Varamedlemar får særskilt melding når dei skal møte.

VESTNES KOMMUNE Formannskapet Innkalling til møte i Formannskapet Møtestad: Dato: Formannskapssalen, Rådhuset, 18.05.2009 Kl.15:00 Dei som er inhabile i ei sak vert bedne om å gje melding, slik at varamedlemar kan bli innkalla, - jf. 8, 3. ledd i forvaltningslova. Varamedlemar får særskilt melding når dei skal møte. Saksdokumenta ligg frå i dag til gjennomsyn i servicekontoret, biblioteket og på heimesidene til kommunen. Dersom du ikkje kan møte på grunn av lovleg forfall må du snarast melde frå til politisk sekretariat på e-post gunn.westnes@vestnes.kommune.no,tlf.: 71 18 40 12 eller til servicekontoret på e-post servicekontoret@vestnes.kommune.no, tlf.: 71 18 40 05. Ev. spørsmål til saksutgreiinga kan rettast til administrasjonssjefen før møtet enten på e-post: tone.roaldsnes@vestnes.kommune.no, eller tlf. 90 98 40 00. ordførar Side 1

14:30 Møte i Valstyret (eiga innkalling) 15:00 Formannskapet 17:00 Ekstraordinær generalforsamling Ørskogfjell Skisenter AS (eiga innkalling) Saksliste Saksnr Innhald Lukka PS 28/2009 PS 29/2009 RS 3/2009 PS 30/2009 Godkjenning av innkalling Godkjenning av protokoll frå siste møte Framdrift på trappeskuletomta PS 31/2009 Årsmelding 2008 PS 32/2009 PS 33/2009 PS 34/2009 PS 35/2009 Årsrekneskap 2008 - Vestnes kommune Ressurstildeling i grunnskulen Sal av bustadtomter i Åslia - salsvedtak Friluftsrådet for Ålesund og omland - vedtektsendringar Sal av Steinslandseigedomen - omdisponering - avklaring PS 36/2009 Rekneskapsrapport pr. 1. kvartal 2009 PS 37/2009 Tremek AS - driftsavtale Side 2

PS 28/2009 Godkjenning av innkalling PS 29/2009 Godkjenning av protokoll frå siste møte Side 3

Vestnes Utvikling AS Rørgt. 8-10 6517 Kristiansund N ; 8 fk, 2009 VESTNES KOMMUNE Vestnes kommune v/ ordfører Øyvind Uren 6390 Vestnes Kristiansund N 21.04.2009 Fremdrift på Trappeskoletomta Viser til tidligere samtaler og korrespondanse om fremdriften. Fremdriften er som følger; I løpet av mai skal koordineringen mellom oss, entreprenør og arkitekt være i orden. Tegninger, byggekonstruksjoner og eksakte kostnader skal da være avklart. I månedskifte mai/juni begynner salget av leiligheter og garasjer. Når 70 % av leilighetene er solgt starter byggearbeidet som forventes å ta ca. et år. Byggherre: Hellandhaugen AS Arkitekt: Høhne Fitschen Architekten Entreprenør : Grytnes Entreprenør AS Megler : Krogsveen AS v/ Mette Skavnes Dette til orientering. Me vennlig hilsen Ve t*es Utvikling AS,., f Side 4

VESTNES KOMMUNE Saksframlegg Arkiv: 200 Arkivsaksnr.: 2008/1902 Saksbehandlar: Magne Værholm Dato: 18.03.2009 Årsrekneskap 2008 - Vestnes kommune Utval Møtedato Utvalssak Drifts- og forvaltningsutvalet 04.05.2009 36/2009 Formannskapet 18.05.2009 30/2009 Kommunestyret Administrasjonssjefen si innstilling: 1. Vestnes Kommunestyre godkjenner rekneskapen for 2008 slik han ligg føre. 2. Rekneskapsmessig meirforbruk i driftsrekneskapen på kr 48.642.768.44 vert inndekt på følgjande måte Inndekking i år Tiltak 2009 2010 2011 2012 Sum Bruk av fond 6 243 000 6 243 00 Redusert rente 1 500 000 1 500 000 1 500 000 4 500 00 Tilbakef. Avsetting til inv. Fond 4 500 000 4 500 00 Eigedomsskatt 4 500 000 7 000 000 11 500 00 Auka verdi kraftfondet 5 000 000 5 500 000 6 500 000 17 000 00 Ekstra utbytte VEAS Reduksjon i drifta Momsrefusjon investeringar 2 500 000 2 500 000 5 000 00 3. Vestnes kommunestyre vedtek at det i medhald av eigedomsskattelova 3 og 4 vert innført eigedomsskatt på verker og bruk og generell eigedomsskatt i heile kommunen frå 01.01.2010. 4. Eigedomsskattesatsen er to promiller i 2010. Eigedomsskatten skal betalast i to terminer; 01.06.10 og 01.12.10. 48 743 00 Side 5

5. Vestnes kommune vedtek tilsettingsstopp for alle stillingar utanom turnusundervisnings- og barnehagestillingar. Administrasjonssjefen får fullmakt til å lyse ut stillingar der det etter ei samla vurdering vert funne strengt nødvendig. Alle stillingar skal minimum stå vakant i 3 mnd. Vedtaket gjeld ut 2010. 6. Vestnes kommunestyre vedtek innkjøpsstopp på inventar og utstyr. Administrasjonssjefen får i særlege tilfelle mynde til å dispensere frå dette. Vedtaket gjeld ut 2009. Saksprotokoll i Drifts- og forvaltningsutvalet - 04.05.2009 Behandling: Adm.sjefen endra sitt framlegg med EITT ord i pkt 5: SLIK: Alle stillingar BØR stå vakante i minimum 3 mnd. Framlegg frå Høgre v/frøland: Framlegg til endring i pkt 2: 2010 2011 2012 Eigedomssk 0 0 0 Red. drift 2500 4500 4500 Pkt 3 og 4 går ut som ein konsekvens av dette. Høgre sitt framlegg vart sett opp mot adm.sjefen sitt endra framlegg: Høgre sitt framlegg vart vedteke med røystene frå: Marianne Frøland (H), Frode Larsen (Frp), Finn Arve Vestnes (Frp), Bjørg Nerås (Frp), Anders Jørn Neraas (Sp). Aud Sissel Suoranta (Ap), Arnfinn Stige (Krf), Anne Marie Førde (V) stemte for adm.sjefen si innstilling. Framlegget frå Høgre m/adm.sjefen si endring av pkt 5, vart vedteke med 5 mot 3 stemmer. Vedtak: Drifts- og forvaltningsutvalet legg saka fram for formannskapet med slik innstilling: 1. Vestnes Kommunestyre godkjenner rekneskapen for 2008 slik han ligg føre. 2. Rekneskapsmessig meirforbruk i driftsrekneskapen på kr 48.642.768.44 vert inndekt på følgjande måte Inndekking i år Tiltak 2009 2010 2011 2012 Sum Side 6

Bruk av fond 6 243 000 6 243 000 Redusert rente 1 500 000 1 500 000 1 500 000 4 500 000 Tilbakef. Avsetting til inv. Fond 4 500 000 4 500 000 Eigedomsskatt 0 0 0 Auka verdi kraftfondet 5 000 000 5 500 000 6 500 000 17 000 000 Ekstra utbytte VEAS 0 Reduksjon i drifta 2 500 000 4 500 000 4 500 000 11 500 000 Momsrefusjon investeringar 2 500 000 2 500 000 5 000 000 48 743 000 3. Vestnes kommune vedtek tilsettingsstopp for alle stillingar utanom turnusundervisnings- og barnehagestillingar. Administrasjonssjefen får fullmakt til å lyse ut stillingar der det etter ei samla vurdering vert funne strengt nødvendig. Alle stillingar bør stå vakante i minimum 3 mnd. Vedtaket gjeld ut 2010. 4. Vestnes kommunestyre vedtek innkjøpsstopp på inventar og utstyr. Administrasjonssjefen får i særlege tilfelle mynde til å dispensere frå dette. Vedtaket gjeld ut 2009. Innleiing Hovudoversikter og notar: Årsrekneskapen 2008 består av obligatorisk driftsrekneskap, investeringsrekneskap, balanserekneskap, økonomiske oversikter og noteopplysningar jamfør kommunelova 48 og forskrift av 15.12.2000. Detaljoversikter frå driftsog investeringsrekneskapen: I tillegg til obligatoriske hovudoversikter og notar er det utarbeidd interne oversikter som presenterer rekneskapen på same detaljnivå som budsjettet er vedteke på, samt oversikter som er meir detaljert enn dette. Årsrekneskapen er avslutta den 27.2.2009. Årsrekneskapen skal saman med revisjonsmelding først handsamast av kontrollutvalet som gjev sin uttale til Formannskapet som er formell Side 7

saksførebuar til Kommunestyret. Årsrekneskapen skal vere handsama i Kommunestyret før 30.juni 2009. Vurdering: Driftsrekneskapen er avslutta med eit rekneskapsmessig meirforbruk på kr 48 642 768,44. Utviklinga dei siste 4 åra: 2005 mindreforbruk kr 4 913 031,42 2006 mindreforbruk kr 12 272 401,38 2007 meirforbruk kr 1 812 764,30 2008 meirforbruk kr 48 642 768,44 Resultatbegrepet Rekneskapsmessig meir-/mindreforbruk syner resultatet etter interne føringar med omsyn til avsetting og bruk av fond. Ein betre målestokk på kommunen sitt resultat er Netto driftsresultat. Dette er resultatet før interne føringar med omsyn til avsetting og bruk av fond. Rente- og avdragsføringar er med. Eit tilfredsstillande netto driftsresultat bør utgjere 3 % av driftsinntektene. Netto driftsresultat syner følgjande utvikling dei siste 4 åra: 2005 Overskot kr 6 415 903,39 (1,7 %) 2006 Overskot kr 13 828 371,18 (3,4 %) 2007 Underskot kr 4 617 396,88 (-1,1 %) 2008 Underskot kr 51 758 188,26 (-11,9 %) Vestnes Kommune har berre i 2006 eit tilfredsstillande netto driftsresultat. Kommunen har ein økonomi som i stor grad er avhengig av utviklinga på finanssida. Ei høg lånegjeld har medført store renteutgifter. Lånegjelda var i 2005 på 331 mill. og auka til 374 mill. kr i 2008. Rentene både i kroner og % har auka desse åra. Renteutgiftene auka frå 8,0 mill. kr i 2006 til 23 mill. kr i 2008. Kommunen har frå 2004 til 2007 hatt ei avkastning på fondsplasseringar på 28 mill. kr (5 %). I 2008 fekk ein ei negativ avkastning på 17 mill. kr (- 12 %). Budsjettert avkastning var på 10 mill. kr. Dette negative avviket utgjorde 28 mill. kr av underskotet på 48 mill. kr.( 58 %) Men også brutto driftsresultat syner at drifta av Vestnes Kommune er i underbalanse. Dermed har kommunen eit driftsnivå som er for høgt i høve dei løpande inntektene. Årsaka til eit rekordhøgt negativt driftsresultat i 2008 er eit for høgt driftsnivå kombinert med høge rente- og avdragsutgifter og sviktande avkastning på fondsplasseringar. Investeringsrekneskapen syner ei brutto investering på knappe 30 mill. kr. Det brukt 24 mill. kr i lån for å finansiere dette. Bruk av lån utgjer over dobbelt så mykje som ein årleg betaler i avdrag. Ein er i stor grad avhengig av ekstern finansering og dermed er ein utsatt endring i rentemarkedet. Denne risikoen er no redusert i og med at ein i 2009 har inngått 5 års fastrenteavtale på 250 mill. kr av kommunen si totale lånegjeld på 374 mill. kr. I Vestnes Kommune utgjer lånefinansieringa 80 % medan landsgjennomsnittet er på 60 %. Lånegjelda utgjer kr 55 519 pr. innbyggjar medan snittet i landet er på kr 32 204. Meir bekymringsfullt er det at kommunen i 2008 måtte ta i bruk og utvide limit på kassakreditt for den løpande drifta. Ved årsskiftet utgjorde kassakredittgjelda 30 mill. kr. Vi opplever at denne gjelda er konstant og ser ikkje ut til å verte redusert. Denne gjelda er i verkelegheita eit bilete på den økonomiske situasjonen kommunen er i. Ein må ta opp lån for å halde den løpande drifta i gang. Vi har heldigvis ein bankavtale som er gunstig i høve renta på kassakreditt, men likevel er denne renta ei meirbelastning på drifta. Side 8

Inndekking av underskott Som nemnt ovanfor er rekneskapsmessig meirforbruk på kr 48.642.768,44 etter bruk/avsetting til fond. Kommunestyret må vedta inndekking av underskotet når det skal godkjenne rekneskapen for 2008. Kommunelova 48, 4. punkt, omhandlar inndekking av underskott. Der står det følgjande Underskudd på årsregnskapet som ikke kan dekkes på budsjettet i det år regnskapet legges fram, skal føres opp til dekning i det følgende års budsjett. Under særlige forhold kan kommunestyret og fylkestinget, etter å ha foretatt de nødvendige endringer i økonomiplanen, vedta at underskuddet skal dekkes over inntil ytterligere to år. I tilfeller der de samfunnsmessige og økonomiske konsekvensene av at kommunen eller fylkeskommunen skal dekke underskudd etter første og annet punktum vil bli uforholdsmessig store, kan departementet godkjenne vedtak om at underskuddet dekkes over mer enn fire år. Underskudd kan likevel ikke dekkes over mer enn ti år. Oppsummert har kommunestyret følgjande alternativ: Finne inndekking i 2009 Dekke underskottet i 2009 og 2010, då vil vi ikkje komme på Robek lista Kommunestyret kan også vedta at vi må ha ein lengre periode for å dekke inn underskottet, samla 3 år utover det året rekneskapen vert godkjent. Her innan år 2012. Ved dette alternativet vert vi innrapportert på den såkalte Robek lista. I tilfelle der dei samfunnsmessige og økonomiske konsekvensane vert uforholdsmessig store ved inndekking over 3 år kan kommunestyret søkje departementet om ein lengre periode. Så langt administrasjonssjefen vurderer er nok siste alternativet lite aktuelt å for oss. Dette alternativet er nok tenkt på kommunar som er komne i langt vanskelegare økonomisk situasjon enn oss. For å få forlenga inndekkingsperiode vil det nok bli lagt strenge føringar frå departementet på korleis vi skal finne inndekking. Administrasjonssjefen vurderer at det vert for kort periode å klare inndekkinga i løpet av 2009 og 2010. Det vil i så fall føre til framlegg om reduksjonar i drifta som truleg ikkje er realistisk og som vi ikkje klarer å gjennomføre. Administrasjonssjefen vil difor rå kommunestyret til å gjere vedtak om inndekking i perioden fram t.o.m. 2012. Det fører til at vi kjem på Robek lista, men slik situasjonen no er vurderer administrasjonssjefen at dette er vanskeleg å unngå. Det er eit tiltak vi må leve med. At vi kjem på Robek lista betyr i praksis at fylkesmannen skal Godkjenne budsjett og økonomiplan, spesielt skal han vurdere realismen i inntektsanslaga. Er dei sett for høgt, for å få balanse i budsjettet, får vi ikkje godkjent budsjettet. Vi kan ikkje ta opp lån før det er godkjent av Fylkesmannen. Begrensing i risiko på kommunens finansforvaltning og garantistillelser Side 9

Framlegg til inndekking Administrasjonssjefen rår til at underskottet vert dekka inn på følgjande måte: Inndekking i år Tiltak 2009 2010 2011 2012 Sum Bruk av fond 6 243 000 6 243 000 Redusert rente 1 500 000 1 500 000 1 500 000 4 500 000 Tilbakef. Avsetting til inv. Fond 4 500 000 4 500 000 Eigedomsskatt 4 500 000 7 000 000 11 500 000 Auka verdi kraftfondet 5 000 000 5 500 000 6 500 000 17 000 000 Ekstra utbytte VEAS 0 Reduksjon i drifta 0 Momsrefusjon investeringar 2 500 000 2 500 000 5 000 000 48 743 000 Bruk av fond Vi må bruke det vi har av disposisjonsfond, der det ikkje allereie er gjort vedtak om bruk. Det gjeld følgjande fond: Disposisjonsfond 300 000 Rentereguleringsfond 4 659 637 Avsatt til AMU tiltak, enno ikkje brukt 891 238 Reiselivsformål 1 188 Bygdebok Vike/Daugstad 200 000 Arialplanlegging, rassikring Tomrefjord 119 042 Tekniske tenester, avsatt til utstyr 72 208 6 243 313 Vi har no bruk opp alt vi har av disposisjonsfond. Det betyr m.a. at vi ikkje lenger har noko i reserve til å dekke tiltak som ikkje er med i driftsbudsjettet. Redusert rente I økonomiplanen er det rekna med rente på 5,0 5,5 % rente på låna våre. Vi har no bunde renta på ein stor del av låna, lånerente 3,5 %. Sjølv om også renterefusjon vi får på lån til skuleutbygging, omsorgsbustader og institusjonsplasser vert mindre grunna lågare rente, reknar vi likevel med å spare minst 1,5 mill. kr pr år. Dette vert føreslått brukt til å dekke inn underskott. Eigedomsskatt Administrasjonssjefen ser ikkje noko anna realistisk mogelegheit enn å innføre eigedomsskatt for å klare å dekke inn underskottet. Vedtak om dette bør gjerast så snart som mogeleg slik at vi kan starte arbeidet med taksering og klargjering av alt som må gjerast før eigedomsskatt vert innførast. Mykje av inntektene i 2010 vil gå med til oppstartkostnader. Inntekter i 2011 og 2012 rår administrasjonssjefen i sin heilheit vert brukt til å dekke inn underskott. Frå 2013 kan inntektene frå eigedomsskatten gå inn i den ordinære drifta. Side 10

Det har vore skreve så mykje omkring eigedomsskatt siste åra at administrasjonssjefen ser ikkje grunn til å utgreie dette meir i denne saka. Tilbakeføring av avsetting til investeringsfond I 2006 hadde kommunen eit overskott på 12,3 mill. kr. Då kommunestyret godkjente rekneskapen vart 4,5 mill. kr av dette avsett til kraftfondet som ei form for prisjustering av fondet. Denne summen kan tilbakeførast og brukast til å dekke delar av underskottet. Dette er avklart med fylkesmannen. Auka verdi kraftfondet Av underskottet i 2008 var 17,0 mill. kr bokført verditap på kraftfondet. I all hovudsak skuldast det redusert verdi på aksjeandelen i fondet. Vi må kunne rekne med at når finanskrisa er over vil aksjeverdien auke att. Vi føreset at tapt verdi i 2008 vert dekka inn att innan år 2012. Det betyr ei avkastning på 17,0 mill. kr utover det som ligg i økonomiplanen og som er føresett brukt i drifta. Momsrefusjon investeringar I driftsrekneskapen for 2009 er det ikkje rekna med momsrefusjon på investeringane på brannstasjon og Vestnes ressurssenter, samla investeringskostnader rundt 30,0 mill. kr. Føresetnaden frå administrasjonssjefen var at denne refusjonen skulle nyttast som delfinansiering av desse prosjekta for å redusere låneopptaket. Slik situasjonen no er må ein derimot rå til at momsrefusjonen, 5,0 mill. kr, vert teke inn i drifta og brukt til å dekke underskott. Reduksjon i drifta Administrasjonssjefen har også vurdert tiltak for å redusere dagens drifts/teneste tilbud. Rammene til driftseiningane er redusert dei siste åra for å få balanse i budsjettet. Spesielt ligg det inne mange sparetiltak i 2009 budsjettet. Vi har rimeleg godt tenestetilbod innan dei fleste område. Men det er alltid vanskeleg å redusere eit eksisterande tilbod. For å klare vedtekne sparetiltak i 2009, og elles i gjeldande økonomiplan, må vi t.d. redusere sjukeheimsplassar, redusere rammetimetalet i grunnskulen evt. vurdere endring i skulestrukturen. Vi ser no etter 4 månaders drift i 2009 at vi har store problem med å klare å gjennomføre vedtekne sparetiltak, spesielt i reduksjon i institusjonsplassar. Administrasjonssjefen vil difor sterkt rå frå at det vert føresett ytterlegare sparetiltak/reduksjon i drifta for å dekke inn underskottet. Administrasjonssjefen ser ikkje at det er realistisk og at vi vil klare å gjennomføre det. For å vise alvoret i situasjonen, og for å kunne ta inn noko meir på drifta, føreslår administrasjonssjefen tiltak som nemnt i pkt 5 og 6. Tiltaka kan vere vanskelege å gjennomføre, men har betydeleg signaleffekt. Ekstra utbytte VEAS Når kommunestyret vedtok driftsbudsjett for 2009, sak KST 113/08, vart det i pkt 5 gjort følgjande vedtak: Vestnes kommuenstyre aksepterer styrets forslag om ekstraordinært utbytte år 2009 og 2010 (3 mill og 3 mill). Fra år 2011 ser Vestnes kommune klart nødvendigheten av at det er selskapets etablerte utbyttepolitikk som alene skal danne grunnlag for alle utbetalingar av utbytte fra Vestnes Energi til eieren Vestnes kommune. Side 11

Dette utfra en oppfatning om at en stabil og fornuftig utbyttepolitikk er en viktig forutsetning for selskapets mulighet til å levere økonomiske resultater, og derved god økoniomisk av kastning på kort og lang sikt. Administrasjonssjefen har difor ikkje vurdert ekstraordinære utbytte frå VEAS som aktuell medfinansiering av underskottet. Men får vi ikkje effekt av dei tiltaka som er føreslått er det eit tiltak som må vurderast. Særutskrift til: Vedlegg: 1 Årsrekneskap 2008 2 Revisjonsmelding for 2008 Side 12

Side 13

Innhald: Sidenr.: - Generelle rekneskapsopplysnin ar 1-3 Hovudoversikter.- - Økonomisk oversikt - drift 4-5 - Økonomisk oversikt - investering 6 -Oversikt - balanse 7 - Midlar til fordelin ; drift skjema 1A og investering skjema 2A 8-9 - Midlar til fordeling; drift skjema 1B og investering skjema 2B 10 Detaljoversikter driftsrekneska pen: - Driftseiningsnivå 11 Notar: RF 5.1; Spesifikasjon endring i arbeidskapital 12 RF 5.2. - 13; Pensjon 13 - Pensjonsføresetnader/pensjonar 14-16 RF 5.3; Kommunale garantiar 17 RF 5.5; Aksjar og andelar, anleggsmidlar 18 RF 5.6; Avsetningar og bruk av fond og resultat 19-24 GKRS nr. 6, 3.2.2. Nr. 10 Avsetningar og bruk av fond og resultat RF 5.7; Kapitalkonto 25 GKRS nr. 6, 3.2.2. nr. 1; Anvendte rekneskapsprinsipp 26 GKRS nr. 6, 3.2.2. nr. 5 Anleggsmidlar 27 GKRS nr. 6, 3.2.2. nr. 6 Investeringar i nybygg og nyanle 27 GKRS nr. 6, 3.2.2. nr. 7-8 Finansielle omløpsmidlar/obligasjonar 28 GKRS nr. 6, 3.2.2. nr. 9 Langsiktig gjeld og avdragstid 29 GKRS nr. 6, 3.2.2. nr. 9 Bruk av lån, spesifisert på prosjekt 30 GKRS nr. 6, 3.2.2. nr. 12 S'ølvkosttenester 31-33 Side 14

GENERELLE REKNESKAPSOPPLYSNINGAR. Årsrekneskapen skal etter gjeldande forskrifter avsluttast innan 15.februar og vedtakast av kommunestyret innan 30.juni året etter rekneskapsåret. Forskriftene heimlar både eit eksternrekneskap og eit internrekneskap. Eksternrekneskapet er forskriftsbestemt og skal rapporterast til Staten via Statistisk Sentral Byrå(SSB) og dannar grunnalget for KOSTRA-tal. Dette er detaljerte og obligatoriske oppstillingar inndelt i funksjonar og artar. Internrekneskapen er det rekneskapet kommunestyret skal vedta. Dette rekneskapet er også forskriftsbestemt kva det skal innehalde av økonomiske oversikter og notar. Internrekneskapet skal framleggjast på minimum same nivå som budsjettet er vedteke på. Internrekneskapet er avleda av eksternrekneskapet, men inneheld i tillegg andre dimensjonar som vi nyttar i internrapporteringa. Alle transaksjonar vert registrert i internrekneskapet og lenka mot eksternrekneskapet. Dimensjonar:(og antal siffer brukt) Art Funksjon(eksternt) I Ten"te.(onterntl Eksternt : XXX XXX Ansvar Prosjekt Prosjektart l Internt:: - Drift: 1XXX XXXX XXXX - Invester.: 3XXX XXXX XXXX XXX XXX Art: Artane i ekstemrekneskapen er 3-sifra og skil seg ikkje ifrå drifts- eller investeringsrekneskapen. Artane i internrekneskapen er 4-sifra og er avleda av artane i ekstemrekneskapen der dei 3 siste siffera er lik. Det første sifferet er anten definert som drift(1) eller investering(3). Internartane er meir detaljerte og spesifikke. Dei er gjennomgåande lik i heile kommunestrukturen og er organisasjonsnøytral. Artane rapporterer kva type utgifter eller inntekter ein opererer med. Funksjon/Tenester: I eksternrekneskapen er begrepet funksjon og er 3-sifra. I internrekneskapen er dette avleda av funksjonsbegrepet og vert definert som tenester og er 4-sifra. Der er dei 3 første siffra lik medan det fjerde sifferet er internt og meir detaljert og spesifikkt slik internartane er. Desse er gjennomgåande lik i heile kommunestrukturen og er organisasjonsnøytral. Tenestene rapporterer kva type oppgåver kommunen utfører. Ansvar: I internrekneskapen har ein dette begrepet som er organisasjonsbestemt og rapporterer kven i organisasjonen som tek eit spesifikkt ansvar for ei oppgåve. Dette er ein 4-sifra dimensjon som dannar grunnlaget for oppbygging av driftseiningar og rapportar på gruppert nivå. Same ansvar blir brukt både i driftsog investeringsrekneskapet. Side 15

Prosjekt: Dette er eit 3-sifra unikt nr. som vert brukt på investeringsprosjekt som går over fleire år i investeringsrekneskapet. Eitt ansvar kan innehalde fleire investeringsprosjekt. Prosjektart: Dette er eit 3-sifra artsnr. som er avleda av Norsk Standard for byggeprosjekt og vert brukt i investeringsrekneskapet saman med prosjektnr. Forskriftene omtalar 3 ulike rekneskap: Driftsrekneskap, investeringsrekneskap og balanse. Drift- og investeringsrekneskapet vert definert som bevilgningsrekneskapet og skal syne tilgang og bruk av midlar samla på artar og funksjonar uavhengig av internrekneskapet sin bruk av andre dimensjonar. Balansen viser status pr. årsskifte over eigendelar på aktivasida og eigenkapital og gjeld på passivasida. Kommunestyret skal vedta desse 3 rekneskapa, men på andre nivå og dimensjonar enn dei som er obligatoriske i eksternrekneskapen. I internrekneskapen som følgjer i dette dokumentet vidare, har vi lagt inn hovudoversikter der dei 4 første oversiktene er dei same som vert rapportert eksternt. Forskriftene omtalar at kommunestyret særskilt skal vedta skjema lb og 2b som syner midlar til fordeling internt i driftsog investeringsrekneskapet. Desse skal syne tal på det detaljnivå som budsjettet er vedteke på. I tillegg til forskriftene har "Foreningen for God Kommunal Regnskaps Skikk"(GKRS) utarbeidd anbefalingar og standardar som den rekneskapsansvarlege i kommunen skal ta ibruk. Desse standardane skal gjere at transaksjonar, postar, vurderingar og avstemmingar skal skje på ein fagleg forsvarleg måte som forskriftene ikkje gjev klare nok føringar på. HOVUDOVERSIKTER I DRIFTS-, INVESTERINGS- OG BALANSEREKNESKAPET. "Økonomisk oversikt drift": Syner driftsinntekter og driftsutgifter henta frå artsnivået i internrekneskapet. Dette utgjer brutto driftsresultat. I dette resultatet ligg og avskrivningar som ikkje medfører utbetalingar, men skal "halde igjen" midlar til reinvestering i anleggsmidlar i investeringsrekneskapet. Vidare følgjer resultatet av eksterne finanstransaksjonar. I og med at kommunane utgiftsfører avdrag i driftsrekneskapet, må ein inntektsføre avskrivningane igjen for ikkje å få "dobbel effekt" med utgiftsføringar i avskrivning og avdrag. Det viktigaste målepunktet er begrepet "Netto driftsresultat" som syner resultatet før interne finanstransaksjonar. Dette resultatet bør minimum utgjere 3 % av driftsinntektene. Vidare i rapporten finn ein interne finanstransaksjonar. Dette er overføring til investeringsrekneskapet og avsetning og bruk av fond (eigenkapitalen). Interne finanstransaksjonar medfører ikkje "tilgang eller bruk av midlar". "Botnlinja" er definert som eit rekneskapsmessig meir-/mindreforbruk. "Økonomisk oversikt investering": Tilsvarande begrepa i drift finn ein til ein viss grad att dessei investeringsrekneskapen, men der er det investeringsinntekter og investeringsutgifter samt eksterne og interne finanstransaksjonar som syner om ein kan gjere opp rekneskapen i balanse med bruk av lån eller fond eller om ein får underskot som må dekkjst opp med bruk av fond eller låneopptak seinare år. "Oversikt balanse": Dette syner kva ein har av eigendelar, eigenkapital og gjeld. Eigendelane er delt inn i aktivaklassane anleggsmidlar og omløpsmidlar. Anleggsmidlane er midlar bestemt til varig eige og som vert avskrive og over anleggsmidlets levetid. Anleggsmiddel vert vurdert til historisk kostverdi. I anleggsmidlane ligg også pensjonsmidlar ein har til forvaltning(i KLP). Side 16

Omløpsmidlane er omsettlege eigedelar som har ei "levetid" på eitt år. Desse vert vurdert til lågaste verdi av markedsverdi eller anskaffelsesverdi. På passivasida har ein eigenkapital som består av ein spesifikk kapitalkonto, årets resultat i driftsog investeringsrekneskapet samt oppsparte fond. Langsiktig gjeld består av lån og pensjonsforpliktingar ein har til tilsette (i KLP). Kortsiktig gjeld forfell innan eitt år. "Midlar til fordeling i drift- og investeringsrekneskapet ", (skjema la og 2B) I driftsrekneskapet er dette inntekter frå skatt, rammetilskot frå staten samt generelle statstilskot. Korrigert for netto eksterne finanstransaksjonar og netto interne finanstransaksjonar kjem ein fram til beløpet ein har til disposisjon til fordeling (skjema 1B) før årets resultat kjem til uttrykk. I investeringsrekneskapet er det årets investeringsutgifter samt ekstraordinære avdrag og utlån samt avsetningar som utgjer finansieringsbehovet. Dette vert dekt ved bruk av lån, refusjonar, fond eller overføringar frå driftsrekneskapet. Er det ikkje tilstrekkeleg med midlar bevilga til investeringsbehovet må investeringsrekneskapet avsluttast med eit "udekka finansieringsbehov" som må inndekkast seinare år. Skjema 2B syner kva interne nivå som har brukt av netto investeringar. DETALJOVERSIKTER I DRIFTSREKNESKAPEN INTERNT "Driftseining": Dette rapporteringsnivået er på 3 siffer og byggjer på ansvarsdimensjonen. Kommunen si interne organisering med flat struktur og driftseiningar tilsvarer dette rapporteringsnivået. Ein har her valt å ta med andre "einingar" enn det som er vedtekne driftseingar. NOTAR I tillegg til obligatoriske og valfrie oppstillingar med tal frå ekstern- og internrekneskapet sin drifts-og investeringsdel samt balansen, inneheld forskriftene bestemmelsar om notar. Notar skal gje ei meir utfyllande forklaring enn det dei reine taloppstillingane gjev. Foreininga "God Kommunal RekneskapsSkikk"(GKRS) har utarbeidd standardar også til notar. Vestnes Kommune følgjer GKRS sine anbefalingar og standardar innheld også krav om tilleggsopplysningar i notar. Samla sett er det krav om i alt 25 ulike notar til rekneskapet. Det er ikkje alle notar som er aktuelle i bruk til ein kvar tid. Desse er då utelatt i rekneskapet. Nokre notar har felles betydning og er difor slått saman frå forskriftene og GKRS. Nummereringa følgjer av notekrava og samanslåtte notar er nummerert F/GKRS. Sveinung Talberg Rekneskapsansvarleg i Vestnes kommune Side 17

A ØKONOMISK OVERSIKT I HENHOLD TIL FORSKRIFT OM ÅRSREKNESKAP ØKONOMISK OVERSIKT - DRIFT REKNESKAP REGULERT OPPHAVELEG REKNESKAP BUDSJETT BUDSJETT 2008 2008 2008 2007 Driftsinntekter Brukarbetalingar 20 894 536,39 18 974 000,00 18 454 000,00 18 462 799,41 Andre sals- og leigeinntekter 31 034 224,99 28 784 559,00 28 439 559,00 30 002 485,15 Overføringar med krav om motyting 71 016 765,99 47 035 998,00 47 790 998,00 69 483 598,54 Rammetilskot 118 913 614,00 128 000 000,00 130 000 000,00 121 373 045,00 Andre statlege overføringar 68 542 285,00 66 993 000,00 67 070 000,00 67 084 675,00 Andre overføringar 562 190,53 0,00 0,00 1 125 290,43 Skatt på Inntekts og formue 123 825 567,51 116 000 000,00 116 000 000,00 114 204 170,55 Eigedomsskatt 0,00 0,00 0,00 0,00 Andre direkte og indirekte skattar 0,00 0,00 0,00 0,00 Sum driftsinntekter 434 789184,41 405 787 557,00 407 754 557,00 421 736 064,08 Driftsutgifter Lønsutgifter 267 529 747,93 246 178 010,00 245 805 010,00 246 788 453,33 Sosiale utgifter 69 786 726,44 73 236 306,00 74 575 306,00 64 153 406,79 Kjøp av varer og tenester som inngår i kommunens tenesteprod. 62 863 280,72 51 297 000,00 51 178 000,00 62 587 485,63 Kjøp av varer og tenester som erstattar kommunal tenesteprod. 20 796 263,04 19 688 000,00 20 094 000,00 21 499 676,72 Overføringar 25 581 916,74 12 531 000,00 12 683 000,00 24 866 239,37 Avskrivningar 16 892 339,00 0, 00 0,00 16 287 992,00 Fordelte utgifter -7 098 087,55-7 247 277,00-9 685 277,00-6 229 158,80 Sum driftsutgifter Brutto driftsresultat 456 352 186,321 395 683 039,001 394 650 039,001 429 954 095,04 I -21 563 001,911 10 104 518,001 13 104 518,00-8 218 030,96 Finansinntekter Renteinntekter og utbytte -8 548 953,58 21 530 000,00 18 530 000,00 15 194 866,19 Motteke avdrag på utlån 20354,50 25000,00 25000,00 33530, 70 Sum eksterne finansinntekter -8 528 599,08 1 21 555 000,00 1 18 555 000,00 15 228 396,89 Finansutgifter Renteutgifter og låneomkostninger 25 524 304,77 21 283 000,00 21 283 000,00 16 363 907,81 Avdragsutgifter 12 943 519,00 12 217 000,00 12 217 000,00 11 499 695,00 Utlån 91 102,50 60 000,00 60 000,00 52 152,00 Sum eksterne finansutgifter 38 558 926,27 1 33 560 000,00 33 560 000, 00 1 27 915 754,811 Resultat eksterne finansieringstrans. -47 087 525,35 1-12 005 000,00 1-15 005 000,00 1-12 687 357,92 1 Motpost avskrivninger 16 892 339,00 0,00 0,001 16 287 992,00 Netto driftsresultat I -51 758 188,26-1 900 482,00 1-1 900 482, 00-4 617 396,88 Side 18

ØKONOMISK OVERSIKT I HENHOLD TIL FORSKRIFT OM ÅRSREKNESKAP ØKONOMISK OVERSIKT - DRIFT (FORTS.) REKNESKAP REGULERT OPPHAVELEG REKNESKAP BUDSJETT BUDSJETT 2008 2008 2008 2007 Interne finanstransaksjonar Bruk av tidlegare års rekneskapsmessige mindreforbruk 0,00 0,00 0,00 7 772 401,38 Bruk av disposisjonsfond 7 448 881,95 700 000,00 700 000,00 3 699 969,97 Bruk av bundne fond 1 565 627,20 636 482,00 636 482,00 1 395 895,09 Bruk av likviditetsreserve 0,00 0,00 0,00 0,00 Sum bruk av avsetningar 9 014 509,15 1 1 336 482,001 1 336 482,001 12 868 266,44 Overført til investeringsrekneskapen 0,00 0,00 0,00 0,00 Dekning av tidlegare års rekneskapsmessige meirforbruk 1 812 764,30. -195 000,00-195 000,00 0,00 Avsatt til disposisjonsfond 1 967 336,04 0,00 0,00 7 836 137,95 Avsatt til bundne fond 2 118 988,99-311 000,00-311 000,00 2 227 495,91 Avsatt til likviditetsreserven 0,00 0,00 0,00 0,00 Sum avsetningar 5 899 089,331-506 000, 00 1-506 000,001 10 063 633,86 Rekneskapsmessi meirforbruk -48 642 768,44-58 000,00-58 000,00-1 812 764,30 Rekneskapsmessi mindreforbruk Side 19

ØKONOMISK OVERSIKT I HENHOLD TIL FORSKRIFT OM ÅRSREKNESKAP ØKONOMISK OVERSIKT - INVESTERING REKNESKAP REGULERT OPPHAVE EG REKNESKAP BUDSJETT BUDSJETT 2008 2008 2008 2007 Inntekter Sal av driftsmidlar og fast eigedom 2 076 091,78 0,00 0,00 912 365,90 Andre salsinntekter 0,00 0,00 0,00 0,00 Overføringar med krav om motyting 1 775 337,20 1 450 000,00 0,00 1 402 387,80 Statlege overføringar 0,00 0,00 0,00 0,00 Andre overføringar 58 801,00 0,00 0,00 460 000,00 Renteinntekter og utbytte 60 417,00 0,00 0,00 69 861,50 Sum inntekter 3 970 646,98 1 450 000,00 0,00 2 844 615,20 Utg ifter Lønsutgifter 133 295,28 0,00 0,00 282 722,82 Sosiale utgifter 0,00 0,00 0,00 0,00 Kjøp av varer og tenester som inngår i kommunens tenesteprod. 22 402 749,73 22 130 000,00 0,00 26 633 260,77 Kjøp av varer og tenester som erstattar kommunal tenesteprod. 0,00 0,00 0,00 0,00 Overføringar 4 857 338,84 0,00 0,00 6 955 409,13 Renteutgifter og omkostningar 713 486,70 0,00 0,00 834 802,07 Fordelte utgifter 102 910,17 0,00 0,00 0,00 Sum ut ifter 28 209 780,72 22 130 000,00 0,00 34706194,79 Finanstransaksjonar Avdragsutgifter 639 234,00 0,00 0,00 315 040,00 Utlån 1 145 035,00 0,00 0,00 1 304 824,00 Kjøp av aksjar o andelar 80 250,00 0,00 0,00 616 250,00 Dekning av tidl. Ars udekka 0,00 0,00 0,00 0,00 Avsett til ubundne investeringsfond 2 443 513,71 0,00 0,00 6 706 085,90 Avsett til bundne fond 791 551,75 0,00 0,00 0,00 Avsett til likviditetsreserven 0,00 0,00 0,00 0,00 Sum finansieringstransaksjonar 5 099 584,46 0,00 0,00 8 942 199,90 Finansieringsbehov 29 338 718,201 20 680 000,00 0,001 40 803 779,49 Dekt slik: Bruk av lån 24 085 076,81 20 680 000,00 0,00 31 171 348,49 Mottekne avdrag på utlån 224 426,00 0,00 0,00 619 807,50 Sal av aksjar og andelar 0,00 0,00 0,00 0,00 Bruk av tidl. Ars årsoverskot 0,00 0,00 0,00 4 500 000,00 Overført frå driftsrekneskapen 0,00 0,00 0,00 0,00 Bruk av disposisjonsfond 0,00 0,00 0,00 0,00 Bruk av ubundne investeringsfond 2 730 091,64 0,00 0,00 3106081,31 Bruk av bundne fond 503 010,32 0,00 0,00 0,00 Bruk av likviditetsreserven 1 796 113,43 0,00 0,00 1 406 542,19 Sum finansiering 29 338 718,201 20 680 000,001 0,001 40 803 779,491 Udekka/udisponert 0,001 0,00 0 0,00 Side 20

ØKONOMISK OVERSIKT I HENHOLD TIL FORSKRIFT OM ÅRSREKNESKAP BALANSEREKNESKAPEN REKNESKAP 2008 REKNESKAP 2007 EIGENDELAR Anleggsmidlar Note 1 060 322 002,84 996 983 824,14 Faste eigedomar og anlegg 5 487 355 505,93 485 119 570,69 Utstyr, maskiner og transportmidlar 5 15 458 021,62 13 327 344,86 Utlån 13 471 369,79 12 553 012,09 Aksjar og andelar 5 9 776 649,50 9 703 399,50 Pensjonsmidlar 2 534 260 456,00 476 280 497,00 Omløpsmidlar 211 792 395,13 224 693 744,30 Kortsiktige fordringar 26 493 340,62 24 563 954,49 Premieavvik 2 33 608 642,00 21 236 368,00 Aksjar og andelar 7,8 42 394 659,64 56 401 109,64 Sertifikat 7,8 33 906 413,23 46 572 960,23 Obligasjonar 7,8 46 518 947,79 48 345 169,79 Kasse, postgiro, bankinnskot l 1 28 870 391,85 27 574 182,15 SUM EIGENDELAR 1 272 114 397,971 ' 1 221 677 568,44 EIGENKAPITAL OG GJELD Eigenkapital 196 789 824, 80 245 462 722,80 Disposisjonsfond 6,10 6 363 313,15 12 143 917,94 Bundne driftsfond 6,10 6 854 430,31 6 331 129,00 Ubundne investeringsfond 6,10 152 609 510,40 152 597 029,45 Bundne investeringsfond 6,10 318 601,91 0,00 Endr. i reknesk.prins. som påverkar AK Drift 6,10 3 770 000,00 0,00 Endr. i reknesk.prins. som påverkar AK lnv. 6,10 0,00 0,00 Rekneskapsmessig mindreforbruk 6, 1 0 0,00 0,00 Rekneskapsmessig meirforbruk 6,10-48 642 768,44-1 812 764,30 Udisponert i inv.regnskap 6,10 0,00 0,00 Udekka i inv.regnskap 6, 1 0 0,00 0,00 Likviditetsreserve 6,10-14 424 915,33-12 628 801,90 Kapitalkonto 6,10 89 941 652,80 88 832 212,61 Gjeld Langsikti g gjeld 970 736 167,00 908 557 464,00 Pensjonsforplikting 2 597 137 058,00 545 871 602,00 Ihendehavarobli asjonslån 0,00 Sertifikatlån 0,00 Andre lån s 373 599 109,00 362 685 862,00 Kortsikti g gjeld 104 588 406,17 67 657 381,64 Kassakreditt lån 29 107 024,94 0,00 Anna kortsiktig gjeld 67 957 130,23 61 284 759,64 Premieavvik 2 7 524 251,00 6 372 622,00 SUM EIGENKAPITAL OG GJELD 1 272 114 397,97 1 221 677 568,44 Memoriakonti 0,00 0,00 Ubrukte lånemidlar 476 002,38 585'037,19 Andre memoriakonti 318 918,65 318 918,65 Motkonto for memoriakonti -794 921,03-907 955,84 Side 21

ØKONOMISK OVERSIKT I HENHOLD TIL FORSKRIFT OM ÅRSREKNESKAP REKNESKAPSSKJEMA 1A - DRIFTSREKNESKAPEN REKNESKAP REGULERT OPPHAVELEG REKNESKAP BUDSJETT BUDSJETT 2008 2008 2008 2007 Skatt på inntekt og formue 123 825 567,51 116 000 000,00 116 000 000,00 114 204 170,55 Ordinært rammetilskot 118 913 614,00 128 000 000,00 130 000 000,00 121 373 045,00 Skatt på eigedom 0,00 0,00 0,00 0,00 Andre direkte eller indirekte skattar 0,00 0,00 0,00 0,00 Andre generelle statstilskot 68 542 285,00 66 993 000,00 67 070 000,00 67 084 675,00 Sum frie disponible inntekter 311 281 466,51 310 993 000,00 313 070 000,00 302 661 890,55 Renteinntekter og utbytte -8 548 953,58 21 530 000,00 18 530 000,00 15 194 866,19 Renteutg., prov., andre finansutg. 25 524 304,77 21 283 000,00 21 283 000,00 16 363 907,81 Avdrag på lån 12 427 519,00 12 217 000,00 12 217 000,00 11 499 695,00 Netto finansinntekter/- utgifter -46 500 777, 35-11 970 000,00-14 970 000,00-12 668 736,62 Til dekn. av tidl. Års meirforbruk 1 812 764,30-195 000,00-195 000,00 0,00 Til ubundne avsetningar 1 967 336,04 0,00 0,00 7 836 137,95 Til bundne avsetningar 2 118 988,99-311 000,00-311 000,00 2 227 495,91 Bruk av tidl. års mindreforbruk 0,00 0,00 0,00 7 772 401,38 Bruk av ubundne avsetningar 7 448 881,95 700 000,00 700 000,00 3 699 969,97 Bruk av bundne avsetningar 1 565 627,20 636 482,00 636 482,00 1 395 895,09 Netto avsetningar 3 115 419,82 1 1 842 482,00 1 1 842 482,00 2 804 632,58 Overført til investeringsrekneskapen Til fordeling drift I I I 0,00 267 896 108,98300 865 482,00 1 299 942 482,00 1 292 797 786,51 Sum fordelt til drift (skjema 1 b) 316 455 877,421 300 865 482,00 Korreksjon Rekneskapsmessig meirforbruk -48 126 768,44-58 000,00-58 000,00 Rekneskapsmessig mindreforbr. 294 610 550,811-1 812 764,30 Side 22

ØKONOMISK OVERSIKT 1 HENHOLD TIL FORSKRIFT OM ÅRSREKNESKAP REKNESKAPSSKJEMA2A - INVESTERINGSREKNESKAPEN REKNESKAP REGULERT OPPHAVELEG REKNESKAP BUDSJETT BUDSJETT 2008 2008 2008 2007 Investeringar: Investeringar i anleggsmidlar 28 209 780,72 22 130 000,00 0,00 34 706 194,79 Utlån og forskoteringar 1 225 285,00 0,00 0,00 1 921 074,00 Avdrag på utlån 639 234,00 0,00 0,00 315 040,00 Avsetningar 3 235 065,46 0,00 0,00 6 706 085,90 Årets finansieringsbehov 33 309 365,18 22 130 000,00 0,00 43 648 394,69 Finansiert slik: Bruk av lånemidlar 24 085 076,81 20 680 000,00 0,00 31 171 348,49 Inntekter frå sal av anleggsmidlar 2 076 091,78 0,00 0,00 912 365,90 Tilskot til investeringar 58 801,00 0,00 0,00 460 000,00 Mottekne avdrag på utlån og ref. 1 999 763,20 1 450 000,00 0,00 2 022 195,30 Andre inntekter 60 417,00 0,00 0,00 69 861,50 Sum ekstern finansierin g 28 280 149,79 1 22 130 000,0U01 0,00 1 346 35 771,19 Overført frå driftsrekneskapen 0,00 0,00 0,00 0,00 Bruk av avsetningar 5 029 215,39 0,00 0,001 9 012 623,50 Sum finansiering 33 309 365,18 22 130 000,00 0,00 43 648 394,69 Udekka/udisponert 0,00 1 0,00 0100 1 o,o Side 23

01 Skjema 1 b, Fordeling i driftsrekneskapen. Rekneskap Budsjett Rekneskap 2008 2008 2007 1.1 Sentrale styringsorgan og fellesutgifter 1 29 439 665,71 28 863 765,00 1 27 505 711,591 11.2 Undervisning og kultur 94 322 431,57 1 86 908 045,001 89 523 579,91 1 1.3 Helsevern oq sosiale tenester 27 724 368,291 27 481 481,001 24 988 812,80 11.4 Pleie og omsorg 167 341 921,65 1 161 000 314,001 157 276 320,50 1 1.5 Tekn. tenester - eigedomsdrift -1 080 520,39 1-2 121 727,00 1-2 577 424,71 1.6 Tekn. tenester - anle og drift 9 756 279,41 9 433 604,001 8 581 305,21 1.7 Andre verksemder(tremek AS) 3 750 000,001 3 750 000,001 4 200 000,00 1.8 Skattar, rammetilsk, mva.komp. -8 868 827,941-9 050 000,00-9 133 328,13 1.9 Renter, avdrag, kalk. Avskr. m.v. -5 929 440,881-5 400 000,00-5 453 276,23 Sum 316 455 877,42 1 300 865 482,00 294 911 700,94 Skjema 2b, Fordeling i investeringsrekneskapen. Rekneskap Budsjett Rekneskap 2008 2008 2007 1.1 Sentrale styringsorgan og fellesutgifter 2 359 548,151 3 200 000,001 4 426 804,75 11.2 Undervisning og kultur I 523464,441 600000,001 498 346,82 11.3 Helsevern og sosiale tenester 0,00 0,00 0,00 1.4 Pleie og omsorg 1 031 348,01 1 280 000,00 85 131,00 1.5 Tekn. tenester - eigedomsdrift 15 648 679,221 12 350 000,001 19 299 670,19 11.6 Tekn. tenester - anlegg og drift 3 978 478,72 3 250 000,00 6 538 210,26 1.7 Andre verksemder(tremek AS) 80 250,00 0,00 616 250,00 11.8 Skattar, rammetilskot m.v. 0,00 0,00 0,001 11.9 Renter, avdrag m.v. 965 154,50 0,001 690 097,50 Sum 24 586 923,04 1 20 680 000,00 1 32 154 510,52 Side 24

Driftseiningsnivå driftsrekneskapen Regnskap Budsjett( Endr.) Budsjett Regnskap 2008 2008 2008 2007 100 Politisk styring og næringsoppgaver 4 615 712,83 3 911 356,00 3 874 356,00 4 279 231,65 120 Administrasjonssjefen 11 340 214,02 11 571 564,00 11 565 564,00 11 632 233,20 140 Kommunalt servicekontor 3 007 566,14 3 034 829,00 3 165 829,00 2 703 427,62 160 Kyrkjelege formål 3 761 866,66 3 595 000,00 3 520 000,00 2 247 875,51 180 Prosjekt 1 302 225,13 1 188 000,00 1 141 000,00 479 015,54 190 Fellesutgifter 5 209 749,31 5 511 016,00 16 021 016,00 5 141 602,89 210 Fiksdal oppvekstsenter 4 792 878,68 4 852 228,00 4 622 228,00 4 665 825,12 211 Tomrefjord skule 21 220 796,21 20 370 372,00 19 948 372,00 20 649 251,46 213 Helland skule 26 400 591,06 23 831 551,00 23 203 551,00 23 789 400,82 215 Tresfjord skule 12 181 595,18 12 101 813,00 11 787 813,00 11 663 937,06 220 Tomrefjord barnehage 1 140 095,43 913 254,00 674 254,00 729 180,32 221 Tresfjord barnehage 1 137 192,00 1 175 095,00 764 095,00 948 258,41 224 Helland barnehage 3 393 091,56 3 013 450,00 2 888 450,00 1 984 762,04 225 Vike barnehage 946 553,42 712 476,00 586 476,00 801 181,03 227 Gardstunet Barnehage 1 149 471,42 1 505 824,00 1 099 824,00 990 233,36 230 Private barnehagar o.a. 2 227 286,39 1 841 000,00 2 429 000,00 1 990 895,18 240 Spes.underv. og fellesutg. skule 3 551 461,43 2 982 881,00 2 920 881,00 3 392 236,73 260 Vestnes kulturskule 4 934 333,51 3 863 696,00 4 159 696,00 4 361 005,77 280 Kultur 2515112,66 2 855 093,00 2 853 093,00 2249111,88 310 Helsevern 6 429 486,12 6 777 971,00 6 583 971,00 6 323 104,39 320 NAV - Sosial Kommune 3 761 996,85 3 281 101,00 3 265 101,00 4 413 098,59 330 Barne- og ungdomstenester 20 404 087,07 19 754 721,00 19 228 721,00 18 984 847,73 410 Heimetenestene 26 547 147,19 26 099 248,00 25 754 248,00 26 389 112,36 411 Vestnes sjukeheim 38 637 200,23 36 640 265,00 35 556 265,00 34 725 550,08 413 Hellandtunet 20 225 364,25 20 114 594,00 19 611 594,00 19 665 936,17 414 Vestnestunet 19 912 624,34 20 002 330,00 19 227 330,00 19 374 145,31 417 Myratunet 18 963 538,06 19 149 767,00 18 391 767,00 17 802 180,60 418 Skogstua 16 140 407,12 15 395 549,00 14 757 549,00 15 209 455,28 419 Bakketun 11 679 540,44 11 294 247,00 10 859 247,00 10 914 980,17 420 Karilia 15 024 418,09 14 067 308,00 13 512 308,00 13 119 484,45 430 Fellesutg. pleie og omsorg -79 744,24-1 762 994,00-2 768 994,00 214 049,48 490 Prosjekt i Pleie og omsorg 8 876,42 0,00 0,00 0,00 500 Tekniske tenester-eigedomsdrift -2 621 726,90-2 621 727,00-2 781 727,00-2 445 122,94 600 Tekniske tenester-drift og anlegg 9 193 282,07 8 877 122,00 8 677 122,00 8 494 904,40 710 Arbeidstilbod Tremek AS 3 750 000,00 3 750 000,00 4 000 000,00 4 200 000,00 800 Skattar -123 825 567,51-116 000 000,00-116 000 000,00-114 204 170,55 840 Statlege overføringar -187 221 415,00-195 700 000,00-198 700 000,00-188 519 064,00 894 Kompensasjonsordninga mva -4 368 827,94-4 550 000,00-6 000 000,00-4 900 328,13 900 Renter andre -4 695 394,88-7 400 000,00-7 400 000,00-7 071 736,57 901 Renter kommunekreditt 13 453 915,64 11 392 000,00 11 392 000,00 8 720 274,92 904 Renter Kommunalbanken 8 391 825,00 8 912 000,00 8 912 000,00 5 986 288,00 906 Renter Husbanken 926 874,65 979 000,00 979 000,00 870 009,22 909 Utbytte 10 115 459,00-19 500 000,00-16 500 000,00-12 755 244,27 911 Avdrag Kommunekreditt 7 040 880,00 6 322 000,00 6 322 000,00 5 298 328,00 914 Avdrag Kommunalbanken 4 169 160,00 4 169 000,00 4 169 000,00 4 480 690,00 916 Avdrag Husbanken 1 733 479,00 1 726 000,00 1 726 000,00 1 720 677,00 940 Fondsmidlar og likviditetsreserve 118 090,33 0,00 0,00 102 649,02 961 Underskot på årets rekneskap -48 642 768,44 0,00 0,00-1 812 764,30 Side 25

Note RF 5.1 ; Spesifikasjon av endring i arbeidskapital vei -i; cndringar rra DeviigningsreKnesKapet Driftsregnskapet 2008 Investeringsregnskapet 2008 Sum Art Beløp Art Beløp (+) Sum innt. (+) Sum innt. 600-890 434 789 184,41 600-905 3 970 646,98 (-) Sum utg. (-) Sum utg. 010-590 -456 352 186,32 010-500 -28 209 780,72 (-) 690 (-)690 (+) Avskrivn. 590 16 892 339,00 (+) Ekstern. (+) Ekstern. finansinnt. finansinnt. 900-905 -8 528 599,08 910, 920, 929 24 309 502,81 920 (-) Ekstern. (-) Ekstern. finansutg. finansutg. 500, 510, 520-38 042 926,27 510, 520, 529-1 864 519,00 (=) Sum/ (=) Sum/ differanse -51 242 188,26 differanse - 1 794 149,93-53 036 338,19 Endr. Per.prins. AK drift 3 770 000,00 Endr. Per.prins. AK inv. E ndring i ev.re ns., Del 2; Endringar i Balansen: Kapittel Balansen 31.12.2008 01.01.2008 Endring 2,1 Omløpsmidlar 211 792 395,13 224 693 744,30 2,3 Kortsiktig gjeld 104 072 406,17 67 657 381,64 (_) Endring i arbeidskapital i balansen 107 719 988,96 157 036 362,66-49 316 373,70 (+/-) Endr. mem.kto. ubrukte lånero. 476 002,38 589 037,19 113 034,81 Sum endring for avstemm. mot driftsog invest.regnsk. 49 03 38,89 Endring fra halsen -49 203 338,89 Endring fra drift-og investerin gsregnskapet -49 266 338,19 Differanse 62 999,30 Side 26

Forklaring til Note RF 5.2-13; Pensjon. Vestnes Kommune har kollektiv pensjonsordning som sikrar ytelsesbasert pensjon i Kommunal Landspensjonskasse (KLP) for ordførar, sjukepleiarar og øvrig kommunalt tilsette (3-delt ordning) og liknande pensjonsordning i Statens Pensjonskasse (SPK) for kommunalt tilsette lærarar. Pensjonsordninga omfattar alders-, uføre-, ektefelle- og barnepensjon samt AFP/tidlegpensjon og sikrar alders- og uførepensjon med samla pensjonsnivå på 66 % saman med folketrygda. Pensjonane vert samordna med utbetalingar frå folketrygda. Samla Pensjonskostnad: Skal syne noverdien av årets pensjonsopptening tillagt rentekostnader av påløpte pensjons-plikter, fråtrekt forventa avkastning på pensjonsmidlane. I tillegg kjem administrasjonskostnader og premieavvik. Premieavvik: Hvis innbetalt pensjonspremie avvik frå samla berekna pensjonskostnad, får ein eit avvik som heiter premieavvik. Dette avviket skal redusere eller auke bokført pensjonsutgift og ein får fram reell pensjonskostnad(samla pensjonskostnad). Er innbetalt pensjonspremie høgre enn samla berekna pensjonskostnad, skal premieavviket inntektsførast(redusere utgiftsposten) og er innbetalt pensjonspremie lavare enn samla berekna pensjonskostnad skal avviket utgiftsførast (auke utgiftsposten). Pensjonsmidlar: Skal syne nye berekningar kvart år av noverdien av dei midlane kommunen har inneståande som aktiva i pensjonsordninga. Dette skal førast i balansen som aktivapost.(motpost er kapitalkontoen under eigenkapital.) Pensjonsplikter: Skal syne nye berekningar kvart år av noverdien av dei forpliktingar kommunen har overfor sine tilsette og tidlegare tilsette det kviler eit pensjonsansvar til. Dette skal førast i balansen som ein passivapost.(motpost er kapitalkontoen under eigenkapital). Tal for 2008: 2008 fekk kommunen ein samla pensjonskostnad på 29,3 mill.kr (26,9 i 2007). Vi betalte inn 43,4 mill. kr (35,4 i 2007) i premie og fekk eit positivt premieavvik på 10,5 mill.kr (5,2 i 2007) som reduserte utgiftene. Inneståande pensjonsmidlar utgjorde 31.12. 535 mill. kr (476 mill. kr i 2007) og pensjonspliktene 589 mill. kr (537 mill. kr i 2007). Akkumulert premieavvik til utgiftsføring over 15 år utgjer pr. 31.12. 22,9 mill. kr. Side 27

PENSJONSFØRESETNADER. FØRESETNADER SOM LIG G TIL GRUNN FOR BEREKNING AV NETTO PENSJONSPLIKT, PENSJONSMIDLAR OG NETTO PENSJONSKOSTNAD. Bakgrunn: Kommunal- og regionaldepartementet har 09.12.2002 fastsett ny 13 i forskrift av 15.12.2000 om årsrekneskap. Endringa gjeld rekneskapsføring av pensjonar i kommunerekneskapen. Dette inneber to viktige endringar: 1. Den innbetalte pensjonspremien er ikkje å betrakte som årets pensjonskostnad. 2. Det skal førast pensjonsmidlar og pensjonsplikter i balanserekneskapen. 3. Vestnes kommune amortiserer(fordeler) premieavvik over 15 år. Pensjonskostnaden vert berekna utfrå langsiktige føresetnader om avkastning, lønsvekst og G-regulering. Dette gjer at den årlege bokførte kostnaden vert jamnare og ikkje påverka av spesielle tilhøve som lav/høg avkastning og store variasajonar i lønsvekst. Foutsetningar som ligg til grunn for berekningane ifr. å 13-5 a-g er følgiande: Tekst: % Forventa avkastning: 7,00 % Diskonteringsrente: 5,00 % Forventa lønsvekst: 4,23 % Forventa G-regulering: 4,23 % Frivillig avgang: 0 AFP-uttak: 40 % Det er anvendt tal frå SPK, Arbeids-og administrasjonsdepartementet og KS. AFP-forutsetningane er sett med bakgrunn i tal frå dei siste åra. Forutsetningane om frivilling avgang er justert noko frå i fjor ut frå ei vurdering av reell sannsynleg avgang. Ein anvender ein same lønsvekstforutsetnad for lærarar som er berekna for kommunetilsette, Forutsetningane om avkastning er sett i henhald til 13-5 i forskrifta, og skal vere 1 %-poeng over risikofri rente. Avkastninga er for tida basert på risikofri rente i statsobligasjonar. Dette kan bety at forventa avkastning vert noko overestimert i berekninga av pensjonskostnad. Side 28

Note RF 5.2-13; Pensjon PENSJONSKOSTNADER: Noverdi av årets pensjonsopptening Rentekostnad av påløpt pensjonsforplikting Brutto Pensjonskostnad Forventa avkastning på pensjonsmidlane Netto pensjonskostnad Sum amortisert premieavvik Administrasjonskostnad ISAMLA PENSJONSKOSTNAD 1 2008 2007 2006 1 26 356 190 26 321 173 27 475 617 25 020 049 26 890 288 37 078 237 51 376 239 53 211 461 64 553 854-22 840 245-24 579 086-33 141 359 28 535 994 1 28 632 375 1 31 412 495 743025 755095 1 103614 1 279716 1 549564 1 796094 30 558 735 30 937 034 34 312 203 PREMIEAVVIK: Innbetalt premie inkl. adm.kostnad 29 996 762 35 409 721 43 454 381 Administrasjonskostnad -1 279 716-1 549 564-1 796 094 Netto pensjonskostnad -28 535 994-28 632 375-31 412 495 ÅRETS PREMIEAVVIK 1 181052 1 5 227 782 10 245 792 ESTIMAT ESTIMAT ESTIMAT 31.12.2008 31.12.2007 31.12.2006 PENSJONSFORPLIKTING: Brutto påløpt forplikting 497 294 474 537 271 824 589 367 031 Pensjonsmidlar 434 685 573 476 280 497 533 568 589 Netto forplikting før arb.g.avgift 62 608 901 60 991 327 55 798 442 ESTIMAT: SPESIFIKASJON BRUTTO PENSJONSFORPLIKTING Brutto pensjonsforplikting 1.1., estimat 457 177 959 497 294 474 537 271 824 Årets opptening 26 356 190 26 321 173 27 475 617 Rentekostnad 25 020 049 26 890 288 37 078 237 Pensjonsutbetalingar -13 142 933-14 979 541-16 889 465 Amortisert estimatavvik 1 883 209 1 745 430 4 43U-818. BALANSEFØRT PENSJONSFORPLIKTING 31.12. 497 294 474 537 271 824 589 367 031 Attståande amortisering 26 364 910 24 436 014 62 031 452 Brutto pensjonsforpliktin g 31.12, estimat 523 659 384 1 561 707 838 1 651 398 483 Side 29

2008 2007 2006 ESTIMAT: SPESIFIKASJON AV BRUTTO PENSJONSMIDLAR Brutto pensjonsmidlar 1.1., estimat 397 942 964 434 685 573 476 280 497 Forfalt premie inkl. adm.kostnad 29 996 762 35 409 721 43 454 381 Administrasjonskostnad -1 279 716-1 549 564-1 796 094 Pensjonsutbetalingar -13 142 933-14 979 541-16 889 465 Forventa avkastning 22 840 245 24 579 086 33l 41 359 Amortisert estimatavvik -1 671 749-1 864 778-622 089 BALANSEFØRT PENSJONSMIDLAR 31.12. 434 685 573 476 280 497 533 568 589 Attståande amortisering -23 404 499-26 106 903-8 709 237 Brutto pensjonsmidlar 31.12, estimat 411 281 074 1 450 173 594 524 859 352 AMORTISERING AV PREMIEAVVIK Berekna premieavvik året før -4 259 946 181 052 5 227 782 1/15 av fjorårets premieavvik amortisert -283 997 12070 1 348 519 Amortisering av premieavvik frå tidlegare år 1 027 022 743 025 755 095 Sum amortisert premieavvik til føring 743 025 755 095 1 103614 1 ESTIMATAVVIK: SPESIFIKASJON PENSJONSFORPLIKTING Faktisk forplikting 485 426 078 523 475 918 603 734 094 Estimert forplikting -486 876 435 1-523 659 384-561 707 838 Estimatavvik 1.1. -1 450 357-183 4661 42 026 256 Akkumulert avvik tidlegare år 1.1. 29 698 476 26 364 910 24 436 014 Amortisert avvik i år 410065 2093630 5186212 Attståande samla avvik pensjonsplikter 31.12. 26 364 9101 24 436 014 1 62 031 452 ESTIMATAVVIK: SPESIFIKASJON PENSJONSMIDLAR Estimerte pensjonsmidlar 378 062 526 411 281 074 450 173 594 Faktiske pensjonsmidlar 1-372866716 1-406713892 1-466949171 Estimatavvik 1.1. 5 195 810 4 567 182 1-16 775 577 Akkumulert avvik tidlegare år 1.1. 19880438 23404499 26106903 Amortisert avvik i år 1 048075-397752 -1978457 Attståande samla avvik pensjonsmidlar 31.12. 23 404 499 261069031 8 709 237 Balanseført netto forpliktelse IB 1.1. Netto pensjonskostnad Administrasjonskostnad Amortisert premieavvik i år Innbetaltlforfallt premie inkl. adm. Netto balanseført estimatavvik i år Balanseført netto forpliktelse UB 31.12. 59 234 996 62 608 902 60 991 328 28 535 994 28 632 375 31 412 495 1 279 716 1 549 564 1 796 094 743 025 755 095 1 103 614-29 996 762-35 409 721-43 454 381 2 811 933 2 855 113 3 949 293 62 608 902 60 991 328 55 798 443 Side 30

Note RF 5.3; Kommunale garantiar. VESTNES KOMMUNE SINE GARANTIANSVAR Pr. 31.12.2008 GARANTI GJEVE TIL: GARANTI 31.12.2008 31.12.2007 UTLØP AR BUSTADTILSKOT, eigne bustader: Kariplassen 0,00 368 500,00 2007 Kariplassen - utviding 1 680 000,00 1 785 000,00 2023 BUSTADTILSKOT, andre: Garanti til andre (UVB) 64 432, 00 103 366,00 2010 OPPSTARTINGSTILSKOT, eigne: Omsorgsbustader Helland 3 797 500,00 4 068 750,00 2021 Mariebo sjukeheimsplassar 1 125 000,00 1 500 000,00 2010 Oppigarden sjukeheimsplassar 1 125 000, 00 1 500 000,00 2010 Aktivitetssenter Helland 3 146 850, 00 3 356 640,00 2022 INVESTERINGSTILSKOT, fylket: Skoren Barnehage 124 800, 00 145 600,00 2013 DIV. ANDRE GARANTIAR Tresfjord Røde Kors 1 350 000,00 1 500 000,00 2017 Vikebukt Vassverk 237 820,00 346 862,00 2013 Tresfjord Vassverk AL 4 298 961, 00 4 482 294,00 2037 Tomra Bowling AS 1 392 807,00 1 453 323,00 2014 Tøndergård skole 462 875, 00 502 550,00 2026 SUM GARANTIANSVAR 18 806 045, 00 21 112 885,00 Innfriingar og tap: Kommunen har ikkje hatt innfriingar eller tap på garantiar i 2008. Side 31

Note RF 5.5 ; Aksjar og andelar. Klassifisert under anleggsmidlar. Selskap Bokført verdi Bokført verdi 2008 2007 Vestnes Energi AS 5 000 000 5 000000 Ørskogfjell Skisenter AS 1 200 000 1 200 000 Tremek AS 200 000 200 000 Sum heileige 6 400 000 6 400 000 Norske Skogindustrier AS 2 420 2 420 MOBO AL 1 000 1 000 AS Norddalsbrua 1 000 1 000 Bergmoprodukter AS 56 000 56 000 Hurdalssenteret 5 000 5 000 Kristiansund og Omegn Vekst AS 4 250 4 250 AL Biblioteksentralen 300 300 Frænabu Eiendom AS 1 000 1 000 Sunnmørshallen AS 2 100 2 100 Tresfjordbrua AS 300 000 300 000 Møreaksen AS 56 000 6 000 Muritunet AS 110 000 110 000 Norsk Folkehjelp 2 000 2 000 Destinasjon Molde & Romsdal AS 51 250 51 250 Molde Lufthavnutvikling AS 317 500 317 500 Sunnmøre Veginvest AS 25 000 25 000 Samspleis AS 10 000 0 Sum andre 944 820 884 820 Tresfjord Vasssverk AL 41 000 41 000 Vikebukt Vassverk AL 131 579 111 330 Tomrefjord Vassverk AL 62 000 62 000 Rekdal Vassverk AL 0 7 000 Fiksdal Vassverk AL 15 000 15 000 Vestnes Vassverk AL 823 300 823 300 Sum andelar i Vassverk 1 072 879 1 059 630 Einebakken 3b, innskot 192 100 192 100 Lyngstien 6a, innskot 96 850 96 850 Lyngstien 8a, innskot 186 000 186 000 Lyngstien 5b, innskot 275 000 275 000 Lyngstien 12b, innskot 203 000 203 000 Lyngstien 14a, innskot 203 000 203 000 Lyngstien 14b, innskot 203 000 203 000 Sum innskot i burettslag 1 358 950 1 358 950 Sum aksjar 7 344 820 7 284 820 Sum andelar/innskot 2 431 829,00 2 418 579,50 Totalsum 9 776 649,00 9 703 399,50 Side 32

Note RF 5.6 - GKRS nr.6, 3.2.2 nr. 10; Avsetninqar oa bruk av Fond oa Eiaenkaaital REKNESKAP 2008 REKNESKAP 2007 Saldo alle fond 01.01. 171 072 076, 39 162 504 303,00 Saldo Disposisjonsfond 31.12. 6 363 313, 15 12 143 917,94 Saldo Ubundne investeringsfond 31.12. 152 609 510,40 152 597 029,45 Saldo Bundne driftsfond 31.12. 6 854 430, 31 6 331 129,00 Saldo alle fond 31.12. 165 827 253,86 171 072 076,39 SAMLA FØRINGAR I DRIFTSREKNESKAPEN Dekning av tidlegare års meirforbruk: Ansvar 9300 Tidlegare års meirforbruk 1 812 764,30 Sum avsetning: 1 812 764,30 0,00 Avsett til disposisjonsfond: Ansvar 5005 Helland Skule 187 092,33 Ansvar 5042 LIKOFA 42 464,80 Ansvar 5046 Aktivitetssenter Helland 23 924,63 Ansvar 5051 Vestneshallen 60 475,00 Ansvar 5070 Fiksdal Barnehage 145 836,13 Ansvar 5099 Felleskostn. Komm.bygn. 536 860,81 Ansvar 5100 Kommunale utleigebygg 222 890,29 Ansvar 5350 Trygdebustader Asbygda 112 729,46 Ansvar 5402 Raudt Hybelhus 41 931,24 Ansvar 5403 Brunt Hybelhus 25 816,80 Ansvar 5405 Adm.bygget Hellandheimen 17 430,40 Ansvar 5406 Ivartun 24 178,70 Ansvar 5408 Ressurssenteret 83 116,00 Ansvar 5409 Strandbo Dagsenter 61 233,35 Ansvar 5411 Oppi arden 73 225,18 Ansvar 5412 Mariebo 19 322,40 Ansvar 5413 Myra Kulturbygg 13 999,66 Ansvar 5414 Knausenb g et 33 421,15 Ansvar 5415 Hjertebo 25 834,08 Ansvar 5419 T3 30 759,35 Ansvar 5500 Kommunale Bustadområde 107 127,45 Ansvar 9300 Tidlegare års overskot (2006) - Rentereguleringsfond 6 772 401,38 Ansvar 9300 Tidlegare års overskot (2006) - AMU-tiltak 1 000 000,00 Ansvar 9401 Disposisjonsfond (renter tillagt fondskonto) 62 723,90 63 736,57 Andre ansvar (1) 14 942,93 Sum avsetning: 1 967 336,04 7 836 137,95 Total avsetning : 3 780 100,34 7 836 137,95 Bruk av disposisjonsfond: Ansvar 1800 Heime-pc 481 442,80 Ansvar 1811 AMU-tiltak 108 762,00 Ansvar 2602 Kulturskulen sal av tenester til kor og korps 100 000,00 Ansvar 2803 Museer 125 000,00 Ansvar 2806 Anlegg og frilufstliv (Tilskudd Idahall) 1 540 000,00 2 550 000,00 Ansvar 4101 Rehabiliteringsteamet Ansvar 4300 Fellesutgifter Pleie og omsorg 200 000,00 Ansvar 5000 Vestnes Kommunehus 517 698,51 Ansvar 5002 Fiksdal Skule 296 177,30 Ansvar 5003 Tomrefjord Skule 31 304,84 Ansvar 5006 Skoren Skule 65 746,01 Ansvar 5007 Tresfjord Skule 134 189,44 Ansvar 5008 Daugstad Skule 36 186,07 Ansvar 5031 Vestnes Sjukeheim 189 590,95 Ansvar 5032 Tresfjord Trygdeheim 269 263,42 Side 33

L REKNESKAP 2008 REKNESKAP 2007 Ansvar 5034 Sentralkjøkkenet 68 123,75 Ansvar 5050 Tomrefjord Idrettsbygg 225 043,15 Ansvar 5073 Vike Barnehage 43 577,54 Ansvar 5200 Kommunale Utleigebygg PU 381 003,15 368 527,17 Ansvar 5301 Senior Plaza 35 094,09 Ansvar 5404 Helland Barnehage, 2006 17 215,99 Ansvar 5410 Gartneriet 74 005,31 Ansvar 5418 Hjelpepleieskulen 51 112,81 Ansvar 5450 Biobrenselanlegg 417 043,51 Ansvar 5499 Felleskostn. Vaktmeistrar mv. 489 101,53 Ansvar 6001 Vassforsyning 500 000,00 Ansvar 9300 Tidlegare års underskot 1 812 764,30 Andre 20 878,28 Sum bruk : 7 448 881,95 3 699 969,97 Netto disposisjonsfond (avsetn.+/bruk-) I -5 481 545, 91 4 136 167,981 Avsett til bundne driftsfond: Ansvar 1005 Kommunalt Næringsfond 522 000,00 475 000,00 Ansvar 1201 Plansaksbehandling 500 000,00 Ansvar 1202 Bustadtilskot Husbanken 120 000,00 Ansvar 1215 Kommunalt viltfond 114 446,98 Ansvar 1216 Fiskeforvaltning 3 390,00 Ansvar 1803 Lærlingar i Helse- og miljøfag Ansvar 1810 KRUS 25 000,00 Ansvar 2301 Assistentar mv. i barnehage Ansvar 2302 Fellesutgifter Barnehage 10 000,00 Ansvar 2400 Fellesutgifter grunnskulen Ansvar 2607 Kultur tur/retur 27 540,00 Ansvar 2701 Vaksenopplæring 10 025,14 Ansvar 2703 Sal av tenester til Fylkeskommunen 13 656,39 Ansvar 2704 Kulturskule sal av tenester til Staten 191 143,58 Ansvar 2705 Kursverksemd 72 445,04 Ansvar 2901 Kompetanseutvikling i grunnskulen 93 331,22 74 482,31 Ansvar 2905 Ressurssenteret IMDI 349 860,95 Ansvar 3203 Edruskapsvern mv. 413 483,58 Ansvar 3207 Dagsenter psykiatri 52 752,01 Ansvar 3208 Psykiatri 55 131,61 138 766,90 Ansvar 3209 Kvalifiseringsprogrammet 222 267,10 Ansvar 4109 Brukarstyrt Personleg Assistent (BPA) 94 879,75 Ansvar 4111 Vestnes Sjukeheim (Gåve) 460 000,00 Ansvar 4309 Lærlingar i omsorgsfaget Ansvar 4901 Lindrande behandling Vestnes Sjukeheim Ansvar 6006 Avløpsnett Ansvar 6008 Renovasjon 104 962,07 81 702,06 Ansvar 6010 Slamtømming 22 939,33 Ansvar 9404 Bundne driftsfond (Renter på fondskonto) 55 366,43 38 912,45 Andre ansvar (7) 3 000,00 Sum avsetning: 2 118 988,99 2 227 495,91 Bruk av bundne driftsfond: Ansvar 1005 Kommunalt næringsfond 505 920,40 335 000,00 Ansvar 1202 Bustadtilskot Husbanken 50 000,00 98 500,00 Ansvar 1208 Plan og Bygning 47 860,00 Ansvar 1213 Skogbruksoppgåver 5277,90 Ansvar 1215 Kommunalt viltfond 75 112,23 Ansvar 1803 Lærlingar 72 158,30 Ansvar 2101 Fiksdal Skule (kompetanseutvikling) 4 000,00 Ansvar 2111 Tomrefjord Skule (kompetanseutvikling) 21 000,00 Ansvar 2131 Helland Skule (kompetanseutvikling kr 25 000 30 000,00 30 140,87 Side 34

REKNESKAP 2008 REKNESKAP 2007 Ansvar 2151Tresfjord Skule (kompetanseutvikling) 10 000,00 Ansvar 2302 Fellesutgifter Barnehage (Språk minoritet) 25 613,00 32 961,00 Ansvar 2400 Fellesutgifter Grunnskulen 17 949,18 Ansvar 2607 Kultur Tur/Retur 12 650,00 Ansvar 2703 Sal av tenester til Fylket 14 000,00 Ansvar 2803 Museer 29 250,00 Ansvar 2903 Tusenårsstad 6 000,00 7 930,00 Ansvar 2905 Ressurssenteret-IMDI 2006 231 139,20 433 912,91 Ansvar 3101 Helsestasjon 15 000,00 Ansvar 3204 Barnevern mv. 78 754,00 Ansvar 4101 Rehabiliteringsteamet 83 007,75 Ansvar 4104 Heimesjukepleie 200 000,00 Ansvar 4901 "Lindrande behandling" - Vestnes Sjukeheim 121 426,60 Ansvar 6006 Avløpsnett 150 000,00 164 186,54 Ansvar 6007 Avløpsrensing 27 197,04 Ansvar 6010 Slamtømming 18 158,89 Andre ansvar (5) 7 416,48 Sum bruk: 1 565 627,20 1 395 895,09 Netto bundne driftsfond (avsetn.+/bruk-) 553 361,79 831 600,82 Sum netto føringar fond i driftsrekneskapen (avsetn.+/bruk-) -3 115 419,82 4 967 768,80 SAMLA FØRINGAR I INVESTERINGSREKNESKAPEN Bruk av disposisjonsfond: Ansvar 1908 IKT Felles drift 299 058,88 Sum bruk: 299 058,88 0,00 Avsett til ubundne investeringsfond: Ansvar 2806 Anlegg og Frluftsliv (spelemidlar) 30 000,00 Ansvar 5033 Vestnes Trygdeheim (sal) 10 000,00 Ansvar 5500 Kommunale Bustadområde (sal og refusjonar) 2 322 513,71 853 878,10 Ansvar 5550 Kommunale Industriområde (sal og refusjonar) 60 000,00 338 119,80 Ansvar 6003 Maskin- og transportutgifter (sal utstyr) 31 000,00 319 500,00 Ansvar 9080 Renter på utlån (innbetalt frå låntakarar) 69 861,50 Ansvar 9220 Avdrag på utlån (innbetalt frå låntakarar) 614 726,50 Ansvar 9300 Tidl. Års overskot (ikkje brukt/igangsett inv./kraftfond 2006) 4 500 000,00 Sum avsetning : 2 443 513,71 6 706 085,90 Bruk av ubundne investeringsfond: Ansvar 2806 Anlegg og friluftsliv 7 484,05 Ansvar 4300 Fellesutgifter Pleie og omsorg 25 213,00 Ansvar 5411 Oppigarden 560 662,69 Ansvar 5412 Mariebo 140 399,32 Ansvar 5500 Kommunale bustadområde (utbygging bustadfelt) 1 484 861,75 32 955,73 Ansvar 5550 Kommunale Industriområde 141 217,60 Ansvar 6003 Maskin- og transportutgifter 12 500,00 Ansvar 6006 Avløpsnett 50 000,00 Ansvar 6016 Kommunale vegar 404 620,00 1 376,45 Ansvar 6017 Kommunale vegar, miljø- og trafikktryggingstiltak 767 919,00 Ansvar 7110 Aksjar og andelar 80 250,00 207 055,00 Ansvar 9009 Renter andre 2 698,00 3 554,00 Ansvar 9060 Husbanken 99146150677 2 696,48 4 638,07 Ansvar 9160 Husbanken 99146150677 29 459,93 Ansvar 9161 Husbanken 99146150685 112 177,00 Ansvar 9162 Husbanken 99146150693 160 552,00 Ansvar 9210 Utlån KLP (Egenkap.innskot 2007) 1 304 824,00 Sum bruk: 2 431 032,76 3106081,31 Total bruk: 2 730 091, 64 3106081,31 Netto ubundne investeringsfond (avsetn.+/bruk-) 12 480,95 3 600 004,59 Side 35

( L. REKNESKAP 2008 REKNESKAP 2007 Avsett til bundne investeringsfond: Ansvar 5008 Daugstad Skule 14 000,00 Ansvar 5046 Aktivitetssenter Helland 45 000,00 Ansvar 5404 Helland Barnehage, 2006 233 164,25 Ansvar 5413 Myra Kulturbygg 210 000,00 Ansvar 9080 Renter på utlån 40 416,50 Ansvar 9220 Avdrag på utlån 248 971,00 Sum avsetning : 791 551,75 0,00 Bruk av bundne investeringsfond: Ansvar 5404 Helland Barnehage, 2006 27 657,00 Ansvar 5408 Ressurssenteret 75 670,50 Ansvar 9061 Husbanken 99146150685 47 095,42 Ansvar 9062 Husbanken 99146150693 24 055,95 Ansvar 9073 Husbanken 99146262555 49 499,97 Ansvar 9173 Husbanken 99146262555 248 971,00 Sum bruk : 472 949, 84 0,00 Bruk av bundne driftsfond: Ansvar 9220 Avdrag på utlån 30 060,48 Sum bruk : 503 010,32 0,00 Netto bundne investeringsfond (avsetn.+lbruk-) 288 541,43 0,00 Bruk av Likviditetsreserve: Ansvar 1600 Vestnes Kyrkjelege Fellesråd 102 910,17 Ansvar 1908 IKT Felles drift 408 682,47 Ansvar 5006 Skoren Skule 29 097,61 Ansvar 5076 Gardstunet Barnehage 10 237,96 Ansvar 5408 Ressurssenteret 34 677,12 Ansvar 5500 Kommunale Bustaområde 11 800,00 Ansvar 6016 KommunaleVegar 604 229,42 Ansvar 7110 Aksjer oandelar 409 195,00 Ansvar 9061 Husbanken 99146150685 23 715,15 Ansvar 9062 Husbanken 99146150693 24 062,64 Ansvar 9073 Husbanken 99146262555 18 499,98 Ansvar 9160 Husbanken 99146150677 66 856,00 Ansvar 9161 Husbanken 99146150685 87 632,00 Ansvar 9162 Husbanken 99146150693 160 552,00 Ansvar 9173 Husbanken 99146262555 50 678,00 Ansvar 9210 Utlån 1 145 035,00 Andre 14 795,10 Sum bruk : 1796 113,43 1 406 542,19 Sum netto føringar fond i investeringsreknesk.(avsetn.+lbruk-) I -1 495 091, 051 2 193 462,40 1 Sum netto føringar fond i driftsrekneskapen(avsetn.+/bruk-) -3 115 419,82 4 967 768,80 Sum netto føringar fond i investeringsreknesk.(avsetn.+/bruk-) -1 495 091,05 2193 462,40 Netto føringar i drift- og investering ( avsetn.+/bruk-) -4 610 510,87 7161231,20 AVSETNINGAR OG BRUK AV FOND DISPOSISJONSFOND Saldo 1.1. 12 143 917,94 8 007 749,96 Avsett i driftsrekneskapen 1 967 336,04 7 836 137,95 Bruk i driftsrekneskapen -7 448 881,95-3 699 969,97 Bruk i investeringsrekneskapen -299 058,88 Saldo 31.12. 6 363 313,15 1214 3 917,94 Side 36

REKNESKAP 2008 REKNESKAP 2007 UBUNDNE INVESTERINGSFOND Saldo 1. 1. 152 597 029,45 148 997 024,86 Avsett i investeringsrekneskapen 2 443 513,71 6 706 085,90 Bruk i investeringsrekneskapen -2 431 032,76-3 106 081,31 Saldo 31.12. 152 609 510,40 152 597 029,45 BUNDNE DRIFTSFOND Saldo 1. 1. 6 331 129, 00 5 499 528,18 Avsett i driftsrekneskapen 2 118 988,99 2 227 495,91 Bruk i driftsrekneskapen -1 595 687,68-1 395 895,09 Saldo 31.12. 6 854 430,31 6 331 129,00 BUNDNE INVESTERINGSFOND Saldo 1. 1. 0,00 Avsett i investeringsrekneskapen 791 551,75 Bruk i investeringsrekneskapen -472 949,84 Saldo 31.12. 318 601,91 ØVRIG EIGENKAPITAL SAMLA ØVRIG EIGENKAPITAL Rekneskapsmessig mindreforbruk drift 0,00 Rekneskapsmessig meirforbruk drift 48 126 768,44 1 812 764,30 Udisponert i investeringsrekneskapen 0,00 0,00 Udekka i investeringsrekneskapen 0,00 0,00 Likviditetsreserven, endring i periodiseringsprinsipp påverkar AK drift -3 770 000,00 0,00 Likviditetsreserven, endring i periodiseringsprinsipp 14 743 975,31 14 743 975,31 Likviditetsreserven, avsett i driftsrekneskapen -319 059,97-2 115 173,40 Likviditetsreserven, avsett i investeringsrekneskapen -0,01-0,01 Kapitalkonto -89 813 701,20 88 832 212,61 Sum øvrig eigenkapital 31.12. I -31 032 017,43 103 273 778,81 REKNESKAPSMESSIG MINDREFORBRUK DRIFT Saldo 1. 1. 0,00 0,00 Årets rekneskapsmessige mindreforbruk Disponering av tidl. års mindreforbruk finans investering Disponering av tidl. års mindreforbruk finans drift Saldo 31.12. 0,00 0,00 REKNESKAPSMESSIG MEIRFORBRUK DRIFT Saldo 1. 1. 0,00 0,00 Årets rekneskapsmessige meirforbruk 48 126 768,44 1 812 764,30 Inndekking av tidl. års meirforbruk finans investering Inndekking av tidl. års mindreforbruk finans drift -1 812 764,30 Saldo 31.12. 48 126 768,44 0,00 UDISPONERT I INVESTERINGSREKNESKAPEN Saldo 1. 1. 0,00 0,00 Årets udisponerte overskot i investeringsrekneskapen Avsett til påfølgjande års uinndekka underskot Saldo 31.12. 0,00 0,00 UDEKKA l INVESTERINGSREKNESKAPEN Saldo 1.1. 0,00 0,00 rets uinndekka underskot i investeringsrekneskapen Inndekt frå tidlegare års udisponerte overskot Saldo 31.12. 0,00 0,00 Side 37

REKNESKAP 2008 REKNESKAP 2007 LIKVIDITETSRESERVEN, ENDRING I PERIODISERINGSPRINSIPP SOM PÅVERKAR ARBEIDSKAPITALEN I DRIFTSREKNESKAPEN Saldo 1.1. 0,00 0,00 Endring i periodisering av statstilskot til ressurskrevjande brukarar -3 770 000,00 0,00 0,00 0,00 Saldo 31.12. -3 770 000, 00 0,00 LIKVIDITETSRESERVEN, ENDRING I PERIODISERINGSPRINSIPP Saldo 1.1. -14 743 975,31-14 743 975,31 Avsett i drifts-/investeringsrekneskapen 0,00 0,00 Bruk i drifts-/investeringsrekneskapen 0,00 0,00 Saldo 31.12. -14 743 975,31-14 743 975,31 LIKVIDITETSRESERVEN, AVSETT I DRIFTSREKNESKAPEN Saldo 1. 1. 2115 173,40 2 508 046,21 Avsett i driftsrekneskapen 0,00 0,00 Bruk i driftssrekneskapen 0,00 0,00 Avsett i investeringssrekneskapen 0,00 0,00 Bruk i investeringssrekneskapen -1 796 113,43-392 872,81 Saldo 31.12. 319 059,97 2 115 173,40 LIKVIDITETSRESERVEN, AVSETT I INVESTERINGSREKNESKAPEN Saldo 1. 1. 0,01 1 013 669,39 Avsett i investeringsrekneskapen 0,00 0,00 Bruk i investeringsrekneskapen -1 013 669,38 Saldo 31.12. 0,01 0,01 KAPITALKONTO Saldo 1. 1. -88 832 212,61-89 254 665,99 Avsett (debet) 95 802 712,19 89 153 700,55 Bruk (kredit) -96 784 200,78-88 731 247,17 Saldo 31.12. -89 813 701,20-88 832 212,61 Side 38

Note RF 5.7; Kapitalkonto DEBET KREDIT 01.01.2008 BALANSE -88 832 212,61 (Kapital) Debetpostar i året : Kreditpostar i året 1 Sal av fast eigedom og anlegg 2 013 858,88 21 Aktivering av fast eigedom og anlegg -18 907 253,98 2 Nedskriving av fast eigedom og anlegg 48 095,00 22 Oppskriving av fast eigedom 0,00 3 Avskrivning av fast eigedom og anlegg 14 222 246,00 4 Sal av utstyr, maskiner og transportmidlar 61 000,00 23 Aktivering av utstyr, maskiner, transp.m. -4 295 151,90 5 Nedskriving av utstyr, maskiner, transp.m. 65 000,00 24 Oppskriving av utstyr, maskiner, transp.m. -244 500,00 6 Avskrivning av utstyr, maskiner, transp.m. 2 670 094,00 25 Kjøp av aksjer og andelar -80 250,00 7 Sal av aksjer og andelar 0,00 26 Oppskriving av aksjer og andelar 0,00 8 Nedskriving av aksjer og andelar 7 000,00 27 Utlån Formidlingslån/Startlån 0,00 9 Avdrag på Formidlingslån/Startlån 224 426,00 28 Utlån Sosial lån -91 102,50 10 Avdrag på Sosial utlån 20 354,50 29 Utlån eigne midlar 0,00 11 Avdrag på utlånte eigne midlar 0,00 12 Avskriving på sosiale utlån 0,00 13 Avskriving andre utlån 10 000,00 30 Oppskriving utlån 0,00 14 Bruk av midlar frå eksterne lån 24 093 034,81 31 Avdrag i driftsrekneskapen -12 427 519,00 32 Avdrag i investeringsrekneskapen -639 234,00 15 Pensjonsplikter i KLP 43 509 931,00 33 Pensjonsmidlar i KLP -51 326 575,00 16 Pensjonsplikter i SPK 8 585 276,00 34 Pensjonsmidlar i SPK -6 653 384,00 17 Arb.gj.avg nto. pensj.plikt i KLP 0,00 35 Arb.gj.avg nto. pensj.plikt i KLP -1 102 147,00 18 Arb.gj.avg nto. pensj.plikt i SPK 272 396,00 36 Arb.gj.avg nto. pensj.plikt i SPK 0,00 19 Kapitalinnskot i KLP 0,00 37 Kapitalinnskot i KLP -1 145 035,00 20 Urealisert Kurstap utanlandslån 0,00 38 Urealisert Kurstap utanlandslån 0,00 31.12. 2008 BALANSE 89 941 652,80 (Kapital) SUM DEBET 185 744 364,99 SUM KREDIT -185 744 364,99 Endring debet i året 95 802 712,19 Endring Kredit i året -96 912 152,38 Vestnes, 31.12.2008 Vestnes, 27.02.2008 Tone Roaldsnes Sveinung Talberg Administrasjonssjef Rekneskapsansvarleg Side 39

Note G KRS n r.6, 3.2.2. n r. 1; ANVENDTE REKNESKAPSPRINSIPP Vestnes Kommune fører sitt rekneskap etter dei kommunale rekneskapsprinsipp nedfelt i Kommunelova sin 48 og rekneskapsforskriftene sin 7. Ein følgjer også standardar og anbefalingar utarbeidd av foreininga for God Kommunal Rekneskaps Skikk (GKRS). Anordningsprinsippet gjeld i kommunal sektor og betyr at all tilgang og bruk av midlar i løpet av året som vedrører kommunen si verksemd, skal gå fram av drifts- eller investeringsrekneskapet. Samla kallar ein desse to rekneskapa bevilgningsrekneskapet. Driftsrekneskapen syner driftsutgifter og driftsinntekter samt eksterne og interne finanstransaksjonar. Resultatet vert oppgjeve etter driftsutgifer og driftsinntetker(brutto driftsresultat), etter eksterne finanstransaksjonar(netto driftsresultat) og etter interne finanstransaksjonar(rekneskapsmessig meir-/mindreforbruk). Investeringsrekneskapen syner utgifter i samband med investeringar, utlån, mv. og korleis desse er finansiert. Driftsrekneskapen syner årlege avskrivningar uttrykt i brutto driftsresultat som ein kostnad som følge av forbruk av anleggsmidlar. Desse påverkar ikkje netto driftsresultat fordi kommunen som følgje av rekneskapsreglar skal vise avdrag på lån som eit uttrykk for kostnader knytt til forbruk av anleggsmidlar. Årsaka til at ein syner avskrivningar i tillegg til avdrag i rekneskapen er at beslutningstakarar og rekneskapsbrukarar skal sjå denne kostnaden presentert i rekneskapen og vurdere denne i høve driftsresultat og avdragsutgifter. Rekneskapen er ført etter bruttoprinsippet. Det betyr at det ikkje er gjort fradrag i inntektspostar for tilhøyrande utgifter og heller ikkje ført inntekter som fradrag i utgiftspostar. Dermed syner ein i rekneskapen aktivitetsnivået i kommunen med reellt beløp. I tillegg til bevilgningsrekneskapen er kommunen forplikta til å sette opp ei balanse som syner kva kommunen har av eigedelar på aktivasida og korleis desse er finansiert ved gjeld og eigenkapital på passivasida. Balansen skal igjen oppdelast i omløpsmidlar og anleggsmidlar på aktivasida og kortsiktig og langsiktig gjeld samt samansetjing av eigenkapitalen på passivasida. Kommunen sitt rekneskap er framstilt til internt behov, men ein nyttar mange av dei same obligatoriske oppstillingane som kommunen er forplikta til å rapportere etter til KOSTRA.( KOmmune-STat-RApportering) etter eigen rapporteringsforskrifter. Kommunen opererer med dette med to rekneskap, men hovudprinsippa er dei same. tillegg til beløp presentert i rekneskapen følgjer det av god kommunal rekneskapsskikk(gkrs) eigne standardar og anbefalingar knytt til utarbeiding av notar til rekneskapen. Desse skal utdjupe og kommentere tilhøve som ikkje direkte og tydeleg går fram av rekneskapen. Side 40

7 Note GKRS nr.6, 3.2.2 nr. 5; Anleggsmidlar Tekst Gruppe 0: Gruppel : Gruppe 2: Gruppe 3: Gruppe 4 : Gruppe 5: Sum Grunnareal IT-utstyr, Transportmid. Tekn. anlegg, Bustader, Forretn.bygg, alle grupper kontor- maskiner, renseanlegg, skular, barneh. lager, adm.b., maskiner inventar/utstyr pumpestasj., idrettshallar, institusjonar, brannbilar vegar, kulturbygg, leidningsnett brannstasjonar Avskrivningstid 5 år (20 %) 10 år (10 %) 20 år (5 %) 40 år (2,5 %) 50 år (2 %) 25 år (7,9 %) Anskaffelseskost 1.1. 27 132 141 12 462 137 14 166 271 25 095 797 349 797 926 230 352 340 659 006 611 Tilgang 2008 2 191 016 1 988 032 2 532 412 1 015 053 11 277 308 4 198 575 23 074 454 Avgang 2008-2 013 859-61 000-2 074 859 Anskaffelseskost 31.12. 27 309 298 14 450 169 16 637 683 26 110 850 361 075 234 234 550 915 680 134 148 Opp-, ned- og avskrivning 1.1. 0 6 735 324 8 631 730 5 945 555 96 466 116 42 780 971 160 559 696 Oppskrivning 2008 0 0-244 500 0 0 0-244 500 Nedskrivning 2008 48 095 0 65 000 0 113 095 Avskrivning 2008 0 1 645 166 1 024 918 1 230 930 8 451 202 4 540 114 16 892 330 Opp-, ned- og avskrivn. 31.12. 48 095, 8 380 490, 9 477 148 7 176 485, 104 917 318, 47 321 085 177 320 621 Bokført verdi 31.12. 27 261 2031 6 069 6791 7 160 5341 18 934 3651 256 157 9161 187 229 8301 502 813 527 Note GKRS nr.6, 3.2.2 nr. 6; Investeringar i Nybygg og Nyanlegg Tekst Rekneskap Budsjett Avvik Investeringar: Realinvesteringar 28 209 781 22 130 000-6 079 781 Eksterne finanstransaksjonar (avdrag, utlån, aksjar) 1 864 519 0-1 864 519 Interne finanstransaksjonar (avsetningar fond) 3 235 065 0-3 235 065 Sum Investeringar 33 309 365 22 130 000-11 179 365 Finansiert ved: Lån 24 085 077 20 680 000-3 405 077 Salgs- og refusjonsinntekter 3 970 647 1 450 000-2 520 647 Eksterne finanstransaksjonar (avdrag, utlån, aksjar) 224 426 0-224 426 Sum ekstern finansiering 28 280 150 22 130 000-6 150 150 Bruk av tidl.års overskot 0 Bruk av ubundne investeringsfond 2 730 092 0-2 730 092 Brukd av bundne investeringsfond 503 010-503 010 Bruk av likviditetsreserve 1 796 113-1 796 113 Sum intern finansiering 5 029 215 0-5 029 215 Sum finansiering 33 309 365 22 130 000-11 179 365 Avvik investering/finansiering I 0 bl I Side 41

Note GKRS nr.6, 3. 2.2 nr. 7-8; Finansielle omløpsmidlar /obligasjonar Fordelt på aktivaklasser i balansen: Marknads- Marknads - Marknads- Verdiendring Plas- Ramverdi verdi verdi Mark.v. 31.12.08 ser. mer 1.1.2007 1. 1.2008 31. 12.2008 Mark.v. 1.1.2008 % % Obligasjonar 48 159 403 48 345 170 46 518 945-1 826 225 32 36 Pengemarked 37 744 911 35 411 900 24 137 065-11 274 835 37 39, Aksjer og aksjefond 44 738 912 49 285 261 38 941 229-10 344 032 37 39 Andre/Hedgefond 16 696 280 18 277 005 13 222 872-5 054 133 31 25 Bank 344 469 2 450 310 6 529 724 4 079 414 32 36 Sum 147 683 975 153 769 646 129 349 835-24419811 Bokført ubunde investeringsfond 148 097 029 152 597 029 152 597 029 0 Reserver 413 054-1 1726171 23 247 194 100 Fordelt på forvaltarar : Møre Storebrand Dnb Totalt: Avk. Innskot 2004 30 000 000 55 000 000 55 000 000 140 000 000 Marknadsverdi 31.12.08 28 975 706 48 065 213 52 309 539 129 350 458 Endring -1 024 294-6 934 787-2 690 461-10 649 542 Heva utbytte 2004 422 368 1 468 554 1 792 353 3 683 275 2,63 Heva utbytte 2005 1 382 000 2 534 000 2 534 000 6 450 000 4,61 Heva utbytte 2006 1 188 000 2 106 000 2 106 000 5 400 000 3,86 Heva utbytte 2007 1 623 271 2 657 974 3 070 747 7 351 992 5,25 Sum heva utbytte 4 615 639 8 766 528 9 503100 22 885 267 16,35 Reellt utbytte 6 200 362 10 080 053 11 958 862 28 239 277 20,17 Tap 2008-2 722 948-8 661 917-5 735 459-17 120 324-12,23 Netto reellt utbytte 2004-2008 total 3 477 414 1 418 136 6 223 403 11 118 953 7,94 Netto reellt utbytte 2004-2008 pr. år 695 483 283 627 1 244 681 2 223 791 1,59 Budsjettert utbytte 2004 1 650 000 2 925 000 2 925 000 7 500 000 Utbytte i 2004 524 726 1 468 555 1 792 354 3 785 635 Avvik( meiravkastning ) -1 125 274-1 456 445-1132646 1-3 714 365 Budsjettert utbytte 2005 1 382 000 2 534 000 2 534 000 6 450 000 Utbytte i 2005 2 478 017 3 136 430 3 801 975 9 416 422 Avvik(meiravkastning ) 1 096 017 602 430 1 267 975 2 966 422 Budsjettert utbytte 2006 1 188 000 2 106 000 2 106 000 5 400 000 Utbytte i 2006 1 574 348 2 817 094 3 293 786 7 685 228 Avvik( meiravkastning ) 386 348 711 094 1 187 786 2 285 228 Budsjettert utbytte 2007 2 090 000 3 705 000 3 705 000 9 500 000 Utbytte i 2007 1 623 271 2 657 974 3 070 747 7 351 992 Avvik( mindreavkastning ) -466 729-1 047 026-634 253-2 148 008 Budsjettert utbytte 2008 1 500 000 4 290 000 4 290 000 10 080 000 Utbytte i 2008-2 722 948-8 661 917-5 735 459-17 120 324 Avvik( mindreavkastning ) -4 222 948-12 951 917-10 025 459-27 200 324 Sum budsjettert utbytte 7 810 000 15 560 000 15 560 000 38 930 000 Sum utbytte 3 477 414 1 4181361 6 223 403 11 118 953 Sum avvik -4 332 586-14141864 1-9 336 597-27 811 047 Side 42

Note GKRS nr.6, 3.2.2 nr. 9; Langsiktig lån, kassakreditt og avdragstid Tekst Rekneskap 31.12.2008 R. Rekneskap 31.12.2007 R. % Rekneskap 31.12.2006 R. % Endring 2007-2008 Gjenv. løpetid Langsiktige lån: 373 599 1091 5,6 %l 362 685 8621 4,6 %1 343 800 597 3,7% 10 913 247128 år Fordelt på: Kommunekreditt (180607) 209 451 134 6,5 % 191 996 014 4,8 % 166 594 342 3,8 % 17 455 120 27 år Kommunalbanken (250607) 136 194 650 4,4 % 140 363 810 4,7 % 144 844 500 3,7 % -4 169 160 34 år Husbanken (010707) 27 953 325 6,0 % 30 326 038 4,4 % 32 361 755 3,7 % -2 372 713 12 år Kortsiktig lån/kassakreditt: SpareBank 1 SMN -29 107 073 6 573 810-35 680 883 Avdrag/avdragstid: Avdrag Rekneskap 2008 Rekneskap 2007 Budsjetterte avdrag 12 217 000 10 492 000 Betalte avdrag 12 427 519 11 499 695 Berekna minste lovlege avdrag 12 943 500 12 205 836 Differansen betalt/min.avdr. - 515981 1-70 141 Gjenverande år løpetid lån 28,00 28,00 Gjenverande år levetid anleggsm 27,83 28,00 Kommunen betaler med dette mindre enn lovas krav til minste avdragtid- og beløp. Kommentar: Det er i betalt ordinære avdrag på tilsaman kr 12 427 519(11 499 695 i 2007). Dette er 210 519 kr meir enn budsjettert, men likevel kr 515 981 mindre enn minste lovlege avdrag etter vekta levetid på anleggsmidla. Dette er no utgiftsført i driftsrekneskapen. Berekningar syner at kommunen også i 2009 vil måtte utgiftsføre ca. kr 700 000 meir enn det som er budsjettert i avdrag. Netto lånegjeld(nye lån minus avdrag) auka med kr 11 mill. kr. Det er teke opp nye lån på kr 24 mill. kr. (31 mill.kr i 2007). Alle lån er brukt til finansiering og det er i hovudsak ingen ubrukte lånemidlar. Kommunen har flytande rente på lån pr. 31.12.2008. Minste lovlege avdragstid etter kommunelova 50 nr 7 ikkje oppfølgd. Attståande løpetid på låna er som vist ovanfor 28 år. Kommunen har utvida sin limit på kassakreditt frå 30 til 50 mill. kr i løpet av 2008. Negativ saldo på driftskonto var 31.12.2008 30 mill. kr. Side 43

Note GKRS nr.6, 3.2.2 nr. 9; Bruk av lån, spesifisert på prosjekt Saldo ubrukte lånemidlar 1. 1.2008: Opptak av nytt lån i 2008: 1. Samla disponibelt til lånefinansiering i 2008: -589 037,19-23 980 000,00-24 569 037,19 Brukt til finansiering av følgjande investerinsprosjekt: Prosjekt nr. Tekst 1 Datautstyr hovudanlegget -742 557,97 21 NAV, 2007-238 875,38 22 Breibandutbygging -845 061,08 41 Fiksdal Barnehage 2006-6 588,78 42, Helland Barnehage, ny 2007-9 682 734,53 65 Vestnes Ressurssenter, opprustn. 2007-1 334 122,73 90 Lærebøker skulane -557 268,35 100 Tomrefjord Idrettsbygg, ventillasjon -24 964,90 201 Ombygging legesenter 1 etg. -64 062,50 202 Medisinsk utstyr legesenteret -99 508,03 264 Tresfjord Trygdeheim, div. utstyr -93 883,54 270 Diverse utstyr Vestnes sj.heim -386 659,98 273 Sentralkjøkken, ny kombidampar -489 996,51 274 Sentralkjøkken, mixer/termovogner -86 591,62 433 2004-Ny brannstasjon Helland -35 875,00 445 Uteanlegg Tomrefjord skule -347,99 446 Datakoblingar klasserom Tomrefj. skule -26 650,00 455 Tomrefjord skule-utvida areal lærarrom -743 344,50 456 Vestnes sjukeheim-fleire tiltak -4 701 877,19 457 Tresfjord trygdeheim-lokaler dagsenter -26 656,41 460 Mariebo/Oppigarden-istandsetting uteområde -186 153,05 461 Kunstgras v/tomrefjord idr.bygg -7 117,60 702 Digitalt kartverk -157 658,33 705 Gang-/sykkelveg Lidfeltet-Krogsbk. 1-18 588,38 708 Nye gatelys etter prioritering -86 091,80 709 Vegar og plassar Hellandheimen -56 449,89 712 Miljø- og trivselsskapande tiltak -10 032,70 717 Gågate Nesabakken Helland -316 323,81 719 Kjøpmannsgata i sentrum, 2006-104 631,37 728 Helikopterplass, Helland sentrum -128 939,19 749 2004-2.etp. Veg/fortau Lid-Krogsbakken -4 439,53 757 Fornying Silanlegg Vestnesbukta -321 955,80 763 Asfaltering -1 052 835,36 767 Ombygging pumpestasjonar -267 854,64 781 Brannvern, kjøp brukt bil 2007-279 908,54 787 Anleggsdrift, søppelbil/sandspreiar -391 101,57 788 Grøn sektor, plenklippar -140 376,31 792 Brannvern, div.utstyr/bil Tomrefj. -319 138,19 951 Avdrag på lån til utlån -47 853,76 Korreksjon 7 958,00 2. Sum brukt til lånefinansiering i 2008 : -24 085 076,81 3. Rest ubrukte lånemidlar 31.12. 2008 : ( 1-2) -476 002,38 Side 44

Note GKRS nr. 6, 3.2.2 nr. 12;.Sjølvkosttenester Sjølvkostområde: AVLØPSNETT (Ansvar 6006) Tekst Budsjett Rekneskap i år Rekneskap i fjor Brukarbetaling -3 462 000,00-4 051 629,04-3 931 339,31 Direkte kostnader 808 095,00 1 327 557,92 1 644 672,04 Indirekte kostnader 862 000,00 956 071,12 850 262,52 Netto kapitalkostnader 1 918 000,00 2 000 852,00 2 079 736,00 0verskot(-)/ underskot + 126 095, 00 232 852, 00 643 331,25 Sjølvkostandel % 96,36% 1 94,25% 1 83,64 % Disponering til(+)/frå(-) fond -353 095,00-150 000,00-164 186,54 Sjølvkostområde: AVLØPSRENSING (Ansvar 6007) Tekst Budsjett Rekneskap i år Rekneskap i fjor Brukarbetaling -696 000,00-1 224 868,94-926 038,48 Direkte kostnader 228 120,00 384 341,03 310 636,05 Indirekte kostnader 229 000,00 540 527,91 342 599,46 Netto kapitalkostnader 300 000,00 809 747,00, 751 188,00 Overskot(-)/underskot +) 61 120, 00 509 747,00 478 385,03 Sjølvkostandel %) 91,22 %1 58,38% 1 48,34 % Disponering til(+)/frå(-) fond -61 000,00-27 197,04 Sjølvkostområde: RENOVASJON (Ansvar 6008) Tekst Budsjett Rekneskap i ar Rekneskap i fjor Brukarbetaling -4 897 000,00-4 746 363,44-4 490 651,23 Direkte kostnader 4 665 585,00 4 103 125,08 3 843 873,86 Indirekte kostnader 430 000,00 514 276,29 553 886,03 Netto kapitalkostnader 24 000,00 19 284,00 8285,00 Overskot(-)/underskot(+) 222 585,00-109 678,07-84 606,34 Sjølvkostandel (%) 95,45% 1 102,31 % 101,88 % Disponering til(+)/frå(-) fond 104 962,07 81 702,06 Side 45

Sjølvkostområde: ATTVINNING OG SLUTTHANDSAMING FO RBRUKSAVFALL (Ansvar 6009) Tekst Budsjett Rekneskap i år Rekneskap i fjor Brukarbetaling -597 000,00-701 388,00-552 543,67 Direkte kostnader 528 561,00 536 168,53 574 964,36 Indirekte kostnader 86 000,00 165 219,47 28 922,34 Netto kapitalkostnader 0,00 0,00 0,00 Overskot(-)/underskot(+) 17 561,00 0,00 51 343,03 Sjølvkostandel (%) 97,06 % 1 100,00 % 1 90,71 % Disponering til(+)/frå(-) fond -17 561,00 0,00 0,00 Sjølvkostområde: SLAMTØMMING (Ansvar 6010) Tekst Budsjett Rekneskap i år Rekneskap i fjor Brukarbetaling -801 000,00-801215,26-801242,48 Direkte kostnader 846 826,00 584 382,15 642 295,15 Indirekte kostnader -35000,00. 234992,00 136 008,00 Netto kapitalkostnader 0,00 0,001 0,00 Overskot(-)/underskot(+) 10 826, 00 18 158, 89-22 939,33 Sjølvkostandel (%) 98,65% 1 97, 73% 1 102,86 % Disponering til(+)/frå(-) fond -10 826,00-18 158,89 22 939,33 Sjølvkostområde: FEIARVESEN (Ansvar 601 2) Tekst Budsett Rekneskap i år Rekneskap i fjor Brukarbetaling -610 000,00-609 904,59-597 900,75 Direkte kostnader 606 970,00 592 909,39 559 591,26 Indirekte kostnader 19 000,00 16 996,00 38 309,49 Netto kapitalkostnader 0,00 0,00 0,00 Overskot -)/underskot(+ 15 970,00 0,80 0,00 Sjølvkostandel %) 97,38%1 100,00%1 100,00 % Disponering til(+)/frå(-) fond 0,00 0,00 0,00 Side 46

Sjølvkostområde: HAMNEVESEN (Ansvar 6013) Tekst Budsjett Rekneskap i år Rekneskap i fjor Brukarbetaling -14 559,00-43 381,41 0,00 Direkte kostnader 14 559,00 34 639,64 20 910,33 Indirekte kostnader 0,00 9 765,77 20 000,00 Netto kapitalkostnader 0.00 355 541,00 367 817,00 Overskot(-)/underskot + 0,00 356 565,00 408 727,33 Sjølvkostandel (%) 100,00 %1 100,00 % 1 100,00 % Disponering til(+)/frå(-) fond Sjølvkostområde: OPPMÅLING (Ansvar 6002) Tekst Budsjett Rekneskap i ar Rekneskap i fjor Brukarbetaling -502 000,00-1 033 538,00-548 519,00 Direkte kostnader 1 159 010,00 1 244 176,79 1 122 472,28 Indirekte kostnader 0,00 0,00 30 000,00 Netto kapitalkostnader 0,00 0,00 Overskot(-)/underskot (+) 657 010, 00 210 638,79 603 953,28 Sjølvkostandel (%) 100,00 % 1 100,00% 1 100,00 % Disponering til(+)/frå(-) fond Sjølvkostområde: PLAN OG BYGNING (Ansvar 1208) Tekst Budsjett Rekneskap i år Rekneskap i fjor Brukarbetaling -770 000,00-540 065,75-751 088,00 Direkte kostnader 855 004,00 808 560,05 758 397,89 Indirekte kostnader 0,00 0,00 40 000,00 Netto kapitalkostnader 0,00 0,00 0,00 Overskot(-)/ underskot(+) 85 004, 00 268 494, 30 47 309,89 Sjølvkostandel (% 88,96 % 1 50,28 % 1 93,70 % Disponering til(+)/frå(-) fond -47 860,00 Side 47

I^W41 ^&Oe Kommu vis" n isffikt 2 Møre og Romsdal Rådhusplassen 1 6413 MOLDE Teteton^ 711114.50 Teiefaks., 7111102$ E-post: laila.sive rtsen@molde:kommune;no Org./rgvisomr,- 976 663 26$ Til Kommunestyret i Vestnes Sak^,lr. n e / l,^ ^-- 20W VESTNES KOMMUNE Molde, 27, april 2009 REVISJONSMELDING FOR 2008 Vi har revidert årsrekneskapen til Vestnes kommune for rekneskapsåret 2008, der driftsrekneskapen viser kr 267.896.109 til fordeling drift og eit rekneskapsmessig meirforbruk på kr 48.642.768. Vi har og revidert dei budsjettvedtak og disposisjonar som ligg til grunn for rekneskapen. Vidare har vi revidert opplysningane i årsmeldinga om årsrekneskapen. Årsrekneskapen er sett saman av driftsrekneskap. investeringsrekneskap, balanserekneskap, økonomiske oversikter. noteopplysningar og pliktige budsjettopplysningar. Kommunelova med rekneskapsreglar i forskrift om årsrekneskap og årsmelding, og god kommunal rekneskapsskikk i Noreg, er nytta ved utarbeidinga av rekneskapen. Årsrekneskapen er lagt fram av kommunen sin fagsjef for rekneskap og årsmeldinga er lagt fram av administrasjonssjefen. Vår oppgåve er å uttale oss om årsrekneskapen og andre forhold, i samsvar med krava i kommuneloven og forskrift om revisjon av kommunar og fylkeskommunar mv. Vi har utført revisjonen i samsvar med forskrift om revisjon og god kommunal revisjonsskikk i Noreg, med tilhøyrande revisjonsstandarder vedtekne av Den norske Revisorforening. Revisjonsstandardane krev at vi planlegg og gjennomfører revisjonen for å oppnå tilstrekkeleg tryggleik for at årsoppgjeret ikkje inneheld vesentleg feilinformasjon. Revisjonen omfattar kontroll av utvalde deler av materialet som underbygg informasjonen i årsrekneskapen, vurdering av rekneskapsprinsippa som er nytta og vesentlege estimat, samt vurdering av innhaldet i og presentasjon av årsrekneskapen. I den grad det følgjer av forskrift om revisjon og god kommunal revisjonsskikk omfattar revisjon også ein gjennomgang av kommunen si formuesforvaltning og rekneskaps- og internkontrollsystem. Vi meiner at vår revisjon gir eit forsvarleg grunnlag for vår uttale. Vi meiner at årsrekneskapen er avgitt i samsvar med lov og forskrifter og gir eit uttrykk for kommunen si økonomiske stilling 31. desember 2008 og for resultatet i året som samsvarar med god kommunal rekneskapsskikk i Noreg * dei disposisjonar som ligger til grunn for rekneskapen er i samsvar med budsjettvedtak, og at beløpa i årsrekneskapen stemmer gned regulert budsjett opplysningane i årsmeldinga om årsrekneskapen er konsistente med årsrekneskapen og i samsvar nied lov og forskrifter leiinga har oppfylt si plikt til å sørgje for ordentlig og oversiktleg registrering og dokumentasjon av regnskapsopplysningar i samsvar med lov og god kommunal regnskapsskikk i Noreg aila Sivertsen `J " Oppdragsansvarleg revisor Kopi: Kontrollutvalet i Vestnes Kommunerevisjonsdistrikt 2 Molde, Aukra, Vestnes, Rauma, Møre og Romsdal.1 ` Sunndal, Nesset, Gjemnes, Eide, Fræna Side 48

VESTNES KOMMUNE Saksframlegg Arkiv: 004 Arkivsaksnr.: 2009/353 Saksbehandlar: Tone Roaldsnes Dato: 27.04.2009 Årsmelding 2008 Utval Møtedato Utvalssak Drifts- og forvaltningsutvalet 04.05.2009 41/2009 Formannskapet 18.05.2009 31/2009 Kommunestyret Administrasjonssjefen si innstilling Vestnes kommunestyre tek årsmeldinga for 2008 til vitande. Saksprotokoll i Drifts- og forvaltningsutvalet - 04.05.2009 Behandling: Avrøysting: Samrøystes vedteke, som innstillinga. Vedtak: Drifts- og forvaltningsutvalet legg saka fram for formannskapet med slik innstilling: Vestnes kommunestyre tek årsmeldinga for 2008 til vitande. SAKSUTGREIING: Bakgrunn: I kommunelova 48, pkt 1 heiter det : Side 49

Kommuner og fylkeskommuner skal for hvert kalenderår utarbeide årsregnskap og årsberetning. I tillegg heiter det i 48, pkt 5 : I årsberetningen skal det gis opplysninger om forhold som er viktige for å bedømme kommunens eller fylkeskommunens økonomiske stilling og resultatet av virksomheten, som ikke fremgår av årsregnskapet, samt om andre forhold av vesentlig betydning for kommunen eller fylkeskommunen. Det skal redegjøres for den faktiske tilstanden når det gjelder likestilling i fylkeskommunen eller kommunen. Det skal også redegjøres for tiltak som er iverksatt, og tiltak som planlegges iverksatt for å fremme likestilling og for å hindre forskjellsbehandling i strid med likestillingsloven, samt for å fremme formålet i diskrimineringsloven og i diskriminerings- og tilgjengelighetsloven. Vedlagt følgjer årsmelding for 2008. I årsmeldinga har vi gjort greie for det økonomiske resultatet og samstundes analysert det i forhold til tenesteytinga i dei ulike sektorane. Årsmeldinga har eit sterkt fokus på tenesteyting. Det er også gjort greie for organisering og oppgåvefordeling i organisasjonen, samt oversikter over tilsette og sjukefråver. Dette vil vere av interesse for kommunestyret som arbeidsgjevar. Årsmeldinga er det einaste dokumentet gjennom året som vert utsendt i papirformat i tillegg til den elektroniske versjonen. Dette skuldast at administrasjonssjefen ønskjer at dokumentet skal bli brukt til oppslag dersom politikarane treng informasjon om drift og/eller organisering gjennom året. Det er også ønskjeleg at årsmeldinga kan brukast som bakgrunnsdokument når budsjettprosessen startar. Særutskrift til: Vedlegg: 1 Årsmeldingsdokumentet Side 50

VESTNES KOMMUNE ÅRSMELDING 2008 Side 51

Innhaldsliste Innleiing ved administrasjonssjefen side 3 Organisasjonskart side 4 Oversikt over talet på tilsette i Vestnes kommune side 5 Kap 1 Drift av heile organisasjonen side 6 Kap 1.1 IKT side 6 Kap 1.2 Personal/løn side 7 Kap 1.3 Rekneskap/skatt side 8 Kap 1.4 Arkiv og saksbehandlingssystem side 8 Kap 1.5 Andre funksjonar samordna i sentraladm side 9 Kap 2 Forvaltnings- og utviklingsoppgåver side 10 Kap 2.1 Generelle forvaltnings- og utvikl.oppgåver side 10 Kap 2.2 Landbruk, miljø side 11 Kap 2.3 Byggesaksbehandling side 13 Kap 2.4 Arealplanarbeid side 13 Kap 3 Kommentarar til dei største sektorane side 14 Kap 3.1 Pleie- og omsorg side 14 Kap 3.2 Tenester for menneske med utviklingshemming side 16 Kap 3.3 Barnehage side 17 Kap 3.4 Grunnskule side 18 Kap 4 Økonomi side 21 Kap 4.1 Netto driftsresultat side 21 Kap 4.2 Forslag til inndekking av underskot side 22 Kap 4.3 Driftsinntekter side 25 Kap 4.4 Renter og avdrag side 28 Kap 4.5 Resultat på driftseiningsnivå side 30 Kap 4.6 Investeringsrekneskapen side 35 Kap 5 KOSTRA-tal side 36 Kap 6 Årsmeldingar frå driftsleiarane side 42 - Sentraladministrasjonen side 43 - Servicekontoret side 45 - Tekniske tenester eigedomsdrift side 48 - Tekniske tenester drift og anlegg side 51 - NAV Vestnes (kommune) side 54 - Barne- og ungdomstenestene side 57 - Vestnes kulturskule side 60 - Helland barnehage side 63 - Gardstunet barnehage side 65 - Tresfjord barnehage side 67 - Vike barnehage side 69 - Tomrefjord barnehage side 71 - Fiksdal oppvekstsenter side 74 - Helland skule og SFO side 76 - Tresfjord skule og SFO side 79 - Tomrefjord skule og SFO side 82 - Helsetenestene side 85 - Heimetenestene side 87 - Vestnes sjukeheim/tresfjord Tr.heim/sentr.kj. side 91 - Hellandtunet side 95 - Myratunet side 97 - Skogstua side 99 - Vestnestunet side 101 - Karilia side 103 2 Side 52

Innleiing ved administrasjonssjefen 2008 vart eit meir krevande år enn vi sette pris på! Det vart det året då den økonomiske verdssituasjonen slo direkte inn kvardagen vår. Høge renter, eit dyrt lønsoppgjer og nedgang på børsane gjer at vi oppsummerer 2008 som eit kriseår. Ingen kjenner kor lenge krisa vil vare, og vi må tilpasse oss etter beste evne. 2008 vart også det året vi fornya oss! Vestnes kommune har blitt føregangskommune når det gjeld å ta i bruk elektronisk verktøy for politikarane. Fleire kommunar har besøkt oss og for å sjå korleis vi gjennomfører saksutsending og gjennomføring av politiske møte utan utsending av papir. Vi har også innført nytt saksbehandlingssystem og med dette fullelektronisk arkiv. Det krev svært mykje arbeid å innføre eit system som skal tilpassast ein kompleks organisasjon. Systemet skal kunne brukast til alt frå areal- og byggesaker til skule- og barnehageforvaltning, frå personalforvaltning til behandling av politiske saker. Dette har kravd mykje intern opplæring og sett krav til disiplin ved at ALL post til alle driftseiningar i kommunen skal gå gjennom sentralt postmottak for scanning. Kommunen er ein kompleks organisasjon. Kommunen er til for innbyggarane! Både tenestene våre og den lokalpolitiske aktiviteten må difor formidlast til innbyggarane. Det er viktig med god informasjon og kommunikasjon. Dette gjorde at vi frå 1.januar 2008 etablerte nye og meir moderne og brukervennlege heimesider. Dette har også kravd stor innsats frå mange, men hovudsakleg kan rosen for ei flott heimeside gjevast til leiaren for servicekontoret, Reidun Bjølverud, og hennar stab! I 2008 hadde vi stabil drift i alle sektorar. Vansken med å skaffe vikarar og kvalifisert personell i barnehage og pleie- og omsorg må likevel påpeikast. På investeringssida kunne vi gle oss over oppgradering og ombygging av Vestnes sjukeheim. Dette vil gi betre forhold både for pensjonærar og tilsette. Vi kunne også gle oss over å få endå ein ny barnehage Helland barnehage Øvre med 3 avdelingar. I år har vi auka fokus på sjukefråver i årsmeldinga. Vi slit med høgt sjukefråver og arbeider for å få reduksjon. Både arbeidsmiljøutvalet og ei eiga gruppe innan ordninga Inkluderande arbeidsliv er involverte i dette. I periodar med høgkonjunktur har fråveret ein tendens til å auke. Vi er difor spente på utviklinga framover. Kriser har det ved seg at dei kan føre med seg negativ tenking, sjukdom, krangel og mismot. Kriser, både for einskildmenneske og samfunn, kan også føre til nytenking og kreativitet. I Vestnes kommune må vi som er administrative leiarar bruke den økonomiske krisa til å tenkje forenkling og framelske nøkternheit. Den politiske leiinga må bidra til at befolkninga dempar sine forventningar til kva det offentlege kan stille opp med av ressursar i si tenesteyting og investeringar. I alle situasjonar, men aller mest i vanskelege tider, må administrative og politiske leiarar stå saman med tilsette og befolkning for å få til ei ønska utvikling i kommunen. Tone Roaldsnes administrasjonssjef 3 Side 53

Organisasjon Drifta av Vestnes kommune er organisert i såkalla flat struktur. Formålet med organiseringa er å ha kort avstand mellom toppleiing og tenesteytar, og mellom leiing og innbyggar. Utfrå dette har ein valt berre å ha to leiarnivå. Administrasjonssjefen er øvste leiar av administrasjonen. Det oppretta 22 driftseiningar som skal yte kommunale tenester for innbyggarane. Kvar eining blir leia av ein driftsleiar. Organisasjonskart: 1. Vestnes kommune felles drift av heile organisasjonen Vestnes kommune er ei 2-nivå kommune. Dette vil seie at drifta er organisert i driftseiningar, pt 22 einingar, med ein driftsleiar som leiar av kvar eining. (Sjå organisasjonskart s. XXX) 4 Side 54

Oversikt over talet på tilsette i Vestnes kommune: Eining Tal på årsverk Tal på tilsette 1 BUT (Barne og ungdomstenestene) 34,2 44 2 NAV Vestnes; inklusiv stat 12,5 13 3 Servicekontor 9,7 12 4 Administrasjonssjefen/Stab 20,1 26 5 Helsetenestene 8,4 16 6 Teknisk 26,7 29 7 Kultur 10 13 8 Fiksdal oppvekstsenter 14,9 19 9 Tomrefjord skule m/sfo 34 49 10 Helland skule m/sfo 39 52 11 Tresfjord skule m/sfo 19,6 27 12 Tomrefjord barnehage 7,5 9 13 Gardstunet barnehage 8,3 11 14 Helland barnehage 25,6 34 15 Tresfjord barnehage 5,2 9 16 Vike barnehage 5,6 10 17 Vestnes sjukeheim/sentralkjøkken/tresfjord 70,3 118 trygdeheim 18 Heimetenestene 52,3 69 19 Hellandtunet 37 66 20 Karilia + Bakketun 54 96 21 Vestnestunet 43 48 22 Myratunet 35,4 64 23 Skogstua 30,8 48 TOTALT 598,6 878 5 Side 55

Kap.1 FELLES DRIFT av heile kommuneorganisasjonen Kommunen kan sjåast på som eit stort konsern. Sjå organisasjonskart. I denne organisasjonen har sentraladministrasjonen ein samordnande funksjon. Sentraladministrasjonen skal gi alle driftseiningane fagleg driftsstøtte på følgjande område: 1. IKT 2. personal/løn 3. rekneskap/skatt 4. arkiv og saksbehandlingssystem 5. andre funksjonar som blir samordna i sentraladministrasjonen Ei av utfordringane med ein to-nivå modell er å delegere mynde ut til driftsleiar, men ikkje i så stor grad at styringa vert ineffektiv. Det kan ikkje forventast at driftsleiarane skal ha spesialistkunnskap innan ovanfornemnte område. Det er også behov for at ein sentralt i organisasjonen gjennomfører lokal politikk og lik praktisering av lovverk. Vi vil i det følgjande gå inn på kvar av desse funksjonane. 1.1 IKT teknologi og utfordringar Det er 2 tilsette ved IKT-avdelinga som arbeider med og har ansvaret for installasjon-, drift og vedlikehald av alle datasystema til Vestnes kommune. IT-avd driftar også telefonsentralen på rådhuset, som har 400 interne abonnentar fordelt på rådhuset og heile Hellandheimområdet, samt ein del ytre einingar som er knytta opp med ip-telefon via kommunens datalinjer. 2008 har vore eit år som i sterk grad har vore prega av innføring av ephorte og eport (kommunens nye system for saksbehandling og heimesider), og at desse systema skulle integrerast mot mange av dei andre omkringliggande fagsystema. Innkjøp og klargjering av 35 nye maskiner til politikarane, samt planlegge og gjennomføre omlegginga til papirlause politiske møte har og tatt tid. Nokre av dei daglege arbeidsoppgåvene er: Drift og overvaking av pc ar, serverar og andre viktige nettverkskomponentar, med feilretting og oppdateringar, samt sørge for at all kommunikasjon til ytre einingar og andre fungerer som dei skal. Ei kommune består av eit stort mangfald av oppgåver og einingar, og dei ulike fagsystema som er i bruk, har eit komplekst samspel i høve til kvarandre med mange ulike sikkerheitsbarrierer som skal ivareta dei ulike krav og behov retta mot datasikkerheit. Direkte brukarveiledning og problemløysing knytta til dagleg bruk av dei ulike fagsystema er ei av oppgåvene som tek mykje tid. Det er svært mange små og store fagsystem som er i bruk, og det er meir enn 600 datamaskiner (inkl skule) knytta saman i ulike nettverk. Vi har fagsystem for sosial, PPT, barnevern, pleie- og omsorg, barnehage, generell saksbehandling, økonomi (inkl. løn og personal, kommfakt, fakturabehandling, økonomiplan) Vi har eige program, ProAktiv, for handtering av kommunale eigedomsavgifter, matrikkel, Kartdatasystem og system for ulike søknadskjema. 6 Side 56

1.2 Personal- og lønsavdeling Det er totalt ca 1100-1200 utbetalingar kvar månad frå lønssystemet i Vestnes kommune. Dette gjeld personar som har eit tilsettingsforhold i kommunen, eller personar som t.d. får møtegodtgjersle. Lønsavdelinga legg inn endringar som blir meldte av driftsleiarane, puncher timelister og variable transaksjonar. Lønsavdelinga gir driftsleiarane råd i faglege spørsmål, spesielt om regelverk i forhold til sjukefråver. Lønsavdelinga kontrollerer også at driftsleiarane bruker lønspostane rett i forhold til rekneskap og budsjett. Personal- og lønsavdelinga følgjer opp langtids sjukefråver og sender refusjonskrav til NAV. Personalavdelinga gir faglege råd og ser til at det vert lik praktisering av interne reglement i kommunen. Personalavdelinga samordnar alle utlysingar og ordnar den formelle prosessen i tilsettingssaker. Personalavdelinga tek stilling til omflyttingar av personale mellom einingar og sektorar. Det er også denne avdelinga som i stor grad fører drøftingar med organisasjonane i personalsaker og tariff- og lønsspørsmål. Alle saker vedk pensjon blir saksbehandla her. Sjukefråver Sjukemeldingsstatistikken var ikkje med i årsmeldinga for 2007. Vi legg i år langt større vekt på oppfølging av sjukefråver. (Sjå årsmeldingane frå driftsleiarane). Vestnes kommune er IA-bedrift (Inkluderende Arbeidsliv) og har vore med i ordninga frå 2003. Som IA bedrift har kommunen forplikta seg til å aktivt arbeide med målområdet sjukefråver. Kommunen har oppretta ei arbeidsgruppe samansett av leiarar i kommunen, fagpersonar frå NAV, vernetenesta og tillitsvalde. Gruppa utarbeider ny handlingsplan på området. Samla sjukefråver for 2008 var på 10,3 % medan samla sjukefråver i 2007 var på 10,2 %. Arbeidsmiljøutvalet gjekk gjennom sjukefråveret i 2008 og fekk kommentarar og innspel frå driftsleiarane. Det er no gjort vedtak om å følgje dette regelmessig opp. Pensjon Uttaket av pensjon er nokså stabilt. I 2008 var det fleire som tok ut AFP enn året før. Kommunen er 100 % forsikra for AFP-kostnader og betaler årleg om lag 1,5 mill. i slik forsikring. Grensa for når det løner seg med forsikring ligg på 8 personar. Pensjonstyper 2007 2008 Alderspensjon 8 4 AFP 4 8 Uførepensjon 25 30 Kompetanse Kommunen har hatt to kompetanseframstøt i 2008. Vi har mangel på førskulelærarar og vernepleiarar. Administrasjonsstyret vedtok støttetiltak til desse gruppene og lyste ut kompetansemidlar. Til desentralisert førskulelærarutdanning greidde vi å rekruttere 3 tilsette, medan vi ikkje fekk nokon til å ta vernepleiarutdanning. 3 sjukepleiarstudentar har motteke kommunalt tilskot og 1 person har hatt delvis permisjon med lønn for vidareutdanning i psykiatri, som òg var ferdig med spesialutdanninga si. Rekruttering Kommunen har vanskar med å rekruttere til enkelte yrke, spesielt førskulelærarar og vernepleiarar. I tillegg har det vore vanskar med å ha nok ferievikarar og helgevaktstillingar. Ved èi eining, Karilia, måtte ein i 2008 ty til rekrutteringstiltak. Dei som batt seg til å arbeide 6 av 8 veker i ferien fekk eit lønstillegg på kr. 10.000.- for å arbeide i frå 50-100% stilling. Dei under 50 % stilling fekk kr.5.000.- Dei fleste hadde over 50 % stilling. Tiltaket hadde god effekt og Karilia fekk nok ferievikarar. 7 Side 57

1.3 Rekneskap Kommunerekneskapen inneheld ca. 15 000 utgifts- og inntektsbilag. (Ikkje inkludert alle maskinelle enkeltinnbetalingar frå kundane) Inngåande fakturaer vert no scanna og behandla elektronisk frå mottak til betaling gjennom driftseiningane. Eit viktig og ressurssparande framsteg. Stadig fleire av dei ca.10 000 utgåande fakturaene til kundane vert også elektroniske. Dette vel kunden sjølv via sin nettbank. Vi sparer tid og ressursar og kunden slepp papirfaktura og manuell behandling av betaling. Avdelinga har til ut- og innbetaling ei omsetning på 500 mill. kr pr. år. Fakturering vert delvis utført av driftseinigane. Rettleiing blir gitt hovudsakleg frå tilsette ved servicekontoret som har spesialistkunnskap på området. Kommunen opplever særs stram likviditet og har fått utvida kassakreditten frå 30 til 50 mill. kr i løpet av 2008. På same tid ser vi at våre kundar også merkar dei økonomiske nedgangstidene ved at våre fordringar på kommunale krav har auka frå året før. Avdelinga fører kommunerekneskapen og rekneskapen for Kyrkjeleg Fellesråd i Vestnes. I tillegg til den interne rekneskapen rapporterer avdelinga også tal og opplysningar som grunnlag for KOSTRA. Vi er med i eit interkommunalt samarbeid på økonomiområdet med 4 andre kommunar på Sunnmøre. Dette har fungert bra sidan oppstarten i 2003, men Vestnes Kommune er noko større i omfang enn dei andre. Det er innleia eit anna samarbeid i ROR-området som i første rekkje omfattar felles bruksrettsavtale på økonomisystema. Her har Vestnes fått inn fleire produkt enn før, men for same pris. Samarbeidet i ROR er framleis i startgropa, men forventningane er store. Rekneskapsavdelinga opplever også stort arbeidspress, men med røynde og solide medarbeidarar har avdelinga kontroll på arbeidsprosessane. 1.4 Arkiv og saksbehandlingssystem 1.januar 2008 tok Vestnes kommune i bruk ephorte (sak- arkivsystem) og lanserte nye nettsider (eport). Vi innførte papirlaust arkiv og papirlause politiske møte. Dette var eit spennande og utfordrande prosjekt. Arbeidet var krevande og har medført mykje brukarrettleiing til saksbehandlarar. Det har vore mykje utforsking av mulegheiter i bruk av datasystemet og kontakt med leverandør for å få dette slik vi ønskjer det. Vestnes kommune var den første ErgoGroup-kunden som gjekk papirlaust mot politiske møte. Dette medførte at vi sjølve måtte finne løysingar som fungerte. Dette arbeidet lykkast vi med, og fleire kommunar har i løpet av året vore i kontakt eller på besøk for å sjå korleis vi har løyst dette. Vi har òg rettleia andre Ergokommunar som har hatt problem med utlegging av politiske saker. Når det gjeld nettsidene, oppretta vi nettredaktørar frå dei ulike områda i kommunen, som var med på å byggje opp sidene. Etter lanseringa har mesteparten av oppdateringane vore gjort av Servicekontoret då nokre av redaktørane har slutta og andre ikkje har hatt kapasitet. Vestnes sine nettsider har vore brukte som referanse av ErgoGroup, og vi ser at nokre kommunar har brukt Vestnes som mal. Innføringa av nytt sak- og arkivsystem, og det at Servicekontoret fekk ansvaret for arkivtenesta har gjort at Servicekontoret er blitt eit knytepunkt for bruk av datasystem, saksbehandling og betjening av kommunen sine eldre arkiv for interne og eksterne brukarar. Arkivet har etter innføringa fått ein auke på 27 % når det gjeld dokumenthandtering samanlikna med 2007. Fullelektronisk arkiv krev god kvalitetssikring. Alle inngåande og utgåande dokument i saksarkivet blir kvalitetssikra av arkivet. Dette utgjorde om lag 13400 8 Side 58

journalføringar i 2008. God kvalitetssikring og gode rutinar er eit av krava frå Riksarkivet for å kunne ha fullelektronisk arkiv. Utfordringar vidare: Ressursar til å følgje opp med god nok opplæring og oppfølgjing av nye versjonar i ephorte og eport. 1.5 Andre funksjonar som blir samordna i sentraladministrasjonen Lærlingar Vestnes kommune er medlem i Rauma og Vestnes opplæringskontor. Kommunen er representert med nestleiar i styret for kontoret. I 2008 hadde kontoret 34 medlemsbedrifter og 43 lærlingar, derav 12 i Vestnes kommune. For 2008 var det avsett 1 mill. kroner til lærlingar. Kommunen beheld 50 % av det fylkeskommunale lærlingtilskotet, resten går til drift av opplæringskontoret. Tillitsvalde Det er 14 ulike fagorganisasjonar i kommunen. Av desse har 4 organisasjonar frikjøp av tid, frå 20 % til 100 % stilling. Totalt frikjøp er om lag 2 årsverk. Det er liten utskifting av tillitsvalde, så dei utgjer ein stabil ressurs med høg kunnskap om kommunen. Det er god kontakt mellom tillitsvalde og kommuneleiing. Vernearbeid Kommunen er delt inn i 29 verneområde. I tillegg er det eit hovudverneombod som var frikjøpt i 10 % stilling. Dei aller fleste verneombod har gjennomført 40 timers opplæring på området. Det blir kvart år gitt tilbod om slik opplæring. Arbeidsmiljøutvalet (AMU) påpeika i 2008 at alle verneomboda skal ha forsvarleg med tid til vernearbeidet, at verneområda skal ha forsvarleg storleik. AMU er i denne perioden leia av arbeidstakarsida og har i 2008 hatt 3 møte. Det største AMU-tiltaket var fordelinga av midlar som var avsett til arbeidsmiljøtiltak, heile 1 million kroner. AMU har iverksett og arbeidd med følgjande førebyggande tiltak: Bedriftsavtale med treningsstudio Klippekort til tilsette som nyttar varmtvassbassenget Motivasjonskurs for tilsette Tilskot til trimrom i Tomrefjord Innkjøp av massasjestol og massasjeputer/matter Likestilling Politisk har ein vore med i Utstillingsvindu for kvinner i lokalpolitikken. Dei fleste arbeidstakarane i Vestnes kommune er kvinner. Av 22 driftsleiarar er 16 kvinner. Innan like fagfelt og samanliknande stillingar er løna lik. Kommunen er nok lik andre kommunar ved at avlønninga til høgskuleutdanna innan tekniske fag er noko høgre enn for meir kvinnedominerte høgskuleutdanningar innan pleie- og omsorg. 9 Side 59

Kap. 2 Forvaltnings- og utviklingsoppgåver utført av sentraladministrasjonen Sentraladministrasjonen er samansett av personale som er ansvarleg for felles driftsoppgåver som vist i kapittel 1. Resten av personalet i sentraladministrasjonen arbeider med forvaltnings-, utviklings- og politiske saker. I sentraladministrasjonen blir all saksførebuing, utgreiingar og koordinering til alle faste og meir ad hoc prega politiske organ gjennomført. I tillegg blir alle byggenemnder leia av kommunalsjef for økonomi. Dette pregar for ein stor del heile arbeidssituasjonen innan politikk, utvikling og forvaltningsoppgåver. Dei største utgreiingane er knytta til årsmelding, rekneskap, budsjett og økonomiplan. Utanom dette kan vi nemne følgjande saksområde: 1. Generelle forvaltnings- og utviklingsområde 2. Landbruk, miljø 3. Byggesaksbehandling 4. Plansaker Ei utdjuping av desse områda blir gjennomgått nedanfor i kap 2 2.1 Generelle forvaltnings- og utviklingsoppgåver Alment kulturarbeid Alment kulturarbeid, rådgiving og saksbehandling, årlege aktivitetstilskot til lag og foreiningar, kulturvern, kulturpris m.m. Spelemiddelordning for idrettsanlegg, friluftsliv, nærmiljøanlegg og kulturbygg. Førebuande saksbehandling for årleg politisk planbehandling etter samarbeid med frivillig kulturliv. Sals- og skjenkeløyve. Serveringsløyve Rusmiddelpolitisk plan vart rullert i 2008. Det er gitt 8 salsløyve og 6 skjenkeløyve. Saksførebuing, godkjenningar, kunnskapsprøver, etablererprøver, kontrolloppfølging og avgiftsinnkrevjing i tråd med lovverk og vedteken temaplan. Reiseliv Turistinformasjon. Saksførebuing som m.a. gjeld turistinformasjon (ny prøveordning 1o stader i 2008) Saksbehandling i høve til kommunen sitt medlemskap i regionalt reiselivssamarbeid. Lokal KRUS-prosjektleiing Rusførebyggande prosjekt frå 2006-2009, med to hovudsatsingsområde Rusmiddelpolitisk plan Vidareutvikling av Ungdomskafear Samarbeid med lensmann, skule samt eining for barn og unge. 10 Side 60

Bygdebokarbeid Per Bjørn Ellingseter skreiv vidare på bandet for Skorgen i 2008. Forventa utgjeving i 2009 Samfunnstryggleik og beredskap Saksførebuing som gjeld sektorovergripande arbeid med samfunnstryggleik / beredskap Sektorovergripande planrullering og gjennomføring av møte i beredskapsrådet. Innkjøpskoordinering Koordinering i høve til innkjøpssamarbeid for alle sektorar inkl. anbodsprosessar og oppfølging av desse. Forvaltningsoppgåver gjennomført i servicekontoret: Bustøtte Bustøtte er ei statleg støtteordning som vert administrert av Husbanken og kommunen. Målet med bustønad er at alders-, uføre- og etterlatte pensjonistar og barnefamiliar, samt andre husstandar med svak økonomi, skal kunne skaffe seg ein føremålstenleg, nøktern bustad. Drosjekort (TT-ordninga) Transporttenesta for funksjonshemma er eit fylkeskommunalt ansvar, men blir administrert av fylkeskommunen og kommunane i fellesskap. Kommunen er den instansen som godkjenner brukaren, og som har direkte kontakt med brukaren. Ledsagerbevis Følgjebeviset er eit kort som blir skrive ut til den funksjonshemma. Følgjebeviset skal gje den som følgjer den funksjonshemma, fri eller rabattert tilgang til ein del kultur- og fritidsarrangement og visse transportmiddel. Infoland (Megleropplysningar) Oversending av eigedoms- og kartinformasjon til eigedomsmeklarar. Det er eit tidkrevjande arbeid med å framskaffe og kvalitetssikre denne informasjonen. Arbeidet består bl.a. i å framskaffe; bygningsteikningar, byggjeår, situasjonskart, reguleringskart med føresegner, målebrev, areal på eigedomen, er det utstedt ferdigattest eller mellombels bruksløyve etc 2.2 Landbruk, miljø Det har som tidligare vore stor aktivitet innafor landbruket i kommunen og fleire større byggeprosjekt tilknytta husdyrproduksjon har søkt om finansiering frå Innovasjon Norge i 2008. Den lokale landbruksmynda fungerer i slike saker som rettleiar for søkjarane. Totalkostnaden for desse prosjekta var om lag 3,2 millionar kroner. Dette viser at landbruket i kommunen ønskjer å satse trass i stadige endringar i rammevilkåra for næringa. Det var om lag 115 brukarar i snitt som søkte om produksjonstilskot i dei 2 søknadsomgangane (jan og aug). Totalt ble det utbetalt 17,5 mill kr i produksjonstilskot og avløysar tilskot til gardbrukarane i kommunen. I tillegg vert det utbetalt 220 000 kr til lokale SMIL/NMSK tiltak i kommunen og om lag 60 gardbrukarar søkte om tilskot gjennom RMP, med ei total utbetaling på 417 000 kr. Økoløft Vestnes deltek saman med kommunane Tingvoll og Gjemnes i prosjektet Økoløft i kommunane. Dette er eit nasjonalt satsingsprosjekt som vart starta i 2008 med ei varigheit 11 Side 61

på 2 år. Målet er at ein innan 2015 skal ha eit forbruk og produksjon av økologiske varer i Noreg på 20 %. Med si deltaking i dette prosjektet vil kommunen, saman med Tingvoll og Gjemnes, vere ein føregangskommune på dette arbeidet. Utmark I høve til tidligare år var det i 2008 ein liten nedgang i antall scooterløyve. Totalt vart det gitt dispensasjon til 9 løyve. Dette er vurdert til å vere innafor det som er forsvarleg i høve til andre brukargrupper. Ein bør framleis prioritere ervervskøyring framfor personleg transport. Vilt Det var vore eit mål at all hjorteforvaltning skal baserast på bestandsplanar. I 2008 vart alle resterande vald i kommunen samla til eit stort vald, slik at all hjorteforvaltning i kommunen no skjer gjennom bestandsplanar. Det vart i 2008 tildelt 536 fellingsløyve for hjort, det vart felt 408 dyr. Med unntak av jaktsesongen 1997 har det aldri vore felt så mange hjort i kommunen. Fisk Ein har vore lite engasjert i fiskeforvaltningstiltak i vatn og vassdraga i kommunen. Dette skuldast at kommunen ikkje har nok ressursar til slikt arbeid, og har derfor dessverre nedprioritert dette. Men kommunen har bistått Tressa Elveeigarlag med utarbeiding av søknadar og prosjektmidlar i høve til kultiveringstiltaka dei har starta no i år. Tilrettelegging for fiske og kultiveringstiltak er noko som burde prioriterast i framtid. Miljø/naturforvaltning Kommunen har store utfordringar innan miljø- og naturforvaltninga i kommunen. Mange prosjekt som var tenkt iverksette i 2008, er framleis ikkje starta. Miljø/klimaplan, viltkartlegginga, landbruksplan er nokre døme på dette. I tillegg har det vore eit ønskje frå administrasjonen å starte registrering av ulovleg forureining og kartlegging av ferdselshindringar i strandsona. Dette har ikkje vore mogleg grunna bemanninga ved landbruk/miljø. Forureingsmynde er lagt til landbruk/miljø utan å utvide bemanninga. Jordog miljørådgivar er uroa over denne utviklinga og meiner at det hastar med å iverksette planlegging og kartlegging på nemnde område samt å auke ressursane til landbruk/miljø. Skogforvaltning Stor etterspørsel og betre prisar på trevirke har ført til auka aktivitet i skogen dei siste åra. I 2008 vart det hogd ca 4500 m3 gran og furu for sal. Med auka hogst følgjer også meir aktivitet på andre område i skogen som til dømes: nyplanting, markbereiing, gjødsling og skjøtselstilyak i ungskog. I 2008 vart det løyvd tilskott til kjøp og planting av 13650 gran/furuplanter med kr. 35.785,-. Markbereiing, rydding, ungskogpleie og andre skjøtseltiltak vart støtta med tilsaman kr. 50.025,-. Med auka aktivitet i skogen veks også interessa for bygging av skogsvegar, men ikkje alle skogeigarane treng sin egen veg. Derfor ønskjer ein frå forvaltninga si side aktivt å medverke til fellesprosjekt der også den økonomiske nytten av vegen vert prøvd. Ein slik veg er Gråurvegen. Vegen er ein skogsbilveg på ca 2200m som går mellom Villa og Krogset. Det er løyvd kr. 600.000,- i statstilskott til denne vegen. 12 Side 62

2.3 Byggesaksbehandling I løpet av 2008 er det registrert 364 forskjellige tiltak, som er fordelt på følgjande sakstypar: 2006 2007 2008 Garasjar og uthus 41 28 31 Naust 11 14 17 Einebustader og tomannsbustader 14 18 28 Næringsbygg 15 25 29 Meldingssaker, t.d små tilbygg 56 36 58 Div søknader, t.d. store påbygg 46 47 50 Deling av grunneigedom 62 86 94 Div uspesifiserte søknader 72 90 47 Hytter 7 14 10 TOTALT 324 358 364 I 2007 var det lagt fram 30 saker for planutvalet, i løpet av 2008 er det lagt fram 73 saker. Det er behandlingsgebyr på dei fleste av sakene og i løpet av 2008 tok kommunen inn kr.540000,- i slike gebyr. Gebyret dekkjer utgifter til saksbehandling av byggjesaker. Lovpålagt behandlingstid for kommunen er 3 veker for meldingssaker og sakstype enkle tiltak. Andre sakstyper har lovpålagt svarfrist på 12 veker. Alle desse vert det prioritert å svare på innan fristane. Sjølv om saksbehandlingskapasiteten i løpet av 2008 vart styrka med ca 2o %, gjev stor saksmengde lengre behandlingstid for uprioriterte saker og store etterslep. 2.4 Plansaker I alt er det arbeidd i større eller mindre grad med vel 40 plansaker. 16 av dei er ført fram til endeleg vedtak i Planutval eller Kommunestyre. Mange av plansakene er initierte av private, men ikkje alle blir noko av. Felles for mange av sakene er at dei krev mykje tid og gjerne strekker seg over månader og år. Forventningane om kapasitet og kompetanse på arealplanområdet, både frå kundar og overordna mynde, er til stades i rikt monn. Dette har vore ei utfordring i eit år prega av permisjon og langtidssjukemelding i staben. Det synast å bli stadig strengare krav frå overordna mynde om at tiltak skal vere heimla i plan. Såleis er det å ha eit godt og oppdatert planverk ein viktig reiskap for tilrettelegging av utviklingstiltak i kommunane. Dette gjeld alle slag etableringar enten det er næringsliv, bustader, fritidsbygg osv. Likeins er eit godt planverk viktig for vern av område, der ein ønsker å sikre viktige verdiar for framtida. Oppdatert planverk er også effektivt for ressursbruken, sidan søknader om dispensasjonar med dertil høyrande saksbehandling og høyringsrundar er tidkrevande for alle partar. På denne bakgrunn ser adm.sjefen behov for revidering av kommuneplanen sin arealdel. Dette skal etter loven vurderast i kvar kommunestyreperiode. Noverande plan vart vedtatt i 2006. Adm.sjefen har etablert eit Fagforum der medarbeidarar frå adm.sjefen sin stab og Tekniske tenester møtast jamleg for å utveksle informasjon og kompetanse med tanke på rasjonell framdrift av aktuelle saker innan desse fagområda. Dette er svært nyttig, ein rutine administrasjonssjefen vil vidareføre med samlingar om lag 6-8 gongar årleg. 13 Side 63

Kap 3 Kommentarar til dei største sektorane Den mest omfattande og kostnadskrevande tenesteytinga er knytta til oppvekst og pleie- og omsorg. Vi ønskjer difor å gi ei samla framstilling i høve til dette. Informasjonen her må knyttast til årsmeldingane til driftsleiarane innan barnehage, skule, tenestene for utviklingshemma, og dei andre omsorgstenestene. 3.1 Pleie og omsorg Det er eit stort press på pleie- og omsorgstenestene. Forventningane til det offentlege er aukande, og ansvaret blir frå staten si side meir og meir overleten til kommunane. Kort liggetid i sjukehus, og til dels meir avansert behandling og omsorg vert utført både i heimeteneste og institusjon. Omsorgsplan 1015 vart utarbeidd og vedteken i 2008. Målsetting: Innbyggarane i Vestnes kommune skal lengst mogleg få høve til å leve og bu sjølvstendig, og til å ha eit aktivt liv i fellesskap med andre. Målsettinga inneber at alle delar av omsorgstenestene må styrkast. Heimetenestene må ha ressursar nok til å gi heimebuande den tryggleiken og dei tenestene som trengst for å kunne bu og leve sjølvstendig. Institusjonane må ha plassar tilgjengelege for kortids- og avlastningsplassar Sentralkjøkkenet må ha ressursar til å kunne tilby mat til heimebuande som ønskjer det Vi må ha dagtilbod til heimebuande som treng det Vi må ha eit aktivt fokus på rehabilitering. Heimetenestene: For oppgåveportefølgje, oversikt over tilsette etc, sjå driftsleiar si årsmelding s. 87 Nedanfor viser vi ei oversikt over brukarar ev heimetenestene registrert pr 31.12.08: Tal på brukarar 0 49 år 13 50 66 år 31 67 79 år 52 80 89 år 110 over 90 år 30 Det er registrert heile 236 brukarar. Vi legg merke til at heile 44 brukarar er under 67 år. Det er 182 personar som har motteke heimesjukepleie, 147 personar har motteke heimehjelp, og 55 personar har hatt dagaktivitet/dagsenterplass. Heimetenestene har ansvaret for tenester ytt til personar i omsorgsbustader. Vestnes kommune har til saman 40 omsorgshusvære; Senior Plaza, Aktivitetssenteret, og Øverbu i Tresfjord. 14 Side 64

Institusjonar Tal på Tal på Utnyttingsgrad plassar liggedøgn Vestnes sjukeheim 45 16403 99,9 % Tresfjord Trygdeheim 27 9624 97,7 % Mariebo 8 2904 99,5 % Oppigarden 8 2900 99,3 % Generelt må det påpeikast at utnyttingsgraden er svært høg. Dei som no får plass i institusjon er langt meir både behandlings- og omsorgskrevande enn før. Dei har til dels svært samansette problemstillingar og diagnoser. Sjå årsmelding frå driftsleiarane s. 91 og 94. Utfordringar i pleie- og omsorgstenestene: Ressurskrevande pasientar p.g.a samansette diagnosar og problemstillingar. Er mest krevande innan institusjonstenesta, men vil også gjere seg gjeldande i heimetenesta. Behov for høg kompetanse hos dei tilsette. Behov for spesialisering. Deltidsproblematikk er vanskeleg å løyse ved stramme budsjett Dagens ressursar gir ikkje rom for rehabilitering i den grad som er fagleg naudsynt korkje i institusjon eller i heimetenesta Ressurskrevande å innføre elektronisk dokumentasjon i fagsystema innan pleie- og omsorg Vanskeleg å kunne prioritere avlastings- og korttidsopphald p.g.a stort press Fagråd: Fagrådet er samansett av driftsleiarane og kommuneoverlegen. Kommuneoverlegen har vedtaksmynde for innlegging i institusjon. Klientutvalet er klageinstans i kommunen før saka evt. vert vidaresendt for behandling hos fylkeslegen (helsetilsynet) Pleie- og omsorgstenestene har 3 likestilte driftsleiarar: 1 for institusjonane for demente, 1 for heimetenestene, og 1 for sjukeheim/trygdeheim/sentralkjøkken. Dette krev koordinering. Søknader om institusjonsopphald vert behandla i fagråd kvar veke. 15 Side 65

3.2 Tenestene for menneske med utviklingshemming Som kjent overtok Vestnes kommune ansvaret for utviklingshemma frå andre kommunar i 1992 då Hellandheimen vart avvikla. Det var pr 31.12.08 framleis 76 personar som er knytta til dette vertskommuneoppdraget. Det er 5 driftseiningar som har ansvaret for den direkte tenesteytinga. Dette er Karilia (Kariplassen, Bakketun, Furulia) Hellandtunet (Ivartun sjukeheim for menneske med utviklingshemming) Vestnestunet (Brugata, Vestneshaugen, Kollen, Dagsenter Strandbo) Myratunet (Plassen, Kråkvika, Skogheim, Øvre Skogveg og Myrateigen) Skogstua (Skogly, Solstua, Liaråket) Sjå årsmeldingane frå driftsleiarane side 96-105 2008 vart prega av ein del omstillingar for å kunne drive kostnadseffektivt. 9 husvære var ledige pr 1.januar 2008. Det vart naudsynt med flyttingar for å kunne frigjere ei heil bueining. Kollen A og B vart etter ein omfattande prosess delvis frigjort. Det er etterkvart ei tilfredstillande forståiing både blant tilsette og pårørande at kommunen må oppmode til flyttingar for å kunne utnytte dei økonomiske og personellmessige ressursane best mogeleg. Menneske med utviklingshemming utanfor vertskommuneansvaret: Det er viktig å påpeike at Vestnes kommune har 31 eigne barn og vaksne med utviklingshemming. Vi gir i dag desse tilbod om bustad og tenester i dei same bueiningane som vart bygt opp i samband med HVPU-reforma. I 2008 var aktiviteten stor i forhold til planlegging og flytting til eige husvære for 5-6 av våre ungdommar med utviklingshemming. Dette blir samordna av driftsleiar ved Myratunet, Anna Balstad. Utfordringar i tenestene for menneske med utviklingshemming: Aldring Tenesteytinga har endra karakter grunna aldring og auka eller endra omsorgsbehov. Vi må tenkje nytt i forhold til organisering og behov. Større behov for pleie- og omsorg enn for kultur, fritid arbeid. Skal sjukeheimen Ivartun nyttast, eller må andre bueingar i tillegg ombyggast for personar som har eit større pleiebehov. Kva gjer vi med frigjorte bueiningar? Greier vi å legge om i takt med redusert vertskommunetilskot? Vi har store utfordringar med omplasseringar, overflytting av tenestestad og omstilling. Gi våre eigne individuelt tilpassa tenester etter behov 16 Side 66

3.3 Barnehage Vestnes kommune har i dag 8 barnehagar, der 6 er kommunale og 2 er private. Alle barnehagane har ei opningstid frå klokka 06.45-16.30. Vi har følgjande barnehagar pr. 01.08.2008: Kommunale barnehagar Tal på plassar Fiksdal barnehage 28,6 Tomrefjord barnehage 36 Gardstunet barnehage 42 Helland barnehage 126 Tresfjord barnehage 24 Vike barnehage 30 Totalt kommunale plassar 286,6 Private barnehagar: Tryggheim barnehage Private barnehagar: Tryggheim barnehage: Skorgen barnehage: 48 plassar 34 plassar 82 plassar Dei to private barnehagane har driftsavtale med kommunen og samarbeidet er godt. *Vike barnehage og Fiksdal oppvekstsenter hadde ei mellombels utviding for barnehageåret 2008/2009 pga stor søknad til barnehagane. Helland barnehage flytta inn i nye lokale, Helland Øvre, våren 2008, og fekk då til saman ved Helland Øvre og Helland Nedre 7 avdelingar med 18 standard plassar på kvar avdeling. I august 2008 var det 318 barn som hadde barnehageplass i Vestnes kommune, 99 av desse var under 3 år. Dei borna som er under 3 år tel for 2. Hovudopptaket 1.mars 2008: 99 søkjarar, der 65 av dei var under 3 år. Ved utgangen av 2008 var det 15 barn på ventelista, og fleire kom til ved nyttår. Oversikt over tilsette i dei kommunale barnehagane i Vestnes: Kvinner Menn Totalt Årsverk Styrar 6 1 7 5,5 Pedagogisk leiar 17 17 15,1 Assistent 49 49 33,9 Anna personal. 10 10 4,86 17 Side 67

(Ekstr ass,tospråk) *Rapportert pr. 15.12.2008. Dispensasjonar: Det er fortsatt vanskeleg å skaffe nok førskulelærarar, spesielt i småstillingar, og ute i distrikta. Lettast å rekrutere nye førskulelærarar til Helland barnehage med størst fagleg miljø. Det blei i løpet av 2008 søkt dispensasjon frå utdanningskravet for til saman 11 personar, det varierte då frå 20 % stillingar til 100 %. Det har og vore vanskeleg å skaffe nok vikarar. Mange melder seg som tilkallingsvikarar, men når ein treng dei er dei ikkje tilgjengelege, eller har gått inn i lengre vikariat. Sjukefråveret i dei kommunale barnehagane er generelt høgt. Det er legemeldt sjukefråver som utmerkar seg (langtidsfråver). Det er positivt at kommunen no har tatt tak i dette med førskulelærarsituasjonen, og at det er 5 tilsette frå Vestnes kommune som starta på desentralisert førskulelærarutdanning hausten 2008. Ressursar til barn med nedsatt funksjonsevne: Det vart løyvd ca 1,5 millionar kroner i ekstra ressursar i høve barn med nedsatt funkjonsevne i 2008. Satsingsområde/kompetansetiltak: I løpet av våren 2008 utarbeidde alle barnehagane i Vestnes ny felles mal for årsplan og utviklingsplan. Del 1 i utviklingsplana er felles for kommunale og private barnehagar i Vestnes. Satsingsområda til barnehagane i Vestnes tek utgangspunkt i barnehageløftet og strategi for kompetanseutvikling i barnehagesektoren 2007-2010 frå kunnskapsdepartementet: Språkmiljø og språkstimulering. Barna sin rett til medverknad. Samarbeid og samanheng mellom barnehage og skule. Pedagogisk leiing. I arbeidet med desse satsingsområda arbeider vi i nettverk med Rauma og Nesset. Vi har felles kompetanseplanar, og får midlar frå fylket til å drive kompetaseutvikling for heile personalet. 3.4 Grunnskule 2007 2008 Elevtal ved dei kommunale grunnskulane 866 836 Elevtal ved Vike friskule 40 41 Lærarar i dei kommunale grunnskulane 104 99 Årsverk lærar i dei kommunale grunnskulane 86 83 Årsverk skuleassistentar 12,5 10,0 Tal på kontaktlærarar 71 64 Elevar med enkeltvedtak om spesialundervisning i % - Vestnes 8,2 10,4 Elevar med enkeltvedtak om spesialundervisning i % - fylket 6,9 6,5 Elevar med enkeltvedtak om spesialundervisning i % - landet 6,9 7,0 Gruppestorleik barnesteg 11,8 12,5 Gruppestorleik ungdomssteg 12,9 13,2 Tal på barn i SFO totalt 151 148 18 Side 68

Heil plass i SFO 63 58 Årsverk i SFO 7,3 7,3 KOSTRA tala for 2008 viser at netto driftsutgifter per elev har gått opp frå 74.688 i 2007 til 82.305 i 2008 (tal i heile 1000). Auken skuldast i hovudsak auke i lønsutgifter og at husleiga er tatt med i denne KOSTRA funksjonen i 2008. Utgiftene per elev ligg lågare i Vestnes enn i Rauma, Haram og Fræna, men litt over gjennomsnittet i kommunegruppe 11 og gjennomsnittet i fylket. Det har vore reelle nedskjeringar i budsjetta til grunnskulane i 2008. Tal på årsverk er redusert grunna nedgang i elevtalet og pålagte innsparingar. Dette viser seg også i utviklinga av gruppestorleiken. Handlingsplan og tilstandsrapport Etter vedtak i kommunestyret blei det valt ei arbeidsgruppe til å utarbeide tilstandsrapport og handlingsplan for grunnskulen. Arbeidet starta i 2008, og saka går til politisk behandling i april 2009. Tilstandsrapporten vil bli ei grundig årsmelding for grunnskulen i framtida. Nedanfor følgjer nokre korte utdrag frå tilstandsrapporten 2008. Nasjonale prøver på 5. og 8. årssteg i lesing, engelsk (lesing) og rekning Elevane på 5. årssteg har jamt over har svakare resultat enn gjennomsnittet i fylket og landet. Resultata er svakare i 2008 enn i 2007. For 8. årssteg har Vestnes ei betring i resultat i 2008 bortsett frå i lesing. Resultata i engelsk og rekning er på høgde med gjennomsnittet i landet. Kommunestyret har fått orientering om resultata på skulenivå. Elevsamansetjinga gjer at det blir store variasjonar frå år til år. I 2008 har vi starta ei systematisk kartlegging av lese- og rekneferdigheitene på alle årssteg. Resultata vil hjelpe oss i å sette inn betre tilpassa opplæring, som igjen vil føre til betre resultat og sikre at elevar som har rett til spesialundervisning, får det. Karakterar Eksamensresultata viser at avgangselevane i Vestnes har betre resultat enn gjennomsnittet for fylket og landet i engelsk i 2008. Dette gjeld både standpunktkarakterar og eksamenskarakterar. I norsk er Vestnes om lag på gjennomsnittet for fylket og landet. I matematikk ligg resultata for Vestnes 0,2 karakter under gjennomsnittet for fylket og landet. Når det gjeld gjennomsnittlege grunnskulepoeng (summen av alle karakterane ved avslutninga av 10. årssteg), ligg vi likt med gjennomsnittet for fylket og landet. Fleire opplysningar om både ressursar og resultat på: http://skoleporten.utdanningsdirektoratet.no Lærarkompetanse Det er gjennomført ei kartlegging av kompetansen til lærarane ved kvar skule. Vi har godt utdanna lærarar med lang erfaring. Kartlegginga gjev oss grunnlag for å prioritere fag der det er behov for etter- eller vidareutdanning. Ny statleg startegi for kompetanseutvikling fører til at Vestnes kommune må dekkje 40% av vikarutgiftene når ein lærar tek vidareutdanning. Staten dekkjer 40%, og læraren må sjølv dekkje 20%. Dette gjer det nødvendig å sette av midlar i framtidige budsjett til den kommunale eigenbetalinga. Brukarundersøkingar Samanlikna med gjennomsnittet i fylket og landet viser elevundersøkinga at elevane i Vestnes scorar lågare på områda trivsel, elevdemokrati, fysisk læringsmiljø og motivasjon. Mobbing ser også ut til å vere eit større problem i Vestnes. Resultata viser at det er ein uønska tilbakegang frå 2007 2008 på dei nokre område. Unnataket er fagleg rettleiing. I følgje undersøkinga, fekk elevane betre fagleg rettleiing av lærarane i 2008 enn i 2007. 19 Side 69

Når ein samanliknar resultata på 5. 7. årssteg med resultata på ungdomssteget, ser det ut til at elevane på ungdomssteget trivst best saman med lærarane sine. Trivselen totalt på skulen er også best blant ungdomsskuleelevane. Lærarundersøkinga viser elles at ikkje alle elevane veit godt nok kva som krevst for å oppnå dei ulike kompetansemåla i læreplanen. Det er også då grunn til å tru at dei ikkje kjenner kompetansemåla godt nok. Det blir fokus på dette i vurderingsprosjektet som startar våren 2009. Foreldreundersøkinga har for låg svarprosent. Berre 20% svarte i 2008. Derfor har vi ikkje lagt vekt på resultatet i 2008, men vi har sett inn tiltak som vil sikre vesentleg høgre svarprosent i 2009. Satsingsområde i 2008 Styrking av lærarkompetansen o Engelsk 3 lærarar er i gang med vidareutdanning, 5 lærarar tek etterutdanning (samarbeid med dei andre Romsdalskommunane) o Matematikk ein lærar tek vidareutdanning i matematikk for ungdomssteget o Norsk ein lærar har starta masterstudium i lese- og skriveopplæring o Yrkes- og utdanningsrettleiing ein lærar har starta på vidareutdanning o Vurdering av og for læring skuleleiarane har hatt første samlinga, og alle lærarane skal delta i dette prosjektet i 2009 og 2010. Samarbeid mellom Vestnes, Rauma og Molde. Fagleg ansvarleg: Høgskulen i Volda o Nettverksarbeid på tvers av skulane i handtering av mobbing og i førebygging for å avgrense mobbing. Ei lærargruppe har gjennomført kurs o Nettverksarbeid på tvers av skulane for dei lærarane som arbeider med spesialundervisning o Nettverksarbeid på tvers av skulane for dei lærarane og assistentane som arbeider med særskilt norskopplæring for språklege minoritetar o Ein inspektør og ein lærar gjennomfører utdanning i skuleleiing Tilpassa opplæring kartleggingsprøver på alle årssteg Styrking av kompetansen til skuleleiarane o Etter- og vidareutdanning i skuleleiing i samarbeid med Molde og Rauma. Høgskulen i Volda har det faglege ansvaret Styrking av kompetansen til skuleeigar o Deltaking i KS sitt effektiviseringsnettverk saman med Fræna, Sykkylven og Lesja o Deltaking i vurderingsprosjektet system for kvalitetsvurdering Styrking av samarbeidet mellom heimen og skulen o Kurs av foreldrekontaktar i regi av kommunalt foreldreutval (KFU) 20 Side 70

Kap 4 Økonomi Innleiing Rekneskapen for 2008 er ferdig avslutta og vert lagt fram til kommunestyre til godkjenning i eiga sak. Viser til denne for utfyllande informasjon. Administrasjonssjefen vil i årsmeldinga kommentere ein del forhold rundt drifta i 2008, og spesielt der det er avvik mellom vedteke budsjett og endeleg resultat. I tillegg prøve å kommenter årsak til det store underskottet i 2008. 4.1 Resultat 2008 Netto driftsresultat Dette er resultat før bruk/avsetning til fond. Dette er det offisielle resultatmålet når ein vurderer økonomisk resultat for kommunane. Netto driftsresultat vart - kr 51.758.188,26 Resultatet tilsvarar 11,9 % av driftsinntektene. I 2007 var resultatet 1,1%. Dette er særs alvorleg situasjon og eit resultat vi ikkje kan fortsette med. Vi har eit for høgt driftsnivå i forhold til inntektene. Fylkesmannen har som retningsliner at resultatet bør være minst + 3 %. Underskott 2008 Dette er endeleg rekneskapsmessig resultat etter bruk/avsetningar til fond. Det er brukt netto vel 3,1 mill. kr av fond til å dekke delar av drifta. Rekneskapen viser etter bruk av fond eit rekneskapsmessig meirforbruk (underskott) på - kr 48.642.768,44 Dette er andre året på rad at vi har underskott. Årsak til underskott Kort oppsummert kan vi sei at årsaka til underskottet er: Verditap kraftfond 17,0 mill. kr Manglande avkastning kraftfond 11,0 mill. kr VEAS, mindre utbytte enn budsjettert. 1,6 mill. kr Finanstap 29,6 mill. kr Meirforbruk drifta 14,0 mill. kr 21 Side 71

Renter/avdrag høgre enn budsjettert. 5,0 mill. kr Samla underskott 48,6 mill. kr 4.2 Forslag til inndekking av underskott Når kommunestyre skal godkjenne rekneskapen for 2008 skal dei også gjere vedtak om korleis underskottet skal inndekkast. I saka rår administrasjonssjefen til følgjande inndekking: Inndekking i år Tiltak 2009 2010 2011 2012 Sum Bruk av fond 6 243 000 6 243 000 Redusert rente 1 500 000 1 500 000 1 500 000 4 500 000 Tilbakef. Avsetting til inv. Fond 4 500 000 4 500 000 Eigedomsskatt 4 500 000 7 000 000 11 500 000 Auka verdi kraftfondet 5 000 000 5 500 000 6 500 000 17 000 000 Ekstra utbytte VEAS 0 Reduksjon i drifta 0 Momsrefusjon investeringar 2 500 000 2 500 000 5 000 000 48 743 000 For å klare å dekke inn underskottet vert det m.a føreslått: Å bruke all disponible frie fond Innføring av eigedomsskatt frå 2010 Føresett at verdien av kraftfondet dekkar inn att tapt verdi i 2008 i tillegg til årleg avkastning Å bruke momsrefusjon frå investeringar i brannstasjon og Vestnes ressurssenter, dette var tidlegare føresett brukt som delfinansiering av prosjekta for å redusere låneopptak. Administrasjonssjefen rår kommunestyret til å gjere vedtak om inndekking i perioden fram t.o.m. 2012. Det fører til at vi kjem på Robek lista, men slik situasjonen er no vurderer administrasjonssjefen at dette er vanskeleg å unngå. Det er eit tiltak vi må leve med. Viser til eiga sak om rekneskap 2008 der ein får meir utfyllande opplysningar om administrasjonssjefens framlegg til inndekking av underskott 2008. 22 Side 72

Netto driftsresultat samanlikning i perioden 2000-2008 År Resultat 2000 10 700 000 2001 7 800 000 2002-6 500 000 2003-5 600 000 2004 5 700 000 2005 6 400 000 2006 13 800 000 2007-4 617 000 2008-51 758 000 Netto driftsresultat har svinga mykje frå år til år. Det har vore ein tendens til at det etter nokre år med overskott har vorte underskott. Det kan være tilfeldig, men erfaring er at det i år med litt romselegare økonomi vert både administrasjon og politikarar litt meir raus med pengebruken. Det er heller ikkje så lett å holde stram økonomistyring i år etter overskott. Underskottet i 2008 er helt unormalt høgt, det er berre ein kommune i fylket som har større underskott enn oss. I budsjett for 2009 er det vedtatt ei rekkje tiltak for å få balanse att i økonomien. Om det er nok, og om vi klarer å gjennomføre alle tiltaka vil vi sjå utover i 2009. 23 Side 73

Samanlikning budsjett og rekneskap Tabellen nedanfor viser i hovudtrekk kvar det har vore avvik mellom budsjett og rekneskap, og årsakene til det store underskottet for kommunen. Driftsinntekter (Eksterne) Rekneskap Resultat 2008 2006 2007Rekneskap Budsjettt Avvik Skatt 108 804 114 204 123 826 116 000 7 826 Rammeoverføring 124 335 121 373 118 914 128 000-9 086 Momskompensasjon 2 457 4 900 4 369 4 550-181 Tilsk ressurskr. Brukarar 4 861 4 233 4 500 4 500 0 Vertskommunetilskott 57 352 54 869 53 346 53 400-54 Tilskott nye barnehagepl 2 289 4 102 5 451 5 500-49 Komp. Eldreutbygging m.m. 3 340 3 942 5 011 4 300 711 Driftsinntekter 303 438 307 623 315 417 316 250-833 Driftsutgifter 285 856 302 084 322 804 309 650 13 154 Driftsresultat 17 582 5 539-7 387 6 600-13 987 Finansinntekter og utgifter. Kalkulatoriske renter 4 402 4 693 5 342 5 400-58 Avkastning "kraftfondet" 7 747 7 256-17 016 11 000-28 016 Utbytte VEAS 2 000 5 500 6 900 8 500-1 600 Renteinntekter 1 505 2 276 1 835 2 000-165 Inntekter 15 654 19 725-2 939 26 900-29 839 Renteutgifter på lån 9 549 15 577 25 374 21 283-4 091 Avdrag 11 415 11 500 12 944 12 217-727 Nto. Finanskostnader -5 310-7 352-41 257-6 600-34 657 Resultat 12 272-1 813-48 644 0-48 644 Driftsinntekter, hovudsak overføring frå staten, vart knapt 1,0 mill. kr mindre enn budsjettert. Driftsutgiftene vart 13,1 mill. kr høgre enn budsjettert. Resultatet av sjølve drifta (eks. finansinntekter og kostnader) vart eit meirforbruk på 14,0 mill. kr. Årsak: - Lønsoppgjer høgre enn føresett 6 7,0 mill. kr - Resten generelt meirforbruk på drifta Finansinntekter/kostnader er hovudårsak til underskottet. Desse vart 34,7 mill. kr høgre enn budsjettert. Årsak: - Verditap på kraftfondet 17,0 mill. kr - Mindre utbytte VEAS enn budsjettert 1,6 mill. kr - Ingen avkastning av kraftfondet 11,0 mill. kr - Renter og avdrag, høgre enn budsjettert 5,0 mill. kr 24 Side 74

4.3 Driftsinntekter 4.3.1 Statlege overføringar 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Skatteinntekter 89 800 95 857 94 417 108 804 114 204 123 826 Rammeoverføring 75 400 68 227 113 417 124 335 121 373 118 914 Vertskommunetilskott 94 300 97 160 57 039 57 352 54 869 53 346 Samla 259 500 261 244 264 873 290 491 290 446 296 086 Skatteinntektene er samansett slik: Skatteinntekt, (kommunens andel av ordinær skatteinngang) kr 123 826 000,- Selskapsskatt (utbetalt i lag med rammeoverføring) kr 5 144 000,- Inntektsutjevning, ein del av rammeoverføringane kr 8 032 000,- Skatteinntektene, inkl. selskapsskatt, utgjer kr 20 045,- pr. innbyggar, det utgjer 88,1 % av landsgjennomsnittet. Grunna vår låge skatteinngang får vi kompensert delar av dette ved eit inntektsutjevningstilskott. Samla vert skatt og inntektsutjevning kr 21.293,- pr. innbyggar, det utgjer 93,6 % av landsgjennomsnitt. Med eit nivå tilsvarande landsgjennomsnittet hadde vi fått 9,5 mill. kr meir i statlege overføringar. Penger vi kunne brukt i drifta. Skatt og rammeoverføringar auka mykje i 2006 grunna høg skatteinngang, som kommunane fekk beholde, og ei generell auke i overføringane til kommunane. Dette gav eit godt driftsår for 2006, og også stort overskott for kommunen. Frå 2006 til 2008 auka rammeoverføringane med berre 1,9 %. Dette er langt mindre enn lønsauken i perioden, som har vore rundt 10 %. Årsak er nok først og fremst reduksjon i talet på psykisk utviklingshemma og nedgang i barnetalet, men også generelt mindre statlege overføringar enn i 2006. Manglande auke i statlege overføringar er ei av hovudårsakene til kommunens vanskelege økonomi. Vi klarer ikkje å redusere tenestetilbudet i takt med reduksjon i ant. psykisk utviklingshemma og reduksjon i barnetalet. 4.3.2 Utbytte frå VEAS Det var budsjettert med eit ordinært utbytte på 5,5 mill. kr, og så gjorde kommunestyre vedtak om at det skulle utbetalast eit ekstra utbytte på 3,0 mill. kr, samla 8,5 mill. kr. Det vart utbetalt tilsaman 6,9 mill. kr, 1,6 mill. kr mindre enn budsjettert. 25 Side 75

4.3.3 Kapitalplassering Markedsverdien av fondet var 01.01.08 kr 146.419.000,- 8etter uttak av utbytte for 2007), ved utgangen av året var markedsverdien gått ned til kr 129.350.000,-. Det var eit verditap på 17,1 mill. kr på verdien av kraftfondet. Dette skuldast finanskrisa i 2008 og då nedgang i aksjeverdien. Grunna nedgang i verdien av fondet vart det heller ikkje avkastning i 2008. Vi hadde budsjettert med 11,0 mill. kr. Samla vart verditap og manglande avkastning 28,1 mill. kr og utgjer ein vesentleg del av underskottet for 2008 Utbytte frå kraftfond og energiverk m.m. 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Tafjord kraft AS, utbytte 3 745 1 643 3 600 Vestnes energi utbytte 3 500 3 500 3 500 3 500 3 000 3 500 2 100 3 100 2 000 5 500 6 900 Rente kraftfond 9 235 11 394 10 200 3 785 9 382 7 747 7 256-17 000 7 245 5 143 7 100 12 735 14 394 13 700 5 885 12 482 9 747 12 756-10 100 Avkastningen frå kraftfondet svingar mykje frå år til år, det har direkte samanheng med verdien av aksjefond og rentenivå. Frå VEAS har vi hatt rimeleg stabilt utbytte, men med ekstra stort utbytte i 2007 og 2008. Frå år 2000 og fram tom 2007 hadde vi i snitt årleg utbytt/avkastning på over 10,0 mill. kr pr. år. Når det i 2008 vart eit negativt resultat på over 10,0 mill. kr, sjølv med ein stor sum utbetalt frå VEAS, gjev det seg store utslag på driftsresultatet. 26 Side 76

4.3.4 Eigeninntekter Endring i % 2004 2005 2006 2007 2008siste 5 år Statstilskott kommunale barnehagar 4,8 6 8,6 15,8 17,1 256,3 Trygderefusjon ved sjukefråvær 13,8 10,9 16,4 14,7 13,8 0,0 Refusjon fødselspenger 3,8 3,1 2,5 2,9 3,4-10,5 Leigeinntekter bustadar 9,1 8,9 9,1 9,3 9,5 4,4 Betaling pasienter på institusjon 7,9 8,5 8,8 9,8 10,6 34,2 Årsavgift kloakk 3,6 4 4,2 4,4 4,5 25,0 Renovasjonsavgift 3,9 3,9 3,6 4,4 4,7 20,5 Betaling frå foreldre barnehage, SFO) 5,3 5,5 5,4 7,6 8,6 62,3 Statstilskott til barnehagar har auka svært mykje siste åra. Det har sjølvsagt samanheng med at vi har bygdt ut mange nye barnehageplassar og dermed meir i overføring frå staten. Auka kostnader med barnehagereforma skulle staten dekke. Auken i barnehagetilskottet må vi sjå opp mot auken i utgiftene til drift av barnehagar. 27 Side 77

4.4 Renter og avdrag 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Netto renteutg. 8 984 9 336 11 337 14 958 7 438 7 324 8 044 13 301 23 539 Avdrag 11 551 11 559 13 043 10 570 14 530 14 150 11 415 11 500 12 944 Sum 20 535 20 895 24 380 25 528 21 968 21 474 19 459 24 801 35 967 I tillegg til dei ordinære avdraga vart det i 2005 innfridd (innbetalt) lån på tilsaman 40,8 mill. kr ekstra i samband med at Vestnes Energi AS innbetalte eit lån på 40,0 mill. kr til kommunen. Nedgang i avdrag i 2006 har samanheng med ovannemnde ekstrainnbetaling av lån, det førte til 2,9 mill. kr mindre i årlege avdrag. Sum renter og avdrag auka fram til 2003. Åra 2004-2006 gjekk renter og avdrag ned, og tok mindre del av kommunen sitt budsjett. Først og fremst grunna lågare rente. I 2007 auka renta kraftig og fortsatte med det 1. halvår i 2008. Siste del av 2008 begynte renta å gå ned att, grunna finanskrisa. Vi måtte betale 11,0 mill. kr meir i renter og avdrag i 2008 enn i 2007. Renter auka frå 8,0 mill. kr i 2006 til 23,5 mill. kr i 2008. Dette får direkte innverkning på det vi har til disposisjon til drift. 28 Side 78

Utvikling i kommunens lånegjeld 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Opptak av lån 11,1 49,5 59,5 116,7 9,6-28,3 24,3 30,4 23,3 Avdrag 13,5 13 14,2 10,6 14,3 14,1 11,4 11,5 12,4 Endring -2,4 36,5 45,3 106,1-4,7-42,4 12,9 18,9 10,9 Lånegjeld 190,1 226,6 271,9 377,9 373,2 330,8 343,8 362,7 373,6 Låna er fordelt på følgjande låneinstitusjonar Kommunekreditt Noregs kommunalbank Husbanken 209,5 mill. kr 136,2 mill. kr 27,9 mill. kr Samla lånegjeld pr 31.12.08 var 373,7 mill. kr. Dette er ein auke på 10,9 mill. kr frå 2007, tilsvarande 3 %. Lånegjeld pr. innbyggar er kr 55.519,-. Lånegjelda vår ligg over gjennomsnitt i fylket, kr 36.937,-, og landsgjennomsnitt, kr 32.204,-. Alle låna hadde ved årsskiftet flytande rente. I slutten av mars 2009 inngjekk vi avtale om fastrente på 250,0 mill. kr av lånemassen vår. Rente 3,5 % fast i 5 år. Vi får dekka renter, og delvis avdrag, for om lag 110,0 mill. kr av lånegjelda vår. Dette er rentekompensasjon for ymse tiltakspakkar der det har vore gjeve rentekompensasjon på lån til skulevedlikehald, utbygging av omsorgsbustader og sjukeheimsplassar, kloakkutbygging og PU husvære. 29 Side 79

4.5 Resultat på driftseiningsnivå Rekneskap Rekneskap Budsjett Avvik Driftseining 2007 2008 2008 i kroner og i % Politisk styring 4 279 4 616 3 911-705 -18,0 Sentraladministrasjonen 11 632 11 340 11 572 232 2,0 Servicekontor/bibliotek 2 703 3 008 3 035 27 0,9 Fellesutgifter 5 621 6 512 6 699 187 2,8 Sum sentraladm. m.m. 24 235 25 476 25 217-259 -1,0 Fiksdal oppvekstsenter 4 186 4 221 4 260 39 0,9 Tomrefjord skule 20 649 21 221 20 370-851 -4,2 Helland skule 23 789 26 400 23 832-2 568-10,8 Tresfjord skule 11 664 12 181 12 102-79 -0,7 Fellesutg undervisning 3 392 3 551 2 983-568 -19,0 Sum grunnskule 63 680 67 574 63 547-4 027-6,3 Tomrefjord barnehage 729 1 140 913-227 -24,9 Tresfjord barnehage 948 1 137 1 175 38 3,2 Helland barnehage 1 985 3 393 3 013-380 -12,6 Vike barnehage 801 947 712-235 -33,0 Fiksdal barnehage 480 571 592 21 3,5 Gardstunet barnehage 990 1 149 1 506 357 23,7 Fellesutgifter barnehagar 669 173-209 -382 182,8 Private barnehagar 1 322 2 055 2 050-5 -0,2 Sum barnehagar 7 924 10 565 9 752-813 -8,3 Heimetenestene 26 389 26 547 26 100-447 -1,7 Vestnes sjukeheim 34 726 38 637 36 641-1 996-5,4 Hellandtunet 19 666 20 225 20 115-110 -0,5 Vestnestunet 19 374 19 913 20 002 89 0,4 Myratunet 17 802 18 964 19 150 186 1,0 Skogstua 15 209 16 140 15 396-744 -4,8 Karilia inkl. bakketun 24 034 26 704 25 362-1 342-5,3 Fellesutg. Plei- og omsorg 214-71 -1 766-1 695 96,0 Sum pleie- og omsorg 157 414 167 059 161 000-6 059-3,8 Eigedomsdrift -2 445-2 622-2 622 0 0,0 Tekniske tenester 8 495 9 193 8 877-316 -3,6 Sum tekniske tenester 6 050 6 571 6 255-316 -5,1 Vestnes kulturskule 4 361 4 934 3 864-1 070-27,7 Kultur 2 249 2 515 2 855 340 11,9 Helsevern 6 323 6 429 6 778 349 5,1 NAV - sosial kommune 4 413 3 762 3 281-481 -14,7 Barne- og ungdomst. 18 985 20 404 19 755-649 -3,3 Kyrkjelege formål 2 248 3 762 3 595-167 -4,6 Kjøp tenester Tremek 4 200 3 750 3 750 0 0,0 Sum netto driftsutgifter 302 082 322 801 309 649-13 152-4,2 - er meirforbruk 30 Side 80

Samla var det eit meirforbruk på 13,2 mill. kr på drifta, eller 4,2 %. Høgre lønsoppgjer enn føresett utgjer om lag halvparten av dette, medan resten har mange ulike årsaker. Ein del har nok årsak i at ein ikkje har greidd å redusere drifta tilsvarande dei sparetiltak som vart innarbeidd i budsjettet. Generell reduksjon (ostehøvelprinsippet), som i praksis ofte betyr at kostnadane skal reduserast utan at det skal gå ut over tenestetilbudet, er ofte vanskeleg å klare å få nok effekt av. Grunnskuledrifta hadde meirforbruk på 4,0 mill. kr. Det var spesielt Helland skule og Tomrefjord skule som hadde meirforbruk. For Helland skule viser rekneskapen eit meirforbruk på vel 2,5 mill. kr, her vart det gjort ei oppretting av tidlegare års feilføring av trygderefusjonar slik at rett resultatet for 2008 er meirforbruk på 1,7 mill. kr. Pleie- og omsorg hadde meirforbruk på 6,1 mill. kr For første år på lang tid var det meirforbruk på Vestnes sjukeheim, med 2,0 mill. kr. PU drifta hadde også meirforbruk med 3,3 mill. kr. I tillegg til lønsoppgjeret er ein vesentleg del av grunnen til meirforbruket at vi ikkje fekk så stor økonomisk effekt av flyttingar som rekna med. Vestnes kulturskule, meirforbruk på 1,1 mill. kr Kommunestyret vedtok reduksjon i budsjettramma til Vestnes kulturskule våren 2008. Vi greidde ikkje å gjennomføre tiltak her tidsnok slik at det fekk effekt i 2008. Barnehagedrift, meirforbruk på 0,8 mill. kr Drifta av barnehagar er noko vanskeleg å budsjettere nøyaktig. Foreldrebetaling utgjer mykje av inntektene, og kor stor desse vert avheng m.a. av kor mange barn under 3 år som går i barnehagane. Ein større andel av barna er no under 3 år og det gjev forholdsmessig mindre i inntekt grunna at ein plass for desse utgjer 2 plassar for barn over 3 år. Vi merkar også at det er større behov for ekstra bemanning i barnehagane no når barna er yngre, likedan at det er barn som er framandspråkleg. Barne og ungdomstenestene, meirforbruk på 0,6 mill. kr Utgiftene innan denne sektoren har auka mykje siste 5 år, spesielt innan barnevern. Det er difor gledeleg å sjå at utgiftene her gjekk litt ned i 2008. Derimot er det auke i kostnadane til avlastningstiltak for barn og ungdom, og så langt vi ser vil dette auke meir i kommande år. Viser elles til nærare kommentarar om avvik m.m. frå driftsleiarane andre plassar i årsmeldinga. 31 Side 81

Kvar brukar vi pengane i % av Rekneskap totalforbruket Sentraladm/fellesutg. 25 476 7,9 Grunnskule 67 574 20,9 barnehagedrift 10 565 3,3 Kulturskulen 4 934 1,5 Barne- og ungdomstenestene 20 404 6,3 Kultur 2 515 0,8 Helse 6 429 2,0 Sosial (NAV) 3 762 1,2 Pleie- og omsorg 167 059 51,8 Bustad/teknisk 6 571 2,0 Kyrkje 3 762 1,2 Kjøp tenester Tremek 3 750 1,2 322 801 100 Pleie- og omsorg er den klart største sektoren i kommunen med over halvparten av kommunen sitt nettoforbruk. Ansvarsreforma er medverkande årsak til dette. Grunnskule er den andre store sektoren med knapt 21,0 % av utgiftene. Pleie-/omsorg og grunnskuledrift brukar aleine 73 % av netto driftsutgifter. Dei andre sektorer vert små samanlikna mot desse. 32 Side 82

Utvikling siste 5 år Auke 2004 2005 2006 2007 2008 04-07 Sentraladm/fellesutg 23 524 23 100 22 392 24 235 25 476 8,3 Grunnskule/PPT 59 602 60 337 62 043 63 682 67 574 13,4 Barnehagedrift 2 712 4 554 6 068 7 924 10 565 289,6 Kulturskulen 3 883 3 956 4 010 4 361 4 934 27,1 Barne- og ungdomstenestene 11 514 14 813 17 020 18 985 20 404 77,2 Kultur 2 575 1 673 1 648 2 249 2 515-2,3 Helse 4 982 5 729 6 462 6 323 6 429 29,0 Sosial, NAV kommune 4 739 3 533 3 838 4 413 3 762-20,6 Pleie- og omsorg 142 525 148 959 150 213 157 415 167 059 17,2 Bustad/teknisk/veg 5 150 4 053 5 192 6 050 6 471 25,7 Kyrkje 2 959 3 263 3 511 3 598 3 762 27,1 Kjøp tenester Tremek 4 200 4 200 4 200 4 200 3 750-10,7 268 365 278 170 286 597 303 435 322 701 20,2 Samla er netto driftsutgifter auka med 20 % siste 5 åra. Dette er nok ein del mindre enn lønsauken i perioden, slik at det nok har vore ein reell reduksjon i driftsnivået. Barnehagesektoren er den som utan samanlikning har auka mest, frå 2,7 mill. kr i 2004 til 10,6 mill. kr i 2008. Dette har sjølvsagt samanheng med barnehagereforma og utbygging til full barnehagedekning. Barne- og ungdomstenestene har også hatt ein stor auke, med 77 %. Delvis har det samanheng med at dei har overteke oppgåver som tidlegare låg til andre sektorer, men auken i utgiftene til barnevern er også årsak til denne auken. Dei auka frå 2,2 mill. kr i 2004 til 9,3 mill. kr i 2008. Men som tidlegare nemnt gjekk dei noko ned i 2008. 33 Side 83

Kva bruker vi pengane til Endring i % 2004 2005 2006 2007 2008 siste 5 år Løn faste stillingar 153,4 150,7 156,6 164,1 173,2 12,9 Arbeidsgjevaravgift 32,6 34,0 33,6 37,1 41,1 26,1 Pensjonspremie 25,3 29,5 26,6 26,3 27,9 10,3 Avtalefesta tillegg 18,0 19,2 20,9 22,4 25,0 38,9 Sjukevikarar 12,3 12,3 15,9 17,2 18,3 48,8 Ferievikarar 5,9 6,2 6,0 7,2 7,7 30,5 Overtid 1,9 1,6 2,1 2,1 2,5 31,6 Elektrisk energi 6,3 4,8 5,2 5,3 7,5 19,0 Matvarer 2,6 2,9 3,1 3,5 3,9 50,0 Inventar og utstyr 2,7 2,2 3,9 4,7 2,3-14,8 Leige- og leasing maskiner/utstyr 1,4 2,3 3,0 2,7 2,6 85,7 Kjøp av tenster frå statlege/ f.kommunale institusjoner 1,1 0,9 1,5 2,1 1,6 45,5 Kjøp reinhaldstenester 1,2 1,4 1,7 2,1 2,8 133,3 Løn til fast tilsette er utan samanlikning den største utgiftsposten. Auken her er 13 % siste 5 åra, det er langt mindre enn lønsauken. Vi betalte i 2008 over 41 mill. kr tilbake til staten i form av arbeidsgjevaravgift. Sjukevikarutgiftene er 18,3 mill. kr (inkl. arb. gj. avgift ca 21,0 mill. kr), desse har auka mykje siste åra. Trygderefusjonane er 13,8 mill. kr. Trygderefusjonen tilsvarer 75 % av sjukevikarlønna. Denne andelen er vorten mindre siste åra, nemner at vi i 2004 fekk like mykje i trygderefusjon som vi hadde i sjukevikarløn. Årsaka til dette kan nok være fleire. Grunna strammare budsjett klarer ein ikkje å redusere sjukevikarinntaket så mykje som tidlegare, men endring i refusjonsreglane frå trygdeverket gjer nok at vi får dekka mindre av sjukefråværet enn tidlegare. 34 Side 84

4.6 Investeringsrekneskapen I 2008 er det brukt 28,2 mill. kr på ordinære investeringar. Av investeringane er 24,1 mill. kr finansiert ved låneopptak, resten ved tilskott og diverse sal av driftsmiddel og fast eigedom. Dei største prosjekta i 2008 var Vestnes sjukeheim, ombygging 4.702.000,- Helland barnehage, ferdiggjering 9.976.000,- Vestnes ressurssenter, planlegging 1.444.000,- Kommunale bustadområder 4.263.000,- Asfaltering 1.118.000,- Det vil seinare verte utarbeidd eigne byggjerekneskap for dei største investeringsprosjekta Nedanfor følgjer ein oversikt over dei prosjekta som var godkjent i 2008, løyving og sum brukt. Budsjett 2008 Utgiftsført Merknader Helland barnehage, restl. 2 500 000 9 976 000 Ferdig, byggjerekneskap seinare hellikopterplass, H sentrum 100 000 129 000Ferdig, tomrefjord idr. Hall ventillasj. 1 250 000 32 Ikkje starta planlegging foregår Vestnes fellesråd 500 000 IKT felles drift 2 700 000 2 295 000Inv. foregår fortløpande Lærebøker grunnskulane 500 000 557 000 Opparb. Friluftsområde 200 000 40 Vestnes legesenter, div utstyr 100 000 100 000 Utstyr kjøpt Vestnes sjukeheim, opprusting 3 000 000 4 702 000 Løyving også i 09, byggjerekneskap seinare Vestnes sjukeheim, div utstyr 300 000 387 000 Tresfjord trygdeheim, div utstyr 200 000 94 000 Sentralkjøkken, div utstyr 780 000 577 000 Vestnes ressurssenter, omb. 4 000 000 1 444 000 Planane utsett, nytt anbud i 2009 Strandbo, rep. Tak/ uteplass 250 000 0 Kjøp av grunn 500 000 567 000 Opparbeiding industrifelt 2 000 000 502 000 Anleggsdrift, div utstyr 400 000 435 000 Prosjektering brannstasjon 250 000 36 000 Brannvern,div utstyr mannsk bil 500 000 599 000 Grøn sektor, klippar 100 000 170 000 Buktavegen,vegkryss 100 000 Nye veglys 100 000 131 000 Vegskilting/kart 300 000 0 Asfaltering 1 000 000 1 118 000 Kataholmen, rep. Skade 400 000 0 22 030 000 23 819 072 35 Side 85

Kap 5 KOSTRA tal 5.1 Grunnskule Nokre KOSTRA tal - skule, SFO m.m. Møre og Landet Vestnes Romsdal eks. Oslo Rauma Haram Molde Nto. Utgifter grunnskule, pr. innb 11 032 10 645 10 156 11 146 11 891 8 823 Nto. Utgifter SFO, pr. innbyggar 249 176 190 136 175 125 Nto. Utgifter kulturskule, pr. innb 4 253 3 077 2 104 2 467 Nto. Utg grunnskule, pr innb 6-15 år 81 955 79 663 76 372 89 362 89 275 67 214 Nto. Utg SFO pr innbyggar 6-15 år 5 578 3 393 3 697 3 061 2 474 2 600 Nto utg kulturskule, pr innb 6-15 år 4 253 3 077 2 104 2 467 Elevar i kulturskule 323 343 245 679 Lønsutgifter grunnskule, pr. elev 71 370 64 372 62 121 71 104 73 544 53 690 Elevar pr årsverk 9,5 10,1 10,5 9,0 9,4 12,0 Ant elevar i 1. - 3. årstrinn i % av elevar i 8. - 10. årstrinn 67,5 94,2 93,3 85,2 85,9 87,0 Elevar pr komm skule 209 150 197 132 96 265 Gj snitt gruppestørrelse 1. - 7. årstrinn 12,5 12,5 13,2 11,8 10,8 14,8 Gj snitt gruppestørrelse 8. - 10. årstrinn 13,2 14,6 14,6 12,9 13 17,4 Andel elevar som får spes undervisn 10,4 6,5 7 8,8 6 5,8 Andel elevar som får skuleskyss 42,2 29,3 24,4 51,9 26,8 17 Nntall elevar pr datamaskin 2,6 3,8 3,5 3,2 4,4 4,9 Overgang til vidaregåande skule 97,8 97,7 96,2 96,1 96,5 98,2 Gj. Snitt grunnskulepoeng 39,6 40,7 39,6 40,3 39,6 39,7 36 Side 86

5.2 Grunnskule - utvikling siste 7 år Nokre KOSTRA tal - skule, SFO m.m. Endring - utvikling siste 7 år 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 02-08 Nto. Utgifter grunnskule, pr. innb 8 837 9 587 9 601 9 911 10 301 10 459 11 032 24,8 Nto. Utgifter SFO, pr. innbyggar 192 271 194 189 223 245 249 29,7 Nto. Utgifter kulturskule, pr. innb 234 342 352 446 472 532 572 144,4 Nto. Utg grunnskule, pr innb 6-15 år 56 987 60 112 61 226 65 147 70 607 74 688 81 995 43,9 Nto. Utg SFO pr innbyggar 6-15 år 3 167 4 344 3 281 3 474 4 282 5 260 5 578 76,1 Nto utg kulturskule, pr innb 6-15 år 1 511 2 141 2 245 2 933 3 234 3 799 4 253 181,5 Lønsutgifter grunnskule, pr. elev 43 855 48 250 51 729 57 001 60 671 64 132 71 370 62,7 Elevar pr årsverk 10,4 10,6 10,4 10,3 10 9,0 9,5-8,7 Ant elevar i 1. - 3. årstrinn i % av elevar i 8. - 10. årstrinn 102,5 89,4 79,1 72,4 64,2 68,5 67,5-34,1 Elevar pr komm skule 125 162 160 235 221 216 209 67,2 Gj snitt gruppestørrelse 1. - 7. årstrinn 12,9 13,4 13,5 12,7 11,8 12,5 Gj snitt gruppestørrelse 8. - 10. årstrinn 11,8 13,3 13,5 13,6 12,9 13,2 37 Side 87

5.3 Barnehage Nokre KOSTRA tal - barnehage Møre og Landet Vestnes Romsdal eks. Oslo Rauma Haram Molde Nto. driftsutg pr innb. 1-5 år 22 995 13 812 16 406 18 963 21 375 12 111 Andel barn 1-5 år med barnehageplass 86,3 88,6 88 70,3 86,3 94,8 Andel barn 1-2 år med barnehageplass 71,8 74,5 75,6 55,3 71,6 85,5 Andel barn 3-5 år med barnehageplass 95,5 97,4 96,1 79,2 95,5 100 Andel barn med meir enn 33 timarpr veke 69,5 83,5 87,7 73,9 78,9 85,9 Andel barn med mindre enn 33 timar pr veke 30,5 16,5 12,3 26,1 21,1 14,1 Opphaldstimar pr. årsverk 11 089 11 321 11 351 10 641 9 691 11 701 Andel ansatte med førskuleutdanning 21,4 28,9 33,6 23,7 27,5 29,5 Andel styrarar og ped pers med førskuleutd 72,7 82,7 85,3 61,8 81,2 88,0 Nokre KOSTRA tal - barnehage Endring - utvikling siste 7 år 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 02-07 Andel barn 1-5 år med barnehageplass 64,4 66,1 68,3 66,0 77,1 86,8 86,3 34,8 Andel barn 1-2 år med barnehageplass 27,4 31,1 35,8 27,5 49,7 69,8 71,8 154,7 Andel barn 3-5 år med barnehageplass 84,4 89,9 89,4 90,9 97,5 98,6 95,5 16,8 Andel barn med meir enn 33 timarpr veke 33,7 40,7 51,5 58,2 60,1 64,7 69,5 92,0 Andel barn med mindre enn 33 timar pr veke 66,3 59,3 48,5 41,8 39,9 35,3 30,5-46,8 Opphaldstimar pr årsverk 10 702 11 269 11 011 11 561 11 011 11 089 11 089 3,6 Andel ansatte med førskuleutdanning 25,0 24,7 24,7 21,4 23,3 25,3 21,4 1,2 Andel styrarar og ped pers m førskuleutd 79,2 90,0 85,7 75,0 73,1 76,7 72,7-3,2 38 Side 88

5.4 Barnevern Nokre KOSTRA tal - Barnevern Møre og Landet Vestnes Romsdal eks. Oslo Rauma Haram Molde Nto driftsutgifter pr innbyggar 1 467 1 082 1 145 914 1 295 932 Nto driftsutgifter pr innb 0-17 år 6 250 4 632 4 889 4 169 5 607 4 133 Nto driftsutgifer pr barn i barnevernet 81 248 77 811 85 706 68 786 81 587 96 586 Andel nto driftsutg til saksbehandling 29,8 33,7 34,2 36,8 33,9 36,3 Barn med undersøkelse/ tiltak pr årsv 22,1 21,9 19,2 21,8 22,3 16,5 Andel barn med barnev tiltak pr innb 0-17 år 6,2 4,5 4,0 5,0 5,6 3,3 Andel undersøkelse som fører til tiltak 78,6 57,8 51,2 60,9 62,5 40,8 Stillinger m/fagutdanning pr 1000 barn 0-17 2,5 2,4 2,7 2,8 2,7 2,4 Andel undersøkelser m/beh tid over 3 mnd 14,3 20,3 15,3 13,0 2,1 5,6 5.5 Kommunehelseteneste Nokre KOSTRA tal - kommunehelse Møre og Landet Vestnes Romsdal eks. Oslo Rauma Haram Molde Nto driftsutg pr innb. Kommunehelset 1 591 1 564 1 517 1 490 2 152 1 586 Nto. til foreb., helsest. Og skulehelse 1 212 1 344 1 221 1 172 1 558 1 514 Lege årsverk pr 10 000 innbyggarar 11,3 9,5 9,2-10,9 9,3 Fysioterapiårsv. Pr 10 000 innb 8,7 7,4 8,6 10,9 7,8 13,3 Legetime pr uke pr bebuar sjukeheim 0,23 0,26 0,34-0,29 0,19 Gjennomsnittleg listelengde 926 1 121 1 172 1 026 1 057 1 184 39 Side 89

5.6 Sosialtenesta Nokre KOSTRA tal - Sosialtenesta Møre og Landet Vestnes Romsdal eks. Oslo Rauma Haram Molde Nto driftsutgifter pr innbyggar 472 972 1 365 747 523 1 366 Nto driftsutg pr innb 20-66 år 798 1 633 2 249 1 288 901 2 237 Nto utg økonomisk sosialhjelp pr innbyggar 20-66 år 481 700 1 184 686 307 967 Sosialhjelpmottakarar 83 123 216 139 96 544 Andel i forhold til innbyggarar 1,3 1,8 2,2 1,9 1,1 2,2 Årsverk i sosialtenesta 4,0 5,3 10,0 5,8 6,5 35,0 Årsverk pr 1000 innbyggarar 0,62 0,77 0,99 0,79 0,75 1,43 Snitt utbet pr stønadsmånad 6 191 5 814 6 505 3 957 6 006 5 859 Snitt stønadslengde 3,7 3,8 4,1 5,1 3,4 5,5 5.7 Teknisk sektor med meir Nokre KOSTRA tal - teknisk sektor Møre og Landet Vestnes Romsdal eks. Oslo Rauma Haram Molde Nto driftsutg komm veier pr innb 783 936 689 1088 948 727 Lengde komm veier i km pr 1000 innb 12 11,1 8,9 17,1 12,3 7,3 Brutto utgifter pr km 53 756 78 701 74 704 49 643 71 720 176 628 Årsgebyr feiing 291 271 319 270 231 300 Årsgebyr renovasjon 2 040 2 229 2 157 2 370 2 115 2 406 Årsgebyr avløp 2 437 2 133 2 923 1 373 2 125 1 165 Tilknytningsgebyr, låg sats 3 000 4 910 7 786-3 250 - Nto utg brannvern 706 638 537 592 333 675 Ant utrykningaer pr 1000 innbyggarar 3,1 7,1 8,5 6 7,1 8,4 Saksgebyr oppføring bustad 5 480 5 196 6 711 5 000-8980 Gj snitt saksbeh tid, byggesaker 55 40 33 15-58 40 Side 90

5.7 Teknisk med meir Nokre KOSTRA tal - teknisk sektor Møre og Landet Vestnes Romsdal eks. Oslo Rauma Haram Molde Nto driftsutg komm veier pr innb 783 936 689 1088 948 727 Lengde komm veier i km pr 1000 innb 12 11,1 8,9 17,1 12,3 7,3 Brutto utgifter pr km 53 756 78 701 74 704 49 643 71 720 176 628 Årsgebyr feiing 291 271 319 270 231 300 Årsgebyr renovasjon 2 040 2 229 2 157 2 370 2 115 2 406 Årsgebyr avløp 2 437 2 133 2 923 1 373 2 125 1 165 Tilknytningsgebyr, låg sats 3 000 4 910 7 786-3 250 - Nto utg brannvern 706 638 537 592 333 675 Ant utrykningaer pr 1000 innbyggarar 3,1 7,1 8,5 6 7,1 8,4 Saksgebyr oppføring bustad 5 480 5 196 6 711 5 000-8980 Gj snitt saksbeh tid, byggesaker 55 40 33 15-58 Nokre KOSTRA tal - finansielle nøkkeltal Vestnes Møre og Romsdal Landet eks. Oslo Rauma Haram Molde Brt. Driftsres i % av brt driftsinnt -4,9-0,1 0,3-4,6-4,1-0,3 nto. driftsresultat i % av driftsinnt -11,8-3 -0,7-3,3-27,2-4,7 Nto dr res i kr pr innbyggar -7 911-1 649-365 -1 717-14 327-2 296 Nto lånegjeld i % av brt driftsinnt. 82,7 67,4 60,2 47,4 123,3 75,5 Rente- og avdrag i % av brt. dr innt 10,7 6,3 4,7 1,9 28,2 7,7 Arbeidskapital i % av brt driftsinnt 24,8 22,9 21,8 10,5 74 16,5 Finansiering invest., % bruk av lån 80 71,3 60,5-26,8 85,6 41,5 Nto utg adm/fellesutg i % av tot. utg 5 8,1 8,1 8,1 8,8 7,7 Nto.dr utg adm, styring fellesutg 2510 2939 2793 3118 3333 2595 41 Side 91

Kap 6 Årsmeldingar frå driftsleiarane 42 Side 92

Årsmelding for 2008 Sentraladministrasjon Leiar: Rune Håseth 1. Presentasjon av eininga (generell orientering) Tenesteområde, lovheimel etc: Felles administrasjon Plan Landbruk Rekneskap Lønn Personal Skatt IKT Oppvekst (Skule Barnehage) - Byggesak 2. Målsetting / formål Vedtekne mål / målsetting (kort om driftseininga): Sjå ansvarsområde i kap 2 3. Oversikt over brukargruppe og tilsette 31.12.2007 31.12.2008 Tal på årsverk 25,1 23,1 Tal på tilsette i deltid 6 6 Totalt tal på kvinner i eininga 8 7 Totalt tal på menn i eininga 18 17 Evt. kommentarar: 3 årsverk ute i permisjon eller langtidssjukemeldte utan inntak av vikar i 2008. Politisk sekretariar og post/arkiv overført til servicekontoret. Det utgjer differanse i årsverk 2007-2008. 4. Oversikt over sjukefråver For kommunen samla (%) For denne driftseininga (%) Fråver barns sjukdom 0,3 0,3 Eigenmeldt sjukefråver (1-24 dagar) 0,9 0,6 Legemeldt sjukefråver 1-9 dagar 0,8 0,7 Legemeldt sjukefråver 10-39 dagar 3,5 1,6 Legemeldt sjukefråver over 40 dagar 4,8 3,4 Totalt fråver 10,3 6,5 43 Side 93

5. Budsjett og rekneskapstal Ansvarsnummer Ansvarsnamn Rekneskap 2008 Budsjett 2008 Negativt avvik er minus 1000-1002 Politisk 3.060 2.464-596 1004-1214 Administrasjon 12.898 13.019 120 1800-1804 Heimepc-lærlingar 1.303 1.188-121 1900-1912 Fellesutgifter-IKTtillitsvalde 5.211 5.511 300 Kommentarar: (avvik i høve til rekneskap/budsjett og resultat): Politisk: Etterlønn til ordførar. Varaordførar var løna i full stilling i ordføraren sin ferie. Utgifter som ikkje var budsjettert. Nytt utval frå 2008 planutvalet. Heimepc: minus kjem av at arbeidsgjevaravgift og feriepengar er spart bruttolønnstrekk, men kjem fram som minus i rekneskapen. I realiteten ein balanse. 6. Driftsåret 2008 Ved vakansar og sjukefråvær har ein ikkje teke inn vikar. Dette fører nok til forlenga saksbehandlingstid og omprioriteringar av personell. Det har i løpet av året blitt planlagt å overføre lokal skatteeining til Molde kommune frå januar 2009. Ein hadde berre eit par personar ute i langtidsfråvær. Minimalt med korttidsfråvær. 44 Side 94

Årsmelding for 2008 Vestnes offentlege servicekontor Driftsleiar: Reidun Bjølverud 1. Presentasjon av eininga (generell orientering) Tenesteområde, lovheimel etc: Vestnes offentlege servicekontor Drifta ved servicekontoret er ikkje heimla i lov, men det er sterke føringar frå styresmaktene om å opprette kommunale servicekontor. Vestnes folkebibliotek Drifta er heimla i Lov om folkebibliotek 4 som pålegg alle kommunar å ha eit folkebibliotek. Kommunane er også pålagt å ha fagutdanna biblioteksjef. Driftsleiar ved servicekontoret har økonomi- og personalansvar. Vestnes frivilligsentral Drifta er ikkje lovpålagt. Sentralen blir driven ved hjelp av både kommunale midlar og statstilskot. Statstilskotet er pr. dags dato 265 000 kroner, og føreset dagleg leiar i full stilling. Vestnes kommune eig frivilligsentralen. Driftsleiar ved servicekontoret har overordna personal- og økonomiansvar. Sentralen har eit eige styre som skal sjå til at sentralen blir driven i samsvar med vedtekter og planar. 2. Målsetting / formål Vedtekne mål / målsetting (kort om driftseininga): Servicekontoret Kvalifisert førstelinjeteneste som gjev informasjon og utfører oppgåver for både kommunale og statlege etatar. Vi utfører oppgåver for folkeregister/likningskontor og kyrkjekontor. I tillegg utfører vi saksbehandling på desse områda: Bustøtte, transportteneste, ledsagerbevis, parkeringsbevis, megleropplysningar (infoland), kommunale eigedomsavgifter, konsesjon for utleige/sal av film/video og konsesjon for framsyning film/video. Vi utfører og mange interne tenester for andre einingar. Servicekontoret har frå 2008 fått ansvaret for post- og arkivtenesta til kommunen og politisk sekretariat. Vestnes kommune har innført papirlaust arkiv og papirlause politiske møte. Post/arkiv har i 2008 kvalitetssikra og journalført ca 13400 dokument. Politisk sekretariat sender innkalling og lagar protokoll etter politiske møte og er med i møte i Kommunestyret og Planutvalet Travel kvardag der ein tek imot førespurnader om alle saksområde for heile organisasjonen. 3. Oversikt over brukargruppe og tilsette Tilsette Servicekontoret Tilsette Biblioteket Tilsette Frivilligsentralen 31.12.2007 31.12.2008 31.12.2007 31.12.2008 31.12.2007 31.12.2008 Tal på årsverk 4,8 6,8 1,87 1,87 1 1 Tal på tilsette i deltid 1 2 2 2 0 0 Totalt tal på kvinner i eininga 5 6 3 3 1 1 Totalt tal på menn i eininga 1 2 0 0 0 0 45 Side 95

Evt. kommentarar: Post- og arkivtenesta vart overflytta til Servicekontoret 01.01.2008, og i samband med dette vart ei full stilling overflytta til Servicekontoret. Servicekontoret fekk også ansvaret for politisk sekretariat frå 01.09.2008, og politisk sekretær vart overflytta til Servicekontoret. Stilling som politisk sekretær vart delt: 50 % sentralbord og 50 % politisk sekretær. Den fast tilsette ved sentralbord fekk redusert stilling frå 100 til 50 %. 4. Oversikt over sjukefråver For kommunen samla (%) For denne driftseininga (%) Fråver barns sjukdom 0,3 under Eigenmeldt sjukefråver (1-24 dagar) 0,9 over Legemeldt sjukefråver 1-9 dagar 0,8 under Legemeldt sjukefråver 10-39 dagar 3,5 under Legemeldt sjukefråver over 40 dagar 4,8 under Totalt fråver 10,3 under Dersom driftseininga har færre enn 10 årsverk, vert det oppgitt om sjukefråveret i eininga ligg over eller under nivået for kommunen samla. 5. Budsjett og rekneskapstal Ansvarsnummer Ansvarsnamn Rekneskap 2008 Budsjett 2008 Avvik (neg avvik er minus) 1400 Servicekontoret 1 698 000 1 672 000 (26 000) 1401 Biblioteket 994 000 1 047 000 53 000 1402 Frivilligsentralen 316 000 316 000 0 Kommentarar: (avvik i høve til rekneskap/budsjett og resultat): Grunnen til at biblioteket gjekk med overskot er at biblioteksjefen slutta 30.11.08, så ein spara noko lønsmidlar og delvis at ein har greidd å dekke opp sjukefråvêr utan å leige inn vikar. 6. Driftsåret 2008 T.d. Kva har fungert godt og kva har fungert mindre godt. Utfordringar. Spesielle hendingar/endringar i løpet av året. 01.01.2008 tok vi i bruk ephorte (sak- arkivsystem) og lanserte nye nettsider (eport). Vi innførte papirlaust arkiv og papirlause politiske møte. Dette finn du meir om under fellesdelen i årsmeldinga. Innføringa av nytt sak- og arkivsystem og at Servicekontoret fekk ansvaret for arkivtenesta har gjort at Servicekontoret er blitt eit knytepunkt for bruk av datasystem, saksbehandling og betening av kommunen sine eldre arkiv for interne og eksterne brukarar. Arkivet har etter innføringa fått ein auke på 27% fleire dokument sett i forhold til 2007. Fullelektronisk arkiv krev og god kvalitetssikring. Alle 46 Side 96

inngåande og utgåande dokument i saksarkivet blir kvalitetssikra av arkivet. Dette utgjorde om lag 13400 journalføringar i 2008. God kvalitetssikring og gode rutinar er eit av krava frå Riksarkivet for å kunne ha fullelektronisk arkiv. I tillegg har Servicekontoret mykje rettleiing i bruk av sentrale rekneskap-/økonomisystem i kommunen. Servicekontoret har og i 2008 hatt auka pågang frå utanlandske arbeidarar, fleire nasjonar er representert. Mange av desse snakkar berre morsmålet sitt og dette gjer arbeidet ekstra tidkrevjande. Vestnes kommune er den nest største kommunen i Møre og Romsdal i talet på utanlandske arbeidarar. Vi har prøvd å få kontakt med Skatt Midt-Norge ved fleire høve for å forhandle om ny avtale utan å lykkast. Det har vore periodar med lengre sjukefråver utan at vi har fått dekt dette fullt opp med vikar, med ein så liten personalressurs er systemet og tenestene svært sårbare. Dette gjeld både bibliotek og servicekontor. Biblioteksjefen sa opp stillinga si og slutta 30.11.08, og ny ufaglært biblioteksjef vart tilsett etter andre gongs utlysing. (Tek til i stillinga 27. april 2009). Ubesett biblioteksjefstilling og kommunestyret sitt vedtak om reduksjon på 150 000 for biblioteket for budsjettåret 2009, gjorde at vi måtte endre opningstidene til 2 langope dagar og stengt ein dag i veka frå 01.12.2008. Frå 01.01.2008 endra vi opningstidene til 09:00 15:00 for Servicekontoret med langope på torsdagane til kl 17:00. Sjølv etter annonsering om dette, var det lite kundar mellom 15:00 og 17:00. Dette medførte at frå veke 25 vart opningstidene alle dagar frå 09:00 15:00. Utfordringar for Servicekontoret er å halde seg oppdatert på alle endringar/område vi betjener med den bemanninga vi har. Arbeidet med dette krev og god IT-kompetanse på mange ulike dataprogram. 7. Avsluttande kommentarar Særlege forhold som driftsleiaren ynskjer å orientere politisk leiing om: Lite tid til leiing og tid til overordna planlegging pga. at driftsleiar er mykje involvert i den daglege drifta. Vestnes kommune er mellom dei fremste kommunane på fleire område når det gjeld digitale tenester, og driftsleiar håpar at vi får ressursar til å halde fram dette arbeidet. I vedteken IKT-plan står vi framleis framfor fleire utfordringar som vi skulle ha arbeidd med. 47 Side 97

Årsmelding for 2008 Tekniske tenester - Eigedomsdrift Driftsleiar: Øystein Solbakken (konstituert) 1. Presentasjon av eininga (generell orientering) Tenesteområde, lovheimel etc: Eininga femner om to kapittel. Kapittel 5000- eigedomsdrift og kapittel 6000- annan teknisk relatert drift og anlegg. Det vert for 2008 laga separat årsmelding for dei to kapitla. Denne årsmeldinga femner kap. 5000 Ansvarsområde 5000-5550 Forvaltning, drift og vedlikehald av kommunale bygg byggeleiing kontroll av ymse tiltak inkl. nybygg. Sal og kjøp av tomter/areal. Husbanken sine tilskot og låneordningar sekretariat for næringsfondet. Forvaltning innafor: Husleigelova samt gjeldande forskrifter innan fagområdet. 2. Målsetting / formål Vedtekne mål / målsetting (kort om driftseininga): Gjennom vårt arbeid skal vi bidra til at kommunen sine eigedomar vert drifta slik at dei er godt eigna for den bruk dei er tiltenkt innafor tildelte budsjettmidlar. Eininga skal og sjå til at verdien av eigedomsmassen ikkje vert forringa pga. manglande vedlikehald og modernisering. Kvar enkelt medarbeidar skal etter beste evne, planlegge og utføre sine gjeremål i samsvar med regelverk og gjeldande kommunale vedtak, og arbeide til beste for våre leigetakarar og brukarar. Kvar enkelt medarbeidar skal etterstreve å halde seg fagleg oppdatert slik at ho/han er i stand til å takle dei utfordringar jobben krev. 3. Oversikt over brukargruppe og tilsette 31.12.2007 31.12.2008 Tal på årsverk 12 12 Tal på tilsette i deltid 7 7 Totalt tal på kvinner i eininga 2 2 Totalt tal på menn i eininga 15 14 Evt. kommentarar: Administrativt har to av dei tilsette også del av stillinga i kap 6000. Vidare er kommunens hovudverneombod frikjøpt av sentraladministrasjonen med 20 % frå handtverkarstillinga i teknisk. 48 Side 98

4. Oversikt over sjukefråver For kommunen samla (%) For denne driftseininga (%) Fråver barns sjukdom 0,3 0,3 Eigenmeldt sjukefråver (1-24 dagar) 0,9 0,9 Legemeldt sjukefråver 1-9 dagar 0,8 0,4 Legemeldt sjukefråver 10-39 dagar 3,5 0,9 Legemeldt sjukefråver over 40 dagar 4,8 0,6 Totalt fråver 10,3 3,1 5. Budsjett og rekneskapstal I den offisielle rekneskapen til Vestnes kommune (sjå side 30) er resultatet for eigedomsdrifta ei netto inntekt på kr 2.621.000,-. Dette er resultat som budsjettert. For å få dette resultatet har ein brukt disposisjonsfond med kr 1.457.000,- (Sjå avvik i tabellen under) I tabellen under er det resultat FØR bruk av fond.. Dette vil seie REELT RESULTAT Netto Utgifter Inntekter utgift Budsjett Avvik Kommunale bygningar 19734 19915-181 -1072-891 Kommunale utleigebygg 2571 2861-290 -67 223 PU bustader 6568 5680 888 507-381 Senior Plaza 2220 3376-1156 -1083 73 Bygg Hellandheimen 5469 6370-901 -583 318 Biobrenselanlegg 2273 3717-1444 -1861-417 Fellesutgifter vaktmestarar 7138 5184 1954 1465-489 Bustadområder 303 337-34 73 107 46276 47440-1164 -2621-1457 Kommentarar: (avvik i høve til rekneskap/budsjett og resultat): Avvik / auka kostnad i høve budsjett, har si årsak i dyrare energi. Driftsartane 1180-1181 -1182 (fyringsolje el.energi bioenergi) utgjær -1.540.000,- samla sett. Ved bruk av tidlegare avsette fondsmidlar vert altså resultatet nær balanse mellom inntekt og utgift. 6. Driftsåret 2008 T.d. Kva har fungert godt og kva har fungert mindre godt. Utfordringar. Spesielle hendingar/endringar i løpet av året. Først og fremst vil driftsleiar framheve innsatsen til kvar enkel tilsett ved tekniske teneseter. Det er ein stabil resurs, med god kompetanse og allsidig erfaring. Dette har vore til stor nytte for å kunne drifte tekniske tenester ut frå dei rammevilkår som var til rådvelde i 2008. 49 Side 99

Siste del av året hadde vi redusert bemanning. Dessutan vart det noko mannskapsskifte hjå handtverkarane. Redusert mannskap og andre rokkeringar ga ekstra utfordringar og noko mindre effektivitet av den grunn. På etatsmøte i juli vart det sett klare avgrensingar med omsyn økonomien. Krav til forsiktig bruk av restmidlane med omsyn innkjøp og innleige av eksterne handtverkarar / aktørar. Dette omfatta alle i drifta, og ga ekstra arbeid til alle ute. Kvar enkelt løyste dette på ein glimrande måte, og innsatsen til alle saman må framhevast med honnør! Denne innskjerpinga reduserte / minska underskotet på eigedomsdrifta. Gardstunet barnehage og Tresfjord barnehage fikk eininga vedlikehaldsansvaret for, utan endringar i bemanning og økonomi. To av dei deltidstilsette vart riktig nok leigd inn utover den prosentsatsen dei hadde. Det var vanskar med å holde bassenget i Tomrefjord i drift pga. forelda tekniske installasjonar. Men kom likevel i mål gjennom sesongen. Her er løyvd midlar for 2009 med omsyn oppgradering. Ein gjengangar i 2008 har vært herverk ved Tresfjord skule. Vaktmeister har ein god del ekstra arbeid med å rette opp etter elevane. Timer og direkte kostnader på materiell. Dessutan må utvendig platekledning skiftast. Dette er i vesentleg grad garantiarbeid. Eit redusert Investeringsbudsjett for 2008 skulle etter kvart gi noko mindre arbeidspress på eininga. Men permisjon av brannmeister (kap. 6000) førte til omrokkeringar på hausten med nye utfordringar. Prosjekt/byggjeleiar vart konstituert som driftsleiar medan tidlegare driftsleiar vart brannsjef. Nye krevjande oppgåver skulle løysast i tillegg til fullføring av dei prosjekta som var vedtekne fullført. Har prøvd å utføre i eigenregi i staden for å leige hjelp. I mange tilfelle halve kostnaden med omsyn konsulenthjelp. Kap. 5000 femnar i noko mindre grad kontakt med kommunen sin befolkning enn kap. 6000. Eigedomsdrifta har ansvar for mange utleigebygg til kommunale leigetakarar, slik som skulebarnehagar og institusjonsbygg. I tillegg kjem ansvar for alle andre utleigebygg, 51 sosialbustader, 81 PU-bustader og 38 omsorgsbustader. Forvaltning, drift og vedleikehald tek betydelege ressursar. Avdelinga har også drifsansvaret for Stiftelsen Vestnes Trygdebustader. Tildelingsnemnda for kommunale bustader fungerer godt. Ei stor utfordring er eksterne leigetakarar med manglande betalingsevne. Tyngda av desse har kommunen ansvar for. Her synes det urett at kap. 5000 skal bere ekstrautgiftene. I 2008 vart det sett salsrekord av bustadtomter med 12 stk. Det vart selt to tomter til næringsformål. Vidare hadde avdelinga (Bustad- og eigedomskontor) svært mange saker dette året med innkjøp av areal og ikkje minst mange oppgåver med sal av tilleggsareal. Innleie av konsulent for å finne ut evt. gevinstar ved ei samanslåing av tekniske tenester og Vestnes Energi AS, vart politisk bestemt. Rapporten utarbeidd av Asplan Viak slo fast at der ikkje var økonomisk gevinst å hente ved ei samanslåing. Ressursbruken av teknisk personell var merkbar med omsyn framskaffing av grunnlagsmateriale for konsulenten. Politiske og administrative vedtak rører også ved drifta og prioritering av oppgåvene. Viser til for eks. Kollen som var ei stor politisk og administrativ sak i haust. Bygget måtte prioriterast, og dette vart fleire av oss involverte i. Sal av eigedomar vil ta betydelege ressursar framover. I løpet av 2008 var der ei rekkje innbrot i kommunale bygningar, til saman ca 20 vart meldt politiet. Problemet synes aukande, og midlar for mottiltak må løyvast. Her er det snakk om innbrotsalarmar, kamera-/ videoovervaking eller andre tiltak. Føler elles at arbeidstida ikkje strekker til i forhold til de arbeidsoppgåvene som ligg føre. Klarer ikkje å komme i mål med HMS-arbeida, og har ikkje tid til å være ute saman med vaktmeistrane, snekkarane, gartnarane osv, i den grad det er ønskeleg. 50 Side 100

Årsmelding for 2008 Tekniske tenester drift og anlegg Driftsleiar: Øystein Solbakken (konstituert) 1. Presentasjon av eininga (generell orientering) Tenesteområde, lovheimel etc: Eininga femner om to kapittel. Kapittel 5000 vedkomande eigedomsdrift og kapittel 6000 annan teknisk relatert drift og anlegg. Det vert for 2008 laga separat årsmelding for dei to kapitla. Denne årsmeldinga femner kap. 6000 Ansvarsområde 6000 6017 utgjer adm. leiing, vassforsyning, oppmåling, maskin- og transportutgifter, drift/vedlikehald anlegg, verkstaddrift/lagerbygg, avløpsnett, avløpsrensing, renovasjon, gjenvinning og sluttbehandling av forbruksavfall, slamtømming, brannvern, feiarvesen, hamnevesen, gartneri, parkvesen, kommunale vegar, nyanlegg, drift/vedlikehald, kommunale vegar ved miljø /trafikktrygging/gatelys. Drift / vedlikehald og anlegg av : Forvaltning innafor: Brannlova, veglova, forureiningslova, delingslova med forskrifter samt plan og bygningslova(brannvern). 2. Målsetting / formål Vedtekne mål / målsetting (kort om driftseininga): Driftseininga skal syte for at tiltakshavar og nabo/lokalmiljø skal få sine interesser vurdert, og sine saker/søknader behandla i tråd med god forvaltningsskikk. Kvar enkelt medarbeidar skal etter beste evne, planlegge og utføre sine gjeremål i samsvar med regelverk og gjeldande kommunale vedtak, og arbeide for eit betre offentleg samspel, til beste for våre brukarar. Produktet skal vere godt eigna for den bruk det er tiltenkt og godkjent for innafor tildelte budsjettmidlar Alle i eininga skal etterstreve å halde seg fagleg oppdatert slik at ho/han er i stand til å takle dei utfordringar jobben krev. Eininga skal bli oppfatta som tilgjengeleg og imøtekommande, men samtidig ha klare krav. Vårt styringssystem skal være forstått, etterlevd og skal bli kontinuerleg forbetra. 3. Oversikt over brukargruppe og tilsette 31.12.2007 31.12.2008 Tal på årsverk 14 14 Tal på tilsette i deltid 5 5 Totalt tal på kvinner i eininga 3 3 Totalt tal på menn i eininga 14 14 Evt. kommentarar: Administrativt har to av dei tilsette også del av stillinga i kap 5000. Vidare er kommunens hovudverneombud frikjøpt med 20 % frå handtverkarstillinga i teknisk. Også del av anna stilling er tillagt sentraladministrasjionen. 51 Side 101

4. Oversikt over sjukefråver For kommunen samla (%) For denne driftseininga (%) Fråver barns sjukdom 0,3 0,1 Eigenmeldt sjukefråver (1-24 dagar) 0,9 0,4 Legemeldt sjukefråver 1-9 dagar 0,8 0,0 Legemeldt sjukefråver 10-39 dagar 3,5 0,0 Legemeldt sjukefråver over 40 dagar 4,8 0,0 Totalt fråver 10,3 0,6 5. Budsjett og rekneskapstal Rekneskap 2008 Budsjett Utgifter Inntekter Nto. Utgift 2008Avvik 6000 Administrativ leiing Drift og anl 937 671 266 296 30 6001 Vassforsyning 500 500 0 0 0 6002 Oppmåling 1 380 1 169 211 657 446 6003 Maskin- og transportutgifter 802 802 0 0 0 6004 Drift/vedlikehald anlegg 2 310 2 310 0 59 59 6005 Verkstaddrift/lagerbygg 541 541 0 0 0 6006 Avløpsnett 4 929 4 929 0 0 0 6007 Avløpsrensing 1 556 1 556 0 0 0 6008 Renovasjon 4 755 4 755 0 28 28 6009 Gjenvinning og sluttbeh avfall 701 701 0 0 0 6010 Slamtømming 819 819 0 0 0 6011 Brannvern 4 506 176 4 330 3 845-485 6012 Feiarvesen 610 610 0 16 16 6013 Hamnevesen 138 138 0 0 0 6014 Gartneri 444 444 0 0 0 6015 Parkvesen 1 500 845 655 932 277 6016 Kommunale vegar 4 127 1 244 2 883 2 444-439 6017 Kommunale vegar, miljø-/trafikk 1 457 609 848 600-248 T O T A L T 32 012 22 819 9 193 8 877-316 Kommentarar: (avvik i høve til rekneskap/budsjett og resultat): Vedkomande 6002 oppmåling, ein viser til underliggande kommentar med omsyn svært mange oppmålingsforretningar som resulterte i auka inntekt. Vedkomande 6011 brannvern. Her viser ein til årsmelding brann der det kjem fram at store deler av overforbruket skuldast lovpålagt auke i opplæring av brannmannskapa. Vedkomande 6016 kommunale vegar. Gangvegen mellom Syltenausta og Tresfjord kyrkje vart belaste dette driftskapittelet. Politisk vedtak utan ekstraløyving. Største delen av overforbruk på 6017 (drift gatelys) har si årsak i auka prisar elektrisk energi. Ovanfor nemnde ekstrautgifter (vedk. 6011-6016 og 6017) utgjer tilnærma kr 500 000,- 52 Side 102

6. Driftsåret 2008 T.d. Kva har fungert godt og kva har fungert mindre godt. Utfordringar. Spesielle hendingar/endringar i løpet av året. Først og fremst vil driftsleiar framheve innsatsen til kvar enkel tilsett ved tekniske teneseter. Det er ein stabil ressurs, med god kompetanse og allsidig erfaring. Dette har vore til stor nytte for å kunne drifte tekniske tenester ut frå dei rammevilkår som var til rådvelde i 2008. Eit redusert Investeringsbudsjett for 2008 skulle etter kvart gi noko mindre arbeidspress på eininga. Men permisjon av brannmeister førte til omrokkeringar på hausten med nye utfordringar. Prosjekt/byggjeleiar vart konstituert som driftsleiar medan tidlegare driftsleiar vart brannsjef. Nye krevjande oppgåver skulle løysast i tillegg til fullføring av dei prosjekta som var vedtekne fullført. Stor arbeidsmengd også på kart og oppmålingsavdelinga. For å frigjere kapasitet til å bruke på dei forsømde områda adressering og leidningskart, vart det gjennom ekstrainnsats utført eit rekordtal på oppmålingsforretningar, ca 150 saker, med resulterande store ekstrainntekter. Samtidig med dette vart Matrikkelen, det nye landsomfattande eigedomsregisteret innført. Oppdateringsansvaret i Matrikkelen ligg til kommunen og krev kontinuerleg oppfølging for at kundane skal få tinglyst rettsstiftelsane sine. Innvilga permisjon av tilsett hjå sentraladministrasjonen (planarbeid) førte og til auka belastning på tekniske tenesters kapasitet på dette fagfeltet. Innleie av konsulent for å finne evt. gevinstar ved ei samanslåing av tekniske tenester og Vestnes Energi AS, vart politisk bestemt. Rapporten utarbeidd av Asplan Viak slo fast at der ikkje var økonomisk gevinst å hente ved ei samanslåing. Ressursbruken av teknisk personell var merkbar med omsyn framskaffing av grunnlagsmateriale for konsulenten. 7. Avsluttande kommentarar Særlege forhold som driftsleiaren ynskjer å orientere politisk leiing om: Kapasitetsproblem i høve oppgåver. Slik driftsleiar ser situasjonen synes det noko problematisk å være leiar alt den dag det ikkje er forsvarleg å delegere meir oppgåver til sine underordna. Dette hemmar ei konstruktiv planlegging, koordinering og ein fruktbar dialog med dei tilsette. I tråd med dette har rekruttering vore tema i interne etatsmøte, med ytringar opp i systemet. Gjennomsnittsalder er høg, særleg for dei tilsette inne på kontora. Driftsleiar peiker på behovet for nyrekruttering, og då so tidleg at ein kan overlappe frå gamal til ung. I denne overgangsperioden må ekstra lønsmidlar settast av. 53 Side 103

Årsmelding for 2008 NAV Vestnes Driftsleiar: Karin Pedersen 1. Presentasjon av eininga (generell orientering) Tenesteområde, lovheimel etc: Vestnes kommune og Arbeids- og velferdsetaten i Møre og Romsdal har inngått ein samarbeidsavtale som gjeld etablering og drift av felles lokalkontor i Vestnes kommune under namnet NAV Vestnes. Kommunen og staten er likeverdige samarbeidspartar som saman skal skape eit felles velferdseining for brukarane i Vestnes kommune. Samarbeidsavtalen inneber at statlege og kommunalt tilsette kan utføre oppgåver på statlege og kommunale område. Dette etter lov og arbeids- og velferdsforvaltning 14, 1. og 2. ledd. Tenesteområda på den statlege sida er lov om folketrygd, lov om arbeidsmarknadstenester, lov om barn og foreldre, lov om barnetrygd, AFP-ordninga, lov om kontantstøtte og lov om supplerande stønad. Vestnes kommune har ansvar for tenester etter lov om sosiale tenester; kap. 3, generelt førebyggjande arbeid, kap. 4, opplysning, råd og veiledning, kap. 5, økonomisk stønad/sosialhjelp, kvalifiseringsstønad og gjeldsrådgjeving og kap. 6 tiltak for rusmisbrukarar. Kommunen har tilbod om bustadsosialt arbeid i NAV og NAV har ansvaret for tilbodet ved psykiatrisk dagsenter, eit tilbod etter kommunehelseteneste-lova. Samhandling med brukarane/brukarorganisasjonar, arbeidsgjevarar, samt andre kommunale og statlege tenester er heilt sentralt med tanke på dei oppgåver som eit lokalt NAV-kontor skal løyse. 2. Målsetting / formål Vedtekne mål / målsetting (kort om driftseininga): NAV skal arbeide for å få fleire i arbeid og aktivitet og færre på stønad. Å bidra til at arbeidsmarknaden fungerer godt er ei viktig målsetting. I dette ligg at service til arbeidsgjevarar/bedriftene er viktig for NAV. Tenestene skal opplevast som enklare og betre tilpassa den einskilde sine behov. Den einskilde skal oppleve å få nytta sine evne og eigenskapar betre i arbeidslivet og samfunnet generelt, slik at ein vert i stand til å ta hand om eigen økonomi og eige liv. NAV skal arbeide for å hindre at den einskilde opplever utstøyting frå arbeidslivet ved oppfølging av sykmeldte og kartleggje tilhøva med tanke på tilrettelegging på arbeidsplassen. Brukarar med samansette behov skal få tidlegare og meir tilpassa bistand og oppfølging av ungdom skal vere eit særleg prioritert område. 3. Oversikt over brukargruppe og tilsette 31.12.2007 31.12.2008 Tal på årsverk 4 * 4,4 ** Tal på tilsette i deltid Totalt tal på kvinner i eininga 1 2 Totalt tal på menn i eininga 3 2 Årsverk Myra Psyk. Dagsenter 1,5 2 Evt. kommentarar: * Fram til april 2008 var psykiatrisk sjukepleiar lagt til NAV. I samband med at vedkomande gjekk ut av stillinga, vart det gjort endringar i organiseringa slik at psykiatrisk sjukepleiar organisatorisk vart lagt under Pleie- og Omsorgsavdelinga. NAV fekk prosjektmidlar frå sosial- og helsedirektoratet i 2008 til å finansiera ¾ av ei stilling for bustadsosialt arbeid inntil ein 3-års periode. Deler av lønnsmidlane til psykiatrisk sjukepleiar gjekk til å finansiera den kommunale delen av stillinga. Stillinga var på plass primo november 2008. I tillegg til denne stillinga fekk kommunen prosjektmidlar til å dekke 75 % av ei stilling knytt til rusarbeid, men administrasjonssjefen såg ikkje at det var økonomisk mogleg å finansiere det resterande grunna ein vanskeleg økonomisk situasjon, 54 Side 104

samt ei føring om at stillinga skulle vidareførast etter prosjektperioden. ** Vestnes kommune fekk midlar til å gjennomføre Kvalifiserings-programmet i 2008. I den samanheng vart noko av midlane nytta til å engasjere ein person i 40 % stilling i samband med innføring og koordinering av tiltak ovanfor kandidatar i programmet. 4. Oversikt over sjukefråver For kommunen samla (%) For denne driftseininga (%) Fråver barns sjukdom 0,3 under Eigenmeldt sjukefråver (1-24 dagar) 0,9 under Legemeldt sjukefråver 1-9 dagar 0,8 under Legemeldt sjukefråver 10-39 dagar 3,5 under Legemeldt sjukefråver over 40 dagar 4,8 under Totalt fråver 10,3 Sjukefråveret i NAV er lågt, talet for 2008 ligg på 2,3 % for kommunalt tilsette. Fråveret ligg lågt også for statleg tilsette. 5. Budsjett og rekneskapstal Ansvarsnummer Ansvarsnamn Rekneskap 2008 Budsjett 2008 Avvik 3201 Sosialkurator-tenester 1 572 1 537-35 3202 Øk sosialhjelp 1 673 1 695 3203 Edruskapsvern 504 * 3207 Dagsenter psykiatri 1 263 1 263 3208 Psykiatri 427 427 3209 Kvalifiseringsprogrammet 1 673 ** * Prosjektmidlar frå staten kr. 375 000,- ** Statlege midlar i 2008 kr. 740 000,- Kommentarar: (avvik i høve til rekneskap/budsjett og resultat): Underskot på sosialhjelpsutbetalingar i 2008 vart dekt ved midlar frå kvalifiseringsstønaden. Dette fordi ein kom seint i gong med brukaroppfølging. Kartleggingsarbeidet tok tid, slik at mange av dei som skulle inn på kvalifiseringsprogrammet fekk sosialhjelp i påvente av at det vart lagt til rette for eit individuelt tilpassa program. 6. Driftsåret 2008 T.d. Kva har fungert godt og kva har fungert mindre godt. Utfordringar. Spesielle hendingar/endringar i løpet av året. Samanslåing av dei tre forvaltningsområda; kommunal sosialteneste, NAV Arbeid og NAV trygd har vore ein spanande, men også utfordrande prosess. Opplæringsløpet i 2008 har vore svært omfattande på dette kontoret fordi ein frå starten valde å fordele oppgåver på tvers av forvaltningsområda. Det vil seie at ein kommunalt tilsett i NAV, i tillegg til oppgåver etter sosialtenestelova, har oppgåver etter folketrygdlova og arbeidsmarknadslova. Dei statleg tilsette behandlar også oppgåver etter sosialtenestelova. Med ein omfattande portefølje i NAV og i underkant av 10 stillingsheimlar totalt, vert kontoret mindre sårbart med ein slik generalistmodell. Dei tilsette frå dei tre tidligare etatane har ein spisskompetanse, som ein forsøker å oppretthalde. Opplæring, både i høve ulike fagsystem, lovverk og nye arbeidsmetodar, stiller store krav til dei tilsette. Arbeidsmengda har vore stor og dei tilsette har vist omstillingsvilje og fleksibilitet for å få kontoret til å fungere etter intensjonen. Sjølv om mange ting framleis ikkje er på plass, har Vestnes fått positiv tilbakemelding frå sentralt hald om at kontoret har ein styrke når det gjeld å dele kunnskap og saksområde på tvers, noko som er i tråd med ei heilskapleg tenking i NAV. NAV har samarbeid med andre einingar i kommunen i ulike fora. 55 Side 105

Psykiatrisk dagsenter har funne ein plass i NAV-organisasjonen. Senteret har ein viktig funksjon både med tanke på å vere ein sosial treffstad for mange, som førebygging av innleggingar i institusjon og ikkje minst ein arena for dei som treng ein start for å kome i meiningsfylt aktivitet og i arbeid på sikt. I løpet av 2008 har fleire yngre brukarar nytta dagsenter-tilbodet. Ved utgangen av året var det ca. 20 personar som nytta tilbodet. I løpet av 2008, etter at ein fekk på plass prosjektstillinga, har NAV kontoret fått starta opp med nokre av dei store utfordringane i høve bustadsosialt arbeid. Dette gjeld særleg personar som har rusproblem (kombinasjonen rus/psykiatri og samansette behov). Her kan nemnast til dømes økonomiske problem/gjeldsproblematikk, utilfredsstillande butilhøve, behov for tett oppfølging i eit behandlingsløp, oppfølging for å meistre dagleglivet og finne og dra nytte av tilbod om aktivitet og arbeid. Det har vore aktivt jobba med anslagsvis 35 personar i NAV, men ein kjenner til at talet ligg langt over dette. Ein har fått auka kjennskap til at det eksisterer eit miljø for omsetting og bruk av illegale rusmidlar i kommunen. 7. Avsluttande kommentarar Særlege forhold som driftsleiaren ynskjer å orientere politisk leiing om: Hovudmålsettinga i NAV-reformen er at alle som kan og vil skal kome i arbeid og aktivitet og færre skal gå på stønad. Det skal vere ei dør inn til alle tenester. NAV skal ha fokus på sjukefråver og tilby arbeidslivet støtte, både på systemnivå og ved å følge opp enkeltsaker. NAV Arbeidslivssenter i Møre og Romsdal og lokalkontoret skal bistå IA-virksomheter som har høgt sjukefråver. Med regjeringa si satsing på Kvalifiseringsprogrammet er det ei målsetting at m.a. sosialhjelpsmottakarar eller andre med ei perifer tilknytning til arbeidslivet, skal kome i arbeid eller bli avklart med tanke på ei trygdeløysing. Dei som har delteke i Kvalifiserings-programmet skal ikkje attende til sosialhjelp. Ein særleg innsats her vil føre til at sosialhjelpsutgiftene går ned. Det kan nemnast at Vestnes i mange år har hatt låge utgifter til sosialhjelp sett i høve andre kommunar med tilsvarande innbyggartal. Aukande arbeidsløyse kan gjere at personar som får redusert inntekta ved at dei går over på dagpengar, vil trenge økonomisk rådgjeving og ulike økonomiske stønader i periodar. Som nemndt har NAV kontoret fått starta opp med nokre av dei store utfordringane i høve bustadsosialt arbeid. Ein del innbyggjarar i Vestnes kommune slit med omfattande rusproblematikk, noko som vil kreve ein større innsats for å møte problematikken på ein tilfredsstillande måte. Ved tildeling av prosjektmidlar har kommunen gitt eit oppdrag om å utarbeide bustadsosial handlingsplan. Ein har mål om å leggja fram ei skisse for politikarane i første halvdelen av 2009. 56 Side 106

Årsmelding for 2008 Barne- og ungdomstenestene Driftsleiar: Helene Brendeløkken 1. Presentasjon av eininga (generell orientering) Tenesteområde, lovheimel etc: Barneverntenesta Lov om Barneverntjenester/ Barnevernloven Helsestasjonen Lov om Helsetenester Pedagogisk-psykologisk teneste Opplæringslova Sosiale tenester for barn og unge Lov om sosiale tenester/ Sosialtenestelova, kap. 4 Avlastningsbustad/ Barnebustad Besøksheimar/ Støttekontakter Omsorgsløn Individuell plan Vestnes Ressurssenter Spes.ped. - førskule, grunnskule, vidaregåande skule Opplæringslova Vaksne grunnskule, spesialundervisning Opplæringslova, kap 4A Vaksne innvandrarar norsk og samfunnskunnskap Introduksjonslova 2. Målsetting / formål Vedtekne mål / målsetting (kort om driftseininga): Barne- og ungdomstenestene skal yte samordna og heilskaplege tenester til barn, unge og deira familiar. I tillegg skal Vestnes Ressurssenter yte opplæringstenester til vaksne. Mål: Ei dør inn Ei primærkontakt for brukarane Prioritere førebyggande arbeid Tidleg hjelp til alle og spesielt til utsette barn og foreldre Vere ein synleg teneste, - arbeide ute der barn og unge oppheld seg Yte kvalitetssikra tenester på alle fagområde 3. Oversikt over fast tilsette 31.12.2007 31.12.2008 Tal på årsverk 32,9 33,7 Tal på tilsette i deltid 15 14 Totalt tal på kvinner i eininga 38 37 Totalt tal på menn i eininga 7 7 Evt. kommentarar: Utviding av fast tilsette er på Sosiale tenester for barn og unge (tilbod til funksjonshemma born). 57 Side 107

4. Oversikt over sjukefråver For kommunen samla (%) For denne driftseininga (%) Fråver barns sjukdom 0,3 0,1 Eigenmeldt sjukefråver (1-24 dagar) 0,9 0,8 Legemeldt sjukefråver 1-9 dagar 0,8 0,3 Legemeldt sjukefråver 10-39 dagar 3,5 2,5 Legemeldt sjukefråver over 40 dagar 4,8 5,1 Totalt fråver 10,3 8,9 5. Budsjett og rekneskapstal Ansvarsnr Ansvarsnamn Rekneskap 2008 Budsjett 2008 Avvik (negativt avvik er minus) 2411 Pedagogisk-psykologisk teneste 2 210 2 577 367 2700 Adm. Barne- og ungdomstenestene 651 873 222 2701 Vaksenopplæring 876 936 60 2702 Sal av tenester grunnskule 200 36-163 2703 Sal av tenester vidaregåande skule 34 26-9 2707 Spesialpedagogisk hjelp til førskulebarn 780 778-3 3101 Helsestasjonen 1 971 1 844-128 3102 Jordmorteneste 195 229 35 3204 Barneverntenesta 9 281 9 117-164 3206 Avlastningstiltak inkl. støttek.og 3 726 3 338-388 omsorgsløn 3210 Barnebustad 495 0-495 TOTALT 21 954 21 365-589 Kommentarar: (avvik i høve til rekneskap/budsjett og resultat): 2411: Vakant stilling + sjukmeldingar frå 010908 og ut året. 2700 2707: Må sjåast i samanheng då lærarar arbeider innanfor ulike område og vert belasta ulike ansvarsnr. Resultatet for Vestnes Ressurssenter blir då på + kr 107 000. 3204: Utgiftene til Barneverntenesta er innanfor tildelt budsjettramme i 2008. I 2007 måtte ein tilføre 2 mill. kr for å få budsjettet i balanse. 3206 + 3210 - Sosiale tenester for barn og unge: Det er her budsjettsprekken ligg, - kr 883 000. Fleire foreldre treng avlastningstiltak i form av besøksheim, avlastning i avlastningsbustadene eller støttekontaktordningar. Noen foreldre har avlastningstiltak i kombinasjon med omsorgsløn. Utgiftene til Sosiale tenester for barn og unge ser ein føre seg vil auke framleis i 2009. Barnebustad vart oppretta 1. oktober 2008. Fram til den datoen vart utgiftene ført på 3206. Fleire av brukarane kjem inn under ordninga ressurskrevande brukarar, og kommunen får såleis refundert 85% av utgifter som overstig ca 840.000. Desse midlane blir inntektsført sentralt i kommunen. Driftsresultatet for BUT er såleis noko betre enn det som kjem fram i rekneskapen ovanfor (ansv 3206 og 3210) 58 Side 108

6. Driftsåret 2008 T.d. Kva har fungert godt og kva har fungert mindre godt. Utfordringar. Spesielle hendingar/endringar i løpet av året. 1. Den største utfordringa for driftseininga var i 2008 og er framleis i 2009 dei mellombelse lokala der dei tilsette skal utføre arbeidet sitt. Då ombygging av Ressurssenteret var ute på anbud i 2008, vart heile prosjektet lagt på is grunna for høge kostnader. Vestnes Ressurssenter var då allereie tømt, og skuledrifta vart spreidd på 2 og etter kvart 3 bygg. Så skuleåret 2008/2009 har gått i dårlege og alt for tronge lokale. På tidlegare Hjelpepleieskulen deler Barneverntenesta og Vestnes Ressurssenter på bygget som i tillegg til å vere alt for lite, er kvalitetsmessig under det som normalt vert akseptert. Det gjeld m.a. luftkvalitet/ ventilasjon, temperatur, manglande isolasjon mellom romma, lekkasjar i røropplegget, krypdyr og smågnagarar inne i bygget. På PPT er det pressa inn mest mogleg personell for å avhjelpe situasjonen. Når ein m.a. berre har tilgang til eitt toalett der 11 personar fast + eksterne møtedeltakarar, blir situasjonen ikkje god. Parkering er òg eit stort problem på området rundt PPT og Hjelpepleieskulen. 2. PP-tenesta hadde ein vanskeleg bemanningssituasjon hausten-08. Samstundes som ein tilsett fekk innvilga permisjon frå 01.09.2008, vart det fleire langtidsjukmeldingar frå same dato. Resultatet vart at PPT var bemanna med 1 fagperson i perioden fram til årsskiftet. For å avhjelpe den vanskelege situasjonen gjekk ein inn avtalar med alle skulane om å setje av ein ressurs til å utføre PPT-arbeid med økon. refusjon frå PPT. Samstundes som ein fekk inn ein vikar i deltidsstilling for å arbeide med barnehagesaker. Likevel vart det uråd for PPT å vere tilgjengeleg i det omfang som er normalt, med berre ein av dei faste fagpersonane i arbeid. 3. På tross av dei rom-messige utfordringane, vil eg som driftsleiar gje honnør til personalet på alle fagområde, som i tillegg til å drifte sitt eige fagområde, har drive Barne- og ungdomstenestene framover på ein god måte. Av viktige ting som har kome på plass i den prosessen er: * Dei tverrfaglege, geografisk inndelte teama og felles henvisningsskjema * Arbeid med individuell plan sett i system gjennom bruk av nettbasert program; SamPro * Etablering av nettverk for lærarar og assistentar med ansvar for minoritetsspråklege elevar i grunnskulen + mottaksmøte for nye innvandrarfamiliar * Tettare samarbeid mellom grunnskulane og Barneverntenesta * Førebuing til etablering av gruppetiltak realisert i 2009 7. Avsluttande kommentarar Særlege forhold som driftsleiaren ynskjer å orientere politisk leiing om: Eit felles bygg med funksjonell utforming er avgjerande for at eininga skal utvikle seg vidare i retning av dei overordna visjonane, sjå punkt 2. Det ombygde ressurssenteret som er teikna av arkitekt i samarbeid med ansvarspersonar på alle fagområde, vil ivareta dei viktige funksjonane, slik eg ser det. Eg er glad for at det no er bestemt at bygget skal realiserast. Ein lang og tung periode for driftseininga vil vere over sommaren 2010, og muligheitene opnar seg med tanke på ei dør inn til samordna tenester. 59 Side 109

Årsmelding for 2008 Vestnes kulturskule Driftsleiar: Elsa Rypdal 1. Presentasjon av eininga (generell orientering) Tenesteområde, lovheimel etc: Lovfesta i Opplæringslova 13.6 Vestnes kulturskule er eit ressurs- og kompetansesenter innafor kultur i kommunen (jfr. Srategisk plan Skapende læring) Kulturskulen har tilbod til alle aldersgrupper innafor faga instrumental, sang, dans, biletkunst, teater, figurteater, skrivekunst, musikkterapi, tilrettelagt undervisning for ulike hjelpebehov individuell og gruppeundervisning. Kurs for vaksengrupper. Fritidstenestene og Myra kulturbygg (inkl. varmebassenget) er også innafor eininga. Utanom open publikumsbading, har vi m.a. kurs i Aquafrisk, vanntilvenning, babysvømming og rehabilitering. Vi sel instruktør- og dirigentteneste til kor og korpsa i kommunen. Barnehagane, skulane, Dagsenter, Hellandtun og andre kommunar kjøper også teneste frå oss. Kulturskulen har ansvar for Ungdomens Kulturmønstring og leier Kulturforum Den kulturelle skulesekken) i Vestnes. Pr. veke er vel 1000 personar brukarar av våre tilbod. Kulturskulen er ein svært aktiv bidragsytar i lokalsamfunnet. Vi er delaktige (direkte/indirekte) i dei fleste kulturarrangement i kommunen. Vi har faste kulturinnslag på Vestnes Frivilligsentral, sjukeheimen og kommunestyremøta. Vi arrangerer konsertar, danseforestillingar, teaterframsyningar, kunstutstilling og julespel. Fleire elevar ved vår skule har oppnådd topplaseringar ved ulike tevlingar og meisterskap regionalt og på landsbasis. Vi er ein stor bidragsytar når det gjeld elevar til dei ulike musikk/dans og dramalinjene i fylket. Verksemda vår har fått god omtale i media lokalt, nasjonalt og internasjonalt. Personalet har til no vore stabilt og representerer eit breitt fagmiljø med høg kompetanse. 2. Målsetting / formål Vedtekne mål / målsetting (kort om driftseininga): Vestnes kulturskule er ein skule for alle i kommunen. Kvalitet, tilpassa opplæring og samarbeid er viktige hovudmål for verksemda. Vi har fokus på meistring, oppleving og auka livskvalitet for menneske med ulike hjelpebehov (gjeld både barn og gamle), opplæring for rekruttering til det lokale kulturlivet og talentutvikling for dei som ønskjer kulturfag som framtidig profesjon Målet bør være at alle i kommunen som ønskjer det skal få høve til opplæring i ulike kulturafag, MEN.. Grunna m.a. auka elevbetaling og reduksjon i tilboda vart det ein vesentleg reduksjon i elevtalet hausten 2008; frå 516 til 384 = 132 elevar ( sjå GSI statistikk), i tillegg auka ventelistene til 53 elevar. 3. Oversikt over brukargruppe og tilsette 31.12.2007 31.12.2008 Tal på årsverk 11 10 Tal på tilsette i deltid 11 9 Totalt tal på kvinner i eininga 9 9 Totalt tal på menn i eininga 8 6 Evt. kommentarar: I tillegg kjøper vi teneste frå Aaram (reinhald bassenget), ca. 80% danselærar frå Operaen i Kristiansund, ca 20% fløytelærar frå Molde kulturskule og 50% (piano, fiolin, cello) Møremusikarar frå Møre og Romsdal fylke. I samband med Myra/fritidstenestene engasjement for assistentar og badevakt 60 Side 110

tilsv.10% stilling. I kommunestyremøte 26.06.08 vart det vedtatt ein reduksjon på kr.450 000 i nettobudsjettet for Kulturskulen hausten 2008. Grunna avtaleverk og bindande kontrakter, kunne nedbemanninga ikkje trå i kraft umiddelbart. Følgande stillingsreduksjonar vart sett i verk; august 23% dirigent, oktober 50% slagverkslærar, desember 20% fløytelærar (Molde kommune). Dei resterande stillingsreduksjonane vert effektuert i vårhalvåret 2009. Dette gjeld dirigent 18,42%, teater/skrivekunst/figurteater + div. 44%, biletkunst 50%, Møremusikarane 50% + assistentstillingar i Fritidstenestene. Nettoramma for 2009 skal reduserast med 1,1million kroner. 4. Oversikt over sjukefråver For kommunen samla (%) For denne driftseininga (%) Fråver barns sjukdom 0,3 0,3 Eigenmeldt sjukefråver (1-24 dagar) 0,9 0,4 Legemeldt sjukefråver 1-9 dagar 0,8 0,3 Legemeldt sjukefråver 10-39 dagar 3,5 2 Legemeldt sjukefråver over 40 dagar 4,8 4,5 Totalt fråver 10,3 7,4 5. Budsjett og rekneskapstal Ansvarsnummer Ansvarsnamn Rekneskap 2008 Budsjett 2008 Avvik 2601 Vestnes kulturskule 3 351 2 492-858 2602 Sal kor/korps 236 150-87 2603 Sal 81 38-44 skule/barneh./andre 2604 Fritidstenestene 725 614-112 2605 Myra kulturbygg 518 570 52 2606 UKM 20-20 Kommentarar: (avvik i høve til rekneskap/budsjett og resultat): Rekneskapstala for 2008 er på ingen måte hyggjeleg å presentere. I likheit med grunnskule er det vankeleg å iverksette sparetiltak midt i skuleåret (sjå kommentarar punkt 3.) Prosessen i høve avvikling av kontrakter og oppseiing av personale tar tid. Her kjem lov og avtaleverk samt menneskelege omsyn inn i bildet. Overforbruket på løn og kjøp av teneste skuldast i hovudsak dette (+ lønsoppgjeret.) Sjå løn:2601.3830.1010 1099 (- kr.848 000) og kjøp av teneste 2601.3830.1127 + 1330 + 1352. (-kr.230 000) Når det gjeld løn må ein sjå dette i samanheng med refusjon av fødselspengar/sjukepengar (+ kr.209 000). I redusert ramme frå kommunestyret vart det forutsett at auka elevinnbetaling (frå 2100-3100pr.år) på kr.200 000. Då elevtalet vart redusert med 132 elevar hausten2008, tilsvara dette ein inntektsreduksjon på ca. kr.200 000. 6. Driftsåret 2008 T.d. Kva har fungert godt og kva har fungert mindre godt. Utfordringar. Spesielle hendingar/endringar i løpet av året. Året 2008 har vor eit annus horribilis for Vestnes kulturskule. 61 Side 111

Ein plutseleg reduksjon på ca.35 % av nettoramma pregar elevar, foresatte, kundar, samarbeidspartnarar og dei tilsette. Eg beklagar at sparetiltaka ikkje let seg gjennomføre for 2008. Dette vil vi rette opp i 2009, då er vi førebudd og vil kunne iverksette dei tiltaka som trengs for å nå ramma som kommunestyret har sett. Av positive ting vil eg nemne dei flotte elevane som gler oss alle med gode opplevingar, prestasjonar, livsglede og formidling av erverva kunnskap gjennom heile året. Karoline Tomren Utgård fekk tildelt Drømmestipendet (finansiert av Norsk tipping i regi av Norsk kulturskuleråd.) Personalet saman med 6 biletkunstnerar frå Møre og Romsdal vart invitert til Serbia i september der vi heldt konsertar, teaterforestilling for barn frå barneheim og skule og kunstutstilling saman med serbiske kunstnarar. Dette i tråd med nasjonale føringar vedk. internasjonalt kultursamarbeid. 4 tvstasjonar fulgte oss på turen, og millionar av sjåarar i Aust - Europa har fått god informasjon/reklame om Vestnes og Møre og Romsdal. Arbeids og sosialdepartementet i Serbia kosta opphaldet vårt. På prosjektfronten har Vestnes kulturskule fått plass i eit 3årig prosjekt FOKUS 3, - eit utviklingsprosjekt i regi av Norsk kulturskoleråd (med statlege utviklingsmidlar) der 16 kulturskular i Møre og Romsdal og Sogn og Fjordane skal bli fagleg og ledelsesmessig rusta til oppgava som ressurs og kompetanseenter for kultur i kommunane. Vestnes kulturskule har i 2008 med 3 elevar i det regionale talentutviklingsprogrammet administrert av Molde kulturskule. 7. Avsluttande kommentarar Særlege forhold som driftsleiaren ynskjer å orientere politisk leiing om: Kulturskulane er eit ungt skuleslag. Vestnes kulturskule (musikkskulen) starta i 1973. Det har skjedd ei rask utvikling, og fram til 2008 var vi den 4. største skulen i Møre og Romsdal og sett på som ein føregangsskule i landssamanheng. Ufrå folketalet i kommunen har vi høg prosentdekning av elevtal i kulturskulen. Dette viser også KOSTRA-tal. Det tala derimot ikkje viser er at kostnadane pr elevplass i Vestnes kulturskule er vesentleg lågare enn landsgjennomsnittet som er ca. kr.10 000 pr elev. I Vestnes kulturskule utgjer ein elevplass gjennomsnitleg ca. kr.5500. No er vi sett tilbake til situasjonen slik han var i 1990, Vi må stake opp nye vegar for verksemda. Vi er i ferd med å bli ein kulturskule i namnet, men ikkje i gavnet då fleire fagtilbod vert avslutta i 2009. Sjølv om kulturskulane er lovfesta syner det seg at utan føresegner til lova er kulturskulane prisgitt dei økonomiske prioriteringane i den enkelte kommune. I fallet hadde ikkje Vestnes kulturskule ei einaste statleg grein å halde seg fast i. Vi set vår lit til og vil arbeide opp mot sentrale styresmakter i håp om at det statlege øyremerka tilskotet for kulturskulane vert gjeninnført, ventelistegaranti oppretta og føresegner til lova kjem på plass. 62 Side 112

Årsmelding for 2008 Helland barnehage Driftsleiar: Liv Hilde Storås 1. Presentasjon av eininga (generell orientering) Tenesteområde, lovheimel etc: Barnehage, arbeider etter Lov om barnehage. Sentral forskrift: Rammeplan for barnehage 2. Målsetting / formål Vedtekne mål / målsetting (kort om driftseininga): Lov om barnehagar; 1 Formål; Barnehagen skal gi barn under opplæringspliktig alder gode utviklings- og aktivitetsmuligheter i nær forståelse og samarbeid med barnas hjem 2 Barnehagens innhold; Barnehagen skal være en pedagogisk virksomhet... Helland barnehage har ein visjon; Lyst på læring, og vi arbeider for å sikre dette ved å legge vekt på Tryggleik, Trivsel og Tid til barna. 3. Oversikt over brukargruppe og tilsette 31.12.2007 31.12.2008 Tal på barn under 3 år 41 39 Tal på barn over 3 år 58 65 Tal på årsverk 22,5 25,62 Totalt tal på menn i eininga 0 0 Totalt tal på kvinner i eininga 28 34 Tal på tilsette i deltid (samla begge kjønn) 5 8 Evt. kommentarar: Tal på årsverk er inkludert ekstra-assistentar og utan reinhald og vaktmestertenestene. Vi har hatt ei auke på ei halv avdeling frå vi i desember 2007 hadde 2,5 avdeling ved midlertidige barnehageplassar ved Ressurssenteret, til at vi i desember 2008 har 3 avdelingar ved Helland barnehage Øvre. I tillegg til 4 avdelingar ved Helland Nedre. Barna kan ha heil, 4 dg/v, 3 dg/v, halvplass eller 2 dg/v. 4. Oversikt over sjukefråver For kommunen samla (%) For denne driftseininga (%) Fråver barns sjukdom 0,3 1 Eigenmeldt sjukefråver (1-24 dagar) 0,9 1,1 Legemeldt sjukefråver 1-9 dagar 0,8 2,8 Legemeldt sjukefråver 10-39 dagar 3,5 6,5 Legemeldt sjukefråver over 40 dagar 4,8 4,9 Totalt fråver 10,3 16,2 63 Side 113

5. Budsjett og rekneskapstal Ansvarsnummer Ansvarsnamn Rekneskap 2008 Budsjett 2008 (neg. avvik er minus) 2241.2011 Helland barnehage 3 393 3 013-380 Kommentarar: (avvik i høve til rekneskap/budsjett og resultat): Eit overforbruk på 13 %. Eit forholdsvis stort overforbruk som skriv seg i stor grad frå ekstra kostnader etter flytting til Helland Øvre. Auka husleige og auka reinhaldsutgifter og ein del kostnader som følge av flytting og utviding til den 3. avdelinga. Ikkje alt nødvendig utstyr var på plass etter flytting. Faste stillingar, løn vikarar permisjon utan løn og svangerskapspermisjon ligg 10 % over budsjettert. Vi ligg også 60 000 over i høve til permisjonar med lønn. Dette er mest permisjonar som tilsette har rett til etter Vestnes kommune sitt permisjonsreglement. 6. Driftsåret 2008 T.d. Kva har fungert godt og kva har fungert mindre godt. Utfordringar. Spesielle hendingar/endringar i løpet av året. Vi flytta frå midlertidige barnehageplassar ved Ressurssenteret til Helland øvre i mai 2008. Dette gjorde vi utan å stenge avdelingane, med ein stor ekstra innsats frå tilsette. Dette fortjener dei ros for. Mykje praktisk arbeid samstundes som ein skal gje eit godt tilbod til barna kjem ikkje av seg sjølv. Vi synest å ha merka at BUT tenestene og då særleg Pedagogisk Psykologisk Tenestekontor har hatt mindre tilsette enn dei skal. Det er viktig at støtteapparat rundt barnehagen er tilstrekkeleg for å hjelpe barn med særlege behov. 7. Avsluttande kommentarar Særlege forhold som driftsleiaren ynskjer å orientere politisk leiing om: Det har til no vore mykje fokus på nok antall barnehageplassar, og det er bra. Vidare håper eg at engasjementet kan kome også for arbeidet for kvaliteten i barnehagen. Foreldre som har barna sine i barnehagen forventar (med rette) at barna deira vert gitt eit godt pedagogisk tilbod, med mykje omsorg og tid til barna. Barnehagen står for mykje bra, og personalet er barnehagen sin viktigaste ressurs. Tydelege krav og forventningar til dei som arbeider der på den eine sida, og gode rammebetingelsar på den andre, som td tid og ressursar til kompetanseheving og personale nok til den mangfaldige barnehagedagen. Elles har vi råbygget til ei 4. avdeling ståande klart for utbygging. Etter første prioritetssøknadane til hovudopptaket i år kunne vi hatt bruk for denne avdelinga. Vi håper at denne avdelinga kan verte utbygd i løpet av vinteren slik at vi er førebudd til neste hovudopptak. 64 Side 114

Årsmelding for 2008 Gardstunet barnehage Driftsleiar: Beate Nerås 1. Presentasjon av eininga (generell orientering) Tenesteområde, lovheimel etc: Barnehage, arbeider etter Lov om barnehage. Sentral forskrift: Rammeplan for barnehage 2. Målsetting / formål Vedtekne mål / målsetting (kort om driftseininga): Gardstunet barnehage er godkjend med 42 plassar for barn i alderen 1-5 år, fordelt på to avdelingar. Ei utvida småbarnsavdeling, og ei storbarnsavdeling. Vi fikk ikkje ei rein småbarnsavdeling, 4 (fødd 05) gjekk også på småbarnsavdelinga. 3. Oversikt over brukargruppe og tilsette 31.12.2007 31.12.2008 Tal på barn under 3 år 12 12 Tal på barn over 3 år 27 26 Tal på årsverk 8,33 8,33 Totalt tal på menn i eininga 0 0 Totalt tal på kvinner i eininga 11 11 Tal på tilsette i deltid (samla begge kjønn) 3 6 4. Oversikt over sjukefråver For kommunen samla (%) For denne driftseininga (%) Fråver barns sjukdom 0,3 Under Eigenmeldt sjukefråver (1-24 dagar) 0,9 Over Legemeldt sjukefråver 1-9 dagar 0,8 Under Legemeldt sjukefråver 10-39 dagar 3,5 Over Legemeldt sjukefråver over 40 dagar 4,8 Over Totalt fråver 10,3 Over Dersom driftseininga har færre enn 10 årsverk, vert det oppgitt om sjukefråveret i eininga ligg over eller under nivået for kommunen samla. 65 Side 115

5. Budsjett og rekneskapstal Ansvarsnummer Ansvarsnamn Rekneskap 2008 Budsjett 2008 Avvik (neg. avvik er minus) 2271 Gardstunet barnehage 1.149 1.505 356 Kommentarar: (avvik i høve til rekneskap/budsjett og resultat): Refusjon på sjukefråver er høgare enn utgifter til vikarar. Dette utgjer mindreforbruket. 6. Driftsåret 2008 T.d. Kva har fungert godt og kva har fungert mindre godt. Utfordringar. Spesielle hendingar/endringar i løpet av året. Vi har hatt dugnad på naturleikeplassen vår, der det blei gjort vedlikehald og utbygging av nye naturleiker. Foreldre/føresette har vist ein positiv dugnads ånd. Vi fekk ein ny sykkelsti, etter at vi fekk asfaltere eit lite areal utanfor barnehagen. Utfordringar: Dette barnehageåret har det vore eit stort sjukefråver, og mest langtidssjukemelding. Det har vore vanskeleg å skaffe vikarar. Det er stort behov for å skifte ut eit leikeapparat, og elles opprusting av uteområdet. Satsingsområdet for barnehagen har vært snakkepakken som er eit pedagogisk verkty for språkstimulering. Det har vært eit veldig interessant emne å jobbe med. Klare retningslinjer for disponering av fjøs og arbeidsoppgåver mangla, og gjorde det vanskeleg å førehalde seg til. Etter ein grundig gjennomgang og nedskrivne retningslinjer er no dette på plass, og gardsbiten i barnehagen fungerar i dag bra. Barnehagen fekk permanent godkjenning med 42 plassar, der småbarn auka frå 18 til 24 plassar. Dette har fungert bra. 7. Avsluttande kommentarar Særlege forhold som driftsleiaren ynskjer å orientere politisk leiing om: Det er eit stort behov for kompetanseheving i barnehagane. Førskulelærarar er ein mangelvare og det er noko ein bør sette søkelys på, for å få fleire fagutdanna inn i barnehagane. Gardstunet har muligheit med innreiing av eit ekstra rom, for å kunne utvide barnegruppa med ytterlege 6 heile plassar. Dette er noko det er behov for. 66 Side 116

Årsmelding for 2008 Tresfjord barnehage Driftsleiar: Kristin Helene Ødegård 1. Presentasjon av eininga (generell orientering) Tenesteområde, lovheimel etc: Barnehagen vert driven etter Lov om barnehagar med forskrifter. Rammeplan for barnehagar, er ei forskrift til barnehagelova. Plana legg ikkje detaljerte føringar for verksemda, men gjev retningslinjer for barnehagen sitt innhald og oppgåver. Vidare har barnehagen vedtekter, der det vert sagt noko om korleis ein skal drive barnehagen. Barnehagen har årsplan og utviklingsplan. Utifrå dette lagar vi periodeplanar som vi deler ut til foreldra. Evt månadsplanar og vekeplanar. Barnehagen er godkjent for 24 plassar for barn i alderen 1 5 år. Den er organisert i to basar, ein storbarnsbase og ein småbarnsbase. 2. Målsetting / formål Vedtekne mål / målsetting (kort om driftseininga): I barnehagen si årsplan som mål for arbeidet med barna: Vi vil at barna skal ha gode utviklingsmoglegheiter for eit godt verbalt og nonverbalt språk. Vi vil at barna skal ha eit stimulerande språkleg miljø, prega av leik, lærelyst og utforskingslyst. Vi arbeider spesielt med språk og språkutvikling, og nyttar to ulike pedagogiske verkty til dette, Snakkepakken og Tras (tidleg registrering av språk). Dette er nærare utdjupa i barnehagen si årsplan. For dei tilsette har vi følgjande mål: Få betre kjennskap til det metodiske opplegget Snakkepakken, og ta det i bruk i kvardagen Auka kompetanse om barns medvirkning Auka kompetanse om rammeplanen sine sju fagområde Få kunnskap og erfaring om å betre overgongen mellom barnehage og skule (samarbeidsprosjekt med Nesset og Rauma kommune) DELMÅL Gjennomføre regelmessige samlingar med Vike og Skorgen barnehage der punkta over er tema Nytte snakkepakken som metodisk opplegg Fortsette å bruke TRAS som eit observasjonsverkty Utarbeide plan for overgang mellom barnehage og skule 3. Oversikt over brukargruppe og tilsette 31.12.2007 31.12.2008 Tal på barn under 3 år 6 4 Tal på barn over 3 år 19 19 Tal på årsverk 5,18 5,28 Totalt tal på menn i eininga 0 0 Totalt tal på kvinner i eininga 8 9 Tal på tilsette i deltid (samla begge kjønn) 5 7 Evt. kommentarar: I punktet om tilsette i deltid, reknar eg ikkje med driftsleiar og pedagogisk leiar. Driftsleiarstillinga er totalt 100% når ein slår saman Tresfjord og Vike. Pedagogisk leiar er i tilllegg til si 80 % stilling, tilsett i ei 20% stilling gjennom ressurssenteret. Ho arbeidar som spesialpedagog i barnehagen i den stillinga. 67 Side 117

4. Oversikt over sjukefråver For kommunen samla (%) For denne driftseininga (%) Fråver barns sjukdom 0,3 0,4 Eigenmeldt sjukefråver (1-24 dagar) 0,9 2,2 Legemeldt sjukefråver 1-9 dagar 0,8 1,4 Legemeldt sjukefråver 10-39 dagar 3,5 0,3 Legemeldt sjukefråver over 40 dagar 4,8 4,4 Totalt fråver 10,3 8,7 5. Budsjett og rekneskapstal Ansvarsnummer Ansvarsnamn Rekneskap 2008 Budsjett 2008 Avvik 2211.2011 Tresfjord barnehage 1137 1175 38 6. Driftsåret 2008 T.d. Kva har fungert godt og kva har fungert mindre godt. Utfordringar. Spesielle hendingar/endringar i løpet av året. Starten på året baud på utfordringar då vi mangla pedagogisk leiing dei fire fyrste månadane. Ei av våre faste tilsette fekk dispensasjon frå utdanningskravet for denne perioden. Mangel på fagfolk har bestandig vore ei utfordring i barnehagen vår. I august fekk vi ny pedadogisk leiar i 100% fast stilling, noko vi er svært nøgde med! Det har til tider vore høgt sjukefråver, både eigenmeldt fråver, men også langtidssjukemeldingar. Det er svært vanskeleg å få tak i vikarar, og vi opplever ofte at dei forsvinn frå barnehagen etter kort tid. Dette er sjølvsagt frustrerande for alle partar, både tilsette og barn/foreldre. Det er vanskeleg å få til stabilitet og progresjon når personalgruppa endrar seg ofte. Ein av assistentane har teke til på desentralisert førskulelærarutdanning på Høgskulen i Volda, og vil vere ferdig våren 2012. Driftsleiar Kristin Helene Ødegård har hatt 100 % stilling fordelt mellom Tresfjord og Vike barnehage frå hausten 2008. Dette har fungert godt. Det har skjedd mykje spanande og positivt for barna dette året. I april hadde vi ei skilpadde som hybelbuar, brannbilen har vore på besøk, vi har vore på besøk på Stall Wenaas og vi har sett opp ny leikestue på uteområdet. Alt i alt har det vore eit godt år i Tresfjord barnehage. Vi har klart å fylle opp dei 24 plassane barnehagen har, og barnehagen er inne i fin fagleg utvikling. Vi har eit godt personalsamarbeid, og trives godt på arbeidsplassen vår! 68 Side 118

Årsmelding for 2008 Vike barnehage Driftsleiar: Kristin Helene Ødegård 1. Presentasjon av eininga (generell orientering) Tenesteområde, lovheimel etc: Barnehagen vert driven etter Lov om barnehagar med forskrifter. Rammeplan for barnehagar, er ei forskrift til barnehagelova. Plana legg ikkje detaljerte føringar for verksemda, men gjev retningslinjer for barnehagen sitt innhald og oppgåver. Vidare har barnehagen vedtekter, der det vert sagt noko om korleis ein skal drive barnehagen. Barnehagen har årsplan og utviklingsplan. Utifrå dette lagar vi periodeplanar som vi deler ut til foreldra. Evt månadsplanar og vekeplanar. Barnegruppa er delt opp i to basar, ein for barn i alderen 1 3 år og ein for barn i alderen 3 6år. 2. Målsetting / formål Vedtekne mål / målsetting (kort om driftseininga): I barnehagen si årsplan som mål for arbeidet med barna: Vi vil at barna skal ha gode utviklingsmoglegheiter for eit godt verbalt og nonverbalt språk. Vi vil at barna skal ha eit stimulerande språkleg miljø, prega av leik, lærelyst og utforskingslyst. Vi arbeider spesielt med språk og språkutvikling, og nyttar to ulike pedagogiske verkty til dette, Snakkepakken og Tras (tidleg registrering av språk). Dette er nærare utdjupa i barnehagen si årsplan. Målsettingar : Sjå Tresfjord barnehage. Same leiing, same mål og delmål 3. Oversikt over brukargruppe og tilsette 31.12.2007 31.12.2008 Tal på barn under 3 år 10 12 Tal på barn over 3 år 14 13 Tal på årsverk 5,9 5,6 Totalt tal på menn i eininga 0 0 Totalt tal på kvinner i eininga 9 10 Tal på tilsette i deltid (samla begge kjønn) 6 9 Evt. kommentarar: Vike barnehage auka antal plassar frå 24 til 30 barnehageåret 2008/2009. Vi har fått auka personalressurs grunna dette. To av dei tilsette har 100 % stillingar, men har redusert arbeidstid barnehageåret 08/09. I punktet om tilsette i deltid, reknar eg ikkje med driftsleiar. Den stillinga er totalt 100% når ein slår saman einingane 69 Side 119

4. Oversikt over sjukefråver For kommunen samla (%) For denne driftseininga (%) Fråver barns sjukdom 0,3 1,3 Eigenmeldt sjukefråver (1-24 dagar) 0,9 1,6 Legemeldt sjukefråver 1-9 dagar 0,8 2,3 Legemeldt sjukefråver 10-39 dagar 3,5 11,8 Legemeldt sjukefråver over 40 dagar 4,8 6,9 Totalt fråver 10,3 24 Barnehagen har eit høgt sjukefråver. Dette grunna enkeltpersonar med langtidssjukemelding. 5. Budsjett og rekneskapstal Ansvarsnummer Ansvarsnamn Rekneskap 2008 Budsjett 2008 Avvik (neg. avvik er minus) 2251 2011 Vike barnehage 947 712-234 Kommentarar: (avvik i høve til rekneskap/budsjett og resultat): Høge utgifter til vikarar ved sjukefråvær (både korttids- og langtidsfråver) 6. Driftsåret 2008 T.d. Kva har fungert godt og kva har fungert mindre godt. Utfordringar. Spesielle hendingar/endringar i løpet av året. Vike barnehage har fleire år uttrykt frustrasjon i høve til barnehagebygget. Det er trangt og lite praktisk for barnehagedrift, då spesielt garderobe- og toalettforholda. Dette ser vi også i år, men tross det, har vi klart og få til eit godt samarbeid med Vike Friskule om bruk av felles areal som sfo-rom og gymsal. Vi har grunna dette, klart å gjennomføre plana med inndeling i to basar, ein for dei minste og ein for dei største barna. Generelt sett har vi hatt eit godt samarbeid med Vike friskule dette året. Også i år har vi hatt eit svært høgt sjukefråver i barnehagen. Dette har vore svært belastande for dei tilsette, og foreldra har også uttrykt frustrasjon kring ustabiliteten i personalgruppa. Det er vanskeleg å få tak i vikarar, og dei vi får tak i forsvinn ofte etter kort tid. Trass dette har vi eit godt samhald i personalgruppa. Dei har vore motiverte til å ta fatt i arbeidet med ny rammeplan, snakkepakken og tras. Frå august 2009 blir Vike barnehage privat. Overtakingsprosessen kom i gang i 2008. Det skjedde mykje på kort tid, og barnehagen har ikkje vore nøgd med måten dette vart handsama på i byrjinga, spesielt måten det vart lagt fram på frå styret i Vike montessoriskule. Dette førte til mykje usikkerheit i personalgruppa kring virksomheitsovertakinga. Frå august har Magnhild Øverås hatt permisjon frå driftsleiarstillinga si ved Vike barnehage. Kristin Helene Ødegård har vore vikar, og kombinert stillinga med tilsvarande stilling i Tresfjord barnehage. Dette er ei ordning som har fungert bra. Vi har også fått til eit samarbeid mellom dei tre barnehagane i austre del av kommunen, Skorgen, Tresfjord og Vike. Vi samlast ein gong kvar andre månad, og tek opp relevante faglege tema. Dette grunna at einingane og fagmiljøa er så små. 70 Side 120

Årsmelding for 2008 Tomrefjord barnehage Driftsleiar: May-Britt Skavnes 1. Presentasjon av eininga (generell orientering) Tenesteområde, lovheimel etc: 2-avdelings barnehage som blir driven etter barnehagelova med forskrifter. 2. Målsetting / formål Vedtekne mål / målsetting (kort om driftseininga): Tomrefjord barnehage er godkjent for barn mellom 1-5 år, og har tilsaman 36 plassar. Barnehagen har to avdelingar som blir organisert som ei småbarnsavdeling, og ei storbarnsavdeling. Pga søknadsmassene greier vi ikkje å få til ei rein småbarnsavdeling så 5 barn over 3 år (fødd 2005) gjekk på småbarnsavdelinga i 2008. Formålet med barnehagen er å gi barn under opplæringspliktig alder gode utviklings- og aktivitetsmuligheter i nær forståing og samarbeid med barna sin heim. 3. Oversikt over brukargruppe og tilsette 31.12.2007 31.12.2008 Tal på barn under 3 år 9 9 Tal på barn over 3 år 29 25 Tal på årsverk 7,7 7,5 Totalt tal på menn i eininga 0 0 Totalt tal på kvinner i eininga 9 9 Tal på tilsette i deltid (samla begge kjønn) 9 9 Evt. kommentarar: Fleire barn over 3 år gjekk på full plass i 2008 enn 2007. I høve tal årsverk er ekstraressursen rekna inn, utan den ligg vi på 7 årsverk. 71 Side 121

4. Oversikt over sjukefråver For kommunen samla (%) For denne driftseininga (%) Fråver barns sjukdom 0,3 Under Eigenmeldt sjukefråver (1-24 dagar) 0,9 Under Legemeldt sjukefråver 1-9 dagar 0,8 Over Legemeldt sjukefråver 10-39 dagar 3,5 Under Legemeldt sjukefråver over 40 dagar 4,8 Under Totalt fråver 10,3 Under Dersom driftseininga har færre enn 10 årsverk, vert det oppgitt om sjukefråveret i eininga ligg over eller under nivået for kommunen samla. 5. Budsjett og rekneskapstal Ansvarsnummer Ansvarsnamn Rekneskap 2008 Budsjett 2008 Avvik (neg. avvik er minus) 2201 2011 1 047 913-134 Kommentarar: (avvik i høve til rekneskap/budsjett og resultat): Meir vikarutgifter i høve deltidsstudent i Volda som får dekt studia av kommunen. Stort meirforbruk i høve permisjon med og utan løn. 6. Driftsåret 2008 T.d. Kva har fungert godt og kva har fungert mindre godt. Utfordringar. Spesielle hendingar/endringar i løpet av året. Etter eit vikariat ved Tresfjord barnehage var styrar på plass i barnehagen på full tid frå nyttår 2008, tilbakemeldingane frå personalet var at det var veldig positivt. Hausthalvåret har styrar igjen hatt delt jobb som barnehagekonsulent og driftsleiar, det har blitt liten styrarressurs på barnehagen då styrar har nedprioritert den delen av jobben, den delen som blir dårlegast ivaretatt er pedagogisk leiing. Likevel har vi iløpet av 2008 dreve på med to utviklingsarbeid: 2007/2008: Barns rett til medvirkning 2008/2009: Samarbeid og samanheng mellom barnehage og skule Desse to prosjekta har vi hatt saman med nettverkskommunane våre Rauma og Nesset.I den samanhengen har vi vore på fleire kurs. Eine pedagogiske leiaren har vore ute i svangerskapspermisjon i 2008, vi hadde då ein assistent på dispensasjon i den stillinga. Etter medarbeidarsamtalane i januar virka det som om alle trivast, alle gjer sitt ytterste for at drifta skal gå. Hausthalvåret 2008 har vi hatt to stk som går desentralisert førskulelærarutdaning i Volda. Det er veldig positivt samtundes er det utfordringar å dekke opp vikarbehovet når to stk er vekke ei veke pr. måned. I løpet av våren 2008 utarbeidde styrargruppa nye malar på årsplan og utviklingsplan, desse blei då delt ut ved nytt barnehageår. Veldig positivt å få samkøyrt desse planane barnehagane imellom. Visjon for barnehagen: Kvart augneblink tel 72 Side 122

Satsingsområda i årsplana er barns medvirkning, språkmiljø og språkstimulering og overgang barnehage skule. Kompetanseplana for dei tilsette føljer opp dette. Ellers har vi hatt fokus på sundt kosthald, det har komt nye retningslinjer for mat og måltider i barnehagane, og vi har lagt om kosthaldet i høve retningslinjene. Av litt større happeningar i barnehagen var klekking av kyllingar til påske, og innleigd klovn til sommaravslutning veldig populært. Det har vore 3 foreldremøte og 3 møte i samarbeidsutvalet. Viktige saker i samarbeidsutvalet har vore bussleige og rehabilitering av barnehagen. Barnehagen fekk berre positive tilbakemeldingar på brukarundersøkelsen våren 2008. Foreldra ønskjer fortsatt eit samarbeid med Vestnes kulturskule, og at vi nyttar idrettshallen ein gong i veka. Samla opplever foreldra tilbodet som barnehagen gir barna deira som viktig og lærerikt og det er passe med foreldremedvirkning, og dei får nok informasjon sei dei. 7. Avsluttande kommentarar Særlege forhold som driftsleiaren ynskjer å orientere politisk leiing om: Vi har i fleire år jobba for å få ny port og nytt gjerde mot parkeringsplassen. Dette arbeidet blir i desse dagar sluttført. Det er vi veldig glade for. Både personalet og foreldra ventar no på at det skal bli Tomrefjord barnehage sin tur til å rehabiliterast. Eg synest at foreldra og spesielt personalet har vore tolmodig i den tida som har gått sidan dei fekk beskjed om å uttale seg om teikningar og til at det fortsatt ikkje skjer noko. Personalet har til dels vanskelege arbeidtilhøve, der det med støy og temperatur har vore den største utfordringa. Pga av stor søknadsmasse til neste barnehageår (2009/2010) har vi valt å søkje administrasjonssjefen om midlertidig utviding av småbarnsgruppa. Dette for å avhjelpe ventelistene, og for at alle med rett til barnehagplass skulle få eit tilbod. Vi håpar at vi med denne positive innstillinga, til tross for vanskelege arbeidtilhøve, blir prioritert til neste års budsjett. 73 Side 123

Årsmelding for 2008 Fiksdal oppvekstsenter Driftsleiar: Asbjørn Tor Oterhals 1. Presentasjon av eininga (generell orientering) Tenesteområde, lovheimel etc: Fiksdal oppvekstsenter er samansett av 1-7 barneskule, barnehage med ei avdeling og SFO. 2. Målsetting / formål Vedtekne mål / målsetting (kort om driftseininga): Fiksdal oppvekstsenter: Arbeider for eit godt samarbeid mellom barnehagen og skulen. Ved Fiksdal skule skal vi arbeide for at alle viser ansvar, omsorg og respekt for kvarandre, og saman utviklar eit trygt og inspirerande læringsmiljø for alle. Fiksdal barnehage: Satsing på at alle barna utviklar eit godt og varierande talespråk. Dette gjennom bruk av Snakkepakken, Tras og eiga førskulegruppe med mellom anna fokus på begrepstrening innan matematikk og norsk. 3. Oversikt over brukargruppe og tilsette 31.12.2007 31.12.2008 Tal på elevar 1.-4.klasse 28 19 Tal på elevar 5.-7.klasse 25 25 Tal på elevar i ungdomsskule Tal på barn i SFO 13 10 Tal på årsverk 13,2 14,9 Totalt tal på menn i eininga 2 2 Totalt tal på kvinner i eininga 15 17 Tal på tilsette i deltid (samla begge kjønn) 8 11 Evt. kommentarar: Har spart inn litt både i skulen og SFO, men i barnehagen er det styrka bemanning. Dette både på grunn av barnetal over 24, og ekstra ressurs etter enkeltvetak. Frå hausten 2009 kjem årsverk i barnehagen til å bli redusert noko. 74 Side 124

4. Oversikt over sjukefråver For kommunen samla (%) For denne driftseininga (%) Fråver barns sjukdom 0,3 1,1 Eigenmeldt sjukefråver (1-24 dagar) 0,9 0,8 Legemeldt sjukefråver 1-9 dagar 0,8 0,6 Legemeldt sjukefråver 10-39 dagar 3,5 2,1 Legemeldt sjukefråver over 40 dagar 4,8 7,3 Totalt fråver 10,3 11,9 5. Budsjett og rekneskapstal Ansvarsnummer Ansvarsnamn Rekneskap 2008 Budsjett 2008 Avvik 2101 Fiksdal skule 4092 4114 +22 2102 Fiksdal SFO 129 146 +17 2261 Fiksdal barnehage 571 592 +20 Kommentarar: (avvik i høve til rekneskap/budsjett og resultat): Den spesielle situasjonen for Fiksdal oppvekstsenter i fjor gjorde at driftsleiar også måtte kombinere dette med lærararbeid våren 2008. Barnehagen har og drive med dispensasjon p.g.a stort søkartal, men vi har halde oss innafor arealvedtektene. Har heile året halde jamn kontroll med utviklinga av rekneskapet. Totalt vart det eit overskot på 59000 kr. 6. Driftsåret 2008 T.d. Kva har fungert godt og kva har fungert mindre godt. Utfordringar. Spesielle hendingar/endringar i løpet av året. Elevtalet i skulen held seg jamnt, god søkning til barnehagen Vanskar med gode løysingar ved sjukefråvær, ikkje lett å få vikarar. Mange yngre kvinner arbeider innan eininga, ved barns sjukdom er det dei som tek fyrste dagen. Ei aleinemor. Dette forklarar mykje av fråveret innan barns sjukdom. Ein tilset i fødselspermisjon, og tre i langtidssjukmeldingar( prosentstillingar). Skulen hadde og to innbrot i 2008, vi mista tilsaman 22 laptoppar. Dette førte til problem i starten av skuleåret 2008/2009. Kjøpte inn brukte maskiner i haust. 7. Avsluttande kommentarar Særlege forhold som driftsleiaren ynskjer å orientere politisk leiing om: Oppvekstsenteret hadde to innbrot i 2008, men enno ikkje fått installert alarm. Inngangsdør på gamleskulen opnar ein innover, den må skiftast i 2009. Har blitt påpeika i mange år - brannvernomsyn. Snøfangarar på taket av barnehagebygget må og på i 2009. Det positive er at budsjettet vart halde. Til tross for at det vart fullt ved barnehagen har det gått relativt greitt i haust. Bruker rom på skulen og i SFO-huset. 75 Side 125

Årsmelding for 2008 Helland skule/sfo Driftsleiar: Gisela Smith-Nilsen 1. Presentasjon av eininga (generell orientering) Tenesteområde, lovheimel etc: Helland skule/sfo skal følgje lov om grunnskulen, Opplæringslova m/forskrifter, samt andre særlover. Helland skule er ein fulldelt 1.-10 skule. Spesielt for Helland skulen er at vi har samarbeidsavtale med fylkeskommunen om å følgje opp med elevar som bur på Kollen ungdomsbase. Dette skjer i samarbeid med tilsette på Kollen, Ressurssenteret og PPT i Vestnes. Helland SFO, Skulefritidsordninga gir tilbod om tilsyn før og etter skuletid, samt ferietilbod i 6 veker for elevane på 1. - 4. årssteg og for barn med spesielle behov frå 1.-7.årssteg. 2. Målsetting / formål Vedtekne mål / målsetting (kort om driftseininga): SFO: Ein viktig arena for: kvardagen til barna, å utvikle sosial kompetanse, leik og læring, barnas eigen kultur, utvikle nye venskap. Mål innhald Helland SFO: ein trygg og triveleg stad å være, tid til leik ute og inne, tid til å leike ferdig, måltid kvardagsferdigheiter, aktivitetar tilrettelagt av vaksne, barnas eigne aktivitetar, lekser, gode barndomsopplevingar, tid til å kjede seg? og at dette er barnas fritid! Helland skule: Overordna visjon for Helland skule er Eit trygt, utfordrande og stimulerande lærings- og oppvekstmiljø for elevane ved Helland skule. Dette inneber ein skule der: elevane er aktive og kreative, elevane lærer seg å reflektere og kritisere, lærarane legg til rette for gode læringssituasjonar, lærarane gir elevane medverknad i læringsarbeidet, variere organiseringsforma i undervisninga, samarbeid og fokus på tilpassa opplæring. Skulen har ein kvalitetsutviklingsplanen som blir rullert ein gong i året og viser kva satsingsområde Helland skule særskilt arbeider med gjennom eit skuleår. Satsingsområde i 2008 har vore: oppstart av arbeidet med å utarbeide årsplanar i alle fag på alle 10 årsstega, styrking av fagkompetansen ved skulen og arbeid med læringsplattform Pedit. Skulen deltek i lærande nettverk-ikt. 3. Oversikt over brukargruppe og tilsette 31.12.2007 31.12.2008 Tal på elevar 1.-4.klasse 127 142 Tal på elevar 5.-7.klasse 120 113 Tal på elevar i ungdomsskule 118 126 Tal på barn i SFO 78 86 Tal på årsverk 44,9 39 Totalt tal på menn i eininga 13 14 Totalt tal på kvinner i eininga 41 38 Tal på tilsette i deltid (samla begge kjønn) 19 17 76 Side 126

Evt. kommentarar: Nedanfor viser ei samla oversikt av tilsette ved Helland skule/sfo 2007:36,6 underv.st, 2,4 st. adm.ressurs, 0,5 st. sekretær, 0,2 st. systemansvarleg IKT, 5,2 st. assistent. 11 menn i skuleverket + 2 menn på SFO, 29 kvinner i skuleverket + 12 kvinner SFO 2008: 34,4 underv.st., 2,4 st. adm.ressurs, 0,5 st. sekretær, 0,4 st. systemansvarleg IKT, 4,7 st.assistent. 13 menn i skuleverket + 1 mann på SFO. 28 kvinner i skuleverket + 10 kvinner SFO. Det er assistentar som arbeider på SFO/skule som utgjer flest tilsette med deltidsstilling (11 stk). Skuleåret er kortare enn eit ordinært arbeidsår for assistentane. Derfor vil det vere vanskeleg å unngå deltidsstillingar med assistentar som berre arbeider ved Helland skule/sfo. 4. Oversikt over sjukefråver For kommunen samla (%) For denne driftseininga (%) Fråver barns sjukdom 0,3 0,2 Eigenmeldt sjukefråver (1-24 dagar) 0,9 0,9 Legemeldt sjukefråver 1-9 dagar 0,8 0,5 Legemeldt sjukefråver 10-39 dagar 3,5 3,4 Legemeldt sjukefråver over 40 dagar 4,8 3,9 Totalt fråver 10,3 8,9 5. Budsjett og rekneskapstal Ansvarsnummer Ansvarsnamn Rekneskap 2008 Budsjett 2008 Avvik(neg. avvik er minus) 2131 Helland skule 26 145 23 232-2 913 2132 Helland SFO 255 600 344 Kommentarar: (avvik i høve til rekneskap/budsjett og resultat): Helland SFO har eit overskott på kr 344.000,-. Dette har si hovudårsak i at SFO-leiar fekk permisjon utan at vikar blei tilsett med det same, samt at vikaren ikkje har arbeidd meir enn 56 % av 86,98 % leiarstilling. Auke i foreldrebetalinga har og vore med å auke inntektene til SFO. Helland skule fekk eit meirforbruk i 2008 på kr 2.913.000,- som har si årsak i: - kr 800.000,- feil inntektsgrunnlag av trygderefusjon fram til 2007, men bokført som minustal i 2008 budsjettet. - kr 175.000,- personalsak som gav meirkostnader løn - kr 293.000,- ekstra tiltak elev m/særskilte behov - kr 70.000,- auke frå 20% til 40 % st. IKT-systemansvarleg - kr 890.000,- meirforbruk sjukefråvær. Langtidssjukefråværet med mindre refusjonar enn rekna med (første 16 dagar arbeidsgjevarperiode). Elles vil og noko av meirforbruket ha si forklaring i at skulen sine tildelte rammetimar ikkje samsvarar med tildelt kronebeløp som skal dekke lønskostnadane faste stillingar. Dette har si årsak i at fleire av lærarane er godt utdanna og vi får derfor ein høgare timesats enn kronebeløpet vi fekk tildelt i budsjettet. Lønsauka frå 1.mai har og påverka underskottet på budsjettet. Vi er alle kjent med at lønsauka blei høgare enn det som blei tildelt budsjettramma. Dette greidde vi ikkje å dekke inn på eige budsjett. Det rekneskapen ikkje viser er alle dei timane vi har greidd å spare inn på vikarutgiftene. Så det reelle underskottet ved Helland skule kunne ha vore større i 2008. 77 Side 127

6. Driftsåret 2008 T.d. Kva har fungert godt og kva har fungert mindre godt. Utfordringar. Spesielle hendingar/endringar i løpet av året. 2008 har vore utfordrande for Helland skule/sfo bl.a. fordi det tok tid å få på plass ny driftsleiar. Reduserte rammer gir auka press på personalet. Utfordringane i 2008 har bl.a. vore å få tilgang på vikarar som kan vikariere ved korttidsfråvær. Personalet ved Helland skule har gjennom heile driftsåret vist god fleksibilitet og funne kreative løysingar for å få undervisninga til å fungere best mogleg, også på dagar der ein var underbemanna. Helland skule har høg prosentandel med spes.ped.undervisning, 13 % av elevtalet. Det er sett inn tiltak for å arbeide med å snu denne utviklinga og få tilrettelagt for meir tilpassa opplæring. Kartleggingsprøver i norsk og matematikk, samt lesekurs for elevar som kjem under kritisk grense, er tiltak vi har tru på kan vere med å snu denne negative utviklinga. For å kunne halde fram dette arbeidet må skulen ha rammer som gir rom for denne type førebyggjande arbeid. 7. Avsluttande kommentarar Særlege forhold som driftsleiaren ynskjer å orientere politisk leiing om: Driftskostnadane må reduserast også i skuleverket, som eit resultat av framtidig reduksjon i elevtalet i kommunen. Ved Helland skule er reduksjonen i budsjettramma større enn den reelle nedgangen av elevar som høyrer til Helland skulekrins. Helland skule vil som eit resultat av dette få fleire elevar pr.tilsett, samt mindre delingstimar. Dette gir bekymringar på om vi vil greie å halde fram med å gi fleire elevar tilpassa undervisning, eller om dette vil medføre fleire einskildvedtak til elevar med behov for spesialundervisning. 78 Side 128

Årsmelding for 2008 Tresfjord skule m/ SFO Driftsleiar: Håvard Siem 1. Presentasjon av eininga (generell orientering) Tenesteområde, lovheimel etc: Tresfjord skule er ein offentleg skule driven etter Opplæringslova med tilhøyrande forskrifter og læreplanar. Tresfjord skule er ein 1-10 skule med ca 130 elevar. Barnesteget er fådelt. Elevtalet er synkande. Skulen har born frå krinsane Tresfjord og Daugstad som opptaksområde på barnesteget. Det er fulldelt u-steg der elevar frå Vike friskule kjem frå 8. årssteg. SFO har 7,5 heile plassar fordelt på 12 born. 2. Målsetting / formål Vedtekne mål / målsetting (kort om driftseininga): Skulen sin visjon: Vi vil arbeide for eit trygt og stimulerande lærings- og oppvekstmiljø. Målet vårt er at gjennom allsidige aktivitetar og varierte arbeidsmåtar skal elevane trivast og bli motiverte til å lære ved skulen vår. Satsingsområda i kvalitetsutviklingsplanen er; Godt læringsmiljø, lokale læreplanar, PedIT og utvikling av betre vurderingspraksis. Det overordna perspektivet er tilpassa opplæring for alle. 3. Oversikt over brukargruppe og tilsette 31.12.2007 31.12.2008 Tal på elevar 1.-4.klasse 37 29 Tal på elevar 5.-7.klasse 40 38 Tal på elevar i ungdomsskule 65 62 Tal på barn i SFO 14 12 Tal på årsverk 20,1 19,6 Totalt tal på menn i eininga 5 6 Totalt tal på kvinner i eininga 23 21 Tal på tilsette i deltid (samla begge kjønn) 12 12 Evt. kommentarar: Assistentar og reinhaldarar arbeider deltid. Av lærarar som arbeider deltid, er alle kvinner. Det er 6 lærarar som har seniortiltak frå enten o/55 år eller o/60 år. Til saman tilsvarar dette ca 66% stilling. 79 Side 129

4. Oversikt over sjukefråver For kommunen samla (%) For denne driftseininga (%) Fråver barns sjukdom 0,3 0,4 Eigenmeldt sjukefråver (1-24 dagar) 0,9 0,5 Legemeldt sjukefråver 1-9 dagar 0,8 0,6 Legemeldt sjukefråver 10-39 dagar 3,5 3,2 Legemeldt sjukefråver over 40 dagar 4,8 3,0 Totalt fråver 10,3 7,6 5. Budsjett og rekneskapstal Ansvarsnummer Ansvarsnamn Rekneskap 2008 Budsjett 2008 Avvik(kva er pluss/minus) 2151 Tresfjord skule 11.921 11.755 + 165 2152 Tresfjord SFO 260 346-85 2151-2152 Eininga totalt 12.181 12. 101 + 79 Kommentarar: (avvik i høve til rekneskap/budsjett og resultat): Tresfjord skule har halde budsjettet. Endelege rekneskapstal viser eit meirforbruk på 79 000 kr. noko som tilsvarar eit forbruk på 100,67 %. Mindreforbruk på SFO blir brukt til å dekke delar av overforbruk i skulen då budsjettet blir sett på som eit heile.det har vore gjort drastiske grep undervegs gjennom året for å halde ramma og gjennomføre dei nedskjeringane eininga vart pålagd. Konkret har dette vore gjort ved nærast å innføre innkjøpsstopp, spare på vikarutgifter og la stillingar vere vakante. Ressurs til medlemmene i plangruppa vart inndrege. Dette har gått ut over det pedagogiske utviklingsarbeidet ved skulen. Undervisningstilbodet til elevane har blitt svekka. Færre delingstimar til disposisjon har ført til fleire timar i samanslåtte klassar med ein lærar. Det ser heldigvis ikkje ut til at sjukefråveret blant tilsette har auka pga desse sparetiltaka. Skulen har lavare sjukefråver enn kommunegjennomsnittet og lavare enn gjennomsnittet for skulane. 6. Driftsåret 2008 Kva har fungert godt og kva har fungert mindre godt. Utfordringar. Spesielle hendingar/endringar i løpet av året. Skulen har eit stabilt personale med lang erfaring. Innføringa av ei krevjande skulereform i økonomiske nedgangstider har vore særs krevjande. Mykje står att før reforma er gjennomført. Skulen har eit stort etterslep når det gjeld innkjøp av godkjente lærebøker etter K-06. Datautstyret til elevbruk er gamalt og nedslite. Ytterlegare nedskjeringar for 2009 gjer at skulen får gjort altfor lite med dette. Etter tilsynet frå fylket der det vart meldt om avvik, har kommunen innført systematiske kartleggingar for å sikre at alle elevar får oppfylt retten til tilpassa opplæring. Tidleg innsats for å unngå eller redusere behovet for spesialundervisning seinare i skuleløpet, er rett veg å gå. No bli alle elevar testa og kartlagt to gonger pr. år og det blir utarbeidd ein pedagogisk rapport for dei som ein vurderer til å ligge under kritisk grense. KFU har vist stort engasjement for skulen. Positive foreldre er ein føresetnad for å kunne lukkast! 80 Side 130

7. Avsluttande kommentarar Særlege forhold som driftsleiaren ynskjer å orientere politisk leiing om: Det er stort behov for kompetansegjevande vidareutdanning for lærarar. Å halde seg fagleg oppdatert i ei reformtid er svært krevjande og ikkje gjennomførleg i tillegg til full jobb. Statlege styresmakter legg opp til ei storsatsing på dette feltet der lærarar kan få delvis permisjon m /løn. Ein føresetnad er at kommunen dekkjer vikarutg. tilsvarande det staten yter. Ved å opne opp for slik vidareutdanning vil kommunen truleg også unngå å seie opp overtallige lærarar når skuleverket no skal redusere rammene med 2,1 mill i 2009. Dette tilsvar ca 10 stillingar årsverksreduksjon frå aug 09. Å klare å redusere driftsutgiftene i skuleverket i takt med elevtalsreduksjonen og dermed reduksjon i statlege overføringar til grunnskuledrifta i åra framover slik ressurstildelingsnemnda føreslår, blir ei stor utfordring. Rektorane har peika på at ytterlege nedskjeringar etter ostehøvelprinsippet ved å redusere rammetimetalet, svekkar kvaliteten på opplæringa då det er talet på grupper ikkje talet på elevar som avgjer kostnadene. 81 Side 131

Årsmelding for 2008 Tomrefjord skule Driftsleiar: Are Elvevold 1. Presentasjon av eininga (generell orientering) Tenesteområde : Grunnskule 1.-10.steg med skulefritidsordning. Lovheimel: Lov om grunnskolen og den vidaregåande opplæringa. (Opplæringslova.) 2. Målsetting / formål Vedtekne mål / målsetting (kort om driftseininga): Satsingsområde 2008 : Leseopplæring, tilpassa opplæring,pedit, innføring av læreplan 2006, fysisk aktivitet og kosthald. ( Sjå elles kvalitetsutviklingsplan for Tomrefjord skule.) 3. Oversikt over brukargruppe og tilsette 31.12.2007 31.12.2008 Tal på elevar 1.-4.klasse 92 80 Tal på elevar 5.-7.klasse 104 88 Tal på elevar i ungdomsskule 112 113 Tal på barn i SFO 42 39 Tal på årsverk 35 34 Totalt tal på menn i eininga 14 14 Totalt tal på kvinner i eininga 37 35 Tal på tilsette i deltid (samla begge kjønn) 17 17 Evt. kommentarar: Dei fleste som er tilsette på deltid er assistentar eller reinhaldarar. 4. Oversikt over sjukefråver For kommunen samla (%) For denne driftseininga (%) Fråver barns sjukdom 0,3 0,3 Eigenmeldt sjukefråver (1-24 dagar) 0,9 0,9 Legemeldt sjukefråver 1-9 dagar 0,8 0,5 Legemeldt sjukefråver 10-39 dagar 3,5 3,5 Legemeldt sjukefråver over 40 dagar 4,8 4,1 Totalt fråver 10,3 9,3 82 Side 132

5. Budsjett og rekneskapstal Ansvarsnummer Ansvarsnamn Rekneskap 2008 Budsjett 2008 Avvik(kva er pluss/minus) 2111 Tomrefjord skule 20 745 19 876-869 2112 Tomrefjord sfo 475 494 +19 2111:2112 Skule/sfo 21 220 20 370-850 (Totalt) Kommentarar: (avvik i høve til rekneskap/budsjett og resultat): Avvik kr. 850.000 Viser til reknskapsrapport 2008 i mars 09 v/m.værholm: Meirforbruk lønspostar - 2 234 000 Korrigert for meirinntekt: a) fosterheimsrefusjon + 623 000 b) fødselspenger + 404 000 c)sjukepenger meirinntekt + 421 000 korrigert meirforbruk - 786 000 Overslag meirforbruk v/are Elvevold 1. lønspostar meirforbruk - 2 234 000 2. k.nr1096/98 premieavvik pensjon - 206 000 3. k.nr. 1107 lærebøker - 123 000 4. k.nr. 1108 fritt skulemateriell - 63 000 5. k.nr. 1119 frukt og grønt - 23 000 6. k.nr.xxx div. konto overskot + 1 688 000 Resultat - 850 000 Merknad 1: Korrigert meirforbruk 786 000 kr skuldast i hovudsak overforbruk av timar til spesialundervisning og tilpassa opplæring. Ca. 250 000 kr. har gått til ekstra spesialundervisning for 2 elevar med heilt spesielle behov. Viser elles til underskot på k.nr. lærebøker, fritt skulemateriell og frukt og grønt. Eg vil spesielt nevne behov for innkjøp av nye lærebøker til innføring av ny læreplan L06. Det var ikkje sette av ekstra midlar til innkjøp av nye lærebøker i 2008. Tomrefjord skule har pr. i dag eit investeringsbehov på ca. kr. 500 000 til lærebøker. Merknad 2: Oppsummering reknskap: 1. Pr. 15.jan 09 viste øk.rapport : - kr. 556 000 2. Pr. 27.jan 09 viste øk.rapport : - kr. 850 000 Differanse kr. 294 000. Dette underskotet på drifta var ikkje mogleg for meg å lese før 27.januar. Eg har fått forklaring frå rekn.skapsavd. kvifor denne differansen kom. (Premieavvik pensjon) 6. Driftsåret 2008 T.d. Kva har fungert godt og kva har fungert mindre godt. Utfordringar. Spesielle hendingar/endringar i løpet av året. Fungert godt: 1. Vidareføring av det som fungerte godt i 2007: Vikarsystem, godt teamsamarbeid, godt samarbeid med foreldre/føresette 2. Eg synest personalet på Tomrefjord skule er sers løysingsorienterte. 3. Lite/lågt konfliktnivå. Konflikter blir løyst tidleg. 4. Positiv innstilling til skuleutviklingsarbeid i kollegiet. Fungert dårleg: 1. Det er for liten timeressurs til tilpassa opplæring. Dei fleste timane går til spesialundervisning etter enkeltvedtak. Spesielle satsingsområde: Leseopplæring,læreplan L06, PedIT, tilpassa opplæring, fysisk aktivitet og kosthald.( Sjå elles kvalitetsutviklingsplan 2008 for skulen. 83 Side 133

7. Avsluttande kommentarar Særlege forhold som driftsleiaren ynskjer å orientere politisk leiing om: Eg ønsker å peike på dei reduksjonane som er lagt inn i budsjettet for 2009. Utrekna til 3,4 årsverk med verknad frå 1.august. 1 årsverk pga. reduksjon i antal elevar og 2,4 årsverk (reduksjon i drifta.) 3,4 årsverk utgjer 88 undervisningstimar på barnesteget. Konsekvensen blir at alle timar til tilpassa undervisningstimar (delingstimar) for elevane går ut. Om klassen er på 15,20 eller 25 elevar vil dei berre ha 1 lærar i alle timane. Unntaket er timar til spesialundervisning etter enkeltvedtak. I tillegg må ein ha grupper i kunst og handverk og mat og helse på 15-20 elevar i kvar gruppe. Konsekvensen blir sjølvsagt eit svært mykje dårlegare tenestetilbod for elevane på Tomrefjord skule enn dei har hatt fram til 2009 Eg vil til slutt stille spørsmålet om ein med desse reduksjonane kan oppfylle kravet i Opplæringslova 1-3: Opplæringa skal tilpassast evnene og føresetnadene hjå den enkelte eleven. 84 Side 134

Årsmelding for 2008 HELSETENESTENE Driftsleiar: Magnus Elgsaas 1. Presentasjon av eininga (generell orientering) Tenesteområde, lovheimel etc: Eininga omfatter: 1. Allmennlegetenester som vert organisert som kommunalt legesenter med privatpraktiserande leger med fastlegeavtale med kommunen. 2. Kommunale legetenester som omfattar legevakt og kommunelege 1 3. Fysioterapitenester som omfattar privatpraktiserande fysioterapeutar med driftstilskotsavtale Aktivitetane i eininga er lovpålagd i kommunehelsetenesteloven 2. Målsetting / formål Vedtekne mål / målsetting (kort om driftseininga): Målsettinga er å yte ei så god teneste som mogleg og ut over dei minstestandardar som framgår av lov og forskrift i forholdet til innbyggjarane i kommunen. Vidare å vere ein god samarbeidspart for dei andre tenestene i kommunen som yter tenester til innbyggjarane. 3. Oversikt over brukargruppe og tilsette 31.12.2007 31.12.2008 Tal på årsverk 8,09310 8,39310 Tal på tilsette i deltid 11 10 Totalt tal på kvinner i eininga 12 12 Totalt tal på menn i eininga 4 4 Evt. kommentarar: Alle legane har ei stilling på 0,33% avtalefesta deltaking i smågruppeundervisning som ein del av kompetanseutvikling. Det er berre kvinner som ar tilsett ved legesenteret som hjelpepersonell. Det er ei 30 % vakant stilling som helsesekretær som ledd i innsparinga. Dei 30 % av den halve stillinga vart innført frå 010708 85 Side 135

4. Oversikt over sjukefråver For kommunen samla (%) For denne driftseininga (%) Fråver barns sjukdom 0,3 < Eigenmeldt sjukefråver (1-24 dagar) 0,9 < Legemeldt sjukefråver 1-9 dagar 0,8 < Legemeldt sjukefråver 10-39 dagar 3,5 < Legemeldt sjukefråver over 40 dagar 4,8 10,4 Totalt fråver 10,3 14,3 Dersom driftseininga har færre enn 10 årsverk, vert det oppgitt om sjukefråveret i eininga ligg over eller under nivået for kommunen samla. 5. Budsjett og rekneskapstal Ansvarsnummer Ansvarsnamn Rekneskap 2008 Budsjett 2008 Avvik (neg. avvik er minus) 3100 Administrativ leiing 362 542 180 3104 Vestnes legesenter 1369 1398 30 3105 Kommynale leget. 4101 4143 42 3106 Fysioterapi 598 695 97 Sum driftse. 310 Helsevern 6429 6778 348 (totalt) Kommentarar: (avvik i høve til rekneskap/budsjett og resultat): Hovudforklaringa på ubrukte midlar i 2008 er at det er mindre kostnad til fysioterapiteneste grunna sjukefråvær for ein av avtalefysioterapeutane. Vidare at det ikkje vart tilsett meir enn 30 % i den stillinga som vart budsjettert med 50 %. 6. Driftsåret 2008 T.d. Kva har fungert godt og kva har fungert mindre godt. Utfordringar. Spesielle hendingar/endringar i løpet av året. Drifta ved Vestnes legesenter har vore påverka av at det i løpet av 2008 har vore mange leigearbeidarar i kommunen. Legetenesta har ansvar for yte tenester til desse. I hovudsak er det akutte skader/sjukdom som har dominert. På det meste har ein betent inntil 1000 fleire personar enn det ordinære innbyggjartalet. Trenden med stadig meir prøvetaking rekvirert av leger frå sjukehus har fortsett å auke. Ein har og merka ei auke i rusomsorga, særleg i form av prøvetaking og medikamentutdeling. For å bøte på dette vart det vedteke ei utviding av hjelpepersonell med 0,5 stilling. Grunna innsparing er berre 30 % av denne utvidinga gjennomført. I tråd med investeringsvedtak vart laboratorietilbodet utvida til å omfatte 24 timers blodtrykksmåling, databasert EKG og utstyr for lungefunksjonsmåling. Det var i ein relativt lang periode ekniske problem knytt til utstyret. Det har delvis vore problem med å få dekt behovet for hjelpepersonell grunna sjukdom over tid. Det har og vore vanskeleg å gjennomføre systematisk rullering på dei forskjellige arbeidsstasjonane på grunn av dette. Dette siste blir nok ei aukande utfordring i tida framover. I store deler av året har det vore redusert kapasitet på fysioterapiteneste på grunn av sjukdom hos ein av avtalefysioterapeutane. 86 Side 136

Årsmelding for 2008 Heimetenestene Driftsleiar: Magnhild Bjermeland 1. Presentasjon av eininga (generell orientering) Tenesteområde, lovheimel etc: Kommunehelsetenestelova 2-1Heimesjukepleie,rehabilitering,fysioterapi,psykiatriteneste Lov om sosiale tenester 4-2a praktisk bistand, heimehjelp 4-2b avlastningstiltak 4-2 c støttekontakt 4-2 e omsorgslønn Forskrift om individuell plan etter helselovgivninga og sosialtenestelova Fotterapi - ikkje lovheimla Dagsenter, ikkje lovheimla, men gitt som avlastning og/eller etter Kvalitetsforskrifta Ergoterapitenester, heimevaktmeister. Fakturering av kommunale tenester 2. Målsetting / formål Vedtekne mål / målsetting (kort om driftseininga): målsetjing frå 2005: Eit godt og utviklande arbeidsmiljø Myndiggjorte medarbeidarar som samarbeider og samhandlar godt Lavt sjukefråver 3. Oversikt over brukargruppe og tilsette 31.12.2007 31.12.2008 Tal på brukarar 203 236 Av desse under 67år 38 42 Tal på heimehjelpsoppdrag pr veke 142 135 Tal på årsverk 54,3 52,3 Tal på tilsette i deltid 52 49 Totalt tal på kvinner i eininga 68 65 Totalt tal på menn i eininga 4 4 Evt. kommentarar: 69 personar arbeider i heimetenestene. Då er nokre lengre permvikariat/sjukevikariat vakant med tanke på budsjettreduksjonane i heimetenestene. Driftsleiar har kjennskap til at berre nokre få av dei deltidstilsette ønsker større stillingstorleik, (5 personar) Nokre har også fått tilbod, men takka nei då arbeidet er på helg og at arbeidstida er på dagtid og ikkje høver i forhold til heimesituasjonen. I oversikta ovanfor har eg ikkje tatt med ant støttekontakter, brukerstyrt personleg assistent og omsorgslønn. Det er om lag 45 personar. Mange av støttekontaktene er i anna arbeid, nokre er uføretrygda, el pensjonistar og heimearbeidande. Dei er i oppdragskontrakt på nokre timar pr veke 87 Side 137

4. Oversikt over sjukefråver For kommunen samla (%) For denne driftseininga (%) Fråver barns sjukdom 0,3 0,1 Eigenmeldt sjukefråver (1-24 dagar) 0,9 1,0 Legemeldt sjukefråver 1-9 dagar 0,8 0,8 Legemeldt sjukefråver 10-39 dagar 3,5 4,1 Legemeldt sjukefråver over 40 dagar 4,8 5,6 Totalt fråver 10,3 11,6 7 personar er langtidssjukmeldt pga alvorleg sjukdom/diagnose, det er ein av grunnane for høgt sjukefravær. Sist sommar vart i tillegg 3 av dei andre personalet alvorleg sjuk i lengre tid. 5. Budsjett og rekneskapstal Ansvarsnummer Ansvarsnamn Rekneskap 2008 Budsjett 2008 Avvik (negativt avvik er minus) 4101 Rehabiliteringsteam 1 416 1 394-22 4102 Fotterapi 210 221 11 4103 Heimehjelp 4 348 4 456 108 4104 Heimesjukepleie 16 534 16 175-359 4105 Heimevaktmeister 414 473 59 4106 Dagaktivitet 3 617 3 380-237 4109 Brukarstyrt pers ass 0 0 Utgifter: 31 803 31 803-1 586 Inntekter: -5 256-4 118 1 138 Totalt: 26 547 26 099-448 Kommentarar: (avvik i høve til rekneskap/budsjett og resultat): Omlag 1/3 del av personalgruppa er høgskoleutdanna, Mesteparten av dei andre er fagutdanna og det betyr at totalt vart det eit høgt lønnsauke, kronebeløp på heimetenestene som ikkje vart kompensert m auke i budsjettet. Pålagt innsparing for heimetenestene i 2008 var stor, 1,5 mill i tillegg til stor lønnsauke. KLP-vart mykje høgre enn budsettert, og det vart ført heilt på slutten av året. Fleire heimebuande demente med krav til helseteneste gjorde det umulig for oss å redusere meir enn vi gjorde. Høgt sjukefravær gjorde at vi fekk inn meir i refusjonar enn berekna, men vi sleit for å kunne gi fagleg forsvarleg teneste i perioder. Alvorleg sjuke og døande trengte fastvakt og ekstravakt langt utover det som var budsjettert. Dagtilbodet måtte vi i perioder halde utvida opningstid på då vi måtte gi avlastningstilbod til pårørande på dagtid. I periodar var det lite ledige sjukeheimsplassar og sjukehuset sendte derfor mange pasientar direkte heim som hadde omfattande behov for pleie-og omsorgstenster. Støttekontak og psykiatrisk sjukepleie vart overfør heimetenestene, men samtidig vart vi pålagt sparing så etterspørsel stod ikkje i høve til tildelt ramme etter redusjonane. Etterspurnaden etter heimehjelp har ikkje auka tilsvarande i 2008,og heimetenestene innførte strengare vurderingar til omfang på tenestetilbod. Ein må sjå heimehjelp og heimesjukepleie samla. då fleire tilsette utfører samme arbeidet. 88 Side 138

6. Driftsåret 2008 T.d. Kva har fungert godt og kva har fungert mindre godt. Utfordringar. Spesielle hendingar/endringar i løpet av året. Personalgruppa i heimetenestene er stabil og solid og det er stor trivsel. Det er massiv tilbakemelding gjennom medarbeidarsamtale. Det er høg kompetanse og vi har ingen vakansar som vi ikkje har fagutdanna personell i. Alvorleg sjukdom/diagnose for fleire av personalet gjer likevel noko også med fagfolk. Sjukefraværet viser derfor ei auke, viser til tidlegare omtale. Bruk av Cos Doc som fagsystem er vidareutvikla og blir nytta i heile personalgruppa, Innføring og vidareføring i saksbeh og dokumentasjon i vårt elektroniske fagsystem er tidkrevjande. Vi har komme eit godt stykke lenger i løpet av 2008, men vi har hatt streng prioritering av oppgåvene. Elektroniske timelister har heimetenestene nytta heile året, det skal vidareutviklast til fullelektronisk. Medarbeidarsamtale: Har avtalt og gjennomfører medarbeidarsamtale med alle kvart andre år. Personalmøte: Har avtalt og gjennomført fleire personalmøte i mindre grupper, og færre felles stormøter, med gode tilbakemeldingar. Kreftsjukepleiar er ferdig med si vidareutdanning og den kompetansen må formidlast til personalgruppa og komme innbyggarane til gode i kommunen. Dette har vi ikkje greidd prioritert godt nok, like eins fagutvikling og kompetansebygging som ein naturleg del av kvardagen. Samarbeidet mellom institusjonane og heimetenestene er godt. Vi tek ofte kontakt og drøftar personellmessige og driftsmessige tilhøve. Det gjeld m.a.samarbeid om palliativt rom, omsorgsplan 2015, turnusarbeid, statlege satsingar og føringar, kurs og organisering av lærlingar. Heimetenestene har også sitt eige fagråd 1,5 t pr veke. der alle søknader om heimetenester vert gjennomdrøfta, der møter også psykiatrisk sjukepleiar, ergoterapeut og fysioterapeut i lag med koordinatorane i heimetenestene. Det er eit viktig forum for samarbeid og planlegging. Søknadane om institusjonsopphald vert drøfta på felles fagråd med kommunelegen og driftsleiarane for institusjonane. Vi forsøker å tildele institusjonsplassane og omsorgsbustadane utifrå ei brei kartlegging og vurdering av behov. Dette med tanke på å kunne nytte plassane på ein best mogeleg måte. Reduksjonane i dagtilbodet er gjennomført i 2008, ingen vart utan tilbod, men mange fekk redusert tilbod. Samarbeidet med legane fungerer ikkje godt nok, vi bruker mykje tid på å vente på tilbakemeldingar, ringe tilbake og oppfølging av enkeltpersonar. Her skulle vi greidd å forbedra samarbeidet til det beste for brukarane. Både legane og heimetenestene opplever nok dette som ei stor utfordring. i ein travel kvardag Multidosering er eit av sparetiltaka i 2008, for heimetenestene, men det stoppa i meirarbeid på legane og apoteket så det er ikkje igangsatt. Støttekontakt og psykiatri vart nyorganisert i heimetenestene, vi har tru på at det vert bra. Omstillingsarbeid, reduksjonar og samtidig nytenking i personalgruppa er tidkrevande prosessarbeid. Samhandling og samarbeid kan vi bli endå betre på. Vi har gode bilar, nyttig fagsystem, gode hjelpemiddel, flotte arbeidsrom, godt utstyr, flinke lærlingar og studentar. 89 Side 139

7. Avsluttande kommentarar Særlege forhold som driftsleiaren ynskjer å orientere politisk leiing om: Helsepersonell utfører eit svært viktig arbeid for og i kommunen! Arbeidsglede og trivsel er avgjerande for både nytenking, takling av økonomiske nedgangstider og kriser. Ein liten takk i form av julebrev og julegåve set alle stor pris på. Tid og ressursar til kartlegging og samhandling er særs viktig for å kunne gi kvar einskild brukar tenestetilbod på rett trinn i omsorgstrappa, ofte er det ein kombinasjon av fleire tenester. Samhandling i eiga eining og på tvers av eining/organisering for å kunne tilføre personalgruppa kompetanse, som enkeltpersonar innehar, må prioriterast. Tenkjer her både på kreftomsorg, psykiatri rehabilitering og demensomsorg. Planlegg å starte opp med demensteam i 2009, men ressursane er ikkje der i budsjettet, og derfor har vi ikkje greidd å prioritere arbeidet så langt. Å drive med førebyggande arbeid og rehabilitering er tidkrevjande og dermed også ressurskrevjande både i heimen og på institusjon. På sikt gir det stor samfunnsøkonomisk gevinst. Både auka livskvalitet for den enkelte og store ressursar spart for samfunnet. Aktivisering og stimulering gjev auka trivsel og dermed helsegevinst. Dette for at folk skal oppleve tryggleik og trivsel og unngå å søkje sjukeheimsplass altfor tidleg. Heimetenestene utfører mykje lovpålagte helsetenester, men det er også heilt avgjerande for tryggleiken for dei heimebuande at heimehjelpa kjem til faste tider for å utføre praktiske oppgåver og småprat, og at heimesjukepleia kjem som avtalt til den etterlengta støttesamtalen. Kommunen er langstrakt og tenestetilbodet bør være felles uavhengig av kvar du bor. Heimetenestene er i dag organisert på den beste måten for å kunne gi slikt tilbod, utifrå driftsleiar si vurdering. Heimetenestene har i 2008 gitt omlag 30 personar på 90+ tenester heime, i utgangspunktet ein heil institusjon, men heimetenestene har også i 2008 gitt tenester til 40 personar under 65 år. Det er mangfald og etterspurnad etter ulike tenester som gir oss personalet utfordringar og stor trivsel i eit spennande arbeid. 90 Side 140

Årsmelding for 2008 Vestnes sjukeheim / Tresfjord trygdeheim / Sentralkjøkkenet Driftsleiar: Greta Bjerke 1. Presentasjon av eininga (generell orientering) Tenesteområde, lovheimel etc: Vestnes sjukeheim/tresfjord trygdeheim; Institusjonar med heildøgns pleie. Begge gir tilbod om avlastnings-, kortids-, og langtidsplassar Vestnes sjukeheim driv med heimel i Lov om Kommunehelsetenesta Tresfjord trygdeheim driv med heimel i Lov om Sosiale tenester Sentralkjøkkenet; Produksjon og frambyding av middag m/suppe el. Dessert og delvis kaffemat til brukarane i kommunen etter retningslinjer for kosthaldet i helseinstitusjonar av statens ernæringsråd 1995. 2. Målsetting / formål Vedtekne mål / målsetting (kort om driftseininga): Institusjonane skal ; Med utgangspunkt i gjeldande lover og forskrifter syte for at driftseininga, ut frå gitte økonomiske rammer, tilbyr ei teneste som held fagleg god standard. Fylgje opp vedtekne visjonar og målsetting for omsorgstenestene i Vestnes / Omsorgsplan 2015. Sentralkjøkkenet skal ; Produsere og framby alle produkt etter dei ernæringsmessige - hygieniske og sensoriske krav som blir stilt, innafor gitte økonomiske rammer. (med utgangspunkt i retningslinjer for kosthaldet ved helseinstitusjonar av statens ernæringsråd 1995) Produktet skal frambyast for kundar /brukarar på ein servicevennleg måte. 3. Oversikt over brukargruppe og tilsette 31.12.2007 31.12.2008 Tal på institusjonsplassar 78 72 Tal på innvilga korttidsopphald 37 40 * Tal på innvilga avlastningsopphald 24 27 * Tal på årsverk 70,3 70,3 Tal på tilsette i deltid 73 76 Totalt tal på kvinner i eininga 116 116 Totalt tal på menn i eininga 2 2 NB. Ikkje alle deltidsstillingar er uønska deltid, sjølv om det er fleirtal av desse. Fleire av deltidsstillingane gjeld helgevakter. Gjeld vedtak gjennom året 2007 og 2008. 91 Side 141

Evt. kommentarar: Vestnes sjukeheim; 45 plassar Tresfjord trygdeheim; 27 plasser ( 26 faste og en akutt ) Sentralkjøkkenet ; Levering til institusjonane alle dagar : totalt 100 brukarar Rekdal eldresenter ca 11 1 dag pr veke Tomrefjord dagsenter ca 11 1 Aktivitetssenter Helland ca 11 3 dgr.pr veke Tresfjord eldresenter ca 9 2 Vike eldresenter ca 21 2 Myratun ca 3 5 Heimebuande med vedtak om heimeteneste.. 80-95 brukarar dagleg i overkant av 20 på laurdag /søndag ( pga lav bemanning helg,har ein ikkje på nokon måte klart å auke produksjonen tilsvarande som på vekedagane.) Sentralkjøkkenet produserer i dag opptil 250 porsonar middag m/ suppe eller dessert dagleg. Lagar kaffemat til ca halvparten av dette dagleg. Fungerer som avd.kjøkken for sj.heimen m/ all tørrmat og oppvask. 4. Oversikt over sjukefråver For kommunen samla (%) For denne driftseininga (%) Fråver barns sjukdom 0,3 0,2 Eigenmeldt sjukefråver (1-24 dagar) 0,9 0,9 Legemeldt sjukefråver 1-9 dagar 0,8 1,0 Legemeldt sjukefråver 10-39 dagar 3,5 3,5 Legemeldt sjukefråver over 40 dagar 4,8 4,8 Totalt fråver 10,3 10,3 5. Budsjett og rekneskapstal Ansvarsnummer Ansvarsnamn Rekneskap 2008 Budsjett 2008 Avvik 4111 2531 Vestnes sjukeheim 26 718 25 094 1 624 4161 2534 Tresfjord tr.heim 11 450 11 480-31 4121 2530 Sentralkjøkkenet 469 66 403 Kommentarar: (avvik i høve til rekneskap/budsjett og resultat): Moment som verker inn på resultat ; - KLP - Sjukeheimen ikkje fullbudsjettert - Høgre inntekter enn forventa ( høg utnytting av plasser, samt pensjonsutbet. ) - Kostnadskrevjande behandling / omsorg 6. Driftsåret 2008 T.d. Kva har fungert godt og kva har fungert mindre godt. Utfordringar. Spesielle hendingar/endringar i løpet av året. Tresfjord trygdeheim har hatt eit pressa men stabilt driftsår. Mange pensjonærer på langtidsopphald. Likevel har vi klart å køyre rullerande avlastningsopphald for fleire. ( Særs viktig for heimebuande) I tal liggedøgn / totalopphald hadde vi 9624 i 2008. I prosent hadde vi ein utnyttingsgrad på 97,7 %! Utrekna utifrå full drift, dvs 27 rom. Felles dagsentertilbod for pensjonærane ved institusjonen og heimebuande ( 2 dgr pr veke ). Fungerer tilfredstillande for alle partar. Vestnes sjukeheim har hatt eit særs pressa driftsår. Alle rom ved tidl. rehabavdelinga har vore i bruk. Drifta var ikkje 92 Side 142

fullbudsjettert ved inngangen på året, men institusjonen fekk ein budsjettauke etter gjennomgangen av rekneskapen i august (ikkje fullt kompensert). Høg grad av utnytting av plassane. Utnyttingsgrad i prosent har vore på 99,9 %. Tal på liggedøgn 16 403. Sentralkjøkkenet. Stabil drift heile året. Ingen endringar frå tidlegare år. Produksjonen på same nivå heile året. Som er det optimale ut frå bemanningssituasjon. Gjennom investeringsbudsjettet fått skifta ut noko gammalt utstyr. Særs tilfredstillande, både driftsmessig og arbeidsmiljømessig. Vi har ei arbeidstakargruppe med fagleg forankring, som samla går inn for å gjere det beste ut frå ulike problemstillingar og utfordringar, er ein stor styrke for både institusjonane og sentralkjøkkenet. Mindre ombygging av sjukeheimen starta opp i 2008. Totalt vil ombygginga lette arbeidssituasjonen i høve måltid og servering, auke standard på 7 pasientrom, samt fjerne dobbeltrom, og gi nytt arbeidsrom/ vaktrom. Institusjonen har hatt full drift under ombygginga. Ved årsskiftet er pasientrom og hovedbad + dusj ferdig. Pasientgruppa ved sjukeheimen har svært samansette problemstillingar og diagnosar. Alle skal gjevast eit forsvarleg tilbod i ei stor samla avdeling. Her er slagramma med store pleiebehov, demente, alderspsykiatri, kreftpasientar, og terminalpleie. Tilhøva er ikkje lett verken for dei som arbeider der, eller dei som bur der. Mykje behandling er kostnadskrevjande. Eit auka krav til ressursar, utstyr og fagkompetanse. Auka etterspørsel / behov i høve lindrende behandling ( palliasjon ),og enkeltbehandlingar elles krev meir enn vanleg ordinær ressursbehov og tilsyn. I høve legeressurs / tilsynslege var det lagt fram politisk sak. Ikkje løyvd midlar i denne omgang, men denne saka må følgast opp vidare ( tidsplan mot 2010 ). Ressursane pr i dag gir ikkje rom for å drive m.a. rehabilitering av ein slik grad ein ser behovet er. Dette til tross for godt samarbeid mellom eigen ( 0,5 årsv. ) og den kommunale fysioterapeuten ( 1,0 årsv.). Vi har god utnytting av aktivitør-ressursen, med meir av aktiviteten i sjukeheimen sine lokale. Dei fleste av våre pasientar fungerer betre under mindre forhold. Mange tek ikkje del i konkret aktivitet. Har glede av å ta del i eit samvær. Samarbeid til felles glede for alle parter, er fortsatt vektlagt og i fokus. Totalressurs på 0,5 årsverk for aktivitør på ein institusjon med storleik som sjukeheimen er lågt. Samarbeid med frivillige personar og lag/organisasjonar, kompenserer noko, men ikkje nok. Vaktmestertenesta opp mot sjukeheimen og sentralkjøkkenet har igjen variert. Dette har ein klar samanheng med at vaktmesterressursen igjen vart redusert. Med bygningsmessige tilhøve som ved sjukeheimen, er der stadig behov for små og store reparasjonar og vedlikehaldsarbeid. ( Ser det same ved trygdeheimen ) Oppfølgingsarbeidet i høve handlingsplan etter felles vernerunde / arbeidsmiljøundersøkjing i 2007 er fulgt opp, internt og opp mot driftseininga for tekniske tenester. Større arbeid ved trygdeheimen, vert først sett i gang etter at ombyggingsarbeidet ved sjukeheimen er ferdig. Innføring og bruk av data som arbeidsverktøy har vore ei av våre utfordringar også i 2008. Største utfordringa har vore innføring av felles pleie og omsorgsprogram, _ manglande lokale, maskiner / materiell og ressurser. 93 Side 143

7. Avsluttande kommentarar Særlege forhold som driftsleiaren ynskjer å orientere politisk leiing om: Vår viktigaste utfordring er samarbeid på tvers av driftseiningar, til felles beste for gamle og nye tenestemottakarar. Dette gjennom kontinuerleg arbeid i kvardagen, samt gjennom arbeid i høve planer som ma Pleie og omsorgsplan / Omsorgsplan 2015, Psykiatriplan, og prosjekt som Lindrende enhet / kompetansebygging, arbeid med demensteam. Presset på institusjonsplassar har vore og vil nok framover vere stort. Gjennomføring av omsorgsplan 2015 og reduksjonar i driftsbudsjett, vil begge ( med ulikt utgangspunkt ) gi ufordringar både for institusjonane og heimetenesta når vi no igjen reduserer på sengekapasiteten. Meir bruk av korttidsplassar (framfor langtidsplassar) i institusjonane, vil kreve meir av ressursane vår / både i høve personalgruppa og medisinsk forbruksmateriell og utstyr. Vidareføring, opplæring og hensiktsmessig bruk av pleie og omsorgsprogram / el.fagsystem, vil vere ei stor utfordring også i 2009. (Gjeld begge institusjonane) Det tek tid og energi ( dvs ressursar ) for at dette skal bli gjennomført etter krava / målsetting. Bemanning/personell bli ei stor utfordring framover. Grunnbemanning er generelt for låg, sett i høve til oppgåver, krav om kompetanse og arbeidsbelastning/ sjukefråvær. Tilgang på vikarar og nyrekrutteringa er endra. Det å få tak i nok hender er ei utfordring i seg sjølv. (Gjeld begge institusjonane) Deltidsproblematikken er også med å gjere forholda verre. Internt i institusjonane arbeide for betre brukarfokus og arbeidsmiljø. Dette ma gjennom planlagde tiltak i høve kommunalt investeringsbudsjett og eksterne mulegheiter for tiltak. 94 Side 144

Årsmelding for 2008 Hellandtunet Driftsleiar: Hilde Eiken 1. Presentasjon av eininga (generell orientering) Tenesteområde, lovheimel etc: Mariebo, Oppigarden og Ivartun. Tre sjukeheimar drive etter Lov om helsetjenestene i kommunene. Mariebo og Oppigarden er tilrettelagte for demente. 2. Målsetting / formål Vedtekne mål / målsetting (kort om driftseininga): Overordna mål: Individretta omsorg, tryggleik og trivsel. Driftseininga skal til ei kvar tid ha ei forsvarleg drift, sett oppimot lover/forskrifter. Ein skal gje ei god teneste/helsehjelp, tilrettelagt for individuelle behov så langt det let seg gjere. 3. Oversikt over brukargruppe og tilsette 31.12.2007 31.12.2008 Tal på institusjonsplassar 28 28 Tal på innvilga korttidsopphald 0 1 Tal på innvilga avlastningsopphald 0 0 Tal på årsverk 37 37 Tal på tilsette i deltid 56 56 Totalt tal på kvinner i eininga 65 65 Totalt tal på menn i eininga 1 1 Evt. kommentarar: Det er vanskeleg å få dekt opp vikarbehovet på helg/ledige helgastillingar. 95 Side 145

4. Oversikt over sjukefråver For kommunen samla (%) For denne driftseininga (%) Fråver barns sjukdom 0,3 0,1 Eigenmeldt sjukefråver (1-24 dagar) 0,9 1,1 Legemeldt sjukefråver 1-9 dagar 0,8 1,0 Legemeldt sjukefråver 10-39 dagar 3,5 4,6 Legemeldt sjukefråver over 40 dagar 4,8 3,9 Totalt fråver 10,3 10,6 5. Budsjett og rekneskapstal Ansvarsnummer Ansvarsnamn Rekneskap 2008 Budsjett 2008 Avvik (negativt avvik er minus) 4131 Mariebo 6.327 6.173-154 4132 Oppigarden 6.294 6.098-196 4133 Ivartun 7.605 7.844 239 Kommentarar: (avvik i høve til rekneskap/budsjett og resultat): Pensjonspremie KLP større utgift enn budsjettert. 4131,4132: Innlagt ei sparing som ein ikkje har klart fullt ut. 4133: Større inntekt i form av eigenbetaling enn budsjettert. 6. Driftsåret 2008 T.d. Kva har fungert godt og kva har fungert mindre godt. Utfordringar. Spesielle hendingar/endringar i løpet av året. Arbeidet med sansehagen er eit tre års prosjekt, men har i 2008 komme langt, skal ha åpning/markering i juni 2009. Hagen er til stor glede og vil bli til nytte for dei demente! Har i periodar i år klart å gje avlastning til heimebuande demente. Dette er ei utfordring å klare då mange av dei demente har komme langt i si sjukdomsutvikling når dei kjem inn, og har dermed behov for fast institusjonsplass. Arrangerte eit kurs innan demens for 40 arbeidstakarar i pleie og omsorg i haust. Dette var til god nytte og fikk mykje positive tilbakemeldingar frå arbeidstakarane. Sjukepleie/fagkompetanse vanskeleg å få dekt opp i vikariat. 7. Avsluttande kommentarar Særlege forhold som driftsleiaren ynskjer å orientere politisk leiing om: Satsingsområde sett oppimot demensplan 2015. Ein vil få ei stor auke i talet på demente framover. Svært viktig i åra framover og auke kompetansen innan dette fagområdet. Ei stor innsparing er lagt inn på budsjettet til Mariebo og Oppigarden i 2009, dette vil bli svært vanskeleg å gjennomføre då ein har med demente og gjere. Det er ikkje forutsigbart i kva dei krev av ressursar. Med diagnosen demens føljer det ofte med vandring og uro, og enkelte krev 1:1 bemanning i periodar. 96 Side 146

Årsmelding for 2008 Myratunet Driftsleiar: Anna Vollen Balstad 1. Presentasjon av eininga (generell orientering) Tenesteområde, lovheimel etc: Bustader for menneske med psykisk utviklingshemming. Heildøgnsteneste og dagtilbod. Drifta vert drevet etter Lov om sosiale tenester. Eininga består av 5 bustader. Plassen( Vikebukt): 4 bebuarar Myrateigen: 4 bebuarar Skogheim 1: 4 bebuarar Skogheim 2/3 4 bebuarar Øvre Skogveg: 4 bebuarar Totalt: 20 bebuarar Dagsenter på Vikebukt, som er knytt opp i mot dei som bur på Plassen 2. Målsetting / formål Vedtekne mål / målsetting (kort om driftseininga): Leggje til rette tilbodet og tenestene til brukarane etter sosialtenestelova 4-3, jf. 4-2. Arbeide for å halde dei økonomiske rammene. 3. Oversikt over brukargruppe og tilsette 31.12.2007 31.12.2008 Tal på brukarar 21 20 Av desse pers med vedtak etter Stl 4A 2 1 Tal på årsverk 36,08 35,38 Tal på tilsette i deltid 51 49 Totalt tal på kvinner i eininga 58 56 Totalt tal på menn i eininga 8 8 Nokre brukarar til burde vore vurdert for 4A vedtak 4. Oversikt over sjukefråver For kommunen samla (%) For denne driftseininga (%) Fråver barns sjukdom 0,3 0,0 Eigenmeldt sjukefråver (1-24 dagar) 0,9 0,5 Legemeldt sjukefråver 1-9 dagar 0,8 1,2 Legemeldt sjukefråver 10-39 dagar 3,5 4 Legemeldt sjukefråver over 40 dagar 4,8 5,1 Totalt fråver 10,3 10,8 97 Side 147

5. Budsjett og rekneskapstal Ansvarsnummer Ansvarsnamn Rekneskap 2008 Budsjett 2008 Avvik 4151.2545 Bueining Plassen 4 348 4 350 2 4153.2545 Dagtilbod Vikebukt 76 73-3 4171.2545 Myrateigen 4 731 4723-8 4173.2545 Kråkvika 9 808 10 004 196 18 963 19 150 187 Kommentarar: (avvik i høve til rekneskap/budsjett og resultat): I 2008 omorganiserte vi drifta i Kråkvika, og det førte til ei god innsparing på budsjettet. På Plassen og i Myrateigen er det forholdsvis stabil drift. På Plassen var det ein del langtidssjukmeldingar, og det kan nok forklare den høge prosenten på legemeldt sjukefråver over 40 dagar. 6. Driftsåret 2008 T.d. Kva har fungert godt og kva har fungert mindre godt. Utfordringar. Spesielle hendingar/endringar i løpet av året. Plassen: Framleis stabil drift og stabil personalgruppe på Plassen. Personalgruppa yt framleis teneste til heimebuande eldre på kveldstid(for heimetenesta). På Plassen er det fleire som ønsker oppjustering av stillingsprosentane sine, og vi har fått til ein del i 2008, og det ser ut som vi klarar meir i 2009. Myrateigen: Der og er det ei stabil drift. Ei god og stabil personalgruppe. Har hatt ei ledig 50% sjukepleiarstilling i fleire år, men i år har vi tilsett ein sjukepleiar i denne stillinga. Utfordringane i Myrateigen går og på å oppjustere stillingsprosentane til ein del deltidstillsette. 4 stykk fekk oppjustert til 60 % i fjor, men ønskje deira er 75 80 %. Kråkvika: I 2008 hadde vi ei omorganisering av drifta. Det var positivt for dei bebuarene som var involverte, det var positivt for drifta i Kråkvika og det gav ein god del mindreforbruk på budsjettet. Så det var veldig positivt for heile eininga. Utfordringane i Kråkvika går nok på å klare å organisere drifta på ein god måte. Det er 4 husvære som ligg kvar for seg ( tilsaman 12 bebuarar), men ei personalgruppe som skal drifte dette. Dette er utfordrande å få til på ein god måte, og ei oppgåve som det må arbeidast meir med. Ei anna utfordring er dei aktiv/passiv nattevaktene. Slit med å behalde personar i desse stillingane. Ser tydeleg at fleire av bebuarane er i ein aldringsprosess, og at dei treng meir hjelp enn tidlegare. Dette visste vi ville kome, og personalgruppa har derfor delteke på kurs i aldring hos menneske med utviklingshemming og kurs i demens. Ei av utfordringane eg skreiv om i fjor, var å dekkje opp vakante helgastillingar. Her har vi klart å få inn personar på kontrakt. 7. Avsluttande kommentarar Særlege forhold som driftsleiaren ynskjer å orientere politisk leiing om: De fleste bebuarane er forhaldsvis gamle, og det medfører at dei treng meir praktisk bistand. Personalet må ha mykje meir fokus på somatiske lidingar hjå bebuarane og leiinga må tenkje på omorganisering av drifta. Dette er ting som pregar kvardagen no. Elles så er det vanskeleg å rekruttere folk i aktiv/passiv nattevaktstillingar. Har ein del personale som ønskjer oppjustering av stillingane sine, men dei krev og at det skal vere på den arbeidsplassen dei alt er. 98 Side 148

Årsmelding for 2008 SKOGSTUA Driftsleiar: Gunnhild Sylte 1. Presentasjon av eininga (generell orientering) Tenesteområde, lovheimel etc: Pleie og omsorg for menneske med psykisk utviklingshemming heildøgnsomsorg og dagtilbod. Drift etter Lov om Sosiale tjenester. Liaråket: 7 bebuarar / 22 personale av dei 5 i 100% st. Solstua: 7 bebuarar/ 18 personale av dei 6 i 100% st. Skogly : 4 bebuarar/ 12 personale av dei 2 i 100% st 2. Målsetting / formål Vedtekne mål / målsetting (kort om driftseininga): Dei som bur i driftseining Skogstua skal motta tenester som gir kvar einskild best muleg livskvalitet. Bebuarane skal ha lovpålagde og individuelt tilrettelagte tilbod og tenester. Bebuarane si rettssikkerheit vedr. bruk av tvang og makt skal sikrast gjennom vedtak etter Sostj.lova 4 A og Pasientrettighetslova 4. Dei som til ei kvar tid har arbeidsplassen sin på Skogstua, skal ivaretakast på ein måte som gir kjensle av å har ein god arbeidsplass. Trivsel og tryggleik skal medverke til god arbeidsinnsats til beste for dei som bur her og for Vestnes Kommune generelt. Budsjettet skal haldast så langt det er fagleg forsvarleg. 3. Oversikt over brukargruppe og tilsette 31.12.2007 31.12.2008 Tal på brukarar 17 17 Av desse pers med vedtak etter Stl 4A 8 8 Tal på årsverk 30.8 30.8 Tal på tilsette i deltid 41 41 Totalt tal på kvinner i eininga 40 39 Totalt tal på menn i eininga 8 9 Evt. kommentarar: 6 st. vakante - ca 2,6 årsverk (av desse 4 helgestillingar) som kjem i tillegg til menn/kvinner. 13 personar av 54 har 100 % st. 3 bebuarar ventar på vedtak (under førebuing) 4. Oversikt over sjukefråver For kommunen samla (%) For denne driftseininga (%) Fråver barns sjukdom 0,3 0,1 Eigenmeldt sjukefråver (1-24 dagar) 0,9 0,7 Legemeldt sjukefråver 1-9 dagar 0,8 0,7 Legemeldt sjukefråver 10-39 dagar 3,5 2,7 Legemeldt sjukefråver over 40 dagar 4,8 2,1 Totalt fråver 10,3 6,4 99 Side 149

5. Budsjett og rekneskapstal Ansvarsnummer Ansvarsnamn Rekneskap 2008 Budsjett 2008 Avvik 4181 Solstua 4915 4882-34 4182 Skogly 3229 3229 0 4183 Liaråket 7933 7222-711 4184 Dagtilbud 63 63 0 Kommentarar: (avvik i høve til rekneskap/budsjett og resultat): Lavt sjukefråver gjer at budsjetterte inntekter er lavare enn forventa. Budsjettet på Liaråket har vore stramt og oppnådd sparing har avvik frå beløpet som som har vorte pålagt pga nødvendig 1:1 bemanning ihøve ressurskrevende brukar (nedsatt funksjon pga aldersendringar med påfølgande endringar i adferd) i tillegg til 1:1 bemanning til ressurskrevande brukar frå før i Liaråket. Lønsauken vedr.tariffoppgjer vart ikkje fullt ut kompensert. 6. Driftsåret 2008 T.d. Kva har fungert godt og kva har fungert mindre godt. Utfordringar. Spesielle hendingar/endringar i løpet av året. Fortsatt stabil drift i alle einingane. Ikkje endring i antal bebuarar. Ein ser normale aldersmessige endringar hos bebuarane som fører til større hjelpebehov. Har i 2008 hatt 2 akutte sjukehusinnleggingar som skaper store utfordringar personalmessig då ein må ha heildøgnsbemanning også på sjukehuset utan å kunne redusere bemanning i bueininga i særleg grad. Har hatt nokre utfordringar i arbeidsmiljøet på eit par av einingane som vi tilsynelatande har greidd å løyse på ein bra måte. Det er viktig å arbeide med utfordringane fortløpande og bruke tid på personalarbeid. Det er fortsatt problem å få besatt miljøterapeutst. Har hatt ledig 1 miljøterapeutst. på Solstua heile året og 1 ledig på Liaråket 0,5 år. Det er eit stort ynskje å få min. ein miljøter. på kvar eining pga det faglege arbeidet som i stor grad fell på driftsleiar. Har besatt ei miljøterapeutst. i Liaråket og utfordringa er å gjere arbeidet fagleg interssant nok til å få behalde denne. Det er arbeidskrevande å følgje opp sostjl.kap. 4 A-arbeidet på 8 brukarar og yttarlege tre brukarar står for tur til å få fatta vedtak. Frå 01.01.09 skal passientrettigheitslova kap.4 tre i kraft som og vil kreve ein del arbeid der ein har behov for fagleg kompetanse. Det er og ei utfordring å få kontinuitet i helgastillingar. Det er i perioder mangel på vikarar generelt som fører til lavare personalfaktor enn enkeltvedtaka krev. Over tid fører det til mangefull oppfølging/reduserte tilbud til bebuarane og slitasje på personale. Dette skuldast ikkje berre sjukefråver, men og i stor grad restferie gjennom heile året (stor personalgruppe Liaråket) og vakante stillingar. Driftseining Skogstua har lite sjukefråver. Muskel/Skjelettplager er størst fråværsårsak. Uklarheiter vedr. turnusretningslinjer har ført til uforholdsmessig mykje tidsbruk i høve anna viktig arbeid. Min vakt er i funksjon i alle einingar, utfordringa er å få ansatte til å bruke det funksjonelt. 7. Avsluttande kommentarar Særlege forhold som driftsleiaren ynskjer å orientere politisk leiing om: Bebuarane i PU blir eldre, og normale aldersendringar viser seg tidlegare, noko som gjer at dei får større hjelpebehov. (Eldste brukaren i eininga er 85 år) Nedbyggingsprosessen i Pu er ei stor utfordring. Det er viktig at forarbeidet er grundig for å få til gode økonomiske og faglege løysingar. Å rekruttere og behalde fagkompetanse er og ei stor utfordring i Vestnes Kommune (pleie/omsorg) 100 Side 150

Årsmelding for 2008 Vestnestun (Vestneshaugen, Brugata, Dagsenteret Strandbo og Kollen A+B) Driftsleiar: Paul Skrede 1. Presentasjon av eininga (generell orientering) Tenesteområde, lovheimel etc: Pleie og omsorg for menneske med utviklingshemming. Heildøgnstilbod og dagtilbod. Blir drifta etter kommunehelsetenesteloven, og lov om sosiale tenester. 2. Målsetting / formål Vedtekne mål / målsetting (kort om driftseininga): Gje eit tilpassa tilbod til den enkelte, ut frå funksjonsnivå 3. Oversikt over brukargruppe og tilsette 31.12.2007 31.12.2008 Tal på årsverk 49,76 42,99 Tal på tilsette i deltid 47 38 Totalt tal på kvinner i eininga 57 46 Totalt tal på menn i eininga 4 2 Evt. kommentarar: Nedgang i talet på personal: Kollen B vart heilt avvikla mai 2008, og Kollen A, vart delvis avvikla frå same tidspunkt. Personalet overført til andre einingar. Fast tilsette og mellombels tilsette er med i denne oversikta. I tillegg er det fleire vikarar utan ønske om fast arbeidsforhold. Desse kjem ikkje fram her. Årsverka som er oppgitt er ut frå godkjent personalplan, Med utrekning av stillingsprosenten til nattevaktene etter gammal måte. (Den blir høgre etter ny måte) I tillegg til desse tala vert det på grunn av utfordrande adferd, spesielt hos ein av brukarane på dagsenteret innleigd ekstra ressurs som tilsvarar ca. 50 % 4. Oversikt over sjukefråver For kommunen samla (%) For denne driftseininga (%) Fråver barns sjukdom 0,3 0,4 Eigenmeldt sjukefråver (1-24 dagar) 0,9 1,2 Legemeldt sjukefråver 1-9 dagar 0,8 0,8 Legemeldt sjukefråver 10-39 dagar 3,5 5,0 Legemeldt sjukefråver over 40 dagar 4,8 6,1 Totalt fråver 10,3 13,4 101 Side 151

5. Budsjett og rekneskapstal Ansvarsnummer Ansvarsnamn Rekneskap 2008 Budsjett 2008 Avvik 4141 2545 Vestneshaugen 4272 4321 49 4142 2545 Brugata 5317 4971-346 4143 2342 Dagsenteret 6687 5837-849 Strandbo 4172 2545 Kollen A+B 3638 4874 1236 Kommentarar: (avvik i høve til rekneskap/budsjett og resultat): Kollen : Delvis avvikla mai 2008 derfor underforbruk Dagsenteret: Økning pga ressurskrevande brukar (257 ), i tillegg til at renteutg, og driftsutg på leasing bilar auka (+ ca 80 ) Leige av buss fra Fjord 1 auka ( + 153 ). Har ikkje budsjettdekning for utbetaling av arbeidsoppmuntringspenger til brukarane (120 ) Har måttet kjøpt inn inventar etter fleire innbrudd høsten 2008. Har store straumutg til vedtilbudet til brukarane, og straumprisen har auka. Dagsenteret fekk dekt kun 66% av utgifter til lønnsauke. Brugata: Relativ stor andel sjukemeldingar under 16 dagar (Kommunen for ikkje ref. for arb.g.perioden) 6. Driftsåret 2008 T.d. Kva har fungert godt og kva har fungert mindre godt. Utfordringar. Spesielle hendingar/endringar i løpet av året. Den store hendinga i eininga i 2008 var avviklinga av Kollen. Dette gav store utfordringa til brukarane som fekk nye bustadar, personalet som fekk nye arbeidsplassar og driftsleiarane i Pu, som stod for organisering og planlegging. Pårørande vart informert, det vart halde orienteringsmøter for personalet, også med adm.sjef tilstades. Det vart opplagt til at det ikkje var tvang å flytte frå Kollen. Pårørande hadde forståelse for situasjonen til Vestnes kommune. Ein bebuar vart att. Dette har medført ekstrautgifter. Våren 2008 var ei krevande periode for Dagsenteret Strandbo. Høgt sjukefråvær, og utfordrande brukarar gjorde situasjonen vanskeleg. Mangel på vikarar gjorde at det ofte var dagar med underbemanning. Dette stabiliserte seg utover hausten. Januar 2008 leasa Dagsenteret ein 7-setar. Denne bilen har vore eit svært positivt tilskot, som gjer at personalet har høve til å variere dagtilbodet, og kombinere ulike aktivitetar for brukarane. Bilen er utleigd til bueiningar i helger og ferier. Vestneshaugen og Brugata har hatt ein del langtidssjukmeldingar, men vikartilgangen har vore akseptabel, slik at det ikkje har ført til langvarig slitasje på personalet. Elles har drifta i eininga vore relativ stabil, med stor grad av erfarne personal som gjer ein god jobb. Det har også kome fleire vikarar inn, flest i sommarvekene, og nokre av dei har fortsett også etter sommaren. Har stort sett gode erfaringar med nye vikarar i år. Har merka ein generell tendens til at brukarane har fått dårlegare helse, og har blitt meir redusert. Når det gjeld personaltilgangen får eininga ei utfordring i åra framover då det er 11 personar som er fødd i 1950, eller tidlegare i eininga 7. Avsluttande kommentarar Særlege forhold som driftsleiaren ynskjer å orientere politisk leiing om: Som driftsleiar innan omsorg for utviklingshemma ser eg store utfordringar i aukande pleie-og omsorgs behov med ei aldrande brukargruppe. Dei vert rett nok færre, men dei som er her treng stadig meir oppfølging, slik at ressursbehovet ikkje minkar i takt med talet på brukarar. Dette merkast allereie, og vil bli meir tydeleg dei komande åra. 102 Side 152

Årsmelding for 2008 Karilia: Kariplassen, Furulia og Bakketun Driftsleiar: Nina Tomren 1. Presentasjon av eininga (generell orientering) Tenesteområde, lovheimel etc: Kommunehelsetenestelova Lov om sosiale tenester Eininga gjev teneste til personar med psykisk/fysisk funksjonshemming med heildøgns omsorgsbehov. 2. Målsetting / formål Vedtekne mål / målsetting (kort om driftseininga): Yte tilpassa teneste til tenestemottakarane ut frå deira behov. Eininga gav i 2008 teneste til 26 tenestemottakarar. Eininga har totalt 96 tenesteytarar med fast/mellombels tilsetting. 3.Oversikt over brukargruppe og tilsette 31.12.2007 31.12.2008 Tal på brukarar 22 25 Av desse pers med vedtak etter Stl 4A 5* 5* Tal på årsverk 50.73 53.92 Tal på tilsette i deltid 61 64 Totalt tal på kvinner i eininga 72 76 Totalt tal på menn i eininga 18 20 Evt. kommentarar: Kariplassen og Bakketun har fått 2 nye tenestemottakarar kvar i løpet av 2008. Ein tenestemottakar flytta på Ivartun hausten 2008. Eininga har 8 tenestemottakarar med 1:1 bemanning (ressurskrevjande brukarar). 5* brukarar har vedtak etter Sos.tj.lova Kap. 4 A, men det er fleire som burde ha det jfr. lovverket. Pr. i dag reknar ein at minst 10 tenestemottakarar burde ha vedtak, men problem med å rekruttere fagleg kompetanse på høgskulenivå gjer dette vanskeleg å gjennomføre. Talet på deltid i eininga gjeld berre fast tilsette. Ein har ikkje rekna tilsette i tidsavgrensa arbeidsavtaler utan fast tilsetting. Helgestillingar er inkludert. 103 Side 153

4. Oversikt over sjukefråvær For kommunen samla (%) For denne driftseininga (%) Fråver barns sjukdom 0,3 0,1 Eigenmeldt sjukefråvær (1-24 dagar) 0,9 0,9 Legemeldt sjukefråvær 1-9 dagar 0,8 1,0 Legemeldt sjukefråvær 10-39 dagar 3,5 4,5 Legemeldt sjukefråvær over 40 dagar 4,8 8,8 Totalt fråver 10,3 15,3 5. Budsjett og rekneskapstal Ansvarsnummer Ansvarsnamn Rekneskap 2008 Budsjett 2008 Avvik 4201 Kariplassen 11179 10258-922 4202 Furulia 3900 3810-91 4191 Bakketun nede 5769 5089-680 4192 Bakketun oppe 5946 6205 259 Kommentarar: (avvik i høve til rekneskap/budsjett og resultat): Totalt hadde eininga eit overforbruk på 5,85 % av eit budsjett på 25,362 millionar. Eininga fekk redusert budsjettet med 3 % i 2008 til 97 % dekningsgrad. I tillegg var det ei høg lønsauke i 2008, særleg for ufaglærte. Ufaglærte står for ca. 50 % av den totale bemanninga på eininga. Eininga fekk budsjettdekning for berre 66 % av lønsauka i 2008. Kariplassen og Bakketun nede har hatt relativt høge utgifter på sjukefråvær og utbetaling av overtid utover det som var budsjettert. Kariplassen har og hatt høge utgifter når det gjeld opplæring. Sommaren 2008 innførte Kariplassen bonusordning for å rekruttere ferievikarar. Dette førte til ein meirkostnad på kr. 150.000,-. Kariplassen har ikkje fått korrigert budsjettet for tenesteyting til 2 nye tenestemottakarar, der ein tenestemottakar har 1:1 bemanning. Frå juni 2008 vart stillinga som fagleg koordinator auka til 100 % stilling. Fagleg koordinator slutta i stillinga i oktober. Kariplassen har frå november løna merkantilt personal i 40 % stilling, utan auke i budsjett. Orsaka til at overskridinga av budsjettet ikkje er større på Kariplassen er at ufaglærte utgjer over halvparten av personane som er avløna, men budsjettet er utrekna frå kostnaden ved bruk av faglærte tenesteytarar. 6. Driftsåret 2008 T.d. Kva har fungert godt og kva har fungert mindre godt. Utfordringar. Spesielle hendingar/endringar i løpet av året. Kariplassen: 2008 har vore eit utfordrande driftsår. Bufellesskapet har fått to nye bebuarar, og ein har jamt over hatt lite personal tilgjengeleg. Arbeid med å rekruttere fagpersonar med høgskuleutdanning har ikkje lykkast etter fleire utlysingar. Frå hausten 2008 vart stilling som fagleg koordinator ledig i tillegg til 3,65 årsverk som miljøterapeut. Kariplassen har hatt eit relativt høgt langtidsfråvær hos fast tilsette, som gjer at ein har stort behov for vikarar til ei kvar tid. Denne situasjonen gjer at dei som arbeider på Kariplassen opplever jamn stor arbeidsbelastning over tid, og dette fører til stor slitasje og mindre kontinuitet i drifta. Denne situasjonen fører til auka uro hos bebuarane og utfordringane vert så store at det grensar til uforsvarleg drift. Dagens bemanningssituasjon fyller ikkje kravet til forsvarleg drift, og ein greier ikkje å følgje opp lovpålagte oppgåver når det gjeld fagleg arbeid, tvangsvedtak og dispensasjonar frå utdanningskravet ved gjennomføring av tvangsvedtak. Driftsleiar ser det som 104 Side 154

naudsynt å vurdere alternative tiltak for å rekruttere og behalde personal. Ved Kariplassen har det i 2008 vore midlertidig tilsett ei relativt stor gruppe unge arbeidstakarar (18 22 år) Desse gjer ein jobb ut frå sine føresetnadar. Dei kan ikkje påleggast same ansvar / oppgåver som assistentar med erfaring, hjelpepleiarar og miljøterapeutar. Dette gjer belastninga på dei andre i personalgruppa større. Mangelen på miljøterapeutar aukar arbeidsbelastninga på driftsleiar då det er lovpålagte oppgåver som må gjerast, og som ikkje kan utførast av andre enn høgskuleutdanna. Trass den vanskelege situasjonen er det velvilje og motivasjon i store deler av personalgruppa, og dei har lagt ned ein stor innsats i 2008. 3 tilsette har tatt fagbrev som hjelpepleiar i 2008. Bakketun oppe: Bakketun oppe fekk 2 nye bebuarar våren 2008. Ein bebuar flytta til Ivartun hausten 2008, og eit husvære vart ledig. Drifta på Bakketun har vore prega av stabilitet og kontinuitet, og det har vore svært lite fråver. Ein har greidd å rekruttere til stort sett alle stillingane i løpet av året. Ein ser at nokre av bebuarane har tendens til fallerande funksjonsnivå. Bakketun nede: Drifta på Bakketun nede har vore relativt stabil, men i periodar har det vore ein del langtidsfråver. I desse periodane har ein jobba mykje med å skaffe nok vikarar. Funksjonsnivået hos bebuarane er stort sett det same som tidlegare år. Furulia: Drifta har vore svært stabil i 2008. Ein har full dekning når det gjeld bemanning, og sjukefråveret er relativt lite. Funksjonsnivået til bebuarane er relativt stabilt. 7. Avsluttande kommentarar Særlege forhold som driftsleiaren ynskjer å orientere politisk leiing om: Hausten 2008 vart det sett i gang ein stor arbeidsmiljøundersøking/prosess ved Kariplassen. Dette var grunna i høgt sjukefråver og vanskar med å rekruttere og behalde fagfolk. Både tilsette, arbeidsgjevar og tillitsvalte såg at arbeidsmiljøforhold kunne vere ei av årsakene til vanskane. Arbeidsoppgåvene er på fleire område også svært utfordrande då fleire av bebuarane er svært ressurskrevjande. Prosessen vart starta i september 2008 og skal evaluerast i våren 2009 (april/mai) Vestnes kommune ved administrasjonssjefen har leigd inn eit eksternt konsulentfirma til å gjennomføre prosessen. 105 Side 155

VESTNES KOMMUNE Saksframlegg Arkiv: 150 Arkivsaksnr.: 2008/2852 Saksbehandlar: Nils Øvstedal Dato: 04.05.2009 Ressurstildeling i grunnskulen Utval Møtedato Utvalssak Formannskapet 18.05.2009 32/2009 Kommunestyret Administrasjonssjefen si innstilling Administrasjonssjefen rår formannskapet til å gjere slikt vedtak: 1 Fordeling av reduksjonar i 2009-budsjettet. Skule Tildelt ramme Reduksjon Red. i % Budsjett 2009 inkl. løntillegg 01.05.09 etter elevtal Fiksdal 4 446 110 2,47 4 336 Tomrefjord 20 668 700 3,39 19 968 Helland 25 382 965 3,80 24 417 Tresfjord 12 133 325 2,68 11 808 Sum 62 629 2 100 3,35 60 529 Tal i heile 1000 kr 2 Kommunestyret vidarefører Harammodellen for tildeling av alle undervisningsressursar til skulane. Andre kostnader og felleskostnader blir gjort direkte avhengig av elevtalet. Fordeling mellom skulane blir gjort av administrasjonssjefen. Administrativ ressurs på kvar skule blir tildelt som ein fast sum. Ein sum for administrativ disponering sentralt, blir eigen sum i skulebudsjettet frå 2010. 3 Vestnes kommune skal, f.o.m. skuleåret 2012/2013 ha oppvekstsenter i Fiksdal og Tresfjord, og to kombinerte barne- og ungdomsskular på Helland og i Tomrefjord. Grunna nedgang i elevtalet, tilrår vi å flytte 8. 10. årssteg frå Tresfjord til Helland frå skuleåret 2012/13. Dette gir kommunen ein effektiv skulestruktur samstundes som dei minste barna har kort skuleveg. 4 Kommunestyret føreset at drifta i hausthalvåret 2009 kjem ned på det nivået kommunestyret har vedteke. Side 156

SAKSUTGREIING: Bakgrunn: Bakgrunnen for saka er kommunen sin vanskelege økonomiske situasjon og vanskar med å redusere utgiftene til grunnskuleopplæring i takt med nedgangen i elevtalet og reduksjonen i statlege overføringar. Kommunestyret sitt vedtak i sak 88/2008: 1. Det skal vurderast nye modellar for ressurstildeling til grunnskulane i Vestnes 2. Formannskapet vel ein komité til dette arbeidet: a. Frå administrasjonssjefen: Nils Øvstedal b. Tre representantar frå kommunestyret: Johan Hjelvik (H), Anne Iversen (Ap) og Oddgeir Anundsen (V) 3. Konsekvensanalyse for kvar skule må utarbeidast 4. Før endeleg vedtak blir gjort av kommunestyret, skal forslaget på høyring til samarbeidsutvala ved skulane 5. Ny modell skal danne grunnlag for ressursfordeling i budsjettet for 2010 6. Mandatet for gruppa skal utvidast slik at ein vurderer skuleøkonomien som eit heile 7. Som varamedlem i gruppa vert valt Aud Sissel Suoranta Arbeidsgruppa konstituerte seg i møte: 30.10.08: Johan Hjelvik, leiar Nils Øvstedal, sekretær Arbeidsgruppa har hatt 7 møte, og hatt følgjande mål for arbeidet: Foreslå fordeling av sparetiltaka som blei vedtatt i 2009 budsjettet Vurdere strukturendringar Vurdere ulike modellar for ressurstildeling til skulane, og finne fram til ein modell som dannar grunnlag for eit likeverdig skuletilbod til alle elevane Utgangspunktet skal vere fordelinga som er vedtatt ramme i årsbudsjettet Modellen skal vere føreseieleg slik at langtidsplanlegginga blir enklare for skulane Handlingsrom Opplæringslova med forskrifter Klassedelingsreglane i opplæringslova blei oppheva i 2003 og erstatta med 8-2 Organisering av elevane i grupper. Elevane kan delast i grupper etter behov. Gruppene må ikkje vere større enn det som er pedagogisk og tryggleiksmessig forsvarleg. Organiseringa skal ivareta elevane sitt behov for sosialt tilhør. Til vanleg skal ikkje organiseringa skje etter fagleg nivå, kjønn eller etnisk tilhør. Kvar elev skal vere knytt til ein lærar (kontaktlærar) som har særleg ansvar for dei praktiske, administrative og sosialpedagogiske gjeremåla som gjeld eleven, mellom anna kontakten med heimen. Forskrift til opplæringslova regulerer også mange område som indirekte verkar inn på økonomien i skulen. Avtaleverket Det sentrale avtaleverket, hovudtariffavtalen med særavtalar for skuleverket, er også bestemmande for ein del av ressursbruken. Her kan vi nemne: Side 157

- Lesepliktavtalen som bestemmer kor mange timar ein lærar skal undervise i veka - Sentral arbeidstidsavtale med framforhandla lokale tilpassingar - Minsteressurs knytt til rådgjevar (utdannings- og yrkesrettleiar) på ungdomssteget - Avtale om reduksjon av leseplikta til lærarar over 55 år med ytterlegare reduksjon etter fylte 60 år - Godtgjersle ved leirskuleopphald og ekskursjonar - Avtalefesta tillegg til kontaktlærarar og rådgjevarar Andre sentrale styringsdokument St.meld.nr.31 (2007-2008), Kvalitet i skolen, legg sentrale føringar for utviklinga i skulen. I denne meldinga er det mellom anna fokus på tidleg innsats, kompetanseutvikling av tilsette i skulen og skuleeigar sitt ansvar for oppfølging av eigne skular gjennom eit system for kvalitetsvurdering, jf. opplæringslova 13-10. Struktur Moglege endringar - Flytting av ungdomssteget frå Tresfjord til Helland - Flytting av 5. 7. årssteg frå Fiksdal til Tomrefjord - Flytting av alle elevane i Fiksdal til Tomrefjord - Flytting av alle elevane i Tresfjord til Helland - Ein ungdomsskule for heile kommunen på Helland VURDERING Elevtalsutvikling I 2008 blei det fødd 71 barn i Vestnes: Vike 1, Daugstad 1, Tresfjord 4, Skorgen 3, Helland 32, Øverås 7, Tomrefjord 16, Fiksdal 2 og Rekdal 4. Side 158

Samla elevtal ved kvar av skulane: Skule 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Fiksdal 46 52 49 47 44 48 Tomrefjord 288 270 263 252 245 213 Helland 378 362 354 356 347 338 Tresfjord 132 123 121 108 102 99 Vike 39 37 34 37 38 33 Sum: 883 844 821 800 776 731 Sum eks. Vike 844 807 787 763 738 698 Frå 2008 til 2013 har Vestnes ein samla nedgang i elevtalet på 146. Dette fører til sterk reduksjon i dei statlege rammeoverføringane. Vestnes får eit visst beløp per barn i alderen 6 15 år (75.000 kr i 2008). I tillegg må kommunen skyte til midlar frå andre inntekter for å få til eit forsvarleg opplæringstilbod. Hittil har vi ikkje greidd å redusere utgiftene i takt med nedgangen i elevtalet. Dette har samanheng med at ein må bruke tilnærma same lærarressurs om elevtalet på kvart årssteg til dømes blir redusert med 2 elevar. I økonomiplanen 2008 2012 er derfor reduksjonen i skulebudsjettet lågare enn reduksjonen i rammeoverføringane. Det må vere eit mål å redusere kostnaden mest mogleg i takt med nedgangen i elevtalet. Side 159

Netto driftsutgifter til undervisning Netto driftsutgifter til grunnskuleundervising, per innbyggar 6-15 år, 2007 Kjelde: Kostra/Vestnes kommune KG11 Gj.snitt kommune-gruppe 11 KA15 Gj.snitt Møre og Romsdal 61 080 60 945 AKUO Gj.snitt landet utenom Oslo AK Gj.snitt alle kommuner 1638 Orkdal 57 575 57 079 57 875 1566 Surnadal 1548 Fræna 60 632 62 401 1539 Rauma 65 790 1535 Vestnes 72 293 1534 Haram 69 674 1532 Giske 55 700 1531 Sula 1528 Sykkylven 60 833 59 940 1502 Molde 49 144 40 000 45 000 50 000 55 000 60 000 65 000 70 000 75 000 80 000 Gjennomsnittleg gruppestorleik 2007 Kjelde: Kostra/Vestnes kommune KG11 Gj.snitt kommune-gruppe 11 KA15 Gj.snitt Møre og Romsdal AKUO Gj.snitt landet utenom Oslo AK Gj.snitt alle kommuner 1638 Orkdal 1566 Surnadal 1548 Fræna 1539 Rauma 1535 Vestnes 1534 Haram 1532 Giske 1531 Sula 1528 Sykkylven 1502 Molde 12,1 14,2 12,4 14,6 13,2 14,9 13,3 15 13,7 16,1 12,2 15,9 12,3 15,5 12,6 13,1 11,8 12,9 10,4 12,5 13,4 15,4 11,9 16,8 11,1 16,2 15 17,1 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 Gjennomsnittlig gruppestørrelse, 8.til 10.årstrinn Gjennomsnittlig gruppestørrelse, 1.til 7.årstrinn Utgifter til samla grunnskuledrift pr. elev KOSTRA 2007 - korrigert Vestnes Haram Rauma Fræna Netto driftsutgifter 2007 pr. elev 82.623 85.520 84.389 78.039 Vedtekne budsjett 2009 81.700 84.000 82.000 75.000 Netto driftsutgifter 2009 pr. elev Tal på skular 4 12 7 8 Elevtal 836 1156 923 1208 Side 160

For 2009 har vi henta inn opplysingar frå nokre nabokommunar, opplysningar om vedtekne netto driftsbusjett. Vi ser at kostnaden per elev i Vestnes har gått noko ned samanlikna med kjente KOSTRA tal frå 2007. Det er ein relativt større reduksjon på grunn av sterk lønsauke. Kostnaden i 2007 var spesielt høg. Overskotet i drifta i 2006 førte til at planlagde kutt i undervisningstimetalet ikkje blei gjennomført. Dette forklarar noko av avviket frå gjennomsnittet i kommunegruppa som grafane ovanfor viser. Modellar for ressurstildeling Fram til 2003 blei det i Vestnes tildelt lærartimar til undervisning til klassane (rammetimar). Det var då veketimetalet kvart av hovudstega skulle ha som bestemte grunnressursen. I tillegg blei det tildelt timar til gruppedeling, spesialundervisning og til særskilt norskopplæring for minoritetsspråklege elevar. Midlar til inventar og utstyr, vikar osv. kom i tillegg. Når klassedelingsreglane i opplæringslova blei oppheva i 2003, gjekk vi over til den såkalla Haramsmodellen. Denne modellen tildeler undervisningstimar etter det samla elevtalet ved skulen uavhengig av talet på klassar. Kvar skule får eit basistimetal, resten kjem fram ved at ein multipliserer elevtalet med ein bestemt faktor. I tillegg blir det tildelt timar til spesialundervisning, til særskilt norskopplæring for minoritetsspråklege elevar og for å innfri avtalefesta seniortiltak. Denne modellen styrker dei store skulane, reduserer noko ressursane til dei små skulane og har vore oppfatta som meir rettferdig enn tidlegare brukt modell. Haramsmodellen saman med tilleggstimane tildeler ca. 75% av ressursane til skulen. Resten av budsjettet går med til vikarar, assistentar, inventar, læremiddel inklusive datautstyr osv. Denne modellen reduserer lærartimane i takt med nedgangen i elevtalet. Ved i tillegg å redusere timar til spesialundervisning og andre utgifter tilnærma nedgangen i elevtalet, kjem ein ytterlegare ned i kostnad. Arbeidsgruppa har også vurdert ein rein elevprismodell der kvar skule får eit grunnbeløp (t.d.1 mill. kr.) og resten blir tildelt etter elevtal med ulik vekting av 1. 4, 5. 7. og ungdomssteget. Med denne modellen vil driftsleiarane få eit kronebeløp og sjølve prioritere bruken av pengane innanfor rammene regelverket set. Denne modellen vil styrke dei største skulane dersom det faste grunnbeløpet er lågt, medan dei to minste vil få reduksjonar. Aukar ein det faste grunnbeløpet, vil dei minste skulane kome betre ut. Kostnadsdrivarar på kommunenivå Lønsoppgjer Høgt utdanna lærarar med lang ansiennitet Gradvis auke i timetal frå 18 til 25 timar per veke for 1. 4. årssteg Ytterlegare styrking av tilbodet på 1. 4. årssteg, krav om auka vaksentettleik Auke i timetal på 5. 7. årssteg Reduksjon i leseplikta for aldersgruppa over 55 år (avtalefesta) Auke i omfanget av spesialundervisning Reformer Lovfesta rett til gratis frukt og grønt for elevane Det er særleg lønsoppgjera dei siste åra og auken i undervisningstimetalet som aukar kostnaden i grunnskuledrifta. Ressursane har vore tildelte etter same prinsipp sidan 2003. På grunn av mellom anna sterk lønsvekst, er tala i økonomiplanen som blei vedteken i mars 2008, og som bygde på lønsnivå og timetal i 2007, ikkje lenger reelle. Kostnadsdrivarar på skulenivå Det er stor skilnad i kostnaden per elev i store og små skular. Tala nedanfor viser kostnaden i 2009 etter at reduksjonane i budsjettet er rekna inn: - Tresfjord 90.800 Side 161

- Helland 64.300 - Tomrefjord 74.000 - Fiksdal 87.000 Desse tala viser at det også i skuledrifta er stordriftsfordelar reint økonomisk. Eit ungdomssteg, med forholdsvis få elevar, er kostnadsdrivande. På ungdomssteget skal mellom anna elevane velje mellom det andre framandspråket eller språkleg fordjuping i norsk eller engelsk. På ein liten skule vil ein her få grupper med få elevar grupper som like fullt må ha ein lærar. Særleg ressurskrevjande elevar, som til dømes blir følgt opp av ein vaksen (lærar og/eller assistent) i heile skuletida, kan gje store utslag i kostnad på dei små skulane. I tillegg til kostnadene med eit lite ungdomssteg, gjer dette spesielt utslag for Tresfjord skule i tala ovanfor. Med bakgrunn i dei ulike kostnadene per elev, har skuleressursutvalet også vurdert struktur. Struktur - moglege endringar Flytting av ungdomssteget frå Tresfjord til Helland Elevtalet ved Tresfjord skule blir redusert i åra framover, og skuleressursutvalet vil tilrå ei flytting av ungdomssteget til Helland skule hausten 2012. Eit ungdomssteg med få elevar er kostnadskrevjande og heller ikkje ønskjeleg med tanke på fagleg og sosial utvikling for elevane. Det blir vanskeleg å dekke alle fagområde med godt kvalifiserte lærarar. Den økonomiske innsparinga vil vere ca. 1 mill.kr. Flytting før 2012 vil skape behov for meir areal ved Helland skule, og vi ser det vanskeleg å investere meir i skulebygg i denne perioden. Flytting av 5. 7. årssteg frå Fiksdal til Tomrefjord Viss ein legg nedgangen i elevtalet ved Tomrefjord skule til grunn, vil det vere plass til elevane på 5. 7. årssteg frå Fiksdal skule der. Innsparinga blir lita, ca. 300.000 kr. per år. Ei slik overflytting vil svekke både det faglege og det sosiale miljøet ved Fiksdal skule. Flytting av alle elevane i Fiksdal til Tomrefjord Dette vil la seg gjennomføre i 2012. Med ei slik overflytting vil det samla elevtalet ved Tomrefjord skule då bli om lag det same som Tomrefjord hadde åleine i 2007. Innsparinga vil vere ca. 2,6 mill.kr. per år. Innsparinga blir ikkje lik budsjettet Fiksdal skule har i dag fordi elevane utløyser ressursar i Tomrefjord. Flytting av alle elevane i Tresfjord til Helland Dette vil føre til utbyggingsbehov på Helland, noko arbeidsgruppa meiner ikkje er tilrådeleg. Vi meiner også at det er for langt å transportere dei minste elevane frå Øvstedal til Helland. Ein ungdomsskule for heile kommunen på Helland Mange kommunar, som har eit større elevtal enn Vestnes, har ein sentral ungdomsskule. Mykje talar for ei slik løysing i Vestnes også - eit meir mangfoldig og utviklande miljø for elevane, sterkt fagmiljø for lærarane, betre utnytting av lærarane sin faglege kompetanse som igjen ville verke positivt inn på elevane si læring. Ungdom samla i så store einingar kan sjølvsagt også ha sine negative sider. Sterkaste motargumentet er nok likevel at vi ikkje har bygningsmasse som høver til ei slik sentralisering. Utbygging må til om ein ikkje skal skysse barnestegelevar frå Helland til Tomrefjord og Tresfjord. Konklusjonar Fordeling av sparetiltaka i 2009 Side 162

Ettersom Vestnes alt har gjennomført omfattande endringar i skulestrukturen, finn ikkje arbeidsgruppa grunn til å foreslå strukturendringar no. Vi foreslår derfor å gjennomføre vedtekne reduksjonar på kvar skule fordelt etter elevtal slik: Skule Tildelt ramme Reduksjon Red. i % Budsjett 2009 etter elevtal Fiksdal 4 446 110 2,47 4 336 Tomrefjord 20 668 700 3,39 19 968 Helland 25 382 965 3,80 24 417 Tresfjord 12 133 325 2,68 11 808 Sum 62 629 2 100 3,35 60 529 Konsekvensane av sparetiltaka blir som vist i tabellen nedanfor dersom ein skal gjennomføre tiltaka ved å redusere lærarårsverk. Skule Årsverkreduksjon om ein klarer å sette i verk tiltaka frå januar 2009 Årsverkreduksjon om alt skal sparast frå august 2009 Fiksdal 0,2 0,5 Tomrefjord 1,3 3,2 Helland 1,9 4,5 Tresfjord 0,6 1,5 Sum 4,0 9,7 Driftsleiarane må stillast fritt i korleis reduksjonane skal gjennomførast. Det kan vere aktuelt å redusere andre postar i budsjettet enn lønspostane, men der er det lite å gå på. Hovudtyngda må nok takast ut i reduserte årsverk. Sjølv om elevtalet går noko ned, fører dette til at tilbodet til elevane blir svekka. Struktur Vestnes har ein effektiv skulestruktur med berre 4 kommunale grunnskular etter gjennomførte strukturendringar i 2003. Det ligg likevel eit innsparingspotensiale på ca.1,0 mill.kr. ved å flytte ungdomsskuleelevane frå Tresfjord til Helland, men dette vil utløyse behov for meir areal ved Helland skule. Slik strukturendring ser ut til å vere aktuell i 2012, kombinert med at Tresfjord barnehage blir samlokalisert med skulen etter oppvekstsentermodellen og med felles leiing. Arbeidsgruppa vil ikkje tilrå srukturendringar før i 2012. Då vil det etter vårt syn, både av økonomiske og faglege grunnar, vere fornuftig å flytte ungdomssteget frå Tresfjord til Helland. Fiksdal skule har ei stabil elevtalsutvikling i dei komande åra. Vi meiner også det vil vere eit tap for bygda å bryte med oppvekstsentermodellen. Arbeidsgruppa rår til slik framtidig struktur: - Oppekstsenter i Tresfjord og Fiksdal - Kominert barne- og ungdomsskule i Tomrefjord og på Helland Ny tildelingsmodell Arbeidsgruppa har vurdert ulike modellar for ressurstildeling til skulane og har føljande tilråding: Haramsmodellen tildeler ressursar til lærartimar, timar til spesialundervisning og språklege minoritetar etter elevtal. Ressursane til inventar, læremiddel, assistentar, sjukevikarar osv.,blir lagt til med 35% av utgiftene til lærartimar. Dermed blir også denne summen knytt til elevtalet. Vi rår vidare til at det må haldast att ein sum til disposisjon for administrasjonssjefen slik at ein kan justere ressurstildelinga til mellom anna spesialundervisning i samsvar med dokumenterte behov. Summen vil også fungere som ein reserve om ein får tilflytting av elevar med store Side 163

ressursbehov. Likeeins må det settast av ein sum til fellesutgifter. Denne summen er sett til 10% av dei andre utgiftene, og skal dekke utgifter til skuleskyss, betaling for ein elevplass ved Tøndergård skule, utgiftene til spesialundervisning ved Vike Friskule og kjøp av tenester til elevar som er plasserte i fosterheim i andre kommunar. Samla ramme blir vedteken i årsbudsjettet. Sjå vedlagt tabell som viser kostnadsutviklinga fram til 2014. Administrasjonssjefen ser at den økonomiske situasjonen tvingar fram innsparing også i skulesektoren. KOSTRA tala viser at innsparing bør vere mogleg. Administrasjonssjefen er likevel usikker på om innsparinga let seg gjennomføre utan ytterlegare endringar i skulestruktur. Høyringsuttalane Fiksdal oppvekstsenter Samarbeidsutvalet er tilfreds med at nemnda går inn for at det også i framtida skal vere eit oppvekstsenter i Fiksdal med skule for 1. 7. årssteg. Tomrefjord skule Samarbeidsutvalet ved Tomrefjord skule meiner det er urimeleg at dei største skulane, som er billegast per elev, får den prosentvis største nedskjeringa. Både frå rektor og frå samarbeidsutvalet blir det peika på at nedskjeringane i budsjettet vil gjere det vanskeleg å oppfylle lovkravet om tilpassa opplæring. Helland skule Samarbeidsutvalet ved Helland skule ser det som eit paradoks at den skulen som er billegast per elev, blir den skulen som i prosent må spare mest. Vidare blir det peika på at ein må sikre god nok romkapasitet dersom elevane på ungdomssteget i Tresfjord skal flyttast til Helland skule i 2012. Tresfjord skule Samarbeidsutvalet ved Tresfjord skule peikar på at ytterlegare nedskjering etter ostehøvelprinsippet ved å redusere timetalet til undervisning, svekkar kvaliteten på opplæringa. Det er talet på grupper og ikkje samla elevtal som avgjer kostnadene. Samarbeidsutvalet ser at eit lite ungdomssteg er kostnadskrevjande, men meiner at romkapasiteten ved Helland skule må utgreiast nærare før tidspunktet for overflytting blir fastsett. Utdanningsforbundet i Vestnes Utdanningsforbundet er samd i at nedgang i elevtalet må føre til reduksjon i utgiftene, men meiner det er urealistisk å gjennomføre både vedtekne sparetiltak og å ta inn overforbruk i vårhalvåret hausten 2009. Utdanningsforbundet meiner det ikkje er forsvarleg å gjennomføre sparetiltaka ved å bruke ostehøvelprinsippet. I ein resolusjon frå årsmøtet i Utdanningsforbundet i Vestnes, blir Vestnes kommune beden om å ta dei vedtekne nedskjeringane over lenger tid. Opplysningar som har kome fram etter at saksutgreiinga, som har vore ute på høyring, var utarbeidd av ressursnemnda Administrasjonssjefen finn det rett å orientere kommunestyret om opplysningar som har kome fram etter at ressursnemnda avslutta arbeidet sitt. Dette blei avklart i eit ekstra møte i nemnda 08.05.09. Arbeidet til nemnda byggjer mellom anna på KOSTRA-tala frå 2007. No ligg tala frå 2008 føre, og er vist i tabellar nedanfor. Rekneskapsrapporten etter første kvartal var heller ikkje ferdig i det nemnda avslutta arbeidet sitt. No er den rapporten klar, og blei behandla av DFU 04.05.09. Side 164

Kostratala for 2008 Nokre KOSTRA tal - skule, SFO m.m. Vestnes Møre og Romsdal Landet eks. Oslo Rauma Haram Molde Nto. Utgifter grunnskule, pr. innb 11 032 10 645 10 156 11 146 11 891 8 823 Nto. Utgifter SFO, pr. innbyggar 249 176 190 136 175 125 Nto. Utgifter kulturskule, pr. innb 4 253 3 077 2 104 2 467 Nto. Utg grunnskule, pr innb 6-15 år 81 955 79 663 76 372 89 362 89 275 67 214 Nto. Utg SFO pr innbyggar 6-15 år 5 578 3 393 3 697 3 061 2 474 2 600 Nto utg kulturskule, pr innb 6-15 år 4 253 3 077 2 104 2 467 Elevar i kulturskule 323 343 245 679 Lønsutgifter grunnskule, pr. elev 71 370 64 372 62 121 71 104 73 544 53 690 Elevar pr årsverk 9,5 10,1 10,5 9,0 9,4 12,0 Ant elevar i 1. - 3. årstrinn i % av elevar i 8. - 10. årstrinn 67,5 94,2 93,3 85,2 85,9 87,0 Elevar pr komm skule 209 150 197 132 96 265 Gj snitt gruppestørrelse 1. - 7. årstrinn 12,5 12,5 13,2 11,8 10,8 14,8 Gj snitt gruppestørrelse 8. - 10. årstrinn 13,2 14,6 14,6 12,9 13 17,4 Andel elevar som får spes undervisn 10,4 6,5 7 8,8 6 5,8 Andel elevar som får skuleskyss 42,2 29,3 24,4 51,9 26,8 17 Nntall elevar pr datamaskin 2,6 3,8 3,5 3,2 4,4 4,9 Overgang til vidaregåande skule 97,8 97,7 96,2 96,1 96,5 98,2 Gj. Snitt grunnskulepoeng 39,6 40,7 39,6 40,3 39,6 39,7 Nokre KOSTRA tal - skule, SFO m.m. Endring 02 - - utvikling siste 7 år 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 08 Nto. Utgifter grunnskule, pr. innb 8 837 9 587 9 601 9 911 10 301 10 459 11 032 24,8 Nto. Utgifter SFO, pr. innbyggar 192 271 194 189 223 245 249 29,7 Nto. Utgifter kulturskule, pr. innb 234 342 352 446 472 532 572 144,4 Nto. Utg grunnskule, pr innb 6-15 år 56 987 60 112 61 226 65 147 70 607 74 688 81 995 43,9 Nto. Utg SFO pr innbyggar 6-15 år 3 167 4 344 3 281 3 474 4 282 5 260 5 578 76,1 Nto utg kulturskule, pr innb 6-15 år 1 511 2 141 2 245 2 933 3 234 3 799 4 253 181,5 Lønsutgifter grunnskule, pr. elev 43 855 48 250 51 729 57 001 60 671 64 132 71 370 62,7 Elevar pr årsverk 10,4 10,6 10,4 10,3 10 9,0 9,5-8,7 Ant elevar i 1. - 3. årstrinn i % av elevar i 8. - 10. årstrinn 102,5 89,4 79,1 72,4 64,2 68,5 67,5-34,1 Elevar pr komm skule 125 162 160 235 221 216 209 67,2 Gj snitt gruppestørrelse 1. - 7. årstrinn 12,9 13,4 13,5 12,7 11,8 12,5 Gj snitt gruppestørrelse 8. - 10. årstrinn 11,8 13,3 13,5 13,6 12,9 13,2 Side 165

Frå 2007 til 2008 har netto driftsutgifter per elev stege med kr. 23.570 i Rauma og kr. 19.601 i Haram. I Vestnes har dei same utgiftene stege berre med kr. 9.662. Dette viser at netto driftsutgifter per elev i Vestnes relativt sett er på veg nedover og nærmar seg gjennomsnittet for fylket. Sparetiltaka i 2008 har altså hatt sin verknad. Dette viser seg også i utviklinga av gruppestorleiken. Når det gjeld utgiftene per elev i Vestnes, er truleg samla utgifter delt på eit elevtal der elevtalet ved Vike friskule også er med. Ettersom Rauma og Haram ikkje har friskular, blir ikkje samanlikninga heilt rett. Tendensen i utviklinga som er omtala ovanfor, er likevel rett. Mange kommunar i fylket har friskular, og samanlikninga med utgiftene per elev i fylket er truleg reell. Administrasjonssjefen er i kontakt med SSB og departementet for å få friskulane inn som ein eigen funksjon i KOSTRA. Rekneskapen for 2008 og rekneskapsrapporten første kvartal 2009 Grunnskulane hadde eit meirforbruk på 3,9 mill. kr. i 2008. Dette skuldast at sparetiltaka som blei vedtekne for haushalvåret 2008 ikkje blei gjennomførte fullt ut, medrekna reduksjon for manglande kompensasjon for lønsoppgjeret. Driftseiningane fekk dekt berre 66% av tillegga lønsoppgjeret utgjorde. Meirforbruket har skulane, med unnatak av Helland skule, drege med seg over i vårhalvåret 2009. Driftsleiarane har, i samarbeid med administrasjonssjefen, arbeidd hardt for å ta inn også etterslepet frå hausten 2008. Etter ein grundig gjennomgang, ser administrasjonssjefen at dette vil føre til eit uforsvarleg opplæringstilbod i Tresfjord og Tomrefjord. Desse skulane vil ha vanskar med å komme ut i budsjettballanse i 2009. Særutskrift til: - Samarbeidsutvala ved skulane - Arbeidstakarorganisasjonane Vedlegg: 1 Modell for ressurstildeling med noverande struktur 2 Modell for ressurstildeling - Tresfjord u til Helland i 2012 3 Høyringsuttale frå SU ved Fiksdal oppvekstsenter 4 Høyringsuttale frå SU ved Tomrefjord skule 5 Uttale frå rektor ved Tomrefjord skule 6 Høyringsuttale frå SU ved Helland skule 7 Høyringsuttale frå SU ved Tresfjord skule 8 Høyringsuttale frå Utdanningsforbundet i Vestnes 9 Resolusjon frå årsmøtet i Utdanningsforbundet i Vestnes Side 166

Kostnad 2009-2014 ved bruk av Haramsmodellen År 2009 2010 2011 H - 8% + A Sum H - 8% + A Sum H - 8% + A Sum Fiksdal 102 20 17 139,4 115 20 17 151,6 110 17 17 143,5 Tomrefjord b 310 62 372 295 50 345,2 255 38 293,3 Tomrefjord u 210 42 45 297 197 33 45 275,5 225 34 45 303,8 Helland b 437 87 524,4 408 69 477,4 408 61 469,2 Helland u 229 46 54 328,8 234 40 54 327,8 219 33 54 305,9 Tresfjord b 140 28 168 128 22 149,8 130 20 149,5 Tresfjord u 131 26 31 188,2 129 22 31 181,9 126 19 31 175,9 Sum 1559 312 147 2018 1506 256 147 1909 1473 221 147 1841 Kostnad timebruk 44392 41998 40501 Andre utgifter skulane 15526 14699 14175 Fellesutgifter 5106 4200 4050 Adm.sjefen 1000 1000 1000 Netto driftsbudsjett 66024 61898 59726 År 2012 2013 2014 H -8% + A Sum H - 8% + A Sum H - 8% + A Sum Fiksdal 107 16 17 140,1 102 15 17 134,3 108 16 17 141,2 Tomrefjord b 247 37 284,1 240 36 276 229 34 263,4 Tomrefjord u 216 32 45 293,4 210 32 45 286,5 172 26 45 242,8 Helland b 424 64 487,6 427 64 491,1 420 63 483 Helland u 206 31 54 290,9 189 28 54 271,4 182 27 54 263,3 Tresfjord b 118 18 135,7 120 18 138 115 17 132,3 Tresfjord u 115 17 31 163,3 105 16 31 151,8 105 16 31 151,8 Sum 1433 215 147 1795 1393 209 147 1749 1331 200 147 1678 Kostnad timebruk 39489 38477 36908 Andre utgifter skulane 13821 13467 12918 Fellesutgifter 3949 3848 3691 Adm.sjefen 1000 1000 1000 Netto driftsbudsjett 58259 56792 54517 Tal i heile 1000 H - 8% = Haramsmodellen redusert med 8% slik vi i praksis gjer i 2009-budsjettet + = Spes.u., timar til språklege minoritetar, seniortiltak, byrdefullressurs 20% i 2009, 17% i 2010 og 15% dei andre åra. A = Administrasjon Andre utgifter utgjer 35% av kostnaden med lærartimane. Summen til disposisjon for adm.sjefen skal brukast til å justere for spesialundervisning, undervisning av språklege minoritetar og ulike behov for seniortiltak ved skulane. Behovet for slike ressursar vareierer frå år til år, og behovet kan endre seg i løpet av året. Vedtatt budsjett 2009 + framforhandla lønstillegg per 1. mai 2009, minus SFO, minus kutt inventar og frukt 62418 Fellesutgifter inkl. Tøndergård 5106 67524 Reduksjon 1500 Ramme 2009 66024 Side 167

Kostnad 2009-2004 dersom Tresfjord u blir flytta til Helland i 2012 År 2009 2010 2011 H - 8% + A Sum H - 8% + A Sum H - 8% + A Sum Fiksdal 102 20,4 17 139 115 19,6 17 152 110 16,5 17 144 Tomrefjord b 310 62 372 295 50,2 345 255 38,25 293 Tomrefjord u 210 42 45 297 197 33,5 45 275 225 33,75 45 304 Helland b 437 87,4 524 408 69,4 477 408 61,2 469 Helland u 229 45,8 54 329 234 39,8 54 328 219 32,85 54 306 Tresfjord b 140 28 168 128 21,8 150 130 19,5 150 Tresfjord u 131 26,2 31 188 129 21,9 31 182 126 18,9 31 176 Sum 1559 311,8 147 2 018 1506 256 147 1 909 1473 221 147 1 841 Kostnad timebruk 44 392 41 998 40 501 Andre utgifter skulane 15 526 14 699 14 175 Fellesutgifter 5 106 4 200 4 050 Adm.sjefen 1 000 1 000 1 000 Netto driftsbudsjett 66 024 61 898 59 726 År 2012 2013 2014 H -8% + A Sum H - 8% + A Sum H - 8% + A Sum Fiksdal 107 16,05 17 140 102 15,3 17 134 108 16,2 17 141 Tomrefjord b 247 37,05 284 240 36 276 229 34,35 263 Tomrefjord u 216 32,4 45 293 210 31,5 45 287 172 25,8 45 243 Helland b 424 63,6 488 427 64,1 491 420 63 483 Helland u 263 39,45 60 362 210 31,5 60 302 245 36,75 60 342 Tresfjord b 118 17,7 19 155 120 18 19 157 115 17,25 19 151 Tresfjord u 0 0 0-0 0-0 0 - Sum 1375 206,3 141 1 722 1393 1 646 1289 193,4 147 1 623 Kostnad timebruk 37 890 36 220 35 714 Andre utgifter skulane 13 261 12 677 12 500 Fellesutgifter 3 789 3 622 3 571 Adm.sjefen 1 000 1 000 1 000 Netto driftsbudsjett 55 940 53 519 52 785 Tal i heile 1000 H - 8% = Haramsmodellen redusert med 8% slik vi i praksis gjer i 2009-budsjettet + = Spes.u., timar til språklege minoritetar, seniortiltak, byrdefullressurs 20% i 2009, 17% i 2010 og 15% dei andre åra. A = Administrasjon Andre utgifter utgjer 35% av kostnaden med lærartimane. Summen til disposisjon for adm.sjefen skal brukast til å justere for spesialundervisning, undervisning av språklege minoritetar og ulike behov for seniortiltak ved skulane. Behovet for slike ressursar vareierer frå år til år, og behovet kan endre seg i løpet av året. Side 168

Tr.u til He 2009 År 2009 H - 8% + A Sum Fiksdal 102 20,4 17 139 Tomrefjord b 310 62 372 Tomrefjord u 210 42 45 297 Helland b 437 87,4 524 Helland u 330 66 60 456 Tresfjord b 140 28 19 187 Tresfjord u 0 0 0 - Sum 1529 305,8 141 1 976 Kostnad timebruk 43 468 Andre utgifter skulane 15 214 Fellesutgifter 4 347 Adm.sjefen 1 000 Netto driftsbudsjett 64 028 Side 169

VESTNES KOMMUNE Fiksdal Oppvekstsenter 6394 Fiksdal 2V;L. 2009 VESTNES KOMMUNE Særutskrift frå møteboka: SU ved Fiksdal oppvekstsenter hadde møte 01.04.2009 og kom med slik uttale i administrasjonssjefen si innstilling i saka Ressurstildeling i grunnskulen. Samarbeidsutvalet er positiv til signala om at det i Fiksdal også i framtida skal vere eit oppvekstsenter med 1-7 skule, evt. SFO og barnehage. Barnetalet er stabilt i fleire år framover, og ved å oppretthalde eit slikt tilbod vil det verke positivt på busetnaden i krinsen. Fiksdal 02.04.2009 Rett avskrift. Hildegunn Fauske - sekretær - Side 170

Sak-^'f;rr, Samarbeids Utvalet Tomrefjord Skule 6393 TOMREFJORD VESTNES KOMMUNE Vestnes Kommune v/ Kommunalsjef Nils Øvstedal 6390 Vestnes Tomrefjord den 20. april 2009 Ad ressurstildeling til skulane v/nils Øvstedal 04.03.09. Viser til tall og avsluttande kommentar frå driftsleiar i årsmelding 2008. SU ved Tomrefjord skule ser med bekymring på konsekvensar sparetiltaka vil få for opplæringsverksemda ved skulen. Vi har kjennskap til kommunen sitt økonomiske uføre, og slik det økonomisk utgangspunktet. Skulen si største utfordring, slik SU ser det, er at innsparingsvolumet er alt for stort og ikkje minst at det vart alt for seint kunngjort (midt i skuleåret). Dersom det er slik at KOSTRA- tala kan samanliknast og dei viser at det bør være mogeleg med ei slik innsparing, burde det likevel blitt tatt med ekstra ressurs som kræves til spesial undervisning. Det utgjør i dag 18 % av timetallet på Tomrefjord skule. Dersom ein ser på kostnadene per elev i Tresfjord og t.d. Fiksdal virke det meir urimeleg at dei store skulane vert ramma i så stor grad. Innsparing av 6,6 årsverk i total og 3,4 frå 1. august, noe som utgjør 23 % av læretider går ut over både ønsketog forsvarlig kvalitet i undervisninga i sin heilheit. Direkte vil ca 230 elevar ikkje få tilpassa undervisning. Mogelege endringar som flytting frå Fiksdal skule til Tomrefjord skule støttes ikkje, då det er mangel av rom og tiltaket så langt vi ser ikkje er kvalitet sikra. Ein kan forvente at føresetnader og mål som er sett med omsyn til for eksempel nasjonale prøver, trivsel, miljø og ikkje minst helsa til elevar og lærarane ikkje blir nådd (sjå sjukefråvær). Vi vonar at vi får full forståing for opplevinga av det uønskelige hjørnet vi (elevane, foreldra og lærarane) blir presset inn i og at dette kan gje grunnlag for ein dialog om storleik og tempo for dei økonomiske kutta. Med vennleg helsing Samarbeids Utvalet Tomrefjord Skule m^^^^ ^Ild Gl ijlånd Eva Langstein Si tær Leiar Side 171

Driftleiar Are Elvevold Tomrefjord skule 6393 Tomrefjord Kommunalsjef Nils Øvstedal Vestnes kommune 6390 Vestnes Høyring i sak 2008/2852. Ressurstildeling i skulen. Eg ønsker å peike på dei reduksjonane som er lagt inn i budsjettet for 2009. Utrekna til 3,4 årsverk med verknad frå 1.august. 1 årsverk pga. reduksjon i antal elevar og 2,4 årsverk (reduksjon i drifta.) 3,4 årsverk utgjer 88 undervisningstimar på barnesteget. Konsekvensen blir at alle timar til tilpassa undervisningstimar (delingstimar) for elevane går ut. Om klassen er på 15,20 eller 25 elevar vil dei berre ha 1 lærar i alle timane. Unntaket er timar til spesialundervisning etter enkeltvedtak. I tillegg må ein ha grupper i kunst og handverk og mat og helse på 15-20 elevar i kvar gruppe. Konsekvensen blir sjølvsagt eit svært mykje dårlegare tenestetilbod for elevane på Tomrefjord skule enn dei har hatt fram til 2009. Eg vil til slutt stille spørsmålet om ein med desse reduksjonane kan oppfylle krava i opplæringslova 1-3: Opplæringa skal tilpassast evnene og føresetnadene hjå den enkelte eleven Tomrefjord 21.april 09 Are Elvevold driftsleiar Side 172

Protokoll frå SU- møte, tysdag 31.03.09 Sak!.,^it, 11U01-11 2 2 A. 2009 Møtte: VESTNES KOMMUNE Gisela Smith-Nilsen; Kjetil Kjersem; Bjørn Tore Storsten; Rune Bjermeland; Laila Langvatn; Roger Rishaug; Anne Christensen; May-Britt Eik Meldt fråfall: Marianne Sæter; Stine Elvevold; Sondre Rekdal (vara kunne heller ikkje); Patrick Gimmestad (vara kunne heller ikkje). Sak 07/09: Gjennomgang av protokoll frå møte 19.03.09. Protokollen godkjent med ein merknad. Dei elevfrie dagane skal leggjast annakvar gong til par og oddetalsveker. Sak 08/09: Orientering om oppfølgingsarbeidet med oppsetting av nye leikeapparat, v/ SU-leiar, Marianne Sæter. Denne orienteringa blir utsett til neste SU-møte. Sak 09/09: Kommunestyrevedtak og konsekvensar for utanlandstur frå 2010. Gisela orienterte SU om saksgangen før endeleg vedtak i kommunestyret. SU blei og informert om at skuleleiarane og kommunalsjef, Nils Øvstedal, i samarbeid har vurdert kommunestyrevedtaket, og dette ligg igjen til grunn for informasjonen til SU. Det er ingen tvil om at desse turane har stor verdi både fagleg og sosialt for elevane, men reint økonomisk er dei ikkje gjennomførbare slik vedtaket blei utforma. Det er no lagt vekt på at lærarane skal ha godtgjersle etter gjeldande reglar og tariffar. Det blei i den samanhengen poengtert at dei tilsette ikkje skal føle at det er dei som avgjer om dei skal ha det dei har krav på. Kommunalsjef, Nils Øvstedal, vil leggje fram skuleleiarane sitt syn på neste kommunestyre. Dette gjeld då i hovudsak den økonomiske ramma for skulane, som vedtaket sett krav til. Side 173

Sak 10/09: Ressurstildeling til grunnskulen. SU har blitt bede om å kome med ein uttale vedrørande ressurstildelinga til skulane i Vestnes. SU ser at ressursreduksjonen gir store nedskjeringar for dei store skulane, for slik å halde liv i dei små. SU ser det som eit paradoks at Helland skule, den som er billigast pr. elev, blir den skulen som i prosent skal spare mest. I tillegg ser SU at kommunen etter Haramsmodellen ikkje har tatt med endringane frå 2012. Det blei difor påpeika at kanskje kommunen tenkjer litt for kortsiktig. Når det gjeld dei moglege endringane av organiseringa av skulane, ser SU framlegget om flytting av ungdomsskuleelevane frå Tresfjord til Helland som den mest realistiske. SU meiner dei andre framlegga vil gje for mange og store utfordringar til at dei vil kunne gjennomførast og i tillegg kvalitetssikre tilbodet for elevane. Ei eventuell omorganisering må kvalitetssikre at elevane får den undervisninga dei har krav på t.d. at skulen har nok undervisningsrom, grupperom og eit uteområde som stimulerer til allsidige aktivitetar. Framlegget med å samle alle ungdomsskuleelevane på Vestnes, vil gi Helland skule store utfordringar med å tilrettelegge for eit trygt miljø for elevane på barnesteget. SU kan ikkje sjå at ein samla ungdomsskule bør ha ein barneskule på same skuleområde. SU meiner ein då bør vurdere å ha barneskulen plassert på anna område enn i dag, men samtidig at barneskulen framleis skal vere tilknytt nærmiljøet til elevane som høyrer til Helland skulekrins. SU meiner at nemnda som skal handsame denne saka i det vidare arbeidet bør utvidast slik at føresette og tilsette blir representert. Dette for å sikre at det vidare arbeidet er med å inkluderer alle partar i den vidare saksgangen.. Denne prosessen bør kome i gong snarast råd slik at dei nødvendige tiltaka som må gjennomførast i forkant av ei endring kjem igang i tide. Nemnda bør vidare kome med ei grundig konsekvensanalyse for dei eventuelle endringane som kjem, bl.a. det bygningsmessige (inneområde og uteområde). Side 174

Sak 11/09: Eventuelt. FAU informerte 19.03.09, SU om at eit brev vil bli sendt til teknisk teneste i Vestnes kommune vedrørande utplassering av allereie innkjøpte leikeapparat. Referent Bjørn Tore Storsten Side 175

Vestnes kommune, Tresfjord skule, 6391 TRESFJORD Dato: 21.04.09 APRI VESTNES KOMMUNE TIf.Tresfjord skule 71 18 84 40 Føretaksnr.: 939 901 965 Rektor 71 18 84 50 Org. nr.: 971035501 MVA( 11.1) Fax 71188441 Org. nr.: 970592687 MVA( 11.2) E-post : tresfjord.skule@vestnes.kommune.no Høyringsuttale frå samarbeidsutvalet ved Tresfjord skule til saksframlegget om ressurstildeling i grunnskulen - saksnr 2852/08 Administrasjonssjefen har lagt fram ei svært innhaldsrik og grundig framstilling om framtidig ressurstildeling for grunnskulen i Vestnes. SU v/ Tresfjord skule tek saksframlegget til vitande og uttalar seg berre om sjølve innstillinga til vedtak. Til pkt 1. Fordeling av reduksjonar i 2009 -budsjettet Å redusere driftsutgiftene i takt med nedgangen i elevtalet- og dermed reduksjon i statlege overføringar til grunnskuledrifta - i åra framover slik ressurstildelingsnemnda føreslår, er ikkje mogleg utan at opplæringstilbodet blir dramatisk forverra. Ytterlegare nedskjeringar etter "ostehøvelprinsippet" ved å redusere rammetimetalet svekkar kvaliteten på opplæringa då det er talet på grupper - og ikkje talet på elevar- som avgjer kostnadene. Framskriving av Haramsmodellen i åra fram til 2014 med ein fast årleg reduksjon på 8%, er ikkje realistisk og gjennomførbar. Ved ei slik ressurstildeling vil strukturendringar tvinge seg fram før hausten 2012. Til pkt 2. Det er positivt at det blir sett av ein fast sum til administrasjon av skulane. Sidan elevtalet går ned, er dette i realiteten ei styrking av leiarfunksjonen ved skulane. Ein sum til adm.sjefen si disponering sentralt kan vere fornuftig viss ressursen blir brukt etter intensjonane. I saksutgreiinga blir dette grunngjeve med at det å ha ein reserve til uføresette tilfelle som kan dukke opp i skuleåret, er med å sikre skulane nødvendige ressursar i akutte tilfelle. Det er då svært viktig at denne ressursen blir fordelt etter klare retningsliner og etter Side 176

klart dokumenterte behov. Viss denne ressursen blir brukt til "den som ropar høgast", vil det vere betre at ressursen blir fordelt ut til skulane etter objektive kriterie. Til pkt 3. Nemnda argumenterer greitt for forslaget om endringar i skulestrukturen ved å flytte u-steget frå Tresfjord til Helland frå skuleåret 2012/2013. U-steg med få elevar er kostnadskrevjande og gir store driftsutgifter utrekna pr. elev SU vil likevel stille spørsmål ved om det føreslåtte tidspunktet er det rette? Når har Helland skule plass til å ta i mot elevane? Har nemnda rådført seg med leiinga ved Helland skule om dette? SU kan ikkje sjå at dette er godt nok dokumentert i saksframlegget. Det må kunne dokumenterast at arealbehov og planløysingar er fullt ut tilfredsstillande før u-steget blir flytta. Er det t.d. teke omsyn til opplæringslova 8-2 om pedagogisk- og tryggleiksmessig forsvarlege gruppestorleikar. Generelt: Ressurstildelingsnemnda har nytta Kostratal for 2007 som bakgrunnsmateriale for sitt arbeid. Dette blir tydelegvis tillagt svært stor vekt når det blir hevda at Vestnes kommune brukar meir ressursar til skulen enn samanliknbare kommunar. Er desse tala kvalitetssikra? Kan det ligge moglege feilrapporteringar eller ulike tolkingar her som gjer at Vestnes kommune blir rapportert til å bruke meir i netto driftsutgifter pr. elev? Kostratal frå 2008 var ikkje tilgjengelege for nemnda sitt arbeid. Desse tala er no offentleggjort. Dei viser at det allereie har vore gjort omfattande tiltak i grunnskulen i Vestnes frå 2007 til 2008 for å få utgiftene ned. Sidan tala frå 2008 viser ei heilt anna utvikling, blir bakgrunnsmaterialet som saksframlegget byggjer på, misvisande. Medan andre samanliknbare kommunar har kraftig auke i netto driftsutgifter på elev, har Vestnes kommune tilnærma same kronebeløp - dette til tross for eit svært godt lønsoppgjer og generell prisstigning elles. Vestnes kommune har såleis allereie gjennomført omfattande sparetiltak og nedskjeringar. Side 177

Vestnes kommune Administrasjonssjefen 6390 Vestnes 22/4-09 Uttale ressursnemnda si innstilling Utdanningsforbundet Vestnes har med interesse følgd med på prosessen knytt til den politisk oppnemnde nemnda som har arbeidd gjennom vinteren med ressurssituasjonen i grunnskulen i Vestnes. Vi har og kome med innspel til korleis prosessen har vore. Desse innspela har mellom anna dreia kring ynskje om ein opnare prosess og større innverknad frå driftsleiarane. Vi skulle og ynskje at politikarane i mindre grad tok styringa i nemnda og i større grad lot administrasjonen leie arbeidet. Utdanningsforbundet er ikkje usamd med at ei minke i elevtal må få konsekvensar i høve budsjett. Det vert likevel for enkelt å nytte rein matematikk og rekneark. Den sokalla Haramsmodellen representerer i seg sjølv tøffe nedskjeringar for grunnskulen. Når ein så pålegg skulane å kutte om lag 2,1 mill i tillegg til det overforbruket som ligg inne på drifta i inneverande år, og i tillegg bed om at dette i praksis skal gjerast frå august til desember, så seier det seg sjølv at det umogleg kan gå. Framskrivinga av ressursmodellen verkar og urealistisk. Vil det til dømes vere mogleg å redusere spesialundervisninga så kraftig som modellen viser. Kven har i så fall vore med på å kvalitetssikre desse tala? Vil ikkje bruken av spesialundervisning vert høgare når vi ikkje klarer å å gje elevane den tilpassa opplæring dei har krav på? Utdanningsforbundet merkar seg at også administrasjonssjefen tvilar på om modellen kan realiserast. Dette kjem tydleg fram på slutten av administrasjonssjefen si utgreiing. Dette må vere særs urovekkande lesnad for dei som skal fatte vedtak i denne saka. Utdanningsforbundet er og uroa for kva personalpolitiske konsekvensar nedskjeringane og etter kvart overflyttingane vil få. Vi risikerer å måtte sende unge nyutdanna lærarar på dør, med dei konsekvensar det har for kvar einskild. Ei nedskjering som må takast på fire månader, kan og føre til at ein må justere opp att drifta ved årsskiftet. Kvar er dei kvalifiserte lærarkreftene då? Vi er og uroa over dei helsemessige konsekvensar nedskjeringane kan få. Allereie slitne lærarar vil presse seg endå meir, noko som kan føre til auka sjukefråver. Utdanningsforbundet er heilt klare på at nedskjeringane vil føre til eit dårlegare tilbod til innbyggjarane i Vestnes kommune. Dette heng dårleg med dei signal som vert gjeve i handlingsplanen for grunnskulen som snart skal vedtakast. Det ser ikkje ut til at alle politikarane ser samanhengen mellom dei ressursane ein puttar inn i skulen, og det tilbodet som vert gjeve. Det er ikkje slik at nedskjeringane ikkje går utover Side 178

kvaliteten. Å hevde at ein kan oppretthalde same kvalitet med dei nedskjeringane som ligg føre, er i beste fall eit resultat av kunnskapsløyse. I verste fall kan det sjåast på som ei fornærming av ei heil yrkesgruppe. Nedskjeringane vil føre til at ein får større grupper og mindre deling. Dette gjev dårlegare tilbod til kvar einskild elev. Med sterkt redusert rammer, vil ein og vere ute av stand til å gjere dei innkjøp av materiell og skulebøker som skal til for å kunne innføre Ein vil og stå dårlegare rusta i arbeidet med innføring av stadig nye pålegg frå sentrale styresmakter, t.d. tilrettelegging for meir fysisk aktivitet. Utdanningsforbundet er særs overraska over at nemnda ikkje har kome fram til noko annan måte å ta nedskjeringane på enn det sokalla ostehøvelprinsippet. Det har kome klare signal frå driftsleiarane at det ikkje er meir å hente på denne type nedskjeringar. Administrasjonssjefen var og klinkande klar på dette i sine saksførebuingar i høve budsjetthandsaminga før jul. Ein kan altså slå fast at nemnda har kome fram til ein strategi for nedskjering som går på tvers av dei råd som både administrasjonssjefen og driftsleiarane har gjeve. Dette må vere særs urovekkande for det politiske miljøet i Vestnes. Venleg helsing Sindre Taklo Leiar/HT Utdanningsforbundet Vestnes Side 179

UTDANNINGS FORBUNDET Vestnes 30/3-09 Årsmøtet i Utdanningsforbundet Vestnes Vestnes kommune Ordførar Administrasjonssjefen 6390 Vestnes sp%2 2009 VESTNES KOMMUNE Resolusjon - ressurssituasjonen grunnskulen i Vestnes kommune Årsmøtet i Utdanningsforbundet, Vestnes er sterkt uroa over den økonomiske situasjonen Vestnes kommune no er i, og dei følgjer dette får for det pedagogiske tilbodet som vert gjeve i grunnskulen i Vestnes. Dei tilsette i grunnskulen opplever eit stadig aukande gap mellom dei krav som vert stilt til skulen, og dei ressursane som vert sett inn for å kome desse i møte. Dette gjeld nye oppgåver, nye fag, læreplanar, auka timetal, frukt og grønt o.s.v. Alle saman gode tiltak, om ein ser isolert på dei. Saman derimot, representerer dei auka behov for ressursar til grunnskulen. Samfunnsutviklinga har og drege i ei retning der ein ser eit stadig aukande behov for spesialundervisning og tilpassa opplæring. Når skulane så ikkje får tilført dei midlar som skal til for å fylgje opp sentrale vedtak og føringar, så seier det seg sjølv at det er vanskeleg å halde oppe det same gode pedagogiske tilbodet. Skulane i Vestnes er gjennom budsjettvedtak av kommunestyret pålagde å gjere store kutt i sine driftsbudsjett. Om ein ikkje maktar å starte på desse nedskjeringane før nytt skuleår tek til, vert nedskjeringane særs dramatiske. Først i desse dagar er "ressursnemnda" for grunnskulane i Vestnes ferdige med sitt arbeid. Framlegget til nemnda er enno ikkje politisk handsama. Når ein så ser på den lukka prosessen som har vorte ført i nemnda, så har det vore vanskeleg å kunne spå kva resultatet ville bli. Årsmøtet i Utdanningsforbundet, Vestnes finn det, etter dette, urimeleg at nedskjeringa skal ha årsverknad. Årsmøtet i Utdanningsforbundet, Vestnes er og uroa over den matematiske tilnærminga som nemnda har hatt som utgangspunkt. Den har ikkje teke omsyn til administrasjonssjefen og driftsleiarane si åtvaring mot ostehøvelprinsippet. Dei har heller ikkje late undervisningspersonalet kome med innspel. Arbeidet har vore tufta på klokketru på KOSTRA og rekneark. Kva kvalitet som kjem ut i andre enden, ser det ikkje ut til at nemnda har synt nemneverdig interesse for. Side 180

I framtida skal driftsleiarane få utlevert ein pengesekk. som så skal danne grunnlaget for skuledrifta. Dei lokale politikarane nyttar altså den same metoden overfor sine "underordna" som dei sentrale politikarane nyttar ovanfor kommunane. Ein skal styre fritt innanfor tildelte rammer. Med dette seier ikkje berre politikarane frå seg ansvaret. Dei seier og frå seg moglegheita til å drive ein skulepolitikk som sikrar innbyggjarane i kommunen eit likeverdig skuletilbod. Årsmøtet i Utdanningsforbundet, Vestnes bed etter dette om at dei nedskjeringar som no står for tur vert teke over noko lengre tid. Det vil vere heilt urimeleg å krevje at innsparingane skal ha årsverknad når premissane for nedskjeringane først vert klare i slutten av mars. Årsmøtet i Utdanningsforbundet Vestnes V/ Sindre Taklo, leiar,^^^ ^ ^ Side 181

VESTNES KOMMUNE Arkiv: 611 Arkivsaksnr.: 2008/113 Saksbehandlar: Einar Aagård Dato: 11.05.2009 Saksframlegg Sal av bustadtomter i Åslia - salsvedtak Utval Møtedato Utvalssak Formannskapet 18.05.2009 33/2009 Administrasjonssjefen si innstilling Tomtene nr. 11 og 12 i Åslia byggefelt vert selt og prissett som det går fram av gjeldande vedtak i kommunestyret frå 120398 med slik endring: a) Råtomteprisen vert sett til kr. 76,- pr. m2. b) For tekniske anlegg skal det oppkrevjast kr. 95.000,- SAKSUTGREIING: Bakgrunn: Det var Møre og Romsdal Fylkeskommune, på vegne av Åslia Langtidspensjonat, som overførte 3 tomter i Åslia til kommunen, slik at kommunen kunne stå som administrator og seljar av tomtene. Fylkeskommunen hadde derimot utpeikingsretten til kven tomtene kunne seljast til. Kopi av denne avtalen ligg ved. Lækjar M. Elgsås vart kjøpar av tomt nr. 13. Seinare, og i mange år, har tomtene nr. 11 og 12 vorte liggande. Kommunen har ved fleire høve gjort framstøyt overfor fylket, utan at dei har gjort formelle vedtak om å seie frå seg retten til å utpeike kjøpar. I eit brev til Fylket den 03.02.09 ber kommunen om attendemelding, med svarfrist på 3 veker, dersom dei framleis vil gjere avtalen gjeldande. Som kjent er Åslia Langtidspensjonat lagt ned og bygningane selt for fleire år sidan. Avtalen må difor vere av liten interesse for Fylket no. Møre og Romsdal Fylke har ikkje meldt seg og vist interesse i saka. Då retten heller ikkje er tinglyst, går administrasjonssjefen utan vidare ut frå at tomtene kan seljast fritt. Side 182

Vurdering: Det er no om lag 25 år sidan feltet vart opparbeidd og det blir difor galt å prise tomtene etter prisen på innkjøpstidspunktet. For å oppnå rettare prissetting, vil adm.sjefen difor rå til at det i dette høve vert nytta same pris som ved innkjøpet i Kollen Aust, nemleg kr. 76,- pr. m2. Det er grunn til å vurdere desse områda som omlag likeverdige. Totalpris pr. tomt vert ca. kr. 230.000,- inkl. oppmåling etc. for 1000 m2. Vi tek med gjeldande vedtak som gjeld prising av tomter i kommunale byggefelt: 1. Betaling for tekniske anlegg i kommunale bustadfelt vert sett til kr. 85.000,- Sak om justering av pris vert lagt fram til politisk behandling kvart 4.år. *) 2. For arealet skal det betalast innkjøpspris med tillegg på 30% for fellesareal. 3. I tillegg skal det betalast kr. 5.000,- pr. tomt til dekning av omkostningar, adm. etc. 4. Prisane gjeld for nye felt frå 01.01.98. 5. Ved fortetting av eksisterande busetnad, skal dette vurderast spesielt. Dette gjeld også felt som kan vere attraktive, men klart dyrare enn kr. 85.000/tomt. *) Vedtaket har fungert greitt. Det har hittil ikkje vore grunn til å justere satsen på kr. 85.000,-. Ein har nytta seg av unnataket i pkt 5 og justert prisen på dei få prosjekta ein har hatt siste åra. Dette gjeld Fagerbakken vest og nyare utbygging i Bakneset. For Kollen Aust er summen sett til kr. 95.000,-. I spørsmålet om sal til høgstbydande er dette svært uvanleg i kommunane. Kommunane Aukra, Eide, Fræna, Gjemnes, Misund, Molde, Nesset, Rauma, Sandøy og Sunndal sel også sine tomter til faste prisar. Dette er det einaste farbare då det berre unnataksvis er mogleg å få til auksjon/bodrunder. Til det er etterspurnaden for lav og ujamn. Særutskrift til: Vedlegg: 1 Sal av bustadtomter - Åslia Vestnes 2 Kart over tomter 3 Vedtak i fylkesutvalet Side 183

VESTNES KOMMUNE Tekniske tenester Møre og Romsdal Fylkeskommune Bygge- og vedl.h.avdelinga 6404 MOLDE Dato Dykkar ref. Vår ref. Saksnr. Saksbehandlar / Tlf 03.02.2009 1325/2009 2008/113 Einar Aagård 71 18 40 63 Sal av bustadtomter - Åslia Vestnes Vi viser til vårt brev av 29.01.03 der vi tok opp spørsmålet om utpeikingsretten til dei to gjenståande tomtene i dette feltet, jfr. vedlagte kopi av tidlegare avtale/vedtak. Tross purring den 24.11.03 står saka ubesvart frå Dykkar side. I mellomtida er Åslia Langtidspensjonat selt og eigedomen overført nye eigarar. Vi går difor ut frå at ovannemnte avtale ikkje lenger er reell og at kommunen kan selje tomtene heftefritt på den opne marknaden. Avtalen er ikkje tinglyst. Skulle De likevel ha innvendingar, må vi be om tilbakemelding innan 3 veker. Med helsing Einar Aagård bustad-og eigedomskonsulent Vedlegg: 1. Kopi av avtalen. 2. Kopi av vårt brev av 29.01.03. Postadresse: Telefon: Telefaks: Org.nr. Rådhuset 71 18 40 00 71 18 40 01 939 901 965 6390 Vestnes www.vestnes.kommune.no E-post:postmottak@vestnes.kommune.no Side 184

Side 185

ÅSLIA I VESTTØS - SAL AV TOMER TIL VESTØS KOMMU1E. Ved Åslia Langtidspensjonat er det regulert eit tomteareal på tilsaman 13 tomter, sjå vedlegg. Arealet som fylkeskommunen eig er heile tomt nr. 11, det meste av tomt nr. 12 og 13, litt veggrunn og det meste av eit lite friområde. Arealmesssig fordeler det seg slik: rein tomtegrunn veggrunn friareal For at ein skal få greie administrative og registreringsmessige tilhøve ved seinare sal av dette arealet, vil det beste vere å overføre arealet til kommunen som da står som salsadministrasjon på same måte som for dei andre tomtene I dette feltet. Fylkeskommunen skal ha full råderett over kven som skal tildeles tomt nr. 11, 12 og 13. Vestnes kommune er samd i ei slik løysing. 16 kroner pr. m2 er prisen i dette området og rådmannen i Vestnes er samd i at denne prisen blir lagt til grunn ved overføring av areal for fylkeskommunen til kommunen. Kostnadene ved overføringa ( oppmålingsgebyr, tinglysing av målebrev og skøyte, samt dokumentavgift ) utgjer kroner 5.400, -. Det er gjort framlegg om at kommunen kroner 3.900, - og fylkeskommunen kroner 1.500, -. Eg er samd. Lege M. Elgsås har søkt om å få tildelt tomt nr. 13. Styret for Aslia Langtidspensjonat har tilrådd søknaden og fylkeshelsesjefen har ingen merknader til styrets vedtak. Eg har heller ingen merknad og vil tilrå at fylkesutvalet gjer slikt v e d tak : ca. 2450 m2 ca. 600 m2 1. Fylkesutvalet vedtek å selje eit ca. 200 m2 tomteareal på ca. 3.250 m2 i ca. 3250 m2 Aslia- feltet i Vestnes til Vestnes kommune for kroner 16,- pr. m2. 2. Kroner 1.500,- av overdragingakostnadene betales av fylkeskommunen, resten av Vestnes kommune. 3. Vedtaket under pkt. I er gjort under føresetnad av at fylkeskommunen har utpeikingsrett til kven som skal tildelast tomtene nr. 11, 12 og 13. 4. Fylkesutvalet utpeikar lege Elgsås til å få kjøle tomt nr. pi vanlege kommunale vilkår. Kåre Ellingsgård {^ J l^a4r'r^vn2, øan^gen M. 13 >1 0 * T I8Z I0 bo :T T ` 0T I ew.aon b0889ztz0 s i}on ltnsa2l apis pil ^.aels snpow.aawwnn uo^atal b0: TT 7,00Z das 01 T'd ^>f< 6 utuat^ >i apuas >l< >f< Side 186

VESTNES KOMMUNE Saksframlegg Arkiv: 033 Arkivsaksnr.: 2008/942 Saksbehandlar: Odd Jarle Talberg Dato: 22.04.2009 Friluftsrådet for Ålesund og omland - uttale om vedtektsendringar Utval Møtedato Utvalssak Formannskapet 18.05.2009 34/2009 Kommunestyret Administrasjonssjefen si innstilling 1. Vestnes kommune viser til førespurnad frå Friluftsrådet for Ålesund og Omland, som ber om stadfesting (godkjenning) av årsmøtevedtak om nye vedtekter frå årsmøtedato i 2009, der rådet vil endre status frå å vere eit "interkommunalt samarbeidsorgan" til å bli ei interkommunal verksemd i tråd med kommunelova 27 - med tilsvarande nye vedtekter. 2. Vestnes kommune viser til at ein ny økonomiparagraf må vere med når ei ny verksemd skal opprettast i tråd med kommunelova 27. Vestnes kommune kan ikkje godkjenne ordlyden i den foreslåtte økonomiparagrafen, ( 4), slik han ligg føre. Denne må utformast slik at eventuell spørsmål om låneopptak og pantsetting alltid skal til samarbeidskommunane for godkjenning i forkant. SAKSUTGREIING: Bakgrunn: Ålesund og Omland Friluftsråd ber i vedlagte skriv til medlemskommunane om stadfesting og godkjenning av årsmøtevedtak om nye vedtekter gjeldande frå årsmøtedato i 2009, (vedlegg1) og som inneber at rådet skal endre seg frå å vere eit "interkommunalt samarbeidsorgan" med noverande vedtekter, til å bli ei interkommunal verksemd i tråd med kommunelova 27 med nye vedtekter. (Tidligare vedtekter frå 2008 sjå vedlegg 2) Vurdering: Rådet sitt formål og arbeid skal ikkje endrast. I saka kjem ein likevel ikkje utanom ei prinsipiell endring ved at økonomiske forpliktingar no kan bli påført kommunen, gjennom ein ny økonomiparagraf ( 4) som ikkje set vedtektskrav om formell medlemskommunegodkjenning utover den valde styre- og årsmøterepresentasjon. Side 187

Adm.sjefen meiner Vestnes kommune ikkje utan vidare bør godkjenne denne foreslåtte vedtektsendringa i saka som er prinsipiell og må behandlast i formannskap og kommunestyre. Adm.sjefen har gitt dette synet til kjenne for Friluftsrådet, og viser til seinare melding (styremøteprotokoll frå Friluftsrådet vedlegg 3) der det framgår at rådet no vil få momskompensasjon - utan krav om vedtektsendringar, men at styret i rådet likevel vil gå vidare med vedtektsendringane. Adm.sjefen rår til at vedtektsspørsmålet om eventuelle låneopptak og pantsetting i den nye 4, må til medlemskommunane for formell godkjenning i forkant. Særutskrift til: Friluftsrådet Vedlegg: 1 Stadfesting av årsmøtevedtak i Friluftsrådet - Friluftsrådet som interkommunalt samarbeidsorgan etter Kommunelova sin 27 2 Vedtekter for Friluftsrådet for Ålesund og Omland - gjeldande frå 26.04.2008 3 Møtebok frå styremøte den 15.04.2009 - Friluftsrådet for Ålesund og omland Side 188

Friluftsrådet for Ålesund og omland Postboks 11, 6249 ØRSKOG www.friluftsrad.no/frifaao Tlf 977 09 653, Faks70 27 29 01, E-post frifaao@online.n Bankkonto 4060.25.28881, Organisasjonsnr 971 369 205 Friluftsrådet har kontor på Ørskog Rådhus, 3.høgda Til Medlemskommunane WO ^l w^^chn _ Vår referanse: Dykkar referanse: Dato:26.03.09 Stadfesting av årsmøtevedtak i Friluftsrådet Friluftsrådet som interkommunalt samarbeidsorgan etter Kommunelova sin 27 Årsmøte i Friluftsrådet vedtok på møte den 24.03.2009 å endre vedtektene slik at rådet har rett på kompensasjon for meirverdiavgift jfr kompensasjonslova. Grunnlaget for å få til dette er å endre vedtektene slik at det står att rådet er eit organ etter Kommunelova sin 27. Samstundes må medlemskommunane stasfeste at så er tilfelle. I saksframstillinga til årsmeldinga var desse endringane foreslått: 2 vert til I 1 vert til 2 Ny I far ordlyden; 1 MEDLEMMER Friluftsrådet for Ålesund og Omland er eit interkommunalt samarbeidsorgan etter X27 i Kommunelova mellom kommunane Giske, Haram, Norddal, Skodje, Stordal, Sula, Vestnes, Ørskog og Ålesund Nye deltakarkommunar skal verte godkjend av årsmøte og alle medlemskommunane. Ny 2 får same ordlyd som tidlegare 1; 2 FØREMÅL FRILUFTRÅDET si oppgåve er i samarbeid med medlemskommunane, offentlege etatar på ulike nivå og interesserte organisasjonar å arbeide for: a) Sikring, tilrettelegging og drift av friluftsområde av ymse slag til almen bruk. b) Å skape større forståing for nytten av friluftsliv c) Å betre friluftskulturen. d) Å stimulere til friluftsliv for alle. e) Å leggje tilhøva til rette for fysisk aktivitet for born og unge,f) Utarbeide samordna prioriterte planar som skal ligge til grunn for rådet sitt arbeid Vere ein pådrivar overfor medlemskommunane ifriluftslivssaker og kunne vere høyringsinstans i prinsipielle friluftssaker. Friluftsrådet er eit interkommunalt samarbeidsorgan for kommunane; Giske, Haram, Norddal, Skodje, Stordal, Sula, Vestnes, Ørskog og Ålesund. Side 189

Det vert lagt inn ein ny 4 om økonomi; 4 ØKONOMI Deltakarkommunane skal betale tilskot til rådets verksemd Årsmøte fastset eit årleg pr. capita tilskot basert på folketal frå Statistisk Sentralbyrå frå føregåande år. Budsjettframlegg som inneber meir en 2% reell auke i tilskot frå medlemskommunane krev 2/3 fleirtal på årsmøte. Framlegg til arbeidsprogram og budsjett for neste år sendast medlemma til orientering. Rådet har mynde til å ta opp lån og pantsette eigedom og verdiar. Samrøystes vedtak av årsmøte i saka: Årsmøte vedtek endring i Friluftsrådetsine vedtekter jfr saksframstillinga. Årsmøte ber medlemskommunane så raskt som mogleg gjennom vedtak å stadfeste at Friluftsrådet er eit interkommunalt samarbeidsorgan etter Kommunelova 27 Friluftsrådet ber med dette medlemskommunane gjennom vedtak stadfeste at Friluftsrådet for Ålesund og Omland er eit interkommunalt samarbeidsorgan etter Kommunelova 27. Det er ynskjeleg med eit så rask handsaming som mogleg. Geir Hau-gli Dagleg leiar Vedlegg: Vedtekter for Friluftsrådet gjeldande frå årsmøte 2009 Friluftsrådet er eit interkommunalt samarbeidsorgan for kommunane; Giske, Haram, Norddal, Skodje, Stordal, Sula, Vestnes, Ørskog og Ålesund. Side 190

1 MEDLEMMER Friluftsrådet for Ålesund og omland Vedtekter (Gjeldande frå årsmøte 24-03-2009) FRILUFTRÅDET for Ålesund og Omland er eit interkommunalt samarbeidsorgan etter 27 i Kommunelova mellom kommunane Giske, Haram, Norddal, Skodje, Stordal, Sula, Vestnes, Ørskog og Ålesund. Nye deltakarkommunar skal verte godkj end av årsmøte og alle medlemskommunane. 2 FØREMÅL FRILUFTRÅDET si oppgåve er i samarbeid med medlemskommunane, offentlege etatar på ulike nivå og interesserte organisasjonar å arbeide for: a) b) c) d) e) f) g) 3 Sikring, tilrettelegging og drift av friluftsområde av ymse slag til almen bruk. Å skape større forståing for nytten av friluftsliv. Å betre friluftskulturen. Å stimulere til friluftsliv for alle. Å leggje tilhøva til rette for fysisk aktivitet for born og unge Utarbeide samordna prioriterte planar som skal ligge til grunn for rådet sitt arbeid. Vere ein pådrivar overfor medlemskommunane i friluftslivs saker og kunne vere høyringsinstans i prinsipielle friluftssaker. ORGANISASJON Årsmøtet, styret og arbeidsutvalet er FRILUFTRÅDET sine faste organ. Sekretariatet står i samråd med formannen, for den daglege drifta av FRILUFTRÅDET. 4 ØKONOMI Deltakarkommunane skal betale tilskot til rådets verksemd. Årsmøte fastset eit årleg pr. capita tilskot basert på folketal frå Statistisk Sentralbyrå frå føregåande år. Budsjettframlegg som inneber meir en 2% reell auke i tilskot frå medlemskommunane krev 2/3 fleirtal på årsmøte. Framlegg til arbeidsprogram og budsjett for neste år sendast medlemma til orientering. Rådet har mynde til å ta opp lån og pantsette eigedom og verdiar. Vedtekter for Friluftsrådet for Ålesund og Omland i Side 191

5 ÅRSMØTET Årsmøtet er FRILUFTSRÅDET si høgste styresmakt. Ordinært årsmøte vert halde kvart år innan utgangen av mars månad. Kvar av medlemskommune har høve til å sende 2 representantar med røysterett til årsmøtet, gjerne ein av kvart kjønn. Kommunane skal velje dei 2 representantane med vararepresentantar for heile kommunevalperioden. Styret sine medlemmer møter med røysterett på årsmøtet. På årsmøtet kan følgjande møte med røysterett. 2 representantar frå kvar av medlemskommunane Medlemmane av styret Årsmøtet er også ope for andre interesserte. Årsmøtet avgjer i kvart einskild høve om andre frammøtte skal ha talerett i ei eller fleire saker 0 pa årsmøtet. Årsmøtet er vedtaksført når det etter vedtektene er lovlegg innkalla og kunngjort. Årsmøtet vert innkalla etter vedtak i styret og med minst 4 vekers skriftleg varsel. Ordinært årsmøtet skal: 1. Godkjenne innkalling og sakliste 2. Velje ordstyrar og sekretær 3. Handsame styret si årsmelding 4 Godkjenne den framlagde rekneskapen med revisjonsmelding 5. Fastsetje neste års kontingent Auke av medlemskontingent utover indeksregulering må godkjennast av alle medlemskommunane, eventuelt i etterkant. 6. Handsame innkomne framlegg 7. Handsame framlegg til neste års budsjett 8. Velje: a) styre med vararepresentant (1 styremedlem + 1 personleg vararepresentant frå kvar medlemskommune) Kvar kommune stiller med ein representant/vararepresentant av kvart kjønn. b) leiar og nestleiar i styret, blant medlemmene i det alt valde styret c) Revisor d) valnemnd på 3 medlemmer og 1 varamedlem e) To personar til å godkjenne møteprotokollen frå årsmøte Revisorane og medlemmene av valnemnda vert valde for eitt år. Medlemmene av styret har ei funksjonstid på to år, maksimalt i samanhengande 8 år. Årsmøtet bør sjå til at det er minst 40% av kvart kjønn i styret. Så langt råd skal halvparten av styremedlemmene vere på val kvart år. Vararepresentantane til styret vert vald for same tidsperiode som tilsvarande styremedlem. Alle val skal vere skriftlege dersom det ligg føre meir enn eitt framlegg. Vedtekter for Friluftsrådet for Ålesund og Omland 2 Side 192

Når kandidatar skal veljast enkeltvis og ingen av kandidatane oppnår fleirtal, dvs. minst halvparten av dei avgjevne røystene skal det gjennomførast omval mellom dei to kandidatane som fekk flest røyster. Er det etter dette omvalet like mange røyster på kvar kandidat, skal valet avgjerast ved loddtrekning. Alle vedtak på årsmøte vert avgjort med vanleg fleirtal utanom dei sakene som etter vedtektene krev kvalifisert fleirtal. 6 EKSTRAORDINÆRT ÅRSMØTE Ekstraordinært årsmøte kan innkallast med minst 2 vekers skriftleg varsel etter vedtak i styret, eller når minst halvparten av medlemskommunane krev dette skriftleg. Saklista skal leggast ved innkallinga. Ekstraordinært årsmøte kan berre handsame dei sakene som er nemnde i innkallinga. 7 STYRET Styret er samansett av ein medlem frå kvar av medlemskommunane. Styret har leiingsansvaret for FRILUFTRÅDET mellom årsmøta. Styret er vedtaksført når minst halvparten av medlemmene er til stades. Alle vedtak i styret vert gjort med vanleg fleirtal. Dersom det vert like mange røyster for og imot, vert røystemåten til leiaren avgjerande. Styret vert leia av leiaren og når han ikkje er til stades av nestleiaren. Det er leiaren som avgjer når styret skal møtast. Styret kan også innkallast når eit fleirtal av styremedlemmene ønskj er det. Innan styret kan det veljast eit arbeidsutval. Arbeidsutvalet kan ikkje gjere bindande vedtak i andre saker enn styret på førehand gjeve fullmakt til. Styret sine arbeidsoppgåver er m.a.: 1. Å fremje FRILUFTRÅDET sine oppgåver i samsvar med vedtekter og årsmøtevedtak. 2. Å leie FRILUFTRÅDET si vanlege drift og ha ansvar for økonomistyring i samsvar med utarbeidd budsjett. 3. Å tilsetje medarbeidarar. 4. Å kunne gi fullmakter (økonomisk og juridisk). 5. Å ha ansvar for at det vert ført rekneskap og at det vert ført protokoll over alle møter og forhandlinger. 6. Å sende referat frå årsmøtet til alle medlemmer i FRILUFTRÅDET, til fylkesfriluftsnemnda og til Friluftsrådenes landsforbund. 7. Å førebu årsmøtesaker med framlegg til vedtak om arbeidsprogram, budsjett og kontingent. Vedtekter for Friluftsrådetfor Ålesund og Omland 3 Side 193

8 VEDTEKTSENDRINGAR Endringar av vedtektene må gjerast på årsmøte og krev minst 2/3(to tredjedels) fleirtal. 9 UTMELDING Ein medlem kan melde seg ut av FRILUFTRÅDET når han ønskjer det, etter lovleg fatta vedtak i kommunen. Sams for alle som vil melde seg ut av FRILUFTRÅDET er at medlemskontingenten må vere betalt for det året utmeldingsvedtaket vert gjort, før utmeldinga kan verte gyldig. 10 OPPLØYSING Oppløysing av FRILUFTRÅDET kan berre vedtakast på eit ordinært årsmøte og med minst 2/3 fleirtal. Framlegg om oppløysing må vere oppført på saklista som medlemmene må ha fått tilsend minst 14 dagar før møtet. Vert oppløysing vedteke med minst 2/3 fleirtal, skal det haldast ekstraordinært årsmøte 3 månader seinare med oppløysing på saklista. Dersom FRILUFTRÅDET vert oppløyst, skal alle omsettelege aktiva seljast og saman med andre kontante midlar delast mellom medlemskommunane i høve til kontingenten frå den einskilde kommune. Vedtekter for Friluftsrådet for Ålesund og Omland 4 Side 194

Vedtekter 1 FØREMÅL FRILUFTRÅDET si oppgåve er i samarbeid med medlemskommunane, offentlege etatar på ulike nivå og interesserte organisasjonar å arbeide for: a) Sikring, tilrettelegging og drift av friluftsområde av ymse slag til almen bruk. b) Å skape større forståing for nytten av friluftsliv. c) Å betre friluftskulturen. d) Å stimulere til friluftsliv for alle. e) Å leggje tilhøva til rette for fysisk aktivitet for born og unge f) Utarbeide samordna prioriterte planar som skal ligge til grunn for rådet sitt arbeid. g) Vere ein pådrivar overfor medlemskommunane i friluftslivssaker og kunne vere høyringsinstans i prinsipielle friluftssaker. 2 MEDLEMMER FRILUFTRÅDET for Ålesund og Omland er eit interkommunalt samarbeidsorgan som arbeider for friluftsliv i samsvar med 1. Styret innstiller til årsmøtet på kven som skal kunne bli medlem av FRILUFTRÅDET. Årsmøtet skal godkjenne opptak av alle nye medlemmer. 3 ORGANISASJON Årsmøtet, styret og arbeidsutvalet er FRILUFTRÅDET sine faste organ. Sekretariatet står i samråd med formannen, for den daglege drifta av FRILUFTRÅDET. 4 ÅRSMØTET Årsmøtet er FRILUFTSRÅDET si høgste styresmakt. Ordinært årsmøte vert halde kvart år innan utgangen av mars månad. Kvar av medlemskommune har høve til å sende 2 representantar med røysterett til årsmøtet, gjerne ein av kvart kjønn. Kommunane skal velje dei 2 representantane med vararepresentantar for heile kommunevalperioden. Styret sine medlemmer møter med røysterett på årsmøtet. Vedtekter for Friluftsrådet for Ålesund og Omland 1 Side 195

På årsmøtet kan følgjande møte med røysterett. 2 representantar frå kvar av medlemskommunane Medlemmane av styret Årsmøtet er også ope for andre interesserte. Årsmøtet avgjer i kvart einskild høve om andre frammøtte skal ha talerett i ei eller fleire saker på årsmøtet. Årsmøtet er vedtaksført når det etter vedtektene er lovlegg innkalla og kunngjort. Årsmøtet vert innkalla etter vedtak i styret og med minst 4 vekers skriftleg varsel. Ordinært årsmøtet skal: 1. Godkjenne innkalling og sakliste 2. Velje ordstyrar og sekretær 3. Handsame styret si årsmelding 4 Godkjenne den framlagde rekneskapen med revisjonsmelding 5. Fastsetje neste års kontingent Auke av medlemskontingent utover indeksregulering må godkjennast av alle medlemskommunane, eventuelt i etterkant. 6. Handsame innkomne framlegg 7. Handsame framlegg til neste års budsjett 8. Velje: a) styre med vararepresentant (1 styremedlem + 1 personleg vararepresentant frå kvar medlemskommune) Kvar kommune stiller med ein representant/vararepresentant av kvart kjønn. b) leiar og nestleiar i styret, blant medlemmene i det alt valde styret c) Revisor d) valnemnd på 3 medlemmer og 1 varamedlem e) To personar til å godkjenne møteprotokollen frå årsmøte Revisorane og medlemmene av valnemnda vert valde for eitt år. Medlemmene av styret har ei funksjonstid på to år, maksimalt i samanhengande 8 år. Årsmøtet bør sjå til at det er minst 40% av kvart kjønn i styret. Så langt råd skal halvparten av styremedlemmene vere på val kvart år. Vararepresentantane til styret vert vald for same tidsperiode som tilsvarande styremedlem. Alle val skal vere skriftlege dersom det ligg føre meir enn eitt framlegg. Når kandidatar skal veljast enkeltvis og ingen av kandidatane oppnår fleirtal, dvs. minst halvparten av dei avgjevne røystene skal det gjennomførast omval mellom dei to kandidatane som fekk flest røyster. Er det etter dette omvalet like mange røyster på kvar kandidat, skal valet avgjerast ved loddtrekning. Alle vedtak på årsmøte vert avgjort med vanleg fleirtal utanom dei sakene som etter vedtektene krev kvalifisert fleirtal. Vedtekter for Friluftsrådet for Ålesund og Omland 2 Side 196

5 EKSTRAORDINÆRT ÅRSMØTE Ekstraordinært årsmøte kan innkallast med minst 2 vekers skriftleg varsel etter vedtak i styret, eller når minst halvparten av medlemskommunane krev dette skriftleg. Saklista skal leggast ved innkallinga. Ekstraordinært årsmøte kan berre handsame dei sakene som er nemnde i innkallinga. 6 STYRET Styret er samansett av ein medlem frå kvar av medlemskommunane. Styret har leiingsansvaret for FRILUFTRÅDET mellom årsmøta. Styret er vedtaksført når minst halvparten av medlemmene er til stades. Alle vedtak i styret vert gjort med vanleg fleirtal. Dersom det vert like mange røyster for og imot, vert røystemåten til leiaren avgjerande. Styret vert leia av leiaren og når han ikkje er til stades av nestleiaren. Det er leiaren som avgjer når styret skal møtast. Styret kan også innkallast når eit fleirtal av styremedlemmene ønskjer det. Innan styret kan det veljast eit arbeidsutval. Arbeidsutvalet kan ikkje gjere bindande vedtak i andre saker enn styret på førehand gjeve fullmakt til. Styret sine arbeidsoppgåver er m.a.: 1. Å fremje FRILUFTRÅDET sine oppgåver i samsvar med vedtekter og årsmøtevedtak. 2. Å leie FRILUFTRÅDET si vanlege drift og ha ansvar for økonomistyring i samsvar med utarbeidd budsjett. 3. Å tilsetje medarbeidarar. 4. Å kunne gi fullmakter ( økonomisk og juridisk). 5. Å ha ansvar for at det vert ført rekneskap og at det vert ført protokoll over alle møter og forhandlingar. 6. Å sende referat frå årsmøtet til alle medlemmer i FRILUFTRÅDET, til fylkesfriluftsnemnda og til Friluftsrådenes landsforbund. 7. Å førebu årsmøtesaker med framlegg til vedtak om arbeidsprogram, budsjett og kontingent. 7 VEDTEKTSENDRINGAR Endringar av vedtektene må gjerast på årsmøte og krev minst 2/3(to tredjedels) fleirtal. Vedtekter for Friluftsrådet for Ålesund og Omland 3 Side 197

8 UTMELDING Ein medlem kan melde seg ut av FRILUFTRÅDET når han ønskjer det, etter lovleg fatta vedtak i kommunen. Sams for alle som vil melde seg ut av FRILUFTRÅDET er at medlemskontingenten må vere betalt for det året utmeldingsvedtaket vert gjort, før utmeldinga kan verte gyldig. 9 OPPLØYSING Oppløysing av FRILUFTRÅDET kan berre vedtakast på eit ordinært årsmøte og med minst 2/3 fleirtal. Framlegg om oppløysing må vere oppført på saklista som medlemmene må ha fått tilsend minst 14 dagar før møtet. Vert oppløysing vedteke med minst 2/3 fleirtal, skal det haldast ekstraordinært årsmøte 3 månader seinare med oppløysing på saklista. Dersom FRILUFTRÅDET vert oppløyst, skal alle omsettelege aktiva seljast og saman med andre kontante midlar delast mellom medlemskommunane i høve til kontingenten frå den einskilde kommune. Endra av årsmøte 26.04.2008 Vedtekter for Friluftsrådet for Ålesund og Omland 4 Side 198

FRILUFTSRÅDET for Ålesund og omland Eit interkommunalt samarbeidsorgan for kommunane Giske, Haram, Norddal, Skodje, Sula, Stordal, Ørskog. Vestnes og Ålesund Møtebok styremøte 15.04.2009 Styremøtet vart halde på rådhuset i Skodje kommune jfr innkalling sendt ut 07.04.2009 Frammøtte frå styret: 7 av 9 møtte Giske: Arne Tunheim Haram: Torleiv Rogne Norddal: Arild Nærø Skodje: May Britt Grindvik Sula: Arne Birkeland Stordal: Palma Flåen Øvrebust Vestnes: Skafti Helgason Ørskog: Fråfall Ålesund: Fråfall Andre frammøtte: Geir Haugli Dagleg leiar Mote vart sett klokka 18.00 Saker: Godkjenning av innkalling og saksliste. Ingen merknader til innkallinga. Sakslista vart godkj end med ein ny sak om årsmøte i Friluftsrådenes Landsforbund/Landskonferanse friluftsliv SAKSLISTE TIL STYREMØTE 15.04.2009 Sak 10/09: Godkjenning av møtebok frå styremøte den 18.02.2009 Samrøystes vedtak: Møteboka frå styremøte den 18. 02.2009 vert godkjend. Sak 11/09: Skriv og meldingar a) Godkjenning frå Skatt Midt-Norge om momskompensasjon Dagleg leiar orienterte styret om saka og bakgrunnen for vedtaket frå Skatt Midt-Norge. Det vart og orientert om dei førebels tilbakemeldingane som har kome frå einskilde av medlemskommunane. Dagleg leiar stilte spørsmål om prosessen med stadfesting av årsmøtevedtaket i kommunane som allereie er sett i gong og ein var samde om at den prosessen berre skal gå som planlagt uavhengig av vedtaket frå Skatt Midt-Norge. Side 199

FRILUFTSRÅDET for Ålesund og omland Eit interkommunalt samarbeidsorgan for kommunane Giske, Haram, Norddal, Skodje, Sula, Stordal. Ørskog, Vestnes og Ålesund b) Tilskot til Naturlos på 10.000 kroner frå Kulturminneåret 2009 Dagleg leiar orienterte kort c) Oversikt over motteke tilsegn frå tiltakspakke for friluftsliv Dagleg leiar orienterte om tiltakspakka og tilsegna. I samband med dette kunne ein opplyse om at ein tidlegare på dagen hadde motteke eit munnleg svar frå Areal- og miljløavdelinga hos Møre og Romsdal Fylke på vår søknad om omdisponering av to av tilsegna. Areal- og miljøavdelinga har ut frå ein eller annan form for likskapsprinsipp bestemt at ingen får omdisponere midlar sjølv om det berre var tre av søkjarane som hadde søkt om dette. Samrøystes vedtak: Styret tek skriv og meldingar til orientering. Sak 12/09: Klage på fordeling av dei ordinære friluftsmidla for 2009 Dagleg leiar orienterte om saka. I tillegg til den relativt omfattande skriftlege informasjonen/dokumentasjonen som låg ved saka orienterte dagleg leiar og om andre moment som ein ikkje hadde vald å ta med i den skriftlege framstillinga. Eit av desse momenta var den gjensidige nytta og samarbeidet som er mellom Forum for Natur og Friluftsliv og einskilde av forumet sine organisasjonar om gjennomføring av prosjekt inna aktivitet der det vert søkt om og tildelt tilskot frå friluftsmidla. Den same gjensidige nytta har ein og mellom nokre av organisasjonane i Forumet for gjennomføring av prosjekt. I tillegg viser det seg at det i tildelinga frå Areal- og miljøvdelinga/forum for Natur og Friluftsliv for einskilde prosjekt ikkje er teke omsyn til blant anna reglar for statleg andel av tilskot til spelemiddelprosjekt og at det er tildelt midlar til område som per i dag ikkje er statleg sikra. Andre av momenta i saka som ikkje er teke med i det skriftlege materiale og som styret vart orientert har ein vald å ikkje fremje skriftleg i denne omgong av omsyn til dei involverte i saka. Administrasjonen meinte at saka slik ho var framlagt skriftleg er sterk nok til at Friluftsrådet sitt krav om annullering av fordelinga og ein ny prosess bør verte teke til følgje. Styret var samd i administrasjonen si vurdering av dette er ei lei sak og at ein klage både på systemet og fordelinga er på sin plass. Det vart stilt spørsmål frå styret om saka var av ein slik art at ein faktisk kunne vore "hardare" i formuleringane. Styret var samde om at i tilegg til adressatane i framlegg til brev og burde sende kopi til gruppeleiarane for dei politiske partia på fylkestinget. Side 200

FRILUFTSRÅDET for Ålesund og omland Eit interkommunalt samarbeidsorgan for kommunane Giske, Haram, Norddal, Skodje, Sula, Stordal, Ørskog, Vestnes og Ålesund I tillegg til administrasjonen sitt framlegg til vedtak ynskte styret samrøystes eit tilegg til punkt ein i vedtaket. Framlegget var formulert av styreleiar og Arne Tunheim i lag; Styret krev at...av dei statlege friluftsmidla, ot at avgjerdsmynde vert overlete til folkevald organ på fylkesnivå (framlegg til tillegg er understreka). Styret var i tillegg til dette samd i administrasjonen sine framlegg til brev i saka. Samrøystes vedtak.- Styret krev at Møre og Romsdal Fylke v/areal og Miljøavdelinga avviklar ordning med innstillingsrett for Forum for Natur og Friluftsliv på fordeling av dei statleg sikra friluftsmidla, og at avgjerdsmynde vert overlete til folkevald organ på fylkesnivå. Styret gjer vedtak om å fremje klage på ordinær fordeling av friluftsmidla til skjøtsel/tilrettelegging og aktivitet for 2009. Styret krev at Møre og Romsdal Fylke annullerer den tildelinga som er gjort og tek søknadane opp att til ny handsaming og at nyfordeling vert gjennomført. Sak 13/09: Årsmøte i Friluftsrådenes Landsforbund /Landskonferanse Friluftsliv På grunn av nokre fristar i samband med innkalling til årsmøte i Friluftsrådenes Landsforbund valde ein å ta med ei sak om dette no. Innkalling til årsmøte vart delt utpå møte. Ein valde å ta dei punkta som ein i praksis kunne gjere noko i høve til på møte dvs; - Framlegg til kandidatar til verv i FL - Utsendingar til årsmøte i Friluftsrådenes Landsforbund Samrøystes vedtak: 1. Styret fremjer Rune Kleiven som kandidat til verv som medlem, alternativt varamedlem, av styret i Friluftsrådenes Landsforbund. Om Rune Kleiven ikkj kan/ynskjer å stille som Friluftsrådesin kandidat vil styret alternativt fremje May Britt Grindvik som medlem, alternativt varamedlem, til styret i FL. Dagleg leiar får fullmakt til å følgje opp styret sitt vedtak i høve til kandidatane foreslått. 2. Styret vel dagleg leiar, styreleiar og nestleiar som Friluftsrådet sine utsendingar til årsmøte i Friluftsrådenes Landsforbund den 19 juni. Styret vel Palma Flåen Øvrebust og Arne Birkeland som vara for desse. Dei same deltek og på Landskonferanse Friluftsliv i Arendal 18-19 juni. Side 201

FRILUFTSRÅDET for Ålesund og omland Eit interkommunalt samarbeidsorgan for kommunane Giske, Haram. Norddal, Skodje. Sula, Stordal, Ørskog. Vestnes og Ålesund Møte vart avslutta klokka 19.30 Air aug i- Dagleg Biar Side 202

VESTNES KOMMUNE Saksframlegg Arkiv: 613 Arkivsaksnr.: 2008/2561 Saksbehandlar: Einar Aagård Dato: 11.05.2009 Sal av Steinslandseigedomen - omdisponering - avklaring Utval Møtedato Utvalssak Formannskapet 18.05.2009 35/2009 Administrasjonssjefen si innstilling Med bakgrunn i manglande samtykke frå Miljøverndepartementet, og manglande tilkomst til arealet, vert sal av Steinslandseigedomen stilt i bero. SAKSUTGREIING: Bakgrunn: I kommunestyresak frå 30.10.08 går det m.a. fram at det skal arbeidast vidare med sal av Steinslandseigedomen i Tomrefjord. I formannskapsmøte den 14.04.09 vart det frå administrasjonen si side orientert om vanskane med å selje eigedomen. Det vart lovt å kome attende med ei sak som beskriv desse forholda nærare. Arealet, ca. 21 daa, vart kjøpt inn i 1980 frå Trygve Steinsland Vik til friluftsformål. Staten støtta innkjøpet med halve kjøpesummen og har fått tinglyst følgjande hefte: Ein del av kjøpesummen har Vestnes kommune fått som tilskot frå Miljøverndepartementet. Eigedomen skal nyttast til friluftsformål og anna disponering av eigedomen kan ikkje finne stad utan samtykke frå Miljøverndepartementet. Det er altså ikkje mogleg å selje eigedomen utan departementet sitt samtykke. Ifølgje den nye kommuneplanen kan arealet omdisponerast/regulerast til forretning-fritid, og det er altså nå ønskje om å selje det. Det vart ikkje teke omsyn til departementet sin råderett under arbeidet med kommuneplana. Side 203

Vurdering: I brev til Miljøverndepartementet den 20.08.08 ber kommunen departementet ta stilling til kva som vert krevd for å kunne omdisponere arealet, dvs slette ovannemnte hefte. Frå Miljøverndepartementet vart saka oversendt til Direktoratet for naturforvaltning (DN), som på side bad om uttale frå Møre og Romsdal Fylke. Ein syner til kopi av brevvekslinga som ligg ved. I DN sitt endelege svar frå 03.11.08 heiter det: På bakgrunn av tilrådinga frå Møre og Romsdal Fylke vil DN i denne saka tillate makeskifte. Dette er soframt kommunen stiller med areal som har tilsvarande verdi sett ut frå friluftslivet. DN forventar då at Vestnes kommune vurderer Møre og Romsdal fylke sine forslag om makeskifteareal eller kjem med andre forslag. Før aktuelt makeskifteareal sendast til DN skal arealet vere godkjent av Møre og Romsdal Fylke og friluftsråda i fylket. Som vi ser er eit areal nord for Steinslandseigedomen og Vikfjøra nemnt som interessante areal å makeskifte mot. Elles ser vi at det ved ei evt. omdisponering vert stilt krav om at strandlinja til Steinslandseigedomen vert urørt og tilgjengeleg for ålmenta. Eigedomen manglar også tilkomst. Etter alt å dømme hadde den opprinneleg tilkomst over anna eigedom, men dette vart avskåre av den nye riksvegen, då den kom. Oppsummering: Dei areala som er nemnt som makeskifteareal, areal nord for Steinsland og Vikfjøra, er som kjent ikkje i kommunalt eige. Kommunen eig heller ikkje anna areal i området, som kan vere aktuelle i denne samanhengen. Etter administrasjonssjefen sitt syn må det drøftast nøye om det er føremålstenleg å kjøpe inn eit areal for å kunne selje eit anna. (Steinsland) Vidare må det drøftast om administrasjonen evt skal arbeide vidare med å tinge fram areal som sikrar eigedomen tilkomst. Særutskrift til: Vedlegg: 1 Kart over Steinslandeigedomen 2 Gnr 62 bnr 10 og Gnr 63 bnr 4 i Vestnes kommune - Steinslandseigedomen - disposisjonsrett - brev til Miljøverndepartementet 3 Gnr 62 bnr 10 og gnr 63 bnr 4 - Steinslandeigedomen - omdisponering 4 Steinslandeigedomen - sikra friluftsområde - kopi av brev til direktoratet 5 Vestnes Kommune - sikra friluftsområde - Steinslandeigedomen - kopi av brev 6 Vestnes kommune - Sikra friluftsområde - Steinslandseiendommen Side 204

Side 205

4, r Side 206

VESTNES KOMMUNE Tekniske tenester Miljøverndepartementet, Postboks 8013 Dep 0030 Oslo Dato Dykkar ref. Vår ref. Saksnr. Saksbehandlar / Tlf 20.08.2008 8659/2008 2008/242 Einar Aagård 71 18 40 63 Steinsladseigedomen - disposisjonsrett Gnr 62 bnr 10 og Gnr 63 bnr 4 i Vestnes I 1980 kjøpte Vestnes kommune ovannemnte eigedom av Trygve Steinsland Vik. Som hefte på eigedomen er tinglyst følgjande servitutt: Ein del av kjøpesummen har Vestnes kommune fått som tilskot frå Miljøverndepartementet. Eigedomen skal nyttast til friluftsføremål og anna disponering av eigedomen kan ikkje finne stad utan samtykke frå Miljøverndepartementet. Vestnes kommune ønskjer no å omdisponere/regulere eigedomen til anna føremål. Kommunen spør hermed om kva vilkår departementet vil sette for å avlyse/slette ovannemnte hefte. Med helsing Einar Aagård bustad-og eigedomskonsulent Vedlegg: Kopi av skøyte tinglyst 13.11.80 Postadresse: Telefon: Telefaks: Org.nr. Rådhuset 71 18 40 00 71 18 40 01 939 901 965 6390 Vestnes www.vestnes.kommune.no E-post:postmottak@vestnes.kommune.no Side 207

Kommune Friluftslivsområde Gårdsnr Bruksnr Sikringsår Servituttdato Delareal Totalareal Faktaark 1535 - Vestnes FS00000301 Kråkneset 46 211 1984 97,86252 103 daa Faktaark FS00000302 Ørskogfjellet-P-plass 29 40 1982 23,623 24 daa Faktaark FS00000310 Lervåg-Furnes 55 22 1978 07.03.1978 166 daa Faktaark FS00000313 Steinslandseigedomen 62 10 1980 24.10.1980 23 daa Faktaark 63 4 1980 24.10.1980 Steinslandeigedomen - Faktaark-link: http://dnweb12.dirnat.no/nbinnsyn/asp/faktaark.asp?iid=fs00000313 24.09.2008 NOTAT FRÅ ODD JARLE TALBERG Ovanståande data gjeld for Steinslandeigedomen, inkl. aktuelle internett-lenker. Underteikna kan stadfeste at vi i 2007 (i forkant av søknad om skiringstiltak for 2008) hadde besøk av Ingbjørn Bredeli frå fylkesmannen og Ingolf Mork frå Nordmøre og Romsdal Friluftsråd som då kartla ulike sikra friluftslivområde rundt om i kommunane. Og kan stadfeste at Steinslandeigedomen den gongen, frå alle partar, vart nemnd som ei sikringssak som diverre ikkje verken hadde kome i bruk eller hadde vorte tilrettelagt, og at det difor kanskje var ei feilsikring som burde reverserast. I Tomrefjordområdet er det imidlertid andre, private område som har fått friluftslivfunksjonar, som badeplass (Vikfjøra) og anna friluftsliv som m.a. skulen nyttar (Bårdsnesosen), og kanskje kunne det vere ei aktuell/muleg problemstilling å sikre noko av desse areala i staden. Ein vil tru at dette siste punktet, kan ha betydning for vurderinga av muleg sal ab Steinslandeigedomen! Dette til orientering i saka! Side 208

Direktoratet for Naturforvaltning Tungasletta 2 7485 TRONDHEIM Møre og Romsdal fylke tii Dykkar ref: Dykkar dato : Vår ref: Vår saksbehandlar: Vår dato: FM: 2007/1933/INBR/441 Ingbjørn Bredelj, 71258541 01.10.2008 Vestnes kommune - Steinslandseigedomen - sikra friluftsområde Vi viser til brev frå DN av 15.09.2008 om friluftsområdet Steinslandseigedomen. Som ein del av kvalitetssjekkinga av dei sikra friluftsområda i Møre og Romsdal fylke har vi hatt ein god dialog med Vestnes kommune og friluftsråda. I vår dialog har eit av tema vore om dei allereide sikra friluftsområda (3 stk i Vestnes kommune) er mykje nytta og om det eventuelt er noko ein kan gjere for å auke bruken. I denne samanheng ser vi at både det sikra friluftsområdet Steinslandseigedomen (gbrnr. 62/10 og 63/4) og Lervåg-Furnes (gbrnr. 55/22,38 og 39) er for lite nytta til friluftsføremål. Møre og Romsdal fylke ser positivt på diskutere omdisponering av det sikra friluftsområdet Steinslandseigedomen. Vestnes kommune har sjølv peika på andre friluftsområde som kan vere aktuelle for makeskifte som tener friluftslivet. Difor ser vi det som naturleg at vi kan ha ein dialog med Vestnes kommune om makeskifte av heile eller deler av denne eigedomen. Vi skal likevel ha møte med Vestnes kommune om utvidelsen av Kråkneset friluftsområde den 15.10.2008 og det vil difor vere naturleg å kome attende til meir konkrete forslag etter dette møtet. Med helsing Trond Haukebø Seksjonsleiar naturforvaltningsseksjonen Ingbjørn Bredeli Rådgivar Kopi: Vestnes kommune, 6390 VESTNES Ålesund og omland friluftsråd, Pb. 11, 6249 ØRSKOG Nordmøre og Romsdal friluftsråd, v/ingolf Mork, 6450 HJELSET Postadresse: Fylkeshuset, 6404 Molde Besøksadresse: Julsundveien 9 Telefon 71 25 80 00 Telefaks: 71 25 85 10 e-post: post@mrfylke.no www.mrfylke.no Side 209

Direktoratet for Naturforvaltning Tungasletta 2 7485 TRONDHEIM r? I ^,«v zoog KC?N11VIiJNF, Møre og Romsdal fylke q Ø Dykkar ref: Dykkar dato: Vår ref:...... FM: 2007/1933/INBR/441 Vår saksbehandlar: Vår dato: Ingbjørn Bredelj, 71258541 27.10.2008 Vestnes kommune - sikra friluftsområde - Steinslandseigedomen Vi viser til brev frå DN av 15.09.2008 om friluftsområdet Steinslandseigedomen. I møtet med Vestnes kommune 15.10.2008 diskuterte vi mellom anna omdisponering av det sikra friluftsområdet Steinslandseigedomen (gnr. 62 bnr. 10 og gnr. 63 bnr. 4). Eigedomen ligg mellom veg og fjøre. Arealet har ein gong vore åkermark/beitemark, men er no attgrodd. Arealet er ikkje sikra tilkomst frå vegen. Området vart sikra i 1980 med 50 % statleg tilskott (det vil seie at kommunen er grunneigar). Kvifor ikkje området er opparbeidd har ikkje vi fått klarlagt gjennom vår drøfting med kommunen. I møtet vart det konkret nemnd eit areal nord for Steinslandseigedomen samt Vikfjøra som kunne vare interessante å makeskifte mot. Vi har ikkje fått desse områda detaljert målsatt/kartfesta i form av tilbod til makeskifte. Det at området ikkje er gjort noko med på 28 år kan tyde på at intensjonane bak sikringa av området til friluftsføremål, ikkje er fullført. Møre og Romsdal fylke tilrår difor at ein kan omdisponere arealet til anna føremål soframt kommunen stiller med areal som har ein tilsvarande verdi sett ut frå friluftslivet. Vi har ikkje oppfatta kva Vestnes kommune ønskjer arealet omdisponert til, men føreset at sjølve strandlina forblir urørt slik at strandlina blir tilgjengeleg for ålmenta. Med helsing Trond Håucebø Ingbjørn Bredeli r Seksjonsleiar naturforvaltningsseksjonen Rådgivar Kopi: Vestnes kommune, 6390 VESTNES Ålesund og omland friluftsråd, Pb. 11, 6249 ØRSKOG Nordmøre og Romsdal friluftsråd, v/ingolf Mork, 6450 HJELSET Postadresse: Fylkeshuset, 6404 Molde Besøksadresse: Julsundveien 9 Telefon 71 25 80 00 Telefaks: 71 25 85 10 e-post: post@mrfylke.no. www.mrfylke.no Side 210

Vestnes kommune 6390 Vestnes Dykkar ref.: Vår ref. (oppgje ved svar): Dato: 8659/2008 2008/10244 ARE-FR-AJR 03.11.2008 Arkivkode: FS00000313/1535 Vestnes kommune - Sikra friluftsområde - Steinslandseigedomen Direktoratet for naturforvaltning (DN) syner til brev datert 20.8.2008 med ønskje om omdisponering av statleg sikra friluftsområde Steinslandseigendomen (gnr/bnr 61/10 og 63/4). Saken Steinslandseigedomen ble sikra med statleg medverknad i 1980. Det er tinglyst hefting på eigedomen at den ikkje kan nyttast til anna enn friluftsformål utan samtykke frå Miljøverndepartementet; nå DN. Vestnes kommune ønskjer no å omdisponere/regulere eigedomen til anna føremål. Dette da eigedomen er lite nytta av ålmenta. Kommunen har i ettertid orientert DN at kommunen har planar om å utvikle eigedomen i forbinding med turisme. Kommunen spør difor om kva vilkår DN setter for å slette hefte på eigedomen. Møre og Romsdal fylke har i brev datert 27.10.2008 uttalt seg i saka. Fylket bekreftar at eigedomen er lite nytta av ålmenta. Arealet er attgrodd og det er ikkje sikra tilkomst til eigedomen. Fylket meiner at intensjonane bak sikringa i 1980 ikkje er fullført, og fylket tilrår eit makeskifte. Fylket foreslår eit makeskifte mot eit areal nord for Steinslandseigendomen eller at Vikfjøra kan vere interessante areal. Det er viktig at dette er areal som har ein tilsvarande verdi sett ut frå friluftslivet. Når det gjeld Steinslandseigendomen bør det i forbinding med omdisponering stillast krav om at strandlinja blir urørt og tilgjengeleg for ålmenta. DN vurdering På bakgrunn av tilrådinga frå Møre og Romsdal fylke vil DN i denne saka tillate makeskifte. Dette er soframt kommunen stiller med areal som har ein tilsvarande verdi sett ut frå friluftslivet. DN forventar da at Vestnes kommune vurderer Møre og Romsdal fylke sine forslag om makeskifteareal eller kjem med andre forslag. Før aktuelt makeskifteareal sendast til DN skal arealet vere godkjent av Møre og Romsdal fylke og friluftsråda i fylket. Med helsing Elektronisk dokumentert godkjenning, utan underskrift Ingebrigt Stensaas e.f. Seksjonssjef Ann Jori Romundstad Besøksadresse: Tungasletta 2 Postadresse: N-7485 Trondheim Telefon: 73 58 05 00 Telefaks: 73 58 05 01 Videokonf: 73 90 51 40 Side 211 Internett: www.dirnat.no E-post: Postmottak@dirnat.no Sakshandsamar: Ann Jori Romundstad Telefon: 73 58 09 54

Kopi til: Fylkesmannen i Møre og Romsdal Fylkeshuset 6404 Molde Ålesund og omland friluftsråd Postboks 11 6249 Ørskog Nordmøre og Romsdal friluftsråd V/Ingolf Mork 6450 Hjelset Side 212

VESTNES KOMMUNE Saksframlegg Arkiv: 212 Arkivsaksnr.: 2009/464 Saksbehandlar: Magne Værholm Dato: 19.04.2009 Rekneskapsrapport pr. 1. kvartal 2009 Utval Møtedato Utvalssak Drifts- og forvaltningsutvalet 04.05.2009 42/2009 Formannskapet 18.05.2009 36/2009 Kommunestyret Administrasjonssjefen si innstilling Rapporten om rekneskapssituasjonen pr. 1. kvartal 2009 vert teken til orientering. Saksprotokoll i Drifts- og forvaltningsutvalet - 04.05.2009 Behandling: Avrøysting: Samrøystes vedteke, som innstillinga. Vedtak: Drifts- og forvaltningsutvalet legg saka fram for formannskapet med slik innstilling: Rapporten om rekneskapssituasjonen pr. 1. kvartal 2009 vert teken til orientering. SAKSUTGREIING: Side 213

Innleiing Driftsbudsjett for 2008 vart godkjent av kommunestyret i sak KST 113/08. Budsjettet er godkjent av Fylkesmannen. Kommunestyret vedtok ei rekkje sparetiltak for å få budsjett 2009 i balanse. Kommunestyret gjorde i sitt vedtak, pkt 2 følgjande vedtak: Alle reduksjonar/kutt i drifta som konsekvens av framlagt driftsbudsjett skal tas opp og drøftes i DFU. DFU får ansvar for gjennomføring av tiltaka I sak 12/09 vart DFU orientert om oppfølgjinga av sparetiltaka. Viser til denne saka for ytfyllande informasjon om konsekvens av tiltaka, og kva vi klarer å gjennomføre og kva forventa effekt dei har. Den økonomiske situasjonen for 2009, som for 2008, ser ut til å være vanskeleg. Sjølv med vedtekne sparetiltak ser det ut til å bli vanskeleg å få balanse i drifta også i år. I hovudtrekk kan vi etter 1. kvartal melde følgjande: Eksterne inntekter ser ut til å bli noko lavare enn budsjettert. Skatt/rammeoverføring vert mindre (var budsjettert vel høgt), medan tilskott til ressurskrevjande brukarar vert høgre enn rekna med. Grunna rentenedgang reknar vi med at rentekostnadane vert 3,5 mill. kr lavare enn budsjettert. Det ser ut til å bli meirforbruk på sjølve drifta. Slik vi vurderer det vert det meirforbruk innan grunnskuledrifta og PU. Vi er meir usikre på korleis resultatet innan heimetenestene og institusjonsdrifta vert. Her er det m.a. vedtatt at ei avdeling på sjukeheimen, med 7 plassar, skal leggast ned. Resultatet avheng mykje av om og når ein klarer gjennomføre dette tiltaket. Avkastning av kapitalfond er også i år det store usikre punktet. Det budsjettert med ei avkastning på 6,5 mill. kr. Ut frå erfaringane i 2008 kan det bli både tap og i beste fall bedre resultat enn budsjettert. Kommunens resultat i 2009 vil avhenge mykje av denne avkastninga. Administrasjonssjefen vil komme med ein meir utfyllande rekneskapsorientering etter 1. halvår (evt. pr. august). Det vert difor ikkje gjort framlegg om budsjettendringar no. Det vert gjort i neste rapportering, då har vi også meir sikre prognoser. Side 214

Driftsinntekter (eksterne) Prognose 2009 Budsjett Prognose Avvik Skatt og rammeoverføring 224 500 000 221 000 000-3 500 000 Vertskommunetilskott 93 500 000 93 400 000-100 000 Tilskott ressurskr. Brukarar 4 300 000 8 300 000 4 000 000 Komp. Skule og helseutb. 5 750 000 4 300 000-1 450 000 Momskompensasjon 2 500 000 2 500 000 0 Skjønsmidler barnehageutb. 7 000 000 6 000 000-1 000 000 337 550 000 335 500 000-2 050 000 Skatt og rammeoverføring Kommunestyret fastsette skatt- og rammeoverføring til 224,5 mill. kr. Dette var 4,5 mill. kr over det som vart vedtatt i statsbudsjettet, og som regjeringa seinare når tiltakspakken kom bekrefta at kommunane skulle få. Skatteinngangen til Vestnes har vore svært høg i 1. kvartal, over 15 % auke frå 2008. På landsbasis er auken i skatteinngang berre 6 %. Sidan vi er minsteinntektskommune vert vi trekt i rammeoverføring grunna den gode skatteinngangen. Skatteinntektene vert høgre enn budsjettert, medan rammeoverføringane mindre enn budsjettet. Korrigerer samtidig for det litt optimistige anslaget i budsjettet. Administrasjonssjefen antyder følgjande endringar Budsjett Prognose - Skatteinntekter 132,0 mill. kr 137,0 mill. kr - Rammeoverføring 92,5 mill. kr 84,0 mill. kr Samla reduksjon på 3,5 mill. kr. Tilskott ressurskrevjande brukarar Refusjon for ressurskrevjande brukarar i 2008 vart inntektsført med ein stipulert (forventa) sum. Endeleg krav vart sett opp og sendt departementet no i 2009. Det viste seg at kravet vart 2,3 mill, kr høgre enn det vi inntektsførte i 2008. Denne ekstrainntekta kan vi inntektsføre i år, i tillegg til at vi no reknar med at kravet for 2009 også vert noko høgre enn budsjettert. Administrasjonssjefen reknar med at refusjon for ressurskrevjande brukarar,(rest frå 2008 og meirinntekt i år), kan aukast med 4,0 mill. kr. Ein del av denne meirinntekta må brukast til å styrke budsjetta til dei som har fått fleire ressurskrevjande brukarar, spesielt barne- og ungdomstenestene, heimetenestene og sjukeheimen. Side 215

Rente- og avdragskompensasjon på skule- og eldreutbygging Var budsjettert med 7 % rente: Grunna nedgang i rentenivået vert summen vi får i rentekompensasjon også redusert. Kapitalinntekter Avkastning kraftfond Verdien på kapitalfondet gjekk ned med 17,0 mill.kr i 2008. Det starta ikkje betre i 2009 heller, dei to første månadane var det tap, men mars hadde positivt resultat. Det er sjølvsagt for tidleg å vite om vi har sett bunnen i finanskrisa, men vi må ta med oss dei positive signala som er. Det har vore følgjande resultat i år: Januar - kr 1 827 944,- Februar - kr 1 371 577,- Mars kr 1 978 364,- Vi har budsjettert med ei avkastning på 6,5 mill. kr i 2009. Ved utgangen av 1. kvartal er det eit verditap på kr 1 221.157,-. 2500 2000 1500 1000 Avkastning 2009 1000 kr 500 0-500 -1000-1500 Januar februar Mars April Mai Juni Juli August September Oktober November Desember -2000-2500 Utviklinga på verdien av kapitalfondet vil ha stor innverknad på kva økonomisk resultat vi vil få i 2009. Det er alt for tidleg på året å ha noko vurdering av det no. Utbytte VEAS Det er budsjettert med 3,4 mill. kr i ordinært utbytte frå VEAS. I tillegg vedtok kommunestyret eit ekstraordinært utbytte på 3,0 mill. kr då dei vedtok driftsbudsjettet for 2009, til saman 6,4 mill. kr. Adm.sjefen føreset at denne summen også vert det endelege utbytte. Side 216