Kvifor er dei fleste mobiltelefonar rektangulære? Innlevert av 6. og 7. ved Marvik Skule (Suldal, Rogaland) Årets nysgjerrigper 2015
Det er første gong både lærar og elevar i 6. og 7. ved Marvik skule er med på nysgjerrigperkonkurransen. Men det blir nok ikkje den siste. Dette har vore kjekt og spennande. Lærerikt trur eg òg det har vore. Elevane valde ei problemstilling som er innom både naturfag, samfunnsfag, matematikk og kunst og handverk. Norskfaget vert sjølvsagt òg involvert med prosjektskriving. Mobiltelefonar var det dei ville forska på, fordi, som dei seier sjølv: Det er noko dei er opptekne av og det er viktig i dagens samfunn. Det gjeld teknologi, design, geometriske figurar og kva som gjer at ein form blir så mykje meir brukt enn andre. Etter kvart dukka òg spørsmålet opp: Er den rektangulære formen best? Eller kunne kanskje mobiltelefonar i ein annan form vore betre? Ansvarlig veileder: Heidi Naustvik Antall deltagere (elever): 12 Innlevert dato: 30.04.2015 Deltagere: Andreas Ø., Andrea H., Paul Ø., Ine N., Marius H., Vemund V., Maren F., Marie S., Katrine U., Vibeke H., Ane L., Bjørnar H. 2
Dette lurer jeg på Kvifor er dei fleste mobiltelefonar rektangulære? Hvorfor er det slik Hypotesene våre Enklare og billigare å laga Lettare å holda og ringa Betre å ha i lomma Legg en plan Undersøkingar Eksperiment 1 Eksperiment 2 Eksperiment 3 Eksperiment 4 Intervju Ut å hente opplysninger Me laga liksomtelefonar Eksperiment 1 Ekspriment 2 Eksperiment 3 Eksperiment 4 Intervju Dette har jeg funnet ut Enklast og billigast å laga Betre å ha i lomma Betre å halda og ringja Stemmer hypotesene våre? Fortell til andre 3
Dette lurer jeg på Kvifor er dei fleste mobiltelefonar rektangulære? Me hadde undringsjakt og me fant mange gode problemstillingar. Me valgte fire stykker og så hadde me avstemning og til slutt vann "kvifor er dei fleste mobiltelefonar rektangulære". Denne valgte me fordi: Mobil er viktige i dagens samfunn Me brukar mykje tid på mobilen Kjekt å forska på Me er opptekne av mobilane Me synest teknologi er kjekt 6. og 7. klasse ved Marvik skule 4
Hvorfor er det slik Hypotesene våre Lettare å holda og ringa Betre skjerm Batteria er den forma Deksela ska passa Betre å holda Dei trakk lodd Ein smartman som fant det opp Kanskje lettare å ha i lomma Alltid vore sånn Me valde tre hypotesar som me ville undersøkja nærmare: Enklare og billigare å laga Det er enklare å laga ein rektangulær mobil fordi det er mindre hjørner Det er og billigare med rektangulær mobil enn andre formar fordi det er enklare å laga og det tar mindre tid. Lettare å holda og ringa Får betre grep viss dei er rektangulære. Dei treng ikkje vera så store. Betre å ha i lomma Det er vondare å ha mobilar med mange og skarpe kantar fordi dei stikk. Dei store er det ikkje plass til. 5
telefonane passer bra i ein Marvik-Skule-genser 6
Legg en plan for undersøkelsen Undersøkingar Me fant måtar å finna ut om dette var grunnen: Me skal laga liksomtelefonar Me skal prøva dei på oss sjølv Prøva på forkjellige lommestørrelsar Ha undersøkjelse på dei heime, på skulen, på andre folk Prøve mobilane sjølv La andre prøva dei Spørja andre om dei var betre å holda Laga spørjeskjema Eksperiment 1 Me skal testa kva telefon som er best å halda. Ein person skal sjå og prøva å halda liksomtelefonane i handa. Dei skal leggja dei i rekkjefølgje etter koss gode dei var. Me skriv rekkjefølgjen inn i ein tabell og reknar ut gjennomsnitt. Eksperiment 2 Me har laga eit eksperiment for å sjekke kva slags form som er best å ha i lomma. 7
Me skal sjekke på dei andre klassane å se kva dei synest. Me skal ta ut ein og ein elev i 4-5 klasse. Dei skal prøva dei oppi lomma, og leggja dei i rekkjefølgje etter kva dei likar best. Resultatet skriv me i ein tabell som me har laga. Etterpå skal me rekna ut resultatet. Eksperiment 3 Me skal testa og sjå kva mobil som er lettast å laga. Me skal til 4.-5. og dei skal få laga seks av mobilane i papir. Så skal me sjå kva for ein som var raskast og enklast å laga. Så skriv me det opp på ein tabell og reknar ut kva som tok kortast tid å laga. Eksperiment 4 Me ska testa kva mobil som er best å holda og ringa med. Ein person skal holda ein liksomtelefon om gongen. Ein annan person skal prøva å dra den ut av handa til den som held den. Me skal vurdera kva for nokon som er lette og vanskelige å dra ut av handa. Då trur me at me vil finna ut kva for nokre mobilar som er lettast å mista. 8
Intervju Me har tenkt å intervjua ein av foreldra til ein i klassen som jobber med å rekna byggjekostnader, teikna og bygga hus. 9
Ut for å hente opplysninger Me laga liksomtelefonar Me teikna kvar vår figur også skar læraren dei ut i tre. Dei blei litt tynne så tok me avispapir og tapetlim sånn at dei skulle bli tjukkare. Etterpå malte me liksomtelefonane i forskjellege fargar. Me malte òg på skjerm, app'ar, høgtalarar, kamera, merke, blitz o.l. -Hjarte, Sirkel, Kvadrat, Sekskant -Egg, Samsung, Juletre, Pære 10
-Telefonrøyr, Halvt hjarte -Iphone, Parallellogram, Trekant Eksperiment 1 Me hadde forsøk der ein og ein i klassen skulle leggje mobiltelefonane i rekkefølgje etter kva for ein dei likte best å halde. Der var det Iphonen som dei fleste likte best og fekk 1,7% Og her er resultatet: 11
Form Gjennomsnitt Iphone 1,7 Samsung 3,8 Parallellogram 4,6 Halvt Hjarte 5,1 Pære 5,7 Telefonrøyr 5,9 Trekant 7,1 Sirkel 7,4 Egg 7,7 Hjarte 8,3 Firkant 9,5 Sekskant 10,1 Julatre 13,7 Me prøvde og eksperimentet på vaksne. Her er resultatet: Form Gjennomsnitt Parallellogram 2,8 Samsung 4,2 Halvt hjarte 4,4 Pære 5,2 Trekant 7,3 Egg 7,4 Sirkel 8,2 Firkant 8,6 Hjarte 8,9 Telefonrøyr 9,3 Sekskant 9,8 Julatre 11,6 Iphone 13,6 Ekspriment 2 Me har prøvd på andre elevar i klassen om kva for dei syntes var behageligast å ha i lommen. Dei skulle leggje mobilane i rekkjefølge om kva for ein dei syntest var behageligast å ha i lommen. Dei fleste syntest det var behageligast å ha iphonen i lomma. Andre syntest sirkel eller samsungen. 12
Og her er resulatater: Form gjennomsnitt Iphonen 2,1 Sirkel 3,2 Samsung 3,5 Pære 4,3 Parallellogram 6,2 Trekant 7,4 Halvt hjarte 7,5 Egg 7,7 Firkant 7,8 Sekskant 8,2 Hjarte 9,5 Telefonrøyr 11,6 Julatre 12,5 Me prøvde dette eksperimentet òg på vaksne og då vart resultatet sånn: Form Gjennomsnitt Iphone 2,2 Samsung 4,1 Parallellogram 4,2 Sirkel 4,4 Pære 5 Halvt hjarte 5,7 Trekant 6,1 Eggforma 6,1 Sekskant 8,1 Hjarte 8,8 Firkant 9,2 Telefonrøyr 12,1 Julatre 12,8 Eksperiment 3 Me utførte eksperimentet først i 4.-5. klasse og så i 1.-3. klasse. Me sa at dei skulle teikna den telefonen som me viste. I 4.-5 skulle dei òg klippa. Nokon tok tida og skreiv ned kva tida blei, mens andre viste korleis mobiltelefonane skulle vera. Me prøvde oss på 1.-3. òg, men dei gjorde det så fort og ikkje nøyaktig og dei var så mange at det gjekk bare surr i 13
talla, så me droppa 1.-3. klasse. I 4.-5. klasse skulle dei både teikna og klyppa og så til slutt rekna me ut gjennomsnittet på 4.-5. klasse og det var to sikre vinnare. Sirkelen vann med 49,4 sek, men Iphonen kom like bak med bare 50,9 sek og julatreet tapte med 190 sek!!! Form Gjennomsnitt Sirkel 49,4 Iphone 50,9 Halvt hjarte 58,3 Sekskant 74,2 Pære 76,9 Julatre 190 Eksperiment 4 Me hadde undersøking der ein person holdt telefonane og ein annan prøvde å dra han ut av hendene. Me skulle finna ut om kva telefon så var vanskelege og lette å dra ut av handa. Me skreiv i eit skjema: Lett, Vanskelig, Middels og Umogleg. Etterpå så vurderte me resultatet og sorterte etter kor vanskelege dei var å dra ut av handa. Lett Middels Vanskeleg Umogleg Hjarte Kvadrat Sirkel Juletre Samsung IPhone Parallellogram Trekant Halvt hjarte Sekskant Telefonrøyr Egg Pære Intervju 1. Kva for ein telefon har du? Svar: Sony expedia Z3 2. Kva trur du er lettast å laga: Ein rund telefon, ein vanleg telefon, ein juletreforma telefon eller ein parallellogramforma telefon og kvifor trur du det? Svar: Ein vanlig for den har rette vinklar 3. Kunne du tenkt deg å ha ein rund telefon? 14
Svar: Nei 4. Trur du det kommer til å bli andre mobiltelefonar i andre former i framtida? Svar: Ja 5. I forhold til eit hus trur du det er enklare og laga ein juletreforma telefon? Svar: Ja 6.Trur du er lettere og lage ein hagebod eller ein telefon? Svar: Ja 7.Trur du det er billigas med ein vanlig telefon eller ein juletreformatelefon? Svar: Vanlig telefon 8. Var telefonane dyrare i gammledager? Svar: Ja 9. Kvifor trur du at dei fleste mobiltelefonane er rektangulære? Svar: Enklast og rimligast og lage fordi dei har rette vinklar. Her tek me tida. 15
Dette har jeg funnet ut Enklast og billigast å laga Dei telefonane som var enklast å laga var sirkel og Iphone. Me trur det er fordi sirkelen er rund. Den har ingen hjørner. Iphonen er enkel fordi det er få hjørner og enkelt å klippa langs kanten. Betre å ha i lomma Mobilane så vann var: Iphone Samsung Sirkel Parallellogram Me trur dei vann fordi dei er små og har ikkje så mange kantar. Det er likt mellom kva vaksne og barn syntes. Det er sikkert fordi dei alle har like lommar. Det som gjer ein mobil god å ha i lomma er at dei er små og ikkje har så mange spisse kantar. Sirkelen passar fint i lomma. Betre å halda og ringja Me syntest iphone, samsung, parallellogram og halvt hjarte var best å halda. Parallellogram, samsung, halvt hjarte og pære var dei som vaksne syntest var best å halda. Me trur at iphonen var mest populær blant ungane fordi dei er vande med å halda den. Dei vaksne likte best parallellogrammet. Dei sa at det var fordi det ikkje blei så mykje belastning på litlefingeren. Me trur at det gjeld for det halve hjarta òg. 16
Dei som ikkje var gode å halda var anten tunge eller breie. Me trur at det er fordi me likar å kunna ha eit bra grep utan å måtte bruka mykje krefter. Parallellogrammet og det halve hjarta var gode å halda fordi det er god plass til litlefingen. Stemmer hypotesene våre? Hypotesene våre var at dei fleste mobiltelefonar er rektangulære fordi: dei er enklare og billegare å laga dei er lettare å halda og ringja med dei er betre å ha i lomma Det stemte at dei var enklast å laga og best å ha i lomma. Men me er usikre på om dei er best å halda. Parallellogrammet var godt å halda på grunn av at det er mindre belastning på litlefingeren. Det er kanskje litt vanskelegare å produsera, men ikkje umogleg. Me trur at parallellogramforma telefonar kunne blitt veldig populære! 17
Fortell til andre Me har tenkt å: Leggje det ut på heimesida Invitera lokalavisa, suldalsposten til å skriva om oss 18