Innkalling av Heradsstyret

OSTERØY KOMMUNE Innkalling av Heradsstyret Møtedato: 12.05.2015 Møtestad: Osterøy råphus - heradsstyresalen Møtetid: kl. 16:00 Eventuelle forfall må meldast til Bente Skjerping per tlf. 56192100, sms til eller per epost til bente.skjerping@osteroy.kommune.no Varamedlemmer møter berre etter nærare avtale. Sakliste Saknr Tittel 010/15 Godkjenning av innkalling og sakliste 011/15 Godkjenning av møtebok 012/15 Referatsaker og meldingar 013/15 Årsmelding og årsrekneskap 2014 014/15 Søknad om kommunal lånegaranti 015/15 Framlegg til avtale om leige av lokaler til Familiens hus, Vaksenopplæring og Heimetenestene jmf F-sak 057/14 016/15 Prinsippvurdering om bruk av momsavtalar 017/15 Søknad om refusjon for vass- og avlaupsutgifter i forbindelse med boligfeltet på Børo 018/15 Utbyggingsavtale for Bruvik bustadfelt, del aust - planid 019/15 Utbyggingsavtale for Oddalsmyra næringsområde saksdokumenta vert ettersende for behandling i Formannskapet 12.05.15 6. mai 2015 Kari Foseid Aakre ordførar Bente Skjerping sekretær

SAKSPAPIR Saksnr Utval Type Dato 010/15 Heradsstyret PS 12.05.2015 Saksbehandlar ArkivsakID Bente Skjerping 15/1471 Godkjenning av innkalling og sakliste Innkalling og sakliste vert godkjent. Saksopplysningar: Innkalling med saksliste er send ut.

SAKSPAPIR Saksnr Utval Type Dato 011/15 Heradsstyret PS 12.05.2015 Saksbehandlar ArkivsakID Bente Skjerping 15/1471 Godkjenning av møtebok 32T Protokoll - Heradsstyret - 11.03.2015 Møtebok frå vert godkjend. Saksopplysningar: Møteprotokoll frå møtet er send ut til godkjenning.

OSTERØY KOMMUNE Møteprotokoll for Heradsstyret Møtedato: 11.03.2015 Møtestad: Osterøy råphus - heradsstyresalen Møtetid: kl. 16:00 kl. 19:15 Frammøtte medlemmer Parti Rolle Kari Foseid Aakre AP Ordførar Øyvind Litland AP Medlem Johannes Bysheim AP Medlem Øystein Borge AP Medlem Eli Hole AP Medlem Torunn Åsheim AP Medlem Robert Eikeland AP Medlem Wenche Fiskeseth AP Medlem Jørgen Varden AP Medlem Terje Rosnes AP Medlem Jørgen Martin Sandal SP Medlem Jarle Skeidsvoll KRF Varaordførar Dag Sveinung Åsheim KRF Medlem Ingemar Tepstad H Medlem Astrid Bernes Hanstvedt H Medlem Ingvald Ådland H Medlem Berit Moslett Borge H Medlem Ragnar Tyssebotn FRP Medlem Hildegunn Mo FRP Medlem Knut Riple FRP Medlem Forfall meldt frå medlem Parti Rolle Janne Sylta SP Medlem Anders Flæsland SP Medlem Geir Iversen V Medlem Atle Solberg H Medlem Thomas Andre Kristiansen H Medlem Kim Andre Hartveit FRP Medlem Svein Jarle Bernes FRP Medlem

Frammøtte varamedlemmer Parti Erstatter medlem Aslaug Gjerstad SP Anders Flæsland Jon Daltveit SP Janne Sylta Vigleik Kalland V Geir Iversen Katrine Ahmer H Atle Solberg Sigmund Faugstad FRP Kim Andre Hartveit Følgjande frå administrasjonen møtte: Rådmannen og utvalssekretæren Ass. rådmann var til stades i sakene 001 006/15. Saknr Tittel 001/15 Godkjenning av innkalling og sakliste 002/15 Godkjenning av møtebok 003/15 Referatsaker og meldingar 004/15 Økonomirapport for februar 2015 Sakliste 005/15 Søknad om fritak for eigedomsskatt med heimel i eigedomsskattelova 7a tittel> 006/15 Forvaltningsrevisjon - vedlikehald av kommunale bygg 007/15 Oppheving av lokal forskrift omt nedsett konsesjonsgrense/buplikt for alle bustadeigedomar i kommunen 008/15 Val av representantar til årsmøtet i Bergen og Omland friluftsråd 009/15 Søknad om bankgaranti - ettersend sak Orientering Årsrekneskap 2014 I starten av møtet presenterte rådmannen årsresultatet for 2014. Årsrekneskapen viser overskot og at målet om inndekning av tidlegare års meirforbruk er nådd. Kommunen vil etter dette koma ut av Robeklista der den har vore sidan 2005. Kommunereforma Rådmannen presenterte bakgrunnen for reforma og behovet for endra kommunestruktur. Vidare vart dei overordna måla for reforma presentert. Reformarbeidet omfattar og kommunane sine oppgåver, finansiering av kommunesektoren, frivilligheit, kommunestorleik og generalistkommuneprinsippet. Kommunen har utgreiiingsplikt og heradsstyret må ta stilling til kva ein ynskjer utgreidd. Aktuelle alternativ er Osterøy som eigen kommune, Osterøy til Bergen, a. åleine eller b. saman med Samnanger og Vaksdal. Andre alternativ er Osterøy, Vaksdal og Samnanger eller Osterøy til Nordhordland. Heradsstyret må gjera vedtak våren 2016. Stortinget behandlar saka i juni 2017.

Rådmannen sin rolle i prosessen vert utgreiing av aktuelle alternativ m.v. og tilrettelegging for den politiske prosessen. ----------------------------------------------- 001/15: Godkjenning av innkalling og sakliste Rådmannen sitt framlegg: Innkalling og sakliste vert godkjent. 11.03.2015 HERADSSTYRET Det var ikkje merknader til innkalling og saksliste. HS - 001/15 VEDTAK: Innkalling og sakliste vert godkjent. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 002/15: Godkjenning av møtebok Rådmannen sitt framlegg: Møtebok frå vert godkjend. 11.03.2015 HERADSSTYRET Møteboka frå 10.12.14 vart godkjend utan merknader. HS - 002/15 VEDTAK: Møtebok frå 10.12.14 vert godkjend.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 003/15: Referatsaker og meldingar Rådmannen sitt framlegg: Referatsakene vert tekne til vitande. 11.03.2015 HERADSSTYRET Vedk. melding nr. 2 Endringar i Arbeidsmiljølova Johannes Bysheim, AP, gjorde slikt framlegg: "Ein ber om at rådmannen kjem tilbake til heradsstyret med ei sak om korleis Osterøy kommunen vil forhalda seg til ei eventuell endring i Arbeidsmiljølova i tråd med forslaget frå departementet." AVRØYSTING Rådmannen sitt framlegg vart samrøystes vedteke. Framlegget frå J. Bysheim vart oversend rådmannen utan realitetsbehandling. HS - 003/15 VEDTAK: Referatsakene vert tekne til vitande. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 004/15: Økonomirapport for februar 2015 Rådmannen sitt framlegg: Økonomirapporten vert teken til vitande. 11.03.2015 HERADSSTYRET Til møtet vart enkel månadsrapport, rapport nr. 2 for januar og februar delt ut. Rådmannen orienterte om resultatet. ------------------------------------ AVRØYSTING Rådmannen sitt framlegg vart samrøystes vedteke.

HS - 004/15 VEDTAK: "Økonomirapporten vert teken til vitande." --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 005/15: Søknad om fritak for eigedomsskatt med heimel i eigedomsskattelova 7a tittel> Rådmannen sitt framlegg: «HFK Bussanlegg Lonevåg AS får fritak for eigedomsskatt knytt til eigedomane gnr 13, bnr 13 og bnr 104 med heimel i eigedomsskattelova 7a. Fritaket gjeld frå og med 2014, og gjeld så lenge eigedomane er eigd av noverande eigar og har same bruk/føremål som skildra i søknaden.» 11.03.2015 HERADSSTYRET Ragnar J. Tyssebotn, FRP, gjorde slikt framlegg: "Det vert ikkje gjeve fritak for eigedomsskatt for den fylkeskommunale bussparkeringa og verkstaden i Lonevåg." AVRØYSTING Alternativ avrøysting R.J. Tyssebotn sitt framlegg - 10 røyster (5H,1V,4FRP) Rådmannen sitt framlegg - 15 røyster (10AP,3SP,2KRF) HS - 005/15 VEDTAK: «HFK Bussanlegg Lonevåg AS får fritak for eigedomsskatt knytt til eigedomane gnr 13, bnr 13 og bnr 104 med heimel i eigedomsskattelova 7a. Fritaket gjeld frå og med 2014, og gjeld så lenge eigedomane er eigd av noverande eigar og har same bruk/føremål som skildra i søknaden.» --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 006/15: Forvaltningsrevisjon - vedlikehald av kommunale bygg Rådmannen sitt framlegg: «Heradsstyret sluttar seg til revisjonen sine konklusjonar og tilråding. Heradsstyret ser det som naudsynt å få vedteke politiske mål for eigedomsforvaltninga i

kommunen. Heradsstyret ber om at rådmannen før sommaren legg fram ei sak om korleis tilrådingane i rapporten vil bli følgt opp.» 11.03.2015 HERADSSTYRET Astrid Bernes Hanstvedt, H, gjorde slikt framlegg om tillegg til vedtak: "Saka skal innehalda ei liste over alle eigedommane til kommunen med ei enkel tilstandsvurdering av bygga." AVRØYSTING Kontrollutvalet sitt framlegg med slikt tilleggg som foreslått i møtet - samrøystes HS - 006/15 VEDTAK: «Heradsstyret sluttar seg til revisjonen sine konklusjonar og tilråding. Heradsstyret ser det som naudsynt å få vedteke politiske mål for eigedomsforvaltninga i kommunen. Heradsstyret ber om at rådmannen før sommaren legg fram ei sak om korleis tilrådingane i rapporten vil bli følgt opp. Saka skal innehalda ei liste over alle eigedommane til kommunen med ei enkel tilstandsvurdering av bygga.» --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 007/15: Oppheving av lokal forskrift omt nedsett konsesjonsgrense/buplikt for alle bustadeigedomar i kommunen Rådmannen sitt framlegg: «Lokal forskrift fastsett med heimel i LOV-1974-05-31-19- 5, FOR-1992-07-17-837 om nedsett konsesjonsgrense/buplikt for alle bustadeigedomar i Osterøy kommune iverksett 15.12.2004, vert oppheva med verknad frå kunngjeringsdato i Norsk Lovtidend.» 11.03.2015 HERADSSTYRET Det vart halde pause i drøftingane frå kl. 18.35 - kl. 18.40 med gruppemøte for SP. ------------------------------------

Det vart halde pause i drøftingane frå kl. 18.40 - kl. 18.45 med gruppemøte for AP, KRF og SP. ------------------------------------ AVRØYSTING Rådmannen sitt framlegg vart vedteke med 18 røyster (4AP,5H,1V,3FRP,2KRF,3SP) mot 7 røyster (6AP,1FRP) HS - 007/15 VEDTAK: «Lokal forskrift fastsett med heimel i LOV-1974-05-31-19- 5, FOR-1992-07-17-837 om nedsett konsesjonsgrense/buplikt for alle bustadeigedomar i Osterøy kommune iverksett 15.12.2004, vert oppheva med verknad frå kunngjeringsdato i Norsk Lovtidend.» --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 008/15: Val av representantar til årsmøtet i Bergen og Omland friluftsråd Rådmannen sitt framlegg: «Som representantar til årsmøtet i Bergen og Omland friluftsråd vert det vald slike representantar med vara: Medlemmer Varamedlemmer 1. 1. 2. 2. 3 3. Valet gjeld for resten av kommunevalperioden 2011 2015.» 11.03.2015 HERADSSTYRET Øyvind Litland, AP, gjorde på vegner av Valnemnda slikt framlegg: "Medlemmer Torunn Åsheim, AP, Inge Halland, H og Kjellaug Hartveit, SP. Vara: 1. Jørgen Varden, AP, 2. Geir Iversen, V, 3. Jarle Skeidsvoll, KRF. AVRØYSTING Framlegget vart samrøystes vedteke.

HS - 008/15 VEDTAK: «Som representantar til årsmøtet i Bergen og Omland friluftsråd vert det vald slike representantar med vara: Medlemmer Varamedlemmer 1. Torunn Åsheim, AP 1. Jørgen Varden, AP 2. Inge Halland, H 2. Geir Iversen, V 3. Kjellaug Hartveit, SP 3. jarle Skeidsvoll, KRF Valet gjeld for resten av kommunevalperioden 2011 2015.» --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Ettersend sak til møtet 009/15: Søknad om bankgaranti Rådmannen sitt framlegg: Ein rår Komite for oppvekst, undervisning og kultur til å gje slik innstilling til vedtak i Formannskapet: Osterøy kommune gir garanti (simpel kausjon) i samband med Hjellvik IL sitt låneopptak til finansiering av kostnader knytt til legging av kunstgrasdekke og skifte av belysning på Hjellvik stadion. Osterøy Kommune vil garantere for inntil 1 300 000,- kroner. Garantiperiode: inntil lånet er innløyst, seinast 31.12.2018. VHFK skal kvart år innan 31. januar sende inn oversikt over restlån med nedbetalingsplan pr 31.12. til Osterøy kommune. Vedtaket blir gjort med heimel i kommunelova 51, nr 3. 04.03.2015 KOMITE FOR OPPVEKST, IDRETT OG KULTUR AVRØYSTING Rådmannen sitt framlegg vart samrøystes tilrådd.

KOIK - 006/15 VEDTAK: Innstilling til vedtak i Formannskapet: Osterøy kommune gir garanti (simpel kausjon) i samband med Hjellvik IL sitt låneopptak til finansiering av kostnader knytt til legging av kunstgrasdekke og skifte av belysning på Hjellvik stadion. Osterøy Kommune vil garantere for inntil 1 300 000,- kroner. Garantiperiode: inntil lånet er innløyst, seinast 31.12.2018. VHFK skal kvart år innan 31. januar sende inn oversikt over restlån med nedbetalingsplan pr 31.12. til Osterøy kommune. Vedtaket blir gjort med heimel i kommunelova 51, nr 3. 11.03.2015 FORMANNSKAPET AVRØYSTING Komite for oppvekst, idrett og kultur sitt framlegg vart samrøystes tilrådd. FS - 010/15 VEDTAK: Innstilling til heradsstyret Osterøy kommune gir garanti (simpel kausjon) i samband med Hjellvik IL sitt låneopptak til finansiering av kostnader knytt til legging av kunstgrasdekke og skifte av belysning på Hjellvik stadion. Osterøy Kommune vil garantere for inntil 1 300 000,- kroner. Garantiperiode: inntil lånet er innløyst, seinast 31.12.2018. VHFK skal kvart år innan 31. januar sende inn oversikt over restlån med nedbetalingsplan pr 31.12. til Osterøy kommune. Vedtaket blir gjort med heimel i kommunelova 51, nr 3. 11.03.2015 HERADSSTYRET Saka vart ettersend til møtet. Før behandlinga vart Formannskapet si innstilling referert. AVRØYSTING Formannskapet sitt framlegg vart samrøystes vedteke.

HS - 009/15 VEDTAK: Osterøy kommune gir garanti (simpel kausjon) i samband med Hjellvik IL sitt låneopptak til finansiering av kostnader knytt til legging av kunstgrasdekke og skifte av belysning på Hjellvik stadion. Osterøy Kommune vil garantere for inntil 1 300 000,- kroner. Garantiperiode: inntil lånet er innløyst, seinast 31.12.2018. VHFK skal kvart år innan 31. januar sende inn oversikt over restlån med nedbetalingsplan pr 31.12. til Osterøy kommune. Vedtaket blir gjort med heimel i kommunelova 51, nr 3. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Kommunereforma Ordføraren viste til notat frå rådmannen i saka og orienterte kort om prosessar og vedtak i Bergensalliansen, møte og drøftingar med Bergen, Vaksdal og Samnanger kommunar. Ordføraren gjorde framlegg om å velja Formannskapet + gruppeleiar for Venstre som styringsgruppe for prosjektet. Heradsstyret slutta seg samrøystes til valet av styringsgruppe. -------------------------------------------- Spørsmål Øyvind Litland, AP, tok opp følgjande: 1. I samband med utarbeiding av trafikksikringsplan vart det utnemnd ei referansegruppe med Atle Solberg, H, Sigmund Faugstad FRP m/vara Knut Riple, FRP og Robert Eikeland AP m/vara Øyvind Litland, AP. KRF, V og SP skulle velja kvar sin representant. Er dei 3 siste representantane valde? Korleis ligg trafikksikringsplanen i løypa? 2. I heradsstyremøtet 01.10.14 bad eg rådmannen om å leggja fram ei sak om ei mindre reguleringsendring av arealdelen i kommuneplanen der bustadfelt på Kvisti, Øvre Mjelde/Kolabakken og Bruvik vert tekne inn. Rådmannen gav slike svar: 1. Dei 3 siste representantane er ikkje valde. Arbeidet med trafikksikringsplanen er starta opp. Innsamling av data pågår, og det vart halde ope møte om arbeidet før jul. 2. Vurderer to alternative måtar for reguleringsendringane i samband med samfunnsdelen eller som eiga reguleringssak Øvre Mjelde/Kolabakken arealet kan vurderast når reguleringsplan Vesethgjelet ligg føre.

Bruvik - kommunen vil ha nokre tomtar tilgjengeleg i det regulert bustadfeltet. Kvisti/Vikne rådmannen vurderer om dette kan takast som dispensasjonssaker, eller om det må gjerast ei reguleringssendring. ---------------------------------------------- Det vart ikkje gjort vedtak i tilknyting til spørsmål og svar. ---------------------------------------------------- Til å skriva under møteprotokollen saman med ordføraren vart desse valde: Dag Sveinung Åsheim og Berit Moslett Borge Lonevåg, 13.03.15 Bente Skjerping Utvalssekretær -------------------------------------------- ------------------------------------------- ------------------------------------------- Kari Foseid Aakre Dag Sveinung Åsheim Berit Moslett Borge ordførar

SAKSPAPIR Saksnr Utval Type Dato 012/15 Heradsstyret PS 12.05.2015 Saksbehandlar ArkivsakID Bente Skjerping 15/1471 Referatsaker og meldingar Underliggjande saker: Saksnummer Tittel 1 Høyring - Bergen 2030 - Kommuneplanens samfunnsdel Saksnummer Tittel 2 Kontrollutvalet Osterøy - møteutsrkift Saksnummer Tittel 3 Protokoll Regionråd 3 Saksnummer Tittel 4 VS Forskrift om kons Saksnummer Tittel 5 Protokoll 1-2015 Representantskap Referatsakene vert tekne til vitande. Saksopplysningar:

Fra: Tonje Husum Aarland Sendt: 30. april 2015 09:57 Til: 'Atle Eide (raknes45@gmail.com)'; 'Janne Sylta (jannesylta@gmail.com)'; Margrethe Riple Ådland; Ole Johannes Mjøs; 'Reidar Liabø (reliaboe@online.no)'; Thomas Andre Kristiansen; Post Osterøy Kopi: Odd Ivar Øvregård; Jostein Førre; Reidar Bjørsvik; Sigrun Tjore; Randi Rykkje; Kari Aakre; Bente Skjerping; 'bn@bygdanytt.no'; Magne Verpelstad; Bent Gunnar Næss Emne: Kontrollutvalet Osterøy - møteutskrift - til kommunestyret Vedlegg: 2014 04 22 Møteutskrift kontrollutvalet Osterøy.pdf; 2015 04 22 Særutskrift kontrollutvalet Osterøy.pdf Vedlagt er møteutskrift frå kontrollutvalet sitt møte 22.04.15. Vedlagt er også ein særutskrift av kontrollutvalet sin uttale til rekneskapen for 2014. Den må følgje med saka om rekneskap og årsmelding også til formannskapet. Reknar med at møteutskrifta også vert lagt ut på heimesida til kommunen under kontrollutvalet. Neste møte i kontrollutvalet er 30. september kl. 12.00. Med venleg helsing Tonje Husum Aarland Sekretariat i kontrollutvalet Nordhordland Utviklingsselskap IKS Tlf: 92858413 E-post: tonje.husum.aarland@nordhordland.net www.nordhordland.net

Fra: Rune Heradstveit Sendt: 4. mai 2015 11:46 Til: Hallvard Oppedal; Jon Askeland; Kari Aakre; Karstein Totland; Knut Moe; Kristin Handeland; Nils Marton Aadland; Ordførar Lindås; Per Lerøy; Ingvild Hjelmtveit; Jan Olav Osen; Jarle Landås; Odd Ivar Øvregård; Reidun Halland; Rune Heradstveit; Svein Helge Hofslundsengen; Vidar Bråthen; Øivind Olsnes; Ørjan Raknes Forthun; Post Austrheim; Post Masfjorden kommune; Post Osterøy; Postmottak Fedje; postmottak Gulen kommune (postmottak@gulen.kommune.no); Postmottak Lindås; Postmottak Meland; Postmottak Modalen; Postmottak Radøy Emne: Protokoll Regionråd 3-2015, fredag 24. april Vedlegg: Protokoll 3-2015 Regionrådet 24. april.pdf; Sak 19-15. Opplæringskontoret Nordhordland.pdf; Sak 20-15. Status for Kompetanseprosjektet april 2015.pdf Protokoll Regionråd 3-2015, fredag 24. april Vedlagt fylgjer protokoll med vedlegg. Med venleg helsing Rune Heradstveit Dagleg leiar Nordhordland Utviklingsselskap IKS Region Nordhordland Tlf. +47 56 37 58 87 Mobil +47 90 75 34 59 www.nordhordland.net

Regionrådet Austrheim, Fedje, Gulen, Lindås, Masfjorden, Meland, Modalen, Osterøy, Radøy PROTOKOLL MØTE I REGIONRÅDET NORDHORDLAND Møte: 3/2015 Tid: Fredag 24. april kl. 09:30-14:30 Stad: Nordhordland Utviklingsselskap IKS Til stades: Ordførar: Rådmenn: NUI: Andre: Forfall: Jon Askeland, Kari F. Aakre, Astrid A. Byrknes, Kristin Handeland, Hallvard Oppedal, Per Lerøy, Knut Moe, Marit Steinestø (varaordførar Masfjorden), Lars Barstad (varaordførar Meland) Øivind Olsnes, Jarle Landås, Svein Helge Hofslundsengen, Reidun Halland, Ørjan Raknes Forthun (frå sak 20/15), Ingvild Hjelmtveit (frå sak 21/15) Rune Heradstveit, Bent Gunnar Næss Sak 19/15: Håkon Matre, Lillian Mongstad, Jostein Skråmestø og Inger Johanne Ektvedt Sak 20/15: Vivian Kårbø Sak 21/15: Lars Sponheim, Kristin Back Skaset, Marianne Svege og Åsne Hagen Sak 22/15: Bent Gunnar Næss Odd Ivar Øvregård, Karstein Totland, Nils Marton Aadland, Jan Olav Osen, Vidar Bråthen Sak 17/15 Sak 18/15 Sak 19/15 Godkjenning, møteinnkalling og saksliste Møteinnkalling og saksliste vart godkjent utan merknadar. Godkjenning, møteprotokoll møte 2-2015 (vedlegg) Møteprotokoll frå møte 2/2015 vart godkjent utan merknadar. Lærlingar i offentleg sektor (vedlegg) Håkon Matre og Lillian Mongstad orienterte om fagutdanning i Nordhordland. Herunder om skuleløpet / vidaregåande opplæring, og om utdanningstilbodet i Nordhordland. Sak 20/15 Håkon Matre og Lillian Mongstad fortalte om ressursgruppa som opplæringskontoret har som består av pensjonistar som tek samfunnsansvar og har lyst å gjera noko positivt for ungdommen, og å slå eit slag for lærlingar. Mongstad bad kommunane ta ansvar og finna læreplassar og vera med å skapa fagarbeidarar. Vidare at kommunane tenkjer gjennom kva kompetanse dei treng i framtida, og gjev tilbod som sikrar naudsynt rekruttering. Lærlingar skapar verdiar dei må ikkje sjåast på som ein utgiftspost. Kommunane må laga seg eit system som fungerer då vert og økonomien betre. Per Lerøy understreka at lærlingar også skapar verdiar, og at dette må kommunane jobba aktivt med. Han stilte spørsmål om kommunane bør stilla krav til leverandørar om å ha lærlingar i sine verksemder. Jon Askeland formidla skryt til opplæringskontoret frå fylkeskommunen. Status for kompetanseprosjektet i Nordhordland (vedlegg) Vivian Kårbø, NHIL orienterte om status for kompetanseprosjektet: ENTR3R er eit nasjonalt program med satsing på realfag. Studentar frå HIB starta i 2010 mattetrening med elevar på 10. trinn, og i 2014 starta UIB med det same. Dette er blitt ein suksess. Vox-kurs med fokus på å auke kunnskapen i matematikk, norsk og data for arbeidstakarar i Nordhordland. Norskkurs i samarbeid med Lindås Læringssenter for arbeidsinnvandrarar i Nordhordland. Rådgjevarsamlingar for ungdomstrinnet og vidaregåande Yrkes- og utdanningsmessa Nordhordland Utviklingsselskap IKS, postboks 13, 5902 Isdalstø Telefon 56 37 58 88 / e-post: post@nordhordland.net / www.nordhordland.net Side 1

Foreldrekurs om vidaregåande opplæring Entreprenørskap i skulen Konkurransar innan yrkesfag finale i bedrifter Ungdomsverksemder ved dei tre vidaregåande skulane Fagdagar i verksemder og kommunar Ressursgruppa til NHIL og andre samarbeidspartar NHIL har Ho viste til slutt til facebooksida - Jobb og utdanning i Nordhordland https://www.facebook.com/jobbogutdanninginordhordland Sak 21/15 Busetjing av flyktningar. (11:00-12:00) Lars Sponheim, Kristin Back Skaset, Marianne Svege og Åshild Hagen frå Fylkesmannen i Hordaland orienterte om behovet for busetjing av flyktningar ute i kommunane. Sponheim understreka at dette er basert på eigen velvilje i den enkelte kommune, men at stat og kommunane har eit felles ansvar for å prøva å løysa flyktningsituasjonen. I dag er det om lag 5300 personar som venter på mottak, av desse er det veldig mange barn. 2000 av desse veit kva kommune dei skal til. Sponheim viste til at dette er eit edelt oppdrag, og peika på kva som skjer med folk som sit lenger og ventar. Fylkesmannsembetet appellerte til å få til eit godt samarbeid og ønskte at kommunane tenkte nytt. Dei tek i mot prosjektsøknadar og viste til utlysing av skjønsmidlar på dette området. Kunne ein t.d. greia å utvikla eit meir profesjonelt introduksjonsprogram? Fylkesmannsembetet kan bidra på mange område bl.a. frå dei ulike fagavdelingane. Embetet er interessert i dialog og kreativ tenking, og stiller svært gjerne som samtalepartnar for å få til betre resultat. Deretter var det ein runde der alle ordførarar gjorde greie for status i eigen kommune, og peika på både moglegheiter og utfordringar. Nokre kommunar har problem med å skaffa bustadar. Nokre kommunar sit på kompetanse dei gjerne deler med andre kommunar. Knut Moe stilte spørsmål om regionen ikkje burde sjå nærare på om ein kunne samarbeida tettare, t.d. gjennom felles flyktningkonsulentar og kanskje eit interkommunalt kontor i Knarvik. Regionrådet bad rådmannsutvalet konsekvensutgreia tettare interkommunalt samarbeid om mottak av flyktningar. Fylkesmannsembetet avslutta med at dei er på tilbodsida og inviterte til samarbeid. Dei peika på at flyktningproblematikk kjem til å vera eit tema i årevis og at kommunane derfor burde få dette området inn i ordinære planar og planprosessar i kommunane. Ein vil då kunne få ein gjennomgåande og effektiv drift, og ikkje opp og ned bemanning m.v. som det gjerne er i dag. Samrøystes vedtak: Regionrådet bad rådmannsutvalet konsekvensutgreia tettare interkommunalt samarbeid om mottak av flyktningar. Sak 22/15 Kommunereforma Det vart gjort ein kort oppsummering etter møtet i forhandlingsutvalet for Nordhordlandsalternativet 16. april. Bl.a. vart det diskutert korleis ein skal involvera organisasjonar i arbeidet. Reidun Halland viste til at Gulen har teke fagforeiningane med i arbeidet, og at representantane derifrå har i oppdrag å bringa informasjon ut til dei tilsette. Regionrådet var enige om at rådmennene inviterer fagforeiningane inn i arbeidet på overordna nivå, og at rådmennene utformer eit skriv som kan brukast av alle kommunane når det gjeld fagforeiningane sin plass i dette arbeidet. Sak 23/15 Status Region Nordhordland Helsehus Jon Askeland viste til Representantskapsmøtet i Region Nordhordland Helsehus IKS tidlegare i dag og til saksframlegget som vart lagt fram. Det vart også vist til orienteringa i møtet frå styreleiar Håkon Matre, styremedlem Torbjørn Nævdal og dagleg leiar Rune Heradstveit der dei gjorde greie for kvifor styret i selskapet bad Representantskapet om eit vedtak om å fremja ei sak for kommunane om å auka arealramma for bygget til 12000 m 2 og låneramma til kr 450 millionar. Nordhordland Utviklingsselskap IKS, postboks 13, 5902 Isdalstø Telefon 56 37 58 88 / e-post: post@nordhordland.net / www.nordhordland.net Side 2

Representantskapet vedtok einstemming. Representantskapet ber styret i RNHI fremja sak for kommunane om å auka ramma for storleiken på bygget til 12000 m 2. Regionen vil då få eit best mogeleg framtidsretta bygg når det står ferdig i 2018 og vera med å sikra nødvendig areal for framtidsretta tenester for innbyggjarane. Representantskapet ber styret i RNHI fremja sak for kommunane om å endra selskapsavtalen 7-4 og at høgaste ramme for selskapet sitt samla låneopptak vert sett til 450 millionar kroner. Representantskapet ber styret i RNHI fremja sak for kommunane om å endra selskapsavtalen 5-1 til «Styret består av 5 medlem» og 5-4 til «Kvart styremedlem har ei røyst. Styret kan ta avgjerder når minst tre av medlemene er til stades». Sak 24/15 Status frå utvala Helseutvalet: Astrid Aarhus Byrknes gjorde refererte kort frå møtet i Helseutvalet 10. april. Ho viste vidare til at styret i Helse Bergen HF kjem på besøk i juni, og at administrasjonen i NUI planlegg dette besøket. Vidare er det sendt eit skriv til Helse- og omsorgsdepartementet der regionen tek opp spørsmålet om avtalespesialistar til Nordhordland. Kultur: Ikkje noko å melda. Nærings- og samferdsleutvalet: Kort orientering om status for Nordhordlandspakken AS og om det positive vedtaket i Meland, og om handsaming i dei andre kommunane i tida framover. Sak 25/15 Meldingar og eventuelt Kompensasjonsfondet. Kystvegen Ålesund - Bergen AS kontingent 2015. Samrøystes vedtak: Regionrådet løyver kr 20 000,- frå kompensasjonsfondet til kontingent 2015 for medlemskap i Kystvegen Ålesund Bergen c/o Fram Florø AS. Kriseteamet i Masfjorden Kriseteamet i Masfjorden har teke opp om det er mogeleg å sjå nærare på om ein kan få til felles vaktordningar og beredskap i regionen. Regionrådet ber Masfjorden førebu ei sak til rådmannsutvalet om dette. Generalforsamling BKK Jon Askeland viste til at det er generalforsamling i BKK komande onsdag 29. april. Knarvik, 24. april 2015 Jon Askeland Leiar Regionrådet Nordhordland Rune Heradstveit Dagleg leiar Nordhordland Utviklingsselskap IKS Vedlegg: Sak 19/15 Sak 20/15 Presentasjon - Opplæringskontoret i Nordhordland Status for Kompetanseprosjektet Nordhordland Utviklingsselskap IKS, postboks 13, 5902 Isdalstø Telefon 56 37 58 88 / e-post: post@nordhordland.net / www.nordhordland.net Side 3

Fra: Asplin, Anne Pernille <anne.pernille.asplin@landbruksdirektoratet.no> Sendt: 5. mai 2015 11:51 Til: Bente Skjerping Emne: VS: Forskrift om konsesjon Vedlegg: Svar - søknad om å oppheve forskrift om nedsett konsesjonsgrense i Osterøy kommune (367240).pdf; Forskrift om oppheving av forskrift om nedsett konsesjonsgrense (366529).pdf Hei. Vedlagt vedtak om opphevelse av forskrift om konsesjon samt fastsatt forskrift om dette, også sendt pr brev til kommunen i dag. Med hilsen / Dearvuođaiguin Anne Pernille Asplin seniorrådgiver Landbruksdirektoratet / Eanandoallodirektoráhtta / Norwegian Agriculture Agency Avdeling for ressurs og areal Seksjon arealbruksutvikling Telefon: +47 24 13 11 82 Telefaks: +47 24 13 10 05 www.landbruksdirektoratet.no mailto:anne.pernille.asplin@landbruksdirektoratet.no

Osterøy kommune Administrasjon Rådhuset 5282 LONEVÅG Vår dato: 04.05.2015 Vår referanse: 15/18830-2 Dykkar dato: 23.03.2015 Dykkar referanse: 14/1702 Svar - søknad om å oppheva forskrift om nedsett konsesjonsgrense i Osterøy kommune Samandrag: Osterøy kommune søkte 23.3.15 om å oppheva gjeldande forskrift om nedsett konsesjonsgrense av 10.12.03 for Osterøy kommune. Osterøy heradstyre fatta vedtak om å oppheva forskrifta 11.3.15. Landbruksdirektoratet opphevar forskrifta med verknad frå i dag. Osterøy kommune søkte 23.3.15 om å oppheva gjeldande forskrift av 10.12.03 om nedsett konsesjonsgrense. Forskrifta gjeld for heile kommunen, og omfattar eigedomar som er nemnd i konsesjonslova 7 første ledd nr. 1, eigedom som det er bygd på og som er eller har vore i bruk som heilårsbustad. Heradstyret i Osterøy fatta 11.3.15 vedtak om å oppheva forskrifta. Rådmannen sitt framlegg om å oppheva forskrifta vart vedteke med 18 mot 7 røyster. I grunngjevinga står det at det er grunn til å tru at det i perioden det var nedgang i folketalet, eller lite vekst, har «buplikta» verka etter intensjonen. I dei senare åra med folketalsvekst ser «buplikta» ut til å ha liten innverknad. Dette grunna i at det ser ut til at det no har vore fleire som ønskjer å gjere fritidsbustader om til heilårsbustadar. Saka har vore på høyring. Det kom ingen innspel innanfor fristen. Landbruksdirektoratet sine merknadar: Etter konsesjonslova 4 første ledd nr. 2 er det ikkje naudsynt med konsesjon ved erverv av: ubebygde enkelttomter for bolig eller fritidshus som ligger i et område som i kommuneplanens arealdel eller reguleringsplan etter plan- og bygningsloven er utlagt til bebyggelse og anlegg, og der tomteinndeling er foretatt eller godkjent av bygningsmyndighetene. Etter konsesjonslova 4 første ledd nr. 4 er det ikkje naudsynt med konsesjon ved erverv av: Landbruksdirektoratet Org.nr: NO 981 544 315 MVA www.landbruksdirektoratet.no postmottak@landbruksdirektoratet.no alta.post@landbruksdirektoratet.no Oslo Postboks 8140 Dep NO-0033 Oslo, Norway Telefon: +47 24 13 10 00 Telefaks: +47 24 13 10 05 Besøksadresse: Stortingsgt. 28 Internett: www.landbruksdirektoratet.no Alta Postboks 1104 NO-9504 Alta, Norway Telefon: +47 78 45 70 20 Telefaks: +47 78 45 70 49 Besøksadresse: Løkkeveien 111-0301

Landbruksdirektoratet Side: 2 av 3 bebygd eiendom, ikke over 100 dekar, der fulldyrka og overflatedyrka jord ikke er mer enn 25 dekar. Kongen kan etter konsesjonslova 7 fastsette forskrift som set konsesjonsfridomen etter konsesjonslova 4 første ledd nr. 2 og nr. 4 og 5 første ledd nr. 1 ut av kraft for: 1. bebygd eiendom som er eller har vært i bruk som helårsbolig, 2. eiendom med bebyggelse som ikke er tatt i bruk som helårsbolig, herunder eiendom med bebyggelse under oppføring, i områder som i reguleringsplan etter plan- og bygningsloven er regulert til boligformål, 3. ubebygd tomt som er regulert til boligformål. Landbruksdirektoratet har mynde til å fastsette, endre og oppheve forskrifter etter konsesjonslova 7, jf. delegeringsvedtak 8. desember 2003 nr. 1479. Forskrift kan berre fastsettast når ei slik forskrift er naudsynt for å hindre at eigedomar som bør brukast til heilårsbustad blir brukt til fritidsføremål. Etter vår oppfatning skal den einskilde kommune ha stor innverknad på spørsmålet om det skal fastsettast forskrift om nedsett konsesjonsgrense. Landbruksdirektoratet meiner dette òg må gjelde i spørsmålet om ein skal endre eller oppheve ei allereie eksisterande forskrift. I grunngjevinga til rådmannen, som heradstyret har slutta seg til, står det at situasjonen har endra seg vesentleg sidan forskrifta vart innført. Kommunen antek at den store veksten i folketalet og ønsket om bustad i kommunen vil halde fram, og truleg auke framover. For dei bygdene som kan tape på oppheving av forskrifta, kan kommunen gjere meir gjennom tilrettelegging for bustadbygging med meir. Landbruksdirektoratet viser til at det ikkje lenger synast å vere like naudsynt å nytte forskrift om nedsett konsesjonsgrense for å hindre at eigedomar som bør nyttast til heilårsbustad blir brukt til fritidsføremål som tidlegare i Osterøy kommune. For dei bygdene i kommunen som framleis har trong for ei slik forskrift, ynskjer ein no å nytte andre verkemiddel. På den bakgrunn meiner Landbruksdirektoratet at forskrifta kan opphevast. Landbruksdirektoratet opphevar med dette forskrift av 10. desember 2003 nr. 1559 om nedsett konsesjonsgrense etter konsesjonslova, Osterøy kommune, Hordaland, med verknad frå i dag. Forskrifta følgjer vedlagt. Vi ber om at opphevinga av forskrifta blir kunngjort på ein tenleg måte, til dømes i lokalpressa og på kommunen sine heimesider. Med helsing for Landbruksdirektoratet Aud-Ingrid Krefting seksjonssjef Anne Pernille Asplin seniorrådgjevar

Landbruksdirektoratet Side: 3 av 3 Dokumentet er elektronisk godkjent og treng difor ingen signatur. Mottakere: Osterøy kommune Kopi til: Fylkesmannen i Hordaland Postboks 7310 5020 BERGEN Statens kartverk 3507 HØNEFOSS Vedlegg: Forskrift om oppheving av forskrift om nedsett konsesjonsgrense

Forskrift om oppheving av forskrift om nedsett konsesjonsgrense etter konsesjonslova 7 for Osterøy kommune, Hordaland Fastsett av Landbruksdirektoratet 4. mai 2015 med heimel i lov 28. november 2003 nr. 98 om konsesjon for erverv av fast eigedom (konsesjonslova) mv. 7 første ledd, jf. delegeringsvedtak av 28. november 2003 nr. 1401 jf. forskrift av 8. desember 2003 nr. 1479 6. 1 Forskrift etter lov av 28. november 2003 nr. 98 om konsesjon for erverv av fast eigedom (konsesjonslova) 7 om nedsett konsesjonsgrense for Osterøy kommune, Hordaland, av 10. desember 2003, opphevast. 2 Denne forskrifta trer i kraft straks. Landbruksdirektoratet Org.nr: NO 981 544 315 MVA www.landbruksdirektoratet.no postmottak@landbruksdirektoratet.no alta.post@landbruksdirektoratet.no Oslo Postboks 8140 Dep NO-0033 Oslo, Norway Telefon: +47 24 13 10 00 Telefaks: +47 24 13 10 05 Besøksadresse: Stortingsgt. 28 Internett: www.landbruksdirektoratet.no Alta Postboks 1104 NO-9504 Alta, Norway Telefon: +47 78 45 70 20 Telefaks: +47 78 45 70 49 Besøksadresse: Løkkeveien 111-0301

Fra: Rune Heradstveit Sendt: 30. april 2015 16:20 Til: Hallvard Oppedal; Jon Askeland; Kari Aakre; Karstein Totland; Knut Moe; Kristin Handeland; Nils Marton Aadland; Ordførar Lindås; Per Lerøy; Ingvild Hjelmtveit; Jan Olav Osen; Jarle Landås; Odd Ivar Øvregård; Reidun Halland; Rune Heradstveit; Svein Helge Hofslundsengen; Vidar Bråthen; Øivind Olsnes; Ørjan Raknes Forthun; Post Austrheim; Post Masfjorden kommune; Post Osterøy; Postmottak Fedje; postmottak Gulen kommune (postmottak@gulen.kommune.no); Postmottak Lindås; Postmottak Meland; Postmottak Modalen; Postmottak Radøy Emne: Protokoll 1-2015 Represenantskapet Region Nordhordland Helsehus IKS Vedlegg: Protokoll 1-2015 Representantskapet RNHI, 24. april.pdf; Sak 4-15. Representantskap RNHI - saksframlegg om utvidene rammer - areal og lån - rev 15.04.pdf Representantskap 1-2015 Region Nordhordland Helsehus IKS Vedlagt fylgjer protokoll frå møte 1-2015 fredag 24. april med vedlegg. Med venleg helsing Rune Heradstveit Dagleg leiar Nordhordland Utviklingsselskap IKS Region Nordhordland Tlf. +47 56 37 58 87 Mobil +47 90 75 34 59 www.nordhordland.net

Representantskapet Region Nordhordland Helsehus IKS Austrheim, Fedje, Gulen, Lindås, Masfjorden, Meland, Modalen, Osterøy, Radøy PROTOKOLL Møte i Representantskapet Region Nordhordland Helsehus IKS Møte: 1-2015 Tid: Fredag 24. april kl. 09:00-10:00 Stad: Nordhordland Utviklingsselskap IKS Til stades: Ordførar: Rådmenn: NUI: Forfall: Jon Askeland, Kari Aakre, Per Lerøy, Astrid A. Byrknes, Hallvard Oppedal, Kristin Handeland, Knut Moe, Marit Steinestø (varaordførar Masfjorden), Lars Barstad (varaordførar Meland) Reidun Halland, Øivind Olsnes, Jarle Landås, Svein Helge Hofslundsengen Rune Heradstveit, Bent Gunnar Næss, Håkon Matre (styreleiar), Torbjørn Nævdal (styremedlem) Nils Marton Aadland, Karstein Totland, Jan Olav Osen, Odd Ivar Øvregård, Ingvild Hjelmtveit, Ørjan Forthun Raknes, Vidar Bråthen Sak 1/15 Godkjenning møteinnkalling og saksliste Samrøystes vedtak: Møteinnkalling og saksliste vart godkjent. Sak 2/15 Val av to representantar i tillegg til leiar for underskriving av protokoll Samrøystes vedtak: Kari F. Aakre og Hallvard Oppedal vart valt til å skriva under protokoll i tillegg til leiar. Sak 3/14 Godkjenning av protokoll møte 1-2014, 12. desember Samrøystes vedtak: Møteprotokoll frå møte 1/2014, 12. desember vart godkjent utan merknadar. Sak 4/14 Region Nordhordland Helsehus utvida rammer areal og lån Styreleiar Håkon Matre, styremedlem Torbjørn Nævdal og dagleg leiar Rune Heradstveit viste til saksframlegget (vedlegg) og informerte nærare om bakgrunn for at styret ber Representantskapet fremja sak for kommunane om å auka arealramma for bygget til 12000 m 2 og låneramma til kr 450 millionar. Samrøystes vedtak Representantskapet ber styret i RNHI fremja sak for kommunane om å auka ramma for storleiken på bygget til 12000 m 2. Regionen vil då få eit best mogeleg framtidsretta bygg når det står ferdig i 2018 og vera med å sikra nødvendig areal for framtidsretta tenester for innbyggjarane. Representantskapet ber styret i RNHI fremja sak for kommunane om å endra selskapsavtalen 7-4 og at høgaste ramme for selskapet sitt samla låneopptak vert sett til 450 millionar kroner. Representantskapet ber styret i RNHI fremja sak for kommunane om å endra selskapsavtalen 5-1 til «Styret består av 5 medlem» og 5-4 til «Kvart styremedlem har ei røyst. Styret kan ta avgjerder når minst tre av medlemene er til stades». Region Nordhordland Helsehus IKS, postboks 13, 5902 Isdalstø Telefon 55 37 58 88 / e-post: post@nordhordland.net / www.nordhordland.net

Knarvik, 24. april 2015 Jon Askeland Møteleiar Representantskapet Region Nordhordland Helsehus IKS Kari F. Aakre Medlem Representantskapet Region Nordhordland Helsehus IKS Hallvard Oppedal Medlem Representantskapet Region Nordhordland Helsehus IKS Vedlegg: Sak 4-15 Saksframlegg om utvida rammer areal og lån Region Nordhordland Helsehus IKS, postboks 13, 5902 Isdalstø Telefon 55 37 58 88 / e-post: post@nordhordland.net / www.nordhordland.net

SAKSPAPIR Saksnr Utval Type Dato 023/15 Formannskapet PS 29.04.2015 013/15 Heradsstyret PS 12.05.2015 Saksbehandlar ArkivsakID Magne Verpelstad 14/4461 Årsmelding og årsrekneskap 2014 32T Rekneskapsdokument 2014 - endeleg Årsmelding 2014 - endeleg 20150417132218 20150417142225 Årsmeldinga og årsrekneskapen for 2014 vert godkjent slik dei ligg føre. Rekneskapsmessig mindreforbruk i rekneskapen for 2014, kr 204 516, vert disponert slik: Kr 100 000 til tapsavsetjing/usikre fordringar Kr 100 000 til disposisjonsfond. Formannskapet - 023/15 FS - behandling: Rådmannen orienterte kort om nye tiltak og viktige endringar i 2014, samt kort om kommunen sine plasseringar på Kommunebarometeret. -------------------------------- AVRØYSTING Rådmannen sitt framlegg vart samrøystes tilrådd. FS - vedtak: "Årsmeldinga og årsrekneskapen for 2014 vert godkjent slik dei ligg føre. Rekneskapsmessig mindreforbruk i rekneskapen for 2014, kr 204 516, vert disponert slik: Kr 100 000 til tapsavsetjing/usikre fordringar

Kr 100 000 til disposisjonsfond." Saksopplysningar: Bakgrunn Året 2014 har gitt oss både små og store utfordringar i den kommunale drifta. Gode leiarar og medarbeidarar på alle nivå har gjort ein stor innsats for å løysa oppgåver og handtera utfordringar til beste for innbyggjarar og alle som nyttar kommunen sine tenester og tilbod. Økonomi 2014 vart eit godt økonomisk driftsår for Osterøy kommune. Netto driftsresultat enda på nesten 12,5 millionar, noko som er tilstrekkeleg til å dekkje heile det oppsamla restunderskotet på 11,3 millionar kroner. For fyrste gang på over 10 år har ein eit oppsamla positivt resultat, og ein vil difor ikkje verta ein ROBEK kommune lenger. Folketalsutvikling Ved utgongen av 2014 var folketalet i Osterøy kommune 7 842 personar. Kommunens befolkning har totalt auka med 56 innbyggjarar siste år, noko som representerer ein auke på 0,7 prosent. Flyktningemottak Heradsstyret vedtok i møtet i april å ta imot flyktningar, samla 45 personar over ein tre-årsperiode. Vedtaket kom etter ein lang periode der Osterøy ikkje har teke imot flyktningar. Mottaket er administrativt organisert som eit prosjekt med bruk av interne tilsette i arbeidet. Kort tid til førebuing av mottak av dei første flyktningane hausten 2014 har vore utfordrande, men engasjerte tilsette har likevel fått dette til gjennom samarbeid på tvers av avdelingar og fagområde. IMDI har gitt svært god tilbakemelding på måten mottaket er organisert på og det positive engasjementet det er møtt med i organisasjonen. Rådmannen har også merka seg innsats og positiv vilje frå tilsette som i ein travel kvardag har fått dette til i tillegg til oppgåvene dei hadde frå før. Skule/barnehage Hausten 2014 starta utbygginga av Lonevåg skule. Nybygget skal vera klart til bruk hausten 2015. Seint hausten 2014 vart arbeidet med prosjektplan for skuleutbygging Valestrand/Hauge starta. Ny skulestruktur er no etablert og drifta er godt i gjenge. Hauge barnehage vart utvida med ein avdeling frå hausten 2014 og har no 4 avdelingar. Kultur Ny bokbuss kom på plass dette året. Offisiell opning var ved Haus skule 25. august ved fylkeskultursjef Anna Elisa Tryti. Bokbussen gir saman med biblioteket eit godt tilbod til skular og

barnehagar og andre brukarar i heile kommunen. Kulturprisen vart delt ut 22. mai og gjekk til Rolf Kalland for sin mangfaldige innsats for kulturlivet i kommunen gjennom mange år. Prisen vart utdelt i samband med eit arrangement på Osterøytunet. Ungdomsskulen sette våren 2014 opp musikalen Snøkvit med premiere 12. mars. Som vanleg står elevar og lærarar for heile oppsetjinga, alt frå regi til musikk, lyd og lys. Den årlege musikalen på ungdomsskulen er eit høgdepunkt for medverkande og publikum, og skulen er etter kvart kjend langt utanfor kommunen for denne årlege satsinga. 50-årsjubileum Osterøy kunne feira 50 år som eigen kommune og gjorde dette gjennom eit flott arrangement i Osterøyhallen, der aktørar og utøvarar frå det lokale kulturlivet stod for eit mangfaldig og godt program. Kristoffer Foldøy var programansvarleg og konferansier og gjorde som vanleg ein framifrå jobb. Arrangementet viste at kulturlivet på Osterøy har stor breidde og høg kvalitet. Det var gratis tilgjenge for publikum og over 500 møtte fram for å få med seg forestillinga. I tillegg til programmet frå scena fekk lag og organisasjonar høve til å presentera seg med utstillingar i hallen. Osterøy bygdekvinnelag sytte for kaffi og kaker til alle som ønskte det. Helse-, omsorg og sosial Ein har og i 2014 hatt fokus på oppdatering av planverk og styrka kompetansen på sakshandsaming. Blant anna er plan for psykisk helse og rus fullført i 2014, det same vart strategisk kompetanseplan for sektoren. Ein har også gjennomført etableringa av palliativt team. Rådmannen/Stab Dei ulike stabsavdelingane har knapp bemanning og dels vert stillingar haldne vakante over tid. Dette gjer rådmannen sin kvardag meir utfordrande, men så lenge driftsrammene er stramme må det vera slik. Rådmannen har øvste ansvar for sakshandsaming og iverksetjing av politiske vedtak.

Økonomistyring og -kontroll er prioritert i tillegg til overordna planlegging. Det siste året har innføring av ny programvare gitt nokre utfordringar. Dette gjeld m.a. nytt saksbehandlingssystem (verknad frå 01. januar 2014), ny heimeside (desember 2013) og sentralisering samt effektivisering av drift av ikt. Særleg Dokumentsenteret har brukt ressursar på desse prosjekta, noko som sjølvsagt har verknad for den daglege drifta her. Målet med ny teknologi og nye løysingar er betre effektivitet og kvalitet i drifta. Ny HR-leiar Som øvste leiar for administrasjonen tek personalpolitikk og personalleiing mykje tid, og i dette arbeidet vert godt og tett samarbeid med leiarar på alle nivå prioritert. Rett før sommarferien vart det tilsett ny HR-leiar og med denne tilsetjinga vil rådmann og leiarar få meir fagleg støtte og rettleiing i personal- og organisasjonssaker. Teknisk forvaltning Byggesak, kart- og oppmåling og landbruk og miljø vart frå desember 2013 flytta frå Sektor miljø og teknikk til Rådmannen. Dette er ei organisatorisk endring som ikkje medfører endra ansvars- og arbeidsområde for personalet. Offisielle vegadresser Osterøy er mellom dei kommunane som enno ikkje har innført offisielle vegadresser, men etter kvart må dette på plass, ikkje minst av omsyn til beredskap og krav frå utrykningsetatane. Adresseprosjektet blei starta opp våren 2013 og er godt i gang. Namnekomiteen har våren og hausten 2014 hatt møte med alle grendaråda. Namneforslaga skal, etter å ha vore til vurdering hos Stadnamntenesta, behandlast i Komite for oppvekst, idrett og kultur tidleg våren 2015. Komite for oppvekst, idrett og kultur som vil fastsetja vegnamna på vegne av heradsstyret. Skilting av vegar er planlagt gjennomført i løpet av 2016. Eksterne oppdrag Rådmannen prioriterer òg å delta på møte og i interkommunalt samarbeid, åleine og/eller saman med ordføraren. Særleg samarbeidet med Nordhordlandsregionen tek mest tid. Som leiar i rådmannsutvalet kan ein påverka dagsorden og påverka vidare utvikling av samarbeidet til beste for Osterøy.

Deltaking på regionalt og sentralt nivå er viktig for å ivareta og fremja Osterøy sine interesser i regionen, samt vera budd på endringar og nye oppgåver og krav som kommunen vil møta heile tida. Behandling av årsrekneskap og årsmelding: Årsmeldinga skal handsamast i kommunestyret samstundes med årsrekneskapen, jfr 10, 4. ledd i forskrift om årsrekneskap og årsmelding Heradsstyret skal gjera vedtak om kommunerekneskapen innan 6 månadar etter slutten av rekneskapsåret, jfr 10 i forskrift om årsrekneskap og årsmelding, med heimel i kommunelova 48, nr 6. Revisor skal gje revisjonsmelding til heradsstyret, jfr 10, 3. ledd i forskrifta. Kontrollutvalet skal gje fråsegn til heradsstyret om årsrekneskapen, jfr 10, 3. ledd i forskrifta. Heradsstyret vedtar disponering av evt rekneskapsmessig mindreforbruk eller inndekning av evt meirforbruk i driftsrekneskapen. Evt udisponert beløp i investeringsrekneskapen skal førast til inntekt i investeringsbudsjettet i det året rekneskapen vert lagt fram, evt udekka beløp skal dekkast inn i investeringsbudsjettet det året rekneskapen vert lagt fram, jfr 9 i forskrifta. Vurdering Det vert vist til årsmeldinga for 2014 og årsrekneskapsdokumentet. Driftsrekneskapen vert lagt fram med eit rekneskapsmessig mindreforbruk på kr 204 516 etter inndekning av oppsamla meirforbruk frå tidlegare år på kr 11,3 millionar. Investeringsrekneskapen vert lagt fram med eit udisponert beløp på kr 0 etter finansiering av utgiftene. Konklusjon Årsmeldinga og årsrekneskapen vert godkjent slik dei ligg føre.

Rekneskap 2014 1 OSTERØY KOMMUNE - 2015-14.04.2015 OSTERØY KOMMUNE Årsrekneskap 2014 1

Rekneskap 2014 1 OSTERØY KOMMUNE - 2015-14.04.2015 INNHALD: Rekneskapsskjema 1A og 1B 3 Rekneskapsskjema 2A og 2B 4-6 Økonomisk oversyn balanse 7 Økonomisk oversyn drift 8 Økonomisk oversyn investering 9 Notar til rekneskapen 10-20 2

Rekneskap 2014 1 OSTERØY KOMMUNE - 2015-14.04.2015 Skjema 1A - drift 2014 2014 2014 2013 Rekneskap Justert budsj Oppr budsj Rekneskap Skatt på inntekt og formue 158 878 785 161 000 000 165 900 000 157 028 217 Ordinært rammetilskudd 219 346 443 218 000 000 216 100 000 210 020 114 Skatt på eiendom 19 192 778 19 205 000 19 226 000 14 198 303 Andre direkte eller indirekte skatter 629 753 620 000 620 000 620 171 Andre generelle statstilskudd 5 447 069 3 600 000 4 000 000 3 629 085 Sum frie disponible inntekter 403 494 828 402 425 000 405 846 000 385 495 890 Renteinntekter og utbytte 3 635 249 3 000 000 3 000 000 3 401 013 Gevinst finansielle instrumenter (omløpsmidler) 1 334 496 1 500 000 1 500 000 1 969 493 Renteutg.,provisjoner og andre fin.utg. 9 954 561 10 000 000 11 600 000 10 874 432 Tap finansielle instrumenter (omløpsmidler) - - - - Avdrag på lån 9 997 068 10 000 000 10 500 000 9 015 998 Netto finansinnt./utg. -14 981 884-15 500 000-17 600 000-14 519 924 Til dekning av tidligere regnsk.m. merforbruk 11 298 677 11 300 000 8 600 000 2 853 130 Til ubundne avsetninger - - - - Til bundne avsetninger - - - - Bruk av tidligere regnsk.m. mindreforbruk - - - - Bruk av ubundne avsetninger - - - - Bruk av bundne avsetninger - - - - Netto avsetninger -11 298 677-11 300 000-8 600 000-2 853 130 Overført til investeringsregnskapet - - - 1 313 602 Til fordeling drift 377 214 267 375 625 000 379 646 000 366 809 235 Sum fordelt til drift (fra skjema 1B) 377 009 751 375 625 000 379 646 000 366 809 235 Regnskapsmessig mer/mindreforbruk 204 516 - - -0 Skjema 1B: 2014 2014 2014 2013 Rekneskap Justert budsj Oppr budsj Rekneskap Rådmannen og stabsseksjonar 45 294 892 49 263 590 48 143 000 43 610 846 Felles IKT 4 172 089 3 040 000 3 040 000 4 521 510 Oppvekst, undervisning og kultur 163 591 062 159 362 722 157 092 000 161 656 898 Helse, omsorg og sosial 159 332 359 157 970 140 155 837 000 156 261 258 Miljø og teknikk 17 583 700 18 511 997 18 416 000 16 265 224 Sjølvkost -5 306 525-5 600 000-5 600 000-5 112 635 Sentrale postar -7 657 826-6 923 449 2 718 000-10 393 866 T O T A L T 377 009 751 375 625 000 379 646 000 366 809 235 *) Nettoutgift til Felles IKT, kr 4,17 millionar, vert dekka med tilsvarande inntekt frå mva-kompensasjon som inngår i samleposten Sentrale postar. Sjå òg note til årsrekneskapen. 3

Rekneskap 2014 1 OSTERØY KOMMUNE - 2015-14.04.2015 Skjema 2A - Investering: 2014 2014 2014 2013 Rekneskap Justert budsj Oppr budsj Rekneskap Investeringer i anleggsmidler 45 152 525 51 976 000 70 800 000 15 294 445 Utlån og forskutteringer 3 526 414 3 500 000 7 000 000 5 951 063 Kjøp av aksjer og andeler 8 830 526 8 830 000-2 227 Avdrag på lån 2 179 033 2 000 000 1 000 000 2 093 669 Dekning av tidligere års udekket 0 0 0 0 Avsetninger 3 640 266 3 500 000 0 3 815 776 Årets finansieringsbehov 63 328 763 69 806 000 78 800 000 27 157 180 Finansiert slik: Bruk av lånemidler 40 578 666 45 486 000 72 800 000 18 982 563 Inntekter fra salg av anleggsmidler 129 712 130 000 0 467 917 Tilskudd til investeringer -306 864-140 000 0 225 000 Kompensasjon for merverdiavgift 4 683 230 7 000 000 5 000 000 0 Mottatte avdrag på utlån og refusjoner 5 005 924 5 000 000 1 000 000 5 176 992 Andre inntekter 0 0 0 0 Sum ekstern finansiering 50 090 668 57 476 000 78 800 000 24 852 473 Overført fra driftsregnskapet 0 0 0 1 313 602 Bruk av tidligere års udisponert 0 0 0 - Bruk av avsetninger 13 238 096 12 330 000 0 991 106 Sum finansiering 63 328 763 69 806 000 78 800 000 27 157 180 Udekket/udisponert 0 0 0 0 Skjema 2B - investering: Regnskap Buds(end) Budsjett Regnskap 2014 2014 2014 2013 Sjølvkost Tysse vassverk 1 424 868 2 400 000 12 400 000 198 209 Fotlandsvåg vassverk, anlegg Hosanger - - 500 000 - Fotlandsvåg - Østre Kleppe, avløp 759 866 150 000 1 500 000 40 032 Haus vassverk og avlaup, til Espevoll 1 454 563 5 000 000 5 000 000 - Haus vv og avlaup, ØVerkane - Mjeldavågen 5 185 697 10 500 000 10 500 000 245 436 Vassledning Haus-Mjeldalen 6 915 836 - - 222 584 Vatn og avlaup, ymse tiltak 10 000 400 000 1 000 000 341 221 Bilar sjølvkost - - - 87 170 Sum Sjølvkost 15 750 829 18 450 000 30 900 000 1 134 653 Regnskap Buds(end) Budsjett Regnskap Innsparing i drift 2014 2014 2014 2013 Komm.bygg - ENØK - - 500 000 - Innløysing av festetomter 149 493 2 450 000 4 450 000 141 505 Symjebasseng OUS - - 400 000 - Tiltak med kostnadsreduksjon i drift 125 600-2 000 000 - Lonevåg skule, utbygging 14 665 341 19 000 000 10 000 000 253 118 Nytt bufellesskap Lonevåg - - 2 000 000 - Opprusting Osterøytunet - - 500 000 - Veglys - utskifting armatur - - 2 000 000 - Valestrand skule, utbygging 17 561 100 000 2 500 000 - Ombygging av kontor til leilighet (Haus) 462 969 440 000 200 000 - Sum Innsparing i drift 15 420 964 21 990 000 24 550 000 394 623 4

Rekneskap 2014 1 OSTERØY KOMMUNE - 2015-14.04.2015 Regnskap Buds(end) Budsjett Regnskap 25 Miljøretta helsevern 2014 2014 2014 2013 Mjøsdalen barnehage oppgradering - - - 15 783 Osterøy ungd.skule, oppgradering 12 500 500 000 1 500 000 - Valestrand skule, gymbygg og garderobar 1 077 165 1 000 000 1 000 000 - Sum Miljøretta helsevern 1 089 665 1 500 000 2 500 000 15 783 Regnskap Buds(end) Budsjett Regnskap Oppretthalde drift 2014 2014 2014 2013 INVESTERING I IKT 853 803 0 0 2 783 356 KOMM.BYGG, BRANNSIKRING 0 0 250 000 0 RÅDHUSET OMBYGGING BARNEVERN 510 995 511 000 500 000 0 Hosanger kyrkjegard - utviding 0 0 0-133 675 Kyrkjegard Gjerstad 279 056 300 000 1 500 000 95 091 Hauge barnehage, inventar 0 0 0 88 246 Bruer på kommunale vegar 186 403 0 0 1 181 987 Ventilasjonsanlegg rådhuset 13 738 0 0 937 234 Parkeringsplass Haus barnehage 0 0 0 235 976 Bufellesskap Haus - investering 0 0 0 179 306 IKT Ett domene 267 513 300 000 0 0 Landmålingsutstyr 0 0 0 275 248 Kårvik bru rehabilitering 0 0 0 1 417 047 Rådhuset rehabilitering tak 0 0 0 3 065 278 Oppvaskemaskin Osterøytunet hovedkjøkken 0 0 0 215 438 Ombygging Reigstad bufellesskap 0 0 0 142 866 Kyrkjegard Hamre 218 482 200 000 2 800 000 0 Haus skule, parkeringsplass 0 0 200 000 0 Gravemaskin til kyrkjegardsarbeid 344 230 250 000 250 000 0 Utleigebustad Valestrand, oppgradering 409 881 300 000 300 000 0 Sum Oppretthalde drift 3 084 099 1 861 000 5 800 000 10 483 395 Regnskap Buds(end) Budsjett Regnskap Bilar/køyretøy 2014 2014 2014 2013 Bilar barnevern, helse og omsorg 252 800 250 000 400 000 330 697 Bilar Miljø og teknikk 2011 222 816 395 000 700 000 282 943 Bokbuss 2 394 704 2 255 000 0 39 567 Bilar brannvakt, vaktmester 461 425-305 000 0 0 Bil reinhaldstenesta 250 888 250 000 200 000 0 Bil Familiens hus 253 797 250 000 250 000 0 Sum Køyretøy 3 836 430 3 095 000 1 550 000 653 207 Regnskap Buds(end) Budsjett Regnskap 50 Samfunnsutvikling 2014 2014 2014 2013 Idrett og friluftlsiv 0 500 000 500 000 250 000 Lonevåg barnehage 108 393 150 000 500 000 0 Tomteareal Bruvik Aust 0 0 0 1 687 940 Kjøp av eigedomar 2 010 836 2 000 000 0 0 Adresseprosjekt 337 794 600 000 600 000 250 303 Skatepark Hatland 12 600 0-0 Sum Samfunnsutvikling 2 469 624 3 250 000 1 600 000 2 188 244 5

Rekneskap 2014 1 OSTERØY KOMMUNE - 2015-14.04.2015 Regnskap Buds(end) Budsjett Regnskap 60 Diverse 2014 2014 2014 2013 Sal av eigedomar 0 0 0 115 423 Flaumsikring 0 0 900 000 0 Osterøyhallen asfaltering 0 0 0 83 353 COOP-bygget 173 340 0 0 0 Osterøy stadion rehab. lysanlegg 1 423 974 0 0 42 581 Kringastemma, oppgradering 0 0 1 000 000 42 377 Rådhusplassen, fase 2 0 0 0 40 678 Opprusting/utviding kommunale vegar 0 0 2 000 000 0 Garderobar Osterøyhallen 0 0 0 100 131 Veg Svenheim 2 062 510 1 730 000 0 0 Ikkje P-ført -158 911-0 0 Sum grp.prosjekt: 60 Diverse 3 500 913 1 730 000 3 900 000 424 542 T O T A L T 45 152 525 51 876 000 70 800 000 15 294 445 6

Rekneskap 2014 1 OSTERØY KOMMUNE - 2015-14.04.2015 Oversikt - balanse 2014 2013 EIENDELER Rekneskap Rekneskap Anleggsmidler 1 010 096 559 946 287 829 Herav: Faste eiendommer og anlegg 429 055 807 405 741 218 Utstyr, maskiner og transportmidler 19 011 777 16 976 894 Utlån 7 136 762 7 138 644 Konserninterne langsiktige fordringer 42 595 257 44 016 751 Aksjer og andeler 12 233 141 3 402 615 Pensjonsmidler 500 063 815 469 011 707 Omløpsmidler 174 073 652 161 068 919 Herav: Kortsiktige fordringer 41 970 833 38 598 911 Konserninterne kortsiktige fordringer 0 0 Premieavvik 19 484 341 26 484 323 Aksjer og andeler 71 090 506 22 255 589 Sertifikater 0 0 Obligasjoner 0 0 Kasse, postgiro, bankinnskudd 41 527 972 73 730 095 SUM EIENDELER 1 184 170 210 1 107 356 748 EGENKAPITAL OG GJELD Egenkapital 80 374 246 74 589 885 Herav: Disposisjonsfond 49 847 49 847 Bundne driftsfond 19 362 117 18 684 717 Ubundne investeringsfond 31 168 474 40 000 000 Bundne investeringsfond 5 311 615 5 773 379 Regnskapsmessig mindreforbruk 204 515 0 Regnskapsmessig merforbruk 0-11 298 677 Udisponert i inv.regnskap 0 0 Udekket i inv.regnskap 0 0 Kapitalkonto 32 472 719 29 575 659 Endring i regnskapsprinsipp som påvirker AK Drift -8 195 040-8 195 040 Langsiktig gjeld 1 021 776 290 952 903 286 Herav: Pensjonsforpliktelser 664 673 203 631 844 417 Sertifikatlån 0 0 Andre lån 357 103 087 321 058 869 Kortsiktig gjeld 82 019 674 79 863 577 Herav: Kassekredittlån 0 0 Annen kortsiktig gjeld 82 019 674 79 863 577 SUM EGENKAPITAL OG GJELD 1 184 170 210 1 107 356 748 MEMORIAKONTI Memoriakonto 44 152 481 36 191 146 Herav: Ubrukte lånemidler 44 152 481 36 191 146 Motkonto til memoriakontiene -44 152 481-36 191 146 7

Rekneskap 2014 1 OSTERØY KOMMUNE - 2015-14.04.2015 Økonomisk oversikt - drift 2014 2014 2014 2014 2013 Reknesk Justert budsj Oppr budsj Reknesk Driftsinntekter Brukerbetalinger 21 157 344 21 202 700 21 012 700 20 917 750 Andre salgs- og leieinntekter 29 597 295 27 697 200 27 357 200 31 069 705 Overføringer med krav til motytelse 98 437 936 89 435 285 84 654 793 92 776 769 Rammetilskudd 219 346 443 218 000 000 216 100 000 210 020 114 Andre statlige overføringer 7 472 069 4 650 000 4 408 000 5 603 370 Andre overføringer 237 913 75 000 75 000 366 750 Skatt på inntekt og formue 158 878 785 161 000 000 165 900 000 157 028 217 Eiendomsskatt 19 192 778 19 205 000 19 226 000 14 198 303 Andre direkte og indirekte skatter 629 753 620 000 620 000 620 171 Sum driftsinntekter 554 950 316 541 885 185 539 353 693 532 601 148 Driftsutgifter Lønnsutgifter 289 752 451 287 820 610 291 482 857 284 854 213 Sosiale utgifter 82 485 572 87 632 075 87 547 828 79 513 251 Kjøp av varer og tj i tj.prod 76 285 824 76 837 603 77 300 703 80 279 882 Kjøp av tjen. som erstatter tj.prod 53 499 565 50 611 564 46 976 972 44 824 299 Overføringer 36 041 314 31 688 100 31 326 100 35 053 239 Avskrivninger 19 131 970 19 000 000 19 000 000 18 363 315 Fordelte utgifter -10 107 179-17 994 267-19 970 267-11 644 864 Sum driftsutgifter 547 089 517 535 595 685 533 664 193 531 243 335 Brutto driftsresultat 7 860 799 6 289 500 5 689 500 1 357 813 Finansinntekter Renteinntekter og utbytte 4 113 098 3 135 000 3 135 000 3 786 623 Gevinst på finansielle instrument 1 334 496 1 500 000 1 500 000 1 969 493 Mottatte avdrag på utlån 20 894 50 000 50 000 27 343 Sum eksterne finansinntekter 5 468 487 4 685 000 4 685 000 5 783 459 Finansutgifter Renteutgifter og låneomkostninger 9 956 493 10 000 000 11 600 000 10 878 366 Avdrag på lån 9 997 068 10 000 000 10 500 000 9 015 998 Utlån 22 566 80 000 80 000 108 987 Sum eksterne finansutgifter 19 976 126 20 080 000 22 180 000 20 003 351 Resultat eksterne finanstrans. -14 507 639-15 395 000-17 495 000-14 219 892 Motpost avskrivninger 19 131 970 19 000 000 19 000 000 18 363 315 Netto driftsresultat 12 485 130 9 894 500 7 194 500 5 501 236 Interne finanstransaksjoner Bruk av bundne fond 1 257 897 1 486 000 1 486 000 1 223 211 Sum bruk av avsetninger 1 257 897 1 486 000 1 486 000 1 223 211 Overført til investeringsregnskapet - - - 1 313 602 Dekning av tidligere års merforbruk 11 298 677 11 300 000 8 600 000 2 853 130 Avsatt til disposisjonsfond - - - - Avsatt til bundne fond 2 239 835 80 500 80 500 2 557 715 Sum avsetninger 13 538 512 11 380 500 8 680 500 6 724 447 Regnskapsmessig mindreforbruk 204 515 - - - 8

Rekneskap 2014 1 OSTERØY KOMMUNE - 2015-14.04.2015 Økonomisk oversikt - investering 2014 2014 2014 2013 Rekneskap Justert budsj Oppr budsj Rekneskap Inntekter Salg av driftsmidler og fast eiendom 129 712 130 000 0 467 917 Andre salgsinntekter 0 0 0 0 Overføringer med krav til motytelse 377 697 0 0 0 Kompensasjon for merverdiavgift 4 683 230 7 000 000 5 000 000 0 Statlige overføringer 0 0 0 0 Andre overføringer -306 864-140 000 0 225 000 Renteinntekter og utbytte 0 0 0 0 Sum inntekter 4 883 775 6 990 000 5 000 000 692 917 Utgifter Lønnsutgifter 0 0 0 0 Sosiale utgifter 0 0 0 0 Kjøp av varer og tj som inngår i tj.produksjon 37 878 977 51 976 000 70 800 000 11 610 762 Kjøp av tjenester som erstatter tj.produksjon 773 690 0 0 1 746 070 Overføringer 4 699 253 0 0 1 620 532 Renteutgifter og omkostninger 129 265 0 0 0 Fordelte utgifter 1 671 340 0 0 317 080 Sum utgifter 45 152 525 51 976 000 70 800 000 15 294 445 Finanstransaksjoner Avdrag på lån 2 179 033 2 000 000 1 000 000 2 093 669 Utlån 3 526 414 3 500 000 7 000 000 5 951 063 Kjøp av aksjer og andeler 8 830 526 8 830 000 0 2 227 Dekning av tidligere års udekket 0 0 0 0 Avsatt til ubundne investeringsfond 0 0 0 0 Avsatt til bundne investeringsfond 3 640 266 3 500 000 0 3 815 776 Sum finansieringstransaksjoner 18 176 239 17 830 000 8 000 000 11 862 736 Finansieringsbehov 58 444 988 62 816 000 73 800 000 26 464 263 Dekket slik: Bruk av lån 40 578 666 45 486 000 72 800 000 18 982 563 Salg av aksjer og andeler 0 0 0 0 Mottatte avdrag på utlån 4 628 227 5 000 000 1 000 000 5 176 992 Overført fra driftsbudsjettet 0 0 0 1 313 602 Bruk av tidligere års udisponert 0 0 0 0 Bruk av disposisjonsfond 0 0 0 0 Bruk av bundne driftsfond 304 539 0 0 0 Bruk av ubundne investeringsfond 8 831 526 8 830 000 0 0 Bruk av bundne investeringsfond 4 102 031 3 500 000 0 991 106 Sum finansiering 58 444 988 62 816 000 73 800 000 26 464 263 Udekket/udisponert 0 0 0 0 9

Rekneskap 2014 1 OSTERØY KOMMUNE - 2015-14.04.2015 Notar til rekneskapen: Note 1: Oversikt endring arbeidskapital Rekneskap Rekneskap OMLØPSMIDLAR 2014 2013 Endring betalingsmidler -32 202 123 35 116 492 Endring ihendehaverobl og sertifikater 0-14 678 387 Endring kortsiktige fordringer 3 371 922 3 150 142 Endring premieavvik -6 999 983-6 099 844 Endring aksjer og andeler 48 834 917-4 566 999 ENDRING OMLØPSMIDLER (A) 13 004 733 12 921 404 KORTSIKTIG GJELD Endring kortsiktig gjeld (B) -2 156 098-1 811 663 ENDRING ARBEIDSKAPITAL (A-B) 10 848 635 11 109 741 Anskaffelse og anvendelse av midler Rekneskap Rekneskap 2014 2013 Anskaffelse av midler Inntekter driftsdel (kontoklasse 1) 554 950 316 532 601 148 Inntekter investeringsdel (kontoklasse 0) 4 883 775 692 917 Innbetalinger ved eksterne finanstransaksjoner 50 675 380 29 943 014 Sum anskaffelse av midler 610 509 472 563 237 079 Anvendelse av midler Utgifter driftsdel (kontoklasse 1) 529 628 888 513 197 100 Utgifter investeringsdel (kontoklasse 0) 43 351 919 14 977 365 Utbetaling ved eksterne finanstransaksjoner 34 641 364 28 050 310 Sum anvendelse av midler 607 622 171 556 224 775 Anskaffelse - anvendelse av midler 2 887 301 7 012 305 Endring i ubrukte lånemidler 7 961 334 4 097 437 Endring i regnskapsprinsipp som påvirker AK Drift 0 0 Endring i regnskapsprinsipp som påvirker AK Invest 0 0 Endring i arbeidskapital 10 848 635 11 109 741 Note 2 Pensjon 2014 Føring av pensjonskostnad i kommunerekneskapen Det er utrekna pensjonskostnad som vert rekneskapsført utgift i kommunerekneskapen. Skilnaden mellom betalt premie og utrekna pensjonskostnad vert kalla premieavvik. For å få rett utgiftsføring i høve til utrekna pensjonskostnad, vert det rekneskapsført eit premieavvik som er skilnaden mellom premien, som vert ført løpande i året, og pensjonskostnaden som vert rekna ut etter at året er slutt. Premieavviket skal seinare amortiserast (tilbakeførast) i rekneskapen, jamnt fordelt over 15, 10 eller 7 år. KLP SPK SUM Premiebetaling 2014 29 960 441 7 784 696 37 745 137 10

Rekneskap 2014 1 OSTERØY KOMMUNE - 2015-14.04.2015 Årets netto pensjonskostnad (F 13-1 bokstav C) Netto pensjonskostnad er kostnaden for pensjonsoppteninga siste år, etter frådrag for ei teoretisk avkastning. Utrekninga er gjort av pensjonsselskap og følger føresetnadene i rekneskapsforskrifta og KRD. KLP SPK SUM Årets pensjonsopptening, noverdi 27 365 683 7 984 840 35 350 523 Rentekostnad av påløpt pensjonsforplikting 19 886 289 4 825 499 24 711 788 Venta avkastning på pensjonsmidlane -17 600 461-3 854 390-21 454 851 Administrasjonskostnad 2 238 738 191 203 2 429 941 Netto pensjonskostnad (inkl adm) 31 890 249 9 147 152 41 037 401 Premieavvik Premieavvik er skilnaden mellom innbetalt premie, og netto pensjonskostnad inkl administrasjonskostnad. Akkumulert (oppsamla) premieavvik er justert for amortisering tidlegare år. Årets premieavvik og resultatføring frå tidlegare år påverkar netto driftsresultat. I 2014 er premieavvik utgiftsført med kr 7 millionar inkl arbeidsgjevaravgift. KLP SPK SUM Årets premieavvik -1 929 808-1 362 456-3 292 264 Netto premieavvik tidlegare år 31 545 783-8 334 281 23 211 502 Resultatføring av tidl års premieavvik 3 696 178-853 488 2 842 690 Akkumulert premieavvik 25 919 797-8 843 249 17 076 548 Arbeidsgjevaravgift 3 654 691-1 246 898 2 407 793 Balanseførte forpliktelsar og midlar pr. 31.12.13 (F 13-1 bokstav E) Brutto påløpt forpliktelse er den totale pensjonsforpliktinga kommunen har pr 31.12 for yrkesaktive, pensjonistar og fripoliser. Pensjonsmidlar er alle midlane kommunen har avsatt til pensjonsføremål til dei samme. Midlar er både premiereserve, tilleggsavsetjing, kursreguleringsfond og evt inneståande på premiefond. Netto forplikting syner at ein del av pensjonsforpliktinga ikkje er innbetalt eller rekneskapsført, i hovudsak AFP. KLP SPK SUM Brutto påløpt forplikting 510 883 655 133 447 810 644 331 465 Pensjonsmidlar 403 806 002 96 257 813 500 063 815 Netto pensjonsforplikting -107 077 652-37 189 997-144 267 649 Arbeidsgjevaravgift -15 097 949-5 243 790-20 341 739 Føresetnader for utrekningane KLP SPK Venta avkastning på pensjonsmidler (F 13-5 bokstav F) 4,65 % 4,35 % Diskonteringsrente (F 13-5 bokstav E) 4,00 % 4,00 % Venta årleg lønsvekst (F 13-5 bokstav B) 2,97 % 2,97 % Venta årleg G- og pensjonsregulering (F 13-5 bokstav C og D) 2,97 % 2,97 % 11

Rekneskap 2014 1 OSTERØY KOMMUNE - 2015-14.04.2015 Note 3: Garantiansvar Kreditor Debitor 31.12.2014 31.12.2013 31.12.2012 Garantien utløper år Norges Kommunalbank Opro AS 286 670 2013 Husbanken Fotlandsvåg Helselag (20%) 364 541 405 077 443 966 2022 Husbanken Osterøy Utbygging A/S (20%) 513 753 561 023 606 598 2023 Pensjonsforpliktelsar Nordhordland Revisjon IKS (30,2%) 750 577 956 133 859 052 SPV Sakslivegen Vegforening 400 000 450 000 500 000 2022 SPV Haus FK 2 045 000 2 045 000 2 400 000 2015 Nordea Osterøy IL 303 573 375 001 500 000 2019 Nordea Osterøy IL 3 516 741 3 700 189 4 500 000 2030 BIR 7 302 631 8 132 988 6 360 000 2051 SPV Valestrand/Hjellvik FK 156 173 250 000 2020 Ingen. Vert ikkje nytta Osterøy IL 300 000 2018 Totalt 15 652 990 16 875 411 16 456 286 Note 4: Fordringar og gjeld til kommunale foretak og verksemder Ansvarleg lån til Osterøy utbygging AS - Lånebeløp: kr 7 000 000 - Rentesats 6% p.a. Note 5 - Avsetning til fond og bruk av fond Bundne driftsfond - kap. 251 2014 2013 Beholdning pr.01.01 18 684 717,28 17 350 213,01 Bruk av bundne driftsfond i driftsregnskapet 1 257 896,85 1 223 210,55 Bruk av bundne driftsfond i investeringsregnskapet 304 539,00 Avsetning til bundne driftsfond 2 239 835,43 2 557 714,82 Beholdning pr. 31.12 19 362 116,86 18 684 717,28 Ubundne investeringsfond - kap. 253 2014 2013 Beholdning pr.01.01 40 000 000,00 40 000 000,00 Bruk av ubundne investeringsfond i investeringsregnskapet 8 831 526,00 Avsetning til ubundne investeringsfond Beholdning pr. 31.12 31 168 474,00 40 000 000,00 Bundne investeringsfond - kap. 255 2014 2013 Beholdning pr.01.01 5 773 379,15 2 948 708,49 Bruk av bundne investeringsfond i investeringsregnskapet 4 102 030,67 991 105,79 Avsetning til bundne investeringsfond 3 640 266,24 3 815 776,45 Beholdning pr. 31.12 5 311 614,72 5 773 379,15 12

Rekneskap 2014 1 OSTERØY KOMMUNE - 2015-14.04.2015 Disposisjonsfond - kap. 256 2014 2013 Beholdning pr.01.01 49 846,95 49 846,95 Bruk av disposisjonsfond i investeringsregnskapet Bruk av disposisjonsfond i driftsregnskapet Avsetning til disposisjonsfond 0,00 Beholdning pr. 31.12 49 846,95 49 846,95 Samlet avsetning og bruk av fond i året 2014 2013 Beholdning pr.01.01 64 507 943,38 60 348 768,45 Bruk av avsetninger 14 495 992,52 2 214 316,34 Avsetninger 5 880 101,67 6 373 491,27 Netto avsetninger (Negativt tall betyr netto forbruk) -8 615 890,85 4 159 174,93 Beholdning pr. 31.12 55 892 052,53 64 507 943,38 Note 6: Aksjer og andelar (anleggsmidlar) Selskap Balansekto 2014 2013 Eigenkapitalinnskot KLP 22141001 9 532 358 701 832 Osterøy Bruselskap AS 22168001 100 000 100 000 Osterøy ASVO AS 22168002 50 000 50 000 Osterøy Utbygging AS 22168003 480 000 480 000 Osterøy Aktiv AS 22168004 100 000 100 000 BIR AS 22168007 1 275 000 1 275 000 Regionrådet Nordhordland IKS 22168008 164 733 164 733 Diverse mindre andelar Div 31 050 31 050 Andel Fotlandsvåg Helselag Servicebygg 22170504 500 000 500 000 Sum 12 233 141 3 402 615 13

Rekneskap 2014 1 OSTERØY KOMMUNE - 2015-14.04.2015 Note 7 Kapitalkonto DEBET KREDIT Saldo 01.01.13 29 575 659 Debetposter i året: Kreditposter i året: Salg av fast eiendom, anlegg, utstyr, Aktivering fast eiendom, anlegg, utstyr, maskiner og transportmidler 0 maskiner og transportmidler 44 481 442 Avskrivning: Eiendom,anlegg, 19 131 970 Oppskrivning fast eiendom/anlegg 0 utstyr, maskiner og transportmidler Nedskrivning: Eiendom,anlegg, Nedskriving innlån 319 681 utstyr, maskiner og transportmidler 0 Salg aksjer/andeler 0 Kjøp av aksjer/andeler 0 Nedskrivning aksjer/andeler 0 Oppskrivning av aksjer/andeler 0 Avdrag på utlån - sosiale utlån 10 328 Utlån - sosiale utlån 12 000 Avdrag på utlån - andre utlån 4 628 227 Utlån - andre utlån 3 526 414 Avskrivning på utlån - sosiale utlån 3 554 Avdrag på eksterne lån 12 176 101 Avskrivning på utlån - andre utlån 319 681 Korr finansiell leasing 0 Bruk av lånemidler 40 578 666 Aktivert egenkapitalinnskudd KLP 8 830 526 Endring pensjonsforpliktelser (økning) 32 828 786 Endring pensjonsforpliktelser (reduksjon) 0 Endring pensjonsmidler SPK 1 074 284 Endring pensjonsmidler SPK Endring pensjonsmidler KLP Endring pensjonsmidler KLP 32 126 392 Endring pensjonsmidler andre selskap Endring pensjonsmidler andre selskap 0 Saldo 31.12.12 32 472 719 131 048 215 131 048 215 14

Rekneskap 2014 1 OSTERØY KOMMUNE - 2015-14.04.2015 Note 8 Organisering av samla verksemd og interkommunalt samarbeid Heile verksemda til Osterøy kommune er omfatta av kommunerekneskapen Felles IKT i Nordhordland: Osterøy kommune er vertskommune for IKT-samarbeidet i Nordhordland Dei samla utgiftene er finansiert med tilskot frå medlemskommunane,sjukelønsrefusjon evt anna inntekt og mva-kompensasjon. 2014 2013 Total rekneskapsført utgift 36 498 462 37 107 042 Sjukelønsrefusjon og anna inntekt -19 177-448 624 Refusjonsinntekt frå kommunane -32 307 196-32 136 908 Rest = meirverdiavgift 4 172 089 4 521 510 Osterøy kommune får kompensert meirverdiavgifta kr 4 172 089 frå staten. Netto utgift på området IKTNH i rekneskapsskjema 1B, kr 4 172 089, vil såleis ha ein tilsvarande inntektspost som inngår i samleposten Sentrale postar i rekneskapsskjema 1B. I tillegg til ordinære driftsutgifter, vert det utgiftsført prosjektkostnader og utgifter til lisensar og kontingentar som vert fakturert samla. Ordinære driftsutgifter utgjer kr 21,6 millionar av totalutgifta. Osterøy kommune sin andel av utgiftene som nemnt over, er kr 4,3 millionar. Osterøy kommune har inntekt frå Felles IKT i høve til oppgåvene med å vere vertskommune. Dette utgjer kr 500 000 i 2014 og er inntektsført på sektoren rådmannen/stabsseksjonar. Note 9 Sal av finansielle anleggsmidlar Ingen 15

Rekneskap 2014 1 OSTERØY KOMMUNE - 2015-14.04.2015 Note 10: Prinsipp og vurderingsreglar Kommunelova 48, nr 2 seier dette om prinsipp for den kommunale rekneskapen: Årsrekneskapen skal omfatte alle økonomiske midler som disponerast for året, og bruken av desse midlane. Alle kjente utgifter og inntekter i året skal takast med i årsrekneskapen for året, enten dei er betalt eller ikkje når årsrekneskapen vert avslutta. Årsrekneskapen skal førast i samsvar med god kommunal rekneskapsskikk. Frå forskrift om årsrekneskap og årsmelding til Kommuneloven 48: I balanserekneskapen er anleggsmidlar eigedeler som bestemt til varig eige eller bruk for kommunen. Andre eigedeler er omløpsmidlar. Omløpsmidlar skal vurderast til lågaste av anskaffelseskost og verkeleg verdi. Markedsbaserte finansielle omløpsmidler skal vurderast til verkeleg verdi. Anleggsmidlar skal vurderast til anskaffelseskost. Anleggsmidlar som har avgrensa økonomisk levetid, skal avskrivast med like store årlege beløp over levetida til anleggsmiddelet. Følgjande avskrivingsperiodar skal leggast til grunn: IKT-utstyr, kontormaskiner og liknande 5 år Anlegssmaskiner, inventar, utstyr, verktøy, transp.midlar 10 år Brannbilar, parkeringsplassar, trafikklys, tekn. Anlegg (VAR), renseanlegg, pumpestasjonar, forbrenningsanlegg mv 20 år Bustadar, skular, barnehagar, idrettshallar, vegar, leidningsnett og liknande 40 år Forretningsbygg 50 år Note 11: Spesifikasjon av vesentlege postar/transaksjonar Utgift som er rekneskapsført, men ikkje betalt Sjå note 19 ang utgift kr 2 063 528 som kun er utgiftsført og ikkje betalt. 16

Rekneskap 2014 1 OSTERØY KOMMUNE - 2015-14.04.2015 Note 12 Varige driftsmidlar 2014 2013 Inventar og utstyr pr 01.01 16 976 894 15 534 576 Fast eigedom og anlegg pr 01.01. 405 741 218 410 522 212 Sum pr 01.01. 422 718 112 426 056 788 Bokførte avskrivingar -19 131 970-18 363 315 Tilgang 44 481 442 15 300 363 Avgang 0-275 723 Avstemt saldo pr 31.12. 448 067 584 422 718 113 Sum i balansen pr 31.12. 448 067 584 422 718 112 Frå anleggsregisteret: Sum kostpris anleggsmiddel 744 415 999 699 934 557 Avvik anlegg X9/2514 (2007) 16 000 16 000 Samla avskriving -295 825 445-276 693 475 Samla oppskriving 6 260 784 6 260 784 Samla nedskriving -6 799 756-6 799 755 Saldo pr 31.12. 448 067 582 422 718 111 Note 13 Langsiktig gjeld 2014 2013 Lån pr långjevar: Lån i Kommunalbanken 210 789 990 174 890 040 Lån i KLP Kommunekreditt 97 001 428 99 716 666 Lån i Husbanken 49 311 669 46 452 163 Samla lånegjeld 357 103 087 321 058 869 Fast og flytande rente: Fast rente over 1 år 123 613 510 126 734 793 Fast rente mindre enn 1 år 183 901 948 Flytande rente 49 587 629 194 324 116 Note 14 Endring av rekneskapsprinsipp Som følgje av endringar i forskrift om årsrekneskap og årsmelding, vart verknaden av endringar i rekneskapsprinsipp i 2008 og tidlegare, som er rekneskapsført mot likviditetsreserven, ført mot eigne eigenkapitalkonti for endring av rekneskapsprinsipp. Følgjande beløp er ført mot konto for endring av rekneskapsprinsipp i balansen: Feriepengar 1992-4 602 300,00 Renter 2001 (inkl kurstap) -5 975 303,00 Kompensasjon for meirverdiavgift 2001 2 382 563,00 Postert balansekonto 25810001-8 195 040,00 17

Rekneskap 2014 1 OSTERØY KOMMUNE - 2015-14.04.2015 Note 15 Sjølvkost Vann Avløp Slam Feiing Renovasj Totalt Gebyrinntekter 8 178 845 2 501 910 1 546 412 921 206 49 146 13 197 519 Øvrige driftsinntekter 341 023 244 712-302 80 250 665 683 Driftsinntekter 8 519 868 2 746 622 1 546 110 1 001 456 49 146 13 863 202 Direkte driftsutgifter 4 177 106 1 783 544 1 021 190 888 413 7 870 253 Avskrivningskostnad 1 958 080 657 324 0 6 357 0 2 621 762 Kalkulatorisk rente (2,68 %) 1 126 416 398 417 0 1 619 45 046 1 571 498 Indirekte netto driftsutgifter 413 481 248 734 186 484 326 860 1 175 558 Driftskostnader 7 675 083 3 088 020 1 207 674 1 223 249 45 046 13 239 071 Resultat 844 785-341 398 338 436-221 793 4 100 624 131 Kostnadsdekning i % 111,0 % 88,9 % 128,0 % 81,9 % 109,1 % 104,7 % Selvkostfond 01.01 4 995 589 2 754 184 255 661 437 738 29 817 8 472 989 + Avsetning til selvkostfond 844 785 0 338 436 0 4 101 1 187 322 - Bruk av selvkostfond 0-341 397 0-221 792 0-563 189 + Kalkulert renteinntekt selvkostfond (2,68 %) 145 202 69 237 11 387 8 759 854 235 439 Selvkostfond 31.12 (inkl. rente på fond) 5 985 576 2 482 024 605 484 224 705 34 772 9 332 561 Gebyrinntekter 8 178 845 2 501 910 1 546 412 921 206 49 146 13 197 519 Gebyrgrunnlag 7 334 060 2 843 308 1 207 976 1 142 999 45 046 12 573 388 Finansiell dekningsgrad i % (gebyrinntekter/gebyrgrunnlag) 111,5 % 88,0 % 128,0 % 80,6 % 109,1 % 105,0 % Note 16 Ytelsar til rådmann og ordførar 2014 2013 Løn og anna godtgjersle - rådmannen 1 120 429 1 028 609 Løn og anna godtgjersle - ordføraren 912 734 873 564 Note 17 Honorar til revisor 2014 2013 Revisjon/rådgjeving 938 808 911 460 Note 18 Meir-/mindreforbruk 2014 2013 Akkumulert rekneskapsmessig meirforbruk 0 11 298 677 Frå 2008 0 8 180 968 Frå 2012 0 3 117 709 Udekka eller udisponert i investering 0 0 Akkumulert meirforbruk kjem som følgje av avslutta rekneskap der samla inntekt er lågare enn samla utgift. Meirforbruk må dekkast inn seinare år. Ein må då motsett ha høgare inntekt enn utgift dei åra ein skal dekke inn akkumulert meirforbruk. 18

Rekneskap 2014 1 OSTERØY KOMMUNE - 2015-14.04.2015 Note 19: Betinga utfall av hendingar etter 31.12 I rekneskapen for 2014 er det utgiftsført/avsett kr 2 063 528 i samband med opphald ved barnevernsinstitusjon. Dette beløpet er ikkje utbetalt 2014. Dette kjem i tillegg til kr 1 993 813 frå tidlegare år, der utgifta ikkje er betalt, grunna ikkje avklarte tilhøve knytt til grunnlaget for kravet og dokumentasjon av kostnaden som skal dekkast. Beløpa inngår i balansekonto 23299004 Utgiftsrestansar, og er fullt ut betalt 2015. Det har i løpet av 2014 vore ein omtvista sak knytt til betaling for spesialundervisning hjå privatskule. Osterøy kommune har halde tilbake betaling på bakgrunn av gjeldande vedtak for aktuelle elevar, praksis for gjennomføring av spesialundervisning i Osterøy kommune, og fokus på likebehandling av elevar i privat og offentleg skule. Saka vart tatt opp med Fylkesmannen som ikkje gjorde vedtak i saka, men oppmoda om at kommunen betalte med henvisning til lovverket om kommunen sitt betalingsansvar for slike tenester. Kommunen har teke saka vidare opp med departementet. Det har ikkje kommet svar. Nemnte sak gjald skuleåret 2013/2014. Det har seinare vore behandla konkret klagesak som gjeld skuleåret 2014/2015 med tilsvarande problemstilling. Dette var ein konkret klage frå elev/føresett med klagerett. Fylkesmannen gav ikkje klagar medhald. Samla kostnad som er omtvista er inntil kr 800 000. Kommunen meiner kravet er urett. Note 20: Unytta lånemidlar 2014 2013 Unytta lånemidlar, ordinær investering 20 607 209 10 535 045 Unytta lånemidlar, sjølvkostinvestering 17 805 895 25 656 724 Unytta lånemidlar, formidlingslån 5 739 377 0 44 152 481 36 191 769 19

Rekneskap 2014 1 OSTERØY KOMMUNE - 2015-14.04.2015 Note 21 - Markedsbaserte finansielle omløpsmidler Tekst 2014 2013 Pluss Likviditet 71 090 506 0 Skagen høyrente institusjon (Rentefond) 0 22 255 589 Sum 71 090 506 22 255 589 Avkastning i prosent p.a. 2,82 % 2,46 % 3 m Nibor 1,48 % 1,75 % Om mandat og plassering: Pluss Likviditet II 100 % Kort pengemarkedsfond Skagen Høyrente institusjon 100 % Kort pengemarkedsfond Det er kun høve til å plassere ledig likviditet i bank eller pengemarknadsfond. Såleis er det ingen plassering/forvaltning av langsiktige midlar, men kun likviditetsplasseringar med låg risiko. 20

OSTERØY KOMMUNE Årsmelding 2014 Utvikling, samhald, livskvalitet

Innhald Innhald... 2 Føreord... 3 Rådmannens føreord... 3 Økonomisk oversyn 2014... 9 Organisasjon og medarbeidarane... 18 Folketal og samfunnsutvikling... 22 Helse, omsorg og sosial... 25 Legetenesta... 28 Ergo- og fysioterapi... 28 NAV - sosial... 33 Osterøytunet... 36 Heimetenesta... 39 Oppvekst, undervisning og kultur... 51 Barnehagetenesta:... 53 Grunnskulen... 58 Skulefritidsordning... 66 Familiens hus... 67 Biblioteket... 74 Kultur og kulturskulen... 77 Vaksenopplæringa... 81 Miljø og teknikk... 83 Brann og redning... 84 Teknisk drift... 85 Sjølvkost... 89 Stabsseksjonar... 93 Plan... 94 Service, informasjon og dokumentsenteret... 96 Økonomi... 98 Løn, personal og organisasjon... 99 Politisk-adm. Sekretariat... 101 Reinhaldstenesta... 102 Samfunnsmedisinsk eining... 102 Koordinerande eining... 102 Teknisk forvaltning... 104 Investeringar... 111 2

Føreord Årsmelding for 2014 er blitt et stort dokument. Fleire tenester har lite tilgang til å rapportere til politisk nivå om utvikling inna deira tenesteområde. Ein ynskjer at dei skal ha moglegheiten til det i dette dokumentet. I Osterøy kommune har ein 3 årvise dokument som inngår i den årlege styringshjulet: Årsmelding, Økonomiplan og Budsjett. Alle desse dokumenta nyttiggjer seg nøkkeltal og andre tal for analyse og utvikling av tenestene. Ein ønskje å samle mykje av dette i Årsmeldinga og slik «spare»plass og tidsforbruk i forbindelse med dei andre dokumenta og arbeidsprosessane. I KOSTRA analysene har ein for 2014 valt å samanlikne seg med Averøy og Andebu kommune. Bakgrunnen for dette er at desse to kommunane liknar mykje på Osterøy kommune på utvalde indikatorar, blant anna inntekt pr innbyggar og befolkningsstørrelse. Ein vonar dokumentet gir eit bilete av ståa i Osterøy kommune. God lesing! Rådmannens føreord Innleiing Året 2014 har gitt oss både små og store utfordringar i den kommunale drifta. Gode leiarar og medarbeidarar på alle nivå har gjort ein stor innsats for å løysa oppgåver og handtera utfordringar til beste for innbyggjarar og alle som nyttar kommunen sine tenester og tilbod. Rådmannen vil difor først takka alle for innsats og engasjement gjennom året. Kvar einskild medarbeidar er viktig for at vi saman klarar å løysa oppgåvene og nå dei måla og resultata som er sette opp for året. Økonomi 2014 vart eit godt økonomisk driftsår for Osterøy kommune. Netto driftsresultat enda på nesten 12,5 millionar, noko som er tilstrekkeleg til å dekkje heile det oppsamla restunderskotet på 11,3 millionar kroner. For fyrste gang på over 10 år har ein eit oppsamla positivt nettodriftsresultat, og ein vil difor ikkje verta ein ROBEK kommune lenger. Folketalsutvikling Ved utgongen av 2014 var folketalet i Osterøy kommune 7 842 personar. Kommunens befolkning har totalt auka med 56 innbyggjarar siste år, noko som representerer ein auke på 0,7 prosent. 3

Nokre hendingar gjennom året Flyktningemottak Heradsstyret vedtok i møtet i april å ta imot flyktningar, samla 45 personar over ein tre års periode. Vedtaket kom etter ein lang periode der Osterøy ikkje har teke imot flyktningar. Mottaket er administrativt organisert som eit prosjekt med bruk av interne tilsette i arbeidet. Kort tid til førebuing av mottak av dei første flyktningane hausten 2014 har vore utfordrande, men engasjerte tilsette har likevel fått dette til gjennom samarbeid på tvers av avdelingar og fagområde. IMDI har gitt svært god tilbakemelding på måten mottaket er organisert på og det positive engasjementet det er møtt med i organisasjonen. Rådmannen har også merka seg innsats og positiv vilje frå tilsette som i ein travel kvardag har fått dette til i tillegg til oppgåvene dei hadde frå før. Skule/barnehage Hausten 2014 starta utbygginga av Lonevåg skule. Nybygget skal vera klart til bruk hausten 2015. Seint hausten 2014 vart arbeidet med prosjektplan for skuleutbygging Valestrand/Hauge starta. Ny skulestruktur er no etablert og drifta er godt i gjenge. Hauge barnehage vart utvida med ein avdeling frå hausten 2014 og har no 4 avdelingar. Kultur Ny bokbuss kom på plass dette året. Offisiell opning var ved Haus skule 25. august ved fylkeskultursjef Anna Elisa Tryti. Bokbussen gir saman med biblioteket eit godt tilbod til skular og barnehagar og andre brukarar i heile kommunen. Kulturprisen vart delt ut 22. mai og gjekk til Rolf Kalland for sin mangfaldige innsats for kulturlivet i kommunen gjennom mange år. Prisen vart utdelt i samband med eit arrangement på Osterøytunet. Ungdomsskulen sette våren 2014 opp musikalen Snøkvit med premiere 12. mars. Som vanleg står elevar og lærarar for heile oppsetjinga, alt frå regi til musikk, lyd og lys. Den årlege musikalen på ungdomsskulen er eit høgdepunkt for medverkande og publikum, og skulen er etter kvart kjend langt utanfor kommunen for denne årlege satsinga. 50-årsjubileum Osterøy kunne feira 50 år som eigen kommune og gjorde dette gjennom eit flott arrangement i Osterøyhallen, der aktørar og utøvarar frå det lokale kulturlivet stod for eit mangfaldig og godt program. Kristoffer Foldøy var programansvarleg og konferansier og gjorde som vanleg ein framifrå jobb. Arrangementet viste at kulturlivet på Osterøy har stor breidde og høg kvalitet. Det var gratis tilgjenge for publikum og over 500 møtte fram for å få med seg forestillinga. I tillegg til programmet frå scena fekk lag og organisasjonar høve til å presentera seg med utstillingar i hallen. Osterøy bygdekvinnelag sytte for kaffi og kaker til alle som ønskte det. 4

Helse-, omsorg og sosial Ein har og i 2014 hatt fokus på oppdatering av planverk og styrka kompetansen på sakshandsaming. Blant anna er plan for psykisk helse og rus fullført i 2014, det same vart strategisk kompetanseplan for sektoren. Ein har også gjennomført etableringa av palliativt team. Rådmannen/Stab Dei ulike stabsavdelingane har knapp bemanning og dels vert stillingar haldne vakante over tid. Dette gjer rådmannen sin kvardag meir utfordrande, men så lenge driftsrammene er stramme må det vera slik. Rådmannen har øvste ansvar for sakshandsaming og iverksetjing av politiske vedtak. Økonomistyring og -kontroll er prioritert i tillegg til overordna planlegging. Det siste året har innføring av ny programvare gitt nokre utfordringar. Dette gjeld m.a. nytt saksbehandlingssystem (verknad frå 01. januar 2014), ny heimeside (desember 2013) og sentralisering samt effektivisering av drift av ikt. Særleg Dokumentsenteret har brukt ressursar på desse prosjekta, noko som sjølvsagt har verknad for den daglege drifta her. Målet med ny teknologi og nye løysingar er betre effektivitet og kvalitet i drifta. Ny HR-leiar Som øvste leiar for administrasjonen tek personalpolitikk og personalleiing mykje tid, og i dette arbeidet vert godt og tett samarbeid med leiarar på alle nivå prioritert. Rett før sommarferien vart det tilsett ny HR-leiar og med denne tilsetjinga vil rådmann og leiarar få meir fagleg støtte og rettleiing i personal- og organisasjonssaker. Teknisk forvaltning Byggesak, kart- og oppmåling og landbruk og miljø vart frå desember 2013 flytta frå Sektor miljø og teknikk til Rådmannen. Dette er ei organisatorisk endring som ikkje medfører endra ansvars- og arbeidsområde for personalet. Offisielle vegadresser Osterøy er mellom dei kommunane som enno ikkje har innført offisielle vegadresser, men etter kvart må dette på plass, ikkje minst av omsyn til beredskap og krav frå utrykningsetatane. Adresseprosjektet blei starta opp våren 2013 og er godt i gang. Namnekomiteen har våren og hausten 2014 hatt møte med alle grendaråda. Namneforslaga skal, etter å ha vore til vurdering hos Stadnamntenesta, behandlast i Komite for oppvekst, idrett og kultur tidleg våren 2015. Komite for oppvekst, idrett og kultur som vil fastsetja vegnamna på vegne av heradsstyret. Skilting av vegar er planlagt gjennomført i løpet av 2016. Eksterne oppdrag Rådmannen prioriterer òg å delta på møte og i interkommunalt samarbeid, åleine og/eller saman med ordføraren. Særleg samarbeidet med Nordhordlandsregionen tek 5

mest tid. Som leiar i rådmannsutvalet kan ein påverka dagsorden og påverka vidare utvikling av samarbeidet til beste for Osterøy. Deltaking på regionalt og sentralt nivå er viktig for å ivareta og fremja Osterøy sine interesser i regionen, samt vera budd på endringar og nye oppgåver og krav som kommunen vil møta heile tida. Kommunereforma Regjeringa har gitt kommunane pålegg om å utgreia kommunesamanslåing og kva alternativ ein ser som aktuelle. Fylkesmannen i Hordaland vil gje støtte og rettleiing til prosessen i kommunane. Fylkesmannen møtte i heradsstyret 01. oktober og orienterte om regjeringa sine forventningar til prosess og framdrift i kommunane. 30. oktober vart det halde felles møte for formannskapa i Osterøy, Vaksdal og Samnanger kommunar. Fylkesmannen møtte også på dette møtet og orienterte frå møte i departementet same dag om arbeidet med kommunestruktur. På møtet vart det semje om at rådmennene må leggja fram ei sak om vidare prosess til behandling i dei 3 kommunane tidleg i 2015, og dette vert ei viktig sak for korleis framtida for Osterøysamfunnet skal bli; fortsatt eigen kommune eller samanslåing med ein eller fleire nabokommunar. 6

7

Møte Handsama 2011 2012 2013 Handsama 2013 2014 Valstyre 4 2 4 14 5 Eldreråd 3 8 7 14 13 Rådet for funksjonshemma 2 4 4 8 10 Komité for oppvekst, idrett og kultur 6 7 29 37 Plan- og kommunalteknisk utval 10 11 140 110 2013 2014 Formannskapsmøter 13 11 Formannskapssaker 87 88 Heradsstyremøter 7 7 Heradsstyresaker 61 60 Heradstyret 2011-2015 8

Økonomisk oversyn 2014 Innleiing 2014 vart eit godt økonomisk driftsår for Osterøy kommune. Netto driftsresultat enda på nesten 12,5 millionar, noko som er tilstrekkeleg til å dekkje heile det oppsamla restunderskotet, som pr 31.12.13 var på kr 11,3 millionar. I budsjettvedtaket for 2014 vart det lagt til grunn at kommunen skulle klare å dekke inn kr 8,6 millionar av oppsamla underskot i 2014. I budsjettrevisjon i 2014 vart målet om underskotsdekning ytterlegare skjerpa, til full underskotsdekning i løpet av 2014. Korrigert netto driftsresultat er eit omgrep som m.a. Kommunal rapport nyttar i samband med utarbeiding av Kommunebarometeret. Her vert netto driftsresultat justert i høve til inntekt frå mva-kompensasjon frå investering samt premieavvik frå pensjon. Mvakompensasjon frå investeringsutgift vert ikkje lenger ført i driftsrekneskapen, så justeringa frå og med 2014 knyt seg til premieavvik. Korrigert netto driftsresultat for 2014 vart kr 19,5 millionar i pluss. Det utgjer 3,5 % av samla driftsinntekt. I 2012 var korrigert netto driftsresultat nesten kr 10 millionar i pluss, mens det året før var kr 0,2 millionar i minus. Kommunen si samla driftsinntekt var i 2014 på om lag kr 555 millionar. Korrigert netto driftsresultat kr 19,5 millionar utgjer 3,5 % av driftsinntekta. 9

Rekneskapsskjema 1A (samandrag) (tal i millionar kr) Reknesk Just budsj Oppr budsj Reknesk 2014 2014 2014 2013 Sum frie disponible inntekter*) 403,5 402,4 405,8 385,5 Netto finansutgift -15-15,5-17,6-14,5 Netto avsetjing inkl underskotsdekning -11,3-11,3-8,6-4,2 Til fordeling drift 377,2 375,6 379,6 366,8 Sum fordelt til drift (fra skjema 1B) 377,0 375,6 379,6 366,8 Regnskapsmessig mer/mindreforbruk 0,2 0 0 0 NB: Kun inntekt og utgift ført i rekneskapen på ansvar 90000 Sentrale postar er med i 1A. For totaloversyn, sjå Økonomisk oversikt drift i rekneskapen. *) «Frie disponible inntekter» er Skatt, rammetilskot, eigedomsskatt, konsesjonsavgift og generelle statstilskot inkl flyktningetilskot. Dei frie disponible inntektene (skjema 1A) auka med 4,7 % frå 2013 til 2014. Samla driftsinntekt auka med 4,2 % i høve til 2013. Størst auke i løpande kroner har me på skatt/rammetilskot, medan det er størst prosentvis vekst på eigedomsskatt, som følgje av auka skattepromille frå 2013 til 2014. Skattepromillen for bustadar og fritidsbustadar auka frå 4 til 6 promille. I høve opprinneleg budsjett er det ein mindreinntekt på kr 2,3 millionar samla for dei frie disponible inntektene. Skattesvikten for landet i høve til føresetnadene i statsbudsjettet er hovudårsaka. Flyktningetilskot (kr 1,7 millionar) dekkjer opp delar av svikten, slik at samla mindreinntekt er noko lågare enn svikten i skatt/rammetilskot. Forbruk for sektorane: Skjema 1B (tal i millionar kr) Reknesk Just budsj Avvik Avvik Oppr budsj Reknesk 2014 2014 i % 2014 2013 Rådmannnen og stabsseksjonar 45,3 49,3-4,0-8,1 % 48,1 43,6 Felles IKT* 4,2 3,0 1,2 40,0 % 3,0 4,5 Oppvekst, undervisning og kultur 163,6 159,4 4,2 2,6 % 157,1 161,7 Helse, omsorg og sosial 159,3 158 1,3 0,8 % 155,8 156,3 Miljø og teknikk 17,6 18,5-0,9-4,9 % 18,4 16,3 Sjølvkost -5,3-5,6 0,3-5,4 % -5,6-5,1 Sum sektorane 384,7 382,6 2,1 0,5 % 376,8 377,2 Sum utanom felles IKT 380,5 379,6 0,9 0,2 % 373,8 372,7 * Netto utgift IKT i Nordhordland kr 4,2 mill er dekka med tilsvarande inntekt frå mva-kompensasjon, ført på sentrale postar. Det er såleis ikkje eit reelt avvik for kommunen samla sett. Nettoutgift i rekneskap for 2013 for dei 2 sektorane Rådmannen og stabsseksjonar og Miljø og teknikk er justert i høve til faktisk rekneskap, på grunn av flytting av Forvaltningsavdelinga frå Miljø og teknikk til Rådmannen og stabsseksjonar frå og med 2014. Tala i tabellen er såleis samanliknbare mellom åra. 10

Samla driftsinntekt: Reknesk Justert budsj Avvik Avvik i % Oppr budsj Reknesk (tal i millionar kr) 2014 2014 2014 2013 Brukarbetaling 21,2 21,2-0,0 0 % 21,0 20,9 Sals- og leigeinntekt 29,6 27,7 1,9 6,9 % 27,4 31,1 Refusjonar 98,4 89,4 9,0 10,1 % 84,7 92,8 Skatt og rammetilskot 378,2 379,0-0,8-0,2 % 382,0 367,0 Eigedomsskatt 19,2 19,2-0,0-0,1 % 19,2 14,2 Overføringar og anna 8,3 5,3 3,0 56,0 % 5,1 6,6 Sum driftsinntekt 555,0 541,9 13,1 2,4 % 539,4 532,6 Nettoutgifta for sektorane auka med kr 7,8 millionar i høve til 2013, noko som utgjer 2,1 %. Det er såleis ein ganske låg auke i nettoutgifta, noko som bidrar positivt til resultatet. Samla driftsutgift for kommunen har auka med 2,98 %. Når veksta i nettoutgift for sektorane er lågare enn sjølve utgiftsveksten, skuldast det at auken i inntekt hjå sektorane er høgare enn auken i utgift. Den kommunale deflatoren for 2014 var 3 % og kan nyttast som ein indikator på gjennomsnittleg utgiftsvekst i kommunesektoren for 2014. Kommunen sin utgiftsvekst på 2,98 % ligg såleis tett opp mot den kommunale deflatoren. Budsjettstyring og -avvik Det er framleis negativt avvik mellom rekneskap og budsjett i 2014 for sektorane samla, men avviket er mykje lågare enn dei seinare åra. Sektorane, utanom Felles IKT, har eit samla meirforbruk på kr 0,9 millionar i høve justert budsjett, noko som utgjer 0,2 %. Det er sektor Oppvekst, undervisning og kultur som har størst avvik, både i kroner og prosent. Driftssituasjonen til kommunen vart strammare gjennom året. Dei store sektorane hadde vanskar med å halde budsjettet, kommunane i landet fekk svak utvikling i skatteinntekta og budsjettet til Osterøy vart justert med målsetjing om å klare full underskotsdekning i løpet av 2014. På bakgrunn av ein allereide svært stram drift i sektorane, såg det vanskeleg ut å skulle klare å balansere samla budsjett/rekneskap. I løpet av året meldte sektorane om til dels store avvik, og det var ikkje midlar å tildele for å hjelpe på situasjonen. Dei sentrale postane har òg i 2014 bidratt til godt resultat og at ein har klart å dekkje oppsamla underskot. Når det gjeld skatt og rammetilskot har kommunen ei samla mindreinntekt på kr 0,8 millionar i høve til justert budsjett. Skatteinngangen i landet var svært dårleg, noko ein òg såg på Osterøy kommune sin eigen skatteinngang, men som òg slår ut med dårlegare inntektsutjamning i rammetilskotet. Sjølv om inntektsbudsjettet vart justert ned med kr 3 millionar i høve opprinneleg budsjett, synte rekneskapen eit negativt avvik ved årsslutt. Finanspostane er positive både på inntekts- og utgiftssida med eit samla positivt avvik på kr 0,5 millionar i skjema 1A. I høve til opprinneleg budsjett er det eit positivt 11

avvik på kr 2,6 millionar. Finanspostane vart justert med kr 2,1 millionar i løpet av året, og var med på å finansiere auka underskotsdekning. Lønsreserven som vart sett av med kr 10,4 millionar for 2014, bidrog òg positivt til resultatet. Etter gjennomgang av lønsoppgjeret og overføring av midlar til sektorane for å dekke kostnadene med lønsoppgjeret for 2014, hadde kommunen unytta midlar på kr 3 millionar. Løn Tabell: Gruppert lønsutgift justert for sjukeløns- og fødselspengerefusjon: Reknesk Endring Just budsj Oppr budsj Reknesk Type 2014 i % 2014 2014 2013 Fast løn og tillegg 242,0 2,5 % 244,8 247,8 236,0 Variabel løn, godtgjering mv 46,3-1,6 % 41,3 41,9 47,0 Delsum 288,3 1,8 % 286,1 289,7 283,1 Pensjon inkl premieavvik 38,8 6,0 % 42,6 42,9 36,6 Arbeidsgjevaravgift 43,7 1,9 % 45,0 44,6 42,9 Oppåvepliktig utgift 1,5-18,7 % 1,8 1,9 1,8 Sjukelønsrefusjon -15,7-0,4 % -10,1-9,6-15,7 Sum 356,6 2,3 % 365,3 369,4 348,6 Tabell: Lønsutgift justert for sjukeløns- og fødselspengerefusjon, sum pr sektor: Reknesk Endring Just budsj Oppr budsj Reknesk 2014 i % 2014 2014 2013 Rådmannen og stabsseksjonar 34,5 2,3 % 36,1 35,3 33,7 Felles IKT 13,2 6,1 % 13,1 13,1 12,5 Oppvekst, undervisning og kultur 146,4 0,7 % 147,6 146,5 145,3 Helse, omsorg og sosial 151,9 1,8 % 155,8 153,9 149,1 Miljø og teknikk 10,3 22,0 % 9,6 10,0 8,4 Sjølvkost 1,7 3,3 % 2,2 2,2 1,6 Sentrale postar -1,3-32,9 % 0,9 8,3-2,0 356,6 2,3 % 365,3 369,4 348,6 Dei 2 tabellane over syner kommunen sine lønsutgifter vist på 2 ulike måtar. Fyrste tabellen syner lønspostane samla for kommunen, gruppert på lønstypar, med endringskolonne som samanliknar rekneskap 2014 og rekneskap 2013. Andre tabellen syner lønspostane samla for sektorane i kommunen. Samla lønsutgift i kommunen (inklusiv sjukelønsrefusjon og oppgåvepliktig utgift) har auka med 2,3 % i 2014. Endring i samla løn vert påverka av fleire ulike faktorar: nye stillingar (auka aktivitet/omfang på tenestene) lønsvekst (lønsoppgjer, tillegg, lønsglidning mv) 12

sjukefråvær med behov for vikar behov for ekstrahjelp/overtid pensjonsutgift inkl premieavvik KS opplyser i samband med tariffoppgjeret at berekna årslønsvekst frå 2013 til 2014 for kommunane er 3,1 %. Samla vekst i lønsutgifter før pensjon og arbeidsgjevaravgift m.m. i Osterøy er 1,8 %, og såleis lågare enn årslønsveksten i KS-området. Ein ser såleis ein effekt av tiltak for reduksjon og innsparing. I den sektorvise tabellen ser ein at det er sektor Oppvekst, undervisning og kultur som har lågast auke i lønskostnader i høve til 2013, og ser såleis ein tydeleg effekt av tiltaka som er sett i verk innan sektoren. Pensjonskostnadene for kommunen aukar. I mange år har kommunen hatt lågare utrekna pensjonskostnad enn betalt premie. Denne forskjellen er inntektsført, og skal utgiftsførast igjen fordelt over fleire år. I 2013 og 2014 har ein hatt effekten av å skulle utgiftsføre (tilbakeføre) inntektsføringa frå tidlegare år samstundes som inneverande års premiavvik er negativt og skal utgiftsførast. Utrekna pensjonskostnad er altså høgare enn utgiftsført premiebetaling. I 2014 er premieavviket inkl utgiftsføring av tidlegare års inntektsføring, kr 7,0 millionar i utgift inkl arbeidsgjevaravgift. I 2013 var tilsvarande kr 6,1 millionar og i 2012 kr 1,4 millionar. Ser ein tilbake til 2009 hadde kommunen ei inntektsføring på kr 7,1 millionar på denne posten, ein nominell forskjell på over kr 14 millionar i høve til 2014. Utvikling premieavvik 2009 2014 (negativt beløp er inntekt): Inntekt og utgift Frå rekneskapsrapporten: Økonomisk oversikt drift, ser ein at det har vore ein auke i samla driftsinntekt til kommunen frå kr 532,6 mill i 2013 til 554,9 millionar i 2014. Auken er på 4,20 % medan driftsutgiftene har auka med 2,98 %. Dette har gjeve ein positiv økonomisk utvikling, og gjer at brutto driftsresultat betrar seg frå 1,4 millionar i 2013 til kr 7,9 millionar i 2014. Det visast til kapitla for dei einskilde sektorane for nærare forklaringar av avvik for dei ulike tenesteområda. Mange nødvendige tiltak har vorte iverksett gjennom året. Stram budsjettsituasjon og pålagte budsjettkutt har nødvendiggjort lokale tiltak innan mange einingar og sektorar. På bakgrunn av ei vanskeleg økonomisk utvikling gjennom året vart det 13

på hausten iverksett generell innkjøps- og tilsetjingsstopp for å betre det økonomiske resultatet og for å auke moglegheiten for å nå målet om full underskotsdekning. På finanspostane er det lågare nettoutgift enn budsjettert. Det er utgiftssida med lågare renteutgift enn budsjettert som har bidratt mest. I tillegg har inntekt frå utbytte som ikkje har vore budsjettert bidratt positivt på inntektssida. Renteutviklinga med både lågare korte og lange renter har gjeve utgiftsreduksjon. Rentesituasjonen vil framover verte vurdert med tanke på å auke andelen lengre rentebinding for å redusere risikoen for utgiftsvekst når ein får renteoppgang igjen. Med auka lånegjeld slik ein planlegg framover, vil dette vere viktig for å ha eit mest mogleg føreseieleg renteutgiftsnivå. Akkumulert (oppsamla) premieavvik pr 31.12.14 er kr 19,5 millionar inkl arbeidsgjevaravgift. Akkumulert underskot er kr 0. Samla oppsamla premieavvik og underskot var kr 37,8 millionar 31.12.13. Samanlikna med andre kommunar (Kostra) har Osterøy kommune: o Låg inntekt o Mykje av inntektene er frie o Godt netto driftsresultat o Nedbetalt underskot på drifta o Akseptabel gjeldsbelastning Utgiftsbehov i høve til gjennomsnittskommunen. 1,0 er gjennomsnitttet: 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 1,086 1,095 1,101 1,072 1,068 1,051 1,057 Brutto driftsinntekt pr innbyggar: Osterøy Osterøy Osterøy KG 10 Landet u Oslo 2012 2013 2014 2014 2014 65 839 68 615 70 779 72 463 73 086 KG 10 = Kommunegruppe 10 i SSB si inndeling 14

Med utgangspunkt i utgiftsbehov som skildra i fyrste tabell over, måtte Osterøy i 2014 ha 5,7 % høgare inntekt for å levere tenester av same omfang og kostnad som ein gjennomsnittskommune. Tabellen Brutto driftsinntekt pr innbyggar indikerer at det ikkje er tilfelle. Osterøy kommune har lågare inntekt enn gjennomsnittet, men høgare utgiftsbehov. Kommunen har såleis ein stor utfordring med å kunne levere tenester i same omfang og kvalitet som andre kommunar (gjennomsnittskommunen). Konsekvensen må verte å levere rimelegare tenester enn gjennomsnittet. Dette kan gjerast ved å levere færre tenester, tenester med lågare kvalitet, og/eller å vurdere strukturane for tenesteytinga. I tillegg er det viktig å ha fokus på inntektene. Om økonomien framover Driftsresultatet for Osterøy kommune betra seg i 2013 i høve åra før det, og i 2014 vart det ytterlegare framgang. Utfordringane vidare er likevel store, og det vil vere behov for tiltak for å balansere drifta i tida som kjem. Ei avdeling på Osterøytunet var stengt i deler av 2009 og 2010, dette gav innsparingar, men òg store vanskar for driftssituasjonen i heimetenesta og for einskilde brukarar med ynskje om institusjonsplass. Dette syner at innsparingar er vanskelege og har konsekvensar. I 2013 vart det vedteke, og gjennomført, endringar i struktur innan grunnskulen, samt iverksett nye kriterier for tildeling av midlar til skulane når det gjeld spesialundervisning. Vedtekne tiltak innan grunnskuletenesta har vore heilt nødvendige for at kommunen skal klare å få til ein sunn bærekraftig økonomi i åra som kjem. Men det vil òg vere naudsynt med innstramming i pengebruken på andre område i kommunen. Balanseutvikling 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Eigedelar Anleggsmidlar 819,6 857,7 898,4 914,7 946,3 1 010,1 Omløpsmidlar 117,9 138,9 135,6 148,1 161,1 174,1 Sum eigedelar 937,5 996,6 1 034,10 1 062,90 1 107,4 1 184,2 Eigenkapital og gjeld Eigenkapital 234,1 242,9 139,8 92,8 74,6 80,4 Langsiktig gjeld 648,6 696,8 818,9 892,1 952,9 1 021,8 Kortsiktig gjeld 54,7 56,9 75,4 78,1 79,9 82 Sum EK og gjeld 937,5 996,6 1 034,1 1 062,90 1 107,4 1 184,2 Balansen består av 2 sider: På den eine sida har me eigedelane. På den andre sida har me eigenkapital og gjeld. Eigedelsida er delt i anleggsmidlar og omløpsmidlar. Eigenkapital- og gjeldssida er delt i eigenkapital, langsiktig og kortsiktig gjeld. Eigenkapital og gjeldssida syner korleis eigedelane er finansiert. Samla balanseført verdi av eigedelane til kommunen er auka med kr 76,8 millionar i høve til 2013. Det aller meste av balanseførte eigedelar knyt seg til fast eigedom og anlegg samt pensjonsmidlar. Dei postane utgjer samla meir enn kr 929 millionar. 15

Det er ein stor auke i langsiktig gjeld som skuldast både auke i pensjonsforpliktelsane og auke i den langsiktige gjelda. Av samla auke kr 68,9 millionar kjem kr 32,9 millionar frå auke i pensjonsforpliktelsane. Pensjonsmidlane aukar nesten like mykje (kr 31,1 mill) og ein ser såleis stor auke i langsiktig gjeld (pensjonsforpliktelse) og nedgang i eigenkapitalen (kapitalkonto). Sjå note 2 til rekneskapen om pensjon. Oppsamla underskot er redusert frå kr 11,3 millionar til kr 0, og ein har eit rekneskapsmessig mindreforbruk (overskot) på om lag kr 200 000 etter underskotsdekninga. Oppsamla premieavvik er redusert frå kr 26,5 millionar til kr 19,5 millionar inkl arbeidsgjevaravgift pr 31.12.14. Dette er eit oppsamla avvik som skal tilbakeførast/utgiftsførast i rekneskapen over dei komande åra. Det må altså dekkast inn gjennom drifta på same måte som underskot, men over fleire år. Premieavvik frå og med 2011 skal tilbakeførast over 10 år. Frå og med 2014 er amortiseringstida 7 år. Arbeidskapital/likviditet Omløpsmidlane i balansen består av dei mest likvide midlane. Kontantar, bankinnskot, kortsiktige plasseringar og kortsiktige fordringar. Omløpsmidlane må vere store nok til å kunne dekke den kortsiktige gjelda. Kommunen må til ei kvar tid kunne dekke dei løpande forpliktelsane sine. Omløpsmidlane korrigert for kortsiktig gjeld vert kalla arbeidskapital. Arbeidskapitalen er såleis eit bilete på likviditeten til kommunen når ein òg tar høgde for storleiken på forpliktelsane som skal dekkast. Jo høgare arbeidskapitalen er jo betre er likviditeten og kommunen sin evne til å møte forpliktelsane. Diagrammet under syner utviklinga av arbeidskapitalen pr 31.12 det einskilde år frå 2009 til 2014. Diagram: Arbeidskapital pr 31.12 (tal i millionar kr) Lånegjeld Kommunen si lånegjeld har stor betydning for den samla økonomiske driftssituasjonen. Jo større lånegjelda er jo høgare driftsutgifter vil ein ha gjennom postane avdrag og renteutgifter. Osterøy kommune har ikkje særskilt høg lånegjeld i høve til innbyggartalet eller i høve til inntekta. Likevel utgjer samla utgift til renter og avdrag nesten kr 20 millionar i rekneskapen for 2014. Med høgare lånegjeld vil ein naturleg nok få høgare utgift på desse postane. Med høgare rentenivå vil presset på utgiftssida vere betydeleg. Såleis vil det vere viktig å ha fokus på stabilitet og ha ei låneportefølje der ein vesentleg del sikrast mot 16

renteauke gjennom rentebinding. Diagrammet under syner utviklinga frå 2009 til 2014 der lånegjelda pr innbyggar har auka svakt år for år i perioden, medan lånegjelda i % av driftsinntekta har vorte redusert år for år, før det vart ein auke frå 2013 til 2014. Diagram: Lånegjeld i % av driftsinntekt og lånegjeld pr innbyggar 17

Organisasjon og medarbeidarane Organisasjonen Osterøy kommune har organisert tenestene i 3 sektorar som er retta inn mot kvar sine tenesteområde. Her føregår det meste av tenesteproduksjonen. I tillegg har rådmannen ein stab som sørgjer for fellestenester ut mot sektorane og tenesteproduksjonen. Interkommunale IKT-Tenester Nordhordland er organisert som ei eiga eining under rådmannen. Denne eininga er eit samarbeidsprosjekt mellom kommunane i Nordhordland, der Osterøy kommune er vertskommune. Stabsseksjonar Rådmann Interkommunale IKT-tenester Nordhordland Sektoroppvekst, undervisning og kultur Sektor for helse, omsorg og sosial Sektor for Miljø og teknikk Etikk planlagde og iverksette tiltak Osterøy kommune har ikkje etablert etiske retningslinjer og standardar. Dette er heller ikkje eit krav, men kan vere eit verkemiddel til å påverke haldningar og åtferd. I 2009 gjennomførde revisjonen på oppdrag frå Kontrollutvalet i kommunen ein forvaltningsrevisjon på området arbeid med etikk og varsling i Osterøy kommune. Revisjonen tilrådde at kommunen vurderer å utarbeide etiske retningslinjer og at kommunen truleg har eit potensiale for å systematisere arbeidet med etikk og etisk kompetanseheving, og peika på at varslingsrutinar og omgrepet varsling trong verte gjort betre kjent i organisasjonen. Utkast til etiske retningslinjer er utarbeidd og har vore til drøfting i formannskapet. Dette arbeidet er ikkje ferdig. 18

Sjukefråvær Sjukefråværet i 2014 var totalt på 7,0%. Dette gjeld legemeldt og eigenmeldt fråvær og inkluderer ikkje fråvær ved barn og/eller barnepassars sjukdom. Sjukefråværet er redusert siste året og me ligg under landsgjennomsnittet i KS-området. Totalt sjukefråvær pr. år' 2010 2011 2012 2013 2014 Osterøy kommune 7,2 7,7 7,9 7,1 7 Landsbasis i KS-området 9,2 9,1 9,5 9,4 9,5 Landsbasis i kommunar 9,5 9,8 *Tala på landsbasis gjeld frå 4. kvartal året før til 3. kvartal meldingsåret Sjukefråvær pr. sektor 2014 19

Tilsette og likestilling Bemanning og rekruttering Rekruttering vert gjort i medhald av avtaleverket, dvs at stillingane vert lyste ut internt når der er kvalifiserte deltidstilsette som ynskjer å auke opp stillingsstorleiken sin. Andre stillingar vert lyste ut eksternt. Osterøy si geografiske plassering som grannekommune til ein by med utdanningsinstitusjonar for dei fleste arbeidstakargrupper på høgskule- og universitetsnivå er nok ein av grunnane til at ein får godt kvalifiserte søkjarar til dei fleste stillingar. Men ein konkurrerer med andre kommunar og andre arbeidsgjevarar både når det gjeld løn og andre vilkår som må til for å gjere Osterøy kommune til ein attraktiv arbeidsgjevar. Dei stillingane som er vanskeleg å få nok søkjarar til er sjukepleiarar, vernepleiarar, ingeniørar og enkelte yrkesfagstillingar. Seniorpolitikk Osterøy kommune sin seniorpolitiske plan vart evaluert i 2014. Osterøy kommune sin seniorpolitiske plan er basert på eit ynskje om å utsetje pensjoneringstidspunktet for aldersgruppa mellom 62 og 65 år. Dette er i samsvar med avtaleverket, m.a IA-avtalen. Seniortiltaka er ein kombinasjon av fri med løn og bonus. Alle arbeidstakarar får eit lønstillegg på kr 4 000 pr år pr heil stilling når dei fyller 60 år. Dei som har 60% stilling eller meir kan søkje om inntil 8 fridagar med løn. Eller dei kan inngå avtale om bonus, kr 16 200 for heil stilling eller tilsvarande for lågare stilling. Ein senioravtale gjeld for eit år om gongen og ikkje lenger enn til dei fyller 65 år. 20

Kompetansekartlegging og utvikling Osterøy kommune har i 2014 vidareført kompetansekartlegging. Sektor for helse, omsorg og sosial har utvikla strategisk kompetanseplan. Lønskompensasjon for auka kompetanse var eit hovudemne i lokale forhandlingar. Etter forhandlingar har det òg vore gjeve lønskompensasjon på kr 10.000 og 20.000 i tillegg til spesialkompetanse og tariffesta løn i høve til utdanning. Når det gjeld kompetanseutvikling, gjev Osterøy kommune noko økonomisk støtte og/eller praktisk tilrettelegging for tilsette som ynskjer å ta vidareutdanning eller fagbrev. I 2014 tok 3 av dei tilsette i sektor for oppvekst, undervisning og kultur, vidareutdanning i leseundervising og matte og 3 andre lærarar vidareutdanning i matte. I sektor for helse, omsorg og sosial tok 1 fagarbeidar vidareutdanning i psykisk helsearbeid og 1 grunnutdanning i vernepleie. I tillegg har sektoren tilsette under utdanning innan sjukepleier, psykisk helsearbeid, vidareutdanning i palliasjon og master innan helsearbeid. Lærlingar I 2014 tok Osterøy kommune inn fem nye lærlingar. To i helsefag, to i barne- og ungdomsarbeidarfaget og ein i IKT-faget. I 2014 var her tilsaman 16 lærlingar. Osterøy kommune innførte i 2013 betre oppfølging av lærlingane. Ein har fått gode oversiktlege læreplanar og innført ordning med at alle instruktørar skal gjennomgå instruktørkurs. Fagansvarlege har overordna ansvar for god fagleg oppfølging av både lærlingar og instruktørar. HMT og bedriftshelseteneste Dei personalgruppene som iflg regelverket skal ha faste helsekontrollar får det. Bedriftshelsetilbodet for anna personale vert gjeve som både individuell oppfølging i samband med oppfølging av og førebygging av sjukefråvær, slik som tilbod om legetime hjå bedriftslege, ergonomiske kartlegging av arbeidsplassen, og som arbeidsmiljøtiltak for grupper. Verneomboda på einingane gjennomførte i 2014 ei psykososial kartlegging av arbeidsmiljøet i samarbeid med bedriftshelsetenesta. Arbeidet med undersøkinga vil bli vurdert i samband med nye prosjekt i 2015. I 2014 har det vore gjennomført mange tilretteleggingstiltak i samarbeid med NAV. Som ei del av eit overordna kvalitets- og HMT-system er den papirbaserte HMT-handboka erstatta med elektronisk HMT-handbok. I 2015 vil ein innføre elektronisk system for melding av avvik. Dei ulike einingane arbeider samstundes med å legge inn lokale rutiner i elektronisk kvalitetshandbok som vil fortsetja inn i 2015. 21

Folketal og samfunnsutvikling Ved utgongen av 2014 var folketalet i Osterøy kommune 7 842 personar. Kommunens befolkning har totalt auka med 56 innbyggjarar siste år, noko som representerer ein auke på 0,7 prosent. Basert på Hordaland fylkeskommune og SSB sine folketalsframskrivingar for Osterøy syner dei at innbyggjartalet vil fortsette å auke og at Osterøy i 2030 vil ha eit folketal på kring 10 000 innbyggjarar. Folketalsutvikling 2005-2015 (kjelde: statistikk.ivest.no) Auken i folketal kjem som resultat av fødselsoverskot og netto innflytting. Netto innflytting utgjer den største delen av veksten i kommunen. Tilhøvet mellom fødselsoverskot og nettoinnflytting i perioden 2005-2014 (kjelde: statistikk.ivest.no). 22

Flyttemønster I 2014 flytta 275 personar frå andre plassar i Noreg til Osterøy. Samstundes flytta 271 personar frå Osterøy til andre stader i Noreg. 51 personar innvandra i 2014 frå andre land til Osterøy, mens 14 personar flytta frå Osterøy til utlandet. Utanlandske innflyttarar i Osterøy kjem i hovudsak frå Europa og innvandrarar frå Polen representerer den største gruppa utanlandske innvandrarar basert på nasjonalitet i kommunen. Geografisk syner flyttemønstera i Osterøy at Hausvik, Gjerstad, Lonevåg, Hauge, Valestrand sør, Valestrandsfossen, Raknes og Hamre er dei grunnkrinsane som har auka mest i folketal sidan år 2000. Dei andre grunnkrinsane på Osterøy har helt seg nokolunde stabile med unntak av ei mindre nedgang i dei mindre sentrale grunnkrinsane i kommunen. Næring og sysselsetting Prosentvis arbeidsløyse i Osterøy kommune var ved byrjinga av 2015 2,6 %. For aldersgruppa 20-24 var ledigheita på 12 % av arbeidsstyrken. Det ligg ikkje føre tal for 2014, men tal frå 2013 synar at tal sysselsette per næring har halde seg relativt stabil dei siste åra med unntak av eit par næringar. Industrinæringa har hatt ei nedgang frå 656 sysselsette i 2008 til 569 sysselsette i 2013, medan helse og sosialtenester har hatt ei auke i sysselsette frå 551 i 2008 til 653 i 2013. Forretningsmessig tenesteyting har i den same perioden gått ned frå 73 sysselsette i 2008 til 44 sysselsette i 2013. Tal sysselsette per næring i Osterøy kommune (2013) Næring Tal sysselsette Primærnæringane 124 Bergverksdrift og utvinning 3 Industri 569 Elektrisitet, vatn, renovasjon 8 Bygge- og anleggsverksemd 369 Varehandel og motorvognreparasjonar 179 Transport og lagring 223 Overnattings- og serveringsverksemd 27 Informasjon og kommunikasjon 3 Finansiering og forsikring 9 Teknisk tenesteyting og eigedomsdrift 47 Forretningsmessig tenestyting 44 Offentleg administrasjon, forsvar og 101 sosialforsikring Undervisning 269 Helse- og sosialtenester 653 Personleg tenesteyting 50 Uoppgjeve 7 Totalt 2685 Tabellen syner tal på personar sysselsett i ulike næringar i Osterøy kommune (kjelde: statistikk.ivest.no) Talet på bedrifter i Osterøy har auka jamt sida 2009. Talet på einmannsføretak har hatt den største auken i perioden frå 2009 til 2014, mens det har vore ein nedgang i tal bedrifter med meir enn 50 tilsette i sama periode. 23

Tal på verksemder i Osterøy kommune Tal på verksemder 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Totalt tal bedrifter 678 685 690 690 705 718 Utan tilsette 454 460 468 465 478 482 1-4 tilsette 109 113 110 110 103 120 5-9 tilsette 51 55 58 55 56 49 10-19 tilsette 38 30 29 36 38 37 20-49 tilsette 17 17 16 16 22 23 50-99 tilsette 7 7 6 5 5 5 100 249 tilsette 2 3 3 3 3 2 Tabellen synar tal på verksemder i Osterøy kommune og fordeling på tal talet sysselsette (kjelde: statistikk.ivest.no) Osterøy har stor utpendling til kommunar i Hordaland. Utpendlinga skjer hovudsakeleg til Bergen kommune. Det er ein liten del av befolkninga som pendlar til Osterøy frå andre kommunar i Hordaland. Pendling til og frå Osterøy Arbeidsstad Bustad Osterøy Bergen Nordhordland Sokkelen Elles i Hordaland Osterøy 2208 1331 93 63 142 Bergen 279 Nordhordland 51 Elles i Hordaland 104 Tabellen synar arbeidstakarar som bur og jobbar i Osterøy kommune (kjelde: statistikk.ivest.no) Bustad og fritidsbustad Kommuneplanen sin arealdel vart rullert i 2011. I arealdelen vart det lagt til rette for 595 daa til bustad (herav 380 nye daa) og 188 daa til fritidsbustad. Ein har ikkje oppdaterte tal for bustadbygging i 2014, men oppdaterte tal frå 2013 syner at ein hadde ein relativt stor bustadbygging dette året. I 2013 vart det totalt ferdigstilt 78 bustadar. Av desse vart 64 stykk tomannsbustader, rekkehus og fleirmannsbustader, mens det vart bygd 10 stykk einebustader og 4 fritidsbustader. Ferdigstilte bustadar og fritidsbustader i Osterøy kommune 2010 2011 2012 2013 Bustadbygging i alt 57 45 32 78 Fritidsbustad 4 4 7 4 Einebustad 9 14 6 10 Tomanns, rekkehus og 26 21 19 64 fleirmannsbustad Blokker og andre store bustadbygg 18 6 Tabellen synar ferdigstilte bygg i Osterøy i perioden 2010-2013 (kjelde: statestikk.ivest.no) 24

Helse, omsorg og sosial Sektor for helse, omsorg og sosial Sektorleiar: Mette Fauskanger Nestleiar: Inger Fossland Forvaltning: Solveig Brandsdal, Terese Rosnes Osterøytunet Demens avdeling Jartru Reigstad Osterøytunet somatisk avdeling Rita Hellevang Osterøytunet Kjøkken Jan-Roald Hanstvedt NAV / Sosialtenesta Vigleik Kalland Legetenesta Mette Fauskanger Ergo- og fysioterapitenesta Anne Sidsel Hoel Eining for Psykisk helse og rus Astrid Ahmer Heimetenestene Leiar: Cecelie Eriksen Nestleiar: Astrid A.Pedersen Bu- og avlastningstenesta Sone 1 May-Britt Borge Bu- og avlastningstenesta Sone 2 Merethe Mjelstad Presentasjon av sektoren Helse, omsorg og sosial yter tenester med målsetjing om å gje riktige tenester i høve til den einskilde brukar sitt behov etter gjeldande lovkrav. Einskildmennesket sine ressursar og funksjonar skal takast hand om så langt som råd. Ein har og i 2014 hatt fokus på oppdatering av planverk og styrka kompetansen på sakshandsaming. Arbeidet med plan for psykisk helse og rus vart fullført i 2014, det same vart strategisk kompetanseplan for sektoren. Dette er eit stort og viktig arbeid som gjev retning for tenesteomfang og satsing på kompetanse i mange år framover. Staten si satsing gjennom kompetanseløftet 2015 gjev sektoren ein unik moglegheit for å heve den formelle kompetansen til våre eigne tilsette. Vi har gjennom dette fått ei bevisst tilnærming til det å behalde og rekruttere kritisk kompetanse. I 2014 har ein søkt midlar gjennom Kompetanseløftet, og kommunen fekk i underkant av kr 500 000 til å auka kompetansen gjennom fagutdanning, høgskuleutdanning og vidareutdanning. Ein ser at stadig fleire av våre brukarar ynskjer å vere heime eller på Osterøytunet den siste tida av livet. Dette gjorde at vi søkte om midlar frå Helsedirektoratet til å starta eit prosjekt i omsorg ved livets slutt. Prosjektet var toårig og fokuserte på kompetanseheving, direkte 25

pasientretta arbeid og systemarbeid. Dette prosjektet blei fullført i 2014 og blir implementert i ordinær drift frå 2015. Prosjektet har heva kompetansen innan området og gjeve oss gode verkty vidare. Samhandlingsreforma har gjeve kommunen nye, store utfordringar. Krava til heilskaplege helse- og omsorgstenester er større enn nokon gong. Erfaringane frå 2014 syner ein endra pasientflyt og pengestrøm mellom kommune og spesialisthelsetenesta. Det har vore gjort mykje godt arbeid både internt i kommunen og interkommunalt for å gjere organisasjonen best mogleg rusta til å handtere nye ansvarsområde. Når det gjeld kommunal medfinansiering av spesialisthelsetenesta, inneber det at kommunen skal dekkja ein del av kostnadane når kommunen sine innbyggjarar vert behandla på sjukehus. (I 2014 vart kostnaden til spesialisthelsetenesta vesentleg meir enn budsjettert.) I høve til ferdigbehandla pasientar frå spesialisthelsetenesta, har kommunen tatt imot så nær alle som er meldt. Det har vore gjennomført brukarundersøkingar også i 2014 og ein kan stadfesta at brukarane er godt tilfredse med tenestene og at våre tilsette møter dei med respekt og god kompetanse. Økonomi Skjema 1B (tal i mill kr) Reknesk Just budsj Avvik Avvik Oppr budsj Reknesk 2014 2014 I % 2014 2013 Helse, omsorg og sosial 159,3 158 1,3 0,8 155,8 156,3 Helse, omsorg og sosial har hatt eit meirforbruk i 2014 på kr 1,3 millionar. Pleie og omsorg i institusjon Pleie og omsorg i heimen Bu- og avlastningstenesta Medfinansiering Helse/legetenester Fysio/ergo Sosial Psykisk helse Avvik Pos. 0,5 mill Pos. 0,7 mill Neg. 1,5 mill Neg. 0,9 mill Neg. 0,1 mill Pos. 0,2 mill Pos. 0,4 mill Neg. 0,6 mill Meirforbruket i sektoren skuldast i hovudsak for lav budsjettering av medfinansiering av samhandlingsreforma i forhold til endeleg kostnad samt overforbruk i Bu- og avlastingstenesta og i psykisk helse. Målsetting i budsjett Resultat 2014 Ta imot ferdigbehandla pasientar frå 99% spesialisthelsetenesta til institusjon eller heimeteneste. Førebyggjande heimebesøk til eldre for å styrka den eldre sin moglegheit for eigenmeistring og bevara Utsett til 2015 funksjonsnivået lengst mogleg. 26

Sikra aktiv omsorg ved at helse- og omsorgstenestene skal styrka det helsefremjande og førebyggjande arbeidet gjennom å stimulera til fysisk aktivitet, sundt kosthald, sosiale og kulturelle aktivitetar og deltaking i samfunnet. Bidra til at det vert utarbeida gode avtalar mellom legevakttenesta, ambulansetenesta, AMK og akuttmottaka i spesialisthelsetenesta Elektronisk meldingsutveksling er implementert Styrking av det helsefremjande og førebyggjande arbeidet Bidra til utdanning av helsepersonell gjennom gode praksisplassar og praksisundervisning Bidra med brukarkoordinatorar til personar som ynskjer individuell plan etter oppdrag frå koordinerande eining. Jfr. HOS lova 7-2 I samarbeid med FMH vert det utarbeid kompetanseog rekrutteringsplanar for leiarar og øvrige tilsette innan helse- og omsorgstenestene. Behandling av pasientar i kommunen før, i staden for og etter sjukehusinnlegging. Dette gjeld eksempelvis pasientar med funksjonssvikt, smertebehandling, lindrande behandling, KOLS, infeksjonar, ernæringssvikt, medikamentjusteringar, psykiske lidingar og/eller rusproblem. Observasjon for å avklare trong for innlegging i sjukehus Etterbehandling etter sjukehusopphald før utskriving til eigen heim Planverk Kommunedelplan for helse, omsorg og sosial Iverksetjast i tråd med Helse- og omsorgplan Gjennomført Gjennomført med HUS og HDS Kontinuerleg Kontinuerleg Kontinuerleg Ferdigstillt arbeidet med utarbeiding av Strategisk kompetanseplan for Helse, omsorg og sosial. Ein har hatt høgt fokus på dette også i 2014. Ferdigstilt Plan for habilitering og rehabilitering Rullerast i 2015 Strategisk kompetanseplan for HOS Ferdigstillt 2014 Temaplan for Demens Arbeid starta Temaplan, Bustadsosial plan Rullerast i 2015 Ruspolitisk handlingsplan Ferdigstilt i 2014 Temaplan Psykisk helse og Rus Ferdigstilt i 2014 Ambulante team Demens Type 2- diabetes (Team er ikkje etablert) Rus Palliasjon (Vi har fått midlar til eit toårig prosjekt) Etablert Det vert vurdert interkommunalt samarbeid Etablert Ressursgruppe i Tverrfagleg palliasjon er etablert Ferdigstillt i 2014 27

Legetenesta Osterøy kommune har ansvar for at innbyggjarane får tilbod om legetenester på dagtid, akutt hjelp på kveld, natt og helg. Fastlegane i kommunen kan påleggast kommunale arbeidsoppgåver som tilsynsverksemd for pleie- og omsorgstenesta og konsultasjonar på helsestasjonen inkludert skulehelseteneste. Berre ein av legane er kommunalt tilsett, ho har 40% stilling som Kommuneoverlege og 60% som Sjukeheimslege. Dei andre legane arbeidar ved Valestrand legekontor, som er eit heilt privat kontor og Lonevåg legekontor som er kommunalt driven med sjølvstendig næringsdrivande fastlegar. Årsverk i kommunehelsetenesta R 2013 B 2014 R 2014 Hjelpepersonell 3 3 3 Turnuslege 1 1 1 Kommuneoverlege/Sjukeheimslege 1 1 1 Legeheimlar 5 5 5 Lokal legevakt på Osterøy måndag til torsdag 15.30-20.00 som blei etablert i 2013 har fungert godt. Auka oppgåver for legane i kommunen som følgje av samhandlingsreforma helt fram i 2014. Pasientane vert utskriven frå sjukehus tidlegare, og treng i stor grad medisinsk oppfølging frå fastlegar og sjukeheimslege. Kommuneoverlegen har òg brukt mykje tid opp mot samarbeidspartar i Nordhordlandsregionen og spesialisthelsetenesta. Vidare har kommuneoverlegen nytta ein del tid til miljøretta helsevern og samfunnsmedisin. I 2014 fekk ein i Lonevåg Legsenter på plass e-meldingar, (elektronisk meldesystem mellom sjukehus, apotek og hjelpetenesta). Målsetting i budsjett Resultat 2014 Setta i verk tiltak i ny helse- og omsrogsplan Kontinuerlig Ergo- og fysioterapi Eininga gjev tilbod om rehabilitering og habilitering i høve til individet sin deltaking i daglege aktivitetar, i og utanfor heimen. Ergoterapeuten har einingsleiarfunksjonen. Tilbodet om rehabilitering og habilitering ytast i høve til enkeltindividet sitt behov for oppfølging etter sjukdom og skade. Tenestene ytast til brukarar i barnehagar, skular, heimetenesta og Osterøytunet. 28

Årsverk R 2012 R 2013 B 2014 R 2014 Ergoterapeut 1 1 1 1 Fysioterapeut 2 2 1,8 1,8 Turnus fysio 1 1 1 0,7 Aktivitør 0,5** 0,5** 0,5 0,5 Miljøarbeidar 1,5 1,5 1,4 1,4 Heimlar private fysioterapeutar 4* 4* 4 4 *Driftsavtale med Osterøy kommune. **Overført frå Osterøytunet i 2012 Aktivitet, resultat og analyse I 2014 har Ergo- og fysioterapi totalt fått 386 tilvisingar. Mange får tilvisingar både til ergo- og fysioterapi. Samla aukar etterspørselen noko kvart år. Det har vore ventelister både hjå dei kommunale og private tenestene. Osterøy Fysioterapi skriv eiga årsmelding. Det stod 40 brukarar på venteliste til kommunal teneste ved årskiftet.vi ser ei auke i tilviste born. Samhandlingsreforma medfører fleire samansette og akutte problemstillingar, då pasientar kjem raskare heim til kommunen frå sjukehus. I 2014 var tenestene inne i 87 av korttidsopphalda ved Osterøytunet. 31 heimebuande mottok tilbod om dagrehabilitering. Leverte tenester Iverksette kommunale tenester Einingsleiar har delteke i prosjektet Tverrfagleg Palliasjon. Det har vore ei lita nedgang i iverksette tenester, hovudårsaka er at tenesta ikkje hadde turnuskandidat i fysioterapi 15.08-31.12. Brukarar Ergoterapi 106 98 Fysioterapi 207 154 Tekniske hjelpemiddel 496 493 Eininga får eit jamt auka ansvar rundt hjelpemiddel kvart år grunna endringar i drift hjå NAV hjelpemiddel (endringar i statsbudsjett) som resulterer i meir montering, opplæring og oppfølging i kommunen. Dette har vi sett over år, og er ein direkte konsekvens av både Nav sin strategi med meir ansvar lokalt og Samhandlingsreforma med fleire alvorlege sjuke som kjem heim til kommunen. Målsetting i budsjett Resultat 2014 Førebyggjande heimebesøk til eldre for å styrka den eldre sin moglegheit for eigenmeistring og bevara funksjonsnivået lengst mogleg Ergoterapeut har delteke i nokre 1.gongs heimebesøk med forvaltningssjukepleiar. Det har ikkje vore rom for systematisk arbeid og utarbeiding av gode rutinar og arbeidsmåtar. 29

Styrka fokus på habilitering og rehabilitering i sektoren generelt Deltaking i tverrfaglege team Styrka hjelpemiddellageret opp mot samhandlingsreforma Brukarundersøking Etablere modell for systematisk arbeid i høve rehabiliteringsopphald på Osterøytunet Det er ei stor utfordring å halde fokus på tverrfagleg utvikling med stort press i alle aktuelle tenester i sektoren. Det har vore ein idedugnad i ei lita kollokvie gruppe i løpet av 2014. Det er etablert faste samarbeidsmøte med heimetenestene. Einingsleiar var medlem i prosjektet tverrfagleg palliasjon som blei avslutta desember 2014. Tenestene deltar i oppretta palliasjonsforum. Alle tilsette dokumenterar i Cosdoc så langt fagprogrammet tillet. Det er ynskjeleg med ein dataplass til på hjelpemiddellageret. Logistikkprogram for korttidslager er vurdert, og ikkje blitt priortert grunna økonomisk situasjon. Dette vanskeleggjer logistikken og oversikten på korttidslager. Korttidslager har for dårleg lokaliteter med omsyn til vask/tørk av hjelpemiddel. Ikkje gjennomført. Innhald og prosedyrar i korttids/rehabiliteringsopphald er utarbeid på tvers av tenester på Osterøytunet. Arbeidet heldt fram. Tilvisningsrutiner og faste møte på gr 7 er etablert. Rullering av temaplan habilitering og rehabilitering Rulleringa er utsett til 2016. Dagavdelinga Osterøytunet Rutiner for aktivitet, oversikt og systematikk er utarbeid 30

KOSTRA for Legetenesta og Ergo- fysiotenesta Brutto driftskostnader pr innbyggar er over landsgjennomsnittet, medan lønskostnader er lågare enn landet. Dette er samla tal for både helsestasjon, førebyggjande helsearbeid, legetenesta og fysio- /ergoterapi. Osterøy kommune brukar ein større del av sitt budsjett på førebyggjande helsearbeid, ergo- og fysioterapi samt legeteneste enn gjennomsnittet for kommunegruppa og gjennomsnittet for landet. 31

Osterøy kommune prioriterer kommunehelse og brukar meir ressursar til førebyggjande helsearbeid og til diagnose, behandling og reabilitering pr innbyggjar enn landsgjennomsnittet. Osterøy kommune ligg under landsgjennomsnitt når det gjeld tilgang på leger og fysioterapeutar. 32

Når det gjeld tal på pasientar pr lege så ligg Osterøy kommune midt i mellom Andebu og landsgjennomsnittet. NAV - sosial Nav sosialtenesta har ansvaret for økonomisk sosialhjelp, rusomsorg, Kvalifiseringsprogrammet, Husbank etablering/startlån og generell rettleiing. Nav Osterøy har ei kommunal bemanning på tilsaman 5,2 stillingar. For fyrste år på lenge har sosialhjelpsutgiftene vore stabile og rekneskapstala viser eit mindre forbruk i høve budsjettet. Målsetjinga var å få fleire i aktivitet, færre på stønad og samt unngå framtidig Naving Tiltaka for å nå målsetjinga har vore fleire. Det overordna er at ein har sett inn eit stort fokus på dei 3 fyrste månadane brukar søkjar om sosialstønad. Med tidleg innsats er målet å få kartlagt, setja i gong tiltak for å unngå ein langsiktig Naver Eit av tiltaka er auka fokus på økonomisk rådgjeving. Det har gjeve resultat med at det er redusert søknader om naudhjelp og at brukarar på sikt får kontroll over sin eigen økonomi. Anna tiltak er at ein har inngått eit samarbeid med Opro med arbeid for sosialhjelp. Behandlingstida er godt innanfor forvaltningsfristen. Eit av fokusområda har vore å få redusert krisehjelp, og det har vi klart med eit systematisk arbeid. Vi ser ein auke på personar under 30 år, dette er urovekkande. Nav har generelt ei storsatsing på denne gruppa, og det har også Osterøy. Med dei ressursane vi har tilgjengelege, har ein prioritert høgt personar som lever på sosialhjelp og er klar til formidling vidare. Vidare blir dei personane som er inne i Kvalifiseringsprogrammet høgt prioritert på oppfølging. Arbeidet med økonomisk rådgjeving og Husbanksaker har ein jamn auke. Og det er urovekkande den auken som har kome med brukarar med stor gjeldsbyrde. Sakshandsamar si arbeidsmengde fordelar seg 60 % til Husbank og 40 % til gjeldssaker. Innanfor Husbanksakar ser me ei sterk auke av arbeidsinnvandrarar som søkjer startlån. Me ser òg ein 33

del unge etablerarar som ikkje klarar å koma seg inn på bustadmarknaden i kommunen. Av gjeldssaker har ein 35 saker innanfor kategorien tunge saker. Målsetting i budsjett Resultat 2014 Satsing på ungdom for å unngå Starta opp opplæringstiltak mot tilsette i framtidig «Naving» vidaregåande skule. Etablert samarbeid på ungdomssatsing i Nordhordlandskommunane Få fleire i arbeid og aktivitet, færre Samarbeid med Opro, med oppstart september 2014 på stønad Årsverk R 2013 B 2014 R 2014 Sosialomsorg 5,2 4,3 5,8 Nøkkeltal Osterøy 12 Osterøy 13 Osterøy 14 Mottakarar av sosialhjelp 166 166 133 Mottakarar av sosialhjelp med stønad i 6 månadar eller meir 40 37 37 Mottakarar av sosialhjelp gjennomsnittleg stønadslengde 18-24 år 4,0 3,7 4 Mottakarar av sosialhjelp gjennomsnittleg stønadslengde 25-66 år 3,6 3,8 4,1 Mottakarar av sosialhjelp 18-24 år 48 52 40 Netto driftsutgifter pr. innbyggar har gått ned med 8% og er låg i forhold til samanlikningsutvalet. Ein forklaring er at sakene no blir avslutta fortløpande slik at det er få brukarar som står registrert som passive. Ei anna forklaring med nedgang i brukarar er at vi er inne med ei god kartlegging i starten slik at mange ikkje treng søkja om sosialstønad, men får dekka sitt hjelpebehov på andre måter gjennom eventuelt statlege ytingar. 34

Brutto driftsutgifter pr mottakar er låg i forhold til samanlikningsutvalet, men er aukande. Veksten er på om lag 15 % i forhold til 2013. Gjennomsnittleg utbetaling pr. månad er høgare enn i dei andre 2 kommunane sjølv om driftsutgiftene er lågare. Lønsutgiftene målt pr innbyggar er betydeleg lågare enn landsgjennomsnittet. 35

Kvalitetsindikatorar Tal brukarar med økonomisk sosialhjelp som hovudinntekt, under 24 år Tal brukarar med økonomisk sosialhjelp som hovudinntekt, over 24 år Avvik mellom faktisk forbruk og budsjett for kommunale driftsmidlar Opplevd respektfull behandling, brukarundersøking. Opplevd tilgjengelegheit, brukarundersøking Opplevd tilgang på informasjon, brukaundersøking Internkontroll (IKKS) implementerast Resultat Resultat Mål Resultat 2012 2013 2014 2014 17 10 20 13 14 19 4,1 % 89% 90 % 95 % 95 % 68% 86 % 90 % 90 % 89% 95 % 95 % 93 % Ikkje Implementert implementert Sjukefråvere 1,4 % 4,9 % Osterøytunet Osterøytunet er ein sjukeheim som er delt i to einingar: 1. etasje består av tre avdelingar som er spesielt tilrettelagt for menneske med demens. 2. etasje har tre avdelingar med langtidspasienter, og ei avdeling med 10 korttids-, rehabiliteringsplasser. Tildeling av plassar/opphald i 2014: Lang- og korttidsopphald etter Lov om Helse- og omsorgstenester i kommunane. Avlastningsopphald etter Lov om Helse- og omsorgstenester i kommunane. Søkjarane kjem enten frå sjukehus eller frå heimen. Alle som søkjer får korttidsopphald før langtidsopphald vert vurdert. Inntak skjer fortløpande, men inntaksteamet har møte kvar veke for vurdering og tildeling av opphald. Her møter representantar frå heimetenestene, 36

institusjon og kommuneoverlege/sjukeheimslege. Ved behov kallast ulike fagpersoner inn til inntaksteamet. Osterøytunet er organisert med 6 avdelingar med 9 pasientar i kvar, og ei avdeling med 10, totalt 66 plassar. Nattenesta i pleie- og omsorg er slått saman til ei teneste, med base på Osterøytunet. Sjukepleiar/ helsefagarbeidarar i nattenesta reiser ut på oppdrag/tilsyn til heimebuande. Avdelinga på 10 senger vert nytta til korttidsopphald. Her tar ein i mot utskrivingsklare pasientar frå sjukehus som ikkje kan utskrivast til heimen. 2 senger i denne avdelinga skal nyttast til observasjonssenger. Medisinsk utstyr er oppgradert, samt kompetanse i samarbeid med sjukeheimslege og fastlegar. Avdelinga vil halda fram med å halda fokus på habilitering og rehabilitering, med særleg vekt på kvardagsrehabilitering med tilgjengelege ressursar. Nye verktøy vert tatt i bruk som elektronisk meldingsutveksling med fastlege og sjukehus. Overbelegg i 2014 har vore lågare enn tidlegare år, dette har fleire grunnar: Større fokus på korttidsopphald Nedgang i søkjarar Tettare oppfølging medisinsk Årsverk R 2012 R 2013 B 2014 R 2014 Pleie m/nattpatr frå 2012 59,5 57,5 57,5 57.5 Leiing/merkantil 3 3 3 2.6 Målsetting i budsjett Resultat 2014 Sjukepleiarar i alle sjukepleieheimlar Gjennomført Auka kompetanse Utdanna ein kreftsjukepleiar Fullføra etablering av to observasjonssenger (haldast av til medisinsk behandling og Vidareførast til 2015 ferdigbehandla pasientar frå sjukehus) Samhandlingspasientar Tek imot Kontinuerlig ferdigbehandla pasientar frå Elektronisk meldingsutveksling spesialhelsetenesta til institusjon Deltaking i tverrfagleg team palliativt team Ressurssjukepleiar i 20 % stilling Demensarbeid Pårørandeskule for pårørande til personar med demens 2 kvart år 2015 Multidose Innført på alle grupper med langtidsplasser Pårørandesamtalar Innført Kompetanseheving hjå personalet: - Tilrettelegging av ulike kurs internt og eksternt - Stimulera til vidareutdanning - Vidareutdanning i geriatri, demens, psykisk helse o.a. Medikamentkurs Vidareutdanning i palliasjon 1 spl. 1 som tar desentralisert spl. utdanning Palliasjon (avslutta 2014, Kompetanseheving for etisk refleksjon (KS), Klinisk Blikk 37

- Desentralisert sjukepleiarutdanning (Nordhordland legevakt). Nettverksarbeid med dei andre kommunane i Nordhordland, som fagråd og Vestlandsløftet. Hjelpa til med utdanning for helsepersonell ved å leggja til rette for gode praksisplassar og undervisning: - VOPA Vidaregåande opplæring på arbeidsplassen - Helsefagarbeidarlærlingar - TAF - Elevar frå vidaregåande VG1 og VG2 - Evt. andre Sjukefråvær Budsjettoppfølging 1 VOPA eleveksamen februar 2015 Kontinuerlig Kontinuerlig Resultat Resultat Resultat Kvalitetsindikatorar 2012 2013 2014 Talet på korttidsopphald 196 248 258 Talet langtidsopphald på 29 34 28 Osterøytunet Talet på avlastningsopphald 42 65 Talet på Avslag 6 Tal frå Brukarundersøking Maks.score 6 Opplevd respektfull behandling, brukarundersøking Ingen tall 5.2 Ikkje gjenomført i 2014 Opplevd tilgjengelegheit, 4.9 brukarundersøking Opplevd tilgang på informasjon, 4.8 brukarundersøking Sjukefråvær 9,3 6,7 8,8 Medarbeidarsamtalar Kontinuerleg Kontinuerleg Kontinuerleg Samhandlingsreforma 2012 2013 2014 Korttidsopphald på Osterøytunet 176 248 258 Avlastningsopphald Osterøytunet 29 42 65 38

Heimetenesta 2014 har vore det første heile året etter omorganisering/samanslåing. Erfaringa er god sett frå fagleg og organisasjonsmessig synspunkt. Ved å samordne tenestene, får ein brukt kompetansen betre der behova er størst, og får ei meir sameina teneste og styrka fagmiljø. Det er også innført nye tiltak i 2014, desse blir omskrivne under. Årsverk R 2012 R 2013 B 2014 R 2014 * Pleie 38,32 32 32 32 * Leiing/adm, kons. Funksjonshemma 5,3 5,0 5 5 Målsetting i budsjett Resultat 2014 Stabilisere drift med ny Krev kontinuerlig innsats og justering undervegs, slik at dette organisering arbeidet må videreførast. Heimetenesta gjev hjelp til menneske i ulike aldersgrupper som bur heime og har eit hjelpebehov. Hovudgruppa er eldre, men ein ser at stadig fleire yngre personar søkjer denne tenesta og at brukarane har stadig meir samansette behov. Talet på brukarar er lett å måle, men dette talet seier lite om omfanget av tenestene. For å få til god rapportering til heradsstyre og myndigheiter, er det viktig at ein måler slik at ressursbruken blir synleggjort på rett måte. Dette vil bli arbeidd videre med i 2015. Tenesta omfattar i hovudsak: Praktisk bistand Heimesjukepleie Omsorg ved livets slutt Hukommelsesteam/kartlegging og oppfølging av personar med demens Samarbeid og oppfølging med psykiatritenesta/rus Samarbeid med fastlegane Samarbeid med koordinerande eining Individuell plan Dagavdeling for personar med demens 39

Aktivitet, resultat og analyse Mottakarar av heimetenester 2012 2013 2014 271 322 393* * protokollerte vedtak, dvs enkelte personar har fleire vedtak. Diagnosar/problemstillingar rundt brukarane vert meir komplekse og krev meir av oss reint fagleg. Særleg gjeld dette palliative pasientar som ynskjer å døy heime. Her ser ein at ein er sårbar når det gjeld å ha riktig kompetanse, dvs sjukepleiarar, på jobb heile døgeret. Sjukefråveret har vore høgt i 2014, opp mot 18 % enkelte månader. Det er vanskeleg å seie om dette har med omorganisering å gjere eller om det er andre årsakar. Det er lagt ned mykje arbeid med sjukefråversoppfølging og støttetiltak frå NAV. Det er viktig å ha fagkoordinatorar og leiing til stades dagleg for fordeling av oppdrag og gje rettleiing. Heimetenesta bruker nye verktøy i forhold til arbeidslister, elektronisk meldingsutveksling med fastlege og sjukehus, elektronisk «shopping» av ledige vakter og timelistegodkjenning. I 2014 har me starta med legemiddeladministrering via multidose. Effekten av dette vil bli merkbar i kommande år. Målet er at sjukepleiarane skal få meir direkte pasienttid. Utfordringa er å halde alle tilsette oppdaterte i alle arbeidsverktøy. Dette må jobbast med på fleire plan, både på system og individnivå. I 2014 har heimetenesta delteke i fleire nye prosjekt, bla. Palliasjon (avslutta 2014), Trygg og sikker legemiddelhandtering (HD), Kompetanseheving for etisk refleksjon (KS), Klinisk Blikk (Nordhordland legevakt). Me deltek i nettverksarbeid med dei andre kommunane i Nordhordland, som fagråd og Vestlandsløftet. Bufellesskapet på Osterøytunet har 16 leilegheiter med døgnbemanning. Etter 10 års drift ser ein at det er utfordringar med å få ei effektiv drift rundt desse «heimebuande» pasientane. Bebuarane der er pleietrengande og treng tett oppfølging. Det er vanskeleg å få td. fastlegeordninga til å fungere for desse brukarane, noko som vanskeleggjer god behandling. Ein har ikkje klart å få ned pleiefaktoren på Bufellesskapet i 2014. Det er brukt ekstra bemanning kvar helg og enkelte vekedagar for å få avhjelpa behovet, noko som vil vedvare inntil permanent løysing er på plass. Inntil videre så flytter ein personale rundt internt når det er rom for det. Heimetenesta driftar også Haldorvika aktivitetssenter. Aktivitetssenteret har fokus på trivsel, tryggleik og respekt, og tilrettelegg for individuelle behov hjå brukarane. Talet på brukarar varierer gjennom året, men alle har tilbod om å delta inntil 2-3 dagar pr veke. Samarbeidet med Osterøy Demensforeining er svært godt. Kommunen har fått driftsmidlar frå Helsedirektoratet fram til og med 2015. I 2014 vart det gjort endring i personalsamansetjinga. Eit årsverk er splitta for å få inn sjåfør til henting og bringing av brukarar. Demensteamet har vore mindre aktiv i 2014 då 20% stilling har vore vakant. Her er det planar om å få eit betre samarbeid med Osterøytunet og demensarbeidet der. 40

Kvalitetsindikatorar Betre samordning av heimetenestene Auka sjukepleiardekning i heimetenestene generelt Styrka sjukepleiardekning i nattpatruljen Desentralisert sjukepleiarutdanning for tilsette Etter- og vidareutdanning for tilsette Kvalitetsindikatorar Tal frå brukarundersøking Opplevd respektfull behandling Opplevd tilgjengelegheit Opplevd tilgang på informasjon Resultat 2012 Samanslåing i feb. 2013 Fleire ferdigutdanna i 2013 Ja, inntil budsjettkutt haust 2012 Resultat 2013 Samanslåing gjennomført Delvis gjennomført Ikkje gjennomført, vonleg på plass i 2014 Mål 2014 Resultat 2014 Gjennomført Delvis gjennomført Ikkje gjennomført Gjennomført Ikkje gjennomført Ikkje gjennomført 8 8 2 1 3 3 3 2 Resultat Mål 2014 Resultat 2014 Resultat 2013 2012 Status Ny Ikkje Ikkje 2012 brukarundersøking gjennomført gjennomført (maks i 2015 score 6) 5,2 Ikkje Ikkje gjennomført gjennomført 5,3 Ikkje Ikkje gjennomført gjennomført 5,1 Ikkje Ikkje gjennomført gjennomført Bu- og avlastningstenesta Bu- og avlastningstenesta gjev praktisk bistand og opplæring, heimesjukepleie, miljøarbeid og avlastning til personar med funksjonshemming, i hovudsak personar med ei psykisk utviklingshemming. Det er for tida 20 tenestemottakarar som mottek praktisk bistand og opplæring, heimesjukepleie og miljøarbeid i eigne bustader og bufellesskap. I tillegg er det 8 familiar som mottek avlastning i avlastningsavdelinga og 6 i besøksheimar. Vidare er det 14 familiar som mottek ulike typar miljøarbeid i og utanfor heimen. Ein person som tidlegare budde på Avlastningsavdelinga, har fått fast bustad ved eit av bufellesskapa grunna ledig kapasitet. Dette har resultert i at ein kan driva avdelinga på ein meir hensiktsmessig måte. 41

I forhold til å levere tenester i tråd med budsjett, har vi fokusert på å levere tenester på tvers av avdelingar. Dette for å nyttigjere ressursane på ein meir teneleg måte. Eininga har også i 2014 jobba mykje med å etablera nye tenestemåtar til nokon av tenesteytarane som treng det. Ein starta med dette sumaren 2012 og har utvikla dette vidare. Det handlar om å gjera avlastningstilbodet meir aktivitetsbasert og betre tilpassa den einskildes behov. Kommunen har dei siste åra hatt ein kraftig auke i talet på yngre personar som treng tenester innanfor autismespekteret. Dette stiller store krav til fagleg kompetanse og tilrettelagte tenester, noko som har ført til at behovet for fagfolk er aukande. Det er fortsatt auka ressursar i 2014 rundt enkeltbrukarar med særskilde behov, og ein del av desse ressursane får vi refundert av staten. Vi hadde i byrjinga av 2014 eit varsla tilsyn frå fylkesmannen i forhold til Tvang og Makt. I den anledning gjekk vi gjennom, og sikra oss at det låg føre gode rutiner for kvalitetsikring av tenester etter HELSE og OMSORGSTENESTELOVA kapitel 9. I 2014 gjennomførte vi ei ny brukarundersøking i Bu og Avl. 40 brukarar/pårørande fekk tilsendt spørreskjema/vart intervjua. Svarprosenta var 42%. Dette vert rekna som middels godt. Multidose er innført for alle brukarane i bu- og avlastingstenesta i slutten av 2014. Etikkprosjekt starta opp i 2014. Det er eit toårig prosjekt for heile helse og omsorgstenesta i kommunen og er nærare skildra i teksten under Heimetenesta. Årsverk R 2012 R 2013 B 2014 R 2014 *Bu- og Avlastningstenesta. 53,77 57,74 57 55 Målsetting i budsjett Resultat 2014 Breiare og meir nyansert avlastningstilbod innanfor ramme Tiltaksbasert avlastning er godt etablert for nokre av brukarane. Dette vil vi framleis ha eit fokus på i 2015. Byggje 10 nye omsorgsbustader Prosjektgruppa har i 2014 hatt tre møter. Gruppa har vore på synfaring i andre nærliggande kommunar i forhold til alternative buformer. Hausten 2014 har det vore fråvær av møter, då det har tatt lang tid i 42

forhold avklaring av tomt. Dette er enda ikkje klart. Gruppa kjem til å jobbe paralelt med korleis bustaden skal verta utforma, og vidare leggje dette ut på anbod. Det er planlagd ferdistilling av bustader i 2017. Ha eit særskilt fokus på sakshandsaming Endra praksis i 2014 har resultert i raskare sakshandsaming Kvalitetsindikatorar Resultat 2012 Resultat 2013 Mål 2014 Resultat 2014 Individuell plan* 10 12 12 13 Tal frå brukarundersøking, maks score 4 Opplevd respektfull behandling Ikkje Ikkje 4,0 5,2 gjennomført gjenomført Opplevd tilgjengelegheit Ikkje gjennomført Ikkje gjenomført 4,0 ** Opplevd tilgang på informasjon Ikkje gjennomført Ikkje gjenomført 4,0 5,0 * Alle brukarar med behov for langvarige og koordinerte tenester har rett på individuelle planar og skal prioriterast. Den skal bidra til at brukarane veit kva dei kan vente seg av - og gi dei oversikt over - tenestetilbodet. ** Punktet tilgjengelegheit er ikkje eit spesifikt punk t i undersøkinga. Totalsnitt av undersøkinga syner 5. Snitt landsbasis er 4,9. Brukarstyrt personleg assistanse (BPA) BPA er ein alternativ organisering av praktisk og personleg hjelp for sterkt funksjonshemma som har behov for hjelp i dagleglivet, både i og utanfor heimen. Avtalar kan gje opptil heildøgns assistanse. Denne tenesta blir vurdert på same måte og er innanfor dei same rettslege rammer som dei andre tenestene i Helse- og omsorgstenestelova 3-2 fyrste ledd, nr 6 b. Ordninga omfattar hjelp til eigenomsorg, personleg stell og sosiale aktivitetar. Føremålet er å bidra til å gjere den einskilde mest mogleg sjølvhjulpen i dagleglivet. Ein føresetnad er at brukaren sjølv kan vera arbeidsleiar og organisera oppgåvene i høve til dei behova som er. Ordninga blei i 2005 utvida til og å omfatta dei som må ha bistand til arbeidsleiarrolla. Frå 1. jan 2015 gjeld ny 2-1 d i pasient- og brukarrettighetslova om rett til brukarstyrt personleg assistanse. 43

Rettighetsfesting av brukarstyrt personleg assistanse skal bidra til å legga til rette for at personar med nedsatt funksjonsevne og stort behov for bistand skal få leve eit sjølvstendig og aktivt liv. Brukar kan krevja å få styra tildelte ressursar. Osterøy har ei organisering der brukar er arbeidsleiar og kommunen er arbeidsgjevar. 3 personar var i 2014 inn i ordninga for ressurskrevjande brukarar, der Osterøy fekk noko tilskot frå staten. Ein kan sjå at ordninga er med på å gje yngre funksjonshemma eit meir aktivt liv slik at dei kan delta på arenaer i samfunnet som er naturleg for alle. Årsverk R 2012 R 2013 B 2014 R 2014 * Personlege assistentar 8,6 8,83 8,83 8,83 2012 2013 2014 Tal på personar som har BPA 5 5 5 Støttekontakt Tiltaket vert tildelt etter Pasient- og brukarrettigheitslova (Pasrl) 2-1a, støttekontakt vert ytt etter Helse- og omsorgstenestelova 3-2 første ledd, nr 6 b, når personar grunna alder, funksjonshemming, sjukdom eller anna sosiale høve treng å få ei meiningsfull fritid. 2012 2013 2014 Tal på personar som har støttekontakt 38 45 38 Omsorgsløn Omsorgsløn vert tildelt der omsorgsbyrden vert vurdert som særleg tyngjande og av langvarig karakter. Det vert vurdert at den hjelpa omsorgsytar gjer er den beste for omsorgsmottakar. Brukar må fylla krava i Pasient- og brukarrettigheitslova 2-1 a, og tenesta vert ytt etter Helse- og omsorgstenestelova 3-6. Kommunen skal setje av midlar i budsjettet til dette. 2012 2013 2014 Tal på personar som har omsorgsløn 25 26 26 Rus/Psykiatri Psykiatritenesta i Osterøy Kommune består av psykiatrisk heimeteneste, 2 bufellesskap og Kroken som gjev tilbod til personar med rusproblem. 44

I 2013 vart det starta opp eit nytt bufellesskap i Haus, med 4 bueiningar, og 2 personale tilstades gjennom døgnet. Der er det etablert medlevarturnus. Det er 8 stillingsheimlar knytt til Haus bufellesskap. Då Haus bufellesskap vart etablert, vart det budsjettert med sal av ein plass til annan kommune. Dette har ikkje vore mogeleg, då Osterøy kommune hadde bruk for dei 4 plassane sjølve. I 2014 vart det auka opp til 5 bueiningar i Haus bufellesskap. Rus-teamet; som har fått namnet Kroken, er blant anna eit lågterskeltilbod til personar med rusmiddelproblem. I tillegg får dei koordinert tenesta i forhold til rusbehandling, individuell plan og buoppfølging. Dette er eit prosjekt som vart starta i 2011. Prosjektmidlar til dette vart avslutta frå januar 2013, eit år tidlegare enn ein var førespegla. Tilskotet til arbeidet med rus gjekk då inn i kommunen sitt rammetilskot. Kommunen har trass desse utfordringane halde oppe drifta av tilbodet. Ein har registrert ca. 30 brukarar av tilbodet. Heimetenestene gjev hjelp til menneske med psykiske vanskar som bur i kommunen. Tilbodet til kvar enkelt brukar er tilrettelagt ut frå behov, og alle har vedtak på den tenesta dei mottek. Eksemplar på dette kan vere; støttesamtalar, individuell plan, butrening, angstmeistring, hjelp denne tenesta, og til koordinering av eit heilskapleg helsetilbod. Det er no 3 stillingsheimlar knytt opp mot heimebuande. Det vart ytt slik hjelp til ca. 95 brukarar i 2014. I 2014 har to av dei psykiatriske sjukepleiarane tatt vidareutdanning i å driva gruppebehandling. Dei starta opp i mai 2014. Dette profiterar både brukarar og personalressursen på. Det vart tilsett psykolog i psykisk helse og rus i 2014, med oppstart januar 2015. Dette er prosjektmidlar. Det har også blitt laga ny plan for psykisk helse og rus, denne omfattar heile livsløpet, altså ikkje berre vaksenpsykiatri Bufellesskapet Reigstad, har plass til 5 brukarar. Dei bur i lyse, trivelege leilegheiter i rekkje, og det er ein felles leilegheit kor personalet tilrettelegg for sosialt samvær. Alle bebuarar har eigen individuell avtale med personalet, som omfattar praktisk arbeid, utadretta verksemd og medisinhandtering. I Reigstad bufellesskap er det 2,5 stillingsheimlar. Årsverk R 2012 R 2013 B 2014 R 2014 * Psykisk helse/rus 11 17 15,5 15,5 45

Målsetting i budsjett Resultat 2014 Implementera arbeidet innanfor rusfeltet inn i ordinær drift etter Utført opphøyr av prosjektmidlar Satt i verk tiltak beskriven i ny ruspolitisk handlingsplan Betra bu- tilbodet for brukarar med behov for spesiell oppfølging og bu-rettleiing Utarbeida Pysikatriplan Vidareført prosjektet i 2014 i ordinær drift Oppretta bufelleskap i Haus for 4 brukarar med heildøgn bemanning (8 årsverk),auka til 5 bueiningar i 2014 Utført, KOSTRA for pleie og omsorg Fordeling av ressursar i sektoren Osterøy 12 Osterøy 13 Osterøy 14 Andebu 14 Landet utan Oslo Netto driftsutgifter pleie og omsorg i prosent av 33,1 32,7 32,8 30,6 31,6 kommunens totale netto driftsutgifter - Herav % til institusjonar 44,2 45,7 47,4 41,5 44,6 - Herav % til tenester til heimebuande 51,5 49,7 48,8 55,3 50,2 - Herav % til aktivisering, støttetenester 4,2 4,6 3,8 3,1 5,3 Netto driftsutgiftende pr. innbyggar i Osterøy kommune har gått opp i 2014. Ein har brukt om lag kr 16.500,- pr innbyggar (300,- kr meir enn i 2013). 46

Tal på innbyggjar 80 år og over er med 388 personar på omtrent same nivå som i 2013. Netto driftsutgifter pr innbyggjar i denne målgruppa er gått opp med ca. 3%. Tal på innbyggjar 67 år+ er veksande. Driftsutgiftene pr. innbyggjar i denne målgruppa er gått ned med ca. 1,3%. Lønsutgiftene pr kommunalt årsverk i Pleie og omsorg er gått ned samanlikna med fjoråret og er generellt lågare enn i samanlikningsutvalet. 47

Osterøy kommune ligg under landsgjennomsnitt når det gjeld personell med fagutdanning i brukarretta tenester. Osterøy Osterøy Landet u. 13 14 Oslo 14 Plassar i inst. og heildøgnsbemanna bustad i % av bef. 80+ 26 27 29 Plassar i institusjon i % av innbyggarar 80 år over 16,9 17 18,5 Del plasser avsett til tidsbegrensa opphald 18,2 6,1 18,6 Del plassar i skjermet enhet for personar med demens 40,9 40,9 23,7 Del plasser avsett til rehabilitering/habilitering 15,2 3,0 7,9 Legetimar pr. vke pr. bebuarar i sjukeheim 0,51 0,49 0,46 Fysioterapitimar pr. uke pr. bebuarar i sjukeheim 0,15 0,19 0,36 Driftsutgiftene pr. plass i institusjon i Osterøy kommune ligg låg i fht. samanlikingsutvalet. Kommunen har 66 sjukeheimsplasser og 8 plasser i avlastingen som ligg i institutionsbegrepet. Dei 8 avlastingsplassene er ikkje blitt rapportert til KOSTRA endå pga rapporteringsproblemer i fagsystemet. Sektoren jobber med løysinga. Ein har derfor justert driftsutgiftene pr. plass manuelt. Det kan hende at tala for 2012 og 2013 er feil/for høg på grunnen av dette. 48

Brukarbetalinga for institusjonsopphald i Osterøy kommune målt i forhold til brutto driftsutgift er lågare enn landsgjennomsnittet. Dvs at langtidspasientane i Osterøytunet har gjennomsnittleg lågare inntekt enn dei i samanlikningsutvalet. Me ser ein tendens til fleire varige mottakarar av heimetenester i den yngste aldersgruppa. I den eldste gruppa svingar det meir. Mange av desse brukarane mottek tenester i kortare tid i samband med akutt sjukdom og periodevis funksjonsnedsetting. Denne tabeller er eit uttrykk for produktiviteten i heimetenesta. Me ser at kostnad pr brukar viser nedgåande trend, dette tyder på betre utnytting av ressursene. Men tala seier ikkje noko om kvaliteten på tenestene. Brukarundersøkelse i 2015 vil vonaleg gi svar på om kvaliteten held seg høg. 49

Høg timesats gjeld brukarar som mottek meir enn 35,5 timar hjelp i veka. At gruppa er aukande fell saman med at det er fleire i gruppa 67-79 år som treng omfattande hjelp (Sjå tabell under). Desse brukarane har ofte meir komplekse sjukdomsbilete av både fysisk og psykisk art. 50

Oppvekst, undervisning og kultur Sektor for oppvekst, undervisning og kultur Sektorleiar: Ivar Sandgren Spesialrådgivar: Astrid Øvsthus Spesialrådgivar: Sylvi-Ann Hanstvedt Kulturkonsulent: Vakant Fotlandsvåg skule Kjell Haugland Valestrand skule Britt Rød Haus skule Tove Ludvigsen Osterøy ungdomsskule Tor Arne Aasen Hauge skule Marit Aamot Lonevåg skule Kristin-Merethe Nøttveit Familiens hus Barnevern PPT Vibeche Levsen Helsestasjon Bente Kari Thorsen Bibliotek Bente Dammen Hauge barnehage Merethe Kvamme Fotlandsvåg barnehage Siri Vaarvik Haus barnehage Berit Karin Vik Mjøsdalen barnehage Siri Vaarvik Vaksenopplæring Linda S. Norås Valestrand barnehage May Lis S. Daltveit Lonevåg barnehage Kari Reigstad Kulturskulen Frank Windt Presentasjon av sektoren. Tidleg innsats Osterøy kommune har i nokre år fokusert på tidleg innsats for livslang læring. Tidleg innsats handlar om å optimalisere barnet sitt oppvekstmiljø tidlegast mogleg, med sikte på å utvikle ein robust psykisk helse og førebyggje skeivutvikling. No kan me etterkvart sjå resultat av dette vedvarande fokuset. Dei første leveåra: Barna sine psykososiale vanskar vert ofte synlege for andre etter nokre år på skulen eller i ungdomsåra. Det er imidlertid godt dokumentert at slike problem har sin start i førskulealder. Men så tidleg er teikna på barna sin mistilpassing ikkje nødvendigvis så tydelege Førskulealder: Forskarar i Noreg er klare på at tidleg innsats hjelper best mot åtferdsvanskar hjå barn, men at praksis i Noreg køyrer ein nesten motsett strategi. Her vert hovudressursane i spesialpedagogikk gjeve på ungdomstrinnet. Slik har det òg vore i Osterøy. Men for eit par år sidan starta Osterøy kommune eit arbeid med å snu ressursinnsatsen. Spesialpedagogisk hjelp vert no meir retta mot dei yngste årstrinna. 51

I barnehagane handlar det som regel ikkje om spesialundervisning, men snarare å fange opp og følgje opp dei som treng hjelp og støtte. Eit barnehagetilbod av høg kvalitet kan føre til sosial utjamning, tidleg innsats og livslang læring. Osterøy kommune har i fleire år hatt kostnadseffektive barnehagar både målt mot vår eiga «KOSTRA-gruppe», fylket og landsgjennomsnittet. Ei av årsakene til dette er at dei kommunale barnehagane har færre vaksne i barnegruppene. Ein ser at dette er utfordrande for dei vaksne og i tilstrekkeleg grad kan «fange opp og følgje opp» tidleg nok. Skulealder: Osterøy kommune er opptatt av at spesialundervisning først og fremst skal setjast i verk når ordinær tilpassa opplæring ikkje strekker til. Skulen bør, før det vert fatta vedtak om spesialundervisning, kartleggje, vurdere og eventuelt prøve ut nye tiltak. Her har Osterøy kommune komme godt i gong via eit fruktbart og fagleg viktig samarbeid mellom skulane, sektorleiinga og Familiens hus. Det er sånn sett gledeleg at sektoren, i 2014, har greidd å heve ressursbruken for dei yngre barna, samtidig som ein har redusert kostnadene for dei eldre. Omfang og kvalitet på tenestene Knappe ressursar har gjort det nødvendig med ein nedjustering av tenestenivå og omfang. Barnehagane er svært kostnadseffektive og KOSTRA tal stadfestar dette. Ved låg bemanning er det viktig at vi sikrar god kompetanse, og har stort fokus på eit kompetent personale som ser og kan barn sine behov. Barnehagane våre har svært god dekning av barnehagelærarar og assistentar med fagbrev som barne- og ungdomsarbeidar. Utgiftene til private barnehagar har auka i tråd med Forskrift om likeverdig behandling, og vi fekk ein auke i utgifter til barnehageplassar i private barnehagar i Bergen kommune. Fødselstala var i 2014 som i eit normalår. Ved Lonevåg barnehage vil det vera mogleg med utbygging av fleire avdelingar/nye plassar. Ved dei andre barnehagane er det ikkje ledig areal. Skulane har no ein områdestruktur med færre einingar, med mindre innbyrdes variasjonar, mellom anna i elevtal. Inntil kommunen har tilstrekkeleg utbygd kapasitet, vil Hauge skule halde fram som ein 1 4 skule. Dette inneber at dei økonomiske effektane av ny struktur ikkje er trådd i kraft fullt ut. Økonomi Skjema 1B (tal i mill kr) Reknesk Just budsj Avvik Avvik Oppr budsj Reknesk 2014 2014 I % 2014 2013 Oppvekst, undervisning og kultur 163,6 159,4 4,2 2,6 % 157,1 162,3 * Betaling til Bufetat for ressurskrevjande brukar utgjer kr 2,1 mill. 52

Meirforbruket for sektoren vart kr 4,2 mill. inkl. utgift til Buf-etat for ressurskrevjande brukar. Dette meirforbruket skuldast svikt i budsjetterte meirinntekter, meirutgift på grunn av større auke i barnehageplassar/ elevtal enn budsjettert og ein vesentleg auke i tilskot til private barnehageplassar i Bergen. Basert på historiske rekneskapstal vart det lagt til grunn høgare inntekt i budsjettet enn det som vart realisert. Dette vart budsjettert sentralt på sektoren og vart ikkje fordelt på einingane. Samla sett har det vist seg ein viss auke i inntekt i tråd med budsjetteringa, men mykje av dette vart spist opp av auke i utgifter, mellom anna skyssutgift for grunnskulen. Fordeling av avvika i høve justert budsjett: Avvik Avvik i høve til budsjettert inntekt 2,2 Redusert sektorramme ein ikkje 0,8 har klart å finne inndekning for Meirforbruk pga auke i elevtal og 1,2 tal på barnehageplasser Sum 4,2 Barnehagetenesta: Barnehagen sitt mandat er å tilby barn i opplæringspliktig alder eit omsorgs og læringsmiljø som er til barnet sitt beste. Å sikra likeverdig og høg kvalitet i alle barnehagar Styrka barnehagen som læringsarena At alle barn skal få delta i eit inkluderande fellesskap Barnehagetenesta har ansvar for: Den kommunale barnehagedrifta Rettleiing kommunale og private barnehagar Tilsyn kommunale og private barnehagar Planarbeid Osterøy kommune har: 6 kommunale barnehagar og 2 private barnehagar. Barnehagane i Osterøy er ulike i storleik - og gjev ulike og varierte tilbod. Ansvaret for barnehageområdet er lagt til Kunnskapsdepartementet og er med det ein del av utdanningssystemet. Fagområda i Rammeplanen er sett i samanheng med fag som borna møter att i skulen. Osterøy kommune vektlegg å ha gode overgangar frå barnehage til skule. MÅL: Barnehageplass til alle som ønskjer det i tråd med definerte behov og statlege føringar. Eit variert og brukartilpassa tilbod som så langt råd er tilpassa born og foreldre sine behov. Barnehageplassar med høg kvalitet og stort mangfald 53

Tidleg innsats med målretta tiltak Eit kompetent personale som er i stand til å gje læring og omsorg i samsvar med kommunale og sentralt gjevne føringar og målsetjingar. Barnehagane har framleis ei svært kostandseffektiv drift og dette skuldast i stor grad låg bemanning i høve tal vaksne per barn. Det positive trenden er at vi har høg dekking av pedagogar/barnehagelærar noko som er eit gode og eit kvalitetskriterie for drifta i barnehagane. Per 1.august 2014 var det 455 born i aldersgruppa 1-5 år - 420 born har ein plass i kommunale og private barnehagar per 1.08.2014. Ved hovudopptak gjeldane frå august 2014 vart det gjeve tilbod om barnehageplass til alle med lovfesta rett til barnehageplass. Det er ei stor utfordring å gje barnehageplass utanom hovudopptak og det medfører at dei utan rett til plass; ikkje får plass før ved neste hovudopptak. Hovudopptak for 2014/2015 synte igjen ein stor auke i etterspurnad etter barnehageplassar, noko som medførte oppretting av nye barnehageplassar: 10 plassar ved Hauge barnehage 4 plassar ved Valestrand barnehage 5 plassar ved Haus barnehage Det vart nytta delar av personale frå andre barnehagar ved oppretting av nye plassar ved Hauge, Haus og Valestrand. Det er fleire årsakar til auke i etterspurnaden etter barnehageplassar; det er auke i tilflytting, høgare fødselstal - og foreldre som ønskjer barnehage for borna sine. Kontantstøtteordninga ser ut til å ha liten verknad. Den store auken av små barn i barnehagane krev betre normer for tryggleik og tilrettelegging for å gje god kvalitet.tidleg innsats og tilpassing er ein viktig og sentral del av barnehagen sitt oppdrag og mandat. Minoritetspråklege barn vi har ein stor auke i tal born med foreldre/føresette som har ein anna språk- /kulturbakgrunn enn norsk. Når det gjeld barn busett i Osterøy kommune og med barnehageplass i private barnehagar i andre kommunar (Bergen) fekk vi igjen ei auke av kostnadane og ei overskriding av budsjettet. Tilskotet til dei private barnehagane i Osterøy vart noko høgare enn budsjettert. Tilskottssatsen jfr. Forskrift om likeverdig behandling auka frå 96% til 98% frå 1. august 2014. Det er utført tilsyn jfr. Lov om barnehagar i kommunale og private barnehagar for å sikra; brukarane sine rettar, sikra born gode oppveksttilhøve 54

sikra at barnehagen vert driven i samsvar med lov, føresegner og kommunale vedtak Målsetting i budsjett Resultat 2014 Nye barnehageplassar i tråd med søknad og barn 19 småbarnsplassar frå 1. aug. 2014 sin rett til barnehageplass. Barnehagane arbeider systematisk for å leggja til rette for å gje alle born ei god utvikling og Tidleg innsats med målretta tiltak på alle område samstundes ha verktøy for å identifisera og setja i gang ekstra tiltak når det er naudsynt. Starte arbeidet med plandokument. Stor auke i talet på born med minoritetsspråkleg bakgrunn - og Styrka tilbodet til minoritetsspråklege barn. barnehagane har stort fokus på å leggja enno betre til rette for å ivareta desse borna. For å gje dei ei god utvikling på alle område. Styrka leiarskap som fører til utvikling og kvalitet av barnehagane. Pedagogisk leiing i barnehagen Oppstart «Kvalitetsarbeid og endringsleiing». Eit kompetent personale - alle tilsette har god Rekruttera og behalda fagpersonale kompetanse og er i stand til å gje læring og omsorg i pedagogdekking som er i tråd med samsvar med kommunale og sentralt gjevne Lov om barnehagar. målsetjingar Utvikla kvar barnehage til ein lærande organisasjon Opplæring og kompetanseutvikling Kvalitetsindikator Resultat Resultat Mål Resultat 2012 2013 2014 2014 Barn i barnehage 0-5 år 399 405 425 420 Born på venteliste *42 *45 *10 *10 Minoritetsspråklege 34 Kommunale barnehagar 6 6 6 6 Private barnehagar 2 2 2 2 Del av 5 åringar som får gjennomført Alle Alle Alle barnesamtale. Medarbeidarar/organisasjon Del tilsette med pedagogisk bemanning 28.5 29.5 29,0 32.5 Del av tilsette som har gjennomført medarbeidarsamtale 100% 100% 100 % 100% *Born på venteliste er born som ikkje fyller retten til ein barnehageplass, jfr. Lov om barnehagar. 55

Plassar i kommunale/private barnehagar per 2014 2011 2012 2013 31.12. 2014 Fotlandsvåg barnehage 30 32 32 33 Mjøsdalen barnehage 15 23 21 24 Lonevåg barnehage 94 94 90 90 Hauge barnehage 30 35 50 60 Haus barnehage 75 69 70 74 Valestrand barnehage 37 36 34 34 Sum plassar i kommunale barnehagar 281 289 297 316 Reppen barnehage 84 84 76 78 Osterøy gårds og friluftsbarnehage A/S 32 26 27 28 Sum plassar i private barnehagar 116 110 103 104 Open barnehage Lonevåg (klubbhuset OIL) 20 15 0 0 Årsverk i dei kommunale barnehagane 2012 2013 2014 Førskulelærarar 28.5 29.5 31.5 Fagarbeidar / assistent 35.5 36.5 37.5 Tabellen syner ein auke i talet på opphaldstimar per årsverk og speglar den innsparinga som har vore i dei kommunale barnehagane dei siste åra. Samanlikna med andre kommunar ligg Osterøy høgt her. Det vil seie at det er mange born per ansatt. 13500 13000 12500 12000 11500 11000 10500 10000 Korrigerte oppholdstimer per årsverk i kommunale barnehager 11609 12954 12462 11511 11190 11267 Korrigerte oppholdstimer per årsverk i kommunale barnehager 56

180000 170000 160000 150000 140000 130000 120000 110000 100000 Korrigerte brutto driftsutgifter i kroner per barn i kommunal barnehage 131641 133608 134475 Osterøy 2012 Osterøy 2013 Osterøy 2014 155763 158576 Averøy 2014 Andebu 2014 173905 Landet u. Oslo 2014 Korrigerte brutto driftsutgifter i kroner per barn i kommunal barnehage Tabellen syner at Osterøy kommune har låge kostnader per barn i kommunale barnehagar samanlikna med andre kommunar og at kostnaden dei siste åra korrigert for lønsog prisstigning er synkande. Forklaringa på dei lave kostnadane ligg i førre tabell som viser låg bemanning per barn. Tabellen ovanfor syner at andel barn i barnehage i Osterøy er noko lågare enn i landet elles(raud). Dette saman med låge kostnader pr barn gjer at kommunen brukar relativt lite penger på barnehagedrift samanlikna med andre kommunar (blå). Andelen barnehagetilsette i kommunale barnehagar med pedagogisk utdanning har i 2014 vist ein gledeleg auke, og ligg no godt over landsgjennomsnittet. 57

Grunnskulen Grunnskulen i Osterøy har som visjon å gje elevane lærelyst og arbeidsglede. Gjennom dette arbeidet har ein som målsetjing at læringsutbyttet til elevane skal bli større. I Kvalitetsutviklingsplanen for grunnskulen i Osterøy for perioden 2011-2014 har me 3 prioriterte satsingsområde: Styrke grunnleggjande dugleikar Styrke sosial kompetanse Vurdering for læring og utvikling I 2014 har ein òg hatt eit særskilt fokus på: Tidleg innsats med målretta tiltak Vidareføre innføring av valfag på ungdomssteget, no også på 10.trinn. Endre rutinar for oppmelding til PPT. Meir fokus på tilpassa opplæring med målsetjing om å redusere behovet for spesialundervisning. 2014 er det første året med full verknad av endra skulestruktur. Det har vore stort fokus på å utvikle gode læringsmiljø ved skulane som har fått nye elevgrupper, Hauge, Haus, Lonevåg og Valestrand. Etter kvart ser me òg resultat av langsiktig målretta arbeid. Me registrerer positiv utvikling både på nasjonale prøver og i elevundersøkinga. Osterøyskulen har eit samarbeid mellom Nordhordlandskommunane og Statped Vest. Prosjektet har som mål: Å ivareta kommunen sine behov for teneste på det spesialpedagogiske området. Å ivareta Statped Vest sitt behov for å gje rett teneste i rett omfang. Medverke til tidleg innsats, inkludering og tilpassa opplæring på ein meir systematisk måte. Ressursteam Som ein del av dette prosjektet vart det i 2014 starta opp eit prosjekt med å bygge opp ressursteam ved Lonevåg skule. Prosjektet er eit samarbeid mellom Lonevåg skule, PPT Osterøy og Statped. Bakgrunnen for prosjektet var nokre utfordrande elevsaker ved Lonevåg skule der Statped var inne i arbeidet. Formål med prosjektet er å utvikle gode rutinar for systemretta arbeid på det spesialpedagogiske området, og heve kompetansen på dette området både i PPT og ved skulen. Prosjektet har som mål: Bygge opp kompetansen ved Lonevåg skule slik at skulen sin generelle mestringskompetanse på det spesialpedagogiske feltet vert styrka. Sidan Lonevåg 58

skule i fleire år har vore ein PALS-skule, er det naturleg å bygge vidare på dette arbeidet. Bygge opp kompetanse i PPT som kan nyttast både individretta og systemretta. Utvikle gode system i skulane for kartlegging og tidleg innsats. Det er eit kommunalt mål at PPT skal jobbe meir systemretta. Dette er i samsvar med sentrale føringar. Bygge opp gode samhandlings- og koordineringsprosedyrer mot andre kommunale tenester slik at hjelpa blir samordna og kjem raskare i gang. Bygge opp ein modell som kan overførast og implementerast ved dei andre skulane i kommunen. Målsetting i budsjett Resultat 2014 Styrke grunnleggjande dugleikar Fokus på lese- og skriveopplæringa. Skulane har utvikla periodeplanar med kompetansemål og læringsmål på kvart steg. Skulane har stort fokus på lese- og skriveopplæringa og arrangerer ulike tiltak for å betre læringsutbyte til elevane. Døme: lesekurs, fokus på lesing i alle fag, samarbeid med biblioteket for betre lesestimulering, m.m. Fokus på matematikkopplæringa. Skulane har utvikla periodeplanar med kompetansemål og læringsmål på kvart steg. Skulane har arrangert fagdagar/veke med særskilt fokus på matematikk. Læringsmåla i matematikk er innarbeidd i periodeplanane og har meir fokus på matematikk i fleire fag. Nytte kartleggingsverktøy. Skuleeigar har hatt fokus på opplæring i bruk av ulike kartleggingsverktøy i fleire fag i samarbeid med NKR. Fokus dette året har vore minoritetsspråklege elevar. Kompetanseutvikling for lærarane. I 2014 har vi 1 lærar som får vidareutdanning i lesing, 1 lærar som får vidareutdanning i engelsk og 4 lærarar som får vidareutdanning i matematikk. Betre læringsmiljø Tidleg innsats med målretta tiltak på alle nivå. Skulane jobbar systematisk med kartlegging i grunnleggande dugleikar for å få oversikt over korleis elevane utviklar seg i høve til kompetansemåla på dei ulike trinna. Dette gir viktig informasjon i høve til å sette inn tiltak på eit tidleg tidspunkt. Fokus på klasseleiing. Alle skulane har fokus på god klasseleiing. 59

Vurdering for læring og utvikling Skulane avslutta våren 2013 eit etterutdanningsprogram i klasseleiing der skulane også fekk ekstern rettleiing. Dette var eit samarbeid med NLA. Klasseleiing er framleis eit område skulane har stort fokus på. Fokus på overgangar mellom ulike skuleslag. Plan for overgang barnehage/skule og barneskule/ungdomsskule har vorte evaluert og ulike forbetringstiltak har vorte prøvd ut. Elevmedverknad. Skulane jobbar med å gje elevane meir medverknad i skulekvardagen. Eit tiltak som har fungert svært godt er Trivselsleiarane. Der elevar er med å tek medansvar for positive aktivitetar i friminutta. PALS 3 barneskular arbeider med PALS. PALS står for «positiv atferd, støttande læringsmiljø og samhandling». Skulane har sterkt fokus på å skape gode relasjonar mellom elevar og vaksne. PALS er eit viktig verktøy for å utvikle gode læringsmiljø. Styrke samarbeidet med FAU Skulane har stort fokus på samarbeid med føresette. Trivselsleiarane 4 barneskular og ungdomsskulen har ordning med trivselsleiarar. Dette er eit tiltak der elevane er med å tek ansvar for positive aktivitetar i friminutta. Ordninga har hatt svært positiv effekt på trivselen til elevane i friminutta. Konfliktnivået er senka betrakteleg. Elevane får systematisk undervegsvurdering og hjelp til å vurdere seg sjølve i høve til læringsarbeidet. Dei fleste elevane er meir motiverte for læring når dei veit kva kompetanse mål dei skal nå og kva kriterier dei blir vurdert i høve til for å nå måla. Fleire av skulane har teke i bruk skulevandring som verktøy. I arbeidet med skulevandring er leiinga ved skulen ute i klasseromma og observerer undervisninga. Rektor får på den måten betre kjennskap til arbeidet i klasserommet, og saman med lærarane reflekterer dei over eigen praksis og utvekslar erfaringar med kvarandre. 60

Kvalitetsindikatorar Trivsel, spørjeundersøking blant elevane i 7. og 10. klassetrinn, skala 1-5, (høg verdi er positivt resultat) Mobbing, spørjeundersøking blant elevane i 7. og 10. klassetrinn, skala 1-5, (låg verdi er positivt resultat) Oppleving av faglig rettleiing, spørjeundersøking blant elevane i 7. og 10. klassetrinn, skala 1-5, (høg verdi er positivt resultat) Gjennomsnittspoeng for avgangselevar i grunnskulen/ nasjonalt gjennomsnitt Medarbeidar Resultat 2012 7.kl: 4,3 10.kl: 4,3 7.kl: 1,3 10. kl: 1,3 7.kl: 3,7 10.kl: 3,5 O = 39,3 N = 39,9 Resultat 2013 7.kl: 4,3 10.kl: 4,3 7.kl: 1,3 10.kl: 1,3 7.kl: 3,7 10.kl: 3,5 O = 40,5 N = 40,1 Mål 2014 7.kl: 4,4 10.kl: 4,4 7.kl: 1,2 10.kl: 1,2 7.kl: 3,9 10.kl: 3,7 Resultat 2014 7.kl:4,2 10.kl:4,4 7.kl:1,4 10.kl:1,0 7.kl:4,4 10.kl:3,8 O = 40,6 O = 38,8 N = 40,4 Medarbeidarsamtalar 100 % 100% 100% 100% 1. Kvalitetsindikatorane i Elevundersøkelsen er endra frå tidlegare år. Ein kan derfor ikkje samanlikna alle resultata med tidlegare år. Her er det plukka ut dei indikatorane som er råd å samanlikna. Vi ser at ungdomssteget har hatt god måloppnåing på alle områda. Medan barnetrinnet slit meir når det gjeld tala på mobbing. Her er det store individuelle skilnader mellom barneskulane. 2. Gjennomsnittspoeng for avgangselevar har dei siste åra variert ein del. Frå vi hadde ei positiv utvikling i 2012 og 2013, har vi det siste året hatt eit meir negativt resultat. 3. Det har vorte gjennomført medarbeidarsamtalar ved alle grunnskulane i Osterøy kommune. Nasjonale prøver Nasjonale prøver er endra frå tidlegare år. Verktøyet bygger på nye kriterier. Resultata frå tidlegare år kan derfor ikkje samanliknast med dei nye resultata. Udir skriv fylgjande: Resultata skal brukast av skular og skuleeigarar som grunnlag for ei kvalitetsutvikling i opplæringa. Prøvane er ein del av undervegsvurderinga og skal gjennomførast om hausten på 5., 8. og 9. steget. Prøver i grunnleggjande ferdigheiter Nasjonale prøver er ikkje prøver i fag, men i grunnleggjande ferdigheiter i alle fag. Prøvane i lesing og rekning tek derfor ikkje berre utgangspunkt i kompetansemåla i norsk og matematikk, men også i andre fag der mål for lesing og rekning er integrerte. Prøvane i engelsk skil seg frå dei to andre prøvane sidan dei tek utgangspunkt i kompetansemål i eit fag. Prøver på 5., 8. og 9. steget Nasjonale prøver skal gjennomførast om hausten, kort tid etter at elevane har starta på 5., 8. og 9. steget. Mange elevar skiftar skule frå barnesteget til ungdomssteget. Derfor seier ikkje prøvene på 8. steget noko om kvaliteten på ungdomssteget, men fortel kva elevane har med seg av grunnleggjande ferdigheiter frå barnesteget. Det er mogleg for skuleeigar å 61

tilbakeføre resultata på 8. steget til avgivarskulane på 7. steget. Prøva på 9. steget i lesing og rekning er dei same prøvene som blir gjennomførte på 8. steget og dei vil seie noko om kva elevane har lært det siste året. Resultat 5.klasse, hausten 2014: trenden vi såg i utviklinga i 2013 har såleis halde fram. Resultat 8.klasse, hausten 2014: Resultat 9.klasse, hausten 2014: 50 skalapoeng er gjennomsnittet nasjonalt. Osterøy ligg på gjennomsnittet i lesing og rekning med 50 skalapoeng. I engelsk ligg vi litt under med 49 skalapoeng. Tidlegare år har vi lagt under det nasjonale snittet i alle dei tre faga. Den positive Når vi ser samla på resultata for 8. og 9.trinn, ser vi at elevane har ein svært positiv utvikling frå 8. til 9. trinn. Dette er i samsvar med resultata vi har hatt dei siste åra etter det gamle systemet. På 9. trinnet ligg resultata over landsgjennomsnittet på 50 skalapoeng. I lesing er resultatet 54 skalapoeng og i rekning er resultatet 53 skalapoeng. Merknad: Det er ikkje utarbeidd nasjonale prøver i engelsk for 9.trinn. 62

Nøkkeltal 2013 2014 Skule: Elevar Deling Lærar Ass. Elevar Deling Lærar Ass. Fotlandsvåg 65 4-delt 7,05 1,35 61 4-delt 6,98 1,16 skule Hauge skule 62 4-delt 6,70 1,47 60 4-delt 5,90 1,44 Haus skule 155 8-delt 15,79 4,90 150 8-delt 14,62 4,21 Lonevåg skule 232 11-delt 23,55 6,49 231 11-delt 23,50 5,65 Valestrand 165 8-delt 16,38 5,05 169 8-delt 16,47 3,82 skule Barneskular i 679 35-delt 69,47 19,26 671 67,47 16,28 alt Osterøy 250 9-delt 31,69 3,83 250 9-delt 31,30 3,22 ungdomsskule Totalt 929 44-delt 101,16 23,09 921 98,77 19,50 SFO og leksehjelp er inkludert i ressursbruken. Tal på lærarar inkl. administrasjon og assistentar er samla årsverk pr. skule Endringar i skulestrukturen Budsjettåret 2014 er det første året med heilårsverknad av endringane i skulestrukturen. Driftsutgifter 29 28 27 26 25 24 23 22 21 Netto driftsutgifter grunnskolesektor (202, 215, 222, 223), i prosent av samlede netto driftsutgifter 26,5 26,3 25,2 Osterøy 2012 Osterøy 2013 Osterøy 2014 Averøy 2014 Andeby 2014 Landet u. Oslo2014 28,4 27,2 24 Tabellen syner at kommunen sin andel av totale driftsutgifter til skuledrift totalt settt inklusiv bygningsdrift, SFO og skuleskyss er synkande. Samla sett ligg den over landsgjennomsnittet, men under samanliknbare kommunar. 63

140000 120000 100000 80000 60000 40000 20000 0 94537 95675 95006 79112 79498 79630 12191 12604 11445 Osterøy 2012 Andel driftsutgifter per innbygger 6-15år skule Osterøy 2013 Osterøy 2014 114401 96944 100843 86894 78048 81167 22086 Averøy 2014 13846 16033 Andeby 2014 Landet u. Oslo2014 Netto driftsutgifter til grunnskolesektor (202, 215, 222, 223), per innbygger 6-15 år, konsern Netto driftsutgifter til grunnskole (202), per innbygger 6-15 år, konsern Netto driftsutgifter til skolelokaler (222), per innbygger 6-15 år, konsern Den blå stolpen syner totale driftsutgifter til grunnskulese ktoren inklusiv bygningsdrift, SFO og skuleskyss. Her har kommunen nesten ikkje hatt auke dei to siste åra og hensyntatt prisstigning har realutgiftene gått ned. Ein ligg også lågt samanlikna med landet og samanliknbare kommuner. Den raude stoplen syner kun utgifter til undervisning. Denne viser same trend som den blå stolpen med realnedgang i kostnadene, men her ligg kommunen meir gjennomsnittleg samanlikna med landet, og samanliknbare kommunar. Den grønne stoplen syner at kostnadene til bygningsdrift skule er synkande og låge samanlikna med landet elles. 64

Tabellen ovanfor syner at kommunen har låge kostnader knytta til SFO-utgifter pr elev i aldersgruppa 6-9år hovedsakleg fordi det er ein låg andel som brukar sfo men også fordi ein har ei rimeleg drift av SFO ordninga. Utgifter knytta til skuleskyss er noko høgare enn landsgjennomsnittet og aukande både på grunn av fleire elevar som får skuleskyss og at prisane på skyleskyss har auka mykje dei siste åra. 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 Driftsutgifter til undervisningsmateriell og inventar/utstyr skule 1360 1371 1320 155 Osterøy 2012 391 Osterøy 2013 269 Osterøy 2014 1630 1087 520 510 Averøy 2014 Andeby 2014 1418 889 Landet u. Oslo2014 Driftsutgifter til undervisningsmateriell (202), per elev, konsern Driftsutgifter til inventar og utstyr (202), per elev, konsern Tabellen syner at kommunen har låge utgifter til inventar og utstyr til elevane og meir gjennomsnittlege kostnader til undervisningsmateriell. Spesialundervisning Andel av elevar som får spesialundervisning 25 20 15 10 5 19,1 18 13,8 10,3 20,5 14,5 9,3 16,2 13,9 12,9 11,4 8,9 7,9 8,4 6,3 5,2 10,5 9,5 Andel elever i grunnskolen som får spesialundervisning, 1.-4. trinn Andel elever i grunnskolen som får spesialundervisning, 5.-7. trinn Andel elever i grunnskolen som får spesialundervisning, 8.-10. trinn 0 Osterøy 2012 Osterøy 2013 Osterøy 2014 Averøy 2014 Andeby 2014 Landet u. Oslo2014 65

Andelen av elevar som får spesialundervisning i grunnskulen på Osterøy er framleis høg, men er synkande. Andelen er spesielt høg i aldersgruppa 5-7.trinn. Skulefritidsordning 70 60 50 40 30 20 10 50,3 22,8 Andel innbyggere 6-9år som nyttar SFO i prosent 43,5 11,1 39,7 12,8 47,9 38,8 62,4 60,9 55,7 54,9 Andel innbyggere 6-9 år i kommunal og privat SFO Andel elever i kommunal og privat SFO med 100% plass Tabellen syner at bruken av SFO-tilbudet i kommunen både låg er synkande og det er sværs liten andel som nyttar seg av tilbudet om 100% plass. 0 Osterøy 2012 Osterøy 2013 Osterøy 2014 Averøy 2014 Andeby 2014 Landet u. Oslo2014 Foreldrebetaling SFO dei siste tre åra. 2012 2013 2014 Inntil 9 timar per veke 1 000 1 300 1 330 9 15 timar per veke 1 560 1 800 1 845 Over 15 timar per veke 2 320 2 500 2 550 Leksehjelp vart innført frå 01.08.2010 for elevane i 1.-4.klasse. Osterøy kommune gir tilbod om leksehjelp ved alle barneskulane. Skulefritidsordning/ leksehjelp Skuleåret 2011/2012 Skuleåret 2012/2013 Skuleåret 2013/2014 Skuleåret 2014/2015 Bemanning, årsverk 9,35 9,80 6,90 7,20 Totalt tal born i SFO 176 170 156 146 Av dette er born med 146 opphaldstid 6-14 veketimar Av dette born med 81 36 10 15 opphaldstid over 15 veketimar Tal born med særlege 5 4 4 4 behov Leksehjelp 360 350 364 350 66

Målsetting i budsjett Resultat 2014 Leksehjelp ved alle skular Alle skulane har hatt tilbod om leksehjelp. Ny plan for sfo-tilbodet Familiens hus Familiens Hus skal vere eit tverrfagleg lågterskeltilbod. Ein føreset samarbeid på tvers av sektorar og mellom tenestene. Å bygge Familiens Hus er ein kontinuerleg prosess der barn sine behov er utgangspunkt for våre tiltak og der nasjonale, regionale og lokale rammer gir retning å styre etter. Familiens hus består av Tverrfagleg Teneste, PPT og Barneverntenesta. Vi jobbar stadig med å betre våre rutinar og effektivisere drifta slik at midlane vert nytta best Leiar Familiens Hus mogleg. Tala for 2014 syner ein Barnevern Tverrfaglig reduksjon i tilmelding til PPT tenesta teneste barnevernstenesta. Fylkesmannen gjennomførte tilsyn med barnevernstenesta, som konkluderte med ingen avvik eller merknadar innan område søkelyset var satt på. Vi tek det som ein anerkjenning av kvalitativt godt arbeid på trass av stort arbeidspress. PPT har fått ny fagleiar i løpet av året og er i godt gang med å vri merksemda mot systemretta arbeid. PPT PPT yter i hovudsak tenester til fylgjande områder: Barnehage, grunnskule og vaksenopplæring. I tillegg til arbeid med enkeltsaker er verksemda involvert i meir systemretta arbeid som til dømes ressursteamprosjektet med Stat ped vest, Pals og Zippy. Dette i samarbeid med dei andre tenestene i Familiens hus og skulane. PPT har hatt fokus på 67

å betre kompetansen og kvaliteten på sakkunnige vurderingar. Det vart tilsett ny fagleiar september 2014. Sakkunnig arbeid: 2012 2013 2014 Nye tilviste saker 43 33 33 Saker på venteliste* 11 5 17 Saker med aktivitet 300 250 Avslutta saker 56 *Saker på venteliste er varierande i høve type sak, og når på året dei blir tilvist. Varierer mellom 8. månader og 1,5 år. Mange saker er ikkje starta på grunn av redusert bemanning deler av året i 2014. Systemarbeid: PPT deltek i eit 3-årig prosjekt med Statped vest, i høve til etablering av ressursteam på Lonevåg skule (starta januar 2013). Målet er at skulen skal kome raskare i gong med tiltak, og at dei i større grad enn tidlegare, skal prøve ut tiltak før eventuell tilvising til PPT. Barnevernstenesta Barnevernstenesta sitt ansvarsområde er barn frå 0 til 18 år. Barn kan få vidareført barnevernstiltak fram til dei er 23 år etter eige samtykke. Vårt ansvar i kommunen er å følgje med på dei forhold barn lever under og bistå familiar med behov for hjelp. Vi har fokus på å avdekke vanskar tidleg, slik at barn og unge unngår varige problem. Tiltak er vanlegvis knytt til barna sin heim. Eksempel på tiltak er råd og rettleiing, besøksheim, miljøarbeidar, ansvarsgruppe og støttekontakt. Barnevernstenesta har muligheit til å plassere barn utanfor heimen når det er naudsynt, anten i samarbeid med foreldre eller utan samtykke. Plasseringsstad er vanlegvis i beredskaps- eller fosterheim. Barnevernstenesta samarbeider blant anna med skule, barnehage, helsestasjon, PPT, Tverrfagleg teneste, pleie og omsorg og psykiatritenesta. I 2014 mottok Osterøy barnevernsteneste 62 nye bekymringsmeldingar, og 58 undersøkingar blei konkludert. Dette er ein reduksjon frå 2013. I 33 (57%) av undersøkingane blei det konkludert med iverksetting av tiltak frå barnevernstenesta. Dei hyppigast nytta hjelpetiltaka er familieveiledning og ansvarsgruppemøte. Barnevernstenesta jobbar målretta for å gjennomføre undersøkingar innan 3 månadars fristen. I 2014 blei 41 (71 %) av undersøkingane konkludert innan frist. Av dei sakene som gjekk over frist, var 8 (14%) utvida grunna saka sin karakter. 9 (16%) av undersøkingane gjekk over frist grunna manglande kapasitet i barnevernstenesta. Osterøy barnevernsteneste har kontinuerlig fokus på å jobbe strukturert slik at flest mogleg undersøkingar vert konkludert innan frist. Helsestasjon, skule og privatpersonar var dei grupper som i 2014 gav den største andelen av meldingar til barnevernstenesta. Dei to største kategoriane i forhold til årsak til melding dette året var foreldredugleik og høg grad av konflikt i heimen/vold/overgrep. Analyse av tal for 2014 syner at det er ein reduksjon i talet på bekymringsmeldingar til barnevernstenesta, samt ein reduksjon i talet på barn som mottar hjelpetiltak. Det er eit relativt stabilt tal på plasserte barn. Denne utviklinga kan forståast på fleire måtar. Ein av 68

årsakane kan vere at fleire familiar får god hjelp av Tverrfagleg teneste som er eit lågterskel tilbod. Tverrfagleg teneste bistår også med veiledning direkte til skule, som også kan dempe noko av tilmeldinga til barnevernstenesta. Det som samtidig er eit utviklingstrekk i barnevernstenesta er at ein aukande del av sakene har høg alvorsgrad, og er svært arbeidskrevjande. Vidare er det i dag auka krav til handtering av dei ulike saksområda, eksempelvis vald og overgreps saker. Det er også auka krav til eksempelvis korleis undersøkingar skal gjennomførast og oppfølging av fosterheimar. Det gjer at reduksjon i saker ikkje gjev ein reduksjon i arbeidsmengde for den enkelte sakshandsamar. Barnevernstenesta har dette året hatt systemrevisjon frå Fylkesmannen i høve oppfølging av fosterbarn. Fylkesmannen fann ingen avvik med drifta, og hadde heller ingen merknader. Barnevernstenesta har levert eit rekneskap i balanse. Det er også dette året ein reduksjon i utgiftene til tiltak i familien. Det syner at Tverrfagleg teneste sine tiltak er formålstenlege for familiar knytt til barnevernstenesta og gir ein økonomisk gunstig effekt for kommunen totalt. Tabellen ovanfor syner fallande kostnader til barnevernsteneste pr innbygger i aldersgruppa og at kommunen i 2014 ligg omtrent på landsgjennomsnittet. 69

Tverrfagleg teneste Medarbeidarane i Tverrfagleg teneste jobbar både med enkeltsaker og med grupper (elevar, tilsette og foreldre), men vi har hatt mindre gruppetiltak enn forventa. Enkeltsaker tilvist Tverrfagleg teneste Fordeling av sakar: Vi ser at tilvising frå helsestasjon og lege har gått ned. Dette kan ha samanheng med at kommunepsykolog ikkje har kontor på Helsestasjonen lengre, men no er samlokalisert med resten av Familiens Hus. Tilvising frå barnevernstenesta har auka noko. Dette kan ha samanheng med at Bufetat har lagt ned sine veiledningstenester som tidlegare har vore nytta av barnevernstenesta. Dette inneber at kommunen sjølv må stille med hensiktsmessige tiltak, noko vi tenkjer at vi har klart på ein tilfredsstillande måte. Vi ser likevel behov for ytterlegare kompetanse for å møte barnevernet sine behov for tiltak. PPT og Tverrfagleg teneste samarbeider i mange saker. Saka er gjerne tilvist frå skule, event. barnehage. Tenesta klarer å ta unna tilmeldte saker fortløpande. Dette betyr at vi kan starte opp i saker umiddelbart. Tenesta fungerer derfor som det lavtersketilbodet som var tenkt. I tillegg til miljøterapi jobbar også miljøterapeut med rekruttering og oppfølging av bl.a tilsynsførarar, besøksheimar og fritidskontaktar, samt refusjon for barnevernstenesta. Miljøterapeuten har hausten 2014 også jobba noko i samband med mottak av flyktningar. Barnehageprosjektet Vi har sidan hausten 2012 hatt prosjekt knytt opp til barnehagane med tanke på tidleg innsats. Prosjektet blei avslutta hausten 2014. Vi opplever samarbeidet med barnehagane som positivt. Dei tek kontakt pr. telefon for drøfting og tilviser barn og foreldre til oss, samt 70

at dei bruker oss som veiledarar. Det er også foreldre som tek direkte kontakt med oss på anbefaling frå barnhagen. Konsultasjonsteam Tverrfagleg teneste, ved familieterapeut er koordinator for konsultasjonsteam for vold og seksuelle overgrep i kommunen. Her deltek også kommunepsykologen. Konsultasjonsteamet har møte ein gong i månaden, samt eit opplærings og veiledningsansvar ut til samarbeidspartnarar. Målsetjing i budsjett Resultat 2014 Tidleg innsats Reetablering av konsultasjonsteam Utdanne veileder- tilbod om Friendskurs PPT ansvar for å Implementere PALS på 2 skular 3 felles fagdagar (Smiso + 2 dagar arrangert av konultasjonsteamet) Redusere tilvisingar til PPT Vidareutvikle tverrfagleg samarbeid Tiltaksplan utarbeidd av PPT for sektoren Rutinehandbok utarbeidd av PPT for sektoren Samarbeid om plan for førebyggande tiltak i sektoren Reetablere konsultasjonsteam Kvalitetsindikatorar Resultat Resultat Mål Resultat 2012 2013 2014 2014 Ventetid (månader) på tilbod frå PPT 8 2-7 mnd 6 6-7 mnd Tilbod om avklaringssamtale med psykolog innan 1 veke etter kontakt Innan ei veke Innan ei veke* Innan ei veke Nøgd med informasjon frå og tilgang til * Familiens hus, brukarundersøking. Oppleving av ein heilskaplig teneste, * brukarundersøking Samlingar for kompetanseutveksling mellom skule, barnehage og Familiens hus 1 Gruppe Veilednin g 1 3 71

Bhg 23 gr Foreldrerettleiingskurs 4 0 2 1 Førebyggande prosjekt 1 1 1 1 *Mål oppnådd inntil stillinga blei vakant. Årsverk i Familiens hus* R 2012 R 2013 B 2014 R 2014 Helsestasjon 4,8 4,8 4,8 4,8 PPT 3,0 3,0 3,0 3,0 Tverrfaglig teneste 4,0 3,9 2,9 *3,9 Barnevern *6,4 *7,0 5,4 5,4 Sum årsverk 18,2 18,7 16,1 *17,1 *Auke grunna styrkingsmidlar frå Fylkesmannen Helsestasjon og skulehelsetenesta Oppgåvene er å drive svangerskapsomsorg, helsestasjon, skulehelseteneste og miljøretta helsevern. Brukarane er gravide, barn og unge mellom 0 og 20 år. Dette inneber rettleiing til foreldre av omtalte gruppe og lærarane. Ein følgjer gjeldande lover og retningsliner. Organisering og aktivitet Det er jordmor tilsett ved helsestasjonen. På grunn av sjukemelding vart det ikkje svangerskapskontroll hjå jordmor i starten av året. Resten av året har etterspørselen vore stor og jordmor har hatt eit stort arbeidspress. Alle fyrstegongsfødande får tilbod om fødselsførebuande kurs. Dette året har vi hatt fleire gravide med særskilte behov og utfordringar. Desse har hatt behov for ekstra oppfølging. To av helsesøstrene, den eine leiande helsesøster, har ansvar for born 0-5år på helsestasjonen. Vi hadde 85 fødsler i 2014. Vi har hatt tilbod om nettverksamling for alle fyrstegongsfødane og tilflyttande fleiregongsfødande. På dei tre minste borneskulane er helsesøster tilgjengeleg annankvar veke medan helsesøster er tilstades kvar veke på dei andre skulane. Etterpørselen er stor og utfordringane er mange. Vi opplever at fleire må bli avviste og «stå på vent» på grunn av manglande kapasitet. Mange born har behov for oppfølging over tid og dette går på bekostning av ynskje med å jobbe meir gruppevis og systemretta. Samarbeidet med skuleleiinga og lærarane vert oppleva som godt og vi ser betydninga av dette Talet på individuelle konsultasjonar har vore 4146 og talet på gruppekonsultasjonar var 231. Forutan desse har me hatt ansvar for og deltatt på ansvarsgruppemøter og tverrfaglege møter. 72

Nøkkeltal frå Kostra 2012 2013 2014 Antall gravide som fullførte fødselsforberedende kurs i helsestasjons 80 36 24 regi Antall gravide som har møtt til svangerskapskontroll ved 78 83 90 helsestasjonen Antall hjemmebesøk innen 2 uker etter hjemkomst 91 95 78 Antall fullførte helseundersøkelser innan utgang av 8.leveuke (6 ukers 95 60 79 kontr.) Antall fullførte 2-3 års kontroller 83 80 116 Antall fullførte 4 års kontroller 71 114 81 Antall fullførte helseundersøkelser innen utgangen av 1.trinn, 1541* 146 90 grunnskolen *feilført Målsetjing i budsjett Resultat 2014 Tidleg innsats Alle har fått tilbod om heimebesøk innan 14 dagar etter fødsel.vi har etablert kontakt pr.tlf. med alle nyfødtes mødre med ein gong vi har motteke fødselsmelding. Alle nytilflytta og nyoppdagne har fått time på helsestasjonen for å bli kjent Fremme utvikling hjå barn og unge Hatt undervisning om «psykisk førstehjelp» i alle 5.klassingane på alle borneskulane. Oppstart av grupper på ungdomskulen i samarbeid med psykolog og psykiatrisk sjukepleiar. Vidareutvikle tverrfagleg samarbeid Fått etablert samarbeidsavtalar og faste møter med andre fagtenestar. Har ikkje fått etablert faste møter med fastlegene, men hatt faste møter med kommunelegen og helsestasjonslegen. Helsestasjonen har vore representert i prosjektgruppen for Teamaplan for rus og psykiatri, Tverrfagleg plangruppe, Flyktningprosjektet, Styringsgruppe for prosjekt ved Lonevåg skule og i konsultasjonsteam Kvalitetssikre tiltak Fått etablert betre elektronisk journalføring. Har jobbet med rutiner og systemer.dette arbeidet skal prioriterast vidare 73

Kvalitetsindikatorar Resultat Resultat Mål Resultat 2012 2013 2014 2014 Fødselsførebuande kurs til 100% 29,88 % * 80 % 26,60* førstegongsfødande Heimebesøk til alle nyfødde innan 14 94% 95% 90 % 96 % dagar Gjennomføring av konsultasjonar i tråd med retningslinjer og innan fastsette tidsrammer * Ingen meldte avvik Samarbeidsmøter med fastlegane 0 2 0 Samarbeidsmøter med barnevern 2 2 2 Samarbeidsmøter med PPT 1 2 0 Samarbeidsmøter med psykiatritenesta 1 2 2 Samarbeidsmøter med fysioterapitenesta 1 1 g. i mnd 1g.i mnd Zippy rettleiing for lærarane 3 pr.år 4 3 Foreldrerettleiingskurs 1 1 0 Vaksinasjonsdekning 93-95 % 95 % 95-96%* Psykologisk førstehjelpundervisning til 5. 95 % 100% klassingane *fleire har fått eiget tilbod pga sin særskilte situasjon *ikkje fått nye tall frå Sysvak,basert på interne tall. Årsverk helsestasjon B 2012* R 2013 B 2014 R 2014 Jordmortenesta 0,6 0,6 0,6 0,6 Merkantil 0,6 0.6 0.6 0,6 Helsesøster 3,6 3,6 3,6 3,6 Sum årsverk 4,8 4,8 4,8 4,8 Biblioteket Osterøy bibliotek har som visjon å vere eit aktivt og kreativt kultur- og kunnskapssenter, ein oase og eit digitalt rom, der menneske kan søkje inspirasjon, informasjon og kunnskap. Osterøy bibliotek har følgjande satsingsområde: Born og unge Kultur Ikt og kunnskap 2014 har vore prega av den nye bokbussen Mime. Barnehagane, skulane, omsorgsbustadane og sjukeheimen vil få god nytte av den nye bokbussen. 74

Formidling og lesestimulering for barn er svært viktig, samt å gje tilbod til eldre som ikkje kjem seg til hovudbiblioteket. hovudbilbioteket. Med tema som «skrekk og gru» eller «Noas ark» har det til saman vore 66 små arrangement for 1 165 deltakarar. Dette har bidratt til auka utlånstal, sjølv om hovudbiblioteket har hatt redusert utlån som ein konsekvens av redusert opningstid (frå 4 dager i veka i 2013 til 3 dagar i veka i 2014). Samla har det vore 20 000 besøk i bokbussen og Prøysenjubileet vart markert med «Tango for to» saman med Senioruniversitetet. Stor Prøysenutstilling og ikkje minst Prøysenjul med Prøysenvandring til speglane i biblioteket, der det var quiz og julenøtter og konkurranse for dei som ville. Bilete frå arrangement. Hovudbiblioteket har hatt 15 arrangement i 2014 for store og små med omlag 675 deltakarar. For dei aller minste var eventyrstund med Klovnen Knut stor suksess. Biblioteket har hatt samarbeid med Osterøy senioruniversitet om 9 foredrag. Det var 11 utstillingar Samarbeid med skulane: Alle skulane har fått vore med på ulike arrangement og tiltak. Les for livet for alle 5. klassane var i år ved Jørn Lier Horst som også hadde Litterær lunsj i biblioteket for vaksne. Biblioteket har levert 8 lesestimuleringsopplegg til skulane, samt mange bokkkassar til skulane og barnehagane. Dette vert ikkje registrert som utlån, men ein kan forsiktig stipulere det til 3000 utlån, truleg meir. Vi står for drift av biblioteket på Osterøy vidaregåande skule og har noko samarbeid om arrangement. Jørn Lier Horst 75

Samarbeid med Hordaland fylkesbibliotek om utlån av e-bøker Oppstart av utlån av e-bøker var ein milepæl og utlån av nedlastbare lydbøker har så vidt begynt. Dette er eit samarbeid mellom Hordaland fylkesbibliotek og alle biblioteka i Hordaland er med utanom Bergen. Vi har eit felles innkjøp og utlån av desse bøkene. Numerus Currens Biblioteket har dei siste åra arbeidd med å utvikle og tilpasse biblioteket til ei ny tid med nye media og frigjere plass i biblioteket til arrangement i tråd med ny biblioteklov. Prosjektet vert ferdiggjort i 2015, og i brukarundersøking får biblioteket gode tilbakemeldingar: 46 % opplever at det er enkelt og 38 % særs enkelt å finne fram i samlinga til biblioteket. 33 % er nøgd og 67 % særs nøgd med korleis biblioteket organiserer samlinga si på. 92 % meiner det er vorte lettare å finna fram i biblioteket på eiga hand. Målsetting i budsjett Resultat 2014 Nok PC-ar til publikumsbruk nei Nettbrett til formidling ja Ny heimeside i samarbeid med Nordhordlandsbiblioteka ja Biblioteka i Nordhordland som Litteraturhus ja Ny bokbuss utvida tilbod ja Omorganisering av det fysiske biblioteket etter nye prinsipp 80% Rullering av bibliotekplan nei Samarbeide med musea om utstillingar nei Lesestimuleringstiltaket Les for livet 2 ja Årsverk R 2012 R 2013 B 2014 R 2014 Biblioteket 2,85 3,5 3,5 3.0 * 0,5 stilling skulebibliotekar ved Osterøy vgs 40% vakans fram til 1.8., dvs reelt 2,45 årsverk Kvalitetsindikatorar Resultat Resultat Mål Resultat 2012 2013 2014 2014 Tal på utlån/ av desse frå bokbuss 32955/8396 22450/0 20 000/ 11 000 26029/5800 % - vis sjølvbetente utlån (ser vekk frå utlåna ved bokbussen) 95% 95% 95 % 96% Digitale tekstbøker (e-bøker) 0 0 100 samarbeid Tal utlån digitale tekstbøker 0 0 200 271 Digitale lydbøker 0 0 50 0 Tal utlån digitale lydbøker 0 0 100 0 Fjernlån frå andre kommunar 202 180 300 323 76

Fjernlån ut til andre kommunar 175 170 300 446 Deltakarar på arrangement, samla 993 1 368 300 2 170 Deltakarar på arrangement barn 1 835 Deltakarar på arrangement vaksne 335 Tal arrangement 92 Tabellen syner at driftsutgiftene til biblioteket per innbyggjar ligg litt høgt samanlikna med relevante kommunar og landet. Kultur og kulturskulen Kultur skal sikra gode og varierte kulturtilbod for kommunen sine innbyggjarar gjennom ulike tiltak. - Støtta lokale kulturelle prosjekt med økonomisk hjelp og fagleg påfyll. - Formidla tilbod utanfrå vidare til institusjonar, lag og organisasjonar. - Ta vare på kulturelt mangfald og lokale talent gjennom eigne arrangement. I budsjettåret 2014 har stillinga som kulturkonsulent stått vakant på grunn av budsjettsituasjonen. Nokre kulturmidlar blei delt ut til lag og organisasjonar på bakgrunn av søknad og dokumenterte utgifter i slutten av året. Kulturprisen vart delt ut i 2014 til Rolf Kalland. Jubilanten vart overraska med utdelinga under eit arrangement ved Osterøytunet (Den kulturelle spaserstokken). Kommunen har fått midlar etter søknad til "Den Kulturelle Spaserstokken". Samarbeid med "Den kulturelle skulesekken" om fleire prosjekt. Kulturskulen arrangerte Ungdommens kulturmønstring i januar 2014. 77

Kulturskulen Kulturskulen skal gi born og ungdom høve til å utvikla sine talent innanfor ulike kulturuttrykk. Størsteparten av elevane vel å få individuell opplæring i song eller på eit instrument. Men dei andre uttrykka har gradvis større oppslutnad. Spesielt har teaterkor og dans blitt populære tilbod etter at desse elevane får vera med på ein musikaloppsetting. Elevtal og val av aktivitetar Kulturskulen hadde hausten 2014 i alt 286 elevplassar. Fordelt på 248 elevar. Plassane er fordelt slik: o Song 32 o Gitar/bassgitar 44 o Piano 52 o Fiolin/hardingfele 10 o Toradar/trekkspel 13 o Teaterkor: 26 o Blåseinstrument 5 o Dans 64 o Visuell kunst: 4 o Media: 6 o Slagverk 19 o Smartstart individuell 8 (Allsidig tilbod til nybyrjarar) o Samspel «Kofor ikkje» 3 (Tilbod til psykisk utviklinghemma) Totalt vart det ei auke på 20 elevplassar ved oppstart hausten 2014. Det var 20 færre elevar på individuelle musikkfag. Medan elevtalet på dans og teaterkor auka med 33. Plassar i musikkskulen 2012 2013 2014 Vår Haust Vår Haust Vår Haust Jenter (elevar / plassar) 125/137 133/143 135/143 134/155 136/157 148/176 Gutar (elevar / plassar) 137/139 114/120 113/119 98/105 105/112 100/110 Totalt (elevar / plassar) 264/283 247/263 248/262 232/260 241/269 248/286 Timar til lag pr.veke 5 6 6 6 6 5 Brukarbetaling* 3 990 3 990 4 200 4 200 4 300 4300 Skulekonsertar 2 2 8 1 2 2 Avslutningskonsertar 11 9 4 2 4 4 Storkonsert 1Vårspel 1Musikal 1Vårspel Vårspel:1 Musikal.6 Adventskonsert: 1 78

Samarbeid med frivillige lag Kulturskulen samarbeider tett med Haus og Lonevåg skulemusikklag. Me tilbyr dirigent og instruktørtenester og samarbeider i samband med ulike arrangement. Konsertverksemd og oppdrag Semesteravslutningar Vårspel kulturskulen sin hovudframsyning Musikalen Draumefabrikken Skulekonsertar Andre oppdrag Årsverk R 2012 R 2013 B 2014 R 2014 Osterøy kulturskule 4,95* 5 5 4,91 Kultur 0,50 0 0 0 * + ekstrahjelp til prosjekt 6 % Frå Gjerstad kyrkje og Juleavslutning i Fotlandsvåg Kvalitetsindikatorar Resultat Resultat Mål Resultat 2012 2013 2014 2014 Tal på deltakarar i kulturskulen Vår: 264 260 280 286 Haust: 247 Tal på undervisningstimar (klokke timar) i 2 800 2742 3200 2781 kulturskulen (ikkje teneste til lag) Påmeldingar i ungdomens kulturmønstring 18 16 20 18 Utdeling av kulturpris Venteliste for å delta i musikkskulen 2 0 0 79

4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 Netto driftsutgifter til kommunale musikk- og kulturskoler, per innbygger 6-15 år 1857 1983 2040 3726 1290 2420 Netto driftsutgifter til kommunale musikk- og kulturskoler, per innbygger 6-15 år Tabellen syner at kommunen har relativt låge utgifter til kulturskulen samanlikna med landet for øvrig. 0 Osterøy 2012 Osterøy 2013 Osterøy 2014 Averøy 2014 Andebu 2014 Landet uten Oslo 2014 Målsetting i budsjett Resultat 2014 Samarbeid med institusjonar for Felles konsert Haus og Lonevåg kunstuttrykk skulemusikklag (Vårspel 2014) Elevar møter profesjonelle kunstnarar Ikkje gjennomført i år. Pedagogisk rettleiing for aktiv bruk av Den Kulturskulen har vore nytta som kulturelle skulesekken rådgjevingsinstans. Fagleg ressurs for barnehage, grunnskule og Opptreden barnehage. Musikalsk og teknisk vidaregåande bistand ved avslutningar i grunnskulen. (Laga singback/stilla med akkompagnatør. Tilpassa undervisning til alle interesserte Kulturskulen gir tilbod til alle elevgrupper og gir skreddarsydd undervising til kvar enkelt elev. Samarbeide om bruk av ressursar Tett samarbeid med ungdomsskulen om bruk av lyd og lysutsyr. Elevar som deltakarar i det lokale kulturlivet «Liv i gamle stover» på museet. /Grunnlovsjubileet i Osterøyhallen Konsertar, utstillingar, forestillingar Stadig betre kvalitet på hovudframsyningane. Vidt spekter av kunstutrykk Godt og variert tilbod. Ivareta breidde og kvalitet Høg brukarbetaling gjer at kultuskuletilbodet ikkje er for alle. Tverrfaglege prosjekt Teaterkor, dans, og visuell kunst samarbeider om musikalen «Draumefabrikken» 80

Vaksenopplæringa Skildring av tenesta Osterøy vaksenopplæring (OVO) har som overordna mål å gje menneske i vaksen alder kunnskap, innsikt og dugleik som fremjar kvar einskild si verdiorientering og personlege utvikling. Ein skal styrke grunnlaget for sjølvstendig innsats og samarbeid med andre i yrke og samfunnsliv. Aktivitet, resultat og analyse Norsk for framandspråkelege vaksne Vi har både elevar som har rett og plikt til norskopplæring, og arbeidsinnvandrar som dekker opplæringa sjølv. Talet på elevar har vore stabilt gjennom året. Introduksjonsordning Osterøy kommune har vedtatt å ta imot 15 flyktningar pr år gjennom 3 år, totalt 45 personar. Desse har rett og plikt til å følgje undervisning i norsk og samfunnskunnskap, og dette skjer i regi av vaksenopplæringa. I tillegg skal dei ha innføringskurs, språkpraksis og arbeidspraksis som vert gjennomført av andre kommunalt tilsette. OVO har hausten 2014 førebudd oppstart for dette programmet ilag med andre i kommunen, oppstart i januar 2015 Fornya grunnskuleopplæring for vaksne, utan spesialpedagogisk vedtak Frå og med hausten 2013 må elevar som kjenner eit behov for opplæring i fag på grunnskulen sitt område, sjølv vende seg til oss med førespurnad. Det har vore auke grunna større elevmasse, framandspråklege som manglar grunnskuleopplæring Spesialundervisning for vaksne: Grunnleggjande ferdigheiter eller fagopplæring OVO gjev tilbod om undervisning i grunnleggjande ferdigheiter til vaksne som ut frå ei sakkunnig tilråding har rett til denne undervisninga. Bakgrunnen for sakkunnig tilråding ligg då i medfødt eller erverva skade, sjukdom eller funksjonsnedsetting. Nøkkeltal vaksenopplæring 2012 2013 2014 Netto driftsutgift til vaksenopplæring i % av total nettodriftsutgift 0,7 % 0,7 % 0,7 % Netto driftsutgift til vaksenopplæring per innbyggar 359 357 336 Deltakarar i vaksenopplæring 118/106 102 95 Fornya grunnskuleopplæring Engelsk Fornya grunnskuleopplæring IKT 11 10-8 1 - Fornya grunnskuleopplæring ikkje spesifisert grunna personvernomsyn 1 1 Spesialundervisning 16 20 18 Norsk rett og plikt 34 26 30 Norsk betalingselevar 35 36 26 Norsk 2 for ungdomsskulen Norsk 2 for barneskulen *Gjeld våren 2014. Ordninga opphøyrt frå hausten. 6 6 4 7 3* 7* 81

Årsverk R 2012 R 2013 B 2014 R 2014 6,95 6,95/6,75 6,8/6,0 5.75 Målsetting i budsjett Resultat 2014 Betre fysisk og psykisk arbeidsmiljø for alle Vi har ikkje oppnådd betre fysisk arbeidsmiljø. Psykisk har vi oppnådd betre arbeidsmiljø for elevar og lærarar, då vi har hatt stort fokus på korleis vi kommuniserer med kvarandre. Styrka grunnleggjande dugleikar I 2014 har vi halde fram arbeidet med styrking av dugleiken «kommunikasjon», med gode resultat. Vurdering for læring Arbeider framleis med å ha gode samanhengar mellom ulike plan- og evalueringsdokument. Arbeidet fortset med fokus på å involvere elevane i å fastsette vurderingskriterium. Nytte kartleggingsverktøy Har arbeidd vidare med å finne og bruke gode kartleggingsverktøy for dei ulike elevgruppene. Er eit omfattande arbeid, som vi har stort fokus på i kollegiet. Kompetanseutvikling for lærarane Realkompetansevurdering er eit nytt fokusområde vi har sett i gang. Arbeidet er framleis i oppstartsfasen. Mange av norsk-elevane har hatt opplevingar som kan vere til hinder for læring. Vi har opparbeidd ein del kunnskap om m.a. traumer og vald. Denne kompetansehevinga vil halde fram i 2015. Tabellen syner at netto driftsutgifter til voksenopplæring per innbyggjar er på veg ned, men framleis høge samanlikna med landet forøvrig. 82

Miljø og teknikk Sektor for miljø og teknikk Brann og redning Drift Kommunale bygg Veg, vatn og avlaup Innvestering Sektor for miljø og teknikk er delt i to hovudeiningar: 1. Drift yter tenester til kommunen sine innbyggjarar innan vassforsyning, avlaupsanlegg, kommunale vegar, tømming av septiktankar og andre kommunale etatar som skule og barnehage, pleie og omsorgsteneste ved nybygging, drift og vedlikehald av kommunale bygg. Har og ansvar for større og mindre investeringsprosjekt. 2.Tenester innan førebyggande og utøvande brann og redning. Det er inngått samarbeidsavtale med Bergen brannvesen gjeldande frå 01.05.2014. Bergen brannvesen har ansvaret beredskapen og førebyggande brannvernarbeid i Osterøy kommune. Brannsjefen i Bergen er også brannsjef i Osterøy. Kommunen har personal- og budsjettansvar for tenesta. Samarbeidet gjeld i denne omgang ikkje feietenesta. Økonomi Skjema 1B (tal i mill kr) Reknesk Just budsj Avvik Avvik Oppr budsj Reknesk 2014 2014 I % 2014 2013 Miljø og teknikk 17,6 18,5-0,9-4,9% 18,4 16,3 (-) fortegn tyder mindreforbruk, altså at ein har brukt mindre enn tildelt budsjett. Frå og med 2014 var forvaltning og plan flytta til Rådmannen og stabsseksjonar frå Miljø og teknikk dermed vert rekneskapstalla for 2013 justert i forhald til nytt oppsett i 2014. Vinteren 2014 var mild dermed vart det mindre brøyting og mindre straumforbruk. I tillegg 83

til overnemnde er det redusert forbruk til vedlikehald, trafikksikring og førebygging vassdrag. Det har vore auka inntekt på husleige og ulike avgiftspliktige sal. Forklaring på avvik i rekneskap i høve justert budsjett (tal i mill): Teknisk drift -1,4 Brann og redning 0,5 Sum -0,9 Sjølvkostområda: Skjema 1B (tal i mill kr) Reknesk Just budsj Avvik Avvik Oppr budsj Reknesk 2014 2014 I % 2014 2013 Sjølvkost -5,3-5,6 0,3 5,3 % -5,6-5,1 Medarbeidarar/organisasjon Resultat 2012 Resultat 2013 Mål 2014 Resultat 2014 Del av tilsette som har gjennomført medarbeidarsamtale 5 % 10% 100 % 20% Aktivitet, resultat og analyse Brann og redning Brann og redning yter tenester innan førebyggande og utøvande brann og redning. Frå 1. mai 2014 vart det inngått ein samarbeidsavtale med Bergen brannvesen. Bergen brannvesen har det faglege ansvaret og Osterøy kommune har personal- og budsjettansvar. Målsetting i budsjett Resultat 2014 Utgreie brannvernsamarbeid med Bergen kommune. Avtale inngått 01.05.2014 Samlokalisering brannstasjon og teknisk utedrift på Hauge Leige lokale til brannstasjon og driftstasjon for vaktmeistertenesta frå februar 2015 Kvalitetsindikator Resultat 2012 Resultat 2013 Mål 2014 Resultat 2014 Talet på pipebrannar 3 3 3 6 Talet på tilsyn 150 378 500 468 Unødige utrykkingar 31 18 20 16 Redusere talet på piper med beksot 10 15 9 84

Brannvernet hadde 67 utrykkingar og oppdrag i 2014, det same som i 2013. Det har vore ein bygningsbrann i 2014. Ingen personar er skadd eller omkomne i brann i 2014. Det er gjennomført få tilsyn etter 13 objekt. Rapport for desse tilsyna er sendt ut i 2015. Det er gjenomført samlinger for skular og barnehagar med emne risikokartlegging av branntyggleik. Det er og gjennomført samordna tilsyn i driftsbygningar i lag med lokalt eltilsyn. Ein har hatt brannverninformasjon og opplæring for helsepersonell, samt skuleundervisning for elevane i 6. og 7. klasse. Ein har delteke i dei landsomfattande brannvernaksjonane. Netto driftsutgifter til førebygging og beredskap pr innbyggjar ligg i 2014 i stor grad over samanlikningsutvalet, med unntak av Averøy kommune. Frå 2013 til 2014 har det vore ei betydeleg auke i netto driftsutgifter per innbyggjar. Dette skyldast mindreinntekt som Brann og redning fekk i 2014 samanlikna med 2013, og meirutgift hovudsakleg grunna ein ny samarbeidsavtale med Bergen kommune, ny vaktordning for brannmannskapet og auka løn. Feiing Det er 3 944 eldstader og 3 316 røykløp som er i bruk. Det er i 2014 varsla ca. 1 500 feiingar og 1 084 som er feia. Kurs, opplæring og øvingar er gjennomført. Teknisk drift Teknisk drift yter tenester til kommunen sine innbyggjarar innan vassforsyning, avlaupsanlegg og tømming av septiktankar, drift og vedlikehald av kommunale vegar, brøyting, straum og vedlikehald av veglys, samt tenester til andre kommunale etatar som skule, barnehage, pleie og omsorgstenesta ved planlegging, oppføring, vedlikehald og drift av kommunale bygg. Avdelinga har òg ansvaret for investeringsprosjekt. Det er i 2014 tilsett ny ingeniør som i hovudsak arbeider med prosjekt. Målsetting i budsjett Resultat 2014 Kommunedelplan vassforsyning Ferdig Tysse vassverk Vatn og avlaup Haus, Mjeldalen, Espevoll, Åsheim Vassforsyning Hamre og Raknes Arbeidet pågår Arbeid med del 1 pågår. Planlegging del 2 starta Ikkje starta 85

Kvalitetsindikatorar Resultat 2012 Resultat 2013 Mål 2014 Energiforbruk i kommunale bygg - skular Energiforbruk kommunale bygg - barnehagar Redusere kjøring av vatn Asfaltering kommunale vegar Resultat 2014 163 kwh/m2 160 kwh/m2 132 kwh/m2 220 kwh/m2 Kr.125 000 Kr.120.000 Kr.41.000 0 0 0 0 Kommunale bygg Generelt vedlikehald, tilsyn, kontroll og vaktmeisterteneste. Har i 2014 hatt redusert kapasitet til driftsoppgåver pga redusert mannskap, arbeid med investeringsprosjekt og busetting av flyktningar. Symjebasseng i drift i vinterhalvåret. Det er utført kartlegging og laga prioriteringslister for vedlikehaldsarbeidet for kommunale føremålsbygg og bustader. Drift på dei nedlagde skulane Bruvik, Hamre og Hjellvik er på eit minimum. Bruvik skule har ved nokre høve vore leigd ut og Hjellvik vert sporadisk nytta av bygdefolket. Byggearbeidet av ny Lonevåg skule starta. Det er gjort oppgradering av gymbygg og garderober ved Valestrand skule. Kontorlokale i Haus aldersbustad er bygd om til leilegheit, og oppgradering av bustad på Valestrand er utført. Starta planlegging for utviding av Lonevåg barnehage. Det er kjøpt ein eldre einebustad i Fotlandsvåg. Det er gjort ombygging på rådhuset for samlokalisering for Familiens hus. 86

Ein starta bygging av nye Lonevåg skule i 2014 Kommunale bygg: 6 barnehagar, 5 skular, 3 stengde skulebygg, 12 utleigebustader, 4 administrative bygg. Totalt 37 bygg fordelt på ca. 30 000 m2. Leige av 25 omsorgsbustader Hosanger og Haugatun. Osterøytunet med omsorgsbustader ca. 7 100 m2. Bemanning: 3,6 vaktmeistrar, og 1 fagansvarleg på drift og nyanlegg som og er driftsleiar på Osterøytunet. Diagrammet syner at det er fortsatt låge utgifter til vedlikehald i kommunen. Det er ein fallande trend og den utgjer halvparten av vedlikehaldskostnadar til kommunegruppe og landsgjennomsnittet. Straumforbruket har samla gått endå meir ned i 2014. Dette skuldast nedlagte skular og ein mild vinter. Straumprisen har vore på tilsvarande nivå som året før. 87

Vedlikehaldskostnadar i 2014 på teknisk avdeling var fordelt på følgjande måte, sjå diagram. Hovudsakleg var det utført vedlikehald av kommunale vegar, bygningsdrift grunnskule, drift av Osterøytunet (institusjonslokale), kommunale barnehagar og drift av bygg for butilbod utanfor institusjon. Korrigerte brutto driftsutgifter til eigedomsforvaltning viser brutto driftsutgifter korrigert for driftsinntekter per kvadratmeter kommunal bustad. Tala held seg stabilt gjennom åra og ligg på same nivå som kostragruppa og landsgjennomsnittet. Brutto investeringsutgifter til kommunal eigedomsforvaltning har gått kraftig opp og ligg i 2014 på omrent same nivå som kostragruppe og landsgjennomsnittet. Kommunale vegar Drift og vedlikehald av 97 km vegar, fordelt på ca. 115 strekningar. Brøyting av ca. 110 km veg. Straum og vedlikehald av veglys. Bemanning 2,0 årsverk. Generelt vedlikehald av dekke, grøfter og overvassystem er utført. 88

Brutto driftsutgifter pr. kilometer kommunal veg og gate har halde seg relativt stabilt i dei siste tre åra på ca 60 000 kr. Brutto driftsutgifter til kommunale vegar per innbyggjar har også halde seg relativt stabilt i åra 2012-2014. Dette ligg under samanlikningstala mot kostragruppe og landet utan Oslo i 2014. Arbeid på investeringsprosjekt har ført til redusert vedlikehald i 2014 som ramma generell vegvedlikehald. Dette fører til at etterslepet aukar og vegstandard vert dårlegare. Innleigd firma har utført naudsynt kantklipping. Opprustning av veg mot Svenheim i eigen regi. Det er foretatt kartlegging av tilstanden av fleire vegar. Vintervedlikehald i form av brøyting og strøing viser lågare enn budsjett. Det er vanskeleg å engasjera aktørar til snøbrøyting og det har vore naudsynt med ein vesentleg auke av godtgjerdsle. Kommunen har ansvaret for veglys langs fylkesvegar, kommunale og private vegar. Det er utført rydding av skog for veglys og drift og vedlikehald av lysa er utført i samsvar med avtale med BKK. Førebygging vassdrag, flaum, ras mm Søknad til NVE om senking av vasstand i Kringastemma er ikkje handsama. Det er i fleire tilfelle vore gjort vurderinger i samband med ras i næringsområde og for bustader. Sjølvkost Vatn, avløp og renovasjon, slamtømming Dette er eit område der kommunen sine utgifter vert dekt inn gjennom kommunale gebyr, og kor ein over tid skal drive til sjølvkost (utan forteneste). Renovasjonen vert utført av BIR. Tømming av private og kommunale septiktanker vert utført av privat firma. Drift og vedlikehald av va-leidninger og reinseanlegg og ordinær slamtømming utført. På grunn av høgt fargetal er det gjeve redusert vassgebyr til abonnentane på Tysse og Raknes. 89

Arbeid med ny vassleidning Øvre Verkane Mjeldalen og nytt avlaupsreinseanlegg i Haus pågår. Byggearbeidet med ny vassforsyning til Tysse og avlaup til Vestre Kleppe er godt i gang. Detaljplanlegging av leidninger vidare frå Mjelddalen til Espevol er starta. Pumpestasjon i Mjeldalen. Ved hjelp av systemet har kommunen sjekka gebyrnivå og berekningar på alle sjølvkostområda. I samband med årsavslutninga for 2014 vart det tatt i bruk eit nytt system for sjølvkostberekning som tar hensyn til nye reglar og oppdatering av direkte og indirekte kostnadsberekning. Gebyrinntekt på vassforsyninga har gått vesentleg ned frå nesten kr 9 millionar i 2013 til kr 8 millionar i 2014, og fører til at totale driftsinntekter hadde nedgang i 2015 tilsvarande. Dette skuldast reduksjon i gebyrsatsen med 7 % som vart vedteke i budsjettvedtaket, samt avrekning som vart gjort i 1. termin 2014 for 2013 som ga negativ verknad på inntektene i 2014. Driftskostnadane på området ligg på eit lågare nivå i 2014 samanlikna med 2013. Kalkulatorisk rente og avskrivingar heldt seg relativt stabilt. Området salderast til sjølvkost i 2014 med ein avsetjing til fond med kr 844 000, sidan inntektene er høgare enn samla kostnad på området. 90

Gebyrinntektsnivået på avlaup ligg om lag kr 500 000 lågare enn faktisk kostnadsnivå. Andre driftsinntekter i form av tilknytningsgebyr, renteinntekter og arbeid på investeringsprosjekt gjer at det totale resultat betrar seg. Avlaupsområdet salderast til sjølvkost med bruk av fond på kr 341 000, sidan inntektene er lågare enn samla kostnad på området. Slamtømming hadde lågare kostnader i samband med tenester som vert utført av ekstern leverandør, medan løn og indirekte kostnader låg på samme nivå som i 2013. Området salderast til sjølvkost med ei avsetjing til fond på kr 338 000. Osterøy kommune ligger ganske lågt i forhold til årsgebyr for feiing og tenestetilsyn i forhold til både kommunegruppe, landets gjennomsnitt og samanlikningskommunane i 2014. 91

Sjølvkostfonda pr. 31.12.2014 er totalt sett på kr 9,3 millionar. Det var ei netto auke i storleiken på fonda med om lag kr 850 000 i 2014. Sjølvkostfonda kan kun nyttast innan dei einskilde sjølvkostområda, og vert tilført årleg renteinntekt. 92

Stabsseksjonar Stabsseksjonane yter tenester internt i organisasjonen og eksternt mot innbyggjarane, det gjeld spesielt Teknisk forvaltning, Plan, Samfunnsmedisinsk eining og Service, informasjon og dokumentsenteret. 2014 var fyrste driftsår med Teknisk forvaltning i Stab. Einiga vart ved årsskiftet 2013/2014 overflytta frå Sektor for miljø og teknikk til Stab. Rådmannen har leia eininga i denne perioden. I 2014 er det implementert og vidareutvikla fleire ikt-system. Dette gjeld blant anna nytt sakog arkivsystem, ny leverandør av heimeside og intranett, ny leverandør av elektroniske skjema i samband med heimeside, deler av internt styringssystem (KF-kvalitet), elektronisk støttesystem for individuell plan. Ein har og tatt i bruk fleire modular i løn- og personalsystemet for å auke kvaliteten og effektiviteten på dette området. Rådmannen og stabsseksjonane har halde ein restriktiv pengebruk i løpet av 2014 for å bidra til positivt resultat for kommunen. Dette har medført at løyvde midlar til personalutvikling, opplæring, effektivisering, plantenester, kjøp av ikt-utstyr og programvare m.m ikkje har vorte nytta fullt ut. Ein har òg halde stillingar vakante (controller, leiar forvaltning) og brukte lite vikar og konsulentkjøp. 93

I tillegg har ein nytta tilsette i ulike prosjektarbeid både i forhold til eigne investeringsprosjekt (adresseprosjektet) og prosjekt drevet fram av Norhordlandsregionane (sak- og arkivsystem, ny heimeside). Dette er prosjektarbeid som gjev refusjonar frå investeringsbudsjett og andre kommunar. Økonomi Skjema 1B (tal i mill kr) Reknesk Just budsj Avvik Avvik Oppr budsj Reknesk 2014 2014 I % 2014 2013 Stab 45,3 49,3-4,0-8,1 48,1 43,6 Forklaring av avvik Avvik (Tal i 1000 kr) Merknad Løn, personal og organisasjon 0,0 IKT -1,2 Program, lisensar, IKT-utstyr som PC ar etc. til alle tenesteområde. Service, info, dok -0,6 Løn, adresseprosjekt,refusjon frå staten, porto Politisk -0,6 Godgj.og pensjon andre folkevaldte Økonomi -0,1 Redusert kostnad Nhl kemner Reinhald 0,2 Meirforbruk på vikar og ekstrahjelp Idrett 0,0 Samfunnsmedisinsk eining 0,0 Teknisk forvaltning -1,5 Besparelse løn avdelingsleiar, meirinntekt Plan - 0,4 Meirinntekt og refusjon frå fylkeskommunar Rådmann 0,2 Auka kostnader IKS Plan Seksjonen sine oppgåver er knytt til samordning og gjennomføring av kommunale planprosessar, arealplanar og samfunnsplanar. Planseksjonen skal leie/koordinere og gje fagleg støtte til planarbeidet i kommunen. Dei ulike sektorane skal delta aktivt i aktuelle/relevante prosjekt. Planseksjonen skal vere både produserande, prosesstyrande og rettleiande og skal ha ein samlande tverrfagleg funksjon i organisasjonen og skape rom for initiativtaking og kreative løysingar. Seksjonen skal utover dette ha overordna ansvar for kommunen sitt arbeid med tettstadutvikling, arkitektur, estetikk, byggjeskikk og kulturvern. Utviklingstanken skal vere 94

gjennomgåande i alt arbeid. Seksjonen har i 2014 fått 3 nye tilsette, og har nå 4 årsverk. Laura Ve har nå fast stilling som leair av seksjonen. Aktivitet, resultat og analyse I 2014 vart det starta opp arbeid med Kommuneplanen sin samfunnsdel, Kommunedelplan for sjø- og standsone og Stadanalyse for Lonevåg. I tillegg vart Områderegulering av Valestrand sentrum vedteken lagt ut på høyring og offentleg ettersyn. Det var også aktivitet (oppstart, dialogmøter, undervegsmøter, mottakskontroll, framlegg til vedtak) i ulike private reguleringsplanar Type plan/avklaring 2014 Reguleringsplan vedtekne 2 Områdeplan pågåande 1 Reguleringsplan pågåande 4 Arealavklaringar 3 Klagesaker reguleringsplaner 3 Kommunedelplan oppstart 1 I budsjett for 2014 var det ei målsetning om at fleire større planar skulle ferdigstillast eller startast opp i 2014 (sjå tabell under). Grunna manglande ressursar og oppstart av viktige kommunale planar vart det vanskeleg å nå nokre av desse målsetningane. I tillegg var det på grunnlag av den økonomiske situasjonen ikkje midlar til mykje konsulenttenester. Midlane vart i hovudsak nytta til rapport om strandsona (ferdigstillt haust 2014). Målsetting i budsjett Resultat 2014 Ferdigstille områderegulering Valestrand 2.gongshandsaming 2015 Ferdigstille reguleringsplan Vesetgjelet 1.gongshandsaming 2015 Oppstart av kommuneplanen sin samfunnsdel Arbeid starta opp januar 2014 Justering av kommuneplanen sin arealdel Utsett på ubestemt tid Oppstart områderegulering Lonevåg Arbeid med stadanalyse ferdigstillast og oppstart planarbeid 2015 Oppstart kommunedelplan Oppvekst Planprogramm under utarbeiding vår 2014 Funksjonell strandsone Grunnlagsrapport ferdig 2014 Områderegulering Haus Utsett Områdereguleringg Åsheim Utsett Trafikksikringsplan Ferdig 2015 Kommunedelplan idrett, fysisk aktivitet og friluftsliv Oppstart haust 2015 95

Kostnadane med planavdelingar har vokst. Det skyldast auke i tilsette ved avdelinga. Ein brukar nå meir midlar på dette enn i samanlikningsuvalet i forhodl til folketal. For Osterøy kommune som truleg står foran ein periode med veskt, er det viktig å ha ei planavdeling med kapasitet til å gjere naudsynt kommunal planlegging samt sakshandsame private planar på ein god måte for utvikling av Osterøysamfunnet. Manglande kapaistet og kompetanse på dette området vil medføre færre planar og dermed færre moglegheiter for etablering av bustad- og næringsområde, samt dårlegare koordinert utvikling til det beste for Osterøy samfunnet. Service, informasjon og dokumentsenteret Servicekontor er ei samdrift mellom kommunen og staten basert på samarbeids- og driftsavtalar. Servicekontoret er eit felles kontaktpunkt for offentlege tenester og tilbyr publikumsretta tenester frå både stat og kommune. Avdelinga har 9,3 årsverk. 96

Avdelinga har vore involvert i fleire store prosjekt i 2014. Adresseprosjekt, ny portal med heimeside og intranett og KF kvalitetssystem og innføring av nytt sakarkivsystem. Prosjekt portal med heimeside og intranett er eit samarbeidsprosjekt mellom ni kommunar, Osterøy, Austrheim, Radøy, Lindås, Vaksdal, Modalen, Masfjorden og Fedje. Her har vore mange samarbeidsmøter i 2014 og samarbeidei og vidare felles arbeid vil halda fram i 2015. Adresseprosjekt som skal gje adresser til heile Osterøy starta opp i februar 2014. Det er vedteke lokal forskrift og adresseparsellar (vegar) er klare. Arbeidet skal halda fram i 2014 2016 med namnsetjing av vegane, skiltplan, tinging av skilt, oppsetting av skilt og informasjon. Dokumentavdelinga har dokumenthandtering og arkivering som hovudoppgåve i samsvar med lover og forskrifter. Avdelinga utfører i tillegg ein del sakshandsamaroppgåver og fellesoppgåver som innkjøp og felles postmottak. Dokumentavdelinga skal i tillegg hjelpa sakshandsamarane i dei ulike fagsystema. Avdelinga har opplæring for alle sakshandsamarane i sakarkiv systemet WebSak Fokus, Acos Barnevern, Acos Sosial og Acos Cosdoc. Det har i 2014 vore mykje arbeid med innføring og kursing i nytt sak- og arkivsystem som kom i drift 7. januar 2014. KF prosjektet har som mål: Kontroll og målretta forbetring av tenestekvaliteten i kommunen Ha system for overføring av individkompetanse til systemkompetanse. Auka samkjøring av rutinar etc. med dei andre norhordlandskommunane. Ha innført og tatt ibruk Kvalitetshandboka (rutinebeskrivingar) i alle einingar innan utgangen av 2015. Lærling i kontorarbeidarfaget var knytt til avdelinga i 2014, og er delt mellom Service, informasjon og dokumentavdelinga og Ploms v/osterøytunet. Lærlingtida vart avslutta 1. april, og lærlingen fekk mellombels arbeidsavtale ut 2014. Kvalitetsindikatorar Resultat 2012 Resultat 2013 Mål 2014 Resultat 2014 Gjennomføre årlige oppfriskingskurs i ACOSwebsak Karakter på DIFI sin test av offentlige heimesider, 6 max score. * DIFI sin test av offentlege heimesider for 2012 er utsatt til våren 2013. 7 3 2 Mange 1 til 1 kurs og i grupper * 5 6 Ikkje gjennomfør t 97

Nøkkeltal 2012 2013 2014 Utsending av velkomstbrev til busette som ikkje er 138 129 72 folkeregistrert i Osterøy kommune.* Inn dokument (websak, PPI, Acos barnvern, Acos sosial, Acos 18 400 16 259 Cosdoc) Ut dokument 11 555 9 490 Administrative saksframlegg 3 038 2 286 * Osterøy kommune har avtale med Bring Dialog Noreg AS om utsending av velkomstbrev m/brosjyre til alle som har flytta til Osterøy - Postens flyttehjelp. Målsetting i budsjett Resultat 2014 Ivareta volumtenestene som gjev stordriftsfordelar (kart, nabolister, konsesjon, bustønad) Heimesida: Heimesida skal heile tida oppdaterast. Prioritere sjølvbetening på nett for innsyn i postlister og offentlege saker Informasjon til publikum og presse via nettsidene til kommunen Posthenting: Andre halvdel av 2013. Ei anna løysing enn det vi har i dag. Restanse: Halvvert i løpet av 2013 Det er sendt ut ca 238 nabolister og minst like mange kart Det er kome inn 93 stk søknader om bustøtte. Ny leverandør valt og laga ny heimeside. Avventar nytt anbod på leveranse av heimeside og moglegheiter til innlogging fro den enkelte brukar. Søk på postlista på heimesida scorer høgt Har framleis same avtale Mål ikkje nådd Val: Ferdig veka etter valet. Ikkje val i 2014 Økonomi Skildring av tenesta Økonomikontoret har oppgåvene sine innan rekneskap, fakturahandsaming og betaling, budsjett og budsjettoppfølging, fakturering og innkrevjing, finans og eigedomsskatt. Dette inkluderer òg ulik bistand og rekneskap for fellesråd, sokneråd, Osterøy utbygging AS, vederlagsutrekning for institusjonsopphald m.m, samt utføring av økonomioppgåver for Modalen kommune etter avtale som har vore utført sidan 2003. Eininga har 5,7 stillingsheimlar. Sidan mars 2014 har det vore full bemanning, men med noko sjukmeldingar og redusert kapasitet. 98

Kvalitetsindikatorar Resultat Resultat Mål Resultat 2012 2013 2014 2014 Økonomirapportar til politisk nivå 5 4 1) 6 5 Innfordring Krav innbetalt eller sikra Pågår 2) Alle Pågår 2) Avtalar med avtalegiro og e-faktura 15% auke + 20 % + 20 % Årsrekneskap ferdig til revisjon April Februar April 1) Inkludert saker knytt til revisjon/justering av budsjettet for 2014 2) Auka ressursinnsats innført i 2014 i samband med gjennomførte nytilsetjingar. Auka fokus og innsats på løpande oppfølging, purring, inkasso Målsetting i budsjett Resultat 2014 Gjennomføre nye rapporteringsrutinar for økonomirapporteringa i Iverksett organisasjonen Ta ut kvalitets- og effektivitetsfordelar i oppgradert økonomisystem I mindre grad/utsett Løn, personal og organisasjon Skildring av tenesta Løn, personal og organisasjon ivaretek overordna personalfunksjonar, løn, fråvær samt verne- og velferdstenester. Til avdelinga ligg og mykje praktisk arbeid i samband med val samt koordinering av IKT i Osterøy kommune opp mot IKT-NH. Frikjøp av tillitsvalde inngår i løyvinga til personal. Ut over det har seksjonen 4 heile stillingar. Hovudoppgåvene til avdelinga er lønnsutbetalingar (for eigne tilsette og tilsette i kyrkja), rådgjeving innan personalområdet, lov- og avtaleverk, arbeid i samband med inkluderande arbeidsliv (IA) og bedriftshelsetenesta, HMT-arbeid, rapporteringar til andre offentlege etatar (t.d. pensjon, AA-register, forskotstrekk, arbeidsgjevaravgift, fråvær) avstemming mot rekneskap, refusjonar, rekrutteringsarbeid, utarbeiding og evaluering av kommunen sine felles rutinar og personalreglement. Avdelinga har og systemansvar for heile Visma Enterprise, Visma Travel, Notus, systemansvar og administrasjon av telefonsystemet TDC Invoice Online og IKT-kontakt m/bestillarfunksjon og printarar. Avdelinga har sekretariatsfunksjon for: Arbeidsmiljøutvalet, forhandlingsutvalet, tilsetjingsutvalet og AKAN. Seksjonen har fire heile årsverk. Seksjonen fekk ny leiar i oktober 2014. Målsetjinga for avdelinga har i 2014 vore å halde eit høgt nivå på arbeidet som vert utført. Plandokumenta for avdelinga som lønspolitisk plan, lønsutviklingsplan, personalpolitisk plan m.fl. er gjenstand for kontinuerlig evaluering frå år til år. Personalhandboka blei handsama i 2014, ein vil fortsetja arbeidet med lønnsutviklingsplan og lønspolitisk plan i 2015. 99

I 2014 var det hovudoppgjerfor tariff-forhandlingar. Årets oppgjer har teke mykje av eininga sine ressurar i perioden mai til november, grunna sentral streik med organisasjonane og omlegging til nytt system for sentral minstelønn i avtaleverket. Lokale lønsforhandlingar og drøftingar har vore gjennomførte på ein tilfredsstillande måte, og i godt samarbeid med fagorganisasjonane. Eininga nyttar Visma modul for elektronisk gjennomføring av lokale lønsforhandlingar. Arbeidstakarorganisasjonane la i år sjølv inn lønskrava i modulen som ei effektivisering av og utnytting av programvara. 2014 har vore eit år der eininga har teke i bruk fleire nye elektroniske system. Personalmelding, som skal ivareta endringar i dei tilsette sine arbeidstilhøve, blei innført. Visma rekruttering er eit rekrutteringssytem som ivaretek utlysingar og sakshandsaming kring tilsetjingar. Det har vore gjennomført 63 tilsetjingar i 2014. Samstundes har ein innført A-ordninga som er ei stor omlegging av rapportering av data til offentlege organ som SSB og skatteetaten NAV.. Endra rapportering blir gjeldande frå januar 2015. I 2014 har dei fast tilsette arbeidstakarane ved seksjonen gjennomsnittsalder på 51,5 år og 50% er over 60 år. Sjukefråværet var på 0,6%. Kvalitetsindikatorar Resultat 2012 Resultat 2013 Mål 2014 Resultat 2014 Del av løn utbetalt til rett tid. 100 %* 100%* 100 % 100% Del løn som er rett utbetalt. 100%* 98%* 100 % 98%* Del med lønsslippar som er elektroniske 89% 90% 90%** *Frå lønskontoret. ** Organisasjonen har framleis 80 100 personar som framleis mottek lønnslipp på papir. t.d. støttekontaktar, oppdragstakarar, politikarar og nokre tilsette. Målsetting i budsjett Resultat 2014 Prioritere HMT og rådgjeving i personalsaker HMT handboka med sentalte lover, informasjon og malar er tatt i bruk. Det er ikkje lagt inn lokale rutinar eller informasjon. Oppfølging av personalsakar blir prioritert fortløpande. Ta ut kvalitets- og effektivitetsfordelar i oppgraderte Innføring av rekruttingsmodul, løns- og personalsystem personalmelding, forhandlingsmodul, A-ordning og elektroniske oppslagsverk som lokal personalhandbok og HMT handbok. 100

Politisk-adm. Sekretariat Politisk-adm. sekretariat har ansvar for sekretariatsfunksjonar for politiske organ, ordførar, rådmann, Eldreråd, Rådet for funksjonshemma, ymse sakskomitear og administrative utval. I tillegg kjem tilrettelegging for gjennomføring av val, beredskapsarbeid og informasjon på nettsidene til kommunen (både politisk og anna informasjon). Det er 2,2 årsverk på avdelinga inkl. 0,5 årsverk i kantina. Aktivitet, resultat og analyse Det har vore stor politisk aktivitet gjennom året og samla har det vore halde 44 møte i politiske utval. Med så mange møte går mykje av tid og ressursar til dette, og det vert mindre tid til utvikling av tenestene. I tillegg kjem sekretariatsfunksjonen for rådmannen og andre møte. Nytt møtebehandlingssystem vart teke i bruk i 2014, og i starten var dette utfordrande og tok mykje tid. Etter kvart fungerer dette betre og er tidssparande for sekretariatet. Då dette ikkje var valår har hovudfokus vore på drifta gjennom året med vekt på budsjett og økonomi. Målsetting i budsjett Resultat 2014 Kvalitet i sakshandsaming/dokument/rutiner Innføring av nytt program for møtehandtering i sak/arkivsystemet Innføring av politikarmodul, haust 2014/vår 2015. Vidareutvikla sakspapiret for betre kvalitet i saksframstilling/vedtaksgrunnlag Halda fristar for utsending av møteinnkalling/dokument Opplæring/rettleiing for sakshandsamarar Sakshandsaming/sekretariatsfunksjonar Pågåande arbeid Gjennomført. Felles prosjekt med samarbeidskommunane oppstart ikkje fastsett? Gjennomført i samband med nytt møtebehandlingssystem Som målsetjing Fortløpande Oppgåver og arbeid knytt til politiske og administrative utval er følgde opp. Kvalitetsindikatorar Møteinnkallingar til formannskap, utval og heradsstyre som er sendt ut i tide (min. 1 veke før møtet) Resultat 2012 F: 36% PT: 90% KOIK: 50% H: 100% Resultat 2013 23% 81,8% 28.5% 100% Mål 2014 85 % 87 % Resultat 2014 36% 66% 0% 85% 101

Reinhaldstenesta Reinhaldstenesta ivaretar reinhald av ca. 32.000 m² fordelt på rundt 20 bygg. Reinhaldstenesta har som føremål å skape eit godt inneklima, god hygiene og bidra til eit godt vedlikehald av kommunale bygg. Reinhaldstenesta har 20 fast tilsette, og for tida 8 vikarar som er inne i kortare eller lengre vikariat. Kvalitetsindikatorar Resultat Resultat Mål Resultat 2012 2013 2014 2014 Utføra vurdert velikehald av alle golv for å 15% 15% 40 % 25 % unngå behov for utskifting Medarbeidarsamtalar 20 av 23 0 av 28 24 av 26 Auka talet på fagarbeidarar 0 % 0 % 20 % 0 % Aktivitet, resultat og analyse Reinhaldstenesta har som mål å reinhalde alle kommunale bygg så godt som muligt med mindre ressursbruk. Auka talet på fagarbeidarar: Det vert fortsatt sett fokus på å oppfordre reinhaldarane våre til å ta fagutdanning innan reinhald. Dette er viktig for å tileigne oss den kunnskap og kompetanse som me treng for å gjere eit godt reinhald i kommunen. Samfunnsmedisinsk eining Koordinerande eining Koordinerande eining skal koordinera tenestetilbodet innafor felta habilitering/rehabilitering, og skal fungera på tvers av ulike sektorar, avdelingar og tenester. Tenesta mottar meldingar om ynskje om individuell plan og brukarkoordinator. Om brukarkoordinator ikkje er oppnemnd har koordinerande eining mynde til å oppnemne dette. VISMA SAMPRO I 2014 har Osterøy kommune implementert elektronisk versjon av indivduell plan. Det har vore to dagar med undervisning for administrator og superbrukarar. Desse har vore gjennomført saman med dei andre samarbeidskommunane i Nordhordland for Visma Sampro. Administrator er: Kristin Ruud Myking Superbrukarar Randi Solberg (Helse og Omsorg) og Astrid Eikemo Warring (Oppvekst), Torunn Åkra (Palliasjonsprosjekt). Det er oppretta eit undervisningsopplegg på 1 ½ - 2 timar for individuell plan Sampro. Det har vore 5 undervisningar for brukarkoordinatorar i 2014. 33 stk har delteke. I tillegg har det vore nokre individuelle- / smågruppeundervisningar. 102

Det har utover dette vore tilbod om telefonsupport. Dette har vore nytta ein del, men gradvis avtatt utover året. Resultat viser ei stor auke i tal aktive planar. I tillegg har implementeringa ført til ein god dialog rundt kva individuell plan er og korleis den best kan nyttast. BRUKARKOORDINATOR KURS På grunn av implementering av individuell plan, blei det i 2014 ikkje gjennomført kurs for brukarkoordinatorar. Dette vil bli tatt opp igjen i 2015. SAMARBEID MED HELSE BERGEN Koordinerande eining har delteke på 2 samlingar med regionalt kompetansesenter for Habilitering og Rehabilitering Helse Bergen i 2014. På siste møte hadde Koordinerande eining - Osterøy ansvar for foredrag om prosessen rundt implementering av elektronisk versjon av individuell plan i Nordhordland kommunane. Nøkkeltal for 2013 2014 koordinerande eining Brukarar som er tildelt 44 51 koordinator Brukarar som ikkje har fått 5 2 koordinator, eller der dette var uavklart Brukarkoordinatorar 23 22 Tal på brukarar med aktiv individuell plan 14 40 Folkehelsearbeid Kommunen sitt fokus på folkehelsearbeid blir koordinert frå Samfunnsmedisinsk eining. Arbeidsoppgåver er i hovudsak å følgje opp at folkehelse blir eit viktig tema i planar som kommunen handsamar, både fagplanar og reguleringsplanar. Ein sett og i gang ulike tiltak, samt koordinerar arbeidet rundt Tilskotsportalen. I 2014 har ein arbeidd med; - 2 prosjekt i SFO; Folkehelse og nærmiljøkvalitetar Valestrand og Folkehelse og nærmiljøkvalitetar Lonevåg. Dette er eit samarbeidsprosjekt med Hordaland fylkeskommune og Høgskulen i Bergen for å heve kompetanse på folkehelse og nærmiljø. Prosjektet blir avslutta våren 2015. Osterøy blei saman med Sund kommune plukka ut til å halde foredrag på åpningkonferansen for nasjonalt senter for mat, helse og fysisk aktivitet ved Høgskulen i Bergen. - Initiering av oppstart Osterøy turlag saman med Bergen og Hordaland Turlag. Folkehelsekoordinator er ressursperson i interimstyret fram til mars 2015. - Trafikksikringsplan utarbeiding av grunnlagsmateriale og det blei førebudd og halden folkemøte om planen i desember 2014. - Folkehelsekoordinator er del av tverrfagleg plangruppe som blir styrt av planavdelinga 103

- Folkehelsekoordinator har bidratt inn i arbeidet rundt plan for psykiatri. - Folkehelsekoordinator har delteke i møter med partnarskapen for folkehelse som me er ein del av. - Folkehelsekoordinator hadde møte med frivillige lag og organisasjonar tema: Tilskotsportalen med forelesar frå Scan for news. - Har delteke inn i prosjektet; merking og gradering av turløyper, samt i turkartet. Teknisk forvaltning Teknisk forvaltning yter tenester til kommunen sine innbyggjarar innan kart og oppmåling, frådeling, byggesakshandsaming, og støtte og rettleiing innan landbruk og miljø. Einingar vart i 2014 flytta frå Sektor for Miljø og teknikk til Rådmannens stab. Leiarstillinga har vorte haldt vakant og eininga har vore leia av Rådmannen. Kart og oppmåling Kart- og oppmålingsavdelinga har 3 stillingar med omlag 2,4 årsverk, og handsamar saker etter matrikkellova. Målsetjing om å ta igjen etterslep av gamle saker og halde tidsfristen Avdelinga har dei siste åra vore avhengig av ekstern hjelp til å halde kartforretningar/oppmålingsforretningar, og fleire ulike oppmålingsfirma har vore innleidd til dette. Frå 2007 er det laga årleg avtale med Vest Oppmåling. På tross av dette har etterslepet av saker auka, og var i byrjinga på 2013 på ca. 1 ½ årsverk. Mykje av dette var gamle saker etter delingslova. Det var mange arealoverføringar som ikkje var fullført fordi partane ikkje hadde ordna med konsesjon, skøyte, sletting av pant og rådigheita. Det var og fleire ikkje fullførte oppmålingsforretningar, eigedomar som var lagt inn i kartet og tildelt gnr/bnr, men grensene var ikkje sett ut. Fleire av sakene var krevjande saker som gjev ingen eller små gebyrinntekter for å fullføra. I 2013 vart det internt i avdelinga sett som målsetjing å ta igjen etterslepet av gamle saker innan 2015, samtidig med å utføra nye saker. Ein er i rute i forhodl til å nå dette målet, per 31.12.2014 var etterslepet på gamle saker 7 mnd. Tidsfristane på alle nye saker i 2014 er halde. Aktivitet og resultat I 2014 kom det inn 117 oppmålingssaker. Dette er ein markant auking frå 2012 og 2013. Halvparten av dei nye sakene i 2014 vart rekvirert i desember. Det har pågått arbeid med NN2000 prosjektet for Osterøy kommune i 2014. Det gamle høgdegrunnlaget NN1954 går ut, og dette blir erstatta med nytt høgdegrunnlag NN2000. Det vart utført høgdemålingar til utvalde punkt, og det gamle høgdenettet vart nyberekna. Høgder på FKB data blir transformert og korrigert for Osterøy i 2015. 104

Avdelinga har vore engasjert i arbeid med nytt friluftskart og adresseprosjektet. Det kjem jamnleg spørsmål om kartretting som vert utført. Representant frå avdelinga held foredrag om berekning og dokumentering av målingar på felles landmålardag i mai for landmålarar i Nordhordlandskommunane, og er med i arbeidsgruppe under Nordhordland digitalt som vil arbeida med felles skjema og dokument. 2012 2013 2014 Nye saker til oppmåling 46 66 117 Krav om samanslåing, nye saker 11 9 12 Avslutta oppmålingssaker 86 75 Nye målebrev/matrikkelbrev etter oppmålingsforretning (1) 42 Restanse mellombels forretning (1) 2 Grensepåvisning 1 Klarlegging av grenser som ikkje er koordinatbestemt 9 tidligere Grensejustering 1 Arealoverføring (2) 13 Andre saker (3) 5 Vegvesen saker (4) 3 Frådeling, Areal 0-200 m2 (hovedsakleg nausttomtar) 2 Frådeling, Areal 201-3000 m2 39 Frådeling, Areal 3001 20000 m2 1 Frådeling, Areal større enn 20 daa 1 Utsett oppmålingsforretning (utsett merking i byggjefelt til tomta er opparbeidd, maks 2 år) (5) 3 2 13 Kommentar til punkta: (1) Kart og oppmåling fører ikkje lenger målebrev og restanse mellombels forretning. (2) Arealoverføring kan utførast på to måtar, tilleggsareal til nytt foreløpig bruksnummer og krav om samanslåing eller direkte arealoverføring der arealet går rett inn i mottakareigedom uten tildeling av nytt bruksnummer. Arealoverføring er vanlegvis dei mest tidskrevande sakene der oppmåling må vente på/veilede partane i at pant og urådighet vert sletta, konsesjonspapir signert og skøyte eller erklæring om arealoverføring vert fylt ut. Det er ingen grense oppover på arealoverføring. (3) Andre saker kan vere gamle saker me ikkje har full oversikt over eller jordskiftesaker. Arbeid med matrikkelføring og tinglysing av jordskiftesaker får kommunen ingen inntekt for (4) Vegvesen saker er arealoverføringar til offentleg veg som Statens vegvesen rekvirerer, måler og bereknar sjølv. Kommunen får 1/3 av gebyrinntektene for arbeidet med kontroll, matrikkelføring og tinglysing av desse sakene. 105

(5) Utsett oppmålingsforretning er saker der det er gjort vedtak på utsett grensemerking. Nytt bruksnummer er tinglyst, og eigedomen er ført inn i det digitale eigedomskartet. Matrikkellova set krav til at grensene må setjast ut innan 2 år etter vedtak på utsett grensemerking. Brutto driftsutgifter til sakshandsaming gjekk litt ned i 2014, men er framleis over Osterøy kommune si kostragruppe. Bruttounderskotet gjekk merkbart ned og var i 2014 på same nivå som på landsbasis og kostragruppe 10. Det viser seg at omlag 76 % av bruttokostnadar var dekka av gebyrinntekter i 2014 i motsetning til i 2012 og 2013 då inndekninga var på omlag 42 %. Dette skyldast delvis skjeiv periodisering av inntektene. Fleire tiltak er gjort for å effektivisere saksflyten. Dette er hovudårsaka til at sakshandsamingstida gjekk ned. Uklar og upresis rettleiing har ført til at kommunane har berekna gjennomsnittleg sakshandsamingstid på ulike måtar. Byggesak Byggesaksavdelinga har om lag 3,0 årsverk. Sakstype 2012 2013 2014 Førehandskonferanse 3 4 3 Søknad utan ansvarsrett 56 46 51 Rammeløyve 7 16 9 Eitt-trinnssøknad 86 61 93 Delingssaker 39 42 24 Igangsetjingsløyve 17 15 18 Endringssøknad 43 54 35 Utslepp 17 11 19 Tilsyn 40 42 42 Dispensasjonsvurdering 109 92 71 Jordlova 27 18 13 Uttalebrev 85 30 51 106

Tiltak etter hamne- og farvasslova 6 7 6 Krav om oppdeling i eigarseksjonar 4 9 5 Klagesaker 21 14 13 Mellombels bruksløyve 22 27 26 Ferdigattest 80 96 83 Avslutta saker utan handsaming 12 12 4 Mangelbrev m.m. 284 239 198 Saker i utval 76 71 51 Administrative vedtak 347 346 339 Administrative vedtak omfattar mellombels bruksløyve og ferdigattest. Det er brukt ekstra ressursar på ferdigstilling av gamle saker, samtidig som nye saker skal handsamast så snart som mogeleg og innanfor lovpålagte fristar. Tilsyn er gjennomført lokalt av avdelinga, som dokumenttilsyn og synfaring, og av Nordhordland og Gulen interkommunale byggetilsyn (NGIT). Opplæring og innføring av nytt saksarkivsystem har medført omprioritering med utsetjing av målsetjinga i budsjettet og auka sakshandsamingstid. Avdelinga har delteke i arbeidsgruppa som utarbeidde felles arbeidsflyt for byggesaksområdet i dei 9 samarbeidskommunane innanfor Interkommunale IKT-tenester Nordhordland. Arbeidet omfatta testing, opplæring og oppgradering av utarbeidde arbeidsflytar. Avdelinga har vidare delteke i prosjektgruppa EDU (elektronisk dokumentutveksling), som gjeld sikker kommunikasjon mellom kommune og fylkesmann. Osterøy kommune har vore pilotkommune, og arbeidet omfatta testing av systemet. Samarbeidet om nettstaden Byggesak i Nordhordland og Gulen er vidareført, og avdelinga har delteke på nettverksmøte i regionen. Arbeidet med skrivereglar, sjekklister og flytskjema er vidareført og oppdatert. Avdelinga har i tillegg delteke med tverrfagleg rådgjeving i kommunen. Målsetjing i budsjett Resultat 2014 Innføring av ByggSøk bygning (samarbeid med IKT- Utsett til 2015 Nordhordland) Gjennomsnittleg sakshandsamingstid på ulike typar saker er redusert i 2014 samanlikna med tidlegare år og Averøy kommune i 2014. Dette tyder på effektivisering i høve til sakshandsamingstid for byggesaker med 3 vekers frist. 107

Sakshandsamingsgebyr for oppføring av einebustad ligg høgt i høve til kostragruppe 10 og landsgjennomsnittet. Brutto driftsutgifter til handsaming av bygge-, delings- og eigarseksjoneringssaker har halde seg relativt stabilt dei siste tre åra. Koeffisienten var mykje lågare enn i Averøy kommune, men dobbelt så høg som i Andebu. Sidan Averøy og Andebu har omtrent like mange innbyggarar og heilt ulike utgiftstal per innbyggar, syner det seg at Andebu driv meir effektivt på handsaming av bygge-, delings- og eigarseksjoneringssaker, samtidig som inntektsnivået deira er likt. Brutto utgiftsnivå for Osterøy kommune var 55 % høgare enn kostragruppe 10 og 28 % høgare enn landsgjennomsnittet. Byggesaksavdelinga hadde i 2014 full inndekning av kostnadene sine, og var dermed sjølvfinansierande. Landbruk og miljø Hovudoppgåver er sakshandsaming og kontroll av statlege støtteordningar som produksjonstilskot for jordbruket, Regionalt miljøprogram i Hordaland (RMP), tilskot til avløysing, tilleggspensjon for jordbrukarar, praktikantordninga i landbruket. Viktige saker for avdelinga er sakshandsaming og kontroll av Bygde Utviklingsmidlar (BU-midlar). Andre sentrale forvaltningsoppgåver er: Sakshandsaming etter jordlov, konsesjonslov, odelslov, skogbrukslov, friluftslov, motorferdsel i utmark m.fl. Sakshandsaming av tilskotsordningar innanfor ordningane: Søknad om miljøtiltak i jordbruket (SMIL). Osterøy kommune har to «kommunale veterinærstillingar» som får «lønsbidrag «og dekning av telefonutgifter. Osterøy kommunen har frå 2008 hatt ansvar for klinisk veterinærvakt for Osterøy og Bergen Nord. Denne ordninga vert finansiert gjennom tilskot frå Staten. Osterøy Kommune får administrasjonstilskotet for å administrere ordninga. 108

Målsetting i budsjett Resultat 2014 Friluftskart Ferdigstilt og utgjeve juni 2014 75% ferdig med trinn 1. Trinn 2 er Merking og gradering av turstiar 25% ferdig. Trinn 1 og 2 skal sluttførast i 2015.. Sakstype 2012 2013 2014 Søknad om produksjonstilskot, 20.01 og 20.08 251 242 229 Søknad om refusjon av avløysarutgifter under sjukdom. 8 9 18 Søknad om miljøtiltak i jordbruket, SMIL. 9 13 9 Søknad om tilskot til nærings- og miljøtiltak i skogbruket, NMSK 1 - - Søknad om Bygdeutviklings-midlar (BU-midlar) 2 4 Tilskot - Regionalt miljøprogram i Hordaland *) 65 55 45 Diverse andre saker (Praktikantordninga, tidleg pensjon) 2 2 0 Søknad om bygging av landbruksveg 0 1 1 Søknad om omdisponering etter jordlova, 9 21 7 9 Søknad om deling etter jordlova, 12 25 14 10 Konsesjonslovssaker **) 8 15 8 Dyrka og dyrkbar jord i alt godkjent omdisponert til andre formål 36 4 enn landbruk etter pbl. (daa) Godkjent nydyrka areal 0 1 0 Klagesaker (Jordlova, Konsesjonslova) 8 1 1 Søknad om midlar frå viltfond 6 - - Søknad om fellingsløyve 38 38 38 Søknad om endring / godkjenning av vald/bestandsplan for hjort. 1 3 2 *) Ordninga er endra og tala for 2013 og 2014 kan ikkje heilt samanliknast med tidlegare år. **) I tillegg til sjølve konsesjonslovssakene har ein arbeid med svært mange eigenfråsegner. Jordbruk Hovudoppgåver er sakshandsaming og kontroll av statlege støtteordningar som produksjonstilskot for jordbruket, tilskot til avløysing, tilleggspensjon for jordbrukarar, praktikantordninga i landbruket. Samla vart det i 2014 utbetalt ca. 22,7 mill. i produksjonstilskot til bøndene i Osterøy kommune. I tillegg vert det utbetalt ca. 0,87 mill. gjennom RMP-ordninga. Viktige saker for avdelinga er sakshandsaming og kontroll av Bygde Utviklingsmidlar (BUmidlar). Det er fortsatt stor aktivitet på bruksutbyggingssaker i Osterøy. I 2014 vart det løyvd midlar til bruksutbygging på 2 bruk. Det femner om tilskot for samla på om lag 825.000. kroner. I tillegg kjem lån på 420.000 og rentestøtte for 1.720.000,- kroner. 109

Antal hjort Jordbruksareal i drift har vore stabilt over mange år. Nedgangen som blir vist i tabellen for åra 2013 til 2014 er ingen reell nedgang. Det blei i 2013 gjort ein endring i klassifiserings-systemet (DMK til AR5). Talet på husdyrprodusentar har gått ned litt frå 2012 og 2013 til 2014. Dette er ein nedgang som skjer i dei fleste kommunar og ein vesentleg årsak til det er at dei store blir større og nokre mindre sluttar. Produktiv skogareal heldt seg stabilt på Osterøy og var 111 125 dekar i 2014. Skogbruk I 2014 blei det avverka 9216 m3 tømmer med ei førstehandsverdi på kr2.859.864,-. I tillegg blei det meld inn sal av 921 juletre til ein verdi av 122.493,-. Det er plikt til å planta til areal som er blitt avverka. I 2014 blei det nyplanta 6500 granplanter med tilskot og 5000 juletreplanter utan tilskot. Viltforvaltning Det vart i 2014 gjeve fellingsløyve for 495 hjort. 392 hjort blei felt som tilsvarar ein 1000 800 600 Utvikling i tildelt hjorteløyve og felte hjort 2006-2014 avskytingsprosent på 79,2 % som er eit bra resultat. For det er grunn til å tru at hjortestamma er redusert ein del sidan toppåret i 2011. I 2014 hadde 7 storvald godkjent bestands- og avskytingsplan. Det svarar til om lag 50% av totalt teljande areal i kommunen. 400 200 Felt Tildel 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 110

Investeringar Sjå `Økonomisk oversyn investering` og `Rekneskapsskjema 2 A og 2B Investering` i Rekneskapsdokumentet for 2014. Utgiftene i investeringsrekneskapet kan grupperast slik: Investeringar i anleggsmidlar Utlån formidlingslån Kjøp av aksjer og andelar Avdrag formidlingslån Avsetjingar kr 45,2 mill kr 3,5 mill kr 8,8 mill kr 2,2 mill kr 3,6 mill Samla utgifter i høve til dette førte til eit finansieringsbehov på kr 63,3 millionar som er finansiert slik: Bruk av lånemidlar Tilskot og inntekt frå sal av anleggsmidlar Kompensasjon av merverdiavgift Mottekne avdrag Mva-kompensasjon Samla finansiering er kr 63,3 millionar og investeringsrekneskapen er avslutta i balanse mellom utgift/finansieringsbehov og inntekt. Sjå skjema 2B i rekneskapsdokumentet for oversyn over investeringsprosjekta med samla utgift kr 45,2 millionar. Investeringsprosjekta grupperast slik: Sjølvkost Innsparing i drift Miljøretta helsevern Oppretthalde drift Køyretøy Samfunnsutvikling Diverse 15,8 mill 15,4 mill 1,1 mill 3,1 mill 3,8 mill 2,5 mill 3,5 mill Dei største investeringsprosjekta med utgift i 2014 har vore: Haus vassverk og avlaup (sjølvkost) Lonevåg skule (innsparing i drift) 12,5 mill 14,7 mill Samla utgift på dei 2e prosjekta er kr 27,2 millionar. Dei resterande investeringsutgiftene kr 18 mill er fordelt på ulike investeringsprosjekt. 111

SAKSPAPIR Saksnr Utval Type Dato 025/15 Formannskapet PS 29.04.2015 014/15 Heradsstyret PS 12.05.2015 Saksbehandlar ArkivsakID Jostein Førre 15/1337 Søknad om kommunal lånegaranti Lysanlegget på Osterøy stadion Rådmannen rår Formannskapet om å gje slik innstilling til vedtak i Heradsstyret: Osterøy kommune gir garanti (simpel kausjon) i samband med Osterøy IL sitt låneopptak til finansiering av låneopptak for rehabilitering av lysanlegget på Osterøy stadion. Kommunen vil garantere for inntil kroner 500 000,-. Garantiperiode: inntil lånet er innløyst, seinast 31.12.2025. Osterøy IL skal kvart år innan 31. januar sende inn oversikt over restlån med nedbetalingsplan pr 31.12. til Osterøy kommune. Vedtaket blir gjort med heimel i kommunelova 51, nr 3. Formannskapet - 025/15 FS - behandling: AVRØYSTING Rådmannen sitt framlegg vart samrøystes tilrådd. FS - vedtak: Innstilling til vedtak i Heradsstyret: Osterøy kommune gir garanti (simpel kausjon) i samband med Osterøy IL sitt låneopptak til finansiering av låneopptak for rehabilitering av lysanlegget på Osterøy stadion. Kommunen vil garantere for inntil kroner 500 000,-. Garantiperiode: inntil lånet er innløyst, seinast 31.12.2025. Osterøy IL skal kvart år innan 31. januar sende inn oversikt over restlån med nedbetalingsplan pr 31.12. til Osterøy kommune. Vedtaket blir gjort med heimel i kommunelova 51, nr 3.

Saksopplysningar: Bakgrunn Osterøy IL bidro med 500 000,- til finansiering av Lysanlegget på Osterøy stadion i tillegg til spelemidlar og kommunale midlar (sjå sak 008/15 Komite for oppvekst, idrett og kultur). Årsmøtet i Osterøy IL 12.03.2013 gav styret fullmakt til opptak av lån på inntil kroner 500 00,- til dette føremålet. Idrettslaget tenker å fordele avdrag og rentekostnadar internt i laget slik at drift og vedlikehaldsmidlar frå Osterøy kommune dekkar 50 % av den årlege kostnaden, medan Fotballgruppa og Friidrettsgruppa skal dekke 25 % kvar. Den årvise totale kostnaden vil verta rundt 60 000,- kroner. Ein kommunal garanti vil bidra til lågare rentekostnad for idrettslaget. Vurdering Folkehelse Miljø Økonomi Osterøy IL planlegge å nytte delar av drift- og vedlikehaldsstøtta til idrettsanlegg til å betene lånet. Osterøy IL er kjent med at slik inntekt ikkje er garantert, og at dei ber risikoen for dette. Osterøy IL har dei siste åra poisitve økonomiske resultat. Ein vurderer det difor slik at dei har ei fornuftig styring av økonomien. Lånet som no blir tatt opp til finansiering av lysanlegget, vil truleg ikkje medføre ein økonomisk situasjon laget ikkje kan handtere. Osterøy idrettsråd har fått førelagt problemstillinga der det nyttast drift- og vedlikehaldsmidlar til finansiering av lånet. Deira svar er at det er opp til Osterøy IL og vurdera korleis dei nyttar desse midlane på best mogleg måte. På sikt lyt ein ha ein gjennomgang for å vurdere kor stor del av dei kommunale drift- og vedlikehaldsmidlane som kan brukast til rente- og avdragskostnadar vs konkrete driftskostnadar. Rådmannen vil påpeike at Osterøy kommune over tid har pådrege seg større forpliktningar i forhold til å gje kommunale garantiar til investeringar som blir gjort av lag og foreningar. Rådmannen meiner ein ved anledning lyt gå gjennom dette området. Etter ein totalvurdering er Osterøy IL sin økonomiske situasjon vurdert slik at ein kommunal lånegaranti vil medføre lite risiko for Osterøy kommune. Konklusjon Rådmanenn rår til at Osterøy IL får kommunal garanti på inntill 500 000,- kroner.

SAKSPAPIR Saksnr Utval Type Dato 035/15 Formannskapet PS 05.05.2015 015/15 Heradsstyret PS 12.05.2015 Saksbehandlar ArkivsakID Jostein Førre 14/1347 Framlegg til avtale om leige av lokaler til Familiens hus, Vaksenopplæring og Heimetenestene jmf F-sak 057/14 32T Leigeavtale for Coop-bygget (26935) Sal av Coop-bygget til Osterøy Utbygging AS (26943) «Formannskapet har ingen merknadar til framforhandla avtale» Formannskapet - 035/15 FS - behandling: Ass. rådmann var til stades ved utvalet si behandling. -------------------------------------- Jarle Skeidsvoll, KrF, sa seg som styreleiar i Osterøy utbygging AS, ugild - han tok ikkje del i møtet ved behandlinga - han vart samrøystes kjend ugild, jfr. fvl. 6 e, nr. 2... når han er leder eller har ledende stilling i, eller er medlem av styret... for et selskap som er part i saken - 6 medlemmer/varamedlemmer til stades. ---------------------------------------- Ordføraren gjorde felles framlegg (etter initiativ frå KRF med støtte frå AP, SP, FRP og H): "Osterøy heradsstyre tilrår ikkje at det vert inngått avtale med Osterøy Utbygging AS. Rådmannen vert pålagt å utvikla bygget i eigen regi. Osterøy heradsstyre bed om å bli orientert i neste møte om framdrift og kostnadsramme. Dette vil gi ei billegare løysing og sikra framdrift på prosjektet." AVRØYSTING Alternativ avrøysting Rådmannen sitt framlegg - 0 røyster

Fellesframlegget - samrøystes ------------------------------------ Ingemar Tepstad, H, fekk høve til å gje slik protokolltilførsel i saka: "Coopbygget er ikkje det optimale bygget for Familiens hus. Når det likevel er fleirtal i formannskapet for å satsa på dette bygget, vel vi å støtta framlegget om at Osterøy kommune står for investering og drift av dette bygget. Bakgrunnen for dette standpunktet er at denne løysinga er betre økonomisk for Osterøy kommune enn å investera og drifta Familiens hus gjennom Osterøy Utbygging AS FS - vedtak: Innstilling til vedtak i heradsstyret: "Osterøy heradsstyre tilrår ikkje at det vert inngått avtale med Osterøy Utbygging AS. Rådmannen vert pålagt å utvikla bygget i eigen regi. Osterøy heradsstyre bed om å bli orientert i neste om framdrift og kostnadsramme. Dette vil gi ei billegare løysing og sikra framdrift på prosjektet." Saksopplysningar: Bakgrunn I Formannskapssak 057/14 Alternative løysingar for lokale til Familiens hus blei det gjort slikt vedtak: «Osterøy formannskap vedtek å selje Coopbygget til Osterøy utbygging AS. Det vert stilt som føresetnad at det skal vere rett til å kjøpe bygget attende. Rådmannen må koma attende til formannskapet med utkast til intensjonsavtale. Prosjektet må igangsetjast snarast med ei øvre ramme på kr 30 mill. Osterøy formannskap bed rådmannen tinge fram leigeavtale med Osterøy Utbygging AS for bruk av lokala til dei tenestene rådmannen finn mest tenleg og økonomisk forsvarleg.» Rådmannen legg no fram framforhandla sals- og leigeavtale for lokaler til Familiens hus,

Vaksenopplæring og Heimetenestene i eit nyrestaurert og tilpassa Coop-bygg. Vurdering Når det gjeld lokale til Vaksenopplæring er situasjonen prekær både når det gjeld kvalitetar med lokaliseringa som f.eks. av- og påstiging og når det gjeld behov for ytterlegare klasserom. Heimetenestene har trong for utvida lokale, samt ei betre løysing for parkering av tilsette sine bilar og tenestene sine bilar. Rådmannen vurderer det og slik at ein ikkje greier å ta ut dei positive effektane ved betre samordning og samarbeid mellom dei ulike tenestene i Familiens hus om ein ikkje samlokaliserer desse. Rådmannen vil peike på at den framforhandla løysinga gjer ei dyrare løysing i forhold til bygging og drift av huset i eigen regi. Antyda meirkostnad på 0,5% i auka rentekostnad gjev ein meirkostnad på om lag 1,4 mill i løpande kroner over 10 år (3,4 mill over 30 år). Skattekostnad på om lag 700 000 over 10 år i løpande kroner (7,4 mill over 30 år). I tillegg kjem auka kostnader ved administrasjon av avtalen i form av styrekostnader, fakturering, reknskapsførsel administrasjon av vedlikehaldsavtale med meir. Meirkostnaden er vanskeleg å tallfesta, men ein plass mellom 50-100.000 pr. år er sannsynleg. Samla sett vil dette utgjere 12-13 millionar i løpande kroner i løpet av 30 år, samt at ein når bygget er nedbetalt ikkje sit at med verken verdi av tomt eller bygnad. Det vil i teoriene verta ei favoriseringa av betre vedlikehald på eit kommunalt bygg enn andre. Det er sett av 110,- kr kvm til vedlikehald i leigeavtalen i tråd med anbefalingane gjort av Forvaltningsrevisjonen ved gjennomgang av kommunale bygg i 2014. Det kommunale gjennomsnittet pr. kvm i 2014 var 71,- kr kvm. Samla utgjer det ein favorisering ut over gj. snitt på 73 000 kroner årleg, eller 730 000 i løpande kroner over 10 år. Når det gjeld sjølve investeringa har ein ingen grunn til å vurdere at det vert forksjell i pris om ein organiserer dette i eigen regi eller gjennom Osterøy Utbygging. Her er det konkurransen i marknaden som avgjer og standarden som ein vel å ha på bygget. Når det gjeld standard på bygget legg ein opp til normal standard i tråd med gjeldande teknisk standard. Folkehelse Miljø Økonomi Konklusjon Ein inngår leigekontrakt med Osterøy Utbygging om lokaler til Vaksenopplæring, Familiens hus og Heimetenestene.

SAKSPAPIR Saksnr Utval Type Dato 017/15 Formannskapet PS 25.03.2015 024/15 Formannskapet PS 29.04.2015 016/15 Heradsstyret PS 12.05.2015 Saksbehandlar ArkivsakID Jostein Førre 15/1041 Prinsippvurdering om bruk av momsavtalar Anleggsbidragsmodellen og justeringsmodellen Osterøy kommune tek i bruk momsavtalar som anleggsbidragsmetoden og justeringsregelmetoden i forhandlingar med utbyggar om realisering av reguleringsplanar. Formannskapet - 017/15 FS - behandling: Ass. rådmann møtte for rådmannen i denne saka. Han orienterte kort om bakgrunnen for saka og rådmannen si innstilling. ----------------------------------- Ingemar Tepstad, H, gjorde slikt framlegg: "Saka vert utsett." AVRØYSTING - utsetjing Framlegget vart vedteke med 4 røyster (2H,1FRP,1SP) mot 3 røyster (2AP,1KRF) FS - vedtak: "Saka vert utsett." Formannskapet - 024/15 FS - behandling: Ass. rådmann var til stades ved utvalet si behandling. Berit Moslett Borge, H, bad om ei vurdering av sin habilitet grunna tilknyting til tilrettelegging av bustadfelt på Borge - ho tok ikkje del i møtet ved avgjerd om habilitet - 6 medlemmer/varamed-

lemmer til stades. Ho vart samrøystes kjend habil i saka, då formannskapet ikkje fann at hennar eigarinteresser i bustadfeltet på Borge, medfører det inhabilitet etter fvl. 6, 1. eller 2. ledd - 7 medlemmer/varamedlemmer til stades. ----------------------------- AVRØYSTING Rådmannen sitt framlegg vart samrøystes tilrådd. FS - vedtak: "Osterøy kommune tek i bruk momsavtalar som anleggsbidragsmetoden og justeringsregelmetoden i forhandlingar med utbyggar om realisering av reguleringsplanar." Saksopplysningar: Bakgrunn Osterøy kommune ønskjer å leggja til rette for vekst og utvikling i kommunen. Kommunen har over tid inngått fleire samarbeidsavtalar med utbyggarar. Osterøy kommune ønskjer også å auke bruken av utbyggingsavtalar for i større grad å få klargjort kven som har ansvar for kva i utbygging av ulike reguelringsplanar. Utbyggingsavtalar er regulert i Plan- og bygningslova og heradstyret har vedteke retningsliner for bruk av utbyggingsavtalar jmf. Heradstyresak 048/08 Utbyggingsavtalane blir vedtekne av heradstyret. I dei feste tilfelle må utbyggjar heilt eller delvis opparbeida og kosta infrastruktur som etter ferdigstillinga blir overført vederlagsfritt til kommunal eige, drift og vedlikehald. Private utbyggjarar må betala meirverdiavgift på bygginga av offentleg infrastruktur sjølv om infrastrukturen skal overdragast vederlagsfritt til kommunen. I regelverket for meirverdiavgift er det no gitt rom for at private utbyggjarar kan få momsfrådrag eller momskompensasjon ved bygging av offentleg infrastruktur som skal overtakast av kommunen. Anleggsbidragsmodellen og justeringsmodellen kan brukast til dette formålet, men krev særskilde avtalar mellom utbyggjar og kommunen i tillegg til kommunal administrativ oppfølging. Ei rekkje andre kommunar bruker begge, eller ein av modellane. Det er frivillig om ein kommune vil inngå slike momsreduserande avtalar med private utbyggjarar. Saka blir fremja som ei prinsippvurdering av om det er ønskjeleg at kommunen inngår momsavtalar i samband med forhandlingar med private utbyggjarar. Saksutgreiing I pågåande utbyggingar, som mellom anna Espevoll næringsområde har utbyggjarar vendt seg til kommunen med ønske om å inngå avtale for å byggja momsfri infrastruktur. Det er to måtar avgiftsbelastninga for offentleg infrastruktur som blir opparbeidd av utbyggjar kan reduserast på. Enten med anleggsbidragsmodellen eller ved bruk av justeringsretten for

meirverdiavgift. Fleire kommunar i distriktet nyttar seg av begge eller ein av modellane. Private utbyggjarar får i medhald av Plan- og bygningslova, i ein utbyggjaravtale, eller anna avtale krav om å opparbeida den offentlege infrastrukturen som er nødvendig for at utbygginga kan realiserast. Infrastrukturen blir overdregen vederlagsfritt til Osterøy kommune til framtidig eige, drift og vedlikehald. I hovudsak gjeld det opparbeiding av kommunale vegar og trafikkanlegg, vatn- og avlaupsanlegg, i tillegg til nødvendig tilknyting og samankopling til eksisterande infrastruktur. I enkelte tilfelle kan det også dreia seg om privat opparbeiding av friområde, leikeareal etc. Utbyggjar prosjekterer, byggjer og dekkjer kostnaden med infrastrukturen, men har ikkje høve til frådrag eller kompensasjon for meirverdiavgift. Meirverdiavgifta blir difor ein endeleg kostnad i prosjektet. Dersom kommunen er byggherre blir ikkje meirverdiavgifta ein endeleg kostnad jamf. Lov om meirverdiavgift (mval) og Lov om kompensasjon av meirverdiavgift for kommunar, fylkeskommunar mv. Aktuelle spørsmål er korleis utbyggjar kan nyta godt av kommunen sin avgiftsposisjon når offentleg infrastruktur blir opparbeidd i privat regi og seinare blir overført til kommunal eige, drift og vedlikehald. Både anleggsbidragsmodellen og justeringsmodellen er juridisk godkjende modellar. Dersom modellane blir nytta vil utbyggjar kunna redusera prosjektkostnadane ved at MVA blir fjerna, eller redusert, som kostnad. Det må inngåast eigne avtalar om bruk av modellane. Ein kan inngå avtale parallelt med ein utbyggingsavtale eller i samband med ei byggesak der utbyggjar er pålagt å opparbeida offentleg infrastruktur med heimel i reguleringsplan. Ordningane står fram som lojale tilpassingar til gjeldande regelverk. Kommunen sine administrasjonskostnadar skal dekkast av utbyggjar, og avtalane kan utformast slik at utbyggjar tar på seg risikoen for eventuelle endringar i regelverket. Ordninga skal ikkje medføra nokon økonomisk belastning for Osterøy kommune, men momsreduserande avtalar vil krevja kommunal administrativ oppfølging. Avtalane skal utformast, tolkast og følgjast opp. Kommunen er avhengig av å ha gode rutinar for oppfølging av slike avtalar og garantiar, og er avhengig av ein god rekneskapspraksis for å handtera ordninga og følgje opp prosjekta. Anleggsbidragsmodellen Anleggsbidragsmodellen har vore nytta i fleire år. Modellen er stadfesta av Skattedirektoratet ei rekkje gonger, og seinast i ein bidande førehandsuttale av 05.08.2005 nr 33/05. Modellen inneber at kommunen er byggherre for den offentlege infrastrukturen og utbyggjar betaler anleggsbidrag til kommunen tilsvarande utbyggingskostnaden utan MVA. Anleggsbidrag til opparbeiding av infrastruktur med heimel i Plan- og bygningslova er ikkje å sjå på som omsetning og skal ikkje reknast avgifter av. Modellen byggjer opp under kommunen si rolle som byggherreorganisasjon og kan bidra til å kvalitetssikra gjennomføringa av infrastrukturtiltaka. Administrasjonen er likevel kritisk til bruk av ein såkalla «stråmannsmodell» der kommunen berre er byggherre «på papiret». I klagenemnd for MVA sak 6919 måtte ein kommune betala tilbake meirverdiavgift(14 mill kr) fordi kommunen ikkje var reell byggherre i ein avtale etter anleggsbidragsmodellen. Osterøy kommune har ein eigen byggherreorganisasjon, Sektor for miljø og teknikk, som kan ta på seg byggherrefunksjonen for utbyggjar i nokre tilfelle. Ein skal derimot merke seg at om einpåtar seg rolla som byggherre for realisering av private planar, vil kapaistet til realisering av kommunale planar (t.d. VA-plan), investeringar (kommunale formålsbygg) og drift bli skadelidande på grunn av ressurtilgangen innan fagområdet.

Rådmannen ser for seg ein anleggsbidragsmodell med følgjande hovudmoment: Kommunen v/sektor for miljø og teknikk kan ta på seg å vera byggherre for kommunaltekniske infrastrukturanlegg for private utbyggjarar. Utbyggjar stiller bankgaranti for tilstrekkeleg beløp til å finansiera utbygginga. Kommunen stiller tekniske krav til anlegget. Offentlege innkjøpsreglar skal følgjast. Planar og anbodsdokument skal sendast til kommunen for kvalitetssikring. Utbyggingskostnadane blir fakturert direkte frå entreprenøren til kommunen med meirverdiavgift. Kommunen får frådrag/kompensasjon for meirverdiavgifta. Utbyggjar betaler kommunen sine utgifter gjennom anleggsbidrag utan MVA. Beløpet blir overført til ein særskild konto øyremerka tilskot til aktuelle anlegg. Alle kommunen sin administrative og finansielle kostnader skal betalast av utbyggjar. Kostnadsprinsippet blir konkretisert i kvar enkelt avtale. Anlegget blir kontinuerleg aktivert i kommunen sin rekneskap som eit kommunalt anlegg. Justeringsmodellen I 2008 blei det innført nye reglar om justering av meirverdiavgift i Meirverdiavgiftslova. Reglane opnar for at betalt inngåande MVA kan krevjast tilbakebetalt dersom infrastrukturen gjennom eigarskifte blir endra frå meirverdiavgiftspliktig (privat) til meirverdiavgiftsfri (offentleg) verksemd. Ordninga inneber at kommunen sin avgiftsposisjon kan komma utbyggjar til gode ved at det blir inngått avtale om at innbetalt MVA for privat opparbeidd infrastruktur, som blir overført vederlagsfritt til kommunen, kan krevjast tilbakebetalt år for år over ein tiårs-periode. Kommunen sine administrasjonskostnadar vil bli trekt frå. Justeringsmodellen har følgjande hovudmoment: Utbyggjar prosjekterer, byggjer og betalar infrastrukturanlegga. Kommunen og utbyggjar inngår avtale om overføring av justeringsrett for MVA Anlegga blir overført vederlagsfritt til kommunen for eige, drift og vedlikehald. Kommunen krev MVA som utbyggjaren har betalt for anlegga tilbake frå staten. Kommunen betaler MVA tilbake til utbyggjar. Administrasjonskostnadar blir evt trekt frå. Det er kommunen som er den som overtek anlegga som kan krevja meirverdiavgifta tilbake frå avgiftsmyndigheitene. Tilbakebetaling skjer over ein tiårs-periode etter at kommunen har overteke infrastrukturanlegga. 1/10 av den betalte MVA blir tilbakebetalt kvart år. Det er eit krav om at inngåande MVA for infrastrukturen må overstiga 100.000, og det er ein føresetnad at kommunen i heile tiårs-perioden nyttar anlegget i verksemda som er avgiftspliktig /har rett til kompensasjon. Kommunen og utbyggjar må inngå særskild avtale for kvart enkelt prosjekt. Oppgjeret kan skje som ei eingongsbetaling eller år for år. Kommunen må ha dokumentasjon frå utbyggjaren som viser fullføringstidspunkt, kostnad, meirverdiavgift som har komme på og beløp som kan krevjast tilbakebetalt. Ut frå omsynet til økonomisk risiko, mellom anna ei mogeleg regleendring, meiner rådmannen at kommunen bør opptre som rein formidlar og overføra år for år det beløpet som vil bli justert, og ikkje forskotera beløpet som ein eingongssum. Det kan avtalefestast at utbyggjar har risikoen for eventuelle endringar i regelverket. Det kan også avtalast at utbyggjar kvart år skal senda inn nødvendig dokumentasjon til kommunen og be om justering/ tilbakeføring av MVA. Vurdering

Rådmanen ser frodelar med å kunna nytta ordningar som reduserer meirverdiavgiftskostnaden i utbyggingsprosjekt. Momsavtalar kan gje eit positivt forhandlingsklima, initiera til utvikling og vekst i kommunen og samtidig medverka til at det blir mogeleg å gjennomføra meir heilskaplege utbyggingar. Rådmannen vurderer at tiltak som kan leggja til rette for byggjeaktivitet og avgrensa kostnadane ved utbygging vil kunna vera med på å gjera Osterøy til ein attraktiv kommune å etablera seg i. Reduserte avgifter kan bidra til at prosjekta i større grad blir rekningssvarande og med det prisen til forbrukarane lågare. Momsavtalar kan vera avgjerande for realiseringa av eit prosjekt og utbyggjar kan vera villig til å ta på seg tiltak der kvaliteten blir heva over det minimum som reguleringsplane krev. Fleire kommunar i distriktet nyttar begge, eller ein av modellane. Rådmannen ser fordelar med å kunna nytta begge modellane, anleggsbidragsmodellen og justeringsmodellen, i forhandlingar med utbyggarar. Kommunen sine administrative kostnadar blir lagt på utbyggjar. Risikoen og det administrative meirarbeidet som kjem på kommunen ved å bruka desse modellane må kompenserast gjennom anleggsbidrag, avtalar og garantiar frå utbyggjar. Forslag til avtalar blir lagt fram for politisk handsaming. Konklusjon Osterøy kommune bør ta i bruk momsavtalar som anleggsbidragsmetoden og justeringsregelmetoden for å stette realisering av reguleringsplanar.

SAKSPAPIR Saksnr Utval Type Dato 033/15 Formannskapet PS 05.05.2015 017/15 Heradsstyret PS 12.05.2015 Saksbehandlar ArkivsakID Jostein Førre 14/2688 Søknad om refusjon for vass- og avlaupsutgifter i forbindelse med boligfeltet på Børo 32T Søknad_Refusjon-infrastruktur_gnr88bnr37_220414 Søknad om refusjon 2 OVERSIKTSKART Rådmannen rår Formannskapet til å gje slik innstilling til Heradstyret: «Osterøy kommune gjev støtte til etablering av vassleidning til Børo med intil 1/3 av totalkostnaden inkludert moms, i tilleg til momskompensasjon for heile lanlegget. Totalt avgrensa til kroner 450 000,-. Osterøy kommune overtek vassanlegget mot drift og vedlikehald i tråd med kommunen sine retningslinjer. Kostnad til drift og vedlikehald vert å leggja inn i framtidige budsjett. Vilkår: Dimensjonerast slik at ny og eksisterande bebyggelse på Børo får tilgang på kommunalt vatn og slukkevatn. Gnr.88 Bnr. 40-45 skal bebyggas eller lysast ut for sal i løpet av 3 år. Osterøy kommune skal ha moglegheit til ved overtaking og søkje kompensasjon for moms for heile anlegget. Tilskotet finansierast med løyving frå investeringsbudsjettet, post: Ymse vatn og avlaup» Formannskapet - 033/15 FS - behandling: Ass. rådmann var tilstades ved utvalet si behandling. ---------------------------------- Det vart halde pause i drøftingane frå kl. 14.30 - kl. 14.40 med gruppemøte for AP, KRF, SP og H. ---------------------------------- AVRØYSTING

Rådmannen sitt framlegg vart samrøystes tilrådd. FS - vedtak: Innstilling til Heradstyret: «Osterøy kommune gjev støtte til etablering av vassleidning til Børo med intil 1/3 av totalkostnaden inkludert moms, i tilleg til momskompensasjon for heile lanlegget. Totalt avgrensa til kroner 450 000,-. Osterøy kommune overtek vassanlegget mot drift og vedlikehald i tråd med kommunen sine retningslinjer. Kostnad til drift og vedlikehald vert å leggja inn i framtidige budsjett. Vilkår: Dimensjonerast slik at ny og eksisterande bebyggelse på Børo får tilgang på kommunalt vatn og slukkevatn. Gnr.88 Bnr. 40-45 skal bebyggas eller lysast ut for sal i løpet av 3 år. Osterøy kommune skal ha moglegheit til ved overtaking og søkje kompensasjon for moms for heile anlegget. Tilskotet finansierast med løyving frå investeringsbudsjettet, post: Ymse vatn og avlaup» Saksopplysningar: Bakgrunn Eigarar av Gnr. 33 Bnr 40-45, har skipa Sameiget Montebøro og søkjer om tilskot til vassforsyning til bustadområdet Børo. I kommuneplanens arealdel er det regulert inn 10 nye bustader som spredt bebyggelse. 6 av desse tomtene byggemodnes nå. I den forindelse legges det vassleidning frå Skålvika til bustadområdet (sjå vedlagt kart). Dette gir dei nye bustadane og i underkant av 10 eksisterande bustadar/hytter kommunalt vatn og tilstrekkleg kapasitet slik at man får slukkevaten til området. Det er søkt om tilskot tilsvarande 100 % av aneggskostnaden, 960 000,- kroner. Avlaupskostnaden dekkes fullt ut av utbyggar. Vurdering Kommunen sine retningsliner for tilskot til bustadfelt. For tilskot til bustadfelt har kommunen utarbeida retningslinjer jfr. vedtak i utval natur 29.08.01som følgjer: Kommunaltekniske anlegg i bustadfelt (interne kostnader) kvalifiserer ikkje til tilskot. Kostnader frå eksisterande kommunaltekniske anlegg og til feltgrense kan i visse høve kvalifisera til tilskot. Kommunen overtek kommunaltekniske hovudanlegg i bustadfelt vederlagsfritt til vedlikehald, herunder veglys når anlegget er ferdig utbygd og godkjend. Det må setjast opp avtale mellom utbyggar og kommunen i kvart enkelt tilfelle.

Tilskot Ny vassleidning gjer moglegheiter for at fleire eksisterande bustadar og nokre hytter kan få tilgang til kommunalt vassleidningsnett om dei ynskje å koble seg til. Samstundes er vassleidninga dimensjonert slik at ein har trykk til eventuelle slukningsarbeid. Dette bidreg til å stette gode buforhold i området. Rådmannen vurderer at tiltakshavar bør få kompensert sine meirkostnadar i forhold til vassanlegget i så måte og vil gje eit tilskot i forhold til naudsynt oppdimesjonering av anlegget til eksisterande bebyggelse. Samt at Osterøy kommune vil forskottera momskompensasjon for anlegget. Oppdimensjonering utgjer ca. 1/3 av totalkostnaden inkludert moms. Overtaking I tråd med retningslinjene har kommunen i tidlegare saker praktisert vederlagsfri overtaking av kommunaltekniske hovudanlegg (veg, vatn, avløp) i bustadfelt, herunder også veglys. Med hovudanlegg for vatn og avlaup har ein rekna dei anlegga som ligg i offentleg veg. Øvrige stikkleidningar i feltet vert rekna som private. Hovudvegen opp i Børo er ikkje offentleg veg. Rådmannen meinar likevel at utbygginga gir ein moglegheit til å sørgje for tilknytning til kommunalt vassleidningsnett for nye og eksisterande bebyggelse i tråd med mål om auka tilknytningsgrad i Vassforsnyningsplanen 2013-2024. Med bakgrunn i tidlegare praksis gjer rådmannen framlegg om at kommunen overtek tekniske anlegg for vatn, til kommunalt vedlikehald i tråd med kommunen sine retningslinjer. Kostnaden til drift og vedlikehald vert å leggja inn i framtidige budsjett. Når anlegget har vore ferdig utbygd og godkjend skal det settast opp avtale for overtaking. Naudsynte grunnavtalar må sikrast i avtalen. For vassforsyninga skal den enkelte betala tilkoplingsgebyr og årsgebyr etter gjeldande regulativ. Folkehelse Miljø Økonomi Konklusjon Osterøy kommune dekker ekstrakostnad for oppdimensjonering av vassanlegg til også å dekke naudsynt behov hos eksisterande bygningsmasse samt slukkevatn til området.

Osterøy kommune v/ Assisterende rådmann Rådhuset 5282 Lonevåg Hosanger, 22.04.2014 GBN 88/37 Søknad om refusjon av utgifter til VA-anlegg. Vi viser til søknad om etablering av infrastruktur, datert 14.11.2013, samt tilhørende søknad om dispensasjon (VA-anlegg), datert 12.12.2013. Vi viser for øvrig til godkjent fradelingssøknad, datert 24.07.2013 med tilhørende Utomhusplan. Sameiet Montebøro v/ Bjørn Øvsthus arbeider med å etablere 6 eneboliger i området (ref. Utomhusplan). Vi har startet arbeidet med vei og arbeider nå med å ferdigstille planene for VA-anlegget. Vi søker i denne sammenheng om refusjon av utgiftene til anlegget og ønsker med dette å innlede en dialog vedrørende eventuelle kriterier som må tilrettelegges for at dette skal være aktuelt. Teknisk løsning Vannforsyningen til feltet vil gå fra kommunalt påkoblingspunkt i Hosanger (Skålvika), i sjø, via borehull til kum nederst i det nye feltet. Derifra blir vannledningen lagt i ny adkomstveg med avstikk til hver tomt (se vedlagt skisse). Spillvannledningen blir lagt i ny adkomstveg med avstikk til hver tomt. Samleledningen går til slamavskiller nederst i det nye feltet. Herfra går overvannet fra avskilleren via borehull til forskriftsmessig dybde i sjø (se vedlagt skisse). Begrunnelse for søknad Sameiet Montebøro har arbeidet med dette prosjektet siden 2009. Området er i kommuneplanen sin arealdel avsatt til boligformål (spredt bustadbygging), og inngår i et areal som er avsatt for til sammen 10 boenheter. Innenfor rammene av det pågående prosjektet, vil det bli etablert 6 boenheter og vi ønsker å tilrettelegge infrastrukturen for fremtidig etablering av de resterende 4 tomtene i nærområdet. Kostnadene for infrastruktur er forholdsvis store i det pågående prosjektet og tilrettelegging av fremtidig kapasitet for 4 ytterligere tomter vil ikke kunne gjennomføres uten støtte fra kommunen eller annen utbygger. Det er også ytret ønske fra eksisterende boliger og hytter i området om knytte seg til kommunalt anlegg dersom dette tilrettelegges. Vi er også kjent med at det er boenheter i området som har privat anlegg og som ikke ønsker å koble seg til kommunalt anlegg på nåværende tidspunkt.

Ved etablering av kommunal vanntilførsel i området er det dessuten mulig å dimensjonere anlegget for slukkevann, noe som vil bedre beredskapen ift. brann, både for nye boenheter og for eksisterende bebyggelse i området både hus og hytter. Det finnes ikke byggeklare tomter i Hosanger og vi håper derfor kommunen ser det pågående prosjektet som en viktig brikke i arbeidet med å tilrettelegge for øket utbygging på Osterøy og på Hosanger spesielt. Vi ber derfor kommunen vurdere å refundere utgiftene til VA-anlegget og at dette dimensjoneres slik at det kan det kan tilrettelegges for utbygging iht. kommuneplanen sin arealdel. Vi håper på en snarlig tilbakemelding slik at eventuelle forhold knyttet til teknisk løsning og dimensjonering kan avklares så snart som mulig. Dersom det er behov for utfyllende opplysninger eller det er spørsmål til søknaden, ber vi Dere kontakte undertegnede. Med vennlig hilsen Bjørn Øvsthus (for Sameiet Montebøro) Tlf.: 56 19 11 64 Mob.: 952 33 052 E-post: bjornoev@online.no