Regional forvaltningsplan for Møre og Romsdal vassregion med tilhøyrande tiltaksprogram

Transkript

1 Medlemmar i VRU og Regional referansegruppe Dykkar ref: Dykkar dato: Vår ref: Vår saksbehandlar: Vår dato: 67019/2015/S00 Håkon Slutaas, Regional forvaltningsplan for Møre og Romsdal vassregion med tilhøyrande tiltaksprogram Vedlagt ligg regional forvaltningsplan for Møre og Romsdal vassregion, med tilhøyrande tiltaks- og handlingsprogram. Forvaltningsplan, tiltaksprogram var ute på høyring i perioden Det kom 56 innspel til plan. Innspela er tilgjengeleg på Delar av forvaltningsplana har og vore ute på ei 2. gangs høyring saman med handlingsprogram for perioden Bakgrunnen for at forvaltningsplan blei lagt ut på ny høyring var at miljømålfastsetting i regulerte vassførekomstar var mangelfull. Forvaltningsplan var heller ikkje tydeleg nok på miljømålfastsetting i naturlege vassførekomstar. Følgjande delar blei sendt på høyring: - Delkapittel 3.7 om priorteringar - Delkapittel 5.3 om sterkt modifiserte vassførekomstar - Delkapittel og Utsatt fristar og mindre strenge miljømål - Vassførekomstar vurdert som sterkt modifisert med tilhøyrande miljømål - Vassførekomstar med utsatt frist - Vassførekomstar med mindre strenge miljømål - Handlingsprogram 2016 Det kom 16 innspel til 2 gangs høyring desse er og tilgjengelege på Vedlagt dokument skal opp i VRU før behandling i fylkestinget i desember. Om sterkt modifiserte vassførekomstar: Ein del vassførekomstar har større inngrep og endring i vassføring som til dømes regulerte vassdrag. Desse vassdraga representerer store verdiar for samfunnet. I slike vassdrag vil det ikkje være muleg å oppnå god økologisk tilstand utan at det går vesentleg ut over samfunnsnytta. Desse får miljømålet «Godt økologisk potensial». Dette miljømålet utgjer summen av realistiske tiltak i den aktuelle vassførekomsten. Det er store forskjellar mellom regulerte vassdrag. Kva ein kan oppnå vil da variere frå vassførekomst til vassførekomst. Ein har derfor konkretisert ytterlegare kva miljømålet «godt økologisk potensial» (GØP) inneber i kvar individuelle vassførekomst. GØP i ein regulert vassførekomst kan då vere «fungerande akvatisk økosystem» I ein annan kan det vere «sikre vandringsforhold for fisk». Alle vassførekomstar vurdert som sterkt modifisert har derfor eit konkret miljømål i tillegg til GØP. Om miljømål i høyringa: I høyringsforslaget var 9 elvevassførekomstar føreslått med utsatt frist grunna gyrobehandling. 11 kystvassførekomstar var føreslått med utsatt frist grunna miljøgiftproblematikk/forureining. 195 Postadresse: Postboks 2500, 6404 Molde Besøksadresse: Julsundvegen 9 Telefon: Telefaks: e-post: post@mrfylke.no

2 Side 2 vassførekomstar var føreslått som sterkt modifisert vassførekomstar med miljømål om godt økologisk potensial. 183 vassførekomstar som står i risiko for ikkje å oppnå miljømål om god tilstand, var føreslått med utsatt frist grunna ingen innspel til tiltak. 74 grunnvassførekomstar var føreslått med utsatt frist med bakgrunn i at dei sto i muleg risiko Arbeid under høyringsperiode: Det har vore eit omfattande arbeid med å kvalitetssikre datagrunnlag i vann-nett. Dette har ført til endringar av risikovurderingar. Mellom anna er 1 grunnvassførekomst ført i risikokategori. Tiltak frå tiltaksanalysen er no lagt inn i databasen vann-nett. Enkelte tiltak har det ikkje vore muleg å få lagt inn. Desse er tatt inn i ein tabell for generelle tiltak i tiltaksprogrammet. Endringar etter høyring: Basert på tilbakemeldingar i høyringa er det gjort endingar i miljømålfastsettinga: Miljødirektoratet er tydeleg på at det er ikkje grunnlag for å utsette frist for å oppnå god tilstand med bakgrunn i mangel av tiltak. Det skal i utgangspunktet være ein høg terskel for å gi unntak. Ei sjablongmessig tilnærming til å utsette fristar for mange vassførekomstar utan nærare vurdering er ikkje i tråd med vassforskrifta. Det rette vil være å sette standard miljømål i desse vassførekomstane. Strengare miljømål: 6 vassførekomstar blei føreslått med strengare miljømål (miljømål svært god tilstand). Dette er Geirangerfjorden med tilhøyrande elvar. Etter møte i arbeidsutvalet til VRU blei det etter ei klar anbefaling frå NVE bestemt å justere ned miljømålet til god for to av desse. Dette med bakgrunn i at desse to elvevassførekomstane er forbygd med nødvendige flaumsikringstiltak. Det var ikkje gjort ei vurdering av flaumsikringsanlegg når miljømålet her blei satt. Vassførekomstane er i dag i god tilstand, men å få tilstand opp i svært god vil gå vesentlege ut over flaumsikringsanlegget. Forureina kystvassførekomstar: Fylkesmannen i Møre og Romsdal har etter ei nærare vurdering føreslått utsatt frist i fleire kystvassførekomstar. Bakgrunnen er at ein ser at kunnskapsgrunnlaget fortsatt er dårlig. Mange tiltak framleis ikkje er nok utgreidd og at det vil ta tid før tiltak vil ha effekt. Det er derfor svært urealistisk at ein vil oppnå miljømålet om god økologisk tilstand innan 2021 i desse. Totalt 54 kystvassførekomstar har fått utsatt frist i denne planperioden. 33 av desse har og fått utsatt frist frå å oppnå god kjemisk tilstand. Sterkt modifiserte vassførekomstar: 196 vassførekomstar er vurdert til å være sterkt modifisert i det nye planforslaget. For regulerte vassdrag er det gjort endringar i frist for å oppnå miljømål i dei prioriterte revisjonsvassdraga Svorka/Bævra, Surna og Aura/Eira. Enkelte vassførekomstar i desse vassdraga har fått utsatt frist frå oppnå haustabar fiskebestand som ikkje er avhengig av vedlikehaldstiltak. Totalt 18 regulerte elvevassførekomstar i desse vassdraga har fått utsatt frist frå å oppnå miljømålet. Spesielt om miljømål i revisjonsvassraga Svorka/Bævra, Surna og Aura/Eira: NVE og Miljødirektoratet har hatt ulik vurdering av miljømålfastsetting i desse vassdraga. Dette gjeld delar av vassdraga som har laks- og sjøaurebestandar. Dette er sterkt modifiserte vassførekomstar med Godt økologisk potensial som miljømål. Miljømålet er konkretisert med haustbar fiskebestand som ikkje er avhengig av vedlikehaldstiltak. Dette inneber at etter revisjon, skal anadrome bestandar som i dag er avhengige av fiskeutsettingar, kunne produsere eit haustbart overskot sjølv. Miljødirektoratet meiner at dette skal ein kunne oppnå i planperioden (innan 2021). NVE vurderer at dette er urealistisk og har føreslått utsatt frist for dette miljømålet. Miljødirektoratet vurderer at miljøforbetringa i desse vassførekomstane vil gjere at ein i neste planrullering kan sette miljømålet «god økologisk tilstand» i anadrome strekk. NVE har varsla at dei vil ta dissens til plan om dei nemnte miljømåla ikkje blir endra, eller eit miljømål om god økologisk tilstand for 2027 blir satt.

3 Side 3 Vassregionmyndigheita vart varsla om at Miljødirektoratet ville ta dissens til planforslaget om nemnte miljømål i Aura/Eira og Surna blei utsatt, men ikkje viss miljømål i Svorka/Bævra blei utsatt. VRM la da vekt på kommunar og vassområde si prioritering og ønske, og innstilte på Miljødirektoratet sitt miljømålforslag i Surna og Aura/Eira, medan Svorka/Bævra fikk utsatt frist. Miljødirektoratet har etter AU-møte komme fram at dei likevel ikkje vil ta dissens til planforslaget om ein følg tilrådinga til NVE. Vassregionmyndigheita har eit ansvar om å få mest muleg einighet om planforslaget. I vassforskrifta er sektormyndigheitene ansvarleg for å utarbeide premiss for fastsetting av miljømål og tiltak. Når vi no har ei tilråding frå NVE utan dissens frå andre sektormyndigheter vil vi legge inn miljømål i tråd med tilråding frå NVE. I planforslaget no, så vil miljømålet for elvevassførekomstar i Aura/Eira, Surna og Svorka Bævra stå med ein utsatt frist. Dette inneber at miljømålet ikkje vil bli oppnådd i denne planperioden (2021). NVE legg til grunn at sjølv om revisjonen blir ferdigstilt, skal tiltak settast inn og ha ein effekt på anadrome fiskebestandar. Revisjonane er høgt prioritert i vassregionen og vassområda. Desse ønskjer ein høg miljøambisjons i desse vassdraga. VRM vil foreslå at følgjande tekst leggast inn i kapittel om Sterkt modifiserte vassførekomstar: «Vassregionen føreset at oppdatert kunnskap som kjem fram i karakteriseringsarbeidet fram mot juni 2018 skal leggast til grunn for ei rullering av miljømåla. Ny kunnskap kan endre status både for prioriterte og ikkje prioriterte vassdrag. For vassdrag som både er prioritert og som allereie har kome langt i revisjonsprosessen så forventar regionen at disse vil bli prioritert på et tidlig tidspunkt. Sjødeponi i Elnesvågen: I utkastet som føreligg har denne vassførekomsten fått utsatt frist til (Dette grunna sjødeponiet til Omya Hustadmarmor Elnesvågen AS). Det er forventa drift i år som omfattar bruk av sjødeponi. Det er ikkje forventa at god tilstand kan oppnåast i denne planomgangen. Miljømålet om god tilstand i 2033 er også forventa å måtte endrast i neste planrullering. Vassførekomsten vil kunne bli vurdert som ein sterkt modifisert vassførekomst. Det er problematisk å sette miljømålet GØT 2033, da dette kan skape ei forventning om ei tilstandsbetring som ikkje er realistisk. Miljødirektoratet som sektormyndigheit er ansvarleg for utredning av realistiske tiltak og miljømål. Vi har ikkje fått inn forslag frå miljødirektoratet, men munnleg har ein avklart om GØT 2033 bør setjast. Mindre strenge miljømål er det ikkje høve til å foreslå utan statlege føringar. Ein har heller ikkje grunnlag for å vurdere om vassførekomsten kan klassifiserast som SMVF. Dette er det sektormyndigheita som må utgreie, i dette tilfelle Miljødirektoratet. Miljømål i forvaltningsplan: Slik forvaltningsplana no føreligg er følgjande miljømål gitt Standard miljømål for overflatevassførekomstar i Møre og Romsdal vassregion i planperioden Tal vassførekomstar Prosent Standard miljømål, ,4 God eller svært god tilstand innan 2021 Standard miljømål, God kjemisk tilstand innan ,1 Tabell 14: Standard miljømål for grunnvassførekomstar Miljømål Tal vassførekomstar Prosent God kvantitativ tilstand God kjemisk tilstand ,1 Sterkt modifiserte vassførekomstar:

4 Side 4 Det er peika ut 196 sterkt modifiserte vassførekomstar i vassregionen i denne planperioden. Tabell over sterkt modifiserte vassførekomstar med konkrete miljømål Konkret miljømål Elvevassførekomstar Innsjøvassførekomstar SUM Fungerande akvaktisk økosystem/ dagens tilstand Høstbar fiskebestand hvor vedlikeholdstiltak er nødvendig Høstbar fiskebestand, av utvalgte, men ikke alle relevante arter, som ikke er avhengig vedlikeholdstiltak Levedyktig fiskebestand Sikre selvreproduserende fiskebestand Sikre tilstrekkelige vandringsforhold for fisk Ingen konkrete mål satt (mindre strenge miljømål) Styrke fiskebestanden SUM I denne planperioden er 145 av desse vurdert som at miljømålet om GØP allereie har oppnådd og det vil ikkje være naudsynt med ytterlegare tiltak. 22 har mindre strenge miljømål og vil heller ikkje få ei miljøforbetring i planperiode. 29 sterkt modifiserte vassførekomstar er vurdert til å ha dårligare tilstand enn GØP i denne planperioden. Utsette fristar: Totalt 83 overflatevassførekomstar har utsatt frist frå å oppnå miljømålet i denne planperioda, 33 har i tillegg utsatt frist frå å oppnå god kjemisk tilstand. Utsette fristar i Møre og Romsdal vassregion miljøgift/forureina sjøbotn Gyrobehandling Sjødeponi SMVF - elvevassførekomstar GØT/GØP - utsatt frist * SUM *Forventar ikkje god tilstand innan 2033 God kjemisk tilstand utsatt frist 1 grunnvassførekomst har utsatt frist frå å oppnå god kjemisk tilstand Tiltaksprogram: I høyringa fekk ein tilbakemelding om at tiltaksprogrammet bør utbetrast med tanke på summering av tiltak. Tabellar i tiltaksprogrammet er derfor oppdatert der tiltak fordelt på tiltakstype og tiltaksgruppe er summert. Dette er etter innlegging i database. Ein ser at ein del tiltak ikkje kan leggast inn i vann-

5 Side 5 nett. Disse er tatt inn ein tabell over generelle tiltak. Dette er til dømes interkommunalt samarbeid om spreidd avløp. Tiltaksprogrammet har og fått eit kostnadsoverslag. Dette er mangelfullt, og berre 79 tiltak har eit kostnadsoverslag. Ei analyse av kostandane og fordeling av kostandar sektorvis er derfor ikkje muleg. Overslaget visar likevel at arbeidet krev betyelege midlar. Handlingsprogram 2016: I høve til Plan og bygningsloven 8 1 skal alle regionale planar ha eit handlingsprogram. Handlingsprogrammet viser kva oppfølging plana krev og utpeikar ansvarleg organ og samarbeidspartnarar for gjennomføringa av den. Det er endringar på følgjande stader i forvaltningsplana: - Samandraget er oppdatert. - Kap 1.6 er utdjupa - Kap 2.2 om kva vi oppnår med plan er utvida - Kap 3.4 om medverknad er utvida - Kap 3.5 er det fjerna punkt om ESA dom ved regulerte vassdrag - Kap 3.6 oppsummering av vesentlege vassforvaltningsspørsmål er oppdatert - Kap 3.7 prioriteringar er oppdatert (Var på høyring) - Kap 5.2 Er oppdatert og utdjupa. Kart over beskytta område er lagt inn - Kap 5.3 Er oppdatert (var på høyring) - Kap 5.4 Er oppdatert (var på høyring) - Kap 5.5 Er oppdatert, der tabellar og tal tiltak og kostnadsoverslag er tatt inn. - Kap 5.7 Er oppdatert. Det er gjort endringar på følgjande stader i tiltaksprogrammet: - Oppsummering, her er tal på tiltak tatt med - Kap er oppdatert med nasjonale føringar - Kap 4.3 er oppdatert - Kap 5.2 Nytt Viser tal på tiltak fordelt på påverknad og tiltaksgruppe - Kap 5.3 Nytt - Presenterer generelle tiltak som ikkje er retta mot konkret vassførekomstar - Kap Tabellar oppdatert med tal tiltak fordelt på gruppe og type. - Kap 5.7 Nytt kapittel med tal fordelt på tiltaksgruppe og type - Kap 6 Tiltak med kostnadsoverslag er tatt inn med tabellar som visar kostnadar fordelt på påverknad. Med helsing Willy Loftheim Ass. fylkesrådman og leiar av VRU Håkon Slutaas rådgivar Dokumentet er elektronisk godkjent og krev derfor ikkje signatur