Møteinnkalling Breheimen nasjonalparkstyre Utval: Møtestad: Norlandia hotel, Otta Dato: 30.08.2012 Tidspunkt: 20:00 Eventuelt forfall må meldast snarast på tlf. 90724490. Vararepresentantar møter etter nærare beskjed.
Saksliste Utvalssaksnr ST 77/12 Innhald Lukket Arkivsaksnr Godkjenning av innkalling og sakliste - val av to medlemmar til å skrive under protokoll saman med styreleiar ST 78/12 Tillatelse til kraftutbygging i Nordre Juva - Breheimen nasjonalpark ST 81/12 ST 80/12 Løyve til gjenoppføring av Sprongdalshytta og til landing med helikopter - Breheimen nasjonalpark Løyve til gjenreising av stølsløe og til landing med helikopter på Dulsete - Mørkridsdalen landskapsvernområde ST 79/12 Løyve til landing med helikopter i Råsane - Mørkridsdalen landskapsvernområde Referatsaker 2003/4333 2012/4899 2012/5336 2012/5488 2012/5104 RS Befaring av grotter i Breheimen 2012 2012/4865 RS Rydding av søppel i Bøverdalen 2012/5045 RS SV: Telenor, søknad om bruksendring av hytte i Strynefjellet landskapsvernområde 2012/4573 RS Vegbom i nordre Høydalen tillatelse - Statsskog 2012/4713
ST 77/12 Godkjenning av innkalling og sakliste - val av to medlemmar til å skrive under protokoll saman med styreleiar 2003/4333
BREHEIMEN NASJONALPARKSTYRE Sak Arkivsaksnr: 2012/4899-0 Saksbehandler: Bjørn Dalen Dato: 25.07.2012 Utvalg Utvalgssak Møtedato Breheimen nasjonalparkstyre 78/12 30.08.2012 Tillatelse til kraftutbygging i Nordre Juva - Breheimen nasjonalpark
BREHEIMEN NASJONALPARKSTYRE Saksframlegg Arkivsaksnr: 2012/5104-0 Sakshandsamar: Eldrid Nedrelo Dato: 22.08.2012 Utvalg Utvalgssak Møtedato Breheimen nasjonalparkstyre 79/12 30.08.2012 Løyve til landing med helikopter i Råsane - Mørkridsdalen landskapsvernområde Saksopplysningar Dokument i saka: Søknad om løyve til landing med helikopter ved stølen Råsane i Mørkridsdalen datert 15. juli 2012 frå Per-Arvid Hauge. Søknaden vert vurdert i samsvar med: 1. Forskrift om verneplan for Breheimen. Vedlegg 5. Mørkridsdalen landskapsvernområde, av 07. august 2009. 2. Naturmangfaldlova, av 19. juni 2009 nr. 100. Søknaden I søknaden frå Per-Arvid Hauge datert 15.07.12, vert det søkt om løyve til landing med helikopter ved stølen Råsane i Mørkridsdalen landskapsvernområde for transport av materialar til reparasjon av sel. Skaden på selet oppstod i vinter, på grunn av telehiv eller storm. Det er skade på eit glas og sprekk i muren på skotet på selet. Det er behov for to helikopterløft for frakt av material, og utstyr. Tiltaket vil skje ettersommaren/hausten 2012. Verneføremål, verneforskrift og framlegg til forvaltningsplan Mørkridsdalen landskapsvernområde vart oppretta gjennom verneplan for Breheimen av Kongen i statsråd 7. august 2009. Breheimen nasjonalparkstyre er forvaltningsstyresmakt for verneområdet. Føremålet med Mørkridsdalen landskapsvernområde er bl.a. å ta vare på natur- og kulturlandskap med økologisk verdi, kulturell verdi og opplevingsverdi og som er identitetsskapande. Etter verneforskrifta for Mørkridsdalen landskapsvernområde 3 pkt. 6.1 er
motorferdsel til lands, på vatn og i lufta under 300 m frå bakken forbode, med unntak gjeve i pkt. 6.2 og 6.3. I samsvar med verneforskrifta kan forvaltningsstyresmakta kan gi løyve til m.a.: «bruk av snøskuter eller luftfartøy for transport av materialar, ved, varer og utstyr til hytter og stølshus», jf. 3 pkt. 6.3 bokstav e). «bruk av snøskuter eller luftfartøy for transport av materialar til vedlikehald og byggearbeid på bygningar», jf. 3 pkt. 6.3 bokstav f). Jamfør 7 i naturmangfaldlova skal 8-12 leggjast til grunn som retningsliner ved utøving av offentleg mynde. Vurdering Stølshusa utgjer viktige element i kulturlandskapet, og vedlikehald av selet er viktig for å oppretthalde verneverdiane i området. I bakgrunnsdokumenta for konsekvensutgreiinga i verneplan for Breheimen, viser ein til at Breheimen er eit område av nasjonal interesse for friluftsliv. Mørkridsdalen er hovudinnfallsporten til Breheimen frå vestsida, og dette er såleis eit svært viktig område for friluftsliv. Fråver av motorferdsel og motorstøy er ein viktig kvalitet i utmark generelt. Stort omfang av motorferdsel vil kunne vere uheldig for både fugle- og dyrelivet og kan i tillegg påverke naturopplevinga i verneområdet. Det er difor eit mål å minimere motorferdsel i Mørkridsdalen landskapsvernområde og å avgrense motorferdsel til berre det mest naudsynte. Stølen Råsane ligg i bratt terreng, langt frå veg, det er lite føremålstenleg å nytte anna form for motorferdsel Bruk av helikopter er effektivt og vil vere den beste løysninga i dette tilfellet. Det er ein føresetnad at transporten også dekker behovet for transport av materialar, varer og utstyr til selet for sesongen 2012. Forvaltningsstyresmakta har vurdert omsynet til verneverdiane i området, jf. verneforskrifta 2 og meiner tiltaket med dei vilkåra som følgjer av løyvet ikkje kjem i strid med verneføremålet. Dei miljørettslege prinsippa i naturmangfaldlova er vurderte slik: 8 om kunnskapsgrunnlaget: Til grunn for vurderinga ligg fagrapportar og konsekvensutgreiinga frå prosessen med verneplan for Breheimen, og den erfaringa ein har gjort seg gjennom tidlegare bruk av helikopter til same føremål til stølane i Mørkridsdalen. Motorferdsel er i utgangspunktet forbode i området då dette kan ha negative effektar for verneverdiane gjennom forstyrring og slitasje. I dette tilfellet vert det sett vilkår om tal turar i eit avgrensa tidsrom for bruken av helikopter. Ein vurderer at helikopterflyging i eit slikt avgrensa omfang vil ikkje vere til skade for verneverdiane i området. 9 om føre-var-prinsippet: Kunnskapsgrunnlaget er godt nok i den konkrete saka og det vil bli sett vilkår for bruken av helikopter. Med dei vilkår som er sett vil bruken av helikopter i gitt område og omfang ikkje vere til skade for naturmiljøet. Det er såleis ikkje naudsynt å nekte tiltaket med bakgrunn i førevar-prinsippet. 10 om økosystemtilnærming og samla belastning: Tiltaket vil bli gjennomført i eit avgrensa til å gjelde to turar og vil ha liten verknad på økosystemet slik det er planlagt gjennomført. Det er lite motorisert ferdsel i landskapsvernområdet og det er heller ingen annan aktivitet som fører til at samla påverknad på økosystemet er faretruande høg. 11 om kostnadane ved øydelegging eller skade på natur skal berast av tiltakshavar:
Bruken av helikopter er ikkje venta å gi direkte skade på naturmiljøet, og ein vurderer det slik at dette prinsippet ikkje er relevant i dette tilfellet. 12 om miljøforsvarlege teknikkar og driftsmetode: Bruk av helikopter vert sett på som det mest føremålstenlege i høve andre typar motorisert ferdsel i dette tilfellet. Det vert sett vilkår for bruken av helikopter, og det vil ikkje uroe utover den avgrensa perioden helikopteret er i lufta, og under lossinga. Framlegg til vedtak Med heimel i 3, pkt. 6.3 bokstavane e) og f) gir Breheimen nasjonalparkstyre Per-Arvid Hauge løyve til inntil to landingar med helikopter for å transportere materialar og utstyr til stølen Råsane i Mørkridsdalen. Vilkår Dispensasjonen gjeld to landingar med helikopter på stølen Råsane i Mørkridsdalen Dispensasjonen gjeld i 2012 Løyvet gjeld ikkje helgedagar SNO Luster skal varslast seinast dagen før flyging. Kontaktperson er Liv Byrkjeland, tlf: 99267670 Dispensasjonen skal takast med ved flyging og visast ved kontroll. Det skal takast omsyn til dyreliv og annan ferdsel i området. Så langt det er mogleg skal transporten samordnast med andre grunneigarar i området. Søkjar har innhenta løye til motorisert ferdsle etter motorferdslelova frå Luster kommune, og må ha løyve frå grunneigar. Rapport om helikoptertransporten skal sendast Breheimen nasjonalparkstyre etter at tiltaket er gjennomført, innan oktober 2012.
BREHEIMEN NASJONALPARKSTYRE Saksframlegg Arkivsaksnr: 2012/5488-0 Saksbehandler: Eldrid Nedrelo Dato: 22.08.2012 Utvalg Utvalgssak Møtedato Breheimen nasjonalparkstyre 80/12 30.08.2012 Løyve til gjenreising av stølsløe og til landing med helikopter på Dulsete - Mørkridsdalen landskapsvernområde Saksopplysningar Dokument i saka: Søknad om løyve til gjenreising av stølsløe og til landing med helikopter på Dulsete i Mørkridsdalen landskapsvernområde datert 22. juli 2012 frå Tage Skjaak Moen. Søknaden vert vurdert i samsvar med: 1. Forskrift om verneplan for Breheimen. Vedlegg 5. Mørkridsdalen landskapsvernområde 2. Naturmangfaldlova 3. Framlegg til forvaltningsplan for Breheimen nasjonalpark med tilgrensande verneområde Søknaden I søknaden frå Tage Skjaak Moen datert 22.07.12, vert det søkt om løyve til gjenreising av stølsløe på Dulsete. Stølsløa vart totalskadd av flaumen i Mørkridselva 7. oktober 2010. Løa stod i nordenden av stølsgjerdet på Dulsete, der elva går nært inntil med sterk straum. Søkjar ønskjer å setje opp ny løe i sørenden av det same stølsgjerdet. Der vil løa evt. liggje noko høgre i terrenget og det er stilleståande vatn under storflaum. I søknaden vert det opplyst om at løa nytta til oppbevaring av høy frå stølsgjerdet fram til 1964. Sidan har løa fungert som lagerplass. Søkjar er open for at løa igjen kan nyttast til oppbevaring av høy som er slege på stølen. Som fundament er det planlagt å nytte impregnerte trepålar med høgd 1 m over terrenget for å sikre trygg lagring under framtidige flaumar. Fundamentet skal kledast med liggande impregnert panel. Den nye løa har ein storleik på 12 m 2 og skal kledast med gamal panel, og på taket vert det nytta gamalt bølgjeblikk.
Det er behov for tre helikopterhiv for transport av materialar for løa. Byggjearbeidet er planlagt utført i september 2012. Verneføremål, verneforskrift og framlegg til forvaltningsplan Mørkridsdalen landskapsvernområde vart oppretta gjennom verneplan for Breheimen av Kongen i statsråd 7. august 2009. Breheimen nasjonalparkstyre er forvaltningsstyresmakt for verneområdet. Føremålet med Mørkridsdalen landskapsvernområde er bl.a. å ta vare på eit natur- og kulturlandskap med økologisk verdi, kulturell verdi og opplevingsverdi og som er identitetsskapande. Vidare er føremålet med landskapsvernområdet å: - ta vare på stølar med stølsvollar, kulturminne og naturbeitemarker - ta vare på geologiske førekomstar og breforma landskap som U-dalar, breane sine avsetningar og andre kvartærgeologiske førekomstar - ta vare på vakker og særprega vassdragsnatur, særleg knytt til Mørkridsdalselvi - ta vare på edellauvskogen med særmerkte, store og/eller gamle dekorative levande og daude tre, førekomstar av gamal furuskog og rasmarker som pregar landskapet. Ålmenta skal ha høve til natur- og landskapsoppleving gjennom utøving av naturvenleg og enkelt friluftsliv med lita grad av teknisk tilrettelegging. Utgangspunktet er at landskapsvernområdet er beskytta mot inngrep av ein kvar art, m.a. oppføring av nye bygningar, jf. verneforskrifta 3 pkt. 1.1. Vidare skal plantelivet vernast mot skade og øydelegging som kan endre det verna landskapet sitt særpreg eller karakter vesentleg, jf. 3 pkt. 2.1, og kulturminne skal vernast mot skade og øydelegging som kan endre det verna landskapet sin eigenart vesentleg, jf. 3 pkt. 4.1. I forskrifta 3 pkt. 1.3 bokstav b) er det opna for at forvaltningsstyresmakta gi løyve til «gjenoppføring av bygningar, anlegg og innretningar som er gått tapt ved brann eller naturskade». I forslaget til forvaltnignsplan heiter det at «så lenge det gjeld oppattbygging av identisk bygning på same tomt vil det til vanleg verte gjeve løyve til slike tiltak». Vidare er det føringar for at det ved løyve skal setjast vilkår om at bygget skal følgje lokal og tradisjonell byggeskikk og tilpassast landskapet på ein god måte. Når saka gjeld verdfulle stølsmiljø skal regional kulturminnemynde gi råd om byggeskikken, slik at nasjonalparkstyret gir vilkår om dette. Vidare er motorferdsel til lands, på vatn og i lufta under 300 m frå bakken forbode etter verneforskrifta 3 pkt. 6.1, med unntak gjeve i pkt. 6.2 og 6.3. Forvaltningsstyresmakta kan likevel gi løyve til m.a. «bruk av snøskuter eller luftfartøy for transport av materialar til vedlikehald og byggearbeid på bygningar», jf. 3 pkt. 6.3 bokstav f). I vurderinga av søknaden skal forvaltningsstyresmakta også gjere greie for bruken av dei miljørettslege prinsippa i naturmangfaldlova 8-12, jf. 7. Vurdering Ein sentral del av verneføremålet med Mørkridsdalen landskapsvernområde er å ta vare på eit natur- og kulturlandskap, med m.a. kulturell verdi og opplevingsverdi. Stølen Dulsete er ein sentral og svært viktig verdi i dette natur- og kulturlandskapet, og løa som ein søkjer om å gjenreise var tidlegare eit naturleg element i stølsmiljøet på Dulsete. Under synfaring i området den 17.08.12 såg grunneigaren, nasjonalparkforvaltaren og Statens naturoppsyn på eventuell plassering av løa. Ved ein ny flaum vil løa vere meir skjerma for
straumen i elva i sørenden av stølsgjerdet enn i nordenden der den gamle løa stod. Vidare vil løa ligge i kanten av stølsgjerdet omgitt av vegetasjon i sørenden, og ho vil ligge noko lågare i terrenget enn dei andre stølshusa på Dulsete, trass i at ho ligg noko høgre på den aktuelle staden. Ut frå ovannemnde vil gjenreising av løa i sørenden av stølsgjerdet vere det mest fornuftige alternativet både med tanke på kor synleg ho er i terrenget og med tanke på evt. ny flaum. Sommaren 2012 vart det for første gong på mange år gjennomført tradisjonell slått på nabostølsgjerdet på Dulsete. Slåtten vil m.a. fremja det biologiske mangfaldet i slåtteenga. I søknaden vert det oppgitt at løa har vorte nytta som lager i seinare tid, men søkjaren er ikkje framand for at løa kan nyttast til lager av høy. Ut frå dette vil gjenreising av løa vere eit positivt innslag i stølsmiljøet på Dulsete. Mørkridsdalen er hovudinnfallsporten til Breheimen frå vestsida, og dette er såleis eit svært viktig område for friluftsliv. Fråvær av motorferdsel og motorstøy er ein viktig kvalitet i utmark generelt. Stort omfang av motorferdsel vil kunne vere uheldig for både fugle- og dyrelivet og kan i tillegg påverke naturopplevinga i verneområdet. Det er difor eit mål å minimere motorferdsel i Mørkridsdalen landskapsvernområde og å avgrense motorferdsel til berre det mest naudsynte. Dulsete ligg langt frå veg, og frakt av materialar og utstyr for gjenreising av stølsløa er eit eingongstilfelle. Ein vurderer helikopterfrakt som den beste og i praksis beste måten i dette tilfellet. Forvaltningsstyresmakta har vurdert omsynet til verneverdiane i området, jf. verneforskrifta 2 og meiner tiltaket med dei vilkåra som følgjer av løyvet ikkje kjem i strid med verneføremålet. Kulturminnemynda er kontakta. Dei har ikkje kome med nokon skriftleg uttale i saka. Dei miljørettslege prinsippa i naturmangfaldlova er vurderte slik: 8 om kunnskapsgrunnlaget: For å vurdere kunnskapsgrunnlaget, jf. nml 8, har vi nytta fagrapportar og konsekvensutgreiinga frå prosessen med verneplan for Breheimen, og generelt kartgrunnlag saman med kjennskap til området gjennom synfaringar, samt den erfaringa ein har gjort seg gjennom tidlegare bruk av motorferdsel til stølane i Mørkridsdalen. I fagrapporten for kartlegging av landskap i Breheimen har Mørkridsdalen fått høgste verdi, A 1 nasjonal verdi. Kulturlandskapet vert skildra som opplevingsrikt, der stølane bygger opp under heilskapen i området. Det er ikkje registrert sårbare artar eller freda kulturminne i det aktuelle området. Motorferdsel er i utgangspunktet forbode i området då dette kan ha negative effektar for verneverdiane gjennom forstyrring og slitasje. Det er behov for frakt av material og utstyr i samband med sjølve bygginga av løa, men dette vil vere av ein forbigåande karakter, og utover dette vil ikkje tiltaket generere meir motorferdsel i området. Kunnskapsgrunnlaget vert vurdert som relativt godt for å vurdere effekten av søknaden. 9 om føre-var-prinsippet: Ein meiner at gjenreising av stølsløa på Dulsete er eit sjeldsynt tiltak som ikkje vil skape presedens for tilsvarande saker med oppføring av bygningar der det ikkje er ønskjeleg, og der det kan true verneføremålet. Kunnskapsgrunnlaget er godt nok i den konkrete saka og det vil bli sett vilkår for bygging av løa, samt bruken av helikopter. Med dei vilkår som vert sett vil tiltaket
ikkje vere til skade for naturmiljøet. Det er såleis ikkje naudsynt å nekte tiltaket med bakgrunn i føre-var-prinsippet. 10 om økosystemtilnærming og samla belastning: Jfr. nml 10 skal søknader som denne vurderast opp mot den samla belastninga økosystemet er eller vil bli utsett for. I denne samanheng vert tiltaket vurdert opp mot den samla belastninga på landskapsvernområdet. Sidan saka gjeld gjenreising av ei løe, vil ikkje tiltaket generere fleire bygningar i området enn tidlegare. Utover behovet for motorferdsel i samband med sjølve bygginga, ser ein heller ikkje at motorferdsla vil auke i området på sikt. 11 om kostnadane ved øydelegging eller skade på natur skal berast av tiltakshavar: Gjenreising av løa med dei gjevne vilkåra og bruken av helikopter er ikkje venta å gi direkte skade på naturmiljøet, og ein vurderer det slik at dette prinsippet ikkje er relevant i dette tilfellet. 12 om miljøforsvarlege teknikkar og driftsmetode: Av 12 i nml går det fram at ein for å unngå eller avgrense skadar på naturmangfaldet skal ta utgangspunkt i slike driftsmetodar, teknikk og lokalisering som ut frå ei samla vurdering av tidlegare, noverande og framtidig bruk av mangfaldet og økonomiske tilhøve, gir dei beste samfunnsmessige resultata. Det avgjerande for søkjaren sitt ønskje om ny plassering av løa er at løa vil liggje noko høgre i terrenget, samstundes som ein unngår den strie straumen frå elva under ein evt. storflaum. Bruk av helikopter vert sett på som det mest føremålstenlege i høve andre typar motorisert ferdsel i dette tilfellet. Det vert sett vilkår for bruken av helikopter, og det vil ikkje uroe utover den avgrensa perioden helikopteret er i lufta, og under lossinga. Framlegg til vedtak Med heimel i 3 pkt. 1.3 bokstav b) gir Breheimen nasjonalparkstyre Tage Skjaak Moen løyve til gjenreising av stølsløa på Dulsete i Mørkridsdalen landskapsvernområde. Det vert samstundes gjeve løyve til inntil tre landingar med helikopter for å transportere materialar og utstyr i samband med byggjearbeidet, jf. 3 pkt. 6.3 bokstav f). Vilkår Stølsløa skal byggjast etter teikningane vedlagt søknaden. Fundamentet består av trepålar. Det skal ikkje nyttast impregnerte material med kreosot. Fundamentet skal kledast med liggande ubehandla og uhøvla kleding. Kledningen på sjølve løa skal vere ståande panel frå ei gamal løe, og denne skal trekkast ned på halve høgda av fundamentet, dvs. til ein halv meter (0,5 m) over bakken. Kledningen både på fundamentet og sjølve løa skal vere naturleg grå, og ikkje målast. Taket skal dekkast med bølgjeblikk frå gamal løe. Løa skal plasserast som avtalt under synfaring og i tråd med lokalisering gitt i søknaden. Løyvet for transport av materialar med helikopter gjeld inntil tre turar i perioden september 2012. Helikopterløyvet gjeld ikkje helgedagar SNO Luster skal varslast seinast dagen før flyging. Kontaktperson er Liv Byrkjeland, tlf: 99267670 Dispensasjonen skal takast med ved flyging og visast ved kontroll. Det skal takast omsyn til dyreliv og annan ferdsel i området. Så langt det er mogleg skal transporten samordnast med andre grunneigarar i området.
Det skal sendast ein kort rapport om helikoptertransporten til Breheimen nasjonalparkstyre etter at tiltaket er gjennomført, innan oktober 2012. Søkjar må også ha løye til motorisert ferdsle etter motorferdslelova frå Luster kommune.
BREHEIMEN NASJONALPARKSTYRE Saksframlegg Arkivsaksnr: 2012/5336-0 Sakshandsamar: Eldrid Nedrelo Dato: 22.08.2012 Utvalg Utvalgssak Møtedato Breheimen nasjonalparkstyre 81/12 30.08.2012 Løyve til gjenreising av Sprongdalshytta og til landing med helikopter - Breheimen nasjonalpark Saksopplysningar Dokument i saka: Søknad om løyve til bygningsarbeid på Sprongdalshytta og om løyve til naudsynt bruk av helikopter for frakt av material og utstyr i Breheimen nasjonalpark datert 13. august 2012 frå DNT Oslo og Omegn v/thomas With, samt e-post om sikring av Sprongdalshytta av 21.08.12. Søknaden vert vurdert i samsvar med: 4. Føreskrift om verneplan for Breheimen. Vedlegg 1. Breheimen nasjonalpark 5. Naturmangfaldlova 6. Framlegg til forvaltningsplan for Breheimen nasjonalpark med tilgrensande verneområde Søknaden I søknaden frå DNT Oslo og Omegn datert 13.08.12 viser ein til at Sprongdalshytta vart sterkt ramma av orkanen Dagmar jula 2011. Hovudhytta vart skyvd ca. 12 meter, og dreia ca. 60 grader frå sin opphavlege posisjon. For å reparere skaden må ein jekke hytta opp i rett høgd for deretter å trekke ho på plass over fundamenta. Dette vil medføre noko bygningsarbeid på staden. I e-post av 22.08.12 opplyser DNT Oslo og Omegn v/ With at dei tek sikte på å trekke hytta på plass til den opphavlege posisjonen i løpet av september. Gjennom søknaden og telefonsamtalar med With den 22.08 og 23.08 vert prosjektet skildra slik: Dei gamle punktfundamenta skal murast oppatt med naturstein og leca der det ikkje er synleg. Hytta skal jekkast på plass utan bruk av utstyr som vert festa til grunnen. Bjelkelaget må stivast av med ei solid ramme under heile hytta. Frå punktfundamenta skal det byggast ei bane av fem kraftige limtrebjelkar. Både hovudhytta og sikringshytta må bardunerast med nye boltar i fjellet.
Når hytta er på plass skal alt ryddast opp og flygast ut av området. Evt. restar av trematerial frå arbeidet vert saga opp til ved. Turistforeningen søkjer om løyve til 12 helikopterhiv for frakt av materialar og utstyr i samband reparasjonsarbeidet, og 8 helikopterhiv ut or området i samband med oppryddingsarbeidet. Bruken av helikopter vil gå over to dagar. I telefonsamtale med Thomas With den 22.08.12 fekk nasjonalparkforvaltaren opplyst at arbeidet vil bli sett i gong den 3. september og sluttført innan utgangen av månaden. Verneformål, verneforskrift og framlegg til forvaltningsplan Breheimen nasjonalpark vart oppretta gjennom verneplan for Breheimen av Kongen i statsråd 7. august 2009. Breheimen nasjonalparkstyre er forvaltningsstyresmakt for verneområdet. Føremålet med Breheimen nasjonalpark er å ta vare på eit stort, samanhengande og villmarksprega naturområde som inneheld særeigne, representative økosystem og landskap som er utan tyngre inngrep. Vidare er føremålet med nasjonalparken å: - ta vare på eit høgfjellsøkosystem med eit eigenarta og variert biologisk mangfald - ta vare på leveområde til villreinstammen i Ottadalen villreinområde - ta vare på vassdragsnaturen i området - ta vare på ein variasjonsrikdom i geologi med særprega geologiske førekomstar, vegetasjon og landskap - ta vare på grottene i området - ta vare på kulturminne. Ålmenta skal ha høve til uforstyrra oppleving av naturen gjennom utøving av naturvenleg og enkelt friluftsliv med lita grad av teknisk tilrettelegging. Utgangspunktet er at nasjonalparken er beskytta mot inngrep av alle slag, m.a. oppføring av varige og mellombelse bygningar, anlegg og innretningar, sprenging og boring, bryting av stein og festing av boltar osv., jf. verneforskrifta 3 pkt. 1.1. Vidare skal plantelivet vernast mot skade og øydelegging av alle slag, jf. 3 pkt 2.1, og dyrelivet, medrekna hi, reir, hekke-, yngleog gyteplassar, er verna mot skade og unødig forstyrring, jf. 3 pkt. 3.1. Kulturminne skal vernast mot skade og øydelegging, og lause kulturminne kan ikkje flyttast eller fjernast, jf. 3 pkt. 4.1. I forskrifta 3 pkt. 1.3 bokstav b) er det likevel åpna for at forvaltningsstyresmakta gi løyve til «gjenoppføring av bygningar, anlegg og innretningar som er gått tapt ved brann eller naturskade». Jamfør naturmangfaldlova 48 første ledd kan forvaltningsmynda gjere unntak frå eit vernevedtak dersom «det ikkje strir mot verneføremålet og ikkje kan påverke verneverdiane nemneverdig..» I forslaget til forvaltningsplan heiter det at «så lenge det gjeld oppattbygging av identisk bygning på same tomt vil det til vanleg vil verte gjeve løyve til slike tiltak». Vidare er motorferdsel til lands, på vatn og i lufta under 300 m frå bakken forbode etter verneforskrifta 3 pkt. 6.1, med unntak gjeve i pkt. 6.2 og 6.3. Forvaltningsstyresmakta kan likevel gi løyve til m.a. «bruk av snøskuter eller luftfartøy for transport av materialar til vedlikehald og byggearbeid på hytter, klopper ol.», jf. 3 pkt. 6.3 bokstav f).
I vurderinga av søknaden skal forvaltningsstyresmakta også gjere greie for bruken av dei miljørettslege prinsippa i naturmangfaldlova 8-12, jf. 7. Vurdering Sprongdalshytta ligg like innanfor grensa til Breheimen nasjonalpark aust for Sprongdalen (inst i Jostedalen). DNT Oslo og Omegn eig hytta og ho er ein av overnattingsstadene i den populære rundturen frå Sota Sæter, via Sprongdalshytta, Arenzbu, Nørdstedalseter og tilbake til Arenzbu. DNT Oslo og Omegn Turistforening søkjer om å gjenreise hytta akkurat slik den var og på same staden etter naturskade. Av framlegget til forvaltningsplan for Breheimen går det fram at det til vanleg vil bli gjeve løyve til slike tiltak. Gjennom verneplan for Breheimen vart det gjennomført ei konsekvensutgreiing om ulike deltema. Av landskapsrapporten finn ein at Sprongdalshytta ligg like innanfor eit landskapsområde av nasjonal verdi, A2. Vegetasjonen kring hytta er prega av snøleie, og ligg elles i eit område prega av svaberg og blokkmark. Sidan saka gjeld gjenreising av hytta på same stad slik den var, vil ikkje tiltaket føre til nye inngrep i landskapsområdet. Vidare går det fram av rapporten om kulturminne og kulturmiljø at det ikkje er registrert kulturminne der Sprongdalshytta ligg. Det er heller ikkje registrert særleg verdifulle naturtypar på staden, jamfør konsekvensutgreiinga for deltema biologisk mangfald. Men av konsekvensutgreiinga på deltema villrein og av naturbase finn ein at hytta ligg i trekkveg og barmarksområde for villrein (vår-, sommar- og haustbeite). Statens naturoppsyn opplyser at det vanlegvis ikkje er villrein i dette området i september. Oppsynet opplyser vidare at dette også er eit trekkområde for elg, jerv og bjørn, men at dyra normalt ikkje trekker så tidleg som i september. Sprongdalen er ein innfallsport til Breheimen frå vestsida, og dette er såleis eit viktig område for friluftsliv. Fråvær av motorferdsel og motorstøy er ein viktig kvalitet i utmark generelt. Stort omfang av motorferdsel vil kunne vere uheldig for både fugle- og dyrelivet og kan i tillegg påverke naturopplevinga i verneområdet. Det er difor eit mål å minimere motorferdsel i nasjonalparken og å avgrense motorferdsel til berre det mest naudsynte. Sprongdalshytta ligg eit stykke frå veg, og frakt av tyngre materialar og utstyr til reparasjonsarbeidet er eit eingongstilfelle. Ein vurderer helikopterfrakt som det beste og einaste aktuelle transportmiddelet i dette tilfellet. Sikring av hovudhytta og sikringshytta med bardunar vert rekna som nye inngrep i området. Bardunering vert vurdert som eit inngrep av bagatellmessig art. I samsvar med diskusjonen ovanfor vil ikkje tiltaket påverke verneverdiane nemneverdig og det er av forbigåande art. Tiltaket vil heller ikkje gje presedens, og det vil ikkje stride mot føremålet med vernevedtaket, jf. nml 48. Forvaltningsstyresmakta har vurdert omsynet til verneverdiane i området, jf. verneforskrifta 2 og meiner tiltaket med dei vilkåra som følgjer av løyvet ikkje kjem i strid med verneføremålet. Dei miljørettslege prinsippa i naturmangfaldlova er vurderte slik: 8 om kunnskapsgrunnlaget: For å vurdere kunnskapsgrunnlaget, jf. nml 8, har vi nytta naturbase, fagrapportar og konsekvensutgreiinga frå prosessen med verneplan for Breheimen, og generelt kartgrunnlag saman med kjennskap til området gjennom synfaringar.
Det er vanlegvis ikkje registrert sårbare artar i området i den perioden tiltaket er planlagt gjennomført, og det er heller ikkje registrert prioriterte naturtypar eller freda kulturminne i det aktuelle området. Motorferdsel er i utgangspunktet forbode i området då dette kan ha negative effektar for verneverdiane gjennom forstyrring og slitasje. Det er behov for frakt av material og utstyr i samband med sjølve gjenreisingsarbeidet av hytta og sikring av hovudhytta og sikringshytta, men dette vil vere av ein forbigåande karakter, og utover dette vil ikkje tiltaket generere meir motorferdsel i området. Kunnskapsgrunnlaget vert vurdert som relativt godt for å vurdere effekten av søknaden. 9 om føre-var-prinsippet: Ein vektlegg at gjenreising av Sprongdalshytta er eit eingongstilfelle som ikkje vil skape presedens for tilsvarande saker med oppføring av bygningar der det ikkje er ønskjeleg, og der det kan true verneføremålet. Kunnskapsgrunnlaget er godt nok i den konkrete saka og det vil bli sett vilkår for gjenreising av hytta og sikringsarbeidet, samt bruken av helikopter. Med dei vilkåra som vert sette vil tiltaket ikkje vere til skade for naturmiljøet. Det er såleis ikkje naudsynt å nekte tiltaket med bakgrunn i føre-var-prinsippet. 10 om økosystemtilnærming og samla belastning: Jfr. nml 10 skal søknader som denne vurderast opp mot den samla belastninga økosystemet er eller vil bli utsett for. I denne samanheng vert tiltaket vurdert opp mot den samla belastninga på nasjonalparken. Sidan saka gjeld gjenreising av ei hytte som er utsett for naturskade, vil ikkje tiltaket generere fleire bygningar i området enn tidlegare. Utover behovet for motorferdsel i samband med sjølve bygginga, ser ein heller ikkje at motorferdselen vil auke i området på sikt. 11 om kostnadane ved øydelegging eller skade på natur skal berast av tiltakshavar: Gjenreising av hytta og sikring av hyttene med dei gjevne vilkåra og bruken av helikopter er ikkje venta å gi direkte skade på naturmiljøet, og ein vurderer det slik at dette prinsippet ikkje er relevant i dette tilfellet. 12 om miljøforsvarlege teknikkar og driftsmetode: Av 12 i nml går det fram at ein for å unngå eller avgrense skadar på naturmangfaldet skal ta utgangspunkt i slike driftsmetodar, teknikk og lokalisering som ut frå ei samla vurdering av tidlegare, noverande og framtidig bruk av mangfaldet og økonomiske tilhøve, gir dei beste samfunnsmessige resultata. Det avgjerande for søkjaren sitt ønskje om å gjenreise hytta er at ein då unngår ei mellombels løysing med sikring av hytta på staden for deretter å gjenreise hytta i 2013, alternativt å rive den skada hytta og byggen ny. Ved gjennomføring av det planlagde tiltaket minimerer ein såleis perioden gjenreisingsarbeidet føregår i nasjonalparken, og ved å sikre hyttene med bardunar ønskjer ein å unngå liknande naturskade i framtida. Bruk av helikopter vert sett på som det mest føremålstenlege i høve andre typar motorisert ferdsel i dette tilfellet. Det vert sett vilkår for bruken av helikopter, og det vil ikkje uroe utover den avgrensa perioden helikopteret er i lufta, og under lossinga. Framlegg til vedtak Med heimel i 3 pkt. 1.3 bokstav b) og nml 48 første ledd, gir Breheimen nasjonalparkstyre DNT Oslo og Omegn Turistforening løyve til gjenreising av Sprongdalshytta i Breheimen nasjonalpark og til sikring av hovudhytta og sikringshytta. Det vert samstundes gjeve løyve til inntil 12 landingar med helikopter for å transportere materialar og utstyr i samband med gjenreisingsarbeidet, samt inntil 8 landingar i samband med oppryddingsarbeidet etter at tiltaket er gjennomført, jf. 3 pkt. 6.3 bokstav f).
Vilkår Hovudhytta skal vere identisk med den som stod på staden før skaden oppstod. Tiltaket skal gjennomførast som skissert innleiingsvis om søknaden, og bolting skal så langt det er mogleg ikkje synast i terrenget. Det skal ikkje nyttast fleire boltar enn naudsynt for bardunering. Helikopterløyvet gjeld ikkje helgedagar, og er avgrensa til ein periode på to dagar i september 2012. SNO Luster skal varslast seinast dagen før flyging. Kontaktperson er Liv Byrkjeland, tlf: 99267670 Dispensasjonen skal takast med ved flyging og visast ved kontroll. Det skal takast omsyn til dyreliv og annan ferdsel i området. Det skal sendast ein kort rapport om helikoptertransporten til Breheimen nasjonalparkstyre etter at tiltaket er gjennomført, innan oktober 2012. Søkjar må også ha løye til motorisert ferdsle etter motorferdslelova frå Luster kommune, og løve frå grunneigaren.
Referatsaker Befaring av grotter i Breheimen 2012 2012/4865 Rydding av søppel i Bøverdalen 2012/5045 SV: Telenor, søknad om bruksendring av hytte i Strynefjellet landskapsvernområde 2012/4573 Vegbom i nordre Høydalen tillatelse - Statsskog 2012/4713