Områderegulering Kyrkjebygd sentrum Åseral kommune www.asplanviak.no
DOKUMENTINFORMASJON Oppdragsgiver: Åseral kommune Rapportnavn: Områderegulering Kyrkjebygd sentrum - Planbeskrivelse Utgave/dato: D / 2011-01-14 Arkivreferanse: - Oppdrag: 515682 Kyrkjebygd sentrum Oppdragsbeskrivelse: Utarbeidelse av stedsanalyse og mulighetsstudie for kommunesenteret i Åseral inkl. vurdering av muligheten for etablering av badeplass. Bistand med utarbeiding av reguleringsplan for sentrumsområde i samarbeid med kommunal arbeidsgruppe. Oppdragsleder: Johan Nyland Skrevet av: Johan Nyland Kvalitetskontroll: Per Arnt Carlsen Asplan Viak AS Vestre Strandgate 27 4611 Kristiansand www.asplanviak.no
Områderegulering Kyrkjebygd sentrum Forord 1 FORORD Åseral kommune har satt i gang planarbeid for Kyrkjebyd sentrum. Spørsmålet om oppstart av planarbeidet var til handsaming i teknisk utval og kommunalutvalet våren 2007. Følgjande vedtak vart gjort i utvala: Kommunalutvalet vedtek å starte opp planarbeid for regulering av delar av Kyrkjebygd sentrum for bustad og næringsføremål. Det vert gjeven følgjande føringar for innhald og organisering av planarbeidet: 1. Ei regulering må bygge på grundig vurdering og analyse av utvikling av sentrum generelt. Både i forhold til busetting og næringsutvikling. Det vert i den samanheng teken kontakt med Vest Agder fylkeskommune for å sjå på moglegheita for eit økonomisk og fagleg samarbeid. 2. Det må leggast til rette for ein brei planprosess der medverknad frå ulike interessegrupper vert sentralt. 3. Det vert sett ned ein plangruppe med ansvar for den vidare prosessen. Bakgrunnen for arbeidet er private initiativ om regulering av områda sør for banken til bustadføremål, initiativ om å utnytte tomta vest for banken til bustad og næringsføremål, samt kommunen sitt ønskje om å ta med meir areal til både bustad og eventuelt næringsføremål. Andre tilhøve som har vore vurdert i planarbeidet er område for ei mogleg flytting av Åseralheimen og ynskje om utvikling av at turstinett i sentrumsområda. Formålet med reguleringsplan er å sikre areal for mellom anna: Sentrumsnære bustadtomter av ulik storleik og for ulike grupper. Næringsareal, gjerne i kombinasjon med bustadføremål. Det er utarbeida og fastsett eit eige planprogram for reguleringsarbeidet. Planarbeidet er utført av ei arbeidsgruppe, med kulturkonsulent, barn og unges representant, jordbrukssjef, kommuneplanlegger, avdelingssjef TP, SKO, HSO og NAN etter behov, samt konsulent. Teknisk utval har fungert som styringsgruppe og det har vore gjennomført møte med ei brei samansett referansegruppe som del av prosessen. Kommuneplanlegger har leia arbeidet. Asplan Viak har utarbeidd framlegg til plankart og føresegner. Teknisk utval vedtok i møte 04.12.08, sak 08/83, å legge forslag til reguleringsplan for del av Kyrkjebygd sentrum til offentleg ettersyn. Høyringsfristen vart sett til 20. februar 2009. Det kom inn i alt 11 merknader og 4 motsegn. Revidert planforslag er: justert i høve til innkomne merknader og motsegn utvida med same planavgrensing som gjeldande plan for Kyrkjebygd sentrum, plan 11 endra i høve til ny planlov Det føljande skildrar endringar frå gjeldande plan. Areal som ikkje er endra er ikkje nærare skildra. Arealføremålet er tilpassa nye sosi-koder i samsvar med ny planlov. Kyrkjebygd, 2011-01-14 Asplan Viak 3
Åseral kommune 4 Asplan Viak
Områderegulering Kyrkjebygd sentrum Forord Innhald 1 Forord... 3 2 Eksisterande tilhøve... 6 2.1 Generelt om Åseral og Kyrkjebygd i regional samanheng... 6 2.2 Natur og landskap... 6 2.3 Grøntstruktur... 8 2.4 Kulturminne og kulturmiljø... 9 2.5 Grunntilhøve...10 2.6 Eksisterande verksemd, arealbruk og bygg...11 2.7 Eigedomstilhøve...12 3 Planføresetnader...13 3.1 Overordna planar...13 3.2 Gjeldande detaljplanar...13 3.3 Pågåande planarbeid...13 4 Planforslaget...14 4.1 Føremål og strategi med reguleringsplanarbeidet...14 4.2 Avgrensing...14 4.3 Arealoppstilling...14 4.4 Konflikt med omsyn til utbygging på dyrka mark...16 4.5 Konflikt med omsyn til kulturminne...17 4.6 Veg og trafikk...17 4.7 Torgområdet...17 4.8 Område for bebyggelse og anlegg...17 4.9 Grøne område...18 4.10 Omsyn til barn og unge...18 4.11 Tilgjenge for alle universell utforming...18 4.12 Vurdering av risiko og sårbarheit...18 5 Planprosess og medverknad...19 5.1 Organisering og medverknad...19 5.2 Oppstart planarbeid...19 5.3 Planforslag...19 5.4 Handtering av innkomne merknader og motsegn etter offentleg ettersyn...19 5.5 Revidert planforslag og nytt offentleg ettersyn...20 Asplan Viak 5
Åseral kommune 2 EKSISTERANDE TILHØVE 2.1 Generelt om Åseral og Kyrkjebygd i regional samanheng Åseral er i dag ein betydelig destinasjon innafor turisme og reiseliv. Men den utbygginga ein har hatt på Bortelid, Ljosland, og Eikerapen, framstår Åseral totalt sett som ein betydelig destinasjon i regional samanheng. Dette gjeld både i forhold til mengda tilreisande til hytter og aktivitetsanlegg, men og i forhold til sysselsettinga utbygginga har brakt med seg. I dag er sysselsettinga knytt til turisme ein av dei største arbeidsplassen i kommunen, i tillegg til at ein har betydeleg pendling inn frå regionen rundt. Delvis som ein følgje av utviklinga i nemnde områder har og Kyrkjebygd som sentrum vært styrka dei seinaste åra, noko som har komen både tilreisande og fastbuande til gode. Av konkrete tiltak kan nemnast: Utviding av Coop-butikken, større vareutval, samt lengre opningstid. Utbetring av ny riksveg 455 (g/s veg, ny køyrebru) Torv/uteområde i sentrum Etablering av minibank 2.2 Natur og landskap Kykjebygd ligg i nordenden av vatnet Øre, der Marnadalen deler seg i Austredalen og Vestredalen i Åseral. Dalane skaper hovudrommet i landskapet. Dalsidene skaper markerte og veldefinerte vegger og gir en sterk romkarakter. Dalbotnen med elvene Monn og Logna, kulturlandskap og beiteareal utgjør golvet i rommet. Medan Austrudshåmåren, Bergshåmåren og Maddan skaper dei sekundære romma i Kyrkjebygd. 6 Asplan Viak
Områderegulering Kyrkjebygd sentrum Asplan Viak Eksisterande tilhøve 7
Åseral kommune 2.3 Grøntstruktur I Kyrkjebygd er grøntområda delt inn i kulturlandskap, skog og park. Kulturlandskap er landskap som bær preg av menneskelig aktivitet og er heile tida i endring. I dalbotnen er den menneskelige påverknaden størst. Her er opne åkrar, beitemark, enkelte tre og eplehagar. Jorda er dyrka heilt ned til elva og heilt inn til husa. Frå gammal tid har jordbruk vært sentralt i Kyrkjebygd og er eit viktig element for identiteten til standen. Garder og hus er strategisk plassert mellom dyrka mark og fjellsidene. Austrudshåmåren, Bergshåmåren og Maddan danner ei grøn ramme rundt kulturlandskapet på flata, samstundes som dei skaper kontakt med omkringliggjande dalsider (Austredalen og Vestredalen). Dalsidene består i hovudsak av blandingsskog. Elvene (Longa og Monn) er et viktig landskapselement både som barrierar og identitetskapar. Det er elvene som i si tid har forma landskapet som er karakteristisk for Kyrkjebygd. Området rundt elva har stor natur og opplevingsverdi. Oversiktsbilde frå vest. Landbruk i sentrum. I nyare tid er det oppretta ein park i området ved banken og opp mot skolen. Frå butikken til kommunehuset er det oppretta ein allé som er med på å binde saman og understreke tilknytinga mellom skole, butikk, bank, og kommunesentret. Kyrkjebygd står fram som eit trygt sted der større barn kan bevege seg fritt over store områder, noe som er stimulerande for den frie leken. Av opparbeida leikeplassar er området ved Hylen og området rundt skolen. Det er få leikeplassar for de minste barna. Vegen med allétrær 8 Asplan Viak
Områderegulering Kyrkjebygd sentrum Eksisterande tilhøve 2.4 Kulturminne og kulturmiljø Kulturminne er konkrete spor etter menneske sitt liv og virke. Kulturmiljø er eit område der kulturminne dannar ein samanheng. Dei 4 sentrale gardane Åsland, Forgard, Berg og Austrhus er forhistorisk tid. Ein finn spor etter fleire gravhaugar i Kyrkjebygd. På ein haug sentralt ved Prestegarden står det ein bautastein som i dag er registrert som fornminne. I høve til 9 i kulturminnelova er fylkeskommunen forplikta til å undersøke om større offentlege og private tiltak kan kome i konflikt med omsynet til automatisk freda fornminne. Fylkeskonservatoren i Vest-Agder fylkeskommune utførte i november og desember 2008 arkeologisk registrering av område avsett til bebyggelse og anlegg. Registreringane vart utført av Yvonne Olsen i høve til planutkast tilsendt 10. november 2008. Det vart til saman gravd 21 søkesjakter med gravemaskin. Område aust for riksvegen vart ikkje sjakta av omsyn til vann, kloakk og kabelgrøfter til husa der. Det var påvist til saman 83 automatisk freda strukturar/kulturminne fordelt på i hovudsak fire konsentrasjonar. Sjå rapporten frå undersøkinga for meir utfyllande skildring av registreringsarbeidet og registrerte funn. Asplan Viak 9
Åseral kommune 2.5 Grunntilhøve Grunntilhøva i Kyrkjebygd er truleg ein kombinasjon av fast fjell og lausmasser, bygd opp med avsetningsmassar frå elvane. I samband med planarbeidet har NGI vurdert skred- og erosjonsfaren for 3 delområde: Delområde 1: Skråning nord for eksisterande bebyggelse under Berg. Delområde 2: Fjellskråning nord for krysset med riksvegen ved den gamle kroa under Austrudhåmaren Delområde 3: Skråning/jorde vest for riksvegen ned mot elva Monn NGI konkluderer i sin rapport med at det ikkje er påvist skred- eller erosjonsfare for delområde 1 eller 3, men at det kan være fare for steinsprang knytt til delområde 2. Det er ikkje påvist aktiv erosjon i elveskråningane. 10 Asplan Viak
Områderegulering Kyrkjebygd sentrum Eksisterande tilhøve 2.6 Eksisterande verksemd, arealbruk og bygg 0 100 200 300 m Boligbygg Uthus/ gardsbygg Andre, sekundære Forretningsbygg Bygg med forsamlingsaler Offentlige komplekse bygg Kyrkjebygd har ein lang tradisjon på å ordne bygg i rekkje langs etter gate /veg. Med etablering av forretningsverksemd vert det etter kvart som ei bygate frå Austrhuskrysset og vestover mot Berg. Det sentrale torvområdet med bank og butikk er planlagt for at sentrumsaktivitetane skal få utspele seg på eit og same torvområde. Kyrkjebygd har med dette eit klart og avgrensa handelssentrum. I vest ligg Kyrkja, forsamlingshus, rådhuset og nytt kulturhus på Minne er under oppføring. Området har utvikla seg som viktig kultur- og institusjonsområde. Også Bordalen har utvikla seg som institusjonsområde. Her ligg skule og sjukeheim. Asplan Viak 11
Forgard Kyrkjebygda Åseral Berg Austrud Krossen Åseral kommune 0 100 200 300 m Området Rådhuset, Kyrkjebakka, Minne. Frittliggende bygninger omkring kollen på MInne, og på sletta mot elva Mon. Området Berg- Austrhus. Bebyggelse mellomm vegen og berget, liggende langs etter vegen Området Austrhus- Maddan. Bebyggelsen liggende til vegen, på tvers og mer orientert etter tundannelse, og retning mot sør. Område med sentrumstorv/ plass. Området Bordalen. Frittliggende bygninger i dalen, som deler i sekvenser av landskapsrom. Andre bygninger Ein kan dele Kyrkjebygd inn i tre hovud-delområde 1) Rådhusområdet, 2) Sentrum (handelssentrum), 3) Bordalen og gata mellom Rådhusområdet og sentrum som ei mellomsone. Desse områda samsvarar med bruken (funksjonen) og romlege tilhøve. Det er i lita grad blanda bruk i områda. Dei to store institusjonsområda omkransar sentrum. Mellom desse og sentrum er det bustad og landbruk, heilt inn mot sentrum (mellomsone). 2.7 Eigedomstilhøve Syner til grunneigarliste for eigedommane i planområdet. 12 Asplan Viak
Områderegulering Kyrkjebygd sentrum Planføresetnader 3 PLANFØRESETNADER 3.1 Overordna planar 3.1.1 Fylkesplanen I fylkesplanen er det presisert at attraktive byer og tettstader er viktig i forhold til konkurransen om investeringar og kompetent arbeidskraft (kap. 6 i fpl). I den samanheng vert og mindre tettstader utanfor pressområda vurdert som viktige. For å få til dette omtalar fylkesplanen strategiar for å utvikle attraktive tettstader. Samarbeid med kommunane om sentrumsutvikling er ein av strategiane, og eit område ein vil støtte fagleg og økonomisk kommunar som ønskjer å få sett i gang naudsynt analyse og utgreiingsarbeid for å utvikle og betre sine sentrum. 3.1.2 Kommuneplanen Kommuneplanen har som målsetting å styrke busettinga gjennom tiltak for å auke bustadbygginga, utvikle eit meir variert næringsliv, og gjennom tiltak som kan gjere Åseral til eit enda betre stad å bu. Sentrum skal utviklast med omsyn til både næringsliv og busetting og det er mellom anna ønskje om og leggje til rette for bustader som kan dekke ulike behov og aldersgrupper. 3.1.3 Næringsplanen Næringsplanen peiker på at Åseral skal bli meir attraktiv som bustadkommune. Det skal etablerast leilegheiter i sentrum som ungdom og andre tilflyttarar kan ha råd til å leige. 3.1.4 Levekårsplanen Levekårsplanen har mål om god tilgong på bustader og tomter for ulike grupper. Ingen skal bli hindra i å flytta til kommunen på grunn av at det ikkje finnast egna bustad. 3.2 Gjeldande detaljplanar Sentrale delar av Kyrkjebygd er dekka av følgjande detaljplanar: Reguleringsplan for Kyrkjebygd sentrum Reguleringsplan for Rv 455 Austrud Kvesmonen Reguleringsplan for Austrudsmonen 1 Reguleringsplan for Rådhusområdet Reguleringsplan for Minne-Stabakka Bebyggelsesplan for Austrud 3.3 Pågåande planarbeid Det pågår ikkje anna planarbeid i nærområdet. Asplan Viak 13
Åseral kommune 4 PLANFORSLAGET 4.1 Føremål og strategi med reguleringsplanarbeidet 4.1.1 Hovudmålsetting Hovudmålsettinga med planarbeidet er å utvikle Åseral som ein attraktiv bustadkommune, samt legge til rette for auka næringsaktivitet, mellom anna knytt til den auka mengda tilreisande til andre delar av kommunen. 4.1.2 Mål og strategiar for utvikling av Kyrkjebygd Gjennom arbeidet med stadanalysen og mulighetsstudiet kom ein frem til føljande delmål for vidare utvikling av Kyrkjebygd: Finne særpreget til Kyrkjebygd, dyrke og vidareforedle dette. Sikre et kompakt og levedyktig handelssentrum som attraktiv møteplass. Auke kontakten mellom folk gjennom å fortette med nybygg der det er mulig, og gjenbruke bygg som står tomme. Sikre et variert og spennande butilbod for mange ulike grupper. Sørge for en hensiktsmessig organisering og plassering av offentlige tenester. 4.1.3 Strategiar og moglegheiter for sentrum Mulighetsstudien oppsummerer med føljande strategiar for vidare utvikling av Kyrkjebygd sentrum: Fortetting med kombinerte forretningsbygg med bustader i sentrum, ved torvområdet. Mulighet for utvikling over tid. Fortetting på Berg og Austrhus. Vidare utvikling av Rådhusområdet, Kyrkjebakka og Minne som kultur- og institusjonsområde. Ikkje legge ut byggjeområde på de store samanhengande jorda. Utvikle området ved Hylen for turistar. Bygge ut turveier i sentrum, med forbindelse til turstiene omkring. Vidareutvikle eksisterande alders- og sjukeheim. 4.2 Avgrensing Planen var ved fyrste framlegg avgrensa til områda avsett til byggeføremål og vegføremål. I revidert plan er planområdet utvida ved at dei store landbruksområda nær sentrum er tatt med i det nye plankartet. Desse områda vil ikkje få nokon formålsendring, men er tatt med for å få ein heildekkande plan for heile sentrumsområdet. Revidert framlegg til plan har no same avgrensing som gjeldande reguleringsplan for Kyrkjebygd sentrum, plan nr 11, stadfesta 26.03.1998. Kommunen ser på det som formålsteneleg å få til ein heildekkande overordna plan framfor fleire mindre overlappande planar. 4.3 Arealoppstilling Planområdet er på til saman 424 daa. Tabellen på neste side syner regulerte arealføremål og tilhøyrande arealstorleik. 14 Asplan Viak
Områderegulering Kyrkjebygd sentrum Planforslaget Plankart, sist revidert 25.10.2010 Kode Arealformål Areal (daa) Bebyggelse og anlegg (PBL 12.5 nr 1) 1111 Frittliggende småhusbebyggelse (B1- B3, B5 - B13) 24,0 1112 Konsentrert småhusbebyggelse (B4) 4,5 1130 Sentrumsformål (S1 - S3) 7,3 1161 Tjenesteyting - barnehage (T4) 5,1 1163 Tjenesteyting - institusjon (T3) 8,2 1165 Tjenesteyting - forsamlingslokale (T2 og T5) 6,6 1169 Tjenesteyting - annen (T1- brannstasjon) 2,8 Delsum tjenesteyting 22,8 1570 Telekommuniksasjonsanlegg (Tele) 0,4 1610 Lek 0,5 1803 Bolig, tjenesteyting (BT) 3,5 1802 Forretning, kontor, bolig (FKB) 7,5 1813 Forretning, kontor, tjenesteyting (FKT) 0,5 1900 Landbruk, næring, bolig (LNB) 9,0 Sum bebyggelse og anlegg 79,9 Samferdselsanlegg og teknisk infrastruktur (PBL 12.5 nr 2) 2011 Veg (V1 - V12) 15,9 2013 Torg (Vt1 - Vt2) 1,5 2014 Gatetun (Vg) 0,3 2016 Gang- og sykkelveg 5,6 2019 Annen veigrunn - grøntareal 10,2 2082 Parkering (P1-P3) 3,0 Sum samferdselsanlegg og teknisk infrastruktur 36,5 Grønnstruktur (PBL 12.5 nr 3) 3030 Turvei (Gt1 - Gt5) 4,1 3040 Friområde (Gf1 - Gf4) 12,5 3041 Badeplass (Gb) 0,7 3050 Park (Gp1 - Gp4) 6,1 Sum grønnstruktur 23,3 Landbruk-, natur og friluftsformål (PBL 12.5 nr 5) 5111 Jordbruk (L1- L4) 199,3 5130 Friluftsformål (Fr1 - Fr3) 47,2 5600 Vern kulturminner / kulturmiljø 1,2 Sum landbruk-, natur og friluftsormål 247,6 Sjø og vassdrag med tilhørende strandsone (PBL 12.5 nr 6) 6710 Friluftsområde i sjø og vassdrag 36,0 6770 Badeområde 0,9 Sum sjø og vassdrag med tilhørende strandsone 36,9 SUM PLANOMRÅDE (arealformål totalt) 424,3 Asplan Viak 15
Åseral kommune 4.4 Konflikt med omsyn til utbygging på dyrka mark Utbygging sentralt i Kyrkjebygd vil vere i konflikt med dyrka mark. Ein må difor ha ein medveten haldning til kva for område som ein ønskjer avsett til utbygging og kva for område ein ynskjer avsette til landbruket. Dette har stått sentralt i arbeidet med planen. Strekninga mellom sentrum og Berg er det eit tydeleg skilje mellom det bygde langs med vegen under foten av Bergshåmåren og dei ubygde jordene syd for vegen. Her står og bautaen til minne om gamle dagar, hesteløp og som ei symbolsk markering ute i kulturlandskapet. Ny utbygging skal skje mot syd som ei utviding av sentrumsområde eller med tilkomst frå riksvegen. Dette vil og vere i konflikt med dyrka mark. Men ved å leggje opp til høg arealutnytting og tydeleg skilje mellom utbygd areal og dyrka mark, trur ein dette vil vere ei god og fornuftig arealdisponering. 16 Asplan Viak
Områderegulering Kyrkjebygd sentrum Planforslaget 4.5 Konflikt med omsyn til kulturminne I samband med dei arkeologiske registreringane vart det gjort fleire funn av automatisk freda kulturminne. Alle dei avdekka kulturminna har blitt lagt inn som bandleggingssoner i det reviderte plankartet. Tiltak i desse områda må avklarast med kulturvernmyndigheten ved fylkeskommunen/riksantikvar før det kan søkjast om rammeløyve. To av dei automatisk freda kulturminna er i tillegg regulert med arealformål Vern kulturminne / kulturmiljø. Eit av funnområda er regulert med arealformål jordbruk, eit til friområde og eit til friluftsformål. Det er og gjort funn i bygge- og anleggsområde langs med riksvegen. Fylkeskommunen tilrår dispensasjon frå kulturminnelova når det gjeld desse kulturminna. Endeleg dispensasjonsvedtak vert fatta av riksantikvaren. 4.6 Veg og trafikk Hovudvegsystemet ligg uendra. Ein har vurdert omkjøringsveg, men kome til at den genererer nye problem. Det er regulert gang/sykkelveg eller fortau langs hovudvegane gjennom staden. Framlegget om etablering av ny rundkjøring i vest er endra til at areal regulert til gatetun og kan nyttast som sløyfe slik at buss og varetransport lettare kan snu utan å måtte rygge. Eksisterande forsamlingshus vert reven for å gi betre sikttilhøve. Strekninga frå krysset ved Austrhus og krysset ved Berg bør ha karakter av gate og ikkje av veg. Dette bør ein vise omsyn til både ved utforming av kjøreareal, sideareal og ved plassering av hus og tilkomstar (tilkomst rett frå gate). 4.7 Torgområdet I sentrum er det regulert inn torg på begge sider av hovudgata. Dette er i samsvar med intensjonane i bebyggelsesplanen for sentrum. Medan fleire av detaljane i bebyggelsesplanen ikkje er følgt opp, er det her fremma framlegg om ei meir generell arealbruk. I føresegnene er det stilt krav om at detaljane vert fastsett i utomhusplan. 4.8 Område for bebyggelse og anlegg Områda kring torget er regulert til sentrumsføremål. Grunnplanet er avsett til handel- og kontorverksemd. Bustadføremål på grunnplanet er ikkje tillate. Det er lagt til rette for ei mindre utviding av sentrumsområdet mot sydvest. Sentrumområdet er avgrensa av regulert turveg i nordaust. Alle byggjeområda kring torget er regulert med relativ høg utnytting, %BYA=60%. Eigarane av Kroa ønskjer å etablere leikeplass i sentrum. Vi har ikkje funne det naudsynt å fastsette dette på plankartet, da det vil gi sterke arealmessige føringar. Men det er like vel inga hindring for at ein kan etablere leikeplass innanfor byggjeområde i sentrum dersom ein ønskjer det. Bustadeigedomen vest for butikken, som kommunen har kjøpt, er regulert til forretning, kontor og tenesteyting. I reguleringsplanen legg ein til rette for eventuell samanbygging av nytt bygg med eksisterande sjukeheim i Bordalen. Det vil mellom anna kunne lette tilkomsten til sentrum for brukarar og tilsette ved sjukeheimen. Det er og lagt til rette for næringsutvikling i kombinasjon med bustader syd for sentrum, i området langsmed riksvegen. Det er registrert fornminne i området og det er krav om arkeologisk utgraving før utbygging kan skje. Område B7 vert lagt til rette som reit bustadområde. Grunneigar har planar om bygging av to nye mindre lavblokker. Det er krav om etablering av nærleikeplass i samband med utbygging. Asplan Viak 17
Åseral kommune Område B16 er lagt inn som nytt byggjeområde i høve til føreliggjande byggjesøknad. I nordvest er byggjeområde B1 justert i høve til inngrep i åssida. Området aust for riksvegen er regulert til frittliggjande bustader. B9 er og regulert til bustadføremål i tråd med eksisterande bruk og situasjon. Formelt sett er det mogleg med fortetting av området, men reint praktisk kan det vise seg vanskeleg da det er registrert fornminne i området. B11 og B12 er lagt ut som nye bustadområder. Her er det og regulert inn leikeplass. Resterande byggjeområde er i tråd med gjeldande plan. 4.9 Grøne område Det er regulert inn fleire parkområde i planen. Areal frigjort frå riving av bedehuset vert regulert til park (Gp1). Den kommunale trekanttomta i tilknyting til jordbruksareala vest for sentrum vert omregulert frå næringsareal (bensinstasjon) til park (Gp2). Dette for å oppretthalde og synleggjere kulturlandskapet og jordbruksverksemda som historie-bærande og for å markere ein tydeleg grense mellom utbygd areal og dyrka mark. Deler av eigedomen ved torget er og regulert til park (Gp3) og området ved statuen rett nord for hovudkrysset på Austrhus (Gp4). Området ligg rett under den markante Austrudhåmaren og markerer overgangen mellom utbygd areal og naturområde. Arealet nord for sjukeheimen er regulert til park (Gp5) i samsvar med eksisterande tilhøve. Turstiene på Austrudhåmaren er regulert til turveg som i gjeldande plan. Turvegen nordaust for sentrum, frå krysset ved Austrhus og til Bordalen vert sikra i planen. I tillegg er det sett av korridor for ny turveg i syd for sikre tilkomst til elva og for eventuelt å kunne knyte seg til eit framtidig turvegnett langs med elva. 4.10 Omsyn til barn og unge Regulering av nye parkområde vil sikre meir grøne areal i sentrum. Tilrettelegging for samanhengande gang- og sykkeltrasear, samt etablering av snu-sløyfe for bussen, vil vere viktige tiltak med omsyn til trafikktryggleiken. I sentrum er det ønskje om å etablere leieplass. Utbygging av bustader i område B7 utløyser krav om bygging av nærleikeplass og i bustadområde aust for riksvegen er det regulert inn lekeplass. I tillegg er akebakken ved barnehagen sikra ved at arealet er regulert til friområde. 4.11 Tilgjenge for alle universell utforming Sentrumsområdet er tilnærma flatt. Gjennom å leggje til rette for sambygging av sjukeheimen med nytt bygg ved torget (område FKT) vil sjukeheimen bli lettare tilgjengeleg. Ut over dette er det ikkje lagt opp til serskilde krav til løysingar på overordna nivå med omsyn til universell utforming. Universell utforming vil ein måtte ta omsyn til på byggesaksnivå. 4.12 Vurdering av risiko og sårbarheit Planområdet er relativt flatt og alle byggeområda ligg om lag på same høgde som resten av bygningane i området. Flata ligg i god høgde over elvane og i syd ligg vatnet Øre. Flaumfaren vert vurdert som liten og lik som for eksisterande bygg. Ved bygging lengre ut på jordet og nærare elva, vil truleg grunntilhøva vere dårlegare grunna meir lausmassar. Det er i føresegnene stilt krav om at før kommunen kan gje løyve til tiltak innan byggeområdet FKB, skal tiltakshavar kunne dokumentere at grunntilhøva er tilstrekkelig utreda og/eller sikra. NGI har på førespurnad frå Åseral kommune utarbeidd rapport kring dei geotekniske tilhøva. Skjekkliste med omsyn til vurdering av risiko- og sårbarheit ligg ved plandokumenta. 18 Asplan Viak
Områderegulering Kyrkjebygd sentrum Planprosess og medverknad 5 PLANPROSESS OG MEDVERKNAD 5.1 Organisering og medverknad Planarbeidet er utført av ei arbeidsgruppe, med kulturkonsulent, barn og unges representant, jordbrukssjef, kommuneplanlegger, avdelingssjef TP, SKO, HSO og NAN etter behov, samt konsulent. Teknisk utval har fungert som styringsgruppe og det har vore gjennomført møte med ei brei samansett referansegruppe som del av prosessen. Kommuneplanlegger har leia arbeidet. Asplan Viak har utarbeidd framlegg til plankart og føresegner. I heile planprosessen har det blitt lagt stor vekt på medverknad og deltaking frå innbyggarar, næringsinteresser og organisasjonar. 5.2 Oppstart planarbeid Kommunalutvalet vedtok å sette i gang planarbeid for regulering av delar av Kyrkjebygd sentrum for bustad og næringsføremål. Det er utarbeidd planprogram som vart handsama av Teknisk utval i møte 22.03.2007. Planarbeidet vart varsla i oppstartsmelding datert 08.05.07. Onsdag 21.11.2007 vart det halden ope møte i samband med sentrumsplanen. Møtet var opent for alle. Om lag 45 personar deltok i møtet. Til innleiing vart det gjeven ei kort orientering om planarbeidet. Det vart deretter delt inn i grupper. Resultatet frå gruppearbeidet vart presentert i plenum av kvar enkelt gruppa. Til avslutning vart det gjeven ei orientering om vidare gang i planarbeidet. 5.3 Planforslag Som fyrste del av planarbeidet vart det utarbeida stadanalyse og moglegheitanalyse. Dette arbeidet vart presentert i ope møte 26.03.2008. Deretter vart det utarbeida framlegg til reguleringsplan for Kyrkjebygd sentrum som vart handsama av teknisk utval og vedteke utlagt til offentleg ettersyn i møte 04.12.08, sak 08/83. Høyringsfristen vart sett til 20. februar 2009. I høyringsperioden vart det halden ope møte om planforslaget. 5.4 Handtering av innkomne merknader og motsegn etter offentleg ettersyn Det kom inn i alt 11 merknader og 4 motsegn til planforslaget. På grunnlag av notat med samandrag av merknadane som var komen inn, samt tilråding mtp. dei motsegn som vart reist, diskuterte i teknisk utval vidare arbeid med sentrumsplanen i møte 23.04.2009, sak 09/26. Teknisk utval var samde om å be om mekling om dei forholda som gjekk fram av tilrådinga i notatet og at det før mekling vart avhalde møte med fylkeslandbruksstyret. I den vidare vurderinga vil dei 4 innkomne motsegna bli kommentert då det er handteringa av desse innspela som har gjeve sterkaste føringar for det reviderte planforslaget som no ligg føre. Norges vassdrag og energidirektorat (NVE) Reiser motsegn til planen på grunn av mangelfull utgreiing av skredfare. Krev analyse av grunntilhøva og vurdering av reel skredfare. Skredfarlege område må merkast av som faresoner og bli knytt til føresegn som forbyr bygging eller stiller krav om sikringstiltak. Kommunen si kommentar: NGI har på oppdrag for Åseral kommune utført ei vurdering av skred- og erosjonsfare samt utarbeidd eit kart som viser faresoner steinsprang. Rapporten konkluderar med at erosjonsfaren ikkje skal vere til hinder for planområdet. Asplan Viak 19
Åseral kommune Vest-Agder fylkeskommune Planen må sikre at det særeigne og identiteten til Kyrkjebygda vert vidareført til komande generasjonar. Av den grunn må den tradisjonelle eksisterande bebyggelsen som utgjer det karakteristiske byggemønsteret langs hovudferdslesåra, regulerast til spesialområde bevaring. Då dette ikkje er gjort vert det reist motsegn til planforslaget. Kommunen si kommentar: I det nye reviderte planforslaget har planområdet blitt utvida slik at rekketunet unne Berg har blitt tatt med som eit LN (landbruk/næring) område. Ein har òg lagt inn dette området som ei omsynssone då dette området må vurderast å ha stor kulturhistorisk verdi som syner det karakteristiske byggemønsteret langs hovudferdselsåra. Gamle Lordens har òg blitt lagt inn under omsynssone. I samband med dei arkeologiske registreringane vart det gjort fleire funn av automatisk freda kulturminne. Fylkeskommunen tilrår dispensasjon frå kulturminnelova når det gjeld desse kulturminna. Endeleg dispensasjonsvedtak vert fatta av riksantikvaren. Kommunen si kommentar: Dei avdekka kulturminna har blitt lagt inn som bandleggingssoner i det reviderte plankartet. Tiltak i desse områda må avklarast med kulturvernmyndigheten ved fylkeskommunen/riksantikvar før det kan søkjast om rammeløyve. Fylkesmannen i Vest-Agder La inn motsegn til førre planforslag grunna omsynet til jordvern. Kommunen si kommentar: Jordvernsgrensa for sentrum som vart førelagd Åseral kommune i eit drøftingsmøte med Fylkesmannen i Vest-Agder 17.09.2009 er ikkje slavisk følgt, men arealmessig kjem ein relativt likt ut på det (jordvernsgrensa som blei føreslått frå fylkesmannen var meir ein diagonal gjennom området B7 men i planforslaget har dette eit meir rektangelforma areal). Statens Vegvesen Reiste motsegn til følgjande delar av førre planforslag: Planlagd rundkøyring ved Bedehuset. Kommunen si kommentar: Rundkøyring ved Bedehuset er tatt ut av det reviderte plankartet. I det nye planforslaget legg ein her opp til ei snuløysing / rundkøyring som berre vil gjelde for bussar og større køyretøy. Reguleringsplanen må syne frisiktliner og frisiktsoner for kryss mellom offentlege vegar og andre tilkomstar frå riks-og fylkesvegar. Kommunen si kommentar: Har blitt lagt inn i revidert planforslag. 5.5 Revidert planforslag og nytt offentleg ettersyn Det er ein lang og omfattande planprosess som ligg bak revidert planforslag. Hovudformålet med planen er å legge til rette for økt næringsareal og bustadutvikling i sentrum, samt avklare grensa mot landbruksareal. Den administrative arbeidsgruppa har lagt stor vekt på å i beste høve imøtekoma desse innspel og kommentarar som òg har kome inn etter at fyrste planutkast vart fremma. Det har i tillegg vore stor fokus og blitt jobba mykje med motsegna som kom inn i høve til førre planutkast. Som eit resultat at dei totale endringar som har blitt lagt inn i plan, samt den vesentlege karakter av desse endringane, ser kommunen det som føremålteneleg å fremma eit nytt planforslag som vert sendt ut på ei ny høyringsrunde. Det nye planforslaget er utarbeida som områderegulering etter bestemmingane i den nye plan-og bygningsloven. Teknisk utval vedtok i møte 13.10.2010, sak 10/88 å legge forslag til områderegulering for Kyrkjebygd sentrum ut til offentleg ettersyn, jf. plan- og bygningslova 12-10. Plankart, føresegner og planbeskriving er oppdatert i høve til vedtaket. 20 Asplan Viak