Landbruk og naturforvaltning

Landbruk og naturforvaltning Fylkesmannen i Sogn og Fjordane Njøsavegen 2 6863 Leikanger epost: post@fmsf.no 09.03.2009 Arkivsak: 03/469 Løpenr.: 09/2985 Sakshandsamar: Steinulf Skjerdal - Verneplan for Breheimen - Mørkridsdalen. Uttale. Det vert med dette gjeve melding om at Kommunestyret har gjort slikt vedtak i møte den 05.03.2009, sak 12/09: 1. Bortsett frå at Luster kommune ikkje fekk gjennomslag for ønskjet om konsekvensutgreiing av lokal forvaltning kombinert med næringsfond, meiner Luster kommunestyre at konsekvensutgreiingsprogrammet er dekkande for dei tema som har vore naturlege å greia ut. Dei framlagde rapportane dannar eit godt grunnlag for val av vernealternativ. 2. Kommunestyret meiner at hovudalternativ 1A (NP + LVO + NR) med mindre justeringar, er det vernealternativet som på best måte vil ivareta naturverdiane i Breheimen Mørkridsdalen. 3. Verneform må sjåast i samanheng med verneverdiane som skal ivaretakast. For alle stølane er ivaretaking av kulturlandskapet eit av dei viktigaste verneføremåla. Kulturlandskapet har alltid vore i endring og det er ikkje noko mål at alt skal konserverast slik det var i ein bestemt tidsbolk. Det er viktig å ta vare på det gamle, men det er også viktig å tilretteleggja for ei styrt, naturleg næringsutvikling. Ut frå dette meiner Luster kommunestyre at alle stølane må plasserast i landskapsvernområde. Vidare bør nasjonalparkgrensa i Fortunsdalen trekkast over stølane. 4. Verneplanen må ikkje stengja for vidare utvikling av området Vanndalen, Geisdalen for vinterturisme, der viktigaste grunnlagsinvesteringa, veg inn i området, alt er på plass. Luster kommunestyre meiner nasjonalparkgrensa må trekkjast tilbake i tråd med framlegget i fellesuttalen frå lag og organisasjonar i Jostedalen. 5. Tunnel mellom Øyane i Fortunsdalen og Bøvertun er eit aktuelt alternativ for å sikra heilårssamband mellom Luster og Lom. Stigninga på tunnelen vil bli i underkant av 5 promille, som er innanfor stigningskravet for slike veganlegg. Grensa for Høyrokampen naturreservat er trekt 15 m frå midtlinja av eksisterande veg langs Bøvertunvatnet, noko som vil gjera det vanskeleg å gjennomføra ev. framtidige rassikringstiltak langs vatnet. Vernegrense og verneforskrift for naturreservatet bør ta høgde for dette. ADRESSE: TELEFON: TEL EFAX E-POST ADRESSE: ORGANISASJONSNR. Rådhuset Sentralbord: 57 68 55 01 postmottak@luster.kommune.no 964 968 241 6868 GAUPNE 57 68 55 00 Bankgiro: 3785.07.00142

6. Kulturlandskapet og det biologiske mangfaldet er viktigaste verneføremåla i Mørkridsdalen og i Vigdalen. Skal ein makta hildra attgroing og halde oppe landskapsverdiane her, bør husdyrhaldet og beitebruken aukast monaleg. Seinare åra har det vore stor tilbakegang i sauehaldet i området. Viktigaste grunnen til det er feilslegen offentleg rovviltforvaltning, som ikkje er i tråd med intensjonane i rovviltmeldinga. Det er uvanleg og kontroversielt å ta dette opp i ei vernesak, men like fullt naudsynt. Det må inn formuleringar både i verneforskrifta og i den etterfølgjande forvaltningsplanen, som set søkjelyset på og løyser dette problemet. Forskriftene for alle delområda må ta inn formuleringar som gjer det mogeleg å nytta alle lovlege fangstmetodar, som jervebås, også i verneområda. For å tilretteleggja for betre tilkomst og betre utnytting av dei rike beita i Vigdalen, bør grensa for landskapsvernområdet der ho kryssar Vigdøla, flyttast over fossen, slik at den tidlegare planlagde traktorvegen frå Vårstølen til Grøyttehaugane kan forlengast med bru over til Breisetesida. Grunntilhøva lenger nede er myr og ikkje egna for brubygging. 7. Forskrift/forvaltningsplan må ta høgde for at Hydro skal kunna koma til tunnel og tippar i Bukkebotnen med tyngre køyretøy, dvs. ha høve til å kunna gjennomføra naudsynt vedlikehald/opprusting og køyring på vegen innetter Høydalen. I samband med gjennomføring av prosjektet Illvatnet pumpekraftverk er det påkreva med ei mindre justering av nasjonalparkgrensa i nordenden av Illvatnet og i Medalen. Tiltaka går i mindre grad ut over verneinteressene for områda så Luster kommunestyre finn det naturleg at innspela vert imøtekomne. Ei flytting av vernegrensa frå omlag kote 650 til omlag 1150 på vestsida av Fortunsdalen for å kunna gjennomføra takrenneprosjekt med overføring av flaumbekker til Fivlemyr, må vegast opp mot verneinteressene. Men dette er langt mindre kontroversielt enn takrenneprosjektet til Illvatnet som Hydro no har gått bort frå. Dersom ikkje viktige verneverdiar i den aktuelle sona tilseier noko anna, bør det vera opning for justering som føreslege. Dammane til Sage kraftverk i Smørvivatnet og Kringlevatnet tilfredsstiller ikkje dagens krav og må oppgraderast. I samband med oppgraderinga vil det bli vurdert å auka reguleringshøgda. Heving av Smørvivatnet vil flytta vasstanden inn i det føreslegne verneområdet. For at ein slik plan skal kunna gjennomførast, må vernegrensa trekkjast noko tilbake. Eit naturleg nytt grensepunkt vil vera utlaupet av Grasøyvatnet som ligg like innanfor. 8. Dei utarbeidde forskriftene er stort sett tilpassa verneføremåla dei er sett til å ivareta i sine respektive område. Men i forskriftene for nasjonalparken og landskapsvernområda bør det likevel gjerast ei mindre endring som opnar for å nytta helikopter til uttransport av saltstein o.l. Pkt. 6.3 b bør lyda: bruk av beltekøyretøy på vinterføre eller luftfartøy for utkøyring av saltstein o.l..... Forskriftene for landskapsvernområda opnar for at forvaltningsstyresmakta kan gje løyve til oppføring av bygningar, innretningar og anlegg som er nødvendige til jordbruksføremål på stølsvollar der det er bygningar frå før (pkt. 1.3 c). Stølane bør vera ei brukssone, og då bør det også vera mogeleg å gje løyve til oppføring av bygningar til nye, naturbaserte næringar.

Formuleringa jordbruksføremål bør difor bytast ut med næringsføremål (eks. turisme). Kommunestyret tilrår også at føremålsparagrafen for Mørkridsdalen landskapsvernområde ( 2) vert endra til: Formålet med Mørkridsdalen landskapsvernområde er å ta vare på, og gjennom bruk stimulera til ivaretaking av eit eigenarta og vakkert.... Same omskrivinga bør gjerast for Vigdalen landskapsvernområde. 9. Luster kommunestyre sette fram krav om lokal forvaltning alt i sin uttale til oppstartmeldinga. Dei av høyringsfråsegnene som har teke opp dette spørsmålet, tilrår også lokal forvaltning. Luster kommune har alt i dag forvaltningsansvaret for dei fem naturreservata som ligg innanfor kommunen sine grenser, og ser det som naturleg å ta over forvaltningsansvaret også for den delen av dei nye verneområda som vert liggjande i Luster. Kommunestyret reknar ikkje ein interkommunal forvaltningsmodell som lokal forvaltning og ser den som uaktuell. For å sikra lik praksis i forvaltninga og for å løysa felles oppgåver, er det likevel viktig å ha ei overbygning mellom kommunane i form av eit samrådingsutval/kontaktutval. Det er viktig at grunneigarsida og andre interessegrupper er fast representerte der. Eit slikt utval må også ha tilgang på sekretærtenester, ein modell kan vera åremålsavtalar der sekretæransvaret sirkulerer. Oppsyn må samordnast med allereie etablerte ordningar i kommunane, og det må tilførast ekstra ressursar for oppsyn i det nye verneområdet, for den delen som ligg i Luster kommune i storleiksorden eitt årsverk. 10. Fylkesmennene sin omtale om informasjon i høyringsdokumentet er dekkande for dette emnet. Informasjonsarbeidet må samordnast. Både Breheimsenteret i Jostedalen med status som autorisert nasjonalparksenter, og Fjordsenteret i Skjolden må bli tildelt informasjonsoppgåver for det nye verneområdet. 11. Luster kommunestyre samtykkjer i namneframlegget for verneområda slik det går fram av høyringsdokumentet frå fylkesmennene. 12. Når område vert lagde i vern, betyr det innskrenka råderett for eigarane i all framtid. Nær halvparten av arealet som vert verna i Luster, er private område. Dette arealet vert det lagt strenge avgrensingar på med omsyn til utviklingsføremål for eigarane. Det er difor rimeleg at staten kompenserer for dette i form av årlege overføringar som kan nyttast til næringsutviklingstiltak. Store deler av området som vert verna, krev aktivt landbruk for at ikkje verneverdiane skal gå tapt. Her bør det vera aktuelt for staten å gå inn med stimuleringsmidlar for å oppretthalda husdyrhaldet, gjerne etter same mønster som det no er lagt opp til i verdsarvområdet i Nærøyfjorden. I oppstartmeldinga spelte kommunestyret inn eit krav på 5 mill. kroner i årlege overføringar til Luster. Kommunestyret meiner den summen framleis er relevant. I tillegg til stimuleringsmidlar for næringsutvikling, må det stillast til disposisjon driftsmidlar for løpande utgifter i og i tilknyting til verneområda, som vedlikehald av vegar/parkeringsplassar ved innfallsportar, stirydding, bruer, bossoppsamling, informasjon (senter, info.tavler), div. tilrettelegging for fotturistar, kulturlandskapspleie m.v.

Til sist må kommunane ha kompensert for arbeidet med utøving av forvaltningsmynde. Fordelinga mellom kommunane av dei tildelte ressursane til dette, må bli etter ei vekting av arbeidsomfanget med forvaltning av ulikt areal. 13. Verneforskriftene bør ikkje stoppe ei eventuell framtidig realisering av Hanspikvegen. Vedlagt fylgjer saksutgreiing i saka. Med helsing Anita Bjørk Ruud Politisk sekretariat Vedlegg: Saksutgreiing Kopi til: Lom kommune og Skjåk kommune via epost: post@lom.kommune.no post@skjaak.kommune.no

Avsendar:..... Melding om rett til å klaga over forvaltningsvedtak (Forvaltningslova 27 tredje ledd og fjerde ledd) Mottakar Dato Klageinstans Denne meldinga gir viktige opplysningar dersom De ynskjer å klaga over vedtak De har fått underretning om. Klagerett Kven kan De klaga til Klagefrist Rett til å krevje grunngjeving Klagen sitt innhald Utsetjing av vedtaket Rett til å sjå saka sine dokument og til å krevja rettleiing Kostnader ved klagesaka Klage til Sivilombudsmannen De har rett til å klaga over vedtaket. Klagen skal først sendast til avsendaren av denne meldinga. Dersom dette organet ikkje endrar vedtaket som fylgje av klagen, vil han bli sendt vidare til klageinstansen for avgjerd. Dersom vedtaket er fatta av kommunale eller fylkeskommunale organ, er klageinstansen kommunestyret eller fylkestinget, eller det organ desse har bestemt. Dersom vedtaket er fatta av kommunestyret eller fylkestinget, er klageinstansen kommunaldepartementet eller det organ det har gitt mynde til. Klagefristen er 3 veker frå den dag dette brevet kom fram. Det er tilstrekkeleg at klagen er postlagd innan fristen går ut. Dersom De klagar så seint at det kan vere uklart for oss om De har klaga i rett tid, ber vi Dykk oppgi når denne meldinga kom fram. Dersom klagen blir send for seint, er det adgang til å sjå bort frå den. Om De har særleg grunn til det, kan De likevel søkje om å få forlenga klagefristen. De bør då i tilfelle nemne grunnen til utsettinga. Dersom De ikkje allereie har fått grunngjeving for vedtaket, kan De setja fram krav om å få det. Slikt krav må setjast fram i løpet av klagefristen. Klagefristen blir i så fall avbroten, og ny frist startar frå det tidspunkt De mottek grunngjevinga. Klagen skal nemna det vedtak det vert klaga over, og den eller dei endringar som De ynskjer. De bør nemna Dykkar grunngjeving for å klaga og evnt. andre opplysningar som kan ha noko å seia for vurderinga av klagen. Klagen må underskrivast. Sjølv om De har klagerett, kan vedtaket vanlegvis gjennomførast straks. De har imidlertid adgang til å søkja om å få utsett iverksettinga av vedtaket inntil klagefristen er ute eller klagen er avgjord. Med visse avgrensninger har De rett til å sjå dokumenta i saka. De må i tilfelle vende Dykk til det forvaltningsorgan som har sendt denne meldinga. Der kan De også få nærare rettleiing om adgangen til å klage og om reglane for handsaminga elles. De kan søkja om å få dekt utgifter til naudsynt advokatbistand etter reglane om fritt rettsråd. Her gjeld imidlertid normalt visse inntekts- og formuegrenser. Fylkesmannen sitt kontor eller vedkommande advokat kan gi nærare rettleiing. Det er også særskild adgang til å krevja dekning for vesentlege kostnader i samband med klagesaka, t.d. til advokatbistand. Dersom vedtaket er blitt endra til gunst for ein part, er det også adgang til å søkja dekning for vesentlege kostnader i samband med saka. Klageinstansen vil om naudsynt orientera Dykk om retten til å krevja slik dekning for sakskostnader. Det er også mogeleg å klaga til Stortinget sin ombudsmann for forvaltningen (Sivilombudsmannen). Sivilombudsmannen har ikkje adgang til å handsama saker som er avgjort av Kongen i statsråd. Dersom De no får Dykkar klage avgjort i statsråd fordi Kongen er klageinstans, kan De difor ikkje seinare bringa saka inn for Sivilombudsmannen. Særlege opplysningar