Aurland kommune Detaljreguleringsplan Ty Risiko- og sårbarheitsanalsyse Planid.: Oppdragsnr.: 5181258 Dokumentnr.: 002 Versjon: J03 2018-04-06
Oppdragsgjevar: Aurland kommune Oppdragsgjevars kontaktperson: Ingunn Bårtvedt Skjerdal Rådgjevar: Norconsult AS, Firdavegen 6, NO-6800 Førde Oppdragsleiar: Johannes Henrik Myrmel Fagansvarleg: Johannes Henrik Myrmel Andre nøkkelpersonar: Kevin H Medby (Master i Samfunnssikkerhet) J03 2018-04-06 For bruk endeleg versjon. (Oppdragsgjevar sine kommentarar til versjon B02 er ivareteke/avklart) JOHM TMK JOHM B02 2018-04-03 For gjennomgang hjå oppdragsgjevar. (Dokumentet er ferdig iht. oppdragsavtale) A01 2018-03-04 Til intern bruk - disposisjon og innhald i dei ulike kapittel. JOHM JOHM TMK Versjon Dato Omtale Utarbeidet Fagkontrollert Godkjent Dette dokumentet er utarbeida av Norconsult AS som del av det oppdraget som dokumentet omhandlar. Opphavsretten tilhøyrar Norconsult. Dokumentet må berre nyttast til det formål som går fram av oppdragsavtalen, og må ikkje kopierast eller gjerast tilgjengeleg på annan måte eller i større utstrekning enn formålet tilseier. 03 Side 2 av 25
Samandrag Norconsult har på oppdrag frå Aurland kommune utarbeidd risiko- og sårbarheitsanalyse som ein del av vedtaksgrunnlaget til reguleringsplan for Ty. Planområdet femnar om deler av det framtidige utbyggingsområde sett av til bustad på Ty samt fylkesvegen 242 og eksisterande bustader mellom området og feltet. Kommunen har i perioden 2010 2016 utarbeidd analyse både for Ty (rekkehus), gang- og sykkelveg mellom Ytstebøen og Høydalen og Ty del 2. Dei gjennomførte analysane dekker planområdet. Planframlegget regulerer eksisterande bygningsmasse (bustader) langs Skjerdalsvegen og 2 nye avgrensa utbyggingsområde som er lokalisert langs det sekundære vegnettet (tilkomstvegen gjennom området). Planområdet framstår generelt, med dei tiltaka som er føresett gjennomført i framlegget til detaljreguleringsplan, som moderat sårbart. Det er gjennom dette arbeidet identifisert følgjande risikoreduserande tiltak: Fare Påkøyrsel av mjuk trafikant på tilkomstveg Ekstremnedbør og handtering av overflatevatn Framkomme for utrykkingskøyretøy Kjemikalieutslepp Sårbarheits- og risikoreduserande tiltak Tydeleg markering av kryssingspunkt mellom ulike vegareal/tilkomstar, og fartsregulering. Forventningar om periodevis ekstremnedbør krev lokale og gode løysingar for handtering av overvatn. Det er føresett ivareteke gjennom detaljprosjektering av dei tekniske anlegga og utforming av området, samt trygging av naudflaumvegar. Tilgjenge til område via dei to etablerte tilkomstane må tryggast. I samband med anleggsverksemd må det iverksettast sikker drift av maskiner og køyretøy for å unngå hendingar som fører til akutt forureining. 03 Side 3 av 25
Innhald Innhald 5 Analyseobjektet 5 Særskilde krav til tryggleik 6 Føresetnader, avgrensingar og antakingar 6 Definisjonar og omgrep 7 Metode 8 Fareidentifikasjon og sårbarheitsvurdering 8 Kategorisering av sannsyn 9 Kategoriar for konsekvensvurdering 9 Vurdering av risiko 10 Risikoreduserande tiltak 10 Raude hendingar risikoreduserande tiltak er naudsynt 10 Gule hendingar tiltak bør vurderast 11 Grøne hendingar akseptabel risiko 11 Risikoanalyse 12 Kartlegging av farar 12 Sårbarheitsvurdering av aktuelle hendingar 14 Skred 14 Stormflo, havnivåstigning og bølgjeoppskylling 15 Ekstremnedbør - stor nedbørsmengde på kort tid 16 Trafikkfare 16 Radon 17 Framkome for utrykkingskøyretøy 18 Representative uønska hendingar 18 Konklusjon og framlegg til risikoreduserande tiltak 21 Kjelder 22 Styrande dokument 22 Grunnlagsdokumentasjon 23 Informantar 24 03 Side 4 av 25
Innhald Norconsult har på oppdrag frå Aurland kommune utarbeidd risiko- og sårbarheitsanalyse som ein del av vedtaksgrunnlaget til reguleringsplan Ty. Bakgrunnen for planen er ønskje om å legge rammene for etableringa av bustadområde på Ty. I samsvar med 4-3 i plan- og bygningslova vert det stilt krav om at det ikkje skal byggast ut i usikre områder. Formålet med analysen har vore å vurdere alle risikotilhøve som har innverknad på om arealet er eigna til planlagt formål, og ev. endringar i slike tilhøve som følgje av planlagt utbygging. I tillegg skal vurderinga vise om planframlegget representerer ei fare for omgjevnadane, og om omgjevnadane representerer ei fare for det regulerte området (to-sidig påverknad). Formålet med analysen er å gje ei overordna og representativ framstilling av risiko for skade på 3. person, liv og helse, materielle verdiar og stabilitet i høve løysingane i reguleringsplanen. Analyseobjektet Analyseobjektet/planområdet er lokalisert på Ty. Arealbruken er delvis ei stadfesting av noverande bruk og utfylling av ledig areal til bustad. Planområdet er på 21 daa. Figur 1.1: Kart som syner lokalisering av analyse og planområdet med raud sirkel. Området femnar om både regulerte veganlegg med tilhøyrande bustader, samt del av eldre vegstrukturar og utbyggingsområde for bustad som tidlegare ikkje er regulert. Analyseobjektet: - Skjerdalsvegen som er regulert med ei breidd på 5 meter (køyrebane på 4,5) med møteplassar og tilhøyrande fortau på austsida av vegen - «Gamle» Skjerdalsvegen er tilkomstveg til både noverande og framtidig bustader (inntil 25 einingar medrekna eksisterande). Planen legg til rette for betring av bereevna, stigningstilhøva, mindre justering av linja spesielt forbi bustaden på gnr 6, bnr 2 og betring av sikta i kryssa mot Skjerdalsvegen (fv 242) - Regulering av dei noverande bustadområda BFS1, BFS2, BKS1 og dei framtidige områda BFS3 og BKS2. 03 Side 5 av 25
Særskilde krav til tryggleik Byggteknisk forskrift (TEK17) gjev tryggleikskrav for naturfare (TEK17 7-1 til 7-4), og det er gitt generelt krav om at byggverk skal utformast og lokaliserast slik at det er tilfredsstillande sikra mot framtidige naturfarar. Det er i tillegg tilrådd at det vert teke omsyn til endra klima. Tryggleiksklassane i TEK17 for skred (S1, S2, S3) og flaum (F1, F2, F3) skal leggast til grunn ved vurdering av tryggleik i høve lovdefinerte hendingar. Krava i TEK 17 er oppsummert i tabell 1.2. Tabell 1.2: Tryggleiksklasse Flaum (F), Skred (S) Sannsyn og konsekvensintervalla for flaum og skred i TEK17. Konsekvens Sannsyn flaum Materielle verdiar Tap av liv Sannsyn - skred F1, S1 Lite 1/20 1/100 1/100 F2, S2 Middels 1/200 1/1000 1/1000 F3, S3 Stor 1/1000 1/5000 1/5000 Det er i denne vurderinga lagt til grunn krava som gjer seg gjeldande for arealbruken i kommuneplanen, dvs. bustad.. Krav til tryggleiksmål i TEK17 for området sett av til bustad: I høve tryggleik mot flaum, er det lagt til grunn tryggleiksklasse F2. Det inneber at utbyggingsområdet skal vere trygt mot flaum slik at største nominelle sannsyn ikkje overskrid 1/200 for materielle verdiar og 1/1000 for tap av liv. I høve tryggleik mot skred og ustabil grunn er det lagt til grunn tryggleiksklasse S2. Det inneber at området skal vere sikra mot skred og ustabil grunn slik at største nominelle sannsyn ikkje overskrid 1/1000. Føresetnader, avgrensingar og antakingar Følgjande føresetnader er lagt til grunn for risiko- og sårbarheitsanalysen: Analysen er overordna og kvalitativ. Den er avgrensa til temaet samfunnssikkerheit slik dette er skildra av DSB (Direktoratet for samfunnssikkerheit og beredskap) Utbygging skal følgje relevante lover og forskrifter, som sikringstiltak og liknande. Vurderinga er avgrensa til det aktuelle området. Vurderinga omfattar ferdige løysingar, ikkje vurdering av risiko i bygg- og anleggsfasen. Vurderinga klargjer ikkje uavhengige, samanfallande hendingar. Vurderinga omfattar ikkje tilsikta hendingar (sabotasje, hærverk o.l.) Vurderinga og antakingane er basert på føreliggande dokumentasjon om prosjektet, og om bruk av, og aktivitetar i nærområdet. 03 Side 6 av 25
Definisjonar og omgrep Tabell 1.2: Omgrep Konsekvens Risiko Risikoanalyse Omgrep og forklaringar. Definisjon Mogleg følgje av ei uønska hending. Konsekvensar kan uttrykkast med ord eller som ein talverdi for omfanget av skader på menneske, miljø eller materielle verdiar. Det vil alltid vere uvisse knytt til kva som vil verte konsekvensen. Uttrykk for kombinasjon av sannsyn for og konsekvens av ei uønska hending. Ein systematisk framgangsmåte for å skildre og/eller berekne risiko. Risikoanalysen vert gjennomført ved kartlegging av uønska hendingar og årsakene til- og konsekvensane av desse. Risikoreduserande tiltak Safety Security Samfunnssikkerheit Sannsynligheit Sårbarheit DSB NGU NVE SVV Tiltak som påverkar sannsynet eller konsekvensen av uønska hendingar. Tryggleik mot uønska hendingar som opptrer som følgje av ei eller fleire tilfeldigheiter. Sikkerheit mot uønska hendingar som er resultat av overlegg og planlegging Evna samfunnet har til å oppretthalde viktige samfunnsfunksjonar, og å ivareta innbyggarane sine liv, helse og grunnleggande behov under ulike former for påkjenning I kva grad det er truleg at ei hending vil kunne inntreffe. Manglande evne hjå eit analyseobjekt til å motstå verknadane av ei uønska hending og til å gjenopprette tilstanden eller funksjonen etter hendinga. Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap Norges geologiske undersøkelse Norges vassdrags- og energidirektorat Statens vegvesen 03 Side 7 av 25
Metode Metoden er basert på hovudprinsippa i NS 5814 Krav til risikoanalyser [ref. 1.4.1] og DSB sin rettleiar om «Samfunnsikkerheit i kommunenes arealplanlegging» [ref. 1.4.7]. Risiko er knytt til uønska hendingar, dvs. hendingar som i utgangspunktet ikkje skal inntreffe. Det er difor knytt uvisse til både om hendinga vil inntreffe (sannsyn) og omfanget (konsekvens) av hendinga dersom den inntreff. Arbeidsmetodikken omfattar følgjande trinn: 1) Fareidentifikasjon kartlegging av moglege uønska hendingar. 2) Sårbarheitsvurdering 3) Evaluere sannsyn og konsekvens. 4) Klassifisering av risiko, identifikasjon av behov for risikoreduserande tiltak. Fareidentifikasjon og sårbarheitsvurdering Fareidentifikasjonen er basert på ROS-sjekklista frå SIGVe-rapporten [ref. 1.5.7] samt planføresegnene og retningslinene i kommunedelplanen [ref. 1.5.13]. Farane vert konkretisert gjennom formulering av representative, uønska hendingar. Med sårbarheit er det meint manglande evne hjå analyseobjektet til å motstå verknader av ei uønska hending og til å gjennopprette sin opphavelege tilstand eller funksjon etter hendinga [ref. 1.4.1]. Tabell 2.1: Kategoriar for sårbarheit. Sårbarheitskategori Skildring Ikkje sårbart Lite sårbart Moderat sårbart Svært sårbart Eit vidt spekter av hendingar kan inntreffe der sikkerheit eller området sin funksjonalitet vert ramma. Eit vidt spekter av hendingar kan inntreffe der sikkerheit eller området sin funksjonalitet vert ubetydeleg ramma. Eit vidt spekter av hendingar kan inntreffe der sikkerheit og området sin funksjonalitet verte ramma slik at fare eller ulempe oppstår. Eit vidt spekter av hendingar kan inntreffe der sikkerheita og området sin funksjonalitet vert ramma slik at aktuell fare oppstår. Ei sårbarheitsvurdering består av ein systematisk gjennomgang av dei viktigaste faktorane som påverkar risiko. Data- og erfaringsmaterialet om området for å vurdere dei ulike faktorane er av varierande detaljeringsgrad. I sårbarheitsanalysen er det nytta ei gradering Ikkje sårbart, lite sårbart, moderat sårbart og svært sårbart. Dei farane som framstår med «forhøga» sårbarheit i kap. 3.2 vert teke vidare i ein hendingsbasert risikovurdering. 03 Side 8 av 25
Kategorisering av sannsyn I kva grad det er truleg at ei uønska hending kan inntreffe, vert uttrykt ved hjelp av omgrepet sannsyn (hendingsfrekvens). Sannsyn bygger på erfaringar, nye trendar (for eksempel ekstremvær) og vurderingar gjort på bakgrunn av lokal erfaring. Tabell 2.2: Sannsyn kategoriar Kategoriar for sannsyn. Skildring 1. Lite sannsynleg (Teoretisk mogleg) 2. Moderat sannsynleg (Kan ikkje utelukkast) 3. Sannsynleg (Må påreknast) 4. Meget sannsynleg (Inntreff av og til) 5. Svært sannsynleg (vanleg førekommande) Sjeldnare enn ei hending pr. 1000 år (> 0,1 % årleg sannsyn). I gjennomsnitt ei hending pr. 100-1000 år I gjennomsnitt ei hending pr. 10-100 år I gjennomsnitt ei hending pr. 1-10 år Ei hending pr. år eller oftare. Kategoriar for konsekvensvurdering Konsekvensvurderinga uttrykker moglege følgjer av ei uønska hending i forhold til liv/helse, stabilitet og skade på materielle verdiar. Tabell 2.4: Konsekvens kategoriar Konsekvenskategoriar for liv og helse, ytre miljø og materielle verdiar. Skildring 1. Svært liten konsekvens - Liv og helse: - Stabilitet: - Samfunnsverdiar: 2. Liten konsekvens - Liv og helse: - Stabilitet: - Samfunnsverdiar: 3. Middels konsekvens - Liv og helse: - Stabilitet: - Samfunnsverdiar: 4. Stor konsekvens - Liv og helse: - Stabilitet: - Samfunnsverdiar: Ingen eller små personskader Ingen skade eller tap av stabilitet* Materielle skader < 100.000 kr / ubetydelege skader på eller tap av samfunnsverdiar Personskader Ubetydeleg skade på eller tap av stabilitet* Materielle skader 100.000-1.000.000 kr / ubetydelege skade på eller tap av samfunnsverdiar Alvorlege, men ikkje varige personskader Kortvarig skade eller tap av stabilitet* Materiell skade 1-10 mill. kr. / kortvarige skade på eller tap av samfunnsverdiar Dødeleg skade, 1 person Skade på eller tap av stabilitet med noko varigheit* Store materielle skader 10-100 mill. kr. / skade på eller tap av samfunnsverdiar med noko varigheit 5. Svært stor konsekvens - Liv og helse: - Stabilitet: - Samfunnsverdiar: Dødelege skader, fleire personar Varige skader på eller tap av stabilitet* Svært store materielle skader >100 mill. kr. / varige skader på eller tap av samfunnsverdiar * Med stabilitet er det meint svikt i kritiske samfunnsfunksjonar og manglande dekning av grunnleggande behov hjå befolkninga. 03 Side 9 av 25
SANNSYN Oppdragsnr.: 5181258 Dokumentnr.: 002 Versjon: J03 Vurdering av risiko Risiko er i NS 5814 [ref. 1.4.1] definert som uttrykk for kombinasjon av sannsyn for og konsekvensane av ei uønska hending. I risikovurderinga vert uønska hendingar plassert inn i ei risikomatrise, og risikoen vert gjeven ut frå sannsyn for hending og konsekvens. Risikomatrisa har 3 soner: Grøn: Akseptabel risiko risikoreduserande tiltak er ikkje naudsynt. Gul: Akseptabel risiko risikoreduserande tiltak må vurderast. Raud: Uakseptabel risiko risikoreduserande tiltak er naudsynt. Akseptkriteria for risiko er gjevne av dei farga sonene, som er tilpassa oppsett av kriteria for konsekvens og sannsyn. Dei ulike sonene i matrisa representerer risikoakseptkriteria. Akseptkriteria inneber ikkje at ein aksepterer uønska hendingar, men kriteria er naudsynte for å prioritere tiltak for å vurdere behovet for og prioriteringa av risikoreduserande tiltak. Tabell 2.5: Risikomatrise. KONSEKVENS 1. Svært liten 2 Liten 3. Middels 4. Stor 5. Svært stor 5. Svært sannsynleg 4. Meget sannsynleg 3. Sannsynleg 2. Moderat sannsynleg 1. Lite sannsynleg Risikoreduserande tiltak Med risikoreduserande tiltak er det meint sannsynreduserande (førebyggande) eller konsekvensreduserande tiltak (beredskap) som er med å redusere risiko, for eksempel frå raud sone og ned til akseptabel, dvs. gul eller grøn sone i risikomatrisa. Dei risikoreduserande tiltaka medfører at klassifiseringa av risiko for ei hending vert forskyvd vertikalt eller horisontalt i matrisa. Generelt vert førebyggande tiltak prioritert framfor beredskap. Raude hendingar risikoreduserande tiltak er naudsynt Hendingar i det raude området i matrisa, er hendingar (med tilhøyrande sannsyn og konsekvens) som på grunn av akseptkriteria er uakseptable. Raude hendingar må følgjast opp med risikoreduserande tiltak. 03 Side 10 av 25
Gule hendingar tiltak bør vurderast Hendingar i det gule området i matrisa, er hendingar (med tilhøyrande sannsyn og konsekvens) som på grunn av akseptkriteria er akseptable. Gule hendingar krev kontinuerleg fokus på risikostyring. I mange tilfelle er dette hendingar som ein ikkje kan forhindre, men kor tiltak bør gjennomførast i den grad det er mogleg dersom det er kost-/nyttemessig tenleg. Grøne hendingar akseptabel risiko Hendingar i det grøne området i matrisa er hendingar som på grunn av akseptkriteria har akseptabel risiko. Dersom risikoen for desse hendingane kan reduserast ytterlegare utan at det krev vesentlege ressursar, bør det gjennomførast tiltak for grøne hendingar. 03 Side 11 av 25
Risikoanalyse Klimaet i kommunen varierer sidan kommunen strekkjer seg frå fjord til høgfjell. Normal årsnedbør for perioden 1970 2000 varierer mykje og synest i stor grad å vere påverka av høgd over havet. Områda med minst nedbør har ein årsnedbør på kring 500 mm. Målestasjonen på Aurlandsvangen syner normal årsnedbør på 685 mm. Mesteparten av nedbøren kjem på hausten. Høgste målte døgnnedbør er på 52 mm. Statistiske ekstremveranalysar syner at døgnnedbøren kan nå 70 mm i løpet av ein tusenårsperiode. Resultata som er presentert på senorge.no viser at temperaturen er venta å auke med om lag 1,7 grader fram til 2025 og 2,8 grader fram til 2060 i forhold til normalperioden 1961 1990. I tillegg viser resultata at temperaturauken truleg vert størst vår og haust. Regionale klimamodellar for Vestlandet viser at det særleg er haust og vintertemperaturane som er antatt å stige. Nedbørsframskrivinga som er tilgjengeleg på senorge.no, har berre tal for endring i årsnedbør. Desse opplysningane er av relativt liten interesse med tanke på verknadane for naturskade, ettersom årstidsvariasjonane er avgjerande for korleis skadesituasjonen vil arte seg. På oppdrag frå Miljødirektoratet har NGI og Aurland kommune med prosjektleiar Bjørn Sture Rosenvold utarbeidd ein rapport [1.5.6], der det er sett på klimatilpassing og kommunen sine utfordringar. I rapporten er det særskilt peikt på at regionale klimamodellar måt tilpassa lokale tilhøve. Arbeidet samanstiller lokale data. Det har vore eit viktig bidrag til dette arbeidet og spesielt vurderingane i høve naturbasert sårbarheit. Som bakteppe for risikovurderinga er det spesielt i forhold til naturbasert risiko/sårbarheit lagt til grunn klimavurderingar frå klimaprofil for Sogn og Fjordane frå 2016 og den lokale informasjonen som kommunen og NGI samanstilte i 2016 [1.5.6]. På bakgrunn av ovannemnde er følgjande lagt til grunn som antakingar i denne analysen: - Haust- og vintertemperaturen vil truleg stige - Størst nedbørauke i haust- og vintermånadane Kartlegging av farar Etter vurdering av føreliggande dokumentasjon er dei uaktuelle farane sila vekk. Formålet med fareidentifikasjonen er å identifisere dei forholda som er relevante ved vurdering av sårbarheit og konsentrere arbeidet om reelle farar. Tabell 3.1 viser dei vurderingane som er gjort. Tabell 3.1: Siling av hendingar - fareidentifikasjon. Tema Vurdering Aktuell Ja Nei NATURRISIKO Skred/ras/ustabil grunn (snø, is, stein, leire, jord, fjell) Arealet er lokalisert delvis innanfor fareområde for steinsprang, snøskred, samt jordskred i aktsomheitskart. Flodbølgje som følgje av fjellskred Ustabil grunn Det er utarbeidd bølgjeberekningar i Aurlandsfjorden basert på fjellskredscenario frå Joasetbergi ved Flåm. Oppskyllinga ved Ty er avgrensa og det er ikkje utarbeidd faresone. Planen legg ikkje til rette for nye tiltak i strandsona. Område langs vegen er bygd. Lausmassekart syner for øvrige område tynt lausmassedekke. Nye bustader vil vert fundamentert på fjell. 03 Side 12 av 25
Flaum i vassdrag Det er ikkje markert omsynssone på tilgjengelege kart i nasjonale databasar. Havnivåstigning (herunder stormflo og bølgeoppskylling) Vind-/ ekstremnedbør Vegen er lokalisert på fylling som delvis går ut i fjorden. Bygg vert dimensjonert etter gjeldande standard i høve vindlaster. Skog-/lyngbrann Ikkje relevant sidan området ligg i utbyggingsområde Radon VERKSEMDRISIKO Forskrift til plan- og bygningslova legg til grunn at det ved nybygg skal leggast til grunn at det kan vere radon i grunnen. Tetting og ventilasjon skal dimensjonerast deretter. Krav går fram av 13-5 i teknisk forskrift. Registreringar syner at radon er ei utfordring i kommunen Brann eller eksplosjon ved industrianlegg Fare for kjemikalieutslepp eller anna akutt forureining Farleg gods Det er ikkje etablert industriverksemd(er) i eller ved området som gjer det utsett for brann og eksplosjon. Det er offentleg vatn i området. Alle krav frå mynde er føresett ivareteke for nye bygg. Det er ikkje lokalisert industrianlegg inntil eller i influensområdet som representerer fare for utslepp eller forureining. Ligg ikkje føre info. om transport av farleg gods av betydning på veganlegga forbi området Forureina grunn Det er ikkje registrert ureina grunn i planområdet. Dambrot Det er ikkje dammar i området som kan påverke området. Støy Vert handtert som plantema SÅRBARE OBJEKT Sårbare bygg* Det ligg ikkje sårbare bygg i planområdet. Kulturminne Omsynet til automatisk freda kulturminne vert handtert gjennom dei ordinære handsamingsrutinane som følgjer av kulturminnelova. Natur Plantema som vert handtert i planomtalen til planframlegget INFRASTRUKTUR VA-anlegg Offentleg anlegg VA-leidningsnett Offentleg anlegg Trafikktryggleik Dei interne vegane er smale og lokalisert tett på etablerte bustader Eksisterande kraftforsyning Tiltaket påverkar ikkje el-forsyning. Det er ikkje høgspentanlegg som går gjennom området Drikkevasskjelder Det er ikkje registrert private drikkevasskjelder i planområdet Framkomme for utrykkingskøyretøy Tilkomsten til området frå fv 242 er smal med trange kryss. TILSIKTA HENDINGAR (Forhold ved analyseobjektet som gjer det sårbart for tilsikta hendingar) Funksjonar som vert etablert I planen er det teke særskilt omsyn til god tilgjenge til området samt plass til tryggingstiltak kring ny bygningsmasse for å ivareta omsynet til sårbare samfunnsfunksjonar. 03 Side 13 av 25
SÆRSKILDE TILHØVE VED PLANOMRÅDET Ingen avdekt. *"Sårbare bygg" samsvarar med datasettet i kartinnsynsløysinga til DSB og omfattar barnehagar, leikeplassar, skular, sjukehus, sjukeheimar, bu- og behandlingssenter, rehabiliteringsinstitusjonar, andre sjukeheimar/aldersheim og fengsel. Det er i tillegg til ovannemnde vurdert om det er særskilde tilhøve ved staden og tilhøve ved analyseobjektet som gjer det sårbart for tilsikta hendingar. Gjennom arbeidet er det ikkje avdekt slike tilhøve. Sårbarheitsvurdering av aktuelle hendingar Med utgangspunkt i fareidentifikasjonen er følgjande hendingar valt ut for nærmare sårbarheitsvurdering: Med utgangspunkt i fareidentifikasjonen er følgjande hendingar valt ut for nærmare sårbarheitsvurdering: 1. Skred 2. Stormflo, havnivåstigning og bølgjeoppskylling 3. Stor nedbør på kort tid 4. Trafikkfare 5. Radon 6. Framkome for utrykkingskøyretøy Sårbarheitsvurdering er gjort i forhold til dei viktigaste faktorane som påverkar risiko. Data og erfaringsmateriale som er tilgjengeleg og som har vore grunnlag for å vurdere dei forskjellige faktorane, er av varierande kvalitet og nøyaktigheit. Skred Området er godt kjend gjennom tidlegare rapportar utarbeidd av NGI i 1996 ("Zoning plan for natural hazards - Aurlandsvangen in Aurland county") og i 2012 ("Skredfarekartlegging i Aurland kommune - identifikasjon av trygge område ut frå eksisterande faresonekart og historiske skredhendingar). NGI har i tillegg utarbeidd historisk skreddatabase for Aurland kommune der all tilgjengeleg informasjon om skredtypar og utsett busetnad er samla. Figur 3.1: Kartutsnittet over syner historiske skred som ligg nord for planområdet. Kommunen jobbar med å kunne sikre utsette bustadar i området. Figur 3.2: Kartutsnittet over syner område markert som trygt med grøn strek, jf NGI rapport 2012. 03 Side 14 av 25
NGI har utarbeidd over skredtrygge områder. Planområdet er lokalisert innanfor områda Klokkargarden, Håreina og Teigane. Av vurderinga til NGI [1.5.5 ] går det fram: I disse områdene kommer det ned flere bekkeløp som kan gi flom i nedbørsperioder og hvor det kan gå flomskred. Fra noen bratte skrenter og bratthamre i fjellsiden kan det bli utløst mindre steinsprang. Vi har angitt tre områder som er vurdert å ligge utenfor fare for skred (Kart nr 2). Faresonekartet for stein- og snøskred indikerer at det i tillegg kan finnes enda større områder som er trygge (Figur 5). Her er ikke faren for flom og flomskred i bekkeløpet Linddøla inkludert. Dette løpet kommer ned forbi Kvam gård. Aktsomhetskartet i Skredatlaset (Figur 4) viser at hele området kan være potensielt utsatt for steinsprang. Samlet sett mener vi at det er områder som ikke er utsatt for skredfare og disse er vist på Kart nr. 2. Utdrag av kart 2 er synt på figur 3.2. Planen opnar ikkje for nye tiltak langs LInddøla. Under Skjerdalsvegen er det etablert kulvert/stikkrenne på 600 mm. Der Linddøla kryssar Skjerdalsvegen stadfestar planen dagen regulerte situasjon. Området er lokalisert under marin grense. Lausmassedekket er innnanfor dei framtidige utbyggingsområda tynt (ca 50 cm). Tiltak er føresett fundamentert på fjell. Framtidige utbyggingsområde er vurdert som lite sårbare i høve skred. Stormflo, havnivåstigning og bølgjeoppskylling Høg vasstand kjem av kombinasjonen av høg springflo (høgt astronomisk tidevatn) og høg stormflo (lågtrykk og pålandsvind). Ved berekning av kotehøgd må det takast omsyn til stormflo, havnivåstigning og bølgjeoppskylling. Vi har sidan det er veg mellom fjorden og utbyggingsområda samtidig som det er enkle tiltak som er naudsynt for å avgrense effekten av bølgje, ikkje teke omsyn til effekten av bølgjeoppskylling. Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap (DSB) har utarbeidd temarettleiar om havnivåstigning og stormflo. I Aurland kommune er havnivåstigninga med klimapåslag rekna til 60 cm og stormflo (200-års returintervall) og havnivåstigning rekna til 212 cm over NN1954 (kote null). Høgda med kartgrunnlag NN2000 er 205 cm over kote null. Planområdet er bratt. Området som er sett av til bygg og anlegg ligg over kote + 3. Det er veg mellom utbyggingsområde og fjorden. Området er plassert så høgt at det er lite sårbart i forhold til stormflo og havnivåstigning. 03 Side 15 av 25
Ekstremnedbør - stor nedbørsmengde på kort tid Store nedbørsmengder rammar Vestlandet årleg, utan at det fører til større skader på materielle verdiar. Klimastatistikk syner at årsnedbøren på Vestlandet har auka med bort i mot 20 % dei siste 100 åra. Det same gjeld for landet som heilskap. Auken varierer likevel mykje innanfor fylket. Dette kjem av endringar i vindstraumar som gjev store utslag på nedbørsmengda lokalt. I snitt ventar vi auke på om lag 20 % framt til 2100 samanlikna med perioden 1961 1990. Ekstremnedbør førekjem sjeldan. Kor store mengder som skal til for at det oppstår alvorlege problem, vil variere. Generelt kan 70 mm nedbør på ein time reknast som ekstremt. Slike mengder vil ofte medføre store konsekvensar i form av overfløyming og utrasing av lausmassar i dei områda som vert råka. Figur 3.1: Aktsomheitsområde flaum. Målestasjonen på Aurlandsvangen syner normal årsnedbør på 685 mm. Mesteparten av nedbøren kjem på hausten. Høgste målte døgnnedbør er på 52 mm. Statistiske ekstremveranalyser syner at døgnnedbøren kan nå 70 mm i løpet av ein tusenårsperiode. På aktsomheitskart er det registrert ein grov (Kvennagrovi) nord for planområdet. Den går gjennom bustadområdet nor for planområdet. Sør i planområdet passerer Linddøla. Der Linddøla passerer Skjerdalsvegen er det etablert stikkrenne på 600 mm. I tillegg er det etablert 4 andre stikkrenne innanfor planområdet der vatn vert leda ut av området. Desse har ein diameter som varierer mellom 300 og 400 mm. Linddøla er ikkje markert som aktsomheitsområde. Nedbørsfeltet er bratt, men det er ikkje markerte retningsendringar på elva. Nedbørsfeltet til Linddøla er på 0,7 km 2. Feltet strekker seg frå planområdet i sør og oppover til Svarteberg. Middel tilsig i 1961 1990 er på 20,1 l/s pr km 2. Berekningar teke ut frå NEVINA syner for Linddøla flaumverdiar for (Q200) 200-årsflaum på 1,3 m 3 /s. Med klimapåslag på 40 % kjem ein ut med 1,9 m 3 /s. I Nasjonal vegdatabank er det opplyst at stikkrenna under vegen er på 600 mm. Gjennom arbeidet med planen for Ty del 2 vart det registrert ein mindre bekk sør or bustadområde. Det vart ikkje identifisert at bekken ville skape spesielle utfordringar [1.5.2]. Ssystem for handtering av overflatevatn i område er føresett dimensjonert for å ta unna vatn. Det vil verte ivareteke gjennom vidare arbeid med prosjektering. Området er på bakgrunn av data i høve nedbør og forventningar om klimaendringar, vurdert som lite sårbar i høve stor nedbørsmengde. Trafikkfare Det er etablert fortau frå sentrum til bustadområdet. Denne tryggar godt samband frå området og inn mot sentrum. Det er ikkje registrert ulykker langs fylkesvegen eller den kommunale vegen gjennom planområdet i Nasjonal vegdatabank. 03 Side 16 av 25
Vegen gjennom område er smal med bustader tett inn til vegen og kort avstand mellom avkøyrslene. På kortare del av strekka er stigningstilhøva utfordrande (12 %). Sideanlegg på den sørlege delen manglar. Smal veg og eit trangt kryss i nord gjer at spesielt krysset i nord er utfordrande å komme gjennom for større køyretøy. Figur 3.2: Sporingskurve for krysset mot fv 242 i nord. Sporingskurva syner sporing for liten lastebil (mot nord) og liten lastebil (mot sør) Figur 3.3: Sporingskurve for krysset mot fv 242 i sør. Sporingskurva syner sporing for liten lastebil i begge retningar. Tilgjenge med bil er tilfredsstillande gjennom kryssa, men tilgjenge for lastebil inn og ut av området krev både tilkomsten i sør og nord. Utforminga og funksjonen til vegen som tilkomst til avgrensa tal bustader vil avgrense trafikken. Samla vil det verte opp mot 25 bueiningar, medrekna eksisterande som har tilkomst via vegen gjennom området. Årsdøgntrafikken i feltet/området vil ligge på mellom 90 og 125 turar. Av dette vil den nyskapte trafikken vere på mellom 20 og 35 turar. Det er både færre einingar og mindre trafikk enn det som er vanleg i tilkomstvegar i bustadfelt. Transportøkonomisk institutt (TIØ) har laga ei oversikt over hendingsfrekvens for vegar av ulik kategori i Noreg. Generelt har riksvegar lågare ulykkesrisiko enn fylkesvegar og kommunale vegar. Hendingsfrekvensen er generell høgare i område med middels tett busetnad enn i strøk med spreidd utbygging/busetnad. Det er lite variasjonar mellom ulike fylke. Trafikktryggleiksplanen til kommunen syner at Aurland kjem noko dårlegare ut i høve trafikktryggleik enn gjennomsnittet i fylket, men det heng saman med at viktig nasjonal eg går gjennom kommunen. Utforming av veganlegget og mange tilkomstar vil påverke åtferda til både fotgjengarar og bilistar. Det vil sårbarheita. Tilkomsten til området er på bakgrunn av det som kjem i høve vegstandard vurdert som moderat sårbar i høve påkøyrsle av mjuk trafikant. Radon I 2003 vart det gjennomført målingar av radon i Aurland kommune. Resultata syner at 48 % av bustadane har ein radonkonsentrasjon på over 200 Bq/m2. 29 % av bustadane ligg over 400 Bq/m2. 03 Side 17 av 25
Alle noverande og framtidige utbyggingsområde (areal sett av til bygg og anlegg med underformål) ligg innanfor faresone radon. Forskrift til plan- og bygningslova legg til grunn at det ved nybygg skal leggast til grunn at det kan vere radon i grunnen. Tetting og ventilasjon skal dimensjonerast deretter. Krav går fram av 13-5 i teknisk forskrift. Områda sett av til bygg og anlegg med underformål er ut frå at tiltak er føresett gjennomført ved utbygging, vurdert som lite sårbart i høve radon. Framkome for utrykkingskøyretøy Frå Aurland brannstasjon er det innsatstid på under 10 minutt. Dei som skal ev. bu i området er antatt å ikkje ha behov for assistert rømming. I forskrifta om organisering og dimensjonering av brannvern er kravet til innsatstid 20 minutt. Gjennom detaljprosjektering er det føresett at det vert etablert brannuttak. Kommunen har brannbil med14.000 liter vatn, samt ein mindre bil med 1.800 liter vatn. Vegen gjennom området er smal med trange kryss. God tilgjenge for utrykkingskøyretøy, føreset både tilkomst via tilkomstane nord og sør i feltet. Området er vurdert som lite moderat sårbart i høve framkomme for utrykkingskøyretøy. Representative uønska hendingar Med utgangspunkt i fareidentifikasjonen og sårbarheitsvurderinga er følgjande representative og vedtaksrelevante uønska hendingar i høve trafikktryggleik valt ut for nærmare vurdering: 1) Påkøyrsel av mjuk trafikant på tilkomstvegen 2) Framkomme for utrykkingskøyretøy 03 Side 18 av 25
HENDING 1: Påkøyrsel av mjuk trafikant på tilkomstveg Drøfting av sannsyn Årsak til hendinga kan vere tap av kontroll, køyretilhøve, teknisk tilstand køyretøy, sikt, kurvatur, stiging, kryss/avkøyring, blanda trafikk, skuleveg m.m. Nasjonal statistikk indikerer at kvar 10. ulykke er påkøyrsle av mjuk trafikant. Planen regulerer det etablerte fortauet langs Skjerdalsvegen (fv242), legg til rette for utbetring av tilkomstvegen gjennom området og krysset i nord. Langs tilkomstvegen er det mange avkøyrsler. Spesielt ved det nordre krysse er det eit udefinert trafikkbilde med kryss mot fylkesvegen og avkøyrsler til fleire bustadeigedommar. I tillegg fungerer delvis vegen som manøvrerinsareal for trafikk som skal til og frå etablerte bustader på nedsida av tilkomstvegen gjennom feltet. Med utgangspunkt i ovannemnde er hendinga vurdert som særs sannsynleg, dvs. i gjennomsnitt ei hending oftare enn kvart 20 år. Drøfting av konsekvens Faktorar som påverkar konsekvensar er avstand til personar, type køyretøy, fart og beredskap. I tillegg er det lagt til grun at maks stigning/fall på vegen vert redusert til 10 %. Liv og helse: Dei fleste hendingane av denne kategorien gjev lettare personskader, dvs. liten konsekvens. Stabilitet: Dei fleste hendingane vil ikkje påverke stabilitet, dvs. svært, dvs. ubetydeleg konsekvens Samfunnsverdiar: Stenging av vegen i kortare periode, dvs. liten konsekvens. OPPSUMMERING Sannsyn Konsekvens Risiko Verdi 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Grøn Gul Raud Liv og helse x x Stabilitet x x Samfunn x x Risikoreduserande tiltak: Tydeleg markering av kryssingspunkt mellom vegareal. Fartsregulering 03 Side 19 av 25
HENDING 1: Framkomme for utrykkingskøyretøy Drøfting av sannsyn Framkomme vil kunne vere avgrensa som følgje av for liten plass til manøvrering gjennom kryss, parkerte bilar i veg og manglande vedlikehald. Spesielt i samband med brann vil utfordringa kunne vere aktuell. Ei hending er vurdert som moderat sannsynleg, dvs. i gjennomsnitt sjeldnare enn ei hending pr. 10-100 år. Drøfting av konsekvens Personell er som fører utrykkingskøyretøy er normalt kjende med tilhøva i kommunen utrykkingskøyretøy Liv og helse: Det er regulert veg gjennom området både frå nord og sør. I analysen er det lagt til grunn at utrykkingskøyretøy vil velje tilkomsten utan hindringar. Hending fører til små personskader, dvs. liten konsekvens. Stabilitet: Det er to tilkomstar frå Skjerdalsvegen. Ei hending er vurdert til å få svært liten konsekvens Samfunnsverdiar: To tilkomstar der det er kort avstand mellom dei, gjer at utrykkingstida i svært liten grad vert påverka. Skaden på samfunnsverdiar vil vere avgrensa, dvs. liten konsekvens. OPPSUMMERING Sannsyn Konsekvens Risiko Verdi 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Grøn Gul Raud Liv og helse x x x Stabilitet x x x Samfunn x x x Risikoreduserande tiltak: Tilgjenge til område via to tilkomstar. 03 Side 20 av 25
Konklusjon og framlegg til risikoreduserande tiltak Analysen har hatt som formål å gje ei brei, overordna, representativ og vedtaksrelevant framstilling av risiko for tap av verdiar knytt til liv og helse, stabilitet og materielle verdiar. Planområdet framstår generelt, med dei tiltaka som er føresett gjennomført i framlegget til reguleringsplan, som lite til moderat sårbart. Det er identifisert følgjande risikoreduserande tiltak: Fare Påkøyrsel av mjuk trafikant på tilkomstveg Ekstremnedbør og handtering av overflatevatn Framkomme for utrykkingskøyretøy Kjemikalieutslepp Sårbarheits- og risikoreduserande tiltak Tydeleg markering av kryssingspunkt mellom ulike vegareal/tilkomstar, og fartsregulering. Forventningar om periodevis ekstremnedbør krev lokale og gode løysingar for handtering av overvatn. Det er føresett ivareteke gjennom detaljprosjektering av dei tekniske anlegga og utforming av området, samt trygging av naudflaumvegar. Tilgjenge til område via dei to etablerte tilkomstane må tryggast. I samband med anleggsverksemd må det iverksettast sikker drift av maskiner og køyretøy for å unngå hendingar som fører til akutt forureining. 03 Side 21 av 25
Kjelder Styrande dokument Ref. Tittel Dato Utgjevar 1.4.1 NS 5814:2008 Krav til risikovurderinger 2008 Standard Norge 1.4.2 Forskrift om tekniske krav til byggverk (Byggteknisk forskrift TEK 10). FOR-2010-03-26-489 1.4.3 Lov om planlegging og byggesaksbehandling (plan- og bygningsloven) 2010 Kommunal- og regionaldepartementet 2008 Miljøverndepartementet 1.4.4 Brann- og eksplosjonsvernloven 2002 Justis- og beredskapsdepartementet 1.4.5 Storulykkeforskriften 2005 Justis- og beredskapsdepartementet 1.4.6 Forskrift om strålevern og bruk av stråling 2010 Helse- og omsorgsdepartementet 1.4.7 Samfunnssikkerhet i arealplanlegging 2011 Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap 1.4.8 Samfunnssikkerhet i plan- og bygningsloven 1.4.9 NVEs retningslinjer nr. 2-2011: Flaum og skredfare i arealplaner 1.4.10 Retningslinjer for Fylkesmannens bruk av innsigelse i plansaker etter plan og bygningsloven 1.4.11 StrålevernInfo 14:2012 Radon i arealplanlegging 1.4.12 Havnivåstigning og stormflosamfunnsikkerhet i kommunal planlegging. 1.4.13 Økt sikkerhet og beredskap i vannforsyningen - Veiledning 1.4.14 Retningslinjer for risikoakseptkriterier for skred på veg, NA-rundskriv 2014/08. 2011 Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap 2011 Norges vassdrags- og energidirektorat 2010 Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap 2012 Statens strålevern 2016 Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap 2009 Mattilsynet m.fl 2014 Statens vegvesen 03 Side 22 av 25
Grunnlagsdokumentasjon Ref. Tittel, skildring Dato Utgjevar 1.5.1 Reguleringsplan for Ty 2018 Norconsult 1.5.2 Risiko og sårbarheitsanalyse for Ty del 2 2016 Aurland kommune 1.5.3 Risiko og sårbarheitsanalsye for Ty 2211 Aurland kommune 1.5.4 Risiko og sårbarheitsanalyse for gangog sykkelveg mellom Ytstebøen og Høydalen 1.5.5 Skredkartlegging Aurland kommune Identifikasjon av trygge områder ut frå eksisterande faresonekart og historikse skredhelndelser 1.5.6 Ekstremnedbør og klimatilpasning i kommuner. Arurland og Luster kommune. Utfordringer knytt til klimaendringer. (20150084-04-R) 1.5.5 Veileder for kartlegging og vurdering av skredfare i arealplaner 1.5.6 Veileder for vurdering av områdestabilitet ved utbygging på kvikkleire og andre jordarter med sprøbruddegenskaper 1.5.7 GIS i samfunnssikkerhet og arealplanlegging 1.5.8 Håndtering av havnivåstigning i kommunal planlegging 2010 Aurland kommune 2012 NGI 2016 NGI/Aurland kommune 2011 Norges vassdrags- og energidirektorat 2011 Norges vassdrags- og energidirektorat 2011 Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap, FM Rogaland, FM Hordaland, FM Sogn og Fjordane, Statens kartverk 2015 Klimatilpasning Norge 1.5.9 Klimahjelperen 2015 Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap 1.5.10 Forvaltningsstrategi om magnetfelt og helse ved høyspentanlegg 2005 Statens strålevern 1.5.11 Åpen trusselvurdering 2017 Politiets sikkerhetstjeneste 1.5.12 Offisielle kartdatabaser og statistikk Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap, Norges vassdragsog energidirektorat, Norges geologiske undersøkelse, Statens vegvesen, Miljødirektoratet, Statens strålevern, Riksantikvaren, Statens kartverk, m.fl. 1.5.13 Kommuneplan for Aurland kommune Arealdelen 2009 Aurland kommune 03 Side 23 av 25
Informantar Ref. Namn 1.6.1 Ingunn Bårtvedt Skjerdal Aurland kommune Plansjef 1.6.2 Reinhardt Sørensen Aurland kommune Brannsjef og leiar teknisk 1.6.3 Steve Elgåen Aurland kommune Rådgjevar 03 Side 24 av 25
Vedlegg: Plankart 03 Side 25 av 25