E39 Byrkjelo - Grodås. Høyringsutgåve KOMMUNEDELPLAN

Transkript

1 KOMMUNEDELPLAN Høyringsutgåve Arild Solberg E39 Byrkjelo - Grodås Konsekvensutgreiing, Ikkje- prissette konsekvensar Deltema nærmiljø og friluftsliv Kommunar: Gloppen, Stryn, Hornindal Region vest Leikanger, R.vegktr Januar 2018

2 JANUAR 2018 STATENS VEGVESEN E39 BYRKJELO - GRODÅS KOMMUNEDELPLAN KONSEKVENSUTGREIING IKKJE-PRISSETTE TEMA DELTEMA NÆRMILJØ OG FRILUFTSLIV

3 DOKUMENTINFORMASJON Rapporttittel: E39 Byrkjelo-Grodås, kommunedelplan Konsekvensutgreiing Nærmiljø og friluftsliv Dato: Versjon: 3 Filnamn: Tiltakshavar: Planmynde: Utarbeidd av: Sidemannskontroll: Godkjent av: E39 - KU Nærmiljø og friluftsliv Statens vegvesen Region vest Gloppen, Stryn og Hornindal kommunar Vegard Eriksen, Multiconsult Norge AS Christine Ravndal Nilsen, Multiconsult Norge AS Kjetil Mork, Multiconsult Norge AS Framside: Kunstgrasbane på Grodås. Foto: Vegard Eriksen, Multiconsult Norge AS.

4 3 INNHALD FØREORD 9 1 Samandrag Bakgrunn Skildring av planområdet Konsekvens Tilråding Påverknad i anleggsperioden Avbøtande tiltak 14 2 Bakgrunn Bakgrunn for kommunedelplanen Mål for prosjektet Planområdet Ny E39 mellom Byrkjelo og Grodås Utgreiingsprogram 28 3 Metode og datagrunnlag Datagrunnlag Definisjon og avgrensing av tema nærmiljø og friluftsliv Influensområdet Grunnlag for metode Kriterium for verdi Kriterium for omfang Konsekvens Støy og luftforureining Uvisse Avbøtande tiltak 35 4 Områdeskildring Nærmiljø Friluftsliv 38 5 Delområde med verdivurdering Delområde 1: Bergheimsvatnet med naturmøteplass Delområde 2: Hjelle og Skuggesida Delområde 3: Storelva, Byrkjelo Delområde 4: Terreng Hjelle og Skuggesida Delområde 5: Terreng aust for dagens E Delområde 6: Bergheim og Åland Delområde 7: Gang- og sykkelnett Byrkjelo Delområde 8: Terreng aust for Byrkjelo 57

5 4 5.9 Delområde 9: Byrkjelo camping Delområde 10: Byrkjelo aust Delområde 11: Byrkjelo sentrum Delområde 12: Breim skule og Byrkjelo Stadion Delområde 13: Byrkjelo vest Delområde 14: Byrkjelo nord Delområde 15: Byrkjelo industriområde Delområde 16: Byrkjelo friluftsområde Delområde 17: Terreng nord for Byrkjelo Delområde 18: Hyttefelt sør for Utvikfjellet Delområde 19: Utvikfjellet tur- og utfartsområde Delområde 20: Støl- og hytteområde nord for Utvikfjellet Delområde 21: Terreng sør for Utvik Delområde 22: Terreng aust for Utvik Delområde 23: Utvik omland Delområde 24: Utvik sentrum Delområde 25: Innvik omland Delområde 26: Innvik idrettsområde Delområde 27: Innvik lager og industri Delområde 28: Vikane skule og barnehage Delområde 29: Innvik næring langs sjø Delområde 30: Bustadfelta Hilde og Innvik sentrum Delområde 31: Friluftsområde søraust for Innvik Delområde 32: Hildehalsen og turområde nord for Innvik Delområde 33: Bustader ved brufeste sør for Nordfjorden Delområde 34: Nordfjorden Delområde 35: Bygdene Faleide, Svarstad og Kroken Delområde 36: Friluftsområde Langesetvatnet og vestover Delområde 37: Stryn miljø og næringspark Delområde 38: Friluftsområde Stryn Delområde 39: Ullsheim, Svingesetvatnet og Markane Delområde 40: Bustader langs rv. 15 ved Markane Delområde 41: Markane jakt- og fiskeområde Delområde 42: Friluftsområde aust og sør for Grodås Delområde 43: Lisida Delområde 44: Terreng vest for Lida Delområde 45: Urdene og Kirkhornsbakkane Delområde 46: Smia, sentrum og strandkanten Delområde 47: Grodås omland Delområde 48: Prestegardskroken bustadområde Delområde 49: Horndøla nedre del Delområde 50: Hornindal kyrkje Delområde 51: Hornindal skule med uteområde og idrettsområde Delområde 52: Gang- og sykkelnett Grodås Delområde 53: Brattebakken bustadområde 78

6 Delområde 54: Grodås barnehage Delområde 55: Bustader ved Tomasgard og vest for E39 i nord Oppsummering 80 6 Omfangs- og konsekvensvurdering Innleiing alternativet Ny E Samanstilling og rangering Tilråding Påverknad i anleggsperioden Avbøtande tiltak Anleggsfasen Driftsfasen Referansar 104

7 6 FIGURAR Figur 1-1. Byrkjelo utsikt inn mot Utvikfjellet, sett frå sør mot nord. Foto: Arild Solberg. 10 Figur 2-1. Konsept SV-K10 skal leggast til grunn for ny E39 gjennom Nordfjord (vist med rosa linje og markert med pil på kartet). Kartet er henta frå KVU E39 Skei - Ålesund. 15 Figur 2-2. Oversiktskart som viser dagens transportsystem og ny trasé for E39 mellom Byrkjelo og Grodås. Illustrasjon: Statens vegvesen 16 Figur 2-3. Planavgrensing E39 Byrkjelo Grodås. Illustrasjon: Statens vegvesen 17 Figur 2-4. Planprogrammet som vart vedteke i kommun-ane i november/desember 2016 viste at desse veglinjene og kryssalternativa skulle utgreiast. 19 Figur 2-5. Alternativ som er utgreidd på Byrkjelo. Illustrasjon: Statens vegvesen 21 Figur 2-6. Alternativ som er utgreidd i Utvik (Vikane). Illustrasjon: Statens vegvesen. 22 Figur 2-7. Alternativ som er utgreidd i Innvik (Vikane). Illustrasjon: Statens vegvesen. 23 Figur 2-8. Vegtrase som er utgreidd frå Innvik til Svarstad, med kryssing av Nordfjorden. Illustrasjon: Statens vegvesen 24 Figur 2-9. Vegtrase som er utgreidd i Markane. Illustrasjon: Statens vegvesen. 24 Figur Alternativ som er utgreidd i Hornindal. Illustrasjon: Statens vegvesen. 25 Figur 3-1. Skala for verdivurdering. 33 Figur 3-2. Skala for omfangsvurdering. 34 Figur 3-3. Konsekvensvifte. Syntese av verdi og omfang gir konsekvensgraden. 34 Figur 4-1. Bilete viser lokale turtrasear mot Hildehalsenområdet. Innvik ligg under og til venstre i biletet. Kjelde: Vikane idrettslag. 38 Figur 4-2. Viktige turstiar og turmål i Hornindal kommune. Kjelde: Hornindal kommune. 39 Figur 4-3. Traseen for Hornindal rundt. Kjelde: hornindalrundt.no/ 39 Figur 4-4. Oversikt over kartlagde friluftsområde i FRIDA- databasen. Kart utarbeida av Multiconsult Norge AS. Kjelde: fylkesatlas.no 40 Figur 4-5. Registreringskart nærmiljø og friluftsliv del 1A. 42 Figur 4-6. Registreringskart nærmiljø og friluftsliv del 1B. 43 Figur 4-7.Registreringskart nærmiljø og friluftsliv del 2A. 44 Figur 4-8. Registreringskart nærmiljø og friluftsliv del 2B. 45 Figur 4-9. Registreringskart nærmiljø og friluftsliv del 3A. 46 Figur Registreringskart nærmiljø og friluftsliv del 3B. 47 Figur Registreringskart nærmiljø og friluftsliv del Figur Registreringskart nærmiljø og friluftsliv del 5A. 49 Figur Registreringskart nærmiljø og friluftsliv del 5B. 50 Figur 5-1. Verdikart med inndeling av delområde nummerert frå sør mot nord. 53 Figur 5-2. Verdikart for delområde Figur 5-3. Naturmøteplass ved Bergheimsvatnet, sett frå brua på Hjelle. Foto: Multiconsult Norge AS. 55 Figur 5-4. Eit jorde ved planlagt kryssområde i alternativ B-1 og B-2. Foto: Multiconsult Norge AS. 56 Figur 5-5: Gang- og sykkelveg på Byrkjelo, sett frå Bergheim. Foto: Multiconsult Norge AS. 57 Figur 5-6. Byrkjelo sentrum sett frå nord. Foto: Multiconsult Norge AS. 58

8 7 Figur 5-7. Byrkjelo skule til høgre i bilete og Byrkjelo stadion til venstre. Foto: Multiconsult Norge AS. 59 Figur 5-8. Byrkjelo vest sett mot planlagt tunnelportal ved Kleppe (alternativ B-3). Foto: Multiconsult Norge AS. 59 Figur 5-9. Meieriet på Byrkjelo sett frå aust. Foto: Multiconsult Norge AS. 60 Figur Anleggsveg opp til Lonevatnet som er mykje brukt som turveg. Foto: Statens vegvesen 61 Figur Verdikart for delområde Figur Utsikt over Nordfjorden frå Karistovet (delområde 20). 64 Figur Gardane kring Utvik sentrum. Foto: Multiconsult Norge AS. 64 Figur Verdikart for delområde Figur Omlandet til Innvik med hagejordbruk og spreidd busetnad. Foto: Multiconsult Norge AS 66 Figur 5-16: Lokale turtrasear mot Hildehalsen. Kjelde: Vikane idrettslag. 68 Figur Nordfjorden mot planlagt brufeste. Foto: Multiconsult Norge AS. 68 Figur Verdikart for delområde Figur Langesetvatnet sett frå helikopter. Traséen til den Trondheimske postveg går bakom busetnaden i biletet. Foto: Arild Solberg 70 Figur Oversiktskart over tur- og skiløyper i området rundt Ullsheim. Kjelde: strynturløyper.no 71 Figur Eitt av bumiljøa langs rv. 15 (Dale, Markane). Foto: Multiconsult Norge AS. 72 Figur Biletet viser elva som går frå Svingesetvatnet og nordvestover. Foto: Multiconsult Norge AS 73 Figur Verdikart for delområde Figur Verdikart for delområde Figur Hornindal skule med Hornindalshallen og friidrettsbane i bakgrunnen. Foto: Multiconsult Norge AS. 78 Figur Hornindal barnehage sett frå parkeringsplassen. Foto: Multiconsult Norge AS. 79 Figur 6-1: Moglege endringar i brukstype- og omfang som følgje av ei utbygging i eit friluftsområde. Kjelde: (Teigland 1994) 85 Figur 6-2. Gjeldande reguleringsplanar i Markane. Demmehaug i blått og Hatledal hytteområde/markane i raudt. Kjelde: Nordfjordsamarbeidet 86 Figur 6-3. Utrekning av fordeling av trafikk etter opning av ny E39 med bru over Nordfjorden. Det er ikkje gjort trafikkutrekning av fv. 60. Kjelde Statens vegvesen,

9 8 TABELLAR Tabell 1-1. Samla konsekvensvurdering for dagsone Byrkjelo. 11 Tabell 1-2. Samla konsekvensvurdering for dagsone Innvik-Utvik. 12 Tabell 1-3. Samla konsekvensvurdering for dagsone Indre Nordfjord. 12 Tabell 1-4. Samla konsekvensvurdering for dagsone Markane 12 Tabell 1-5. Samla konsekvensvurdering for dagsone Grodås. 12 Tabell 1-6. Samanstilling av konsekvensar og rangering av vegalternativa. 13 Tabell 2-1. Oversikt over strekningar, alternative veglinjer, lengde på veg, tunnel og bruer, og kryss. 20 Tabell 2-2. Planlagt bruk og deponering av tunnelmasser. 27 Tabell 2-3. Utgreiingskrav, jf. Planprogrammet. 28 Tabell 3-1. Avgrensinga mellom dei ulike temaene i konsekvensutgreiinga. 31 Tabell 3-2. Kriterium for verdivurdering. Henta frå V712, kapittel Tabell 5-1. Oversikt over delområda. 51 Tabell 5-2. Oppsummering av dei ulike delområda sin verdi for nærmiljø og friluftsliv. 80 Tabell 6-1. Samanstilling av verdi, omfang og konsekvens for dagsone Byrkjelo. 89 Tabell 6-2. Samanstilling av verdi, omfang og konsekvens for dagsone Innvik-Utvik. 93 Tabell 6-3. Samanstilling av verdi, omfang og konsekvens for tilkomstvegane til fv Tabell 6-4. Samanstilling av verdi, omfang og konsekvens for dagsone Indre Nordfjord. 96 Tabell 6-5. Samanstilling av verdi, omfang og konsekvens for dagsone Markane. 97 Tabell 6-6. Samanstilling av verdi, omfang og konsekvens for driftsfasen for dagsone på Grodås. 99 Tabell 6-7. Samanstilling av konsekvensar og rangering av vegalternativa. 101

10 9 FØREORD Denne deltemarapporten er utarbeidd som ein del av arbeidet med kommunedelplan og konsekvensutgreiing for ny E39 på strekninga Byrkjelo - Grodås. Rapporten tek føre seg tema nærmiljø og friluftsliv i tråd med omtale i planprogram for prosjektet. Planprogrammet er fastsett av Gloppen, Stryn og Hornindal kommunar den Tiltakshavar er Statens vegvesen Region Vest. Føremålet med kommunedelplanen er å fastsetje framtidig trasé for E39 på strekninga Byrkjelo Grodås. Føremålet med konsekvensutgreiinga er å få fram dei vesentlege konsekvensane dei ulike vegalternativa vil føre til for miljø, naturressursar og samfunn, og peike på eventuelle skilnader mellom alternativa som grunnlag for vedtak av kommunedelplanen. Prosjektleiar hos Statens vegvesen Region vest er Ellen Njøs Slinde, medan kontaktperson for fagtema nærmiljø og friluftsliv er Åse Birgitte Berstad. Fagansvarlig for deltema nærmiljø og friluftsliv er Vegard Eriksen, rådgjevar arealplanlegging Multiconsult Norge AS, Bergen. Kvalitetssikring av rapporten er utført av Multiconsult Norge AS v / Christine Ravndal Nilsen. Rapporten kan lastast ned frå følgjande internettadresse: Bergen, januar 2018

11 10 1 Samandrag 1.1 Bakgrunn Det er eit nasjonalt mål om ferjefri E39 innan Dette er bakgrunnen for planarbeidet og for kryssing av Indre Nordfjord. Største del av kommuneplanarbeidet for E39 mellom Byrkjelo og Grodås er utført i 2016 og Målet for vegstandarden er å etablere veg med midtrekkverk og ha ei fartsgrense på 90km/t på alle nybygde strekningar. Prosjektet sitt samfunnsmål er at korridoren vert effektiv, tilgjengeleg og tek hand om behovet for kommunikasjon i bu- og arbeidsregionar. For å nå samfunnsmåla er det laga følgjande effektmål: kortare reisetid, reduserte avstandskostnader, regional utvikling, felles bu- og arbeidsregion, samt pålitelig og tilgjengeleg E39. Ønska sideeffektar av planarbeidet er å avgrense tap av jordbruksareal, sikre god arkitektonisk kvalitet og avgrense inngrep i verdifulle område. Deltemarapporten nærmiljø og friluftsliv følgjer handbok V712 Konsekvensanalyser, kapittel 6.4. Rapporten utgreier følgjande: korleis tiltaket svekker eller betrar dei fysiske tilhøva for trivsel, samvære og fysisk aktivitet i uteområda konsekvensar for tilgjenge til friluftsområde konsekvensar for busetnad og busetnaden sitt nærmiljø konsekvensar for skuleveg eller tilkomst til nærmiljøanlegg, som barnehage, idrettsanlegg eller leikeområde endra tilbod og trafikale tilhøve for barn og unge endra gang-/sykkel- og turvegsystem endra støybelastning eller utslepp i nærmiljø og friluftsområde endra barriereverknad som fylgje av omlegging av E39 og endra trafikk på eksisterande veg 1.2 Skildring av planområdet Figur 1-1. Byrkjelo utsikt inn mot Utvikfjellet, sett frå sør mot nord. Foto: Arild Solberg.

12 11 Planområdet for ny E39 går gjennom tettstadane Byrkjelo i Gloppen kommune, Utvik og Innvik i Stryn kommune og Grodås i Hornindal kommune (jf. figur 4-2). Med unntak av tettstadane Byrkjelo, Utvik, Innvik og Grodås er busetnaden i planområdet i hovudsak samansett av spreidde bustader og fritidsbustader. Eksisterande vegar utgjer ei barriere for nærmiljø og friluftsliv då det er få tilrettelagde kryssingsstadar og i hovudsak ikkje tilrettelagt for gåande og syklande parallelt med vegen. Traseen for ny E39 går gjennom ein del friluftsområde/naturområde, men veg i dagen er i hovudsak planlagt der det er menneskeleg aktivitet i dag. Eksisterande fv. 60 går også innom tettstadane Olden, Loen og Stryn, men desse er ikkje ein del av planområdet knytt til kommunedelplan for E39 Byrkjelo - Grodås. Desse tettstadane vert difor ikkje kartlagt i denne omgang, men ei tekstleg skildring av eventuelle positive eller negative effektar av framtidig omlegging er omtala i rapporten (sjå oppsummering i kap.0). Det er skule på Byrkjelo, i Innvik og på Grodås og dei fleste elevane vert skyssa med buss. Barnehagar finn ein i Utvik og på Grodås. Det er i hovudsak område rundt skular og barnehagar som er tilrettelagt for aktiv leik. I Nordfjord vert det satsa spesielt på friidrett og vintersport. Dette pregar også planområdet der ein finn stadion og/eller idrettsanlegg ved alle tettstadane. Planområdet inneheld mange område med tilrettelagt turløyper og utfartsområde. Jakt og fiske er også viktige aktivitetar innan planområdet med stor lokal aktivitet. 1.3 Konsekvens Planområdet har fem strekningar med dagsone. Strekninga i Vikane er samansett av to dagsoner. Alternativa vert konsekvensvurderte innan kvar dagsone Dagsone Byrkjelo I Byrkjelo er det tre alternativ. Det eine alternativet legg seg inntil den austlege dalsida, mens dei to andre kryssar Storelva to gonger og ligg meir vest i dalbotnen. Alternativ B-1 er rangert som det beste alternativet for dagsone gjennom Byrkjelo. Dette skuldast at vegen blir lagt lengst vekke frå sentrum og fører ikkje med seg betydelege barriereverknader samanlikna med nullalternativet. Det blir likevel ein lokal auke i støyulemper. Alternativ B-2 er rangert sist då vegkrysset for ny E39 er plassert nærmare busetnaden og campingplassen, i tillegg til at vegkrysset blir etablert over eksisterande gang- og sykkelveg. Krysset og vegen er også med på å danne ei barriere på tvers av Byrkjelo. Alternativ B-3 kjem marginalt betre ut då krysset er etablert i eit område som ikkje er spesielt mykje brukt til friluftsliv eller har spesielle verdiar for nærmiljøet. Støyulempa for uteområda til Byrkjelo skule er vekta høgt med tanke på alternativ B-3 er trekt mot opp mot middels negativ konsekvens. Tabell 1-1. Samla konsekvensvurdering for dagsone Byrkjelo. Delområde og verdi Alt. B-1 Alt. B-2 Alt. B-3 Samla vurdering Ubetydeleg til liten negativ (0/-) Liten til middels negativ (-/--) Liten negativ (-) Rangering Dagsone Vikane I Vikane er det hovudsakleg eit øvre og eit nedre vegalternativ, samt ein kombinasjon av desse. Alternativ V-3 er rangert som best med tanke på nærmiljø og friluftsliv for dagsone gjennom Innvik. I utgangspunktet er det svært likt alt. V-2, men skil seg ut ved at vegen vert lagt ovanfor Liatunet og medfører dermed marginalt mindre ulemper (gul støysone framfor raud støysone). Alternativ V-1 er rangert sist for nærmiljø og friluftsliv då alternativet har det mest omfattande vegkrysset og vil

13 12 dominere mest i lokalmiljøet. Elles er det marginale skilnader mellom alternativa for deltema nærmiljø og friluftsliv. Tabell 1-2. Samla konsekvensvurdering for dagsone Innvik-Utvik. Delområde og verdi Alt. V-1 Alt. V-2 Alt. V-3 Samla vurdering Liten negativ (-) Liten negativ (-) Liten negativ (-) Rangering Dagsone indre Nordfjord Bru over Nordfjorden er vurdert å ha marginalt negativt omfang for nærmiljø og friluftsliv. Tabell 1-3. Samla konsekvensvurdering for dagsone Indre Nordfjord. Delområde og verdi Alt. N (over Nordfjorden) Samla vurdering Ubetydeleg til liten negativ (0/-) Dagsone Markane Ny E39 gjennom Markane vil vere eit stort inngrep i elles nær upåverka miljø. Det er først og fremst støyulemper og vanskelegare tilkomst som er grunngjeving for liten negativ konsekvens i alternativ N. Tabell 1-4. Samla konsekvensvurdering for dagsone Markane Delområde og verdi Alt. N (gjennom Markane) Samla vurdering Liten negativ (-) Dagsone Hornindal Det er tre alternativ i Hornindal. Alternativ H-3 er rangert som beste alternativ for dagsone gjennom Grodås då vegen blir lagt lengst vekk frå sentrum- og bustadområde. Den negative verknaden veglinja får gjennom Åresvora vert kompensert av dei positive effektane av avlasta vegnett gjennom Grodås. Alternativ H-1 er rangert sist då vegen kjem tett opp i områda rundt Hornindal kyrkje og aukar barriereverknad for gåande og syklande. Alternativ H-2 har negativ verknad for Grodås barnehage grunna støy og kjem tettare på Horndøla enn nullalternativet, men får elles lite verknad i høve nullalternativet. Kyrkjeområde saman med skule og barnehage er vurdert som støyømfintlege som ein skal utøve ekstra varsemd ved og vektlagt spesielt i rangeringa. Tabell 1-5. Samla konsekvensvurdering for dagsone Grodås. Delområde og verdi Alt. H-1 Alt. H-2 Alt. H-3 Samla vurdering Liten negativ (-) Liten negativ (-) Liten positiv (+) Rangering 3 2 1

14 Avlasta vegnett Trafikkutrekningar frå Statens vegvesen viser at trafikken på eksisterande E39 langs Hornindalsvatnet ikkje vil endre seg betydeleg som følgje av ny E39. Difor utgjer ikkje tiltaket nokon konsekvens for nærmiljø og friluftsliv når det gjeld denne delen av strekninga. Mellom Byrkjelo og Nordfjordeid viser utrekningane at trafikken vil gå noko ned fram til Ryssdal, men meir enn halvert frå Ryssdal og til Nordfjordeid. For denne delen av strekninga vil situasjonen bli noko betra for dei som bur langs dagens E39 med tanke på støy og barriereverknad. Sjølv om det er knytt noko uvisse til utrekningane, visar dei at langs fv. 60 forbi Olden og Loen vert trafikken vesentleg redusert. Samla sett kan ein tenke seg at det vil vere ein liten positiv konsekvens (+) knytt til avlasta vegnett utanom planområdet. 1.4 Tilråding Basert på samanstillinga i tabell 1-6 er kombinasjonen B-1 (Byrkjelo aust) + V-3 med vestre tilkomstveg (Innvik midtre) + N (Indre Nordfjord) + N (Markane) + H-3 (Hornindal vest) rangert som den løysinga med minst konflikt for nærmiljø og friluftsliv i influensområdet. For nærmiljø og friluftsliv isolert sett er dette difor tilrådd utbyggingsalternativ. Tabell 1-6. Samanstilling av konsekvensar og rangering av vegalternativa. Alternativ Konsekvens Rangering B-1 Ubetydeleg til liten negativ (0/-) 1 Byrkjelo B-2 Liten til middels negativ (-/--) 2 B-3 Liten til middels negativ (-/--) 3 V-1 Liten negativ (-) 3 Utvik og Innvik V-2 Liten negativ (-) 2 V-3 Liten negativ (-) 1 Indre Nordfjord N Ubetydeleg til liten negativ (0/-) 1 Markane N Liten negativ (-) 2 H-1 Liten negativ (-) 3 Hornindal H-2 Liten negativ (-) 2 H-3 Liten positiv (+) 1 Avlasta vegnett Alle Liten positiv (+) 1.5 Påverknad i anleggsperioden I anleggsfasen vil inngrepa vere større enn det faktiske tiltaket. I anleggsfasen vil konsekvensane første rekkje vere knytt til: Redusert tilgang til område for nærmiljø og friluftsliv Støy knytt til anleggstrafikk og sprenging av fjell. Redusert bruk av turområder Midlertidige deponi og anlegg som reduserer opplevingskvaliteten i områda det gjeld. Redusert opplevingskvalitet i influensområdet til tiltaket

15 14 Omleggingar eller stengingar av sti- og vegnett for gåande og syklande 1.6 Avbøtande tiltak Avbøtande tiltak er tiltak som ikkje ligg inne som ein del av utbyggingsplanane, men som kan vere aktuelle å gjennomføre for å redusere dei negative eller forsterke dei positive konsekvensane av tiltaket for nærmiljø og friluftsliv i influensområdet. Under er ei oppsummering av aktuelle tiltak. Felles for mange av desse er at dei bør detaljerast nærmare i neste fase av prosjektet, når val av alternativ er gjort og eksakt veglinje ligg føre. Anleggsfasen Sikre framkomst for gåande og syklande på gang- og stinett Sikre tilkomst til friluftsområde og område med betyding for uteopphald i nærmiljøet Støyskjerming må vurderast. Midlertidige deponi kan brukast som midlertidige støyskjermar Driftsfasen Støyskjerming for å minimere støyulemper, spesielt nær leike- og opphaldsareal for barn Revegetering av fyllingar for å minimere negativ effekt på opplevingskvalitetar Legge til rette for gode og trygge kryssingar for mjuke trafikantar med god tilpassing til eksisterande område Legge om stiar og vegnett til naturlege kryssingspunkt der ny veg vil bryte eksisterande trasear

16 15 2 Bakgrunn 2.1 Bakgrunn for kommunedelplanen Bakgrunnen for planarbeidet er regjeringa sitt mål om ferjefri kryssing av Nordfjord. Dette er tidlegare utgreidd i tre ulike prosjekt: Ferjefri E39, Konseptvalutgreiing E39 Skei-Ålesund og Rutevis riksvegutgreiing. I Nasjonal transportplan (NTP) for stadfesta regjeringa ambisjonen om at ein ferjefri E39 skal realiserast, der i alt fem ferjesamband skal erstattast med ferjefire kryssingar innan I 2014 vedtok regjeringa også konseptvalutgreiing (KVU) for E39 Skei Ålesund, og det vart konkludert med at framtidig E39 skal følgje ei indre linje i Nordfjord. Figur 2-1. Konsept SV-K10 skal leggast til grunn for ny E39 gjennom Nordfjord (vist med rosa linje og markert med pil på kartet). Kartet er henta frå KVU E39 Skei - Ålesund. Rutevis riksvegutgreiing for rute 4A mellom Stavanger og Ålesund (2015) seier at målet for vegstandarden på rute 4A er å etablere veg med midtrekkverk og fartsgrense 90 km/t på alle nybygde strekningar mellom Bergen og Ålesund. Samferdselsdepartementet gav Region vest i oppdrag å starte planleggingsarbeidet våren 2015, med føring om at strekninga Byrkjelo Grodås skal planleggjast under eitt. Største del av kommuneplanarbeidet er utført i 2016 og Planprogram for kommunedelplanen vart vedteke i desember Mål for prosjektet Samfunnsmålet for tiltaket er: I 2040 skal transportsystemet i korridoren vera effektivt, tilgjengeleg, påliteleg og ivareta behovet for kommunikasjon for bu- og arbeidsregionar.

17 16 Det er sett opp fire effektmål for prosjektet: Kortare reisetid Reduserte avstandskostnader Regional utvikling, felles bu- og arbeidsregion Påliteleg og tilgjengeleg E39 I tillegg til effektmåla er det i planprogrammet sett opp nokre ønska sideeffektar som ein skal få fram gjennom planarbeidet. Desse skal hjelpe til med å ivareta sentrale mål i NTP, mellom anna miljø og universell utforming: Avgrense tap av jordbruksareal. Ta vare på god matjord for framtida ved å planlegge for minst mogleg beslaglegging av jordbruksmark med høg bonitet. God arkitektonisk kvalitet. Arkitektur er svært viktig for den store og langsiktige infrastrukturen som kan bli landemerke i framtida. God estetikk skal prioriterast ved utforming av veg og dei anlegg som høyrer til. Avgrense inngrep i verdifulle område. Minimere tap av landskaps-, natur- eller kulturverdiar (også dei som ikkje er regulert etter anna lovverk) slik at ein får minst mogleg negative konsekvensar for ikkje-prissette tema. 2.3 Planområdet Planområdet ligg i indre Nordfjord i Sogn og Fjordane fylke, og går gjennom kommunane Gloppen, Stryn og Hornindal. Den føreslegne traseen for ny E39 strekker seg frå dagens E39 like sør for Byrkjelo og til Kvivsvegen like nord for Grodås, og kryssar Nordfjorden like vest for Stryn. Regionen er prega av fjordlandskapet, og er omkransa av fjelltoppar på opp mot 1900 m.o.h. Landskapet langs traseen varierer mellom jordbruksbygder med spreidd til tett busetnad, kulturlandskap og utmark med skog og myrlendte parti. Terrenget er også svært variert, frå storskala til småskala landskapsformer, og traseen kryssar fleire vassdrag og Nordfjorden. Nær traseen ligg det fleire tettstadar, som Byrkjelo med 293 innbyggjarar, Innvik med 460 innb., Stryn med 2424 innb. og Grodås med 483 innb. (Statistisk sentralbyrå, ). Figur 2-2. Oversiktskart som viser dagens transportsystem og ny trasé for E39 mellom Byrkjelo og Grodås. Illustrasjon: Statens vegvesen

18 17 E39 går i dag frå Byrkjelo til Anda ferjekai, frå Lote ferjekai gjennom Nordfjordeid, langs sørsida av Hornindalsvatnet til Grodås og vidare nordover mot Volda på Kvivsvegen. Dagens rute, ekskl. ferjestrekninga Anda-Lote, er om lag 75 km og har ei reisetid på om lag 67 min (tal henta frå KVU E39 Skei Ålesund). Fv. 60 over Utvikfjellet til Stryn og vidare på rv.15 mot Hornindal er eit alternativt vegval mellom Byrkjelo og Grodås, med lengde ca. 81 km og reisetid om lag 81 min. Vegstandarden på strekninga Byrkjelo Grodås i dag er varierande med landevegstrekningar med smal veg. På nokre korte strekningar er vegen så smal at to tunge køyretøy ikkje kan passere kvarandre. Det største problemet for framkomsten er ferjestrekninga som gjev ventetid og overfartstid. Figur 2-3. Planavgrensing E39 Byrkjelo Grodås. Illustrasjon: Statens vegvesen

19 Ny E39 mellom Byrkjelo og Grodås Vegstandard Ny E39 er dimensjonert til 90 km/t når det gjeld siktforhold og kurvatur. På veg i dagen er det lagt opp til midtrekkverk og eigne forbikøyringsfelt på nokre strekningar. Dette fører til at mykje av veg i dagen vil bli trefeltsveg. Vegen skal vere avkøyrslefri, det vil seie at avkøyrsler må koplast til eit lokalt vegnett som blir knytt til E39 via kryss. Kryssa kan utformast som T-kryss eller planskilt kryss. Vegen skal dimensjonerast for årsdøgntrafikk (ÅDT) på 6500 køyretøy per døgn, og ut frå handbok N100 skal dimensjoneringsklasse H5 veljast. Vegklasse H5 gjeld for nasjonale hovudvegar og øvrige hovudvegar med ÅDT mellom 6000 og og fartsgrense 90 km/t. Breidde på veg blir 12,5 meter med feltbreidde på 3,5 m. Der det er forbikøyringsstrekningar blir vegbreidda 14,75 meter. Tunnelane skal byggast med tunnelprofil T10,5 det vil seie eitt tunnelløp med trafikk i begge retningar og 80 km/t. Det vert ikkje midtrekkverk i tunnelane, men eit sperreområde mellom køyrefelta med ein meter breidde. Maksimalt tillate stigning i tunnel er 5 %. Minste fri høgde over køyrebanekanten er 4,6 meter. Kryssa skal byggast som forkøyrsregulert T-kryss eller som planskilte kryss. I denne planen er det eit mål å sikre plass til å bygge planskilte kryss. Planskilde kryss kan utformast på ulike måtar men felles for alle er at dei er arealkrevjande. Det er gjort vurderingar i kvart enkelt tilfelle der utforming av krysset, trafikkmengde og vurdering av trafikktryggleik er viktig Bruer og konstruksjonar Statens vegvesen ved bruseksjonen i Region vest og Vegdirektoratet har utarbeidd forslag til brukonsept for bru over Nordfjorden. Brua over Nordfjorden er planlagt som ei hengebru i eitt spenn der hovudspennet er på 1555 meter og brua har ei total lengde på 1760 meter. Seglingsløp er sett til 400 meter breidde og 75 meter høgde. Brutårna får ei høgde på 240 meter. Andre aktuelle konstruksjonar i dette prosjektet er kulvertar, bruer og tunnelportalar. Med fem til seks lange og ein kort tunnel for alle vegalternativa vil det bli mange tunnelportalar. Dei fleste tunnelane vil få ein kort betongportal før dei går direkte inn i eit fjellparti. For Byrkjelo aust (B-1) og midt (B-2) kan det vere aktuelt med lausmassefyllingar over ein lenger betongportal. Bruene er i tillegg til den store hengebua over Nordfjord, platebruer i betong, nokre få bjelkebruer og eit par betongkassebruer alternativet referansealternativet Alternativet som representerer vidareføring av dagens veg blir kalla «0-alternativet». Her skal ein vurdere konsekvensane av at planlagt tiltak ikkje blir gjennomført. 0-alternativet dannar også grunnlaget som alle utbyggingsalternativa skal samanliknast mot. Alternativet tek utgongspunkt i dagens situasjon, og omfattar i tillegg forventa endringar utan tiltaket i analyseperioden (mindre utbetringstiltak og endringar som er vedtekne). For prissette konsekvensar er alternativ 0 eksisterande veg og vegnett. I dette prosjektet ligg følgjande vegnett til grunn som referanse ved utrekning av konsekvensar: Noverande E39 (Byrkjelo Anda Lote Nordfjordeid Grodås) Fv. 60 (Byrkjelo Utvik Innvik Olden Loen Stryn) Rv. 15 (Stryn Grodås) For ikkje-prissette konsekvensar er alternativ 0 i hovudsak lik dagens situasjon, slik han er skildra i dei

20 19 enkelte fagrapportane, men med forventa endringar som følgje av andre vedtekne private eller offentlege planar i influensområdet Ny vegtrase med alternativ Ny E39 startar nord for Bergheimsvatnet ved Byrkjelo og endar ved Kvivstunnelen nord for Grodås i Hornindal. Lengda på ny E39 blir mellom 35 og 40 km avhengig av kva alternativ som blir valt. Vegen vil krysse Nordfjord på ei hengebru og om lag halvparten av vegen vil gå i tunnel. Prosjektet gjev i tillegg fleire bruer over vassdrag. Hengebrua over Nordfjord blir nesten 1,8 km lang, med hovudspenn på 1550 meter, og vil ha ei seglingshøgde på 75 m. Vegen kjem ut på brua via ein tunnel på sørsida av fjorden og går direkte inn i neste tunnel på nordsida av fjorden ved Svarstad. For Byrkjelo, Innvik, Svarstad, Markane og Grodås er det vurdert ulike kryssløysingar. Nokre av kryssalternativa gir behov for bygging av nye lokalvegar. Hovudregelen er at dagens vegnett kan nyttast til lokalvegnett i framtida. I Innvik er det behov for nye tilkoplingsvegar og lokalveg for å få ei god tilknyting til fv. 60. Figur 2-4. Planprogrammet som vart vedteke i kommunane i november/desember 2016 viste at desse veglinjene og kryssalternativa skulle utgreiast. Det er utgreidd eitt hovudkonsept for ny E39 mellom Byrkjelo og Grodås, med alternative linjer i områda Byrkjelo, Vikane og Grodås. I tillegg er det vurdert ulike kryssalternativ. Illustrasjon: Statens vegvesen.

21 20 Tabell 2-1. Oversikt over strekningar, alternative veglinjer, lengde på veg, tunnel og bruer, og kryss. Strekning/ Alt. Lengde ny veg i Lengde ny tunnel Nye bruer Nye kryss dagsone dagen Byrkjelo B-1 2 km Utvikfjellet: 6,8 km (inkl. portal på 220 m) B-2 3,2 km Utvikfjellet: 6,8 km (inkl. portal på 220 m) Ingen Storelva/Fonnagrova: 400 m Storelva: 145 m Planskilt kryss sør for meieriet Planskilt kryss sør for Byrkjelo sentrum B-3 4,1 km Utvikfjellet: 6,5 km Storelva/Fonnagrova: 400 m Storelva: 390 m Planskilt kryss nordvest for Byrkjelo sentrum Vikane V-1 6,2 km Kårstadmarka: 2,2 km V-2 6,6 km Kårstadmarka: 1,9 km V-3 6,1 km Kårstadmarka: 2,2 km Utvik: m Innvik (Storelva og elv rett før tunnelen): m Utvik:60+110m Innvik (Storelva og elv rett før tunnelen): m Utvik: m Innvik (Storelva og elv rett før tunnelen): m Planskilt kryss Innvik Planskilt kryss Innvik Planskilt kryss Innvik Indre Nordfjord N 1,8 km Hildehalsen: 2,5 km Nordfjorden: 1,8 km Halvt planskilt kryss (sørgåande retning) Svarstad Markane N 3,6 km Svarstadveten: 4,7 km Hatledal: 0,2 km Hornindal H-1 0,5 km Øyenibba og Grodås: 4,8 km H-2 1,1 km Øyenibba og Grodås: 5,4 km Sindreelva: 260 m Noraelva: 80 m Ingen v/barnehagen: 200 m Planskilt kryss Markane T-kryss Kyrkjhorne Dobbelt T-kryss Lønsøyane H-3 2,8 km (inkl. 1 km Øyenibba: 2,6 km Vikaelva: 65 m Planskilt kryss dagsone i Åresvora) Bak Grodås: 2 km Horndøla: 150 m Lødøen Byrkjelo For Byrkjelo er det tre alternativ som skal utgreiast og for kvar av alternativa skal det utgreiast kryss. Alternativ aust og midt vil ha tunnelinnslag aust for sentrum ved meieriet og alternativ vest vil ha tunnelinnslag vest for Byrkjelo sentrum ved Kleppe. For alle tre vegalternativa på Byrkjelo er det mogleg å bygge ny E39 vidare sørover mot Skei både med tunnel og veg i dagen. Ved vedtak av kommunedelplanen sikrar ein korridoren for tunnelen under Utvikfjellet og vegen fram til plangrensa i sør, samstundes som det er ope for å velje anten veg i dagen

22 21 eller tunnel vidare sørover i eit framtidig planarbeid for Skei-Byrkjelo. B-1 (Byrkjelo aust) Ny E39 startar ved ungdomshuset like vest for Bergheimsvatnet og går nordover mot tunnelinnslag aust for meieriet. Tunnelinnslaget er planlagt med ein lang portal som vert fylt att med lausmassar over portalen. Tunnelen under Utvikfjellet blir omlag 6,8 km. Kryss til eksisterande E39 er planlagt like sør for tunnelinnslaget (sør for meieriet). Veg frå eksisterande E39 mot krysset går gjennom grustaket ved Åland, under ny E39 og vidare på austsida parallelt med E39. Dagens E39 med gang- og sykkelveg vil bli liggande og blir ført over ny E39. Figur 2-5. Alternativ som er utgreidd på Byrkjelo. Illustrasjon: Statens vegvesen B-2 (Byrkjelo midt) Ny E39 startar ved Bergheim gard og går skrått over Storelva/Fonnagrova med ny bru på om lag 400 m. Vegen held fram på vestsida av elva fram til Teita, og kryssar her Storelva vinkelrett med ny bru på om lag 145 m. Vidare går vegen sør for Byrkjelo sentrum fram til tunnelinnslag aust for meieriet. Tunnelinnslaget er planlagt med ein lang portal som vert fylt att med lausmassar over portal. Tunnelen under Utvikfjellet blir omlag 6,8 km. Kryss til eksisterande E39 er planlagt sør for Byrkjelo sentrum. Dagens E39 med gang- og sykkelvegen vil bli liggande og blir ført under ny E39. B-3 (Byrkjelo vest) Ny E39 startar ved Bergheim gard og går skrått over Storelva/Fonnagrova med ny bru på om lag 400 m. Vidare held vegen fram på vestsida av Storelva. Vest for sentrum vert det ny bru på om lag 390 m over Storelva og veg fram til tunnelinnslag på Kleppe. Tunnelen under Utvikfjellet blir omlag 6,5 km.

23 22 Kryss til eksisterande E39 er planlagt nordvest for Byrkjelo sentrum. Lokalvegnettet kan nyttast til gangog sykkeltrafikk. Vikane For Vikane (Utvik og Innvik) er det to alternativ som skal utgreiast; V-1 (Vikane høg) og (V-2 Vikane låg). I planprogrammet var det sagt det skulle utgreiast to ulike plasseringar av kryss; ved Liatunet/Øyna og ved Smaleledet (i skogen bak Skåden). Alternativet ved Liatunet/Øyna er forkasta fordi dette arealet er for bratt til å få plassert eit planskilt kryss. V-1 (Vikane høg) Tunnelen under Utvikfjellet kjem ut lengst nede i Tverrlida i Utvik. Vegen går i dagen gjennom øvre del av Utvik og ligg her stort sett på fylling. Ny E39 går vidare i tunnel mot Innvik, med tunnelinnslag aust for Utvik og sørvest for Innvik. Vegen går i dagen gjennom øvre del av Innvik, ovanfor Liatunet. Kryss til fv. 60 er planlagd bak Innvik (i skogen bak Skåden) like nedanfor dagens skogsbilveg. Ein kan ha lokalveg enten ned til Innvik sentrum forbi Skåden og ullvarefabrikken, eller som ein parallell veg til E39 og inn på fv. 60 heilt sør i Innvik. V1 V2 Figur 2-6. Alternativ som er utgreidd i Utvik (Vikane). Illustrasjon: Statens vegvesen. V-2 (Vikane låg) Tunnelen under Utvikfjellet kjem ut lengst nede i Tverrlida i Utvik. Vegen går i dagen gjennom øvre del av Utvik og ligg her stort sett på fylling. Ny E39 går vidare i tunnel mot Innvik, med tunnelinnslag aust for Utvik og sørvest for Innvik. Vegen går så i dagen gjennom øvre del av Innvik, nedanfor Liatunet. Kryss til fv. 60 er planlagd bak Innvik (i skogen bak Skåden i større avstand til dagens skogsbilveg enn for V-1. Lokalveg enten ned til Innvik sentrum forbi Skåden og ullvarefabrikken, eller som ein parallell

24 23 veg til E39 og inn på fv. 60 heilt vest i Innvik. V-3 (Kombinasjonsalternativet) Tunnelen under Utvikfjellet kjem ut lengst nede i Tverrlida i Utvik. Vegen går i dagen gjennom øvre del av Utvik og ligg her stort sett på fylling. Ny E39 går vidare mot Innvik, med tunnelinnslag aust for Utvik og sørvest for Innvik. Vegen går i dagen gjennom øvre del av Innvik, ovanfor Liatunet, likt med alternativ V-1. Kryss til fv. 60 er planlagd bak Innvik (i skogen bak Skåden) i større avstand til dagens skogsbilveg enn for V-1. Ein kan ha lokalveg enten ned til Innvik sentrum forbi Skåden og ullvarefabrikken, eller som ein parallell veg til E39 og inn på fv. 60 heilt vest i Innvik. Figur 2-7. Alternativ som er utgreidd i Innvik (Vikane). Illustrasjon: Statens vegvesen. Indre Nordfjord og Markane Tunnel frå Innvik og under Hildehalsen, fram til brua over Nordfjorden. Kryssing av Nordfjorden (Faleidfjorden) med hengebru frå fjellsida under Frøholmstøylen til nordsida av fjorden ved Svarstad, der det er lagt inn eit halvt planskilt kryss. Vegen går så direkte inn i neste tunnel ved Svarstad. Hengebrua over Nordfjorden blir nesten 1,8 km lang, med hovudspenn på 1,5 km. Seglingshøgda blir 75 m og brutårna blir om lag 240 meter høge. Tunnel nordover til Markane, og med ny veg i dagen gjennom Nord-Markane. I Markane vert det ei bru ved Kvitetjønna og ein kort tunnel ved Hatledal. Tunnel vidare mot Hornindal, med tunnelinnslag aust for Øyane.

25 24 N Figur 2-8. Vegtrase som er utgreidd frå Innvik til Svarstad, med kryssing av Nordfjorden. Illustrasjon: Statens vegvesen N Figur 2-9. Vegtrase som er utgreidd i Markane. Illustrasjon: Statens vegvesen.

26 25 Krysset mellom rv. 15 og ny E39 i Markane blir liggande vest for Isbakken. Riksveg 15 vil gå som i dag og andre lokalvegar vil tilpassast ny E39. I planarbeidet er det utgreidd å bygge eit «halvt kryss» i dagen ved Svarstad. «Halvt kryss» vil seie at ein får avkøyring frå brua og inn på rv. 15 og innkøyring frå rv. 15 og inn på E39 i retning sørover. For å kome seg inn på E39 i retning nordover må ein køyre til Markane og bruke krysset der. Hornindal For Hornindal er det tre alternative veglinjer som skal utgreiast: H-1 (Hornindal vest), H-2 (Hornindal midt) og H-3 (Hornindal aust). Det er presentert ulike kryssløysingar i dei ulike alternativa. Det er berre alternativ H-3 som har plass til planskilt kryssløysing. H-2 og H-3 har moglegheit for gjennomgåande fart på 80 km/t, medan H-1 krev lågare fartsnivå. H-1 (Hornindal vest) Tunnel på om lag 4,8 km frå Markane til Grodås, med tunnelinnslag ved Kyrkjhorne. Kryss til eksisterande E39 i området mellom kyrkja og skulen er planlagd som eit T-kryss. Fartsgrensa i kryssområdet blir maks. 60 km/t. Vegen vidare mot Kvivstunnelen blir liggande som i dag. Gang-/sykkelveg og lokalvegar må byggast nytt frå krysset og til skulen. Figur Alternativ som er utgreidd i Hornindal. Illustrasjon: Statens vegvesen. H-2 (Hornindal midt) Tunnel på om lag 5,4 km frå Markane til Grodås, med tunnelinnslag aust for Hornindal skule. Over kryssområdet ved barnehagen blir det ei bru på om lag 200 m. Kryss til eksisterande E39 er planlagd som eit dobbelt T-kryss i området der dagens kryss til fv. 60 ligg. Vegen vidare mot Kvivstunnelen blir liggande som i dag. Dagens gang-/sykkelveg og lokalvegar må tilpassast ny E39.

27 26 H-3 (Hornindal aust) Tunnel på om lag 2,6 km frå Markane til ei dagsone i Åresvora, i dalen bak Grodås sentrum. Her blir det også ei kort bru på 65 m over Vikaelva. Tunnel på 2 km vidare mot Hornindal med tunnlinnslag ved Lødøen. Ny E39 går i dagen vidare mot Kvivstunnelen, med ny bru over Horndøla som vert 150 meter lang. Kryss til eksisterande E39 og fv. 60 er planlagd mellom Lødøen og Tomasgard som eit planskilt kryss. Dagens E39 og lokalvegar, med gang- og sykkelvegar vert liggande som i dag Anleggsfasen Anleggsvegar o.l. er tenkt i størst mogleg grad plassert innanfor framtidig vegareal/sideareal for å avgrense omfanget av tiltaket. For riggområde, mellombels deponi, massetak, område for handtering av massar m.m., ser ein for seg å bruke dei framtidige kryssområda, område ved tunnelinnslag og ved bruene. Tiltak i anleggsfasen som gir varig endring for fagtemaet inngår i konsekvensutgreiinga Alternativ for massedeponi og riggområde Prinsippet for bruk av tunnelmassar i dette prosjektet er at ein brukar massane til å bygge opp veglinjene i dagen og til å bygge kryssområda. Prosjektet vil likevel gi eit overskot av massar. Gjennom planprosessen er det sett på moglege område for å deponere desse. I tillegg er det rekna opp nokre konkrete område i kort avstand til veganlegget som vi allereie no kan peike på at er aktuelle. Kommunane Gloppen, Stryn og Hornindal har også spelt inn nokre forslag til deponiområde og det kom inn nokre forslag ved varsling av planarbeidet. Sidan dette er ein kommuneplan, og sidan Nasjonal transportplan (NTP) ikkje har med dette prosjektet i perioden , så vil det kome opp nye og truleg gode løysingar for massedeponi når tida for byggestart nærmar seg. Dei massane som ikkje går med til sjølve vegbygginga har vi sett opp forslag til deponiområde for, men det kan altså bli andre område som blir prioritert å bruke til slutt. Krav til planlegging av deponiområde etter plan- og bygningslova vil difor kommunane måtte følgje opp seinare også. Knytt til kvar av tunnelane vil det mest truleg bli behov for eitt riggområde, heilt inntil eit av tunnelinnslaga. Areal som skal nyttast til å bygge kryss kan brukast som riggområde i ein innleiande fase. På Byrkjelo vil det bli eit stort riggområde knytt til tunnelen. I Utvik er det bratt og vanskeleg å få til store areal for rigg. I Innvik peikar arealet ved kraftstasjonen seg ut i tillegg til kryssområdet og området ved tunnelinnslaget. Brua over Nordfjord vil få noko riggareal ved brutårna. På sørsida av fjorden ved Frøholm/Årholen vil ein kunne få eit riggområde ved planlagd tunnel på fv. 60. I Markane er det i tillegg til kryssområde lagt opp til å fylle opp eit større areal som òg vil bli nytta til riggområde. Dette vil bli det viktigaste riggområdet for prosjektet. For Hornindal er det vanskeleg å finne store areal til rigg, utanom eit areal ved Åresvora og kryssområde ved Lødøen for alternativ H-3. Arealet ved Lønsøyane kan vera aktuelt. Oversikt over aktuelle massedeponi Massar som går med til å bygge opp vegen og kryssområda er ikkje omtalt her. Tabellen under gjev ein oversikt over dei massane som ligg utanfor sjølve vegkroppen, det vil seie der ein har ulike løysingar på dei ulike alternativa. Det er ikkje foreslått deponiområde i Grodås eller Hornindal for alternativ H-1 og H-2. Lista nedanfor er ikkje uttømmande og det er heller ikkje prioritert mellom alternativa.

28 27 Tabell 2-2. Planlagt bruk og deponering av tunnelmasser. Område Volum/areal Merknad B-1 (Byrkjelo aust) Bakkeplanering/ mindre vollar Portalområde Skredvoll ved Åland B-2 (Byrkjelo midt) Bakkeplanering/ mindre vollar Ligg ikkje inne i planen. Går fram av vegplanen. Går fram av vegplanen. Ligg ikkje inne i planen. Kan vere aktuelt for å få betre tilpassing og utnytting av jordbruksareal. Gir truleg ikkje behov for så store mengder masse. Dersom ein vel å lage eit betongframbygg her så kan ein få brukt noko tunnelmassar til å dekke området over portalen. Her er det også svært mykje eksisterande skredmassar som må gravast vekk før ein kjem til fjell, så store mengder tunnelmassar blir det ikkje behov for her. Vi har lagt inn eit førebels forslag til lengde og høgde på ein skredvoll. Meir detaljert utforming kjem i reguleringsplan for E39. Kan vere aktuelt for å få betre tilpassing og utnytting av jordbruksareal. Gir truleg ikkje behov for så store mengder masse. Areal langs Storelva/ Fonnagrova mellom Hjelle bru og Teita m 2 Kan vere aktuelt med bakkeplanering og oppdyrking av areal her dersom grunneigar ynskjer det og dersom det ikkje er i konflikt med andre interesser som t.d. omsyn til elva. Kommunen eller private må i så fall lage nødvendige planar for området. B-3 (Byrkjelo vest) Bakkeplanering / mindre vollar V-1, V-2, V-3 (Vikane) Utvik: Bakkeplanering Innvik: Mindre deponi i utmarka. Ligg ikkje inne i planen. Ligg ikkje inne i planen. Ligg ikkje inne i planen. Kan vere aktuelt for å få betre tilpassing og utnytting av jordbruksareal. Gir truleg ikkje behov for så store mengder masse. Kan vere behov for litt massar til oppdyrking. Private må i så fall lage nødvendige planar for området. Gir truleg ikkje behov for så store mengder masse. Det kan finnast areal i utmark som eignar seg for deponi. Private må i så fall lage nødvendige planar for området. Gir truleg ikkje behov for så store mengder masse. N (Indre Nordfjord og Markane) Bakkeplanering Kryssområde i Markane H-3 (Hornindal aust) Dagsone i Åresvora Ligg ikkje inne i planen. Går delvis fram av vegplanen. Ca m 2 Kan vere behov for litt massar til oppdyrking. Private må i så fall lage nødvendige planar for området. Gir truleg ikkje behov for så store mengder masse. Som del av veganlegget vil det bli fylt opp eit areal mellom dagens rv. 15 og ny E39 ved krysset, for å forme landskapet på ein god måte. Kan bli aktuelt med areal til t.d. næringsareal/kontrollstasjon også. Deponiområde og evt. riggområde kan leggast heilt inntil vegen i eit område der det i dag er skog. Lødøen Ca m 2 Til oppbygging og bakkeplanering i kryssområde ved Lødøen.

29 Utgreiingsprogram I fastsett planprogram er det stilt følgjande krav til utgreiinga av temaet nærmiljø og friluftsliv: Tabell 2-3. Utgreiingskrav, jf. Planprogrammet. Fokus for utgreiinga Utgreiingsbehov Metode Eksisterande materiale Konsekvensane av ny trase og endra trafikkforhold må vurderast ut i frå busetnaden i dei aktuelle områda, og om det vil påverke tilgjenge og bruk av område til fritidsaktivitetar og friluftsliv. Område av verdi for friluftslivet skal sikrast slik at ein fremjar ferdsel og opphald, og tek vare på tilkomst til natur- og friluftsområde. Ein skal ta omsyn til konsekvensar tiltaket vil ha for barn og unge sine interesser. Viktige fokusområde i dette planarbeidet er: Den Trondheimske postveg som friluftstilbod Tettstadane Byrkjelo, Innvik og Grodås Tilgjenge til viktig friluftsområde i Markane (Ullsheim) Analysen av nærmiljø og friluftsliv skal synleggjere tiltaket sine verknadar for dei busette i og brukarane av dei områda planen vil få følgjer for: korleis tiltaket svekker eller betrar dei fysiske tilhøva for trivsel, samvære og fysisk aktivitet i uteområda konsekvensar for tilgjenge til friluftsområde konsekvensar for busetnad og busetnaden sitt nærmiljø konsekvensar for skuleveg eller tilkomst til nærmiljøanlegg, som barnehage, idrettsanlegg eller leikeområde endra tilbod og trafikale tilhøve for barn og unge endra gang-/sykkel- og turvegsystem endra støybelastning eller utslepp i nærmiljø og friluftsområde endra barriereverknad som fylgje av omlegging av E39 og endra trafikk på eksisterande veg Konsekvensutgreiing etter Handbok V712 Konsekvensanalyser Innhente informasjon frå kommunen, lag, organisasjonar, nettstadar, turkart og bøker og lokalkjende personar Naturbase, naturbase.no: Kartfesta informasjon om kartlagde friluftslivområde og statleg sikra friluftslivområde (Miljødirektoratet) Fylkesatlas for Sogn og Fjordane, fylkesatlas.no: Lokalt viktige friluftsområde (FRIDA) Turkart og -bøker for området (t.d. Opptur Sogn og Fjordane, turskildringar frå Reisemål Stryn og Nordfjord) Den Norske Turistforeining, Ut.no Kart og turforslag inatur, Jakt, fisk og hytter i norsk natur Statens vegvesen, Konseptvalutgreiing E39 Skei-Ålesund Statskog,

30 Gjeldande rammer og premissar Det er i den statlege friluftslivspolitikken lagt vekt på at alle skal ha moglegheit til å drive friluftsliv som helsefremjande, trivselsskapande og miljøvennleg aktivitet i nærmiljøet og i naturen. Det skal vere åtkomst til trygg ferdsel, leik og annan aktivitet ved bustader, skular og barnehagar. Desse skal henge saman med ein variert grønstruktur med gode samband til natur- og friluftsområder i kring. Gang-, sykkel- og turvegsystemet må sjåast i samanheng med heilskapleg stad- og nærmiljøutvikling. Spesielt skal ein sikre barn og unge gode oppvekstvilkår og gitt moglegheit til å utvikle ferdigheiter i friluftsliv. Konsekvensar for barn og unge sine interesser skal vurderast og skildrast i eit kvart planarbeid uavhengig av konsekvensutgreiing. Trygg ferdsel kan også knytast til kravet om at planlegging skal bidra til å førebygge kriminalitet. Plan og bygningslovens formålsparagraf ( 1-1) Utdrag; Prinsippet om universell utforming skal ivaretas i planleggingen og kravene til det enkelte byggetiltak. Det samme gjelder hensynet til barn og unges oppvekstsvilkår og estetisk utforming av omgivelsene.

31 30 3 Metode og datagrunnlag 3.1 Datagrunnlag Følgjande kjelder er nytta i rapporten: Kommunedelplan for idrett, friluftsliv og fysisk aktivitet , Gloppen kommune Kartlegging av friluftsområde i Stryn kommune Tur og friluftsruter (datasett med fotruter, skiløyper, sykkelruter, andre ruter og til retteleggingstiltak i friluftslivsområde frå GeoNorge) UT.no Turkart frå dei ulike kommunane FKB-data Kommuneplan for Gloppen, Stryn og Hornindal kommunar Plandata frå kommunane og Statens vegvesen Fylkesatlas for Sogn og Fjordane, fylkesatlas.no: Lokalt viktige friluftsområde (FRIDA) Synfaring den Forvaltningsplan for Hjort i Gloppen kommune, For oversikt over alle referansar vert det vist til kapittel 9. Lokalt og regionalt viktige friluftsområde (FRIDA) Område frå FRIDA databasen til Fylkesmannen i Sogn og Fjordane. Opplysningane er til dels av eldre dato (slutten av 1980-talet). Verdiane på friluftsområda er anten nasjonal, regional eller lokal og er rangert etter prioritering. Det er noko avgrensa kva relevans denne kartlegginga har i dag, men er inkludert i datamateriale som ein indikasjon på bruk. Kommunale kjelder er brukt for å verifisere og eventuelt korrigere desse områda. Barn og unge sin bruk av planområdet Medverknad frå barn og unge vert vidd ekstra merksemd i plan- og bygningsloven 1-1 og 5-1. Ein eigna metode for å registrere barn og unge sine rørsler og bruk av planområder er gjennom barnetrakkmetoden. I samband med denne utgreiinga er det ikkje gjennomført ei slik kartlegging og det er difor nytta ein forenkla metode for å samle inn kunnskap om barn og unge sin bruk av planområdet. Det er mellom anna gjennomført synfaring og det er henta inn informasjon via telefon og e-post frå kommunale representantar og frå skulane sjølve. FKB-data er brukt som generelt grunnlag for kartlegginga. Turvei digitalt er ei open kjelde som viser registrerte turruter over heile landet. Ut.no og turveg digitalt er nytta for å innhente stadfesta informasjon om viktige turtrasear i planområdet. Elles er det henta inn ytterlegare informasjon frå munnlege kjelder. Ei full oversikt over kjelder er finne i kapittel 9.

32 Definisjon og avgrensing av tema nærmiljø og friluftsliv I ei samfunnsøkonomisk analyse skal ein konsekvens berre teljast éin gong. Av den grunn er det viktig å ha avklart kva for konsekvensar som skal utgreiast under dei ulike ikkje- prissette fagtema. Det er i handbok V712 valt å behandle temaene nærmiljø og friluftsliv samla. Begge er knytt til menneskeleg aktivitet, enten som ein del av kvardagslivet i nærmiljøet eller som ein fritidsaktivitet i eit friluftsområde. Nærmiljø blir definert som menneske sitt daglege livsmiljø, inkludert område og ferdselsårer som ligg rett i nærleiken til der folk bur, og område der lokalbefolkninga ferdast i kvardagen til fots eller på sykkel. Friluftsliv blir definert som opphald og fysisk aktivitet i friluft i fritida med sikte på miljøforandring og naturoppleving. I dette reknar ein med naturterreng og rekreasjonsareal som parkar og idrettsanlegg. Begge definisjonane skildrar opphald og fysisk aktivitet i friluft knytt til bustad- og tettstadnære uteområde, byrom, parkar og friluftsområde. Eit område kan både vere eit nærmiljøområde fordi det er folk i nærområdet som brukar det, men det kan òg vere eit friluftsområde fordi det vert brukt aktivt av ein del folk som ikkje nødvendigvis bur i området. Utgreiingar må vurdere begge desse kvalitetane ved eit område der det er aktuelt. I slike tilfelle er det viktig å få fram motsetningane i analysen, slik at problemstillinga blir synleggjort for avgjersletakarane. Der eit område berre har verdi som nærmiljø og ikkje som friluftsområde kan nærmiljø bli gitt verdi åleine. Motsett dersom eit område berre har verdi som friluftsområde, og ikkje som nærmiljø. Dette for å unngå at verdiane for dei to temaene nøytraliserer kvarandre. Tabell 3-1 viser grenseflatene mellom nærmiljø/friluftsliv og dei andre temaene/fagområda i konsekvensutgreiinga. Analysen av nærmiljø og friluftsliv skal synleggjere tiltaket sine verknadar for dei busette i og brukarane av dei områda planen vil få følgjer for. I analysen av nærmiljø vert det vurdert korleis tiltaket svekker eller betrar dei fysiske tilhøva for trivsel, samvære og fysisk aktivitet i uteområda. Konsekvensar for tilgjenge til friluftsområde skal utgreiast. Motoriserte aktivitetar inngår ikkje i tema nærmiljø og friluftsliv. Sjølv om nærmiljø og friluftsliv er overlappande tema, vil dei i nokre høve stå i motsetnad til kvarandre. Tiltak som er negative for den eine, kan ha positive verknadar for den andre. Her er det viktig at motsetnadane kjem fram, og ikkje skildra det som eintydig positivt eller negativt. Tabell 3-1. Avgrensinga mellom dei ulike temaene i konsekvensutgreiinga.

33 Influensområdet Influensområdet er det samla området, inklusiv planområdet, der tiltaket kan medføre konsekvensar. Influensområdet varierer frå tema til tema og bør kartfestast. For tema nærmiljø og friluftsliv vil influensområdet si avgrensing vere avhengig av aksjonsradiusen til ulike aldersgrupper. Altså kor langt det er naturleg å bevege seg for eit menneske i ei viss aldersgruppe. Planområdet som vert omtala i denne rapporten har i hovudsak ein spreidd busetnad. Fordi planområdet er langstrakt er det også fleire friluftsområde som grensar til tiltaket. Influensområdet er difor avgrensa til å inkludere nærmiljø og friluftsområde som naturleg høyrer saman i tilknyting til planområdet. Det er avgrensa kor stort omland eit vegtiltak kan føre til støyulemper for. Influensområdet avgrensar seg då i hovudsak til dagsonene av ny E39 og avlasta vegnett innanfor planområdet. Det vil sei at tettstadane med kringliggande område utgjer hovuddelen av influensområdet. I tillegg vil truleg også delar av dei mange friluftsområde verte påverka og er inkludert i influensområdet. 3.4 Grunnlag for metode Tre omgrep står sentralt når det gjeld konsekvensanalyse av ikkje-prissette konsekvensar: Vurdering av kor verdifullt eit område er, med utgangspunkt i nasjonale mål innanfor fagtema. Omfang: Vurdering av korleis eit område vert påverka av tiltaket. Konsekvens: Dei fordeler og/eller ulemper eit definert tiltak vil føre med seg samanlikna med alternativ 0. Konsekvens er eit resultat av samanstilling av området sin verdi, og omfanget av tiltaket sin påverknad. Konsekvensen for eit alternativ kjem fram ved at ein til slutt set saman konsekvensen for alle deltema. 3.5 Kriterium for verdi Innan tema nærmiljø og friluftsliv skil ein mellom seks ulike kategoriar: Bustadfelt og bustadområde Øvrig bebyggelse Offentlege/felles møtestadar og andre sosiale uteområde Friluftsområde Veg- og sti- nett for gåande og syklande Identitetsskapande område/element Hovudkriteriet for verdivurderinga ligg i bruksintensiteten av eit område. Verdivurdering av bustadområde er ikkje eit uttrykk for marknadsverdi eller den verdi ein bustad har for enkelte som bur der. Oppleving av bustad er subjektiv og ein må kunne gå ut frå at bustader har høg verdi for den enkelte då dette er deira hovudopphaldsmiljø. Dess større konsentrasjon av bustader, dess større blir verdien. For øvrig bebyggelse er det nytten områda har for brukarane og innbyggjarane som avgjer verdien. Offentleg tilgjengelege møteplassar og uteområde sin verdi blir ofte reflektert gjennom lokalitet, bruksintensitet og utforming. Verdien av friluftsområde er avhengig av kor mange som bruker området til friluftsliv og rekreasjon. Verdien skal i tillegg ta omsyn til opplevingskvalitetar og kor godt eigna eit område er til friluftsliv og

34 33 rekreasjon. Nokre friluftsaktivitetar er til dømes avhengig av naturgitte tilhøve (jakt, fiske, vintersport). Spesielt viktig er store samanhengande område som er attraktive både nasjonalt og internasjonalt. Verdien av veg- og sti- nett for gåande og syklande er, i tillegg til bruksintensitet, også knytt til tilgjenge til ulike sentrale målpunkt. Det kan vere innfallsportar til turområde, skular, arbeidsplassar, sentrumsområde, kollektivknutepunkt eller haldeplassar for buss eller tog. Det kan også vere viktige snarvegar for enkelte befolkningsgrupper som born og unge. Verdien av ferdselslinjene er også knytt til ulike opplevingsskvalitetar. Verdien av identitetsskapande område eller element er knytt til om området eller ulike element har ein symbolverdi som er viktig for opplevinga av staden sin identitet. Verdien blir avgjort i høve det er få, nokre eller mange som har knytt ein slik symbolverdi til det. Verdien vert vurdert langs ein trinnlaus skala som spenner frå liten til stor verdi, jf. figur 3-1. Figur 3-1. Skala for verdivurdering. Tabell 3-2. Kriterium for verdivurdering. Henta frå V712, kapittel 6.4.

35 Kriterium for omfang Omfangsvurderingane er eit uttrykk for tiltaket sin påverknad på det einskilde delområde. Påverknadane kan vere positive eller negative og skal vurderast i høve til nullalternativet. Omfanget skal vurderast etter ein glidande skala som går frå stort negativt til stort positivt omfang. Det skal grunngjevast på kva måte tiltaket vil påverke eit delområde i anten positiv eller negativ forstand. Eit tiltak vil endre tilhøva for nærmiljø og friluftsliv ved å: Påverke eit område sine bruksmoglegheiter Påverke eit område sin attraktivitet og opplevingskvalitet for ferdsel aktivitet og opphald Påverke tilgjenget til viktige målpunkt for gåande og syklande i og utanfor området Påverke eit område som identitetsskapande betyding Påverke menneskeleg aktivitet ute grunna endra støy som følgje av tiltaket Omfanget vert grunngjeve med utgangspunkt i desse kriteria og skal visast på ein glidande skala frå stort positivt omfang til stort negativt omfang. Figur 3-2. Skala for omfangsvurdering. 3.7 Konsekvens Konsekvensar er dei fordelar og ulemper eit definert tiltak medfører sett i høve til nullalternativet. Konsekvensgraden for kvart delområde kjem fram ved å stille saman verdi og omfang ved bruk av konsekvensvifta (sjå figur 3-3). Konsekvens vert gitt på ein skala frå meget stor positiv konsekvens (++++) til meget stor negativ konsekvens (----). Dette er ein 9-delt kategoriskala, der det i tillegg er høve til å bruke trinna mellom dei 9 kategoriane, til dømes "liten middels negativ konsekvens. Figur 3-3. Konsekvensvifte. Syntese av verdi og omfang gir konsekvensgraden.

36 Støy og luftforureining Ifølgje planprogrammet er endra støybelastning eller utslepp i nærmiljø og friluftsområda ein del av deltema nærmiljø og friluftsliv. Støy er ein prissett konsekvens ifølgje handbok V712 og vert utrekna som monetær verdi der endra støy har konsekvens for innemiljø. Støy skal også vurderast under deltema nærmiljø og friluftsliv dersom endra støynivå frå eit tiltak kan få konsekvensar for bruken av eit uteområde. Det er teke utgangspunkt i støyberekningar frå støyrapport og ein bruker tilrådde grenseverdiar frå Rettleiaren til Retningslinje for handsaming av støy i arealplanlegging (T1442/2012) for å vurdere omfanget. Støyutrekningane frå Statens vegvesen (2017) er gjort på kommunedelplannivå og det er sannsynleg at det vert endringar i neste fase (reguleringsplan). Dette gjer omfangsvurderingane knytt til støy for nærmiljø og friluftsliv noko usikre. Det må takast atterhald om at justeringar av vegliner m.m. i neste fase kan endre utbreiinga og omfanget av støy i viktige nærmiljøog friluftsområde i forhold til det som er lagt til grunn i denne deltemarapporten. Det er ikkje gjort eigen analyse av luftforureining. 3.9 Uvisse Generelt er den viktigaste grunnen til uvisse i eit vegprosjekt kunnskapsmangel om verdiane, måten tiltaket påverkar delområda på, og utforming/lokalisering av tiltaket. Usikkerheit i verdi- og/eller omfangsvurderinga følgjer med til konsekvensvurderinga. Synfaring og kontakt med lokalkjente, samt kommunale representantar har bidrege til å redusere uvissa knytt til influensområdet sine verdiar med omsyn på friluftsliv og nærmiljø. I denne fasen er det framleis noko uvisse knytt til utforminga av anlegget, midlertidige areal m.m., noko som naturleg nok aukar uvissa knytt til omfangs- og konsekvensvurderinga noko. Men uvissa er samla sett vurdert som såpass låg at den ikkje vil kunne endre på rangeringa og tilrådingane knytt til dei ulike alternativa Avbøtande tiltak Avbøtande tiltak er tiltak som ikkje ligg inne i investeringskostnadane og som kan bidra til å minimere/redusere dei negative verknadane av tiltaket. Avbøtande tiltak skal ikkje inngå i konsekvensvurderingane, men omtalast som tilleggsopplysningar til vegalternativa. Det skal gjerast greie for korleis det avbøtande tiltaket vil endre konsekvensen for det aktuelle delmiljøet/-området, dvs. at konsekvensgrad også skal settast for inngrepet under føresetnad av at avbøtande tiltak vert gjennomført. Avbøtande tiltak skal vere realistiske. Avbøtande tiltak er omtalt nærare i kapittel 8.

37 36 4 Områdeskildring Planområdet langs eksisterande fv. 60 går gjennom tettstadane Byrkjelo i Gloppen kommune, Utvik og Innvik i Stryn kommune og Grodås i Hornindal kommune. Med unntak av tettstadane er busetnaden i planområdet i hovudsak samansett av spreidde bustader og fritidsbustader. Eksisterande veg utgjer ei barriere for nærmiljø og friluftsliv då det er få tilrettelagde kryssingar og i hovudsak ikkje tilrettelagt for gåande og syklande parallelt med vegen. Traseen for ny E39 går gjennom ein del friluftsområde, men veg i dagen er i hovudsak planlagt der det er noko menneskeleg aktivitet i dag. Eksisterande veg går også innom tettstadane Olden, Loen og Stryn, men desse er ikkje ein del av planområdet knytt til kommunedelplan for E39 Byrkjelo Grodås. Desse tettstadane vert difor ikkje kartlagt i denne omgang, men ei tekstleg skildring av eventuelle positive eller negative effektar av framtidig omlegging er omtala i kapittel Nærmiljø Busetnad På Byrkjelo startar planområdet sør for sentrum mellom Bergheim og Hjelle der det er gardsmiljø og enkelte bustader på begge sider av dagens E39. I Byrkjelo er det flest bustader nord og aust for dagens E39 med enkelte bustader elles. Staden er i hovudsak orientert mot sentrum med skule og friidrettsanlegg på sørsida av dagens E39. Langs fv. 60 fram til krysset fv. 692 er det gardsmiljø og spreidd busetnad som er hovudtendensen. Over Utvikfjellet finn ein nokre få spreidde fritidsbustader og elles nokre samlingar av fritidsbustader i støl- og hyttefelt. I Utvik er det ein del bustader som er konsentrert rundt sentrum, medan det er meir spreidd busetnad og gardsmiljø oppover mot Utvikfjellet og langs fjorden. Rundt Innvik er det spreidd busetnad og gardsmiljø i søraust og sørvest. Bustadområdet Hilde, som til dels er utanfor planområdet, ligg nordaust for Innvik og nord for dagens fv. 60. Viktige målpunkt som idrettsanlegg, skule og barnehage er orientert noko søraust for Innvik sentrum. Aust for planlagt brufeste på nordsida av Nordfjorden ligg dei tre bygdene Svarstad og Faleide og Vinsrygg i vest med ein del bustader og fritidsbustader. Mellom Svarstad/ Faleide og Grodås er det nokre gardsmiljø og elles spreidd busetnad. I Grodås går planområdet noko nord for sentrum og strekk seg gjennom to einebustadområde nord for sentrum. Elles er det spreidd busetnad og gardsmiljø nord for Grodås. I tillegg kjem eit gardsmiljø i Åresvora (Lida) bak Grodås. Gang- og sykkelvegar Rundt skulane i planområde er det ein del tilrettelagt og separat gangnett for mjuke trafikantar. I Innvik er dette svært avgrensa til nærområdet rundt skulen. På Byrkjelo er det eit samanhengande gangnett frå skulen og sørover på ca. 2,5 kilometer som også er mykje brukt som turnett. På Grodås er det eit tilsvarande langsgåande tilbod sørover og nordover frå skulen på ca. 1,5 kilometer kvar veg. Elles er det lite eller ingen tilrettelegging for gåande og syklande. Tilbodet til desse trafikantane ligg i hovudsak i blanda trafikk. Mange elevar ved skulane får også skuleskyss grunna lang eller farleg skuleveg, men spesielt i Innvik må elevane frå Hilde bustadområde nytte hovudveg for å komme seg til skulen. Vegane som går gjennom tettstadane utgjer ei barriere for mjuke trafikkantar og det er noko varierande tilrettelegging av kryssingspunkt.

38 37 I Byrkjelo, Innvik og Utvik vert det ikkje oppgitt spesielle snarvegar som vert brukt av barn og unge anna enn generelle trakk gjennom bustadområda. I Grodås vert det nemnt ein snarveg frå Kirkelundsbakken og ned til Hornindal kyrkje. Skular og barnehage På Byrkjelo ligg Breim barneskule med 108 elevar frå trinn (tal frå 2017). Dei har ein eigen aktivitetspark i tilknyting til skulen der det er tilrettelagt med mellom anna klatrepark og volleyballbane. Barnehagetilbodet på Byrkjelo ligg utanfor planområdet på Reed. I Utvik sentrum ligg Vikane barnehage. I Innvik ligg Vikane barneskule med 68 elevar frå trinn (tal frå 2017) og Innvik barnehage. I Grodås ligg Grodås skule med 147 elevar (tal frå 2017) frå trinn. Det er tilrettelagt med eigen aktivitetspark utanfor skulen. Hornindal barnehage ligg nordaust for Grodås skule. I tillegg ligg Tunåsen familiebarnehage utanfor planområdet. Dei fleste elevane på skulane får skuleskyss då dei har lang og utrygg veg for å komme seg til skulen. Barn og unge sine interesser Generelt sett kan ein sei at planområdet er rikt på grøne område med mange arenaer der barn kan utfalde seg fritt. I nærmiljøa er det også mange hagar og sannsynlegvis også leikeplassar tilknytt private bustader utan at dette er registrert særskilt. I Byrkjelo er det i hovudsak skulen med uteområde og stadion som er staden der barn får utfalde seg i tilrettelagt leik. Anlegga vert også nytta ein del på fritida. Elles er skulpturparken i Byrkjelo sentrum også brukt av barn til leik. For aktiv leik på vinteren er det i stor grad nærområda tilknytt bustad som vert nytta, men det er også noko aktivitet opp mot friluftsområdet nord for meieriet. Nærleiken til Breimsbygda skisenter gjer at mange driv med vintersport på Utvikfjellet. Det er få stadar på Byrkjelo som eignar seg for bading, då vatnet som oftast er for kaldt, men Lonevatnet er nytta som badeplass på varme sommardagar (Kent Øystein Hjelle, 2017). I Innvik og Utvik er det stort sett skulen og barnehagane sine uteområde som er spesielt tilrettelagt for leik, men barn og unge nyttar også idrettsanlegga på stadane til å vere i aktivitet. I Grodås er det også skulen med aktivitetspark og idrettsområde som er viktige for barn og unge. Desse har rektor ved Hornindal skule (Gro Hundeide) eit inntrykk av at også blir nytta mykje på fritida. Men Abelbakken og jordet på sørsida av skulen vert nytta til aktivitetar på vinteren. Av badestadar, så ligg desse utanom planområdet ved Smia (kommunehuset til Hornindal kommune) og heile strandområdet i sentrum av Grodås. Idrettsanlegg I Nordfjord er det spesielt tilrettelagt for friidrett, og vintersport. Byrkjelo og Grodås har eigne friidrettsbaner med eigne stadion. Det er også tilrettelagt for fotball dei fleste stader. Kunstgrasbana nord for Grodås skule er verdt å trekke fram då denne kvart år er staden for arrangementet «Grodås cup» som trekker til seg rundt 1000 tilreisande. I Innvik og Utvik er det fleire idrettsbaner og på Utvikfjellet finn ein Breimsbygda skisenter som er mykje brukt vinterstid samt er utgangspunkt for fleire fot-/skiturar ifølgje turtenesta ut.no og lokale kjelder. Utanfor planområdet, ved Markane, finn ein også Ullsheim skianlegg med eigne lysløyper og skytebane. Ca 2 kilometer nordvest for planområdet i Grodås finn ein også Hornindal skisenter.

39 Friluftsliv Turløyper og friluftsområde Heilt nord i Bergheimsvatnet er det tilrettelagt for ein naturmøteplass som er gratis for skuleelevar og barnehagebarn og kan nyttast av alle etter avtale med Eggenipa 4H. Plassen er opparbeida med gapahuk, bålplass, sitteplasser. Den er også utrusta med kanoar og redningsutstyr. Plassen vert ifølgje lokale kjelder (Ola Bergheim og Kent Øystein Hjelle) nytta særs ofte. Bergheimsvatnet er også særs godt eigna som fiskevatn. Vidare er det eit friluftsområde nordvest for meieret som er mykje nytta som turområde blant lokalbefolkninga. Det er mogleg å ta ei rundturløype frå meieret og langs ein sti fram til demningen som er bygd for å regulere Lonevatnet. Der går det ei enkel gangbru over Myklebustelva og ein kan ta seg vidare langs fylkesvegen tilbake til Byrkjelo. Området vert også brukt av skuleelevar ved Breim skule. Elles er det i stor grad Utvikfjellet som er viktig for friluftsliv i Byrkjelo. Ein brukar Utvikfjellet og Breimsbygda skisenter som utgangspunkt for turar både sommar og vinter. Nokre vel også å gå frå Byrkjelo og opp på Utvikfjellet, og då spesielt frå Kvilebakken og opp mot Støyvastøylen. Nærleiken til skisenteret gjer også til at dei lokale brukar senteret aktivt som stad for leik og idrett på vinteren. I kommuneplanens arealdel til Stryn kommune er det satt av eit større område med omsynssone for friluftsliv nordvest for Stryn sentrum. Dette er eit mykje nytta utfarts- og turområde både sommar og vinter. Frå Langesetvatnet og vestover er det eit tur- og utfartsområde som også er merka av i FRIDA databasen med lokal viktighet. Søraustover mot Faleide går traseen til den Trondheimske postvegen. Denne postvegen held fram på andre sida av Nordfjorden over Utvikfjellet. Den Trondhjemske postveg er merka av som turtrasé på ut.no på begge sider av fjorden. Det er ikkje kjent noko stor bruk av fjellområdet ved planlagt brufeste på Faleide-sida. Stryn kommune er i gong med ei eiga kartlegging av friluftsområde. Denne er no i sluttfasen (per desember 2017) og det er berre førebelse resultat frå denne som er nytta som delar av datagrunnlaget for denne skildringa. I Innvik er det eit friluftsområde som strekk seg søraustover inn Dragesetdalen og inkluderer områda tilknytt Blåfjellet og Skarsteinsfjellet. Dei fleste fjellturar og friluftsturar i Innvik har utgangspunkt ca. 2,5 kilometer inn frå Innvik ved bommen i Dragesetdalen der ein kan parkere (vist som innfartsparkering i registreringskartet). Lokalbefolkninga kan også bruke stiar eller gardsvegen frå Innvik sentrum og innover i dalen. Lokalt er det gjort eit stort arbeid med å kartlegge stiar og tilrettelegge turløyper med merking. Turtraseane opp mot Hildehalsen er vist i figur 4-1, men det vert teke atterhald om nøyaktighet. Figur 4-1. Bilete viser lokale turtrasear mot Hildehalsenområdet. Innvik ligg under og til venstre i biletet. Kjelde: Vikane idrettslag. Heile fjellområdet frå Middagsfjellet/Blåfjellet til Skarsteinsfjellet er mykje brukt heile året. Fjellryggen ut mot Hildehalsen er mest brukt i sommarhalvåret. Dette gjeld også terrenget vest for Innvik med stiar opp mot Lyslostøylen og Heggdalstøylen. Frå Utvik går ein opp mot dei same områda frå sørvest. Områda er også populære blant både tilreisande og turistar. I tillegg til den Trondhjemske postveg er det vanleg å gå via Verlostøylen og opp på høgda, og frå Myklebuststøylen mot Skaveggjene eller mot Nuken/Svartebotnen.

40 39 Rundt Markane er det fleire friluftsområde som er registrert av Stryn kommune. Det er eitt område som strekkjer seg rundt Svingesetvatnet og søraustover mot Vinsrygg. Dette er truleg ein del brukt både lokalt og blant tilreisande. I tillegg finn ein Langesetvatnet med områda vest for vatnet som ifølgje Stryn kommune er brukt til turområde og er spesielt viktig for hyttene i nærleiken. På Grodås er det i hovudsak Ytrehornsnakken og Kyrkjehornsætra som vert trekt fram som viktige nærturområde. Men det er kvart år eit fjelløp kalla Hornindal rundt der alle fjelltoppane kring Grodås vert tatt i bruk. I tillegg er det også ein del andre nærturar i Grodås som er i bruk (sjå figur 4-2). For dagsona bak Grodås er det i hovudsak løypenettet til løpet «Hornindal rundt» som er gjeldande. Men ein del nyttar nok den kommunale Lidavegen som tilkomst til desse løypene. Figur 4-2. Viktige turstiar og turmål i Hornindal kommune. Kjelde: Hornindal kommune. Figur 4-3. Traseen for Hornindal rundt. Kjelde: hornindalrundt.no/

41 40 Figur 4-4. Oversikt over kartlagde friluftsområde i FRIDA- databasen. Kart utarbeida av Multiconsult Norge AS. Kjelde: fylkesatlas.no

42 41 I tillegg kjem områda som er registrert i FRIDA-databasen (sjå figur 4-4). Denne registreringa er rimeleg grovt inndelt og truleg noko utdatert, men den gir eit inntrykk av potensiell bruk av områda. Oversikten frå FRIDA viser at det er i hovudsak utanfor planområdet at ein finn dei største friluftslivsinteressene. Jakt og fiske Planområdet går gjennom fleire fjellområde og andre område som er eigna for jakt og fiske. Spesielt elva ved Byrkjelo, samt Bergheimsvatnet og Markane kan nemnast. Elles er Horndøla godt eigna til fiske og er nytta både av lokale og tilreisande. Nordfjorden (Faleidfjorden) er først og fremst viktig som transportveg med tanke på fritidsfiske frå båt. Det er totalt 13 organiserte hjortevald i Gloppen kommune og to av desse fell inn under planområdet ifølgje forvaltningsplan for hjort i Gloppen kommune (2014). Ifølgje leiaren for Breim Vilt og fiskelag, Ola Bergheim, så er Byrkjelo ein stad med store hjorteførekomstar. Då Byrkjelo i dag er eit tilnærma ope område, så kan hjorten ferdast dei fleste stadar og trivast godt i området. Det er difor ein del jakt både nærme sentrum og på dei flate bøane på Byrkjelo kor ein kan jakte i relativt lett terreng. Det er også utleige av hjortejakt på Teita. Elles er det noko småviltjakt i fjellområda rundt Byrkjelo, men dette varierer frå år til år. Bergheimsvatnet er eit godt fiskevatn der det er mogleg å fiske storaure. Mellom anna grunna den tilrettelagte miljømøteplassen, så kan fleire ulike grupper friluftsinteressentar nytte seg av Bergheimsvatnet som fiskeplass. Dei mange fjellvatna samt Lonevatnet og Sandalsvatnet er også gode fiskevatn. Summen av fiskemoglegheiter gjer at det er ein del interesse knytt til fiske i Byrkjelo. Det er også ein del tilreisande og turistar som nyttar fisketilbodet på Byrkjelo ved å kjøpe fiskekort. Storelva er mest brukt av vaksne stongfiskarar og det er også mogleg å fiske i Myklebustelva frå Storelva og opp til brua i Byrkjelo sentrum. I bygdene Innvik og Utvik er det generelt grunneigarjakt som er gjeldande. I området rundt Markane er det mest aktivitet. For hjortejakt er det ca. 40 fellingsløyve i det aktuelle området. Det er litt fiske etter sjøaure og laks i dei store elvane ved Innvik og Utvik, men dette har minka dei siste åra. Faleidfjorden er i mindre grad brukt som fritidsfiske då dei fleste, ifølgje Stryn kommune (ved Odd Rønningen), vel å reise til ytre Nordfjord for slike opplevingar. Det er noko fiske i Langesetvatnet, men dette er styrt privat utan å vere inkludert i ei felles fiskekortordning. Elvane frå Langesetvatnet og Svingesetvatnet og ned mot Hornindalsvatnet er inkludert i felles fiskekortordning der det er laga opplegg med ei slags sjølvbeteningsordning. I Sindretjønna har jeger- og fiskelaget årlege undervisningsopplegg for elevar med opplegg for fiske og kanopadling. Like nord for Sindre er det også ei skytebane som er viktig for området med tanke på jaktinteresser. I områda rundt Grodås er det mest grunneigarjakt som er gjeldande ifølgje Hornindal kommune (ved Ståle Hatlelid) og i området rundt tunnellinnslaget på dagens E39 er det spesielt mykje jakt. Det vert jakta mest på hjort, men nokre år vert det også jakta ein del småvilt. Av fiskeinteresser er det ein del som fiskar i Hornindalsvatnet. Nedre del av Horndøla vert trekt fram som viktig for dei som driv med flogefiske. Denne delen av elva tiltrekker seg også ein del tilreisande og særleg populær blant campingturistar.

43 42 Figur 4-5. Registreringskart nærmiljø og friluftsliv del 1A.

44 43 Figur 4-6. Registreringskart nærmiljø og friluftsliv del 1B.

45 44 Figur 4-7.Registreringskart nærmiljø og friluftsliv del 2A.

46 45 Figur 4-8. Registreringskart nærmiljø og friluftsliv del 2B.

47 46 Figur 4-9. Registreringskart nærmiljø og friluftsliv del 3A.

48 47 Figur Registreringskart nærmiljø og friluftsliv del 3B.

49 48 Figur Registreringskart nærmiljø og friluftsliv del 4.

50 49 Figur Registreringskart nærmiljø og friluftsliv del 5A.

51 50 Figur Registreringskart nærmiljø og friluftsliv del 5B.

52 51 5 Delområde med verdivurdering Det er avgrensa 55 delområde for nærmiljø og friluftsliv (sjå figur 5-1). Nokre av områda strekk seg utanfor planområdet der desse utgjer ein naturleg samanheng med omlandet. Delane av delområda som går utanom plangrensa er definert som influensområdet. Delområda er inndelt som følgje av ei samla vurdering av heile planområdet og tilpassa plannivået. Det er spesielt registreringskategoriane bustadområde og friluftsområde som dominerer i vurderinga. Verdikarta i dette kapittelet viser delområde som er avgrensa med polygon. I tillegg er to av delområda (7 og 52) vist som linje, begge med middels verdi. Tabell 5-1. Oversikt over delområda. Nr Namn Tema Kategori 1 Bergheimsvatnet med naturmøteplass Friluftsliv Friluftsområde 2 Hjelle og Skuggesida Nærmiljø Bustadområde 3 Storelva Byrkjelo Friluftsliv Friluftsområde 4 Terreng Hjelle og Skuggesida Friluftsliv Friluftsområde 5 Terreng aust for dagens E39 Friluftsliv Friluftsområde 6 Bergheim og Åland Friluftsliv Bustadområde 7 Gang- og sykkelnett Byrkjelo Nærmiljø Veg- og stinett 8 Terreng aust for Byrkjelo Friluftsliv Friluftsområde 9 Byrkjelo camping Nærmiljø Campingplass 10 Byrkjelo aust Nærmiljø Bustadområde 11 Byrkjelo sentrum Nærmiljø Øvrig bebygde område 12 Breim skule og Byrkjelo Stadion Nærmiljø Øvrig bebygde område 13 Byrkjelo vest Nærmiljø Bustadområde 14 Byrkjelo nord Nærmiljø Bustadområde 15 Byrkjelo industriområde Nærmiljø Øvrig bebygde område 16 Byrkjelo friluftsområde Friluftsliv Friluftsområde 17 Terreng nord for Byrkjelo Friluftsliv Friluftsområde 18 Hyttefelt sør for Utvikfjellet Nærmiljø Bustadområde 19 Utvikfjellet tur- og utfartsområde Friluftsliv Friluftsområde 20 Støl- og hytteområde nord for Utvikfjellet Nærmiljø Bustadområde 21 Terreng sør for Utvik Friluftsliv Friluftsområde 22 Terreng aust for Utvik Friluftsliv Friluftsområde 23 Utvik omland Nærmiljø Bustadområde 24 Utvik sentrum Nærmiljø Identitetsskapande område 25 Innvik omland Nærmiljø Bustadområde 26 Innvik idrettsområde Friluftsliv Friluftsområde

53 52 Nr Namn Tema Kategori 27 Innvik lager/industri Nærmiljø Øvrig bebygde område 28 Vikane skule og barnehage Nærmiljø Øvrig bebygde område 29 Innvik næring langs sjø Nærmiljø Øvrig bebygde område 30 Bustadfelta Hilde og Innvik sentrum Nærmiljø Bustadområde 31 Friluftsområde søraust for Innvik Friluftsliv Friluftsliv 32 Hildehalsen og turområde nord for Innvik Friluftsliv Friluftsliv 33 Bustader ved brufeste sør for Nordfjorden Nærmiljø Bustadområde 34 Nordfjorden Friluftsliv Friluftsliv 35 Bygdene Faleide, Svarstad og Kroken Nærmiljø Bustadområde 36 Friluftsområde Langesetvatnet og vestover. Friluftsliv Friluftsområde 37 Stryn miljø og næringspark Nærmiljø Øvrig bebygde område 38 Friluftsområde Stryn Friluftsliv Friluftsområde 39 Ullsheim, Svingesetvatnet og Markane Friluftsliv Friluftsområde 40 Bustader langs fv. 15 ved Markane Nærmiljø Bustadområde 41 Markane jakt- og fiskeområde Friluftsliv Friluftsområde 42 Friluftsområde aust for Grodås Friluftsliv Friluftsområde 43 Lisida Nærmiljø Bustadområde 44 Terreng vest for Lida Friluftsliv Friluftsområde 45 Urdene og Kirkhornsbakkane Nærmiljø Bustadområde 46 Smia, sentrum og strandkanten Nærmiljø Offentleg felles møteplass 47 Grodås omland Nærmiljø Bustadområde 48 Prestegardskroken bustadområde Nærmiljø Bustadområde 49 Horndøla nedre del Friluftsliv Friluftsområde 50 Hornindal kyrkje Nærmiljø Offentleg felles møteplass 51 Hornindal skule med uteområde og idrettsområde Nærmiljø Øvrig bebygde område 52 Gang- og sykkelnett Grodås Nærmiljø Veg- og stinett 53 Brattebakken bustadområde Nærmiljø Bustadområde 54 Grodås barnehage Nærmiljø Øvrig bebygde område 55 Bustader ved Tomasgard Nærmiljø Bustadområde

54 53 Figur 5-1. Verdikart med inndeling av delområde nummerert frå sør mot nord.

55 54 Figur 5-2. Verdikart for delområde 1-19.

56 Delområde 1: Bergheimsvatnet med naturmøteplass Delområdet er godt tilrettelagt for ulike brukargrupper og vert ofte brukt. Staden er godt eigna for både fiske og rekreasjon og er truleg eit område som har innverknad på mange. Delområdet blir jamført metodikken gitt middels til stor verdi. Middels/stor Figur 5-3. Naturmøteplass ved Bergheimsvatnet, sett frå brua på Hjelle. Foto: Multiconsult Norge AS. 5.2 Delområde 2: Hjelle og Skuggesida Dette området består hovudsakleg av spreidde gardsbruk og nokre bustader. Nokre barn og vaksne har dette som sitt uteområde og er svært viktig for dei. Men grunna låg bruksintensitet vert området jamført metodikken gitt liten verdi. Liten 5.3 Delområde 3: Storelva, Byrkjelo Delområdet er avgrensa langs Storelva og langs Myklebustelva opp til Byrkjelo sentrum. Området er godt eigna som fiskeelv og det vert skildra fangst av både aure og røye. Ein del tilreisande nyttar seg av fisketilbodet. Området er i dag for det meste attgrodd og blir difor truleg ikkje brukt anna enn som fiskeelv. Området blir jamført metodikken gitt middels verdi. Middels

57 Delområde 4: Terreng Hjelle og Skuggesida Inkluderer resterande areal sørvest for Hjelle og skuggesida. Området er brukt til utleige av jakt, men er truleg elles lite brukt til friluftsliv. Delområdet vert jamført metodikken gitt liten verdi. Liten 5.5 Delområde 5: Terreng aust for dagens E39 Inkluderer resterande areal vest for eksisterande E39 som er ein del brukt som jaktterreng, men er lite brukt elles til friluftsliv. Det er liten registrert bruk av området og blir jamført metodikken difor gitt liten verdi. Liten Figur 5-4. Eit jorde ved planlagt kryssområde i alternativ B-1 og B-2. Foto: Multiconsult Norge AS. 5.6 Delområde 6: Bergheim og Åland Dette området består hovudsakleg av spreidde gardsbruk og nokre bustader. Nokre barn og vaksne har dette som sitt uteområde og er svært viktig for dei. Men grunna låg bruksintensitet vert området jamført metodikken gitt liten verdi. Liten

58 Delområde 7: Gang- og sykkelnett Byrkjelo Delområdet inkluderer gang- og sykkelveg frå Bergheim til Byrkjelo sentrum og fortau med gangfelt frå sentrum og fram til skulen. Det er fleire elevar som nyttar dette vegnettet dagleg og er eit viktig samband for mjuke trafikkantar i Byrkjelo. Linja vert jamført metodikken gitt middels verdi. Middels Figur 5-5: Gang- og sykkelveg på Byrkjelo, sett frå Bergheim. Foto: Multiconsult Norge AS. 5.8 Delområde 8: Terreng aust for Byrkjelo Delområdet har ikkje spesiell verdi for nærmiljø og friluftsliv for utan som jaktområde og tilkomst til friluftsområde. Delområdet vert jamført metodikken gitt liten verdi. Liten 5.9 Delområde 9: Byrkjelo camping Deler av året er campingplassen uteopphaldsarealet til ein del barn og vaksne. Området blir jamført metodikken gitt liten til middels verdi. Liten/middels

59 Delområde 10: Byrkjelo aust Dette området er eit ordinert bustadfelt som også inkluderer eit bu- og servicesenter. Ein del barn og vaksne har dette som sitt uteområde og er svært viktig for dei. Samla bruksintensitet tilseier at delområdet blir gitt middels verdi jamført metodikken. Middels 5.11 Delområde 11: Byrkjelo sentrum Området avgrensar seg til Byrkjelo sentrum. Området inkluderer kollektivhaldeplass, butikkar, bensinstasjon og serveringsstadar i Byrkjelo sentrum som gjer dette til ein stad der vaksne og barn oppheld seg i korte og lengre periodar. Det er i tillegg ein skulpturpark vest i delområdet mot elva som tilfører noko opplevingskvalitet. Området blir jamført metodikken gitt middels verdi. Middels Figur 5-6. Byrkjelo sentrum sett frå nord. Foto: Multiconsult Norge AS Delområde 12: Breim skule og Byrkjelo Stadion. Breim barneskule ligg like ved Byrkjelo sentrum og har Byrkjelo friidrettsstadion som nærmaste nabo. Uteareala inkluderer viktig leikeareal og opparbeida aktivitetspark. Som dagleg opphaldsareal for mange barn blir området jamført metodikken gitt stor verdi. Stor

60 59 Figur 5-7. Byrkjelo skule til høgre i bilete og Byrkjelo stadion til venstre. Foto: Multiconsult Norge AS Delområde 13: Byrkjelo vest Dette området består hovudsakleg av spreidde gardsbruk og nokre bustader. Nokre barn og vaksne har dette som sitt uteområde og er svært viktig for dei. Men grunna låg bruksintensitet vert området jamført metodikken gitt liten verdi. Liten Figur 5-8. Byrkjelo vest sett mot planlagt tunnelportal ved Kleppe (alternativ B-3). Foto: Multiconsult Norge AS.

61 Delområde 14: Byrkjelo nord Vanleg bustadområde langs fv. 60 nord for Byrkjelo. Området blir jamført metodikken gitt middels verdi. Middels 5.15 Delområde 15: Byrkjelo industriområde Delområdet inkluderer meieriet på Byrkjelo og industriområde vest for Byrkjelo. Dette området har lite verdi som nærmiljø eller friluftsområde, men er tilkomst til eit friluftsområde. Delområdet blir jamført metodikken gitt liten verdi. Liten Figur 5-9. Meieriet på Byrkjelo sett frå aust. Foto: Multiconsult Norge AS Delområde 16: Byrkjelo friluftsområde Delområde inkluderer turdrag nordvest for meieret som er mykje brukt lokalt til tur- og friluftsområde. Lonevatnet er inkludert som fiskevatn. Delområdet vert jamført metodikken gitt middels verdi. Middels

62 61 Figur Anleggsveg opp til Lonevatnet som er mykje brukt som turveg. Foto: Statens vegvesen 5.17 Delområde 17: Terreng nord for Byrkjelo Inkluderer resterande areal nord for Byrkjelo som ikkje høyrer til nokon spesiell kategori for nærmiljø og friluftsliv, men er truleg noko brukt til friluftsliv. Det er liten eller ingen registrert bruk av området og det blir jamført metodikken difor gitt liten verdi. Liten 5.18 Delområde 18: Hyttefelt sør for Utvikfjellet Det er ein del hytter samla i to hyttefelt sør for Utvik skisenter. Når desse er i bruk er dei viktige nærmiljø for vaksne og barn. Men avgrensa bruksintensitet gjer at området jamført metodikken vert gitt liten til middels verdi. Liten/middels 5.19 Delområde 19: Utvikfjellet tur- og utfartsområde På UT.no er det registrert fleire turar med utgangspunkt frå Utvikfjellet. Delområdet er avgrensa tilsvarande område som er vurdert som regionalt viktig i fylkesdelplan for friluftsliv og arealbruk. Området er her utvida noko for å inkludere Utvik skisenter, og det er vidare avgrensa mot Myklebustbreen i aust. Delområdet er mykje brukt lokalt og av tilreisande som frilufts- og turområde. Grunna antatt høg bruk av området for både lokale og tilreisande vert området jamført metodikken gitt middels verdi. Middels

63 62 Figur Verdikart for delområde

64 Delområde 20: Støl- og hytteområde nord for Utvikfjellet Ein del stølar og enkeltståande hytter og er viktige nærmiljø for vaksne og barn. Avgrensa bruksintensitet gjer at delområdet jamført metodikken vert gitt liten til middels verdi. Liten/middels 5.21 Delområde 21: Terreng sør for Utvik Inkluderer resterande areal sør for Utvik som ikkje høyrer til nokon spesiell kategori for nærmiljø og friluftsliv, men er truleg noko brukt til friluftsliv. Det er liten eller ingen registrert bruk av området og det blir jamført metodikken difor gitt liten verdi. Liten 5.22 Delområde 22: Terreng aust for Utvik Delområdet inneheld truleg ein del stiar opp til stølar og fjell i området, men er ikkje spesielt nytta som friluftsområde utover dette. Området vert jamført metodikken gitt liten verdi. Liten 5.23 Delområde 23: Utvik omland Området sør og vest for Utvik består i all hovudsak av spreidde gardsbruk og ein del bustader. Ein del barn og vaksne har dette som sitt uteområde og er svært viktig for dei. Men grunna låg bruksintensitet vert området jamført metodikken gitt liten verdi. Liten 5.24 Delområde 24: Utvik sentrum Delområdet inkluderer kyrkja, plassen nord for kyrkja, samt offentleg tilgjengeleg kai og butikklokale. I tillegg er også barnehagen sitt område samt sentrumsnære bustader og fotballbane inkludert. Delområdet kan sjåast på som til dels ein offentleg møtestad og dels som øvrig bebygd område. Som sentrum av Utvik er det antatt at området er ein del brukt. Delområdet vert jamført metodikken gitt middels til stor verdi. Middels/stor

65 64 Figur Utsikt over Nordfjorden frå Karistovet (delområde 20). Figur Gardane kring Utvik sentrum. Foto: Multiconsult Norge AS.

66 65 Figur Verdikart for delområde 25-34

67 Delområde 25: Innvik omland Bustadområdet rundt Innvik består i all hovudsak av spreidde gardsbruk med tilhøyrande bustader. Ein del barn og vaksne har dette som sitt uteområde og er svært viktig for dei. Liatunet er også inkludert i delområdet. Men grunna låg bruksintensitet vert området jamført metodikken gitt liten verdi. Liten Figur Omlandet til Innvik med hagejordbruk og spreidd busetnad. Foto: Multiconsult Norge AS 5.26 Delområde 26: Innvik idrettsområde Dette er eit område som består av opne idrettsflater til bruk for både ballsport og friidrett. Dette er viktige lokale areal for fysisk aktivitet. Området blir jamført metodikken gitt middels verdi. Middels 5.27 Delområde 27: Innvik lager og industri Delområdet består av ein del lager og næringsbygg utan spesiell verdi for nærmiljø eller friluftsliv. Området blir jamført metodikken gitt liten verdi. Liten

68 Delområde 28: Vikane skule og barnehage Delområdet avgrensar seg til skulen sitt nærområde og barnehagen. Som dagleg opphaldsareal for over 60 elevar og ein barnehage vert området jamført metodikken gitt stor verdi. Stor 5.29 Delområde 29: Innvik næring langs sjø Delområdet avgrensar seg langs sjøen i Innvik frå Heimlund forsamlingslokale og fram til Vagstadbygget i Innvik sentrum. Delområdet kan best skildrast som eit offentleg/ felles møteområde med ein del tilrettelegging for rekreasjon langs sjø. Delområdet vert jamført metodikken gitt middels verdi. Middels 5.30 Delområde 30: Bustadfelta Hilde og Innvik sentrum Dette området er eit ordinert bustadfelt som også inkluderer eit bu- og servicesenter. Ein del barn og vaksne har dette som sitt uteområde og er svært viktig for dei. I tillegg vert område kring Innvik kyrkje med uteområde inkludert. Kyrkja som møtestad tilfører opplevingskvalitet. Området blir jamført metodikken gitt middels verdi. Middels 5.31 Delområde 31: Friluftsområde søraust for Innvik Delområdet inkluderer stølar og turområde innover Dragesetdalen og fjellområde nord for dalen samt nokre stølsområde i vest. Delar av delområdet er registrert i FRIDA-databasen som lokalt viktig og er ifølgje Stryn kommune (2017) mykje brukt lokalt. Difor er ein større del av fjellområdet også inkludert. Skuleelevar ved Vikane skule brukar også deler av dette området på aktivitetsdagar i regi av skulen. Delområdet vert jamført metodikken gitt middels til stor verdi. Middels/ stor 5.32 Delområde 32: Hildehalsen og turområde nord for Innvik Delområdet inkluderer fjell- og stølsområde nord for Innvik. Hildehalsen (fjellområdet) er mykje brukt som turmål lokalt, med mindre bruk vinterstid. I tillegg er terrenget mellom busetnaden i Innvik og

69 68 Hildehalsen inkludert då det er mange turstiar i området. Delområdet vert jamført metodikken gitt liten til middels verdi. Figur 5-16: Lokale turtrasear mot Hildehalsen. Kjelde: Vikane idrettslag. Middels 5.33 Delområde 33: Bustader ved brufeste sør for Nordfjorden Delområdet inkluderer gardsmiljøa Frøholm og Årholen som ligg på begge sider av planlagt bru over Nordfjorden samt Frøholmstøylen. Få bustader over eit stort areal gir delområdet jamført metodikken liten verdi. Liten 5.34 Delområde 34: Nordfjorden Noko verdi som transportveg for fritidsbåtar og noko fiske. Elles har delområdet avgrensa verdi for nærmiljø og friluftsliv. Delområdet vert jamført metodikken gitt liten verdi. Liten Figur Nordfjorden mot planlagt brufeste. Foto: Multiconsult Norge AS.

70 69 Figur Verdikart for delområde

71 Delområde 35: Bygdene Faleide, Svarstad og Kroken Delområdet inkluderer bygdene Faleide, Svarstad og Kroken. Det er varierande tett mellom bustadane med noko høgare konsentrasjon av bustader og innbyggarar ved Kroken/Vinsrygg ifølgje SSB. Låg bruksintensitet trekker verdien noko ned. Delområdet vert jamført metodikken gitt liten til middels verdi. Liten/middels 5.36 Delområde 36: Friluftsområde Langesetvatnet og vestover. Delområdet inkluderer Langesetvatnet og turområde vestover. I tillegg inngår traseen til den Trondheimske postveg. Til saman er området, og spesielt den bevarte delen av den Trondheimske postveg viktig for friluftsliv i kommunen. I tillegg vert Langesetvatnet brukt vinterstid som skøytarena. Delområdet vert jamført metodikken gitt middels verdi. Middels Figur Langesetvatnet sett frå helikopter. Traséen til den Trondheimske postveg går bakom busetnaden i biletet. Foto: Arild Solberg

72 Delområde 37: Stryn miljø og næringspark Eit øvrig bebygd område som har liten til ingen verdi jamført metodikken for nærmiljø og friluftsliv. Dette skuldast at området er prega av å vere eit industriområde som er lite eigna som uteopphaldsareal og at motoriserte aktivitetar (motocrossbane) ikkje inngår i temaet nærmiljø og friluftsliv. Liten til ingen 5.38 Delområde 38: Friluftsområde Stryn Delområdet inkluderer område som i Stryn sin kommuneplan er avsett med omsynssone friluftsliv og utvida noko sørover for å inkludere den siste registreringa til Stryn kommune. Delområdet inkluderer også Svarstadstøylen og tilkomst til denne. Det er fleire turløyper i området og vert brukt aktivt både sommar og vinter av mange. Delområdet vert jamført metodikken gitt middels til stor verdi. Middels/stor Figur Oversiktskart over tur- og skiløyper i området rundt Ullsheim. Kjelde: strynturløyper.no

73 Delområde 39: Ullsheim, Svingesetvatnet og Markane Delområdet inkluderer idrettsområdet ved Ullsheim og området rundt Svingesetvatnet. Tilkomstvegane er også inkludert då dei har relevans for vegtraseen for framtidig E39. Delområdet er mykje brukt, særleg på vinterstid. Eit større turområde er også inkludert då dette vert brukt ein del til orienteringsløp. Delområdet vert jamført metodikken gitt middels verdi. Middels 5.40 Delområde 40: Bustader langs rv. 15 ved Markane Delområdet strekker seg langs rv. 15 frå Langset til Øyane og inkluderer busette område på begge sider av vegen. Det er i all hovudsak spreidde gardsbruk samt nokre bustader og hytter. Ein del barn og vaksne har dette som sitt uteområde og er svært viktig for dei. Men grunna låg bruksintensitet vert området jamført metodikken gitt liten verdi. Liten Figur Eitt av bumiljøa langs rv. 15 (Dale, Markane). Foto: Multiconsult Norge AS.

74 Delområde 41: Markane jakt- og fiskeområde Delområdet inkluderer område frå Geilane og føl elvane ned til Svartetjønna og Sindretjønna. I tillegg er elva og vatna opp mot Langesetvatnet og Svingesetvatnet samt delar av turtraseen til den Trondheimske postveg inkludert. Delområdet omfattar også myrområde rundt planlagt kryssområde ved Markane som har avgrensa verdi for nærmiljø og friluftsliv. Totalt er delområdet viktig som fiskeområde og område for jakt samt turveg. Delområdet vert jamført metodikken gitt middels verdi. Middels Figur Biletet viser elva som går frå Svingesetvatnet og nordvestover. Foto: Multiconsult Norge AS

75 74 Figur Verdikart for delområde

76 Delområde 42: Friluftsområde aust og sør for Grodås Delområdet er ein del nytta lokalt som tur- og friluftsområde. I tillegg er del av traseen for «Hornindal rundt» inkludert som også er brukt av tilreisande. Delområdet vert jamført metodikken gitt middels verdi. Middels 5.43 Delområde 43: Lisida Delområdet består i all hovudsak av spreidd busetnad. Nokre barn og vaksne har dette som sitt uteområde og er svært viktig for dei. Bruksintensitet av delområdet tilseier at det jamført metodikken vert gitt liten verdi. Liten 5.44 Delområde 44: Terreng vest for Lida Delområdet er i hovudsak i bruk i hjortejaktperioden og det ligg ei hytte som vert brukt til jakt. Elles har delområdet avgrensa verdi for nærmiljø og friluftsliv for utanom at den kommunale vegen vert brukt som tilkomst til ulike turtrasear. Delområdet vert gitt liten verdi. Liten 5.45 Delområde 45: Urdene og Kirkhornsbakkane Vanleg bustadområde vest for planområdet. Området blir jamført metodikken gitt middels verdi. Middels 5.46 Delområde 46: Smia, sentrum og strandkanten Delområdet er mykje brukt til rekreasjon og opphald for fleire brukargrupper. Det er mellom anna satt opp volleyballbane ved Smia og plassen vert brukt som badestrand. I tillegg er Grodås sentrum med butikkar og opphaldsareal inkludert. Delområdet vert jamført metodikken gitt middels verdi. Middels

77 76 Figur Verdikart for delområde

78 Delområde 47: Grodås omland Delområdet består i all hovudsak av spreidd busetnad. Ein del barn og vaksne har dette som sitt uteområde og er svært viktig for dei. Men grunna låg bruksintensitet vert området jamført metodikken gitt liten verdi. Liten 5.48 Delområde 48: Prestegardskroken bustadområde Dette området er eit ordinært bustadfelt. Ein del barn og vaksne har dette som sitt uteområde og er svært viktig for dei. Området blir jamført metodikken gitt middels verdi. Middels 5.49 Delområde 49: Horndøla nedre del Delområdet er mykje brukt til friluftsliv. Det er mellom anna satt opp gapahuk ved sidan av skulen i samarbeid med jakt- og fiskelaget. Denne gapahuken er universelt utforma, og det er totalt tre gapahukar langs elva. Nedre del av Horndøla er også eit ynda mål for fritidsfiskarar og særleg flugefiske. I tillegg går det ein sti frå Kvivsbrua og langs elva på vestsida. Delområdet inkluderer også Lønnsøyane som er merka som viktig friluftsområde (D3) i kommuneplanen. Delområdet vert jamført metodikken gitt middels til stor verdi. Middels/stor 5.50 Delområde 50: Hornindal kyrkje Området avgrensar seg til kyrkja sin bygningsmasse med uteområde og veg mellom dei. Området er i bruk som kyrkjegard og kyrkja i seg sjølv har ein opplevingskvalitet. Området blir jamført metodikken gitt middels verdi. Middels 5.51 Delområde 51: Hornindal skule med uteområde og idrettsområde Delområdet avgrensar seg til skulen og aktivitetspark. Det vert opplyst frå skulen (ved rektor Gro Hundeide) at skulen har fått løyve til å bruke jordet sør for skulen til vinteraktivitet. I tillegg brukar

79 78 elevane ofte Abelbakken som leikeområde om vinteren. Området består også av opne idrettsflater til bruk for både ballsport og friidrett. Dette er viktige lokale areal for fysisk aktivitet og for ein del tilreisande. Som dagleg opphaldsareal for fleire elevar vert delområdet jamført metodikken gitt stor verdi. Stor Figur Hornindal skule med Hornindalshallen og friidrettsbane i bakgrunnen. Foto: Multiconsult Norge AS Delområde 52: Gang- og sykkelnett Grodås Delområdet inkluderer gang- og sykkelveg frå Urdene, via fortausløysingar i Grodås sentrum og fram til Kvivsbrua. Dette er hovudsambandet for mjuke trafikantar i Grodås og det er fleire elevar som nyttar dette vegnettet dagleg. Linja vert jamført metodikken gitt middels verdi. Middels 5.53 Delområde 53: Brattebakken bustadområde Delområdet består i all hovudsak av spreidd busetnad og nokre gardsbruk. Ein del barn og vaksne har dette som sitt uteområde og er svært viktig for dei. Låg bustadtettleik ifølgje SSB og låg bruksintensitet tilseier at delområdet jamført metodikken vert gitt liten verdi. Liten

80 Delområde 54: Grodås barnehage Delområdet avgrensar seg til barnehagen sitt areal og parkeringsplass. Som dagleg opphald for fleire barnehagebarn blir delområdet jamført metodikken gitt stor verdi. Stor Figur Hornindal barnehage sett frå parkeringsplassen. Foto: Multiconsult Norge AS Delområde 55: Bustader ved Tomasgard og vest for E39 i nord Delområdet består i all hovudsak av spreidd busetnad og fleire gardsbruk. Ein del barn og vaksne har dette som sitt uteområde og er svært viktig for dei. Låg bustadtettleik ifølgje SSB og låg bruksintensitet tilseier at delområdet jamført metodikken vert gitt liten verdi. Liten

81 Oppsummering Tabell 5-2. Oppsummering av dei ulike delområda sin verdi for nærmiljø og friluftsliv. Nr Namn Tema 1 Bergheimsvatnet med naturmøteplass Friluftsliv 2 Hjelle og Skuggesida Nærmiljø 3 Storelva Byrkjelo Friluftsliv 4 Terreng Hjelle og skuggesida Friluftsliv 5 Terreng aust for dagens E39 Friluftsliv 6 Bergheim og Åland Nærmiljø 7 Gang- og sykkelnett Byrkjelo Nærmiljø 8 Terreng aust for Byrkjelo Friluftsliv 9 Byrkjelo camping Friluftsliv 10 Byrkjelo aust Nærmiljø 11 Byrkjelo sentrum Nærmiljø 12 Byrkjelo skule og stadion Nærmiljø 13 Byrkjelo vest Nærmiljø 14 Byrkjelo nord Nærmiljø 15 Byrkjelo industriområde Nærmiljø 16 Byrkjelo friluftsområde Friluftsliv 17 Terreng nord for Byrkjelo Friluftsliv 18 Hyttefelt sør for Utvikfjellet Nærmiljø 19 Utvikfjellet tur- og utfartsområde Friluftsliv Verdi

82 81 Nr Namn Tema 20 Støl- og hytteområde nord for Utvikfjellet Nærmiljø 21 Terreng sør for Utvik Friluftsliv 22 Terreng aust for Utvik Friluftsliv 23 Utvik omland Nærmiljø 24 Utvik sentrum Nærmiljø 25 Innvik omland Nærmiljø 26 Innvik idrettsområde Friluftsliv 27 Innvik lager/industri Nærmiljø 28 Vikane skule og barnehage Nærmiljø 29 Næring langs sjø Nærmiljø 30 Bustadfelta Hilde og Innvik sentrum Nærmiljø 31 Friluftsområde søraust for Innvik Friluftsliv 32 Hildehalsen og turområde nord for Innvik Friluftsliv 33 Bustader ved brufeste Nærmiljø 34 Nordfjorden Friluftsliv 35 Bygdene Faleide, Svarstad og Kroken Nærmiljø 36 Friluftsområde Langesetvatnet og vestover. Friluftsliv 37 Stryn miljø og næringspark Nærmiljø 38 Friluftsområde Stryn Friluftsliv 39 Ullsheim og Svingesetvatnet Friluftsliv Verdi

83 82 Nr Namn Tema 40 Bustader langs rv. 15 ved Markane Friluftsliv 41 Markane jakt- og fiskeområde Friluftsliv 42 Friluftsområde aust for Grodås Friluftsliv 43 Lisida Nærmiljø 44 Terreng vest for Lida Friluftsliv 45 Urdene og Kirkhornsbakkane Nærmiljø 46 Smia, sentrum og strandkanten Nærmiljø 47 Grodås omland Nærmiljø 48 Prestegardskroken bustadområde Nærmiljø 49 Horndøla nedre del Friluftsliv 50 Hornindal kyrkje Nærmiljø 51 Hornindal skule med uteområde og idrettsområde Nærmiljø 52 Gang- og sykkelnett Grodås Nærmiljø 53 Brattebakken bustadområde Nærmiljø 54 Grodås barnehage Nærmiljø 55 Bustader ved Tomasgard og vest for E39 Nærmiljø Verdi

84 83 6 Omfangs- og konsekvensvurdering 6.1 Innleiing Det er fleire faktorar som påverkar nærmiljø og friluftsliv som følgje av utbygging av eit tiltak. Mellom anna kan bruksmoglegheiter av ulike område verte påverka gjennom arealbeslag, bygging av barrierar og effektar av luft og støyureining. Viktige målpunkt for gåande og syklande kan verte ramma ved omlegging av veg- og stinett samt at det vert sett hindringar i vegen for desse. Og område som har identitetsskapande betyding kan verte påverka av tiltaket sitt fysiske omfang og inngrep i miljøet. I tillegg peikar planprogrammet på ei rekke moglege verknader for dei busette i og brukarane av dei områda planen vil få følgjer for. Ved bygging av veganlegg, så er det særleg støy-, luft- og barriereverknadar som skapar konsekvensar for nærmiljø og friluftsliv. I enkelte tilfelle vil vegen også beslaglegge areal som er nytta til slike føremål, men vert ofte erstatta med likeverdig areal. Slik erstatning er også eit krav i plan- og bygningsloven dersom tiltaket beslaglegg leikeareal for barn Nærmiljø Støy er eit tema som også er utrekna i den prissette delen av den samfunnsøkonomiske analysen. Men dette gjeld for korleis støy påverkar bumiljøet innandørs. Utbreiing av støy frå eit veganlegg vil også kunne påverke bruken av eit uteområde då støy ofte kan føre til ubehag. Auka støy kan føre til at brukarane av eit uteområde vel å bruke det mindre. Uteområde for barn og unge vert sterkt vektlagt i samband med konsekvensutgreiingar og særleg område mange barn og unge brukar. Vidare kan nærmiljø vere sårbare for endringar i etablerte samanhengar i området. Dette kan vere alt frå fungerande lokalmiljø til snarvegar som vert brukt til diverse målpunkt. Dersom ein til dømes må rive fleire bustader for å få plass til tiltaket, så kan dette ha ein negativ konsekvens for det lokalmiljøet som er att. Innløysing og riving av den enkelte bustaden vert kompensert eigarane økonomisk og er ein prissett konsekvens Friluftsliv Undersøkingar har vist at det klassiske friluftslivet er til dels svært sensitivt for tekniske inngrep som endrar inntrykket av å vere rimeleg upåverka (Teigland 1994). Tekniske inngrep kan medføre både haldningsmessige og handlingsmessige konsekvensar, og desse vil kunne påverke kvarandre gjensidig. Brukarane kan til dømes unngå å legge turar til utbyggingsområde like mykje ut frå vissheita om at det er eit utbyggingsområde ein ønskjer å unngå, som at ein faktisk får innsyn i konkrete visuelle spor av utbygginga (Teigland 1991, 1994). Dette kan medføre at influensområdet for ei utbygging går langt ut over det området som faktisk vert påverka reint visuelt. Vidare kan det bety at for ein del brukarar er det faktiske omfanget av konsekvensane, samt omfanget av avbøtande tiltak, relativt uinteressant ettersom det faktum at der har skjedd inngrep er nok til at desse brukarane vil velje andre område for utøving av friluftsliv. Bruksendringar vil normalt skje over tid. Dei faktiske konsekvensane av ei utbygging er klare først når det nye bruksmønsteret har stabilisert seg. Følgjande endringar i brukstype- og omfang kan førekome (sjå også figur 6-1): Eksisterande brukarar kan bruke området oftare enn før, t.d. på grunn av betra tilgjenge. Både lokale og tilreisande brukarar kan reagere slik.

85 84 Eksisterande brukarar kan velje å fortsette å bruke området som før. Lokale brukarar (med stadstilhøyrsle) utgjer truleg størstedelen av brukargruppa som vil reagere slik. Brukarane kan vurdere konsekvensane som akseptable eller ikkje relevante for si oppleving av området, eventuelt kan dei nytte området med redusert kvalitet i oppleving og/eller oppfatte utbyggingsområdet som ein transportetappe på ein lengre tur. Eksisterande brukarar kan fortsette å bruke området, men gjennom andre aktivitetar enn før. Typisk vil tilkomstveger gje rom for større bilbruk og opne for nye brukstypar og -grupper. Eksisterande brukarar kan fortsette å bruke området, men flyttar bruken til ein annan del av området som er mindre påverka av inngrep eller til eit anna tidspunkt enn før utbygging. Det vil i stor grad vere lokale brukarar som endrar bruken for å unngå dei største inngrepa. Eksisterande brukarar reduserer sin bruk av området på grunn av negative verknader av ei utbygging eller ei forventning av at ei utbygging har ført til reduserte opplevingskvalitetar. Dette vil særleg gjelde tilreisande brukarar. Eksisterande brukarar kan slutte å bruke området på grunn av negative effektar av ei utbygging. Dette vil særleg gjelde tilreisande brukarar. Potensielle brukarar kan byrje å bruke området, enten på grunn av lettare tilgjenge (nye tilkomstvegar) eller på grunn av marknadsføringa området får gjennom mediedekninga av utbygginga. Potensielle brukarar fortsetter å ikkje bruke området, enten uavhengig av utbygginga eller på grunn av at mediedekninga gjev inntrykk av at området har fått redusert opplevingskvalitetane sine. Særleg tilreisande vil truleg velje andre turområde på bakgrunn av ei forventning om at ei utbygging har reduserte opplevingsverdiar. Rekrutteringspotensialet til friluftslivet i området vert då redusert. I ein periode kan ei utbygging også skape ein sightseeing -bruk (Teigland 1994). Brukarane kan delvis komme til området for å oppleve det før ei utbygging eller fordi dei oppfattar sjølve utbygginga som ein attraksjon i seg sjølv. Slike kortsiktige verknader er observert i andre samanhengar, og for ei utbygging som får betydeleg mediedekning, kan slike effektar inntreffe. Ein slik effekt kan vanskelig relaterast til området sin verdi eller området vert mindre verdifullt (jf. Handbok V712). Eit viktig forhold for kor alvorlege følgjer ei utbygging får er kva, om nokon, alternative områder som er tilgjengelege for friluftsliv. Skulle der ikkje vere alternative område vil konsekvensane vere meir alvorleg enn om det er rikeleg med alternative turområde i rimeleg nærleik.

86 85 Brukar området (eksisterande brukerar) Før utbygging Brukar ikkje området (potensielle brukarar) Etter utbygging 1. Brukar området oftare enn før 2. Brukar området som før 3. Brukar same område, men andre aktivitetar 8. Bruker framleis ikkje området 4. Brukar andre delområde 5. Reduserer bruken av området 7. Byrjar å bruke området 6. Sluttar å bruke området Figur 6-1: Moglege endringar i brukstype- og omfang som følgje av ei utbygging i eit friluftsområde. Kjelde: (Teigland 1994) alternativet 0-alternativet for deltema nærmiljø og friluftsliv i dette prosjektet omhandlar i teorien eit mykje større omland enn kva som gjeld for dei alternative traseane til ny E39. Eksisterande E39 går i dag vidare nordover frå Byrkjelo, via Nordfjordeid og austover langs Hornindalsvatnet fram til Grodås. Fv. 60 går i dag over Utvikfjellet og går også via Loen, Olden og Stryn i tillegg til dei tettstadane som vert omfatta av ny E39 (Byrkjelo, Utvik og Innvik ). Rv.15 utgjer del av traseen mellom Stryn og Grodås. Dagens E39, fv. 60 og rv. 15. vil utgjere eit avlasta vegnett som ifølgje utrekningar frå Statens vegvesen (2017) vil få noko redusert trafikkmengde. Del av nullalternativet som ligg utanfor influensområdet til planlagt tiltak er ikkje utgreia i detalj med verdisetting av delområde etter metoden i handbok v712. Dette skuldast mellom anna at det ville vore svært arbeidskrevjande å utgreie eit område tilsvarande heile indre og midtre Nordfjord. Difor er omfang og konsekvensvurdering omtala på eit overordna nivå i dette kapittel for denne delen av 0- alternativet (sjå kap.6.3.6). Dersom ny E39 mellom Byrkjelo og Grodås ikkje vert utbygd, så vil framtidig trafikkauke komme på eksisterande vegnett. Dette kan føre til vidare negative konsekvensar som følgje av barriereverknader og støyulemper. Av andre offentlege og private planar som kan påverke nærmiljø og friluftsliv i området innan tidspunktet for byggjestart på ny E39, kan følgjande nemnast:

87 86 Reguleringsplan for Demmehaug ved Langesetvatnet og Hatledal hytteområde/markane Feriehytter. Utbygging av desse felta kan føre til at verdien på delområde 40 kan auke jamført metoden i handbok v712. Men vil ikkje få vesentlege konsekvensar for nærmiljø og friluftsliv. Det vert også lagt opp til fortetting av både bustader og arbeidsplassar i dei fleste av tettstadane. Figur 6-2. Gjeldande reguleringsplanar i Markane. Demmehaug i blått og Hatledal hytteområde/markane i raudt. Kjelde: Nordfjordsamarbeidet 6.3 Ny E39 I kapitla under er moglege konsekvensar for nærmiljø og friluftsliv i influensområdet i den langsiktige driftsfasen vurdert. Vurderinga omfattar berre dei delområda som ligg innanfor tiltaket sitt influensområde, jf. figur 5-1. Moglege konsekvensar i anleggsfasen er kort vurdert i kapittel Dagsone Byrkjelo Alternativ B-1 Dette alternativet startar i nordenden av Bergheimsvatnet, går deretter over dyrka mark på austsida av dagens E39 og i hovudsak aust for dagens busetnad før den går inn i tunnel like nord for meieriet. I tillegg vil det bli etablert eit planskilt kryss sør for meieriet. Gang- og sykkelveg vert lagt om ved Bergheim som vil forlenge avstanden til Byrkjelo noko samt vere noko vanskelegare å forsere grunna heving. Dette tilseier eit lite negativt omfang for gang og sykkelnett på Byrkjelo (delområde 7). Tiltaket inneber ikkje fysisk inngrep i Bergheimsvatnet (delområde 1) og heller ikkje mot Storelva Byrkjelo (delområde 3). Det kan tenkast at auka hastighet kan auke støynivået forbi naturmøteplassen, men vil truleg vere ubetydeleg samanlikna med 0-alternativet. For busetnaden aust for ny E39 i alternativ B-1 vil støybiletet verte flytta slik at støyen kjem frå aust og ikkje frå vest som i nullalternativet. Nokre av bustadane vil få mindre støy. Busetnaden på austsida av den nye vegen vil få betydeleg auka støynivå. Alternativet fører også til betydeleg auka barriereverknad for Bergheim- Åland (delområde 6). Totalt sett fører tiltaket til middels negativt omfang for delområdet. Delar av

88 87 busetnaden i Byrkjelo aust (delområde 10) vil få ny E39 nærmare på sitt nærmiljø, noko som truleg vil ha eit lite negativt omfang, men vil påverke ein veldig liten del av nærmiljøet. For terreng aust for dagens E39 (delområde 5) vil ein også oppleve vegen i alternativet som ein større barriere og større støyulempe og vil truleg også påverke moglegheitene for jakt. Eit lite negativt omfang er venta. For terreng aust for Byrkjelo (delområde 8) vil krysset i alternativ B-1 føre til eit stort arealbeslag, noko som tilseier middels negativt omfang. Byrkjelo industriområde (delområde 15) vil få noko auka vegstøy som tilseier lite negativt omfang. Mindre del av tidlegare anleggsveg inn i Byrkjelo friluftsområde (delområde 16) vil få gul støysone ifølgje støyutrekningane, men påverkar truleg ikkje dette delområdet i betydeleg grad. Tilkomsten vil heller ikkje verte påverka ifølgje førebelse skisser. Dagens E39 gjennom Byrkjelo vil få redusert trafikkmengda (ÅDT) med ca. halvparten samanlikna med nullalternativet. Byrkjelo sentrum (delområde 11) og busetnaden langs vegen i Byrkjelo vest (delområde 13) vil få eit middels positivt omfang. Mesteparten av årsdøgntrafikken som i dag går over Utvikfjellet vil truleg velje å bruke ny E39 i staden for og gi betydeleg redusert støy- og barriereverknad langs eksisterande fv. 60. Størst verknad er for Byrkjelo sentrum (delområde 11), Byrkjelo vest (delområde 13) og Byrkjelo nord (delområde 14). For delområde 17, 18 og 19 vil effekten vere mindre då det også er mindre støy som påverkar viktige delar av områda i nullalternativet. Det er i dag ein del støy rundt Utvik innfartsparkering og det er usikkert om denne skuldast trafikk til tur- og skiområde eller berre gjennomgangstrafikk. Effekten av omfordeling av trafikk gjennom Utvikfjellet vil då kanskje opplevast som marginalt forbetra for heile delområdet og vil tilsei lite positivt omfang. Delområda vest for Storelva vert truleg ikkje påverka av tiltaket. Det vert vist til tabell 6-1 for ei oppsummering av alternativ B-1. Samla sett har alternativet ein liten negativ konsekvens for delområda som er direkte tilknytt vegalternativet. Delområda som blir avlasta som følgje av omlegging av dagens E39 og fv. 60 vil medføre liten til middels positiv konsekvens for desse områda. Alternativ B-2 Dette alternativet startar i nordenden av Bergheimsvatnet, går deretter over dyrka mark mellom Storelva og dagens E39, kryssar Storelva sør ved Bergheim, held fram over myrområde og dyrka mark ved Teita før den kryssar Storelva på nytt like nedanfor Teita bru. Frå elvekryssinga går traseen vidare mot nordaust, over dagens E39 før den kjem inn på traseen til alt. B-1 like sør for meieriet. I tillegg vil det bli etablert eit planskilt kryss like ved dagens E39. Alternativ B-2 inneber heller ikkje fysisk inngrep i Bergheimsvatnet (delområde 1) men vil truleg få nokre små fyllingsutslag mot naturmøteplassen og Storelva. Tilkomsten til naturmøteplassen blir noko lenger samanlikna med nullalternativet og noko meir areal vert omfatta av gul støysone. Dette tilseier lite negativt omfang for delområde 1. For Storelva Byrkjelo (delområde 3) så vil alternativ B-2 verke som eit stort inngrep. Vegen vil krysse elva to gonger og vil avgrense tilkomst til elva fleire stader. Dei førebelse skissene av brukonstruksjonane viser at det skal vere mogleg å bevege seg fritt under dei. Støyulempa vil auke betydeleg med større delar av delområdet omfatta av gul støysone samanlikna med ingen støysone i nullalternativet. Samla belastning for delområde 3 tilseier middels negativt omfang. For busetnaden på Teita vil vegen føre til eit betydeleg auka støynivå med både gul og delvis raud støysone. For delområde 2 som heilskap vil støyulempene auke betydeleg i høve nullalternativet. Dette tilseier lite til middels negativt omfang. Terreng Hjelle og skuggesida (delområde 4) vil også få auka støy og veglinja kan påverke moglegheitene for jakt i området. Dette tilseier eit lite negativt omfang. Når det gjeld Bergheim og Åland (delområde 6) vil støyulempene og barriereverknadane vere mindre enn i alternativ B-1 og vurderast til lite negativt omfang. Gang og sykkelnettet på Byrkjelo (delområde 7) vil måtte leggast om og ein vil måtte forsere det fullskala vegkrysset på ein eller annan måte. Det er lite truleg at ein løyser dette på annan måte enn å legge ein kulvert under krysset. Kulverten er planlagt brei og det vil komme mykje lys inn frå sidene, men kan likevel redusere kvaliteten på gang- og

89 88 sykkelvegen noko. Dette tilseier lite negativt omgang. For terreng aust for Byrkjelo (delområde 8) vil krysset i alternativ B-2 føre til eit like stort arealbeslag som i alternativ B-1, men vil utgjere ei noko større barriere på tvers av delområdet noko som tilseier middels negativt omfang. Byrkjelo camping (delområde 9) vil få vegen betydeleg nærmare og få betydeleg auka støyulemper med gul støysone over det meste av arealet. Dette gir middels negativt omfang. Bustadane i Byrkjelo aust (delområde 10) vil få vegen betydeleg nærmare enn i alternativ B-1 og fleire av bustadane med uteområde vil verte omfatta av gul støysone. Meierivegen vert også lagt om slik at denne også kjem nærmare delområdet. Middels negativt omfang er venta. For delområde gjeld same vurdering som for alternativ B-1. Det vert vist til tabell 6-1 for ei oppsummering av alternativ B-2. Alternativ B-3 Alternativ B-3 følgjer same trasé som alt. B-2 fram til myrområdet sør for Teita. Alternativet medfører likt omfang for naturmøteplassen (delområde 1) som i alt. B-2. Deretter følgjer traseen fjellfoten vestover mot Stokke, før den svingar nordover og kryssar Storelva like sørvest for Byrkjelo stadion. Den held deretter fram mot nord, kryssar eksisterande E39 og går inn i tunnel like nordaust for Kleppe. For Hjelle og Skuggesida (delområde 2) vil tiltaket føre til betydeleg auka støy og samla sett gjere det vanskelegare å ferdast fritt internt i delområdet. Omfanget vert middels negativt. Samla belastning for Storelva Byrkjelo (delområde 3) vert omtrent tilsvarande som i alternativ B-2. Omfanget vert middels negativt. For delområde 5 er det ikkje venta nokon påverknad i høve nullalternativet. For delområde 6 (Bergheim - Åland) vil påverknaden verte mindre enn dei andre alternativa då hovuddelen av vegen er lagt på motsett side av elva. Omfanget vert lite negativt. Gang- og sykkelnettet på Byrkjelo (delområde 7) vil få mindre støy og det er muleg det vil opplevast tryggare og trivlegare å opphalde seg på den. Dette kan føre til auka bruk. Omfanget vert lite til middels positivt. For delområde 8-10, så vil det bli noko mindre støy og som følgje av mindre trafikk vil vegen ikkje utgjere den same barrieren som den har gjort før. Desse delområda får eit lite positivt omfang av tiltaket. Byrkjelo skule og stadion (delområde 12) har ikkje betydeleg støy på sine uteområde i nullalternativet. Den moglege vegen i alternativ B-3 medføre at store delar av skulen sitt uteområde vert omfatta av gul støysone. Dette tilseier middels negativt omfang. Byrkjelo skule i nullalternativet Byrkjelo skule i alternativ B-3 For Byrkjelo sentrum (delområde 11) vil den positive effekten verte noko mindre enn i dei andre alternativa då arm frå krysset i vest blir leia inn mot Byrkjelo sentrum. Omfanget er då venta å bli liten