Utkast til notat om høyringsinnspel til Regional plan for vassforvaltning Sogn og Fjordane vassregion

Transkript

1 SOGN OG FJORDANE FYLKESKOMMUNE Utkast til notat om høyringsinnspel til Regional plan for vassforvaltning Sogn og Fjordane vassregion Drøftingsnotat til møtet i AU

2 Innhold Regional plan - på høyring... 2 Tematisk drøfting av innspel... 2 A) Planomtale - planstruktur... 3 B) Plangrunnlaget... 4 B 1 - Kunnskapsgrunnlaget... 4 B 2 Kost- nytte vurderingar... 6 C) Påverknadar og miljøtilstand... 8 C1) Påverknad frå akvakultur... 8 C2 Miljøgifter... 9 C3 Næringsbelastning - avløp og landbruk C 4) Vasskraft og vilkårsrevisjonar D) Miljømål Beskytta område E) Tiltak F) Overvaking

3 Regional plan - på høyring Regional plan for vassforvaltning for Sogn og Fjordane vassregion og eit tilhøyrande Tiltaksprogram låg ute på høyring i perioden Formålet med planen er å verne om vassresursane og sikre berekraftig bruk av vassførekomstane. Planen skal bidra til heilskapleg vassforvaltning gjennom å sette fast miljømål for økologisk tilstand og kjemisk tilstand i elvar, innsjøar, grunnvatn og kystvatn. Planen gir regionale og statlege føringar til kommunane, regionale og statlege organ og skal bidra til å samordne og gi retningslinjer for arealbruken på tvers av kommune- og fylkesgrensene. Dersom retningslinjene ikkje vert følgt, gir dette grunnlag for å fremme motsegn etter plan- og bygningslova. Høyringa har vore annonsert på fylkeskommunen sine nettsider og i avisannonser. Høyringsinnspel er sendt inn skriftleg per brev eller e-post. Det har kome 59 skriftlege høyringsinnspel til planen i høyringsperioden; frå 17 kommunar samt 11 aktørar frå næringslivet, 18 organisasjonar, 8 statlege sektormyndigheiter og 2 privatperson. I denne rapporten har fylkeskommunen gjort ei oppsummering av hovudmomenta i alle høyringsinnspela med planfagleg vurdering av oppfølging. Tilbakemelding på det enkelte høyringsinnspel er gitt i eit excelark med eit rekneark for kvart innspel. Prosjektleiarar for vassområda, sektormyndigheiter, og Fylkesmannen har delteke i vurderinga av innspel som rører ved deira ansvarsområde. Innspela er vurdert i høve til om planen bør endrast før endelig vedtak av planen i fylkestinget. Dette er i tråd med plan- og bygningslovens 3-2 tredje ledd om rett og plikt til å delta i planarbeidet og føresegnene til vassforskrifta om at vassregionmynda i samarbeid med vassregionutvalet skal utarbeide den regionale planen. Høyringsinnspela gir i hovudsak tilslutning til miljømål og tiltak i planen, men innspel set også fram ynskje og krav om endring på fleire konkrete punkt. I del 1 i rapporten er det gjort ei overordna drøfting av dei mest gjennomgåande innspela og tilrådde endringar av planen på bakgrunn av høyringa. I høyringsperioden er det arrangert eit seminar om Miljømål og tiltak i regulerte vassdrag og ope høyringsmøte i vassområda med presentasjon av planen. Alle innspela kan lesast på vannportalen.no Del 1 - Oversikt over innsendte høyringsuttaler Tematisk drøfting av innspel I teksten under drøftast hovudmoment i høyringsinnspela som er motteke med tilhøyrande kommentar/tilråding om eventuelle endringar til planen. Berre dei mest gjennomgåande innspela vert nemnd her. For ei fullstendig oversikt over alle innspel og planendringar sjå vedlegg 1 Teksten er inndelt etter kategoriane A) Planstruktur, B) Plangrunnlaget, C) Påverknadar, og D) Miljømål 2

4 A) Planomtale - planstruktur Miljødirektoratet peikar på at ein omtale av planen manglar i kapittel 1, sjølv om de einskilde delane som skal være del av ei planomtale er med utover i kapitla. Planen bør på dette punkt endrast før den går vidare til politisk handsaming. Dei formelle sidene ved den regionale planen føremål, hovudinnhald og verknader er greitt summert opp i kap Planen tar opp ein del relevante, nasjonale føringar i kap Miljødirektoratet tilrår at planen skriv noko meir om kva innhaldet i dei nasjonale føringane og kvifor dette er relevant for planen. Fleire har peika på at planen bør gjere greie for kva føringar er gitt i dei regionale føringane i avsnitt 1.6. Det same gjeld og i kva grad innhaldet i vassforvaltningsplanen er i tråd med desse føringane. Dersom planen går ut over eller er i strid med nasjonale eller regionale føringar, bør ein ta opp kva dette inneber, t.d. om den andre planen bør reviderast. Det er etterlyst av fleire ein betre vassdragsvis oversikt. Det vert av fleire påpeikt at detaljeringsnivået er i overkant høg og ein bør få fram ein betre regional oversikt. Samstundes er det ein del innspel som ber om at ytterlegare detaljer må vere med i planen. Kommentar / tilråding Utifrå rettleiaren skal planomtalen vere basert på ein oppsummering av dei utredningar av påverknadar, miljøtilstand, risiko og tiltak som gjerast som ein del av planarbeidet. Oppbygning av planen og tiltaksprogrammet følgjer rettleiingar som er utarbeid for dette arbeidet. Planen skal gi ein oversikt på regionalt nivå, samstundes som krava ESA sett til innhaldet i planen skal stettast. Datagrunnlaget til alle figurar og tabellar i planen vert henta frå Vann-nett. Samanstilling av data er difor avhengig av på kva for form vi får datagrunnlaget ut på. Førebels er det ikkje ein kopling slik at vi kan få ut oversikt over alle vassførekomstar i eit vassdrag. Å få fram vassdragsvise oversikter med påverknadar, miljømål og tiltak er av den grunn tungt tilgjengeleg dvs. arbeidet med å sortere vassførekomstar på dei ulike vassdraga må gjerast manuelt. Sogn og Fjordane har om lag 2000 vassførekomstar. Det er eit resurskrevjande arbeid som fylkeskommunen i mindre grad har kapasitet til å gjennomføre. Datagrunnlaget er presentert for alle vassførekomstar. Opplysningar gitt på dette nivået vert oppfatta som svært detaljert. Det er krav om at miljømål og tiltak for alle vassførekomstar skal setjast på vassførekomstnivå (og ikkje vassdragsnivå). Miljømål og tiltak for den enkelte vassførekomst, ligg i Vann-nett. Planen og tiltaksprogrammet skal gi ein oversikt over datagrunnlaget i Vann-nett. 3

5 Endringar av planen - planstruktur: Endringar vert gjort i planutforminga for å betre tilfredsstilla blant anna ynskje frå Miljødirektoratet. Å få fram vassdragsvis oversikt over prioriterte vassdrag for vasslepp (kat. 1.1 vassdrag) vert prioritert dersom Vann-nett legg til rette for slike koplingar. Detaljnivået vil i mindre grad bli presentert i sjølve planen, tiltaksprogrammet og vedlegg til desse, men vert berre å finne i Vann-nett t.d. vert oversikt over alle påverknadar og tiltak i ein vassførekomst berre å finne i vann-nett ev. i vedlegg som utdrag frå Vann-nett. B) Plangrunnlaget B 1 - Kunnskapsgrunnlaget Fleire av fråsegnene peika på at kunnskapsgrunnlaget/faktagrunnlaget for dei vurderingar som ligg i høyringa er usikkert. Ei betring av dette er ynskjeleg i første planperiode. Dersom ein baserer seg på eit utilstrekkeleg kunnskapsgrunnlag, risikerer ein å binde seg til tiltak som ikkje har den ynska effekten i høve kostnadane tiltaket fører med seg. Fleire argumenterte at planen må vere tydelegare på at kunnskapsgrunnlaget som ligg til grunn for tabellane er varierande og i enkelte tilfelle svak, slik at ikkje planen vert oppfatta som meir kunnskapsbasert enn det den eigentleg er. Kommentar/tilråding: I kunnskapsgrunnlaget for Regional plan for Sogn og Fjordane vassregion er det gjennomført ei omfattande kunnskapsinnsamling som er samla i Vann-Nett og gjort tilgjengeleg for alle. Kunnskapsgrunnlaget er bygd på regionalt overvakingsprogram, karakterisering og klassifisering, regionalt tiltaksprogram, register over verna område, og vesentlege vassforvaltingsspørsmål. Problemkartlegging og overvaking av vatn i vassdraget, har auka under arbeidet med planen. Overvakinga er utført av vassområda og fylkesmannen. Høyringsutkastet til forvaltningsplanen og tiltaksprogrammet peikar på at det er stor trong for å betre kunnskapsgrunnlaget i løpet av plan- og tiltaksperioden. Dette er viktig både når det gjeld å finne fram til: - riktig tilstand for vatnet - kva for påverknadar som er årsaka til ev. dårlege tilstand - finne fram til rett tiltak for å betre tilstanden i vatnet Det er viktig å auka kunnskapsgrunnlaget tidleg i planfasen, slik at det auka kunnskapsgrunnlaget kan nyttast når planen og tiltaksprogrammet vert rullert mot slutten av planfasen. 4

6 Dette vil krevje betydelege ressursar i forhold til kunnskapsinnsamling (overvaking), tiltaksgjennomføring, sektorprioriteringar og koordinering av arbeidet. Føre-var prinsippet seier at når det vert fatta eit vedtak utan at det føreligg tilstrekkeleg kunnskap om kva verknad det kan ha for naturmiljøet, skal ein unngå vesentleg skade på naturmangfaldet. Vi vurderer at planen ikkje gir risiko for vesentleg skade på naturmangfaldet, men tvert i mot at han vil auke naturmangfaldet. Sektorstyremaktar må vurdere om kunnskapsgrunnlaget er tilfredsstillande før dei fattar vedtak om gjennomføring av tiltak. Endring av planen- kunnskapsgrunnlaget: Presisering i planen at å auke kunnskapsgrunnlaget ved problemkartlegging er særs viktige tiltak tidleg i planfasen. Finansiering og gjennomføring av problemkartlegging er ei viktig oppgåve i planperioden. Endeleg plan vil gjere det endå tydelegare at alle tiltak i planen skal handsamast av aktuell sektormyndigheit/kommune før enkeltvedtak om tiltak vert gjort. Sektorstyremaktar må vurdere om kunnskapsgrunnlaget er tilfredsstillande før dei fattar vedtak om å gjennomføre tiltak. Sektormyndigheita si sakshandsaming vil avklara og vurdera fordelar og ulemper før dei gjer endeleg vedtak om å gjennomføre tiltak. Kunnskapsgrunnlag, prosjektering og kost/nytte vurdering av tiltak vil liggje inne i ein slik vurdering. 5

7 B 2 Kost- nytte vurderingar Fleire av fråsegnene inneheld ynskje om kost/nyttevurderingar, i tråd med føringane frå nasjonale myndigheiter. Her er det fleire merknadar, mellom anna på risiko for å investere i feil tiltak slik at ein ikkje når pålagte miljømål for vassførekomstane på ein mest mogleg kostnadseffektiv måte. Fleire av kommunane synast det er vanskeleg å ta stilling til dei einskilde tiltaka før kost/nyttevurderingar ligg føre. Både kommunar og næringslivsaktørar meiner òg at tiltak som reduserer vasskraftproduksjonen bør fjernast frå den endelege planen dersom dei ikkje byggjer på ei god kost/nyttevurdering av kva som er best for samfunnet totalt sett. Det vert og retta ynskje om at uavhengig juridisk, naturfagleg og hydrologisk kompetanse nyttast i dette arbeidet med ei grundigare utgreiing om mål og tiltak, økonomiske, samfunnsmessige og klimamessige konsekvensar og kost/nyttevurderingar av miljøgevinst versus produksjonstap, reguleringsvern mm. Det er eit ynskje frå fleire om å utsetje desse tiltaka til neste planperiode, kor problemkartlegging og kost/nyttevurderingar bør ha første prioritet. I mellomtida vert det påpeika at ei vidareføring av «Godt økologisk potensial» GØP, som ofte vil tilsvara dagens tilstand eller «Mindre strenge miljømål» (MSM) vil vere naturleg. Eit av problema som vert løfta fram i fråsegnene er konsekvensane for framtidig kraftproduksjon utan gjennomførte kost/nyttevurderingar. Næringslivsaktørar er bekymra for korleis strengare miljømål og konkretisering vil påverke framtidig kraftproduksjon. Mange av fråsegnene ynskjer ei betre utgreiing av dei samfunnsøkonomiske konsekvensane for nokre av tiltaka i tiltaksprogrammet før dei kan å ta endeleg stilling til desse. Dette gjeldt særskilt kva konsekvensar eventuelle endringar i konsesjonsvilkåra vil innebere for eldre vasskraftutbyggingar. Det er føreslått at dette burde avklarast ved revisjon av den einskilde konsesjon. Kommentar/tilråding kostnadar: I dei fleste tilfella har ein ikkje hatt tilstrekkeleg kunnskap om påverknad, miljøtilstand og konkrete tiltak, til å kunne gjere ei reell kostnadsberekning. Det er med andre ord få konkrete tiltak der ein har kunna gjort kostnadsberekningar på noverande tidspunkt. Det vil òg krevje mykje ressursar for å kunne gjennomføre ei kost/nyttevurdering. Kostandar for ulike tiltak skal vere eit overslag. Det endelege tiltaksprogrammet vert noko meir detaljert på kostnadar når sektorstyresmaktane har oppgitt slike opplysningar. Oversikt over alle tiltak og kva for påverknadar dei skal redusere eller fjerne vil går fram i tiltaksmodulen i Vann-Nett. Det er og laga til rapportfunksjonar som gir ulike oversikter i Vann-nett.no/portal. Den regionale vassforvaltingsplanen er eit oversiktsdokument på regionalt nivå. Alle tiltak går tilbake til sektormyndigheit: - Vedtak om gjennomføring av tiltaka i tiltaksprogrammet vert gjort av ansvarleg myndigheit etter aktuell lovgjeving. Godkjent regional plan skal inngå i grunnlaget for sektormyndigheita si sakshandsaming og er retningsgivande for sektorstyringsmaktane. - Sektormyndigheita si sakshandsaming vil avklara og vurdera fordelar og ulemper ved dei enkelte tiltaka før endeleg vedtak. Den konkrete kost/nyttevurderinga for kvart tiltak vil skje her før endeleg vedtak. Her vil det òg leggast vekt på andre omsyn enn dei som er vektlagt i den regionale planen. Sektormyndigheita kan difor fatte vedtak som ikkje er i samsvar med planen. 6

8 - Om det i vidare arbeid vert aktuelt å fråvike den godkjente planen, skal vedkomande mynde informere vassregionmynda. Årsaka til avvik frå planen må omtalast ved rapportering av tiltaksgjennomføring og i samband med neste revisjon av planen. Uforholdsmessig stor kostnad i høve til nytte vil her vere ein grunn. Kommentar/tilråding nytte: Kostnadsvurdering av tiltak er viktig for å sikra at ressursane vert brukt på ein så effektiv måte som mogleg og at samfunnskostnadane ved å nå miljømåla vert minimert. Men erfaringa viser at det er svært vanskeleg å lage slike reknestykke. For det første er effekten av mange tiltak usikker, for det andre er det svært vanskeleg å berekne kostnadar for dei ulike tiltaka. Det er også slik at nokre tiltak er eingongsinvesteringar, medan andre kan vere reduserte årlege inntekter (t.d. avlingstap i jordbruket). Den som er ansvarleg for å gjennomføre tiltak er i utgangspunktet sjølv ansvarleg for å rekne ut kostnadar samt effektar av tiltaka. Nytteverdi av den einskilde tiltaka må gjerast av sektorstyresmaktane. Sektorstyresmaktar må omtale nytteverdien verbalt så å langt det let seg gjera når dei vurdere kost-nytte av dei einskilde tiltaka. Metodikk for å rekne på nytteverdi i kroner er ikkje på plass/ liten grad utvikla. Sakshandsaming til sektormynda vil avklara og vurdera fordelar og ulemper før endeleg vedtak av tiltak. Prosjektering og kost/nytte vert greidd ut før vedtak. Ingen tiltak vert gjennomført på bakgrunn av enkeltvedtak etter vassforskrifta direkte, og alle tiltak skal vedtakast i sektormynda/kommune om tiltak vert satt i verk. Ei anna utfordring i arbeidet er at nokre tiltak rettar seg direkte inn mot den enkelte vassførekomst, medan andre har eit større verknadsområde og difor vanskeleg kan relaterast til kvar enkelt vassførekomst og det konkrete behovet der. Vidare er det slik at eit tiltak i ein vassførekomst har effekt på andre vassførekomstar lenger nede i vassdraget. Det er difor viktig å sjå heilskapen og dei store samanhengane. Arbeidet med å vurdere kva for tiltakspakker som er best eigne for den einskilde vassførekomst ev. vassdrag er kome kort og må vektleggjast i det vidare arbeidet med å rullere planen og tiltaksprogrammet. For å få dette til, er det avgjerande at kunnskapsgrunnlaget vert auka tidleg i planperioden. Det vert vektlagd å omtale nytteverdi for einskilde tiltaksgrupper betre. Endring av planen kost-nytte: Det vil bli gitt ein betre oversikt over kostnadsoverslag og oversikt over type tiltak som manglar kostnadsoverslag og ansvarleg sektorstyresmakt. Nytteverdi for ulike tiltaksgrupper vert omtalt nærmare. 7

9 C) Påverknadar og miljøtilstand Fleire innspel peiker på at ulike påverknadar og miljøtilstand ikkje er riktig vurdert t.d. påverknad frå landbruk, avløp, industri etc. Oversikt over endringsforslag av påverknadar går fram av vedleggstabell 1 (excelark)- oversiktsark. Kommentar / tilråding påverknadar: Sektorstyresmaktar må vurdere om det er grunnlag for å endre påverknadene. Miljøtilstanden må vurderast på nytt dersom det er grunnlag for detet. Vann-nett må oppdaterast innan 1. september 2015, slik at utdrag frå vann-nett vert rett i den endelege versjonen av planen og tiltaksprogrammet. Endringar i planen påverknadar og miljøtilstand: Eventuelle endringar av påverknadar og miljøtilstand må oppdaterast i Vann-nett av Fylkesmannen. Planen og tiltaksprogrammet vert oppdatert med siste datagrunnlag frå Vann-nett. C1) Påverknad frå akvakultur Utslepp og ureining frå oppdrettsnæringa Det vert påpeika at forureining/utslepp frå fiskeoppdrett i liten grad er omtalt i planen. Miljødirektoratet stiller spørsmål om utslepp/ ureining frå fiskeoppdrett er rett spegla i planen og om temaet er underkommunisert. Sognefjorden Vel peikar på at bruk av kjemikaliar i oppdrettsnæringa kan påverke lokalitetar. Kommentar /tilråding om ureining frå oppdrettsanlegg Fiskeridirektoratet, Fylkesmannen og Miljødirektoratet har hatt mange rundar der påverknad frå oppdrettsnæringa er vurdert. Det som ligg inne i planen no er det Fylkesmannen har fått føringar om å legge inn frå Miljødirektoratet. Påverknad frå lakselus og rømt oppdrettsfisk Fleire fråsegner påpeika at konsekvensar av oppdrett, inkl. rømming frå oppdrettsanlegg og lakselus, må inn under den elles heilskaplege vassforvaltinga og inngå i kunnskapsgrunnlaget. FNF, SABIMA, Norges lakseelvar Bondelaget, Lærdal elveigarlag, Vetlefjorden grunneigarlag peikar på at påverknad frå lakselus og rømt oppdrettsfisk må inngå i ein heilskapleg vurdering av tilstanden, også for planperioden Tidsfristar for når den nasjonale gjennomgangen av påverknad frå lakselus og rømt oppdrettsfisk skal vere ferdig, er etterlyst. 8

10 Høyanger kommune meiner det må kome tydeleg fram at vesentlege påverknadar på anadrome fiskebestandar er utelate i planen. Kommentar /tilrådning om påverknad frå lakselus og rømt oppdrettsfisk Innspela om påverknad om lakselus og rømt oppdrettsfisk vert sendt over til Direktoratsgruppa for kommentar og vidare oppfølging. Førebels står påverknad av lakselus og rømt oppdrettfisk på anadrom fisk med ukjent påverknad av lakselus og rømt oppdrettsfisk. Miljødirektoratet oversendte 13. april 2015 del 1 av oppdraget til Klima- og miljødepartementet om karakterisering av vassførekomstar med anadrom fisk. Påverknad av lakselus inngår i leveransen, medan rømt oppdrettsfisk ikkje inngår. Ev. påverknad frå rømt oppdrettsfisk er satt til ukjent status i samsvar med nasjonale føringar. Endringar i planen - akvakultur Påverknad frå ureining frå oppdrettsanlegg Kjemikaliebruk kan gi moglege negative effektar på lokalitetar vert nemnt i planen. Påverknad frå lakselus - endringar i planen: Ein omtale av ny status for påverknad frå lakselus vert referert til i planen jf. ny vurdering av påverknad av lakselus sendt frå Miljødirektoratet til Klima- og Miljødepartementet 13.april Dersom oppdatert datagrunnlaget vert oppdatert i Vann-nett av sentrale styresmaktar før planen vert ferdigstilt, vil planen innehalde datagrunnlag med oppdatert informasjon om påverknad frå lakselus. C2 Miljøgifter Fiskeridirektoratet region vest uttrykker uro over høge nivå av miljøgifter i ein del kystområde i Sogn og Fjordane (Høyanger, Årdal, Nordgulen). Det er viktig at slik påverknad vert redusert og at det vert rydda opp i sediment mm som er ureina. Dei etterlyser ein effektiv plan for plan for korleis ein skal unngå nye utslepp av miljøgifter til fjordmiljøet og korleis ein skal handtere utfordringane knytt til opprydding av botnsediment og skadar på økosystemet. Dei meinar at kosthaldsråd for eit par botnlevande artar over nokre avgrensa område av Sogn og Fjordane fylke bør vi prøve å kome oss ut av. Fiskeridirektoratet region vest er samd i at det er trong for auka midlar og heimel for opprydding av miljøgifter (kapittel 6.1). Norges Fiskarlag oppmodar vassregionsmyndigheita om å auke vektlegginga av og omsynet til sjømattryggleik i forslag til forvaltingsplanen og tiltaksprogram. Dei ventar at vassregionmynda legg stor vekt på å redusere utslepp av miljøgifter, framandstoffer andre problematiske utslepp og å rydde opp i områder med kosthaldsråd. 9

11 Norsk Vann BA spelar inn trong for å avklare kven som er styresmakt når det gjeld å regulere påslepp av miljøgifter/prioriterte stoff til avløpsnettet. Sognefjorden Vel peikar på utslepp frå landbruk, spreidde avløp, havbruk og punktkjelder og kan innehalde miljøgifter som plantevernmidlar, kjemiske stoff frå hushaldningar, medisinrester osv. som kan påverke den kjemiske tilstanden. Utslippets art og type miljøgifter er av stor tydnad. Nokre miljøgifter har større vassløslegheit og vert spreidd lett mens andre vert festa kanskje til partikler, synker og blir eit meir lokalt problem. Vasstrømane på de ulike lokalitetene vil være avgjerande for korleis miljøgiftene vert spreidd eller akkumulert. Planen omtaler opptak av miljøgifter i dyr og planter. Hydro AL Høyanger og Årdal peiker på at opptaket av miljøgifter er ulikt frå art til art. Hydro Aluminium Årdal legg til at PAH - konsentrasjonen i mindre grad påverkar blautbotnfauna. Kommentar/ tilråding om miljøgifter Tiltak for å få fjerna kosthaldsråd i Høyangfjorden og Årdalsfjorden er særs kostnadskrevjande og teknisk utfordrande. Dette er det peika på i planen. For denne planperioden er det ingen løysing på denne problemstillinga med å fjerne miljøgifter i botnsedimentet sloppe ut i tidlegare tider. Kven som kan gjere kva og har kva myndigheit er greitt avklart på avløpsområdet i dag. Vidare avklaringar av myndigheit, endringar i regelverk og ansvarsfordeling og utarbeiding av rettleiingsmateriell på avløpssektoren soknar til Miljødirektoratet. Problemstillinga frå Norsk vann BA vert sendt vidare til Miljødirektoratet for kommentar. Mattilsynet er ansvarlig for tilsyn med sjømatsikkerheita. Mattilsynet oppfatter sjømatsikkerheita til å være i vareteke gjennom løypande arbeid med kosthaldsråd basert på overvaking av miljøgifter og tungmetaller. Kunnskapen om de ulike miljøgifter og tungmetaller har blitt stadig større, og fleire stoff er oppfatta som potensielt helsefarlege ved langt lågare konsentrasjon enn tidlegerare. Planen for denne planperioden fangar ikkje opp tiltak som har meir diffuse kjelder av miljøgifter. Dette er ei problemstilling det bør jobbast vidare med i dei neste planperiodane. Utslepp av miljøgifter er referert til i tiltaksprogrammet kap Det er naturleg at informasjon om kjeldene til miljøgifter vert inkludert i kap om ureining frå diffuse kjelder i kapittelet om ulike påverknadar på vassførekomstane. Presisering av at opptak av miljøgifter varierer frå art til art, kan auke forståing for kvifor vi kan eta nokre artar, medan andre har eit for høgt nivå av miljøgifter frå same område. Endringar til planen om miljøgifter: Planen vil presisere nærmare at opptak av miljøgifter er ulikt frå art til art. Informasjon om at utslepp frå landbruk, spreidde avløp, havbruk og punktkjelder kan innehalde miljøgifter som plantevernmidlar, kjemiske stoff frå hushaldningar, medisinrester osv. som igjen kan påverke den kjemiske tilstanden vert inkludert i påverknadskapittelet i planen. 10

12 C3 Næringsbelastning - avløp og landbruk Sognefjorden Vel peikar på at avsnittet om Ureining frå diffuse kjelder (3.1.1.s. 54), manglar ein presisering av korleis auka næringssalttilførsel frå de kjeldene som vert nemnt, kan få betydelige konsekvensar spesielt i fjordar med tersklar, avgrensa botnvassutskifting og kanskje naturleg dårlege oksygenforhold. Slike vassførekomstar kan frå naturens side ha problem med å oppnå kravet om god tilstand. Alternativt kan også ein anteke liten avrenning av næringssalt få store lokale konsekvensar. Det er kome fleire innspel frå kommunar der ein meinar at påverknadar frå landbruk og avløp ikkje er rett vurdert. Dei fleste peikar imidlertid på at kunnskapsgrunnlaget er lågt. Kommentar/ tilråding om påverknad frå næringsstoff Innspel om at påverknad ikkje er rett vurdert er sendt over til Fylkesmannen for ny vurdering. Ev. endringar vert gjort i Vann-nett. C3.1 Avløp Fleire kommunar peikar på at det er stor trong for auka kunnskap om avløp frå spreidd busetnad. Det er usikkerheit om slike påverknadar utgjer ei utfordring for vassmiljøet eller ikkje. Få oversikt og ny kartlegging av spreidde avløp er dei viktigaste tiltaka for denne planperioden. Flora kommune peikar på at det er stor trong for tilsynsordningar. Dei har tilsett 2 personar siste året til å arbeide 100 % stillingar med tilsyn med avløpsanlegg. Dei tilrår at slikt arbeid vert i sett i gong på interkommunalt nivå. Luster kommune peikar på at ingen vassdrag i deira kommune er oppført med ureining frå spreidde avløp, medan påverknad frå moglege kjeder frå landbruket er inkludert. Dei meinar at dette gir eit galt og skeivt bilete av forholda. Sognefjorden Vel peikar på at det er trong for betre oversikt over ulike punktutslepp, døme kloakk og overvassleidningar frå større plasser. Kommentar/ tilråding om avløp Påverknad frå spreidd avløp er mest truleg mykje underdimensjonert i planen. Dette skuldast ofte at mange kommunar har dårleg oversikt over avløp frå spreidd busetnad. Når denne kunnskapen manglar, er det heller ikkje grunnlag for å vurdere om spreidde avløp påverkar vassførekomstar. Datagrunnlag kan heller ikkje leggjast inn i Vann-nett. Det er stor trong for å betre kunnskapsgrunnlaget og tilsynsordningar for spesielt spreidde avløp. Dette er det peika på i planen. C3.2 Landbruk Fleire kommunar peikar på at det er stor trong for betre kartlegging av påverknad frå landbruk før ein kan vurdere om det er trong for å gjere tiltak. Fleire peikar på at ev. tiltak først kan gjennomførast i neste planperiode, då dei i denne planpeioden må konsentrere seg om å få oversikt over påverknadane og ev. å planlegge aktuelle tiltak. Luster kommune meinar at fleire av vassdraga i kommunen ikkje er påverka av utslepp frå landbruket slik det står oppført i vann-nett. Bondelaget peikar på at gjødselvareforskrifta er under revisjon. Ei utviding av lagerkapasiteten på gjødsel er ei svært kostbar investering, som vil krevje store tilskot dersom tiltaket skal kunne gjennomførast. 11

13 Miljødirektoratet har ein generell omtale til verkemiddel i jordbruket. Fleire vassregionar peiker på trong for endringar i Gjødselvareforskrifta. Gjødselvareforskrifta er for tida under revisjon. Miljødirektoratet ser at det mellom anna er trong for å setja strengare krav til lagring av husdyrgjødsel, auke lagerkapasiteten og vurdere om spreietidspunktet skal endrast. Dette er tema som dei har til vurdering i revisjonsarbeidet. Miljødirektoratet er einig i at med dei juridiske og økonomiske verkemidlane som er tilstades i dag innanfor jordbruksforureining, vil det i fleire vassførekomstar bli vanskeleg å nå måla i vassforskrifta. Samstundes er det viktig å peike på at det innanfor eksisterande verkemidlar er mogleg å gjere både betre regionale prioriteringar og å målrette tiltak betre, samt i auka grad ta i bruk handlingsrommet i lovverket Kommentar/ tilråding om avløp For denne planperioden er problemkartlegging for å auke kunnskapsgrunnlaget viktig. Ei ev. utviding av lagerkapasiteten som tema bør drøftast vidare i temagrupper for landbruk i denne planperioden og eventuelt finne ei løysing for finansiering av kostbare tiltak. Når det gjeld påverknad frå landbruk er det for Luster kommune berre føreslege problemkartlegging som tiltak for å avklare om landbrukspåverknad er ei påverknad det må gjerast noko med eller ikkje. Når datagrunnlaget vert betre, kan ein ta stilling til påverknad frå landbruk er ei vesentleg påverknad eller ikkje. Endring av planen Næringsbelastning- avløp og landbruk Ein presisering av konsekvensar av for høg næringsbelastning for vassførekomstar med dårleg vassutskifting vert inkludert i planen. Ingen vesentlege endringar i planen om påverknad frå landbruk og avløp. C 4) Vasskraft og vilkårsrevisjonar Energisektoren ved vassdragsregulantar og interesseorganisasjonar og nokre kommunar ynskjer ei betre utgreiing av dei samfunnsøkonomiske konsekvensane for nokre av tiltaka i tiltaksprogrammet før dei kan å ta endeleg stilling til desse. Dette gjeldt særskilt kva konsekvensar eventuelle endringar i konsesjonsvilkåra vil innebere for eldre vasskraftutbyggingar. Det er føreslått at dette burde avklarast ved revisjon av den einskilde konsesjon. Kraftnæringa er uroa for kva konsekvensar planen og tiltaksprogrammet vil få for framtidig kraftproduksjon og ynskjer difor betre utgreiing om mål, tiltak, økonomiske-, samfunns- og klimamessige konsekvensar av auka vasslepp og lågare energiproduksjon. Her tenker dei mellom anna på tydnad for vasskraft på klima, forsyningssikkerheit, verdiskaping og flaumdemping og på fleksibiliteten som regulerbar kraft gir for å balansere forbruk og produksjon. Dei er og uro over at miljømåla som vert sett vil vere forpliktande ovanfor ESA. Fleire frå vasskraftbransjen peikar på at planen har fått eit for lokalt preg, med for mange detaljer. Det er kome innspel på at kost-nytte vurderingane ikkje er konkrete, gode eller fullstendige nok (Energi Norge, vassdragsregulantar, Aurland kommune, Luster kommune, Bremanger kommune) Aurland kommune ønskjer å omprioriterte Aurlandsvassdraget frå kategori 1.1 til kategori 2.1. Dei grunngir framlegget til endring om lokal medverknad. 12

14 Statkraft og E-CO meinar at grunnlaget i revisjonsrapport inneheld feil for Jostedøla, Arnafjord- Viksvassdraget Aurlandsvassdraget. Dei kjem fram med eit større tap av GWh/år enn det revisjonsrapporten har lagt til grunn. E-CO meinar og at grunnlaget for å kome fram til kategori 1.1 er feil. Dette har dei tidlegare meldt inn til NVE. Miljødirektoratet peikar på at i forslag til magasinrestriksjonar er det i stor grad av omsyn til friluftsliv meir enn viktige akvatiske verdiar. I den grad viktige landskaps- og friluftsverdiar kan betrast med liten konsekvens for kraftproduksjon eller flomdemping bør dette innarbeidast som tiltak for å nå øvrige mål. Fylkesmannen i Sogn og Fjordane presiserer at prioriteringa gjort i revisjonsrapport er friluftsinteresser og naturmangfald utanfor vatnet med. Dette er ikkje parametre som skal vurderast etter vassforskrifta og rangeringa må difor gjerast på bakrunn av kvalitetselement som er implementert i vassforskrifta. Det manglar kostnad på mange tiltak som står i tiltaksprogrammet. Fylkesmannen har grovt vurdert kostnad på dei tiltaka dei er ansvarleg mynde for. Kommentar/tilråding Revisjonsrapport utgitt av NVE og Miljødirektoratet er eit døme på overordna nivå for kost- nytte vurderingar. Her er kostandane rekna i tap av GWh/år og ikkje kr. Det er i brev frå klima og miljødepartementet presisert at detaljnivået i planen ikkje må vere slik at skjønsrommet for sektorstyresmaktar vert vesentleg redusert. Nasjonal og regional prioritering av vassdrag for vilkårsrevisjonar har lagt revisjonsrapport 49/2013 utgitt av NVE og Miljødirektoratet til grunn. I følgje sektorstyresmaktane skal kost-nytte vurderingane ligge på dette nivået og ikkje på eit meir detaljert nivå. Planane skal berre innehalde eit overslag over kostnadar, medan ein meir konkret vurdering av kost-nytte vil kome i sektorstyresmaktane påfølgjande sakshandsaming av dei enkelte tiltaka. Når sektorstyresmaktar i ettertid vurderer om eit tiltak skal gjennomførast, vil det bli føreteke ytterlegare avklaringar og konkrete vurderingar av fordeler og ulemper ved det enkelte tiltak før endeleg avgjerd om å gjennomføre tiltaket vert vedteke. Vedtak om å gjennomføre tiltak som inngår i tiltaksprogrammet vert treft av ansvarleg sektorstyresmakt etter relevant lovgjevnad. Sektorstyresmaktar har lov til å fatte vedtak som ikkje er i samsvar med planen. Aktuell sektorstyresmakt må i tilfelle melde om avviket til vassregionmynda og omtale årsaken til avviket. Heimelsgrunnlag for ulike tiltak vil gå fram av vann-nett. NVE er sektorstyremakt når det gjeld endra vassføring i vassdrag i samband med vilkårsrevisjonar. Etter at planen er vedteken og godkjent av Klima- og miljødepartementet vil NVE først i sin sakshandsaming vurdere nærmare om tiltaket gir positiv kost/nytte. Dette skjer i samband med vilkårsrevisjonar. Kostnadar og konsekvensar for kommunane vil inngå i ein vilkårsrevisjon. Saman med vilkårsrevisjonar er det og føreslege problemkartlegging som tiltak. Nærmare kost-nytte vurderingar av tiltaket vil ofte ha nyare data som grunnlag. I samband med sakshandsaming av tiltaka i eit vassdrag, vil sektorstyremaktar og vurdere tiltaka i forhold til flaumdemping, forsyingssikkerheit etc. 13

15 Dersom endringar av regionale prioriteringar skal gjerast, bør grunnlaget vere på minst same nivå som revisjonsrapport Det er ikkje kome inn innspel som held dette nivået. Eventuelle andre prioriteringar enn det som kjem fram som nasjonal føring, må grunngjevast i forvaltningsplanen. Statkraft og E-CO har peika på at revisjonsrapport inneheld feil. Vassregionmynda ber NVE og Miljødirektoratet om å kvalitetsjekke opplysningane om dei aktuelle vassdraga. NVE har presisert at dette vil dei sjå nærmare på i samband med ev. vilkårsrevisjonar. Oversikt over kva for vassdrag der friluftsliv og landskap er vektlagd går fram av tabell 38 i tiltaksprogrammet. Miljømål for vassførekomstane er ikkje basert på friluftsliv verdiar eller biologisk mangfald på land. Kostnadane for tiltak vert inkludert tiltaksprogrammet så langt vi får opplysningar om dette. Det er eit krav å sette miljømål og skissere tiltak for å nå miljømålet for alle vassførekomstar. Sogn og Fjordane har om lag 2000 vassførekomstar, slik sett har planen bakgrunn i eit stort detaljnivå. Dette detaljnivået vert i større grad berre å finne i Vann-nett i den endelege planen. Den regionale planen vil forsøke å gi ein regional oversikt på bakgrunn av datagrunnlag frå Vann-nett med den oppløysing som vann-nett tillèt. Endringar i planen - vilkårsrevisjonar: Regional prioritering byggjer på nasjonal prioriteringsrapport frå NVE/Miljødirektoratet så fremt ikkje eit revidert grunnlag frå sektorstyresmaktane tilseier anna prioritering. Vassdrag som berre har landsskap og friluftsliv som prioriterting vil ut gå frå den regionale prioriteringa av vassdrag. Dette gjeld Åskåravassdraget og Øksendalselv. D) Miljømål Miljømål for sterkt modifiserte vassførekomstar (SMVF): Fylkesmannen har føreslege nye konkrete miljømål for svært modifiserte vassførekomstar (SMVF). Miljømålet for vassførekomstar med anadrome fiskebestander er føreslege til "Styrke fiskebestanden". Miljømålet for reguleringsmagasin kor det i dag er pålegg av fiskeutsettingar er føreslege til "haustbar fiskebestand", medan reguleringsmagasin utan pålegg om fiskeutsettingar er miljømålet føreslege til "sjølvreproduserande fiskebestand". Eit samla revidert framlegg til konkrete miljømål på anadrom strekning er motteke frå Fylkesmannen og Miljødirektoratet. Fleire vassdragsregulantar (Statkraft..) har tatt til ordet for at miljømålet for sterkt modifiserte vassførekomstar for planperioden må endrast til «dagens tilstand». Det er kome inn fleire forslag på å endre status for ein del vassførekomstar frå «god økologisk 14

16 tilstand» til «godt økologisk potensiale» og motsett. Innspela har stort sett kome frå vassdragsregulantar. Miljødirektoratet meinar at for utvalde vassførekomstar i vassdrag som blir prioritert for vasslipp/magasinrestriksjonar før 2021 (tilsvarande kategori 1.1), at miljømålet kan vere god økologisk tilstand dvs. vassførekomstane ikkje er SMVF. Utsett frist frå 2021 til 2027 for å nå miljømålet Nokre kommunar har bedt om sett frist til å nå god tilstand til Desse vassførekomstane har ofte problemkartlegging som tiltak. Det er førebels uavklart om det det er aktuelt med tiltak for å nå god økologisk tilstand. Ein del vassførekomstar med påverknad frå forbygging, kanalisering og tilsvarande står oppført med risiko for ikkje å nå miljømålet i Nordfjord vassområdeutval og nokre kommunar har bede om utsett frist til 2027 for ein del vassførekomstane med desse påverknadane. Kommentar/ tilråding miljømål for svært modifiserte vassførekomstar Fylkesmannen har ikkje gjort framlegg av nye tiltak i vassførekomstane der dei har føreslege ny formulering av miljømålet. Konkrete miljømål for planperioden skal formulerast utifrå realistiske tiltak som er planlagd i planperioden. Fylkesmannen har ikkje vurdert miljømåla individuelt for vassførekomstane, men har gruppert dei utifrå om vassførekomsten er på anadrom strekning eller er eit reguleringsmagasin. Endra miljømål på elvestrekningar ovanfor anadrom strekning er ikkje føreslege. Miljømåla er i samsvar med ny inndeling av miljømål i vann-nett (av mars 2015). Fylkesmannen og Miljødirektoratet har varsla at dei kjem med eit revidert framlegg på konkrete miljømål. Framlegget deira vert drøfta på møtet i AU. Dei fleste sterkt modifiserte vassførekomstar har i høyringsutgåve fått miljømålet «fungerande økosystem» (89 %). Dette er minstekravet til god økologisk potensiale (GØP) som sterkt modifiserte vassførekomstar kan ha. Noko lågare miljømål er det i ikkje høve til å gi for SMVF. Svært mange av SMVF er det ikkje knytt tiltak til i planperioden. Miljømålet for SMVF skal settest med bakgrunn i venta samla effekt av tiltak i planperioden. Når ingen tiltak er satt, skal miljømålet for SMVF vere lik dagens tilstand. Dei fleste vassførekomstane der vassdragsregulantar ønskjer å endre miljømålet til «dagens tilstand» har fungerande økosystem som miljømål i høyringsframlegget. Det er ikkje høve til å sette «dagens tilstand» som miljømål i Vann-net. Miljømål for mange reguleringsmagasin er i høyringsutgåva til forvaltningsplanen er satt til «fungerande økosystem». Riktig kode i Vann-nett «fungerande akvatisk økosystem». Det er i dag utsettingspålegg i ein rekke reguleringsmagasin. Vassregionmynda vurderer det føreslegne miljømålet «haustbar fiskebestand» som meir presist utifrå dagens pålegg og intensjonar. I begrepet «haustbar fiskebestand» ligg det ei forventning om at fiskeutsettingar skal gi ein fiskebestand det kan haustast av. Når det er pålegg om fiskeutsettingar, er det gjerne fordi dei naturlege gyteplassane og oppveksttilhøve er svekka av vassdragsregulering. Fylkesmannen har munnleg presisert at dei oppfattar miljømålet som nådd med dagens praksis og vidareføring av utsettingspålegg, dersom ingen nye tiltak er planlagd i tiltaksprogrammet. 15

17 I reguleringsmagasin der det ikkje er pålegg om fiskeutsettingar, er gyteplasser og oppveksttilhøve rekna for å vere tilstrekkeleg til å ha/få ein sjølvreproduserande fiskebestand. For desse reguleringsmagasina har Fylkesmannen føreslege «sjølvreproduserande fiskebestand». Fylkesmannen har munnleg presisert at dei oppfattar miljømålet som nådd dersom ingen nye tiltak er føreslege. Vassregionmynda oppfattar miljømåla «haustbar fiskebestand» og "sjølvreproduserande fiskebestand" som meir presise miljømål utifrå tiltak pålagt i dag/tiltak i tiltaksprogrammet. Endring av miljømålet vil ikkje føre til at det er trong for å endre tiltaka som er føreslege i tiltaksprogrammet. Vassregionmynda har bedt NVE og Fylkesmannen i Sogn og Fjordane om å vurdere framlegget til Miljødirektoratet om at miljømålet for sterkt modifiserte vassførekomstar i prioriterte vassdrag for vasslepp( kategori 1.1), vert endra til god økologisk tilstand (GØT) innan NVE si haldning er at miljømålet i hovudsak bør vere Godt økologisk potensiale (GØP) i regulerte vassdrag, der ein ikkje er sikker på at ein kan oppnå GØT gjennom kostnadseffektive tiltak. Miljømålet kan bli justert opp i neste planperiode. Dei legg til at for vassførekomstar nedanfor kraftverksutløp, der tiltaka er driftstilpassa vassføring, mjuke overgangar, biotoptiltak osv. så kan det sikkert vere realistisk å oppnå GØT. Kommentar/ tilråding Utsett frist for å nå miljømålet Dersom berre problemkartlegging er spelt inn som tiltak i planperioden, er det ofte uklart om det er trong for å gjere noko med påverknaden. Dette gjeld ofte vassførekomstar med problemkartlegging som tiltak for å finne fram om det er for mykje næringsstoff i vassførekomstane. Kjelder til næringsstoff er hovudsakleg landbruk og avløp. Dersom det bør gjerast tiltak for å redusere påverknaden, bør ein gjere dette fortløypande og ikkje vente til neste planperiode for å gjennomføre tiltak. Miljømålet bør slik sett vere å nå god tilstand innan Dersom miljømålet om god tilstand ikkje vert nådd til 2021, bør sektorstyresmaktane få utsett frist til 2027 i neste planperiode. Årsaken må då grunngjevast til vassregionmynda. Det vert gitt ein tekstleg omtale for denne problemstillinga i planen og at det ikkje er realistisk alle vassførekomstane med denne problemstillinga vil nå god miljøtilstand innan Sektorstyresmaktane må melde frå til vassregionmynda om nye tiltak som vert gjennomført og som ikkje står oppført i tiltaksprogrammet. Mange vassdrag står oppført i risiko for ikkje å nå miljømålet med påverknad frå elveforbygging og utretting av elv (kanalisering). Det manglar i dag kunnskap om korleis flaumverk, forbygging, kanalisering og liknande fysiske inngrep påverkar økologien i elvane. Det manglar også kunnskap om i kva grad tiltak kan bidra til å heve den økologiske tilstanden, samt nytte/kost-vurdering av tiltak. Det er føreslege problemkartlegging som tiltak for ein del vassførekomstane med denne påverknaden for denne planperioden. Kven som er eigar av anlegga og slik sett må bere kostnadane, må kartleggjast nærmare, ofte vil dette være kommunen ev. ein grunneigar. Miljømålet for desse vassførekomstane kan verte tidkrevjande å nå då både eigartilhøve, problemkartlegging, gjennomføring av tiltak og avklaring av finansiering må på plass før miljømålet vert nådd. Vassregionmynda føreslær at vassførekomstar dette gjeld for, får utsett frist til 2027 til å nå miljømålet. Gjennom nærmare undersøkingar må det klarleggjast betre om vassførekomsten er ein sterkt modifisert vassførekomst eller om den kan nå/ har god økologisk status. 16

18 Vassregionmynda prioriterer at kommunane først vurderer tiltak innan landbruk og/ avløp før tiltak retta mot fysiske inngrep vert prioritert. Det er likevel ein føremunn om kommunen klarer å sjå heilskapen av alle aktuelle tiltak i vassdraga. Alle kandidatar til sterkt modifisert vassførekomstar som no står oppført med god økologisk tilstand i vann-nett får miljømålet god økologisk tilstand. Miljømål i planen vert endra til: Konkrete miljømål i regulerte vassdrag - Konkrete miljømål for anadrome vassførekomstar frå Fylkesmannen og Miljødirektoratet vert lagt til grunn. - Reguleringsmagasin med utsettingspålegg av fisk vert miljømålet endra til «haustbar fiskebestand». - Reguleringsmagasin utan utsettingspålegg av fisk til "sjølvreproduserande fiskebestand" dersom det er skissert tiltak som vil gi sjølvreproduserande fiskebestand eller at miljømålet vert nådd med dagens pålegg av tiltak. Miljømål med utsett frist Vassførekomstar med næringspåverknad med berre problemkartlegging som tiltak i planperioden, får standard miljømål om god tilstand i Det vert gitt ein tekstleg omtale om at for denne kategorien vassførekomstar er det ikkje realistisk at alle når god økologisk tilstand innan Datagrunnlaget er førebels for dårleg til å kunne peike ut kva for vassførekomstar dette gjeld. For vassførekomstar det er bede om utsatt frist til 2027 med påverknad frå fysiske inngrep (forbygging, kanalisering) vert miljømålet utsatt til Beskytta område Miljødirektoratet har kome med innspel om at oversikt over alle kategoriar beskytta områder i Sogn og Fjordane må inkluderast, også ein omtale av heimelsgrunnlag. Miljømål i beskytta områder og øvrige strengare miljømål må skildrast. Miljødirektoratet tilrår at det blir tatt inn ein oversikt over alle kategoriar beskytta område i vassregionen gjennom å liste opp områda under dei ulike kategoriane, saman med ein oversikt over heimelsgrunnlaget. Sjølv om Miljødirektoratet ikkje har mottatt informasjon om badevassførekomstar frå alle kommunane og derfor ikkje har lagt ut ein fullstendig oversikt over slike vassførekomstar i Noreg, tilrår vi at det blir tatt inn informasjon om badevatn der det er kjent. For nasjonale laksevassdrag og -fjordar foreslår Miljødirektoratet at ein omtalar «beskyttelsesregimet» som ligg i St.prp. nr. 32 ( ) Om vern av villaksen og ferdigstilling av nasjonale laksevassdrag og laksefjorder, der dette er viktig for miljømålet i vassdraget eller fjorden, jf. brev frå Direktoratet for naturforvaltning datert juni 2013, der vi framhevar at forvaltningspraksis, tiltak og mål for nokre vassførekomstar i anadrome vassdrag kan tilseie strengare mål enn god økologisk tilstand for fisk. 17

19 Kommentar / Tilrådning -Beskytta område Ytterlegare informasjon om beskytta område vil bli inkludert i planen. Oversikt over drikkevatn på vassførekomstnivå har vi ikkje fått tilgang til. Badevatn: det er vist til oversikt over badevatn i tiltaksanalysane i planen. Desse oversiktene vil bli inkludert i sjølve planen som vedlegg. Meir informasjon om beskyttelsesregime vil bli inkludert i planen Endring av planen Beskytta område Ytterlegare informasjon om beskytta område vil bli inkludert i planen slik at krava til Miljødirektoratet vert stetta. E) Tiltak Utover problemkartlegging er nye tiltak i liten grad føreslege. Endring av planen tiltak Innspel om problemkartlegging vert inkludert i planen F) Overvaking Fleire ( m.a. miljødirektoratet, NVE, Sognefjorden vel) meiner at det er trong for å prioritere overvakingsprogrammet nærmare. Dette gjeld kategorien «trong for problemkartlegging finansiering manglar bør. Miljødirektoratet peikar og på at tiltaksovervaking bør skillast ut frå problemkartlegging. Kommentar/ Tilrådning Problemkartlegging på dagen nivå vert prioritert. Av ny overvaking som manglar finansiering bør det utarbeidast prioriteringskriterium for overvaking, tema som bør overvakast (t.d. overvaking av næringspåverknad i vassdrag/kyst, anna kystovervaking, sur nedbør, påverknad frå fysiske inngrep o.l.) og /eller områdevis prioritering. Prioritering på vassførekomstnivå er ikkje aktuelt no. Endring av planen Overvaking Kriterium for korleis prioritere overvaking vert inkludert i planen. 18