Teknisk etat Kvam herad Grovagjelet Norheimsund. Resipientundersøking Kvam, vassprøvar frå mars og august 2006

Størrelse: px

Begynne med side:

Download "Teknisk etat Kvam herad Grovagjelet Norheimsund. Resipientundersøking Kvam, vassprøvar frå mars og august 2006"

Johanna Berge
4 år siden
Visninger:

1 Teknisk etat Kvam herad Grovagjelet Norheimsund COWI AS Solheimsgt 13 Postboks 6051 Postterminalen 5892 Bergen Telefon Telefax wwwcowino Resipientundersøking Kvam, vassprøvar frå mars og august 2006 Det er innsamla vassprøvar frå ulike delar av Kvam som hjelp for utarbeiding av avløpsplanen for heradet Prøvane er samla inn på stader som har vore viktig for å supplera arbeidet med avløpsplanen For å få med ulike avrenningssituasjonar er det samla inn prøvar i mars og august 2006 Prøvetakinga i mars representerer ein tørr og kald vinterperiode og prøven i august er representativ for ein regnperiode om sommaren Figur 1 viser plassering av prøvepunkta Dato Deres ref 05/754-30/N-541//HHOE Vår ref /ods Figur 1 Prøvepunkt I vedlegg 1-7 er det vist detaljkart med bilete av dei ulike prøvepunkta Prøvane er analyserte på stoff som gjev generell informasjon om tilstanden i vassførekomstane Analyseresultata er vist i tabell 1 Fargekodane i tabellen Foretaksregisteret: NO MVA

2 2 / 13 refererer seg til klassifikasjonsmetodane i SFT 1997:04 Tabell 1 ph Tot-N (ug/l) E-coli (pr 100ml) Tot-P (ug/l) KOF Prøvenr Prøvestad Tiltandskl asse (stoff) Mars 1 Omaelva IV (KOF) Elv Eikeneselva IV(KOF) Elv > Risaelva IV(KOF) Elv > August Mars August Mars August Mars August Mars August 4 Bruosen Eidesvatnet utløp Innløp Eidesvatnet (Åseelva) Utløp Eidesvågen Utløp Tørvikvatnet Innløp Tørvikvatnet Innløp Tørvikvatnet Utløp Bergesvatnet Innløp Bergesvatnet Innløp Måvotsvatnet Utløp Måvotsvatnet Innløp Eikedalsvatnet Innløp Eikedalsvatnet Utløp Eikedalsvatnet Øysteseelva nede Øysteseelva oppe 20-1 Longvotno 20-2 Longvotno III(Tot- N,KOF) IV(Tot-N) V(Tot-P) V(Tot-P) IV(Tot-N) III(Tot-N) IV(Tot-N) IV(Tot-N) Elv (brakkvatn) Innsjø Elv Grøft Elv Lysenelva <3 < Tørvik, elv v/kyrkjegard Elv V(Tot-N, Tot-P, KOF) Grøft 656 IV (Tot-P, KOF) III(pH, KOF) III(KOF) II(pH, Tot- N, KOF) IV( ph) IV( Tot-N) III(Tot-N) Bekk v/jonshøgdi Elv < Elv v/kvamsseter < Teigaelvi <3 4 <1 301 Elv < Elv v/ Riksveg <3 4 <1 449 Elv v/storholmen <3 <3 <1 272 IV( Tot-P) Tokagjel fjellstove III(Tot-P, KOF)

3 3 / 13 TILSTANDSKLASSIFISERING (SFT 97:04) Klassifisering av miljøkvalitet i ferskvatn Tilstandsklasse I Meget god Tilstandsklasse II God Tilstandsklasse III Mindre god Tilstandsklasse IV Tilstandsklasse V Dårlig Meget dårlig Prøvane i tabell 1 er klassifisert etter SFT 97:04: Klassifisering av miljøkvalitet i ferskvann Fargekoden i tabellen over er nytta i tabell 1 Prøve nr 7 og 12 er innsamla i grøftar på grunn av mangel på opne bekkar Innhaldet av næringsstoff vil vera høgare i slike vassførekomstar pga høg andel med grunnvatn ph Surleiken på vatnet er generelt god Dette skuldast i hovudsak berggrunnen i kommunen Generelt er det lågare ph på Kvamskogen enn elles i heradet, også dette er i hovudsak mogeleg å forklara i berggrunnen i området Nitrogen Prøvane varierer mellom tilstandsklasse I ( meget god ) og klasse V ( meget dårlig ) Det generelle biletet viser at det er prøvane utanfor Tørvikbygd som er dårlegast Dei høgaste verdiane finn ein i prøvane som er tekne frå grøftar Dette er grunnvasstilsig som viser vatn som er mindre uttynna i høve til overflatevatn Prøvane er for det meste innhenta i jordbruksområde og nedanfor busetnadsområde Det er truleg at prøvane viser påverknad av landbruk og/eller utslepp av avløpsvatn Fosfat Også for fosfat varierer resultata mellom tilstandsklasse I og IV Det er relativt godt samsvar mellom nedsett vasskvalitet grunna nitrogen og fosfat og har same forklaring som nitrogen KOF (Kjemisk oksygenforbruk) Også for KOF varierer resultata mellom tilstandsklasse I og IV Berre i prøvestad 12, innløp til Bergesvatnet er prøven i tilstandsklasse IV Prøvane frå Tørvikvatnet er dei einaste som er i tilstandsklasse I ved begge prøvetakingsrundane Koliforme bakteriar (E-coli) I SFT 97:04 er tilstandsklassifiseringa basert på termotolerante koli bakteriar I dette arbeidet er det nytta E-coli bakteriar nytta som klassifiseringsgrunnlag Prøvane varierer mellom tilstandsklasse I og IV Dei høgaste konsentrasjona-

4 / 13 ne av tarmbakteriar finn ein i Eikeneselva, Risaelva og i utløpet frå Eidesvatnet Figur 2 gjev ei oppsummering av tilstanden i vassførekomstane Virkninger av Parametre I Meget god II God

4 4 / 13 ne av tarmbakteriar finn ein i Eikeneselva, Risaelva og i utløpet frå Eidesvatnet Figur 2 gjev ei oppsummering av tilstanden i vassførekomstane Virkninger av Parametre I Meget god II God Tilstandsklasser III Mindre god IV Dårlig V Meget dårlig Nærings-salter Total nitrogen, μg/l < >1200 Organiske stoff KOF Mn, mg O 2 /l <2,5 2,5-3,5 3,5-6,5 6,5-15 >15 Forsurende stoff ph >6,5 6,0-6,5 5,5-6,0 5,0-5,5 <5,0 Tarmbakterier Termotol Koli < >1000 ant/100 ml Figur 2 Tilstandsklassifisering basert på total nitrogen,fosfat og KOF i vassprøvane Den klassifiseringa som kjem dårlegaste ut for desse stoffa i dei to prøvetakingsrundane er vist i tilstandsklassen

5 5 / 13 Figur 3 viser eit bilete av utløpselva frå Tørvikvatnet (prøvepunkt 8) Biletet viser noko som kan tyda på av høg belastning avnæringsstoff eller organisk materiale Vassprøven er i tilstandsklasse IV ( Dårlig ) med tanke på total nitrogen og tilstandsklasse I ( God ) med tanke på organisk innhald Prøvane gjeld eit tidspunkt og ein kan ikkje konkludera sikkert utan fleire prøvar Figur 3 Utløp frå Tørvikvatnet Elvebotnen kan tyda på at det er høg belastning av næringsstoff eller organisk materiale i vatnet Høg organisk belastning eller mykje næringsstoff er ikkje urimeleg pga store landbruksområde omkring Tørvikvatnet Det vart gjort feltmålingar av elektrisk leidningsevne i vatnet, dette er ein samleparameter for oppløyste stoff i vatnet Verdiane ligg hovudsakleg frå μs/cm, noko som er typisk for fersk overflatevatn Det er visse unntak frå denne låge verdien I Bruosen (prøve 4) og ved utløp i Ljonesvågen (prøve 7) er verdiane høge, truleg grunna brakkvassinnblanding Prøve 6 har noko høgare verdi enn tilsvarande for andre bekkeprøvar, dette kan skuldast meir utslepp til denne bekken I prøve 12, ei grøft med innløp til Bergesvatnet er det også ein høg verdi av elektrisk ledningsevne og total nitrogen Dette skuldast høg andel grunnvatn i prøven og avrenning frå landbruket

6 6 / 13 Konklusjon Tilstanden i vassførekomstane som er undersøkt viser variable resultat På Kvamskogen er det generelt lite tarmbakteriar i vatnet samanlikna med prøvar frå Strandebarm/Oma Det er høgast forekomst av tarmbakteriar i Risa- og Eikeneselva Næringsstoffa i vatnet er også høgast i Tørvikbygd-Omaområdet I Risa- og Eikeneselva er det relativt god tilstand med tanke på næringsstoff men dårleg på tarmbakteriar Dette kan tyda på utslepp av avløpsvatn i desse områda Ved Eidesvatnet, Bergesvatnet og Tørvikvatnet er det god tilstand med tanke på tarmbakteriar, men dårleg med omsyn på næringsstoff Dette tyder på at avrenning frå landbruket er viktigare kjelde til forureining enn avløpsvatn

7 7 / 13 Vedlegg 1

8 8 / 13 Vedlegg 2

9 9 / 13 Vedlegg 3

10 10 / 13 Vedlegg 4

11 11 / 13 Vedlegg 5

12 12 / 13 Vedlegg 6

13 13 / 13 Vedlegg 7

Like dokumenter

Vannprøver og Vanndirektivet. v/pernille Bechmann (M.Sc., Marint miljø)

Vannprøver og Vanndirektivet. v/pernille Bechmann (M.Sc., Marint miljø) Vannprøver og Vanndirektivet v/pernille Bechmann (M.Sc., Marint miljø) FROKOSTMØTE 24 APRIL 2015 1 Disposisjon Kort om bakgrunn for undersøkelsene Drammensfjorden Feltarbeid vannprøver Resultater 2014