for kommunale betalingstenester - Tokke kommune - Forvaltningsrevisjonsrapport nr: 733008 2007
på kommunale betalingstenester Innhald Samandrag...iii 1 Innleiing...1 1.1 Problemstillingar...1 1.2 Avgrensing...1 2 Metode og kvalitetssikring...1 2.1 Metodeval...1 2.2 Høyring...2 3 Revisjonskriterium...3 4 Vatn og avlaup...4 4.1 Funn og fakta...4 4.2 Revisor sine vurderingar...5 5 Plan og byggesakshandsaming og kart- og delingsforretning...5 5.1 Funn og fakta...5 5.2 Revisor sine vurderingar...6 6 Feiing og tilsyn...6 6.1 Funn og fakta...6 6.2 Revisor sine vurderingar...7 7 Slam og renovasjon...7 7.1 Funn og fakta...7 7.2 Revisor sine vurderingar...9 8 Avslutning...9 8.1 Konklusjon...9 8.2 Tilråding...10 Litteratur og kjeldereferansar...11 Vedlegg...11 Telemark kommunerevisjon IKS ii
på kommunale betalingstenester Samandrag Fleire av dei tenestene som kommunen leverar har sjølvkost som øvste grense for fastsetting av brukarbetaling. Dette gjeld tenester som vatn, avlaup, renovasjon, feiing, plan- og byggjesakshandsaming og kart- og delingsforretning. Kommunen er pålagd å etterkalkulere kostnadene for dei ulike tenestene for å sjå at brukarbetalinga er rett. Når det gjeld renovasjon og slam skal brukarane betale det som tenestene kostar. Dekningsgraden skal vere 100 %. For dei andre tenestene kan kommunen subsidiere brukarane. Dekningsgraden kan vere lågare enn 100 %. Ingen av tenestene kan ha dekningsgrad som er høgare enn 100 %. Problemstillinga for dette prosjektet er: Har kommunen berekna sjølvkost slik lova krev? Er gebyr for tenester som har sjølvkost som øvste grense, innafor dei grenser som lova sett? Den viktigaste metoden i prosjektet er rekneskapsanalyse. Ut i frå tall frå rekneskapet har vi sett opp enkle kostnadsoverslag som vil gje ein god peikepinn på om kommunen har for høg eller for låg brukarbetaling. Kostnadsoverslaga vil ikkje vere fullgode sjølvkostberekningar, fordi kostnader til støtte- og tilleggstenester ikkje er med. Undersøkingane synte følgjande: Kommunen har berekna sjølvkost på tenestene vatn, avlaup, renovasjon og feiing, men ikkje for tenestene plan- og byggjesak eller kart- og delingsforretning. Berekningane til kommunen er ikkje fullstendige. Verken kapitalkostnader eller kostnader til støtte- og tilleggstenester er tatt med. Berekningane syner derfor ikkje rett dekningsgrad. Vi trur at kommunen sine sjølvkostberekningar er gjort for å bekrefte at kommunen ikkje har for høge gebyr. Sjølv om kommunen truleg subsidierar innbyggjarane sine relativt mykje på dei fleste tenestene, meiner vi likevel det er nyttig å få fram kva tenestene reelt sett kostar. I tillegg er dette eit klart lovkrav. På renovasjon og slam er det spesielt viktig å få fram rette kostnadstal, sidan kommunen ikkje har lov til å subsidiere innbyggjarane på dette området. Vi tilrår kommunen følgjande: Kommunen bør snarast utarbeide sjølvkostberekningar som er i samsvar med retningslinjene. Kommunen bør ta kontakt med renovasjonsselskapet for å få berekna rett sjølvkost for sin kommune. Bø 7. september 2007 Telemark kommunerevisjon IKS Anne Hagen Stridsklev forvaltningsrevisor Telemark kommunerevisjon IKS iii
1 Innleiing Prosjektet er gjennomført som forvaltningsrevisjon. Heimel for forvaltningsrevisjon er gitt i kommunelovens 77 nr. 4, jamfør forskrift om kontrollutval kapittel 5 og forskrift om revisjon kapitel 3. I følgje forskrift om revisjon 7 skal forvaltningsrevisjon gjennomførast og rapporterast i samsvar med god kommunal revisjonsskikk og etablerte og kjente standardar på området. Denne rapporten er utarbeidd med grunnlag i RSK 001 Standard for forvaltningsrevisjon, fastsett av Norges Kommunerevisorforbunds styre 23. mai 2005 og gjort gjeldande som god kommunal revisjonsskikk. Standarden bygger på norsk regelverk og internasjonale prinsipp og standardar som er fastsett av International Organization of Supreme Audit Institutions (INTOSAI) og Institute of Internal Auditors (IIA). 1.1 Problemstillingar Fleire av dei tenestene som kommunen leverar har sjølvkost som øvste grense for brukarbetaling. Dette gjeld tenester som vatn, avlaup, renovasjon, slam, feiing, plan- og byggjesakshandsaming. Kommunen er pålagd å etterkalkulere kostnadene for dei ulike tenestene for å sjå om brukarbetalinga er rett. Dersom inntektene overstig kostnadene på området, må overdekninga avsetjast til sjølvkostfond. Kommunen kan berre bruke fondet til dekke opp underskot på tenesta. Overdekkinga må brukast innan fem år. Problemstillingane for prosjektet er: Har kommunen berekna sjølvkost slik lova krev? Er gebyr for tenester som har sjølvkost som øvste grense, innafor dei grenser som lova sett? 1.2 Avgrensing Prosjektet er tidsmessig avgrensa til rekneskapsåret 2006. 2 Metode og kvalitetssikring 2.1 Metodeval Vi har gjennomgått prinsippa som er bruka i kommunens sjølvkostberekningar og samanlikna desse med retningslinene. I tillegg har vi sett opp enkle kostnadsoverslag som vil gje ein god peikepinn på om kommunen har for høg eller for låg brukarbetaling. Kostnadsoverslaga vil ikkje vere fullgode sjølvkostberekningar. Ei sjølvkostberekning skal innehalde kjerneprodukt, kapitalkostnader, støtte- og tilleggstenester. 1 Støtte- og 1 Berekningsmodellen er nærare omtala i vedlegg 1 Telemark kommunerevisjon IKS 1
tilleggstenester vil til dømes vere ein del av kostnadene til fellestenester, edb, revisjon og kommunehus. I våre kostnadsoverslag er berre kjerneprodukt og kapitalkostnader tatt med. Støtte- og tilleggstenester er ikkje medrekna. Støtte- og tilleggstenestene utgjer normalt sett ein liten del i forhold til dei andre kostnadene. Vi har nytta funksjonsinndelinga frå KOSTRA når vi har henta ut rekneskapstal. Vi meiner at ein då er best sikra å få med alle kostnader som kan relaterast til dei forskjellige tenestene. Følgjande funksjonar er brukt: 301 Plansakshandsaming 302 Byggje- og delesak 303 Kart og oppmåling 338 Førebygging av brannar og andre ulykker 340 Produksjon av vatn 345 Distribusjon av vatn 350 Avlaupsreinsing 353 Avlaupsnett/innsamling av avlaupsvatn 354 Tøming av slamavskillare, septiktankar o.l 355 Innsamling av hushaldsavfall 357 Gjenvinning og sluttbehandling av hushaldsavfall Kommunen har brukt rekneskapstal per ansvar i sine berekningar. Etter å ha diskutert med økonomisjefen i kommunen, vart ein samd om at det truleg vart mest rett å hente tal per funksjon. Då får ein med kostnader som kan relaterast til tenesta, sjølv om desse er ført på ulike ansvar. Opplysningar om investeringar og avskrivingar på område er henta frå balanserekneskapen. Kommunen har fått merknad frå revisor på at verdiane i balanserekneskapen ikkje er rette. Det er ulik avskrivingstid på leidningsnett (40 år) og på tekniske anlegg, reinseanlegg, pumpestasjonar o.l (20 år). Tokke kommune avskriv alle anleggsmiddel som nyttast i samband med vatn og avlaup på 20 år. Det betyr at leidningsnettet blir avskrive med for høg sats. Konsekvensen av dette er at avskrivingane på vatn og avlaup er for høge, medan avskrivingsgrunnlaget og dermed også alternativkostnaden er for låg. Det er uråd å seie kva som er nettoeffekten av desse feila. Dette betyr at det er større uvisse om dekningsgraden på vatn og avlaup, enn det er om dekningsgraden på dei andre tenestene. 2.2 Høyring Kommunen har hatt rapporten på høyring før den vart sendt til handsaming i kontrollutvalet. Kommentarane til kommunen ligg som vedlegg. Telemark kommunerevisjon IKS 2
3 Revisjonskriterium Ulike lovar og forskrifter heimlar korleis kommunale betalingstenester skal prisast. Det er to kategoriar av kommunale betalingstenester når det gjeld berekning av sjølvkost. I den eine kategorien har kommunen lov til å subsidiere brukarane ved ikkje å ikkje ha full kostnadsdekning. Dette gjeld: Forureiningsforskrifta 11-1 2 seier at kommunale vass- og kloakkavgifter ikkje kan overstige dei nødvendige kostnadene til sektorane. Revisjonskriterium er ei samlenemning på reglar og normer som gjeld innafor det området som undersøkast. Kriteria ligg til grunn for dei vurderingar og konklusjonar som er gjort. Plan- og bygningsloven 109 seier at brukarbetaling for plan- og byggesak maksimalt kan dekke sjølvkost. Kart- og delingsloven 5 2 seier det same om kart- og delingsforretning. Det følgjer av brannvernloven 28 at gebyr for feiing og tilsyn maksimalt kan dekke sjølvkost. I den andre kategorien har kommunen ikkje lov til subsidiere brukarane. Brukaren skal betale det som tenesta kostar. Kommunen har samstundes ikkje lov til å tene på tenesta. Gebyra skal tilsvare sjølvkost. Dette gjeld: Forureiningslova 34 seier at alle kostnader i samband med innsamling, transport, mottak, oppbevaring og behandling av avfall, skal dekkjast fullt ut. 26 seier at gebyr for tøming av slamavskillare, privet m.v skal fastsetjast etter same prinsipp. Som ein konsekvens av dette regelverket må kommunane gjere ein etterkalkulasjon av dei reelle kostnader innafor dei aktuelle tenesteområda. Dette må gjerast for å kontrollere at gebyr inntektene ikkje overstig sjølvkosten til kommunen. 3 Revisjonskriterium blir derfor tredelt: Kommunen må etterkalkulere kostnadene på dei aktuelle tenestene. Gebyr for vatn, avlaup, feiing, plan- og byggesakshandsaming og kart- og delingsforretning kan maksimalt tilsvare kostnadene på området. Gebyr for slam og renovasjon skal tilsvare kostnadene på området. 2 Heimla i lov om kommunale vass- og kloakkavgifter 3 H-2140 Retningslinjer for beregning av selvkost for kommunale betalingstjenester Telemark kommunerevisjon IKS 3
4 Vatn og avlaup 4.1 Funn og fakta Kommunen har sjølv gjort følgjande etterkalkulasjon av kostnadene på vatn: Vatn Ansvar 541 Sum driftsutgift i rekneskapsåret 1 580 777 Sum driftsinntekt i rekneskapsåret (1 051 878) Resultat 528 899 66,56 % + Avsett til bunde driftsfond/ - Forbruk av bunde driftsfond - Resultat etter avsetjing til fond/bruk av fond 528 899 66,56 % Kommunen sin berekning gir ein dekningsgrad på 66, 56 % i 2006, men kapitalkostnader og kostnader til støtte- og tilleggstenester er ikkje tatt med. Revisjonen har gjort følgjande kostnadsoverslag på vatn: VATN Kostnadstype Funksjon Kjerneprodukt - kostnader 340 1 336 081 Kjerneprodukt - kostnader 345 254 831 Støtte- og tilleggstenester Kapitalkostnad - avskriving 1 016 046 Kapitalkostnad - alt.kostn. 4,74 % 570 339 Sum kostnader 3 177 297 Inntekter 340/345 1 340 578 Underdekning 1 836 720 Dekningsgrad i prosent 42 I overslaget er ikkje dei indirekte kostnadene rekna med. Det tyder at innbyggjarane i Tokke kommune vart subsidiert med meir enn 58 % av det det kosta å produsere denne tenesta i 2006. Kommunen har gjort følgjande etterkalkulasjon av kostnadene på avlaup: Avlaup og avlaupsrensing, inkl septik Ansvar 542 Sum driftsutgift i rekneskapsåret 3 117 450 Sum driftsinntekt i rekneskapsåret (2 798 403) Resultat 319 047 89,77 % + Avsett til bunde driftsfond/ - Forbruk av bunde driftsfond - Resultat etter avsetjing til fond/bruk av fond 319 047 89,77 % Telemark kommunerevisjon IKS 4
Kommunen har rekna slamtøming saman med avlaup. Slamtøming er ei eiga teneste. Kommunen hadde i følgje sin eigen etterkalkulasjonen ein dekningsgrad på 89,77 % i 2006. Revisjonen har gjort følgjande kostnadsoverslag på avlaup: AVLAUP Kostnadstype Funksjon Kjerneprodukt - kostnader 350 2 085 275 Kjerneprodukt - kostnader 353 412 350 Støtte- og tilleggtenester Kapitalkostnad - avskriving 1 508 856 Kapitalkostnad - alt.kostn 4,74 % 591 868 Sum kostnader 4 598 348 Inntekter 353 2 110 411 Underdekning 2 487 937 Dekningsgrad i prosent 46 Rekneskapsoverslaget til revisjonen synet at innbyggjarane betalte under halvparten av kva det kosta å produsere denne tenesta i 2006. 4.2 Revisor sine vurderingar Kommunen har etterkalkulert kostnadene for tenestene vatn og avlaup, men har ikkje tatt med kapitalkostnader eller kostnader til støtte- og tilleggsytingar i sine berekningar. Det tyder at berekningane viser for høg dekningsgrad. Slamtøming er ei eiga teneste som ikkje skal reknast saman med avlaup. Kostnader og inntekter på sjølvkostberekninga på avlaup er derfor for høge. Uvissa i samband med avskriving og avskrivingsgrunnlag gjer at det ikkje er mogleg å fastsette rett kapitalkostnad for desse tenestene. Vi meiner derfor at sjølvkostberekningane for desse tenestene ikkje er gjort rett. Kostnadsoverslaga som har rekna med kapitalkostnader viser at kommunen har ein dekningsgrad som er under 50 %. Kommunen har eit stor urealisert inntektspotensiale på desse to tenestene. 5 Plan og byggesakshandsaming og kart- og delingsforretning 5.1 Funn og fakta Kommunen har ikkje etterkalkulert kostnadene for desse tenestene. Revisjonen sine kostnadsoverslag gir følgjande resultat: Telemark kommunerevisjon IKS 5
PLANSAK BYGGJE- OG DELESAK KART OG OPPMÅLING Kostnadstype Funksjon 301 Funksjon 302 Funksjon 303 Kjerneprodukt 146 839 282 066 655 504 Støtte- og tilleggstenester Kapitalkostnad - avskriving 124 369 Kapitalkostnad - alt.kostn. 4,74 % 14 716 Sum kostnader 146 839 282 066 794 588 Inntekter - 163 483 718 530 Underdekning 146 839 118 583 76 058 Dekningsgrad i prosent 0 58 90 Dekningsgraden varierar. Kommunen har ikkje hatt inntekter på plansak i det heile tatt. Det gir ein dekningsgrad på 0. På tenesta kart og oppmåling har kommunen best inntening med ein dekningsgrad på 90 %. 5.2 Revisor sine vurderingar Desse tenestene skil seg frå dei andre betalingstenestene, ved at aktiviteten varierar og at det er vanskeleg å føresjå kor mange som vil etterspørje tenestene kvart år. Kommunen må likevel ha tilsette som kan levere tenestene dersom det er etterspurnad. Dersom det er få som har behov for tenestene, kan det vere vanskeleg eller umogleg å oppnå 100 % kostnadsdekning. Kommunen må likevel berekne sjølvkost for tenestene for å sjå at ein ikkje har overdekning. 6 Feiing og tilsyn 6.1 Funn og fakta Kommunen har gjort følgjande etterkalkulasjon av kostnadene: Feiing Ansvar 562 Sum driftsutgift i rekneskapsåret 597 971 Sum driftsinntekt i rekneskapsåret (363 384) Resultat 234 587 60,77 % + Avsett til bunde driftsfond/ - Forbruk av bunde driftsfond - Resultat etter avsetjing til fond/bruk av fond 234 587 60,77 % Telemark kommunerevisjon IKS 6
Revisjonen sitt kostnadsoverslag gir ei noko større underdekning, fordi ein har tatt med fleire kostnader frå funksjon 338. Sidan brannvernsamarbeidet i Vest-Telemark også blir ført her, kan ein ikkje ta med alt som er ført på denne funksjonen. FEIING Kostnadstype Funksjon Kjerneprodukt - kostnader 338 610 051 Støtte- og tilleggstenester Kapitalkostnad - avskriving Kapitalkostnad - alt. kostn. 4,74 % Sum kostnader 610 051 Inntekter 363 384 Underdekning 246 667 Dekningsgrad i prosent 60 Kommunen subsidierte innbyggjarane med meir enn 40 % på denne tenesta i 2006. 6.2 Revisor sine vurderingar Det er ingen kapitalkostnader i kostnadsoverslaget fordi det ikkje var anleggsmidlar som tilhørte feietenesta i 2006. Kommunen har ikkje rekna med indirekte kostnader i sin etterkalkulasjon. Kalkylen viser derfor for høg dekningsgrad. 7 Slam og renovasjon 7.1 Funn og fakta Arbeidet med slam og renovasjon er sett bort til det interkommunale selskapet Renovest. Renovest er eigd av kommunane Fyresdal, Vinje, Tokke, Kviteseid og Seljord i fellesskap. Kommunen fakturerar gebyr, men elles gjer Renovest alt arbeidet. Gebyra for tenestene vert fastsett ved at selskapet kjem med forslag som kommunane aukar med 13 % på renovasjon og 5 % på slam. Påslaget skal dekke kapitalkostnader og kostnader til støtte- og tilleggstenester. Det har lenge vore uklart korleis sjølvkost skal handsamast når tenestene er sett bort til interkommunale selskap. Miljøverndepartementet/fylkesmannen har no kome med avklaringar. 4 Departementet skil mellom når sjølvkosttenesta vert utført av egne rettssubjekt utan at det har vore anbodkonkurranse, og mellom selskap som er tildelt slike tenester etter anbodsrunde. Renovest utførar tenestene for eigarkommunane utan det har vore halde anbodskonkurranse. 4 Jf. brev fra fylkesmannen datert 22.11.06- sjå vedlegg Telemark kommunerevisjon IKS 7
Departementet meiner at plikta til å berekne sjølvkost også gjeld for denne typen selskap, sjølv om desse er eigne rettssubjekt. Det betyr at Renovest må berekne sjølvkost etter retningslinjene. Det er berre kostnader til hushaldsavfall som skal inngå i berekningsgrunnlaget, kostnader til handtering av næringsavfall må skiljast ut. Avskrivingar og alternativkostnad må bereknast i samsvar med retningslinjene. Kommunens eigne kostnader må leggjast på berekninga frå Renovest. Departementet har også sagt at innbyggjarane i ein kommune ikkje skal subsidiere innbyggjarane i ein annan. Det betyr at Renovest må sette opp sjølvkostberekning for kvar av dei fem eigarkommunane, då kostnadene trulig vil variere noko til dømes transportkostnader. Kommunen har etterkalkulert kostnadene for renovasjon slik: Innsamling av avfall/renovasjon Ansvar 543 Sum driftsutgift i rekneskapsåret 2 840 131 Sum driftsinntekt i rekneskapsåret (2 776 308) Resultat 63 823 97,75 % + Avsett til bunde driftsfond/ - Forbruk av bunde driftsfond - Resultat etter avsetjing til fond/bruk av fond 63 823 97,75 % Når ein hentar kostnader frå funksjonane 355 Innsamling av hushaldsavfall og 357 Gjenvinning og slutthandsaming av hushaldsavfall får ein eit litt anna resultat. Revisjonen sitt kostnadsoverslag har følgjande resultat: RENOVASJON Kostnadstype Funksjon Kjerneprodukt - kostnader 355 2 522 288 Kjerneprodukt - kostnader 357 - Støtte- og tilleggstenester Kapitalkostnad - avskriving Kapitalkostnad - alt. kostn. 4,74 % Sum kostnader 2 522 288 Inntekter 355 2 776 309 Overdekning (254 020) Dekningsgrad i prosent 110 Kommunen har kapitalkostnader på i alt kr 352 247 frå den gamle fyllplassen. Plassen er tatt i bruk av andre verksemder og nyttast ikkje av renovasjonstenesta lenger. Det kan diskuterast om heile eller deler at denne kostnaden skal belastast innbyggjarane i Tokke, eller om det er ein ordinær driftskostnad. Telemark kommunerevisjon IKS 8
Kommunen hadde som nemnt, kalkulert slam/septik saman med avlaup. Kostnadsoverslaget på slam/septik aleine ser slik ut: SLAM Kostnadstype Funksjon Kjerneprodukt - kostnader 354 590 430 Støtte- og tilleggstenester Kapitalkostnad - avskriving Kapitalkostnad - alt.kostn 4,74 % Sum kostnader 590 430 Inntekter 354 687 992 Overdekning (97 562) Dekningsgrad i prosent 117 Kommunen eig ikkje anleggsmiddel som høyrer til denne tenesta. 7.2 Revisor sine vurderingar Kommunen bør ta stilling til korleis kapitalkostnadene frå den gamle fyllplassen skal handsamast. Sidan Renovest ikkje har berekna sjølvkost, er det ikkje mogleg å sjå om gebyra er fastsett rett ut i frå kostnadsoverslaga. Kostnadsoverslaga syner overdekning, men når støtte- og tilleggstenester og dessutan alternativkostnadar for anleggsmidlar i Renovest sitt rekneskap er tatt med, kan realiteten vere at kommunen har underdekning på desse tenestene. 8 Avslutning 8.1 Konklusjon Kommunen har berekna sjølvkost på nokre av dei tenestene som lova krev, men ikkje for alle. Det er ikkje rekna på sjølvkost på tenestene plan- og byggesakshandsaming og kart- og delingsforretning. Dei berekningane som er gjort er ikkje i samsvar retningslinene. Slam er ikkje skilt ut som eiga teneste og det er ikkje tatt med kapitalkostnader eller kostnader til tilleggs- og støttetenester. Sidan det er feil avskriving i kommunen sitt rekneskap på anleggsmiddel som nyttast i vatn- og avlaupsverksemda, er det uråd å seie kva som rett kapitalkostnad for desse tenestene. Vi trur at kommunen sine sjølvkostberekningar er gjort med det føremål å bekrefte at kommunen ikkje har for høge gebyr. Sjølv om kommunen truleg subsidierar innbyggjarane Telemark kommunerevisjon IKS 9
sine relativt mykje på dei fleste tenestene, meiner vi likevel det er nyttig å få fram kva tenestene reelt sett kostar. I tillegg er dette faktisk eit klart lovkrav. På renovasjon og slam er det spesielt viktig å få fram rette kostnadstal, sidan kommunen ikkje har lov til å subsidiere innbyggjarane på dette området. 8.2 Tilråding Kommunen bør snarast utarbeide sjølvkostberekningar som er i samsvar med retningslinjene. Kommunen bør undersøke kva som er rett avskrivingsgrunnlag for leidningsnettet. Korrekt avskrivingssats må nyttast. Kommunen bør ta kontakt med renovasjonsselskapet for å få berekna rett sjølvkost for sin kommune. Telemark kommunerevisjon IKS 10
Litteratur og kjeldereferansar H-2140 Retningslinjer for berekning av selvkost for kommunale betalingstjenester Plan- og bygningsloven Kart- og delingsloven Forurensningsloven Brann- og eksplosjonsvernsloven Vedlegg Omgrep i nyttast i rapporten Brev frå Fylkesmannen frå 08.01.07 Kommentarar frå kommunen Telemark kommunerevisjon IKS 11
Omgrep som nyttast i rapporten Sjølvkost definerast som den meirkostnad som kommunen blir påført ved å produsere ei bestemt teneste, dvs. ikkje kostnader som kommunen ville ha hatt uavhengig av produksjonen av den relevante tenesta. Sjølvkost er derfor ikkje ein del av dei faste kostnadene til kommunen, men ein del av dei variable. 5 Sjølvkostkalkylen delast opp i: Kjerneprodukt: - basisen i tenesta og kva brukaren opplever som den grunnleggande teneste som ho er villig til å betale for. Innhaldet i kjerneproduktet er arbeidsinnsats, bruk av varer og kapital den tilsette treng for å hjelpe brukaren. Støtte- og tilleggstenester: - tilsette som arbeidar direkte med brukarane vil være avhengig av tenester frå andre delar av kommuneorganisasjonen for at tenesta og kommunen kan framstå som et heile. Til dømes vil økonomiavdeling, personalkontor, revisjon, IT, kontorstøtte og bygningsdrift vere slike tenester. Kostnader til strategisk leiing og utarbeiding av avgjerdsgrunnlag skal ikkje være med i berekningsgrunnlaget. Kostnader til mellomleiarar som leiar tenesteleiarar skal heller ikkje vere med. Retningslinjene har tilrådingar om korleis dei ulike kostnadene skal fordelast. Til dømes bør økonomikontor fordelast ut frå andelen kostnaden til kjerneproduktet utgjør av bruttoproduktet til kommunen. Personalkontor bør fordelast ut frå kor mange tilsette som inngår i kjerneproduktet sett opp tilsette i kommunen totalt. IT kan fordelast ut i frå kor mange datamaskiner som inngår i tenesta sett opp mot totalt tal på datamaskinar i kommunen, osv. Kapitalkostnad: Kapitalkostnaden består av avskrivingar og alternativkostnader. Avskrivingar: Kommunen skal nytte same avskrivingssats i sjølvkostberekningane som i kommunerekneskapen. Avskrivinga skal som hovudregel bereknast ut i frå bokført verdi på anleggsmidla. Einaste unntaket er om det er kravt inn anleggsbidrag for å finansiere anleggsmiddelet. Anleggsbidrag skal handsamast etter nettometoden i sjølvkostberekninga og etter bruttometoden i kommunerekneskapen. Alternativkostnad: Når kommunen kjøper eit driftsmiddel må dette finansierast gjennom lån eller ved eigne midlar. Dersom investeringa blir finansiert med lån, vil det kome renter til. Dersom kommunen finansierer investeringa sjølv, går dei glipp av den avkastning alternativ bruk av midlane ville ha gitt. Det skal derfor bereknast ein alternativkostnad av investeringa. I denne berekninga skal det nyttast ei rente som er lik effektiv rente på norske statsobligasjonar med 3 års gjenståande løpetid med eit tillegg på 1 %. For 2006 var denne renta på 4,74 %. 5 Faste kostnader definerast som kostnader som ikkje knyttar seg til omfanget av framstilling av tenester Telemark kommunerevisjon IKS 12
Telemark kommunerevisjon IKS 13
Kommentarar frå kommunen: Einaste merknaden er at me hadde ei drøfting på seinste rådmannsmøtet kring kravet til RENOVEST om å bereikne sjølvkost for kvar kommune. Nissedal la fram eit brev frå dep. som me tolka slik at det ikkje er naudsynt med kommunevis sjølvkost. Venleg helsing Olav Bjørn Bakken Rådmann Tlf 35075201, mob 90054978 olav.b.bakken@tokke.kommune.no Det er rett det som står i rapporten at dei sjølvkostutrekningane som er gjort for 2006 ikkje er fullstendige, det er også nemnt i kommentarane til rekneskapen og vedlegget. Dei skulle bare syne at me venteleg låg langt under sjølvkost på dei fleste av tenestene - revisjonen ser ut til å stadfeste dette. Me er sjølvsagt innstillt på å gjera dette meir korrekt, og i den samanheng har revisjonen sagt seg viljug til å vera rådgjevar - jf møtet i samband med denne forvaltningsrevisjonsrapporten. Det store spørsmålet og problemet blir vel imedan korleis kommunane skal få sjølvkosttal frå Renovest, kommunane må vel her handsamast likt i høve til revisjonen?! Med helsing Tjøstov Djuve Økonomisjef, Tokke kommune tlf 35 07 52 11, mob. 918 40 562 tjostov.djuve@tokke.kommune.no http://www.tokke.kommune.no/ Svar frå revisor: Vi reknar med at rådmannen refererar til brev til IATA frå Kommunal- og regionaldepartementet av 9. juli 07. Vi har vore i kontakt med departementet i samband med dette brevet. Departementet seier at brevet ikkje betyr at dei går tilbake på kva som tidlegare er sagt om berekning av sjølvkost og renovasjonsselskap. Forureiningslova gjeld uavhengig av kva som vedtektene seier. ( Vi ser at rådmannen også er kjent med denne diskusjonen). Telemark kommunerevisjon IKS 14