Nissedal kommune Arkiv: Saksmappe: Sakshandsamar: Dato: 202 2012/1256-7 Jan Arvid Setane 26.05.2014 Saksframlegg Utval Utvalssak Møtedato Formannskapet 80/14 05.06.2014 Kommunestyret 41/14 19.06.2014 Prinsipp for gjennomføring av obligatorisk tilkopling til offentleg VA-nett Fakta i saka: Kommunestyret fatta i Ksak 4/14 fylgjande vedtak: Kommunestyret sluttar seg til hovudkonklusjonane i rapporten, og vedtek fylgjande: 1. Så snart det ligg føre heimel i kommunen sine planar for å innføre tilkoplingsplikt for hytter, ber kommunestyret rådmannen leggje fram forslag til regelverk for gjennomføring av dette. I kommunestyresak 30/14 vert det tilrådd ein kommuneplan 2014-2025 med slikt tillegg til føresegn pkt. 1.3 Område avsett til fritidsbustader: Det kan gjevast pålegg om at eksisterande fritidsbustader skal knytte seg til offentleg vatn- og avløpsnett. I kommunestyresakene 31/14 og 32/14 vart det tilrådd kommunedelplanar for Kyrkjebygdheia 2014-2025 og for Gautefallheia 2014-2025 med slike tillegg til føresegn pkt. 1.2 Område avsett til fritidsbustader: Det kan gjevast pålegg om at eksisterande fritidsbustader skal knytte seg til offentleg vatn- og avløpsnett. Vurdering: Innleiingsvis vert det presisert at denne saka er avgrensa til å drøfte korleis obligatorisk tilkopling skal handterast, og ikkje korleis kommunen kan sørgje for at det vert bygd ut kommunalt VA-nett. Dei ulike modellane for utbygging og finansiering er belyst i kommunestyresak 4/14, og treng ikkje ytterlegare avklaringar nå. Det juridiske grunnlaget er også belyst i denne saka, og treng ikkje ny presentasjon nå. Rådmannen signaliserte då å bruke Åseral sitt arbeid som utgangspunkt for vurderingane i Nissedal. I det juridiske grunnlaget er det spesielt 2 faktorar som må vere oppfylt for at kommunen kan krevje obligatorisk tilkopling til offentleg VA-nett:
Det eine er at vatn- og avløpsleidningen må gå over eigedommen, i veg som støyter til han eller over nærliggande areal for at bygning som ligg på eigedomen må knytast til offentleg VAnett. I praksis vil det vere avstanden frå den offentlege leidningen til bygningen som er aktuell avstand å tale om, fordi det ved større eigedomar kan vere stor avstand frå eigedomsgrensa til der bygningen er plassert. I hyttefelt vil det vere naturleg at offentleg nett går fram til kvar tomtegrense. Dersom ein skulle lagt opp til at privat stikkleidning delvis måtte gå over anna eigedom, ville dette krevje samtykke av grunneigar. Der det er svært store tomter, kan det vere aktuelt å bygge offentleg nett delvis inn på eigedomen. I Åseral sitt arbeid er det vist til vurderingar frå Kommunal og regionaldepartementet, der avstandar på 300-600 meter ikkje vil vere urimelege, men at det må sjåast opp mot kostnader. Det andre er at ingen kan påførast ein uforholdsmessig kostnad mot si vilje. Åseral kommune sitt arbeid med dette har avklart at det er alle kostnader til privat stikkleidning som ligg i dette uttrykket, men ikkje påkostningar i hytta eller dei kommunale gebyra. Kommunen kan ikkje legge til grunn at fleire samarbeider om den private stikkleidningen, og det er opp til kvar hytteeigar å avgjere kven som skal utføre arbeidet. Utgangspunktet for ein kvar obligatorisk tilkopling, er altså at offentleg VA-nett ligg innan rimeleg nærleik, og at kostnadene utover tilkoplingsgebyr ikkje overstig eit definert nivå. Dette gjeld både bustader og fritidsbustader. Korleis fatte vedtak om obligatorisk tilkopling? Rådmannen ser føre seg at obligatorisk tilkopling vert innført i spesifikke område, gjennom enkeltsaker i kommunestyret. Eigedomane som det gjeld, vil vere partar i sak for sak, og ha innsyns-, uttale- og klagerett. Krav om fysisk tilkopling vs tilkoplingsgebyr og evt. fritak Ein må skilje mellom fritak for fysisk tilkopling til VA-nettet og fritak for Rådmannen tilrår at det ikkje bør vere fritak for tilkoplingsgebyr, dersom vilkåra for å kunne pålegge dette elles er til stades, og det fyrst er fatta vedtak om obligatorisk tilkopling i eit definert område. Når det gjeld krav til fysisk tilkopling så har Åseral lagt opp til at det vert gjeve generell dispensasjon inntil: a) Eigedomen bytter eigar (ved sal eller ved overdraging) b) Det vert søkt om tiltak på eigedomen som krev byggeløyve Rådmannen ser ein del situasjonar der pkt a) både vil vere vanskeleg å handheve, og det vil vere omstridt. Spesielt ved overdragingar innan familie og ved arv, der brukar av hytta reelt sett ikkje endrar seg. Det å ha betalt inn tilkoplingsgebyret gjev i seg sjølv ein stor motivasjon til å også kople seg til fysisk. Rådmannen tilrår at pkt. a) ikkje vert innført i Nissedal. Punkt b) vert tilrådd med ei presisering at det gjeld byggeløyve etter 20-1 eller 20-2. I samanheng med at det offentlege VA-nettet stadig byggast ut, vil det vere naturleg at kommunen aukar sin kontroll-innsats, og gjev pålegg om at ulovlege private installasjonar fjernast. Hytteeigar vil då få valet mellom å tilbakeføre hytta til "låg standard", eller å kople seg til det offentlege VA-nettet.
Nivået på kostnad ved privat stikkleidning Kva som er ein uforholdsmessig kostnad, er ei subjektiv vurdering. Rapporten til Åseral drøftar dette, og det vert vist til ein oversikt i Vest-Agder frå 2009, der beløpsgrensene varierer frå ca. 50.000 kroner til ca. 105.000 kroner. Åseral sjølv valde ei beløpsgrense på 100.000 eks.mva. Det er ikkje unaturleg å sjå denne beløpsgrensa i samanheng med nivået på tilkoplingsgebyret, då det til slutt er totalkostnaden den enkelte er oppteken av. Tilkoplingsgebyret for fritidsbustader er for 2014 kr 50.000 for vatn og kr 75.000 for kloakk (eks.mva). Med Åseral si beløpsgrense vil dette bety ein totalkostnad på kr 281.000. Dette er eit vesentleg beløp, og mange vil hevde alt for høg. Dette må vegast opp mot omsynet i lovverket til å få bygd ut eit teknisk og driftsøkonomisk rasjonelt VA-nett som gjev helsemessige trygge tilhøve. Dersom mange fell utanfor den obligatoriske tilkoplinga, må dei resterande dekke ein større del av felleskostnader, og i verste fall blir det ikkje bygd ut kommunalt VA-nett i området. I tillegg til å regulere dette gjennom ei beløpsgrense, kan kommunen ta omsyn til enkelt-eigedomar i kvar enkelt sak som innfører obligatorisk tilkopling. Eigedomar som utløyser særs store investeringskostnader i det kommunale VA-nettet, kan haldast utanom kravet om tilkopling. Rådmannen tilrår ei beløpsgrense på kr 100.000 + mva. Fastsetjing av kostnad til privat stikkleidning Den private stikkleidningen har ikkje kommunen noko med, og kommunen kan heller ikkje legge til grunn at fleire samarbeider om ein felles privat stikkleidning. Gjennom å stille krav til VA-planane i det enkelte område kan kommunen sjå til at det vert bygd offentleg VA-nett, slik at forventa kostnad til privat stikkleidning ikkje overstig beløpsgrensa. Ein slik "forventa kostnad" kan frå kommunen si side vurderast ut i frå erfaringstal frå eigne prosjekt, eller evt. innhentast pris på frå entreprenør. I dei tilfella nokon er usamd i kommunen si vurdering, må dette fremjast som ei klage på vedtaket om obligatorisk tilkopling, fordi ein meiner at lovens vilkår om uforholdsmessig kostnad ikkje er oppfylt. Kommunen kan då innhente bindande pris frå entreprenør, på vegne av klagar. Her må ein også hugse at fysisk tilkopling, og kostnaden til privat stikkleidning, kan ligge eit stykke fram i tid. Det er bare tilkoplingsgebyret som må betalast på kort sikt. Det er viktig å merke seg definisjonen på privat stikkleidning. Det er i dag fleire område i kommunen med delvis private VA-nett, og her kan ikkje kommunen innføre obligatorisk tilkopling fordi kostnaden til privat stikkleidning vil overstige ei kvar realistisk beløpsgrense. Dette gjeld spesielt Kyrkjebygdheia og Øverlandsheia. Obligatorisk tilkopling også for heilårsbustader Det er ingen tvil om at det fyrst og fremst er hytter ein har hatt i tankane i dette arbeidet. Det er likevel slik at lovgrunnlaget nettopp ligg i at fritidsbustader kan sjåast på på same måte som heilårsbustader, der kommunen alt har ein klar heimel til å pålegge heilårsbustader tilkopling til offentleg VA-nett. Det er fleire område i kommunen som i dag har offentleg VA-nett, men der ein del av heilårsbustadene framleis har private anlegg. Dette gjeld t.d. Høgefoss/Haugsjåsund og Myrane (etter at planlagt bygging er gjennomført). Ein kan også tenke seg område der det er aktuelt å bygge ut VA-nett, t.d. Tveit, Homme og i Nordbygda, der obligatorisk tilkopling blir
eit tema. Dei private anlegga kan variere frå nyleg oppgraderte minirenseanlegg til gamle og dårlege anlegg. Med eit overordna mål om å knytte fleire abonnentar til det offentlege VA-nettet, bør det ligge eit mål om tilkopling på eit tidspunkt fram i tid, slik at det i alle fall ikkje vert investert ytterlegare i private anlegg. Rådmannen tilrår å innføre søknadsplikt ved renovering av private løysingar, slik at kommunen får høve til å vurdere krav om tilkopling til offentleg VA-nett. Rådmannen tilrår elles ikkje endra praksis for heilårsbustader i denne saka, men evt. heller drøfte dette i eiga sak. Rådmannen si tilråding: Saksprotokoll i Formannskapet - 05.06.2014 Votering: samrøystes for rådmannen si tilråding Innstilling til kommunestyret
Saksprotokoll i Kommunestyret - 19.06.2014 Votering: Samrøystes for formannskapet si tilråding. Vedtak