VALEN OG HANDELAND GARD - SAL

Transkript

1 HORDALAND FYLKESKOMMUNE Økonomiavdelinga Arkivsak Arkivnr. 171 Saksh. Stiansen, Johnny Saksgang Fylkesutvalet Fylkestinget Møtedato VALEN OG HANDELAND GARD - SAL SAMANDRAG Valen og Handeland gard er ein av dei største landbrukseigedomane i fylket. Gardsdrift er slik fylkesrådmannen ser det - ikkje lenger ein naturleg del av den fylkeskommunale drifta. Fylkesrådmannen meiner difor tida no er inne til å selje garden. Garden er taksert til 8 mill. kr. Garden har i dag 4 tilsette. Fylkesrådmannen meiner fjellområda og strandsona ikkje børe seljast men ligge att i offentleg eige også etter salet av eigedomen. Det er m.a. omsynet til ålmenta sine interesser for friluftsområde som talar for dette.

2 FORSLAG TIL INNSTILLING Valen og Handeland Gard vert lagt ut for sal med unnatak av strandsona og fjellområda. Strandsona den delen som ikkje er dyrka mark og fjellområda vert å skilje ut før gjennomføringa av salet. Beiterett på Valeøya skal framleis ligge til Valen og Handeland gard. Fylkesutvalet får fullmakt til å godkjenne salsvilkåra. Paul M. Nilsen Fylkesrådmann Johnny Stiansen økonomidirektør Vedlegg: Landbrukstakst av Referat frå informasjonsmøte for tilsette den Uttale frå personalet ved Valen og Handeland Gard datert Avtale om pasientaktivitetar på Valen og Handeland Gard Avtale om særskilte rettar over innmarka og nærområde på Valen og Handeland Gard Leigekontrakt (om 5 fritidsbustader) Leigekonrtakt («Grisehuset») Leigekontrakt om gjensidig vegrett Avtale om bruksrett (Dagsturhytta) Notat dagsett frå advokatfirma Thommessen 2

3 FYLKESRÅDMANNEN, : Bakgrunn Valen og Handeland Gard har ei uvanleg lang historie i Hordaland fylkeskommune. Den første eigedomen (Nordre Valen gard) vart kjøpt inn av fylkeskommunen (Søndre Bergenhus Amt) så tidleg som i Garden var ein lekk i fylkeskommunen si oppbygging av psykiatrien den gongen. Seinare vart Handeland gard kjøpt inn til same føremål. Mykje har skjedd sidan Fylkesrådmannen kan ikkje gå inn på heile historia. Fylkesrådmannen meiner at tida no er inne til å selje Valen og Handeland gard. Særleg etter sjukehusreforma i 2001 då Valen sjukehus vart statleg medan garden vart verande i fylkeskommunal eige, er ikkje garden lenger slik fylkesrådmannen ser det - ein naturleg del av den fylkeskommunale drifta. Sjukehuset har rett nok ein del avtalar om bruk av garden som lekk i pasientbehandlinga ved Valen sjukehus med dette er neppe nok grunngjeving til at fylkeskommunen skal halde fram med gardsdrifta. Fylkesrådmannen er komen til at tida er mogen for sal. Nærare om Valen og Handeland Gard Eigedomen ligg ca. 4 kilometer sør for Husnes. Driftsbygningen er det naturlege tunet/driftssenteret, då det ikkje er våningshus eller andre bustadhus på eigedomen. Driftsbygningen ligg like ved fv. 48 ned mot sjøen med utsikt mot Valøya. Helse Fonna og Valen sjukehus ligg tett inntil driftssenteret og delar av vegnettet som vert nytta ved grasproduksjon og skogsdrift, går gjennom Helse Fonna sitt område. Den dyrka marka ligg fordelt på Valen og Handeland, medan skog og utmark strekk seg frå sjøen og opp mot snaufjellet. Eigedomen som består av tre samanslåtte hovudbruk, er mellom dei største landbrukseigedomane i Hordaland. Bruket var inntil 2002 del av Valen sjukehus. Det er framleis ein del avtalar med Helse Fonna om bruk av eigedomen. Vidare er der einskilde leigeavtaler m.m. med andre enn Helse Fonna knytt til eigedomen. Fleire av avtalane er gamle, og delvis inngått lokalt og munnleg. Det er difor trong for opprydding og klargjering av slike forhold. Garden vert drifta aktivt med husdyrhald, grasproduksjon og skogsdrift. Garden har ei mjølekvote på knappe liter. Garden har om lag 37 årskyr. I tillegg er det nokre få sauer som går ute heile året. Det er 367 daa fulldyrka mark på eigedomen. Alt vert slege ein gong i året. Ca 70 daa av arealet vert beita etter første slåtten medan resten vert slege to gonger og noko tre gonger pr år. Det er vidare 171 daa beiteareal til eigedomen. Skogen har eit balansekvantum på ca 850 m3. Det er planta ein del gran. Dette når hogstmoden alder frå ca Elles består eigedomen av naturskog med furu og lauvblanding. Kvinnherad er ein av landets største hjortekommunar. Eigedomen hadde i fellingsløyve og er del av driftsplansamarbeid. Jakta er utleigd til 2012 for kr Fallrettar tilhøyrar i dag ikkje til eigedomen. Fallrettane er overførde til det heileigde fylkeskommunale selskapet Valen Kraftverk AS. 3

4 Nøkkeldata: Dyrka mark: 367,3 daa Beite: 171,8 daa Produktivt skogsareal: 5 600,0 daa Anna areal: ,7 daa Sum: ,8 daa Det er i dag 4 tilsette ved garden. Takst Fylkesrådmannen har fått taksert Valen og Handeland Gard for å kartleggje kva verdi garden har. Taksten vart gjennomført i januar I taksten går det fram at marknadsverdien er skjønsmessig vurdert til kr I denne verdien er moment som staden garden ligg, driftsgrunnlag, avkastning og bygningsmasse vurdert. I taksten står følgjande: Eiendommen er størrelsesmessig helt unik og driftssenteret har en flott plassering. Det er et stort arealgrunnlag både i forhold til dyrka mark, beite og skog. Utmarksressursene, særlig med tanke på jakt er store, og eiendommen har et relativt godt utbygd veinett som kan nyttiggjøres både ved jakt og i skogbruket. Driftsbygningen er stor, men driftsmessig har bygningen ut fra dagens standard et lite moderne driftsopplegg og er forholdsvis tungvindt å drive. Mjølkekvoten har en betydelig verdi. De andre bygningene på eiendommen har en begrenset verdi både teknisk og i bruk. Det foreligger en del heftelser som må hensyntas ved verdifastsettelsen; særlig i forhold til Valen sjukehus. Sjukehusdrifta må hensyntas ved selve gårdsdrifta, i forhold til avtale om fri vegrett og gjennom flere andre avtaler. Det er også en del uavklarte forhold til andre bruk og hjemmelshavere som må vektlegges ved verdivurderingen. Eiendommens verdi må også vurderes ut fra det forhold at det ikke er våningshus. Førebuing og gjennomføring av sal Slik fylkesrådmannen ser det bør strandsona og fjellområda skiljast ut før gjennomføringa av salet av garden. Desse områda bør ligge att som offentleg eigedom også etter at salet er gjennomført slik fylkesrådmannen ser det. Fjellområda Her ligg kraftressursane. Fylkestinget har vedteke å overføre Valen og Handeland sinefallrettar til Valen Kraftverk AS (heileigd av fylkeskommunen). Fjellområda har likevel verdi for garden ettersom snaufjellet er ein del av grunnlaget for fellingsløyva 25 fellingsløyve på hjort. Det må ikkje oppstå tvil om fallrettane (kraftressursane) Det oppnår ein best ved at fjellområda vert liggjande att i offentleg (fylkeskommunal) eige. Notat frå advokatfirma Thommessen av 17. september 2012 stadfestar dette sjå vedlegg. Fjellområda bør avgrensast ved skoggrensa. Utskiljinga av fjellområda krev godkjenning frå Kvinherard kommune jfr notat frå advokatfirma Thommessen av 17. september

5 Strandsona Det har vore norsk politikk å sikre friområde i strandsona gjennom oppkjøp av private område. Med dette som bakgrunn meiner fylkesrådmannen det ikkje er rett å selje den delen av strandsona som ikkje er produktiv mark. Garden bruker i dag deler av strandsona Valeøya som beiteland. Dette må halde fram også etter salet. Som det framgår av notatet frå advokatfirma Thommessen av 17. september 2012 må dette godkjennast av Kvinnherad kommune. Fylkesrådmannen vil i samband med salet gjennomføre ai avgrensing av den delen av strandsona som ikkje skal følgje med i salet, men liggje att i fylkeskommunal eige. Fylkesrådmannen vil syte for at garden framleis vil ha beiterett på Valeøya. Tilsette forslag om framhaldande gardsdrift mm Dei tilsette ved garden er orienterte om at fylkesrådmannen vil foreslå sal av Valen og Handeland gard. Orienteringsmøtet vart halde På dette møtet presenterte garden eit opplegg for framhaldande drift. Materialet er seinare omarbeidd og følgjer denne saka som vedlegg. Fylkesrådmannen ser positivt på at dei tilsette engasjerer seg og kjem med framlegg om justerte driftsformer på garden. Fylkesrådmannen held likevel fast på at garden no bør seljast Ekstern hjelp Fylkeskommunen vil nytte ekstern hjelp i samband med gjennomføringa av salet. 5