinga vil i eit slik tilfelle indikere at det er teke utanforliggjande omsyn eller at ein har lagt til grunn feil faktum. Det er dermed grunn til å tru at feilen har verka inn på vedtaket sitt innhald og det skal soleis opphevas, jf fvl 41. Saka har versert i forvaltninga i lang ti d. Ved klagehandsaminga bør det difor gjerast nytt vedtak i klageinstansen slik at saka kan avsluttast utan nye rundar i kommunen. Klageinstasen vil ha tilstrekkeleg grunnlag for å gjere realitetsvedtak i saka ut i frå den dokumentasjonen som ligg føre. D ette må innebere at eigaren blir pålagt å sikre mot snøras frå taket. Det vert elles vist til klagen i sin heilskap. Nærmare om t ilsvaret frå advokat Johannes Hauge av : Advokat Hauge har i de t vesentlege peika på at det er klaga for seint. Vedtaket om oppheving av pålegget er fatta og klage en frå advokat Mellingen er registrert innkomen Melding om vedtaket vart sendt Osmundsvaag med kopi til advokat Mellingen i brev av Skrivet til hans klient er sendt pr. e - post slik at det normalt skal ha kome til hennar kunnskap same dag. Dette inneber at klagefristen går ut tre veker i etterkant, altså seinast

4 Advokat Hauge har vidare hatt telefonisk kontakt med kommunen med spørsmål om det var kome inn klage på vedtaket i saka. Det vart då stadfesta at det ikkje var registrert klage i komm unen sitt postsystem. Det er elles vist til e - postkorrespondanse med kommunen sin sakshandshamar o m at kommunen no hadde motteke kopi av førebels klage frå Ifølgje advokat Hauge er det etter dette dokumentert at det ikkje låg føre rettidig klage frå advokat Mellingen. Klagen som er fremja er soleis fremja om lag 1,5 månad etter at klagefristen gjekk ut. Advokat Hauge har vore i kontakt med kommunen igjen i veke 33 og bedt om kopi av førebels klage og fekk då til svar at det ikkje var registrert noko førebels klage. Det er vist til forvalt n ingslova 30 og dei klare fristreglane som gjeld der. Slik saka står i dag er det ikkje dokumentert at førebels klage er sendt av advokat Mellingen og kommunen må difor handsame saka ut i frå at klage fyrst er motteken Advokatfirmaet Tollefsen var kjend med at førebels klage ikkje var komen fram seinast Det er ikkje reagert i det heile på at førebels klage ikkje er kome fram. På bakgrunn av det som er dette meiner advokat Hauge at kommunen må avvi se kla gen. Den er komen inn lenge etter at klagefristen er ute utan at det er grunngjeve kvifor dette har skjedd. Det er heller ikkje gjort forsøk i ettertid på å reparere feilen frå advokat Mellingen si side. For så vidt gjeld faktiske påstandar har adv okat Hauge særleg peika på følgjande moment: Advokat Mellingen har i sitt klageskriv hevda at kommunen har teke for lettvint på faremoment og lagt for stor vekt på min part sin påstand om korleis taket frir seg frå snøen ved cm snøfall. Etter advoka t Hauge si oppfatning er kommunen si saksutgreiing fyldig og god både når det gjeld faktum og juridiske vurderingar. I tillegg til det som går fram av saksutgreiinga understreke advokat Hauge at takkonstruksjonen på uthuset ikkje tolar store menger snø. På Hafslo er det ikkje uvanleg med ein meter snø. Advokat Hauge meiner vidare at plan - og bygningslova ikkje gjev heimel til å gje pålegg som er så omfattande som å skifte takkonstruksjon. Det er elles viktig å sjå nærmare på kva som er motparten sitt pr oblem og kvifor det har oppstått. Det må også i utgangpunktet vere klart at advokat Hauge sin part eig arealet der snøen kjem frå takutspringet frå uthuset. Når det gjeld faremomentet så er det hevda at taksnøen er til fare når jo skal krysse arealet unde r takutspringet for å hente ved frå vedskjulet sitt. Ho har tilgang til dette bygget ved å gå rundt bustadhuset. Det faremomentet kan ho dermed sjølv eliminere ved å endre sin praksis når ho hentar ved vinterstid. Inngangspartiet til bustadhuset vender i kkje ut mot uthuset slik at det ikkje oppstår risiko for skade når personar skal inn og ut av bustadhuset. Når det gjeld fotoet som advokat Mellingen har lagt fram som «objektiv og klar bildedokumentasjon» og kommentar om at «det går tydeleg fram at stor e mengder snø har kome ned på ein gong og lagt seg som ei fonn inn mot hennar hus», er dette feil tolking av situasjonen. Snøfonna som ligg inntil vedskjulet er snø som motparten har rydda og lagt opp der.

5 I samband med klagesakshandsaminga har advokat Hauge vist til fvl 33 og reglane om at underinstansen skal avvise saka dersom vilkåra for å handsame klagen ikkje er oppfylt. Det er også vist til fvl 31 og reglane for fristoppreisning. Advokat Hauge mein er ingen av alternativa om fristoppreisning er aktuelle i denne saka. Avslutningsvis er det understreka av advokat Hauge at ei endring av vedtaket om pålegg vil få enorme konsekvensar for hans part. Heile takkonstrusjonen må då forsterkast. Advokat Ha uge har prinsipalt påstått klagen avvist, og subsidiært påstått at klagen ikkje vert teken til følgje. Det er elles sett fram krav om at advokat Hauge sin klient vert tilkjent sakskostnadar etter fvl 36. Rådmannen vise elles til tilsvaret i sin heilskap. Rådmannen sine v urdering ar : Innleiingsvis finn rådmannen grunn til å presisere at eit vedtak om å avvise ein klage inneber at klagen ikkje vert teken opp til vurdering. Ein avviser soleis å sjå nærmare på saka. Eit vedtak om å avvise ei klage er dermed ikkje det same som at ei klage vert vurdert og ikkje før e r fram. Ein klage skal etter forvaltningslova 34 berre handsamast dersom vilkåra for å handsame klagen er til stades. Vurdering av om klagen skal takast opp til handsaming Innleiing: Det rettslege utgangspunktet er at klager på vedtak skal avvisast dersom vilkåra for å handsame klagen ikkje er oppfylt, jf 33 andre ledd siste punktum og fvl 34 fyrste ledd. Avvising av klage er eit einskildvedtak som det er høve til å klage på, jf fvl 2 tredje ledd, jf fvl 28. Rådmannen vurdere difor fyrst om klagen skal takast opp til handsaming. Dersom rådmannen kjem til at saka skal takast opp til handsaming vil momenta i klagen vurderast. Dersom rådmannen kjem til at vilkåra for å handsame klagen ikkje er oppfylt, vil rådmannen innstille på at klagen skal avvisast utan realitetsavgjerd, jf fvl 33 andre ledd siste punktum. Rådmannen gjer også merksam på at sidan det er tale om motstridande interesser i denne saka kan verte aktuel t å legge fram saka for utvalet utan tilråding for så vidt gjeld realiteten i saka. Rådmannen vise her til at saka allereie har versert i forvaltninga i lang tid, noko som også er påpeika av advokat Mellingen i klagen av Saka vert uansett la gt fram for utvalet slik at utvalet får høve til å kome med sine merknadar før saka eventuelt blir sendt Fylkesmannen i Sogn og Fjordane for endeleg avgjerd i tråd med fvl 33 fjerde ledd. Vurdering av om vilkåra for klagehandsaming er oppfylt Vilkåra for å ta klagen opp til handsaming er at det er tale om eit einskil t vedtak ( 28), at den som klagar er part eller har rettsleg klageinteresse ( 28), at det er klaga innafor fristen ( 29) og at klaga sitt innhald ikkje er tidlegare avgjort (sml reglane om litispendens i

6 tvl 18-1) i. Det er på det reine at det er tale om eit einskildvedtak også på det reine at vilkåret om part er oppfylt. Det problematiske klaga innafor fristen på tre veker i fvl 29. som kan klagast på. Det er er etter dette om det er Det følgjer av forvaltningslova 29 at fristen for å klage på tre veker gjeld frå det det tidspunkt melding om vedtak et er «kommet frem» til parten. Det er på det reine at vedtaket vart sendt elektronisk pr. e - post til både advokat Mellingen og Anvor Osmundsvaag Dette går også fram av loggen i kommunen sitt sakssystem. Normalt vil vedtaket då vere framme same dag og innan kort tid. Klagefristen vert etter dette Når melding om vedtaket er skjedd elektronisk, starter klagefristen å løpe frå det tidspunktet vedtaket er gjort tilgjengelig for parten og varsel om dette er sendt, jf. e - forvaltningsforskrifta 11 a ndre ledd, jf 8 tredje ledd. Det går vidare fram av forskrifta 11 femte ledd at det er klaga innanfor fristen dersom klaga er kome fram til den elektroniske adressa som forvaltningsorganet har oppgjeve. Kommunen mottok den utfyllande klagen frå advokat Mellingen Før denne datoen hadde kommunen ikkje kjennskap til at det var sendt klage i saka. I advokat Mellingen si utfyllande klage er det vist til fristavbrytande klage av I samband med at kommunen mottok klagen av vart førebels klage etterspurd Kommunen mottok deretter kopi av førebels klage på e - post same dag. Etter dette er det rådmannen si vurdering at det er klaga for seint. Klagen skal då som utgangspunkt avvisast, jf fvl 33 andre ledd. V urdering av fristoppreisning etter fvl 31 Det følgjer av fvl 31 at det kan gjevast fristoppreisning for overs eten klagefrist. Dette inneber at klagen likevel kan takast opp til handsaming sjølv det klagefristen er gått ut dersom vilkåra for fristoppre isning er oppfylt. Etter fvl 31 fyrste ledd bokstav a kan dette gjerast i dei tilfella kor klagar ikkje kan lastast for fristoversittinga, mens fyrste ledd bokstav b opnar for at klagen kan takast under handsaming dersom det «av særlige grunner er rimelig at klagen bli prøvd» Det følgjer også av andre ledd i føresegna at det ved vurderinga av om klagen skal takast opp til handsaming skal leggjast vekt på om endring av vedtaket kan medføre skade eller ulempe for andre. Spørsmålet er difor m vil kåra for fristoppreisning er til stades. Rådmannen vurderer fyrst oppreisning etter bokstav a, og deretter oppreisning etter bokstav b. Vurdering av fvl 31 fyrste ledd bokstav a. Det går fram av denne føresegna at klagen takast opp til handsaming hans fullmektig, ikkje kan lastast for å ikkje ha klaga innan fristen. derso m parten, eller I denne saka fekk klagar tilsendt vedtaket pr. e - post Det vises i samband med dette til at ordlyden i klagen frå advokat Mellingen av kor det heiter «eg viser til omgjeringsvedtak motteke på e - post ». Fristen for å klage vert då Kommunen mottok ikkje klage innan denne fristen. Sjølv om kommunen ikkje har motteke i Litispendens er eit prosessrettsleg omgrep som inneber at retten av eiget tiltak skal avvise ein sak om same forhold mellom de same partane dersom saka allereie versere for domstolane.

7 klage innan klagefristen kan det ikkje utelukkast at klagen vart sendt innan fristen. På den annen side hadde ikkje kommunen kunnskap om den fristavbrytande klagen av før det den utfyllande kla gen vart registrert innkome i kommu nen sitt postjournal I den utfyllande klagen av er det vist til fristavbrytande klage av Kommunen fekk soleis kunnskap om den fristavbrytande klagen om lag 1,5 månad etter fristen sitt u tløp. Dette har også advokat Hauge har peika på i sin kommentar av Rådmannen vil peike på at det av omsyn e t til effektivitet og ressursbruk både i forvaltninga og for private parter er viktig at fristar vert overhalde. Også omsynet til innret ting, forutberegnelegheit og tillit til forvaltningsvedtak tilseier at det ikkje skal vere kurant å få oppreisning for å ha klaga for seint, jf også sivilombodsmannen si sak 2011/1906 som gjaldt fristoppreisning etter fvl 31 fyrste ledd bokstav b. Etter rådmannen si vurdering gjer desse omsyna også seg gjeldande også ved vurderinga etter bokstav a. Rådmannen finn etter dette at det er klaga for seint og at klagar kan lastast for dette. Inn under denne vurderinga legg rådmannen mellom anna vekt på at kommunen ikkje har motteke førebels klage innan fristen Det vert også vektlagt at advokat Mellingen ikkje har gjort forsøk på å reparere feilen. Dette kunne for eksempel vore gjort ved ein telefon eller e - post til kommunen for å avklare om den fristavbrytande klagen av var motteken. Så vidt rådmannen kan bringe på det reine har så ikkje skjedd. Det må etter dette leggjast til grunn at det er klaga for seint. Klagen skal da s om utgangspunkt avvisast, jf fvl 33 andre ledd siste punktu m. Sjølv om klagen kan avvisast som for seint innkomme, må det også vurderast om det kan gjevast fristoppreisning etter fvl 31 fyrste ledd bokstav b. Vurdering av fvl 31 fyrste ledd bokstav b. Det følgjer av denne føresegna at det oppreisning kan gjevast dersom det «av særlige grunner er rimelig at klagen blir prøvd». Advokat Hauge har påstått at det ikkje ligg føre særlege grunnar i saka so m tilseier at klagen skal takast opp til handsaming. Det følgjer av ordlyden «særlige grunner» i føresegna at terskelen skal vere høg. Sivilombodsmannen har i sak 2011/1906 lagt til grunn at ordlyden «særlige grunner» tilseier at det må påvisast noen spesifiserte, klare grunnar som etter ei konkret vurderin g gjer det rimeleg at klagen vert prøvd. Etter ombodsmannen si vurdering tilseier ordlyden også at grunnane ikkje skal vere så generelle at dei kan gjerast gjeldande i mange saker. Rådmannen legg til grunn sivilombodsmannen si forståing av ordlyden i den v idare vurderinga. I ombodsmannen si sak 2013/68 er det vidare uttalt at «særlige grunner» inneber at avgjerd om oppreisning må forankrast i konkrete tilhøve knytt til den individuelle saken. Det er vidare lagt til grunn i fleire uttalar frå sivilombodsma nnen at det ikkje skal vere kurant å få oppreisning etter denne føresegna, sidan utgangspunktet normalt vil vere at klager kan lastast for fristoverskridinga, sjå mellom anna sivilombodsmannen si sak 2013/68 og 2008/74. Forarbeida til føresegna (Ot. prp nr. 3 ( ) s. 92 nemner som eksempel at klager over rettsbruken kan vere «særlige grunner». Det er vist til at det kan være lite rimeleg og avvise ei slik klage fordi «rettsspørsmålet ikke derved bringes ut av verden». Advokat Mellingen har i klage n av vist til at kommunen sitt omgjerings vedtak av bygge på feil faktisk grunnlag og svik tande rettsleg vurdering. I den utfyllande

8 klagen er det vist til vilkårleg sakshandsaming, samt at det er avgjerande manglar ved grunngjevinga. Det er også vist at manglar ved grunngjevinga i ei slik sak indikere at det er teke utanforliggjande omsyn og at det dermed er grunn til å tru at feilen har verka inn på vedtaket sitt innhald, jf fvl 41. Rådmannen forstår det slik at desse momenta i klagen retter seg mot kommunen sin rettsbruk. Som synt i uttalen frå forarbeida til forvaltningslova, kan klager over rettsbruken vere særlege grunnar som kan gje grunnlag for fristoppreisning. Rådmannen finn på denne ba kgrunn å kunne gje fristoppreisning for overs eten klagefrist, jf fvl 31 fyrste ledd bokstav b. Rådmannen sine merknadar til klagen frå advokat Mellingen: Advokat Mellingen har for det fyrste gjort gjeldande at kommunen vurderinga av fareomgrepet i pbl 31-3 og TEK nr. 2. har teke for lett på I vedtaket om pålegg om montering av snøfangar av vurderte kommunen det slik at det ut i frå opplysningane i saka låg føre «fare», slik at det kunne gjevast pålegg om sikring med heimel i plan - og bygningslova I omgjeringsvedtaket av var kommunen si vurdering at det ikk je låg føre fare. I vedtaket om omgjering la kommunen vesentleg vekt på opplysningane om at taket frir seg frå snø etter maksimalt cm. Rådmannen opprettheld vurderinga i omgjeringsvedtaket av i klageomgangen. Inn under denne vurderinga l egg rådmannen vekt på opplysningane i saka om at taket har ein bratt takvinkel på 42 o. Det vert også lagt vekt på opplysningane om at taket er tekka med bølgeblikk og taket vil soleis fri seg for snø før det legg seg store snømengder på taket. Rådmanne vis e her også til konklusjonen i rapporten frå føretaket Øyen AS som har vurdert styrken på takkonstruksjonen. Advokat Mellingen meiner vidare at manglane ved grunngjevinga utanforliggjande omsyn eller lagt til grunn feil faktum. inneber at det er teke U ta nfo r lig gjande omsyn er ein del av læra om misbruk av mynde i den alminnelege forvaltningsretten ii. Prinsippet er generelt og ulovfesta og utvikla gjennom rettspraksis og sedvane. Viss det er teke utanforliggjande omsyn i avgjerda av eit forvaltningsvedtak i nneber det at det er lagt vekt på omsyn som ikkje er saklege og relevante for den aktuelle saka. Dersom feilen har verka inn på vedtaket sitt innhald kan dette føre til at vedtaket vert ugyldig, jf fvl 41. Rådmannen er ikkje samd i at det er teke utanforliggjande omsyn i denne saka. Etter rådmannen si vurdering vil det ikkje vere utafor liggjande å vektlegge opplysningar som går fram av saksdokumenta. Slik rådmannen ser det må dette også gjelde kor stor vekt som skal leggjast på dei ulike saksopplys ningane. Det er difor etter rådmannen si vurdering ikkje sakshandsamingsfeil når det er lagt vekt på opplysningane om at taket frir seg for snø etter ii Jf bla Rt s 548 og Bernt i TfR

9 maksimalt centimeter og rapporten frå føretaket Øyen AS. Rapporten låg ikkje føre på tidspunktet for handsaminga av vedtaket om pålegg av Rådmannen vise her til fvl 34 andre ledd om at klageinstansen i klageomgangen kan ta omsyn til nye omstende. Når det gjeld faktum i saka er det godt opplyst gjennom dei saksdokumenta som ligg føre. R ådmannen tilrår etter dette at klagen frå advokat Arvid Mellingen ikkje vert teken til følgje og at saka sendast F ylkesmannen i Sogn og Fjordane for endeleg avgjerd, jf fvl 33 fjerde ledd. Advokat Hauge har kravd sakskostnadar i medhald av fvl 36. De t følgjer av fvl 33 fjerde ledd at kommunen, når ein vel å halde fast på eit tidlegare vedtak, ikkje har mynd e til å avgjere saka endeleg. S aka må difor sendast fylkesmannen for endeleg avgjerd. Avgjerd i sakskostnadsspørsmålet etter fvl 36 lyt difor tre ffast i samband med fylkesmannen si handsaming av saka. Avsluttande merknade r: Dersom plan - og forvaltningsstyret skulle kome til eit anna resultat enn rådmannen, slik at vedtaket av vert oppheva, må utvalet grunngje dette, jf fvl 24 og 25. Manglande grunngjeving er ein sakshandsamingsfeil som kan føre til at vedtaket vert omgjort ved klagehandsaminga hos Fylkesmannen, jf prinsippet i fvl 41. Dato: Jarle Skartun Arne Ingjald Lerum rådmann p lansjef Særutskrift m/kopi til: skal sendast: