Rapport 2012 Klepp og Time kommunar Samlet omfang: Inntil 5 A4-sider, ekskl. punkt 10 (dokumentasjon av eksempelprosjekt)

Transkript

1 Rapport 2012 Klepp og Time kommunar Samlet omfang: Inntil 5 A4-sider, ekskl. punkt 10 (dokumentasjon av eksempelprosjekt) Disposisjon Kommentarer 1. Innledning Time og Klepp kommunar er ressurskommunar i regjeringa sin handlingsplan for universell utforming , tiltak K1. Kommunane var også parkommunar i forrige handlingsplan, , tiltak Bu31. Klepp og Time har laga eigen handlingsplan for 2012 som skal vera med å oppfylla felles prosjektplan. 2. Organisering og forankring Prosjektet er organisert med felles prosjektleiar i 35 % stilling ( i 2012) Det er etablert arbeidsgruppe med følgjande funksjonar: Kommunalteknikk, byggesak, plan, eigedom, helse, vedlikehald park og eigedom og ein brukarrepresentant frå kvar kommune, valt av Rådet. I tillegg har det vore med representantar frå fylkesmann og prosjektleiar for pilotfylket Rogaland, tilsaman 11 personar. Husbanken sin representant har delteke ved behov. Det er etablert ei styringsgruppe med to politikarar og to frå administrasjonen, ein frå kvar kommune. Arbeidsgruppa har hatt møte ein gong pr månad, medan styringgruppa har hatt møte 3-4 gonger pr år. Begge kommunar har hatt god deltaking på konferansar i regi av K1 tiltaket. Det er bestemt at ein av kommunalsjefane skal delta på samlingar i regi av K1 tiltaket, for å sikra forankring på leiarnivå. Kommunalsjef har og hatt innlegg på nasjonal samling, på Gardemoen i januar. Begge kommunar har universell utforming som tydeleg verdi i nyleg vedtekne kommuneplanar. Time har eigne retningsliner for universell utforming i kommuneplanen. Rapport 2012 vert lagt fram for politikarane til orientering. 3. Metode Prosjektet «universell utforming» har heilt sidan starten i 2006 vore organisert etter sektoransvarsprinsippet. Prosjektleiar har arbeid etter følgjande prinsipp: Bevisstgjering. Få ei forståing administrativt, politisk, blant tilsette og i byggjebransjen for begrepet universell utforming Kompetanse / informasjon. Auka kompetanse i organisasjonen og hos samarbeidspartnarar har hatt høg prioritet. Vi har i 2012 gjennomført to frokostmøte med god deltaking (90 og 50 deltakarar). Vi har gjennomført K5 kurs i alle kommunar i Rogaland, med unntak av fire Konkrete prosjekt. I 2012 har vi hatt fokus på mellom anna Sansehage ved Kleppheimen, Kvernaland omsorgsenter som er under planlegging, og ombygging/nybygg ved Bryne Kro og Hotell. Sansehagen er nærmare omtala under punkt Oppnådde resultater Strategien universell utforming er godt forankra politisk, administrativt og i overordna planar i begge kommunar. Kompetanse og bevissthet rundt universell utforming er god i begge kommunar, og er integrert i ordinær drift. 5. Økonomi Klepp/Time har fått kr i støtte frå MD i I tillegg har vi fått kr i kompetansetilskot frå Husbanken (sjå omtale i punkt 6).

2 Kommunane har brukt midlene til å løna felles prosjektleiar i deltidsstilling og til kompetansehevande tiltak. Lite er brukt til direkte tiltak. Ubrukte midler er overført til 2013, slik som føregåande år. Viser til meir detaljer i økonomisk rapport pr Gevinstrealisering Målgruppe kommunar: Klepp kommune har brukt sine lokale erfaringar med universell utforming til å starte eit prosjekt saman med sin vennskapskommune i Bosnia. Tittel på prosjektet er: Trygt og tilgjengeleg lokalsamfunn. Prosjektet 3-årig og støtta av Utanriksdepartementet med kr Målet er ein trygg og robust kommune, utforma slik at flest mogleg skal kunne delta på alle areaner. Det er eit kompetanseprosjekt, der læring er i fokus. Grunnpilarane i prosjektet har vore dei same som for pilot/ressurskommunane Klepp og Time: bevisstgjering, kompetanse og informasjon, og konkrete prosjekt. I 2012 avslutta vi pilotkommuneprosjektet i Rogaland, eit samarbeidsprosjekt mellom ressurskommunane Klepp og Time, Rogaland fylkeskommune og fylkesmannen i Rogaland. I 2010 fekk vi 6 nye pilotkommunar i Rogaland. Vi brukte skjønsmidler frå fylkesmannen i dette prosjektet, og vedlagt rapport omtalar prosjektet frå oppstart i Vi ser nå at alle desse seks kommunane arbeidar aktivt og målretta for å setje universell utforming på dagsordnen i sine kommunar. Målgruppe private entreprenørar uteområde: Vi har hatt frokostmøte der tema var universell utforming i utomhusanlegg. Samarbeid mellom 3 kommunar og representantar frå bransjen. Her hadde vi workshop, med mange gode innspel og diskusjonar, og oppsummering vart sendt til alle deltakarane i etterkant. Dette seminaret skal følgjast opp i 2013 med nytt frokostmøte og studietur til Kristiansand. Vi har fått kompetansetilskot frå Husbanken til desse arrangementa. Dette seminaret har ført til at kommunane som deltok, ser på sine normalar for utomhusanlegg og om dei på ein god måte ivaretek universell utforming. Det har vore og er stor byggjeaktivitet i kommunane på Jæren dei siste åra. Kunnskap om universell utforming, samt bevisstgjering på nytt lovverk, har gjort at nye byggeprosjekt og ombygging / rehabilitering har teke omsyn til universell utforming ved planlegging. Dette vil spare kommunane for store utgifter når forskrift om ombygging av eksisterande bygg kjem. Prosjektet har ført til utvida samarbeid mellom ulike avdelingar, og tilført ny kunnskap. Brukarmedverknad i regi av Senior og Brukarråd i begge kommunar har og tilført kommunane ny kunnskap. Å jobbe to kommunar saman om denne type prosjekt, har gitt gevinst. Felles kompetanseheving, frokostmøte der byggebransjen har vore viktige deltakarar og felles politiske saker har gitt oss større tyngde enn om vi skulle vore kvar for oss. 7. Endringer og tillegg Klepp/Time har for eksempel gjennomført K5 i mest alle kommunar i Rogaland, saman med samarbeidspartnarar. Dette fekk vi til, sidan vi samarbeida med andre (Husbanken, Fylkesmann og Fylkeskommune) Pilotkommuneprosjektet i Rogaland ( sjå punkt 6) er også noko som har kome i tillegg. Vedlagt rapport syner at det har vore eit kjekt og spennande prosjekt.

3 8. Prosjektfaglig evaluering Prosjekt «universell utforming» er godt organisert med styringsgruppe, arbeidsgruppe og prosjektleiar. Samarbeid med fylkeskommune og fylkesmann er godt og har hatt betydning for arbeidet. Det same har samarbeidet med Husbanken. Prosjektorganiseringa har bidrege sterkt til at universell utforming er godt forankra i begge kommunar. Klepp/ Time hadde ein evaluering av prosjektet i arbeidsgruppa i desember Her er litt av det som kom fram: Kva har vore bra: Implementering og forankring administrativt og politisk Har spelt på lag med utbyggarar og byggenæringa Universell utforming har vore synleg både blant politikarar, administrasjon og i organisasjonen, og blant utbyggarar og byggenæringa Kvifor har dette vore bra: Engagerte og tydelege personar i arbeidsgruppa Engagert og tydeleg prosjektleiar, med avsett tid Arbeidsgruppa har hatt gode talsmenn inn i sine respektive avdelingar Tverrfagleg arbeidsgruppe, med ulik bakgrunn, har gitt læring og vist korleis uu fungerer i praksis Sentrale politikarar har vore med i arbeidet i heile perioden, det same gjeld administrasjonen Politikarane har vore interessert i temaet Det har vore stor interesse blant rådgjevarar og utbyggjarar, det har vore positivt for arbeidet. Satsing på kompetanse har vore bra To kommunar som samarbeida har vore bra. Det har utfordra oss og vore med å sikra kontinuitet Vi har våga å prøve og feile Vi har lært mykje av alle befaringane vi har hatt. Brukarrepresentantar har vore med heile tida Gode møte og god mat har gitt oss tid til å bli kjent Dette oppsummerer på ein god måte prosjektet og organiseringa, og kva vi har lukkast med og kvifor. 9. Dokumentasjon Sansehage ved Kleppheimen er prosjektet frå Klepp og Time i Sansehagen vart opna vår Det er eit gammalt uteområde ved Kleppheimen som har blitt oppgradert. Sansehagen framstår som eit svært vellykka prosjekt. Den er funksjonell og fin å sjå på. Ein har teke med jærske element, som steingardar og har laga ly for vind og regn, som det er ein del av på Jæren. Sjå vedlagt rapport med bilete for meir informasjon.

4 2012 Sansehage Kleppheimen Anne Reidun Garpestad Ressurskommune universell utforming Klepp og Time

5 Sansehagen ved Kleppheimen Sansehagen vart opna vår Det er eit gammalt utområde ved Kleppheimen som nå har fått ei skikkeleg oppgradering. Kleppheimen er ein institusjon for eldre, og det er knytta ei aktivitetsavdeling til institusjonen. Sansehagen ligg rett ut av aktivitetsavdelinga. Sjå skisse side 6. Planlegging Prosjektet starta i Landskapsarkitekten fekk innspel frå tilsette på Kleppheimen, samt innspel frå rapport «Sansehage Kleppheimen», sjå under. Kommunen sitt krav til universell utforming skulle og ivaretas. Hausten 2010 vart det laga ein rapport til prosjektet «Sansehage Kleppheimen». To tilsette i Klepp kommune, HegeSkotheim, arealplanleggjar og Kjell Stangborli, prosjektleiar kommunal eigedom, gjekk på vidareutdanning i universell utforming ved NTNU. Oppgåva dei skreiv i samband med studiet omhandla sansehage ved Kleppheimen Sansehagen hadde ein kostnadsramme på 3,6 mill. Med bru og lysthus, som kom i tillegg til opprinneleg kalkyle, vart budsjettet på 4,6 mill. Arbeid med sansehagen var ein del av eit større rehabiliteringsarbeid på Kleppheimen. Totalkostnad var over 10 mill. Kommunen fekk tilskot frå Husbanken til sansehagen på mill, dvs 30 % av budsjett. Tilskotsrammen er auka til 40 % i 2012,så det kan evt bli noko meir tilskot når rapport er sendt Husbanken. Val av materiale. Vindavskjerming er utført av nett i rustfritt stål, ei løysing som fungerer bra i forhold til demping av vind. Dette materialet, som er gjennomsiktig, gjer at hagen framstår open, samstundes som den er skjerma. Asfalt er brukt som underlag i gangsonen, og marktegl er brukt som naturleg leieline og avgrensing mellom gangsone og møbleringssone. Det er og marktegl ved sittegruppe. Det er mange benkar med armlen og ryggstø, og med god sitjehøgde. Borda kan det trillast rullestol under. Belysninga skulle ikkje blenda. Det er difor berre låge lyktastolpar. Lys på gangbru er integret i rekkverket Betre adkomst frå 2. etg til hagen var eit viktig poeng. Brua har gort dette mogleg, samstundes som brua gjer evakuering ved f eks ved brann enklare. 1

6 Hagen skulle vera skjerma, samtidig som det skulle opplevast open. Porten er difor trekt litt tilbake slik at den mindre synleg. Hagen er inngjerda på ein diskret måte. Hensikten er å kunne skjerme, utan at det vert opplevd som eit «fengsel». Det er eit lysthus midt i hagen, avskjerma med tak og netting i veggene. Det er og laga til ein pergola ved sitjegruppene, som skal få tak av plantar når dei veks til. Eit viktig punkt for brukarane ved Kleppheimen var opphøgde plantekassar. Det skulle vere enkelt for alle å lukte på eller plukke med seg ein blomst eller ein krydderkvast. Fleire utvendige elektriske punkt var og viktige, slik at f eks vaffelsteiking lett kunne organiserast, utan lange skøyteleidningar. For å skape identitet til Jæren og det som beburarane ved Kleppheimen er vane med frå sin bustad, er det sett opp steingarder som skille, samt kjente frukttre og bærbuskar. Resultat Her er eit oversiktsbilete. Her var det før ein skråning kledd med ein stor hekk. Det er mogleg å gå ei lita rundløype. Den er ikkje heilt flat, men litt opp og ned, ikkje meir enn at det fungerer bra for rullator og rullestol. Gjer hagen og turen litt meir spennande. 2

7 Det er mange benkar langs «løypa», som gir kvilemoglegheiter undervegs. Benkene er høge og med armlen. Det er gode kontrastar mellom gangsone og møbleringssone. Bilete over viser brua midt i hagen. Den vart laga for at bebuarane i 2. etg skulle kunne koma rett ut i parken, og ikkje måtte bruke innvendig heis/trapp. Brua fungerer som eit fint element i hagen, samtidig som det gir støtte for levegg i stål. Samtidig vil brua ha ein viktig funksjon ved evt evakuering. 3

8 Det er sett inn fleire gjennomsiktige leveggar av stål. Dei fungerer som vinddemparar, samtidig som det delar hagen opp i fleire «rom» Over er det bilete av Lysthuset, som er skjerma både for vind og regn. Gode benkar er det mange av. Det er brukt mykje steingardar, som er ein viktig del av den jærske identitet. Skapar gjennkjenning for bebuarane. Det var fleire opphøgde bed, med ulike krydderurter. Desse blir brukt i matlaging på kjøkkenet. Dei er også gode å berre lukte på. Det er i tillegg planta bærbuskar og frukttre i hagen. Det er og laga ein pergola, med slyngplantar som skal vekse opp og gi skjerming for sol og regn. 4

9 Vegen slynger seg fint oppover, og ein ser tydeleg gang og møbleringssoner. Dersom ein vil utvide turen, kan ein gå rundt bygget. Det er sett inn bord som rullestolar kjem innunder. Det er mange utvendige elektriske kontaktar. Det gjer det enkelt f eks å steike vafler ute. Ein treng ikkje lange skjøyteledningar. Materialvalet gir ein varmt uttrykk. Det fungerer bra med svart asfalt, røde teglheller og grønt gras. Ein har unngått at alt vart grått, slik som ein ofte kan oppleve med andre type materiale. Det er valt allergivennlege tre, blomster og planter. Det er forholdvis lite med plen, og den er ikkje lagt inn til bygget. Høgast på ynskjelista nå står ei bålpanne, til å steike på og koke kaffe. Sansehagen framstår som eit svært vellykka prosjekt. Den er funksjonell og fin å sjå på. Ein har teke med jærske element, som steingardar og har laga ly for vind og regn, som det er ein del av på Jæren. Til tross for ein kald og regnfull sommar i år, har hagen blitt mykje brukt. Kontaktpersonar: Anne Reidun Garpestad, prosjektleiar universell utforming Klepp og Time kommune Anne.reidun.garpestad@time.kommune.no Arne Ove Teigen, byggje og prosjektleiar Klepp kommune arne.ove.teigen@klepp.kommune.no 5

10 6

11 2012 Rapport skjønstilskot 2010 Anne Reidun Garpestad Prosjektleiar universell utforming Klepp og Time kommune

12 Rapport bruk av skjønstilskot 2010 Viser til søknad om skjønstilskot frå Klepp og Time kommune, datert , og svar på søknad datert Time og Klepp kommune fekk tildelt kr til eit kommuneprosjekt for etablering av eit nettverk av nye pilotkommunar innan universell utforming. Time og Klepp har vore pilotkommunar, nå ressurskommunar, i nasjonal handlingsplan for universell utforming, og skal vidareføre erfaringane til andre kommunar. Midla er brukt til løn til prosjektleiar i Klepp/Time slik som skissert i søknaden. Ressurskommunane Klepp og Time, saman med Rogaland fylkeskommune og fylkesmannen i Rogaland etablerte prosjektet «nye pilotkommunar» i 2009 Prosjektgruppa har vore samansett slik: Linda Nilsen Ask, Rogaland fylkeskommune, prosjektleiar for pilotfylke Rogaland Berit Orheim, fylkesmannen (fram til mars 2012) Anne Reidun Garpestad, prosjektleiar Klepp/Time Formål med prosjektet: 1. Inspirere og begeistre nye kommunar til å arbeide målretta med å implementere universell utforming som strategi for kommunal planlegging 2. Bistå nye kommunar i forhold til kompetanseheving 3. Kunnskap - og erfaringsdeling Gjennomføring: 1. Det vart sendt ut invitasjon til alle kommunar i Rogaland i forhold til søknad om å bli pilotkommunar i universell utforming, datert Prosjektgruppa arrangerte samling 9. mars 2010 for alle interesserte kommunar. Her deltok i alt om lag 70 personar frå mange kommunar. Innlegg frå samlinga finn ein på På denne samlinga vart det mellom anna informert kva vi ville leggja vekt på i søknaden. Prosjektgruppa hadde møte juni 2010 for å velje ut aktuelle kommunar. Det var seks kommunar som hadde søkt om å bli pilotkommunar. Alle hadde gode søknadar og vi valde alle kommunane som hadde søkt. Det var: Gjesdal, Tysvær, Eigersund, Sandnes, Randaberg og Sauda. Det var ein god geografisk spredning, og ein god blanding av små og store kommunar.

13 3. Prosjektgruppa hadde «Kick-off» samling med pilotkommunane i Sandnes. Her var prosjektleiinga i Miljøverndepartementet, Einar Lund og Hild Kristin Morvik, med og orienterte om tiltak K1 i Handlingsplan for universell utforming Pilotkommuneprosjektet i Rogaland er ein del av K1 tiltaket. I tillegg hadde kontaktperson frå kvar av dei seks kommunane ein presentasjon av sine tankar og visjonar for universell utforming i sin kommune. Program for samlinga er vedlagt. Einar Lund Deltakarar 4. Prosjektgruppa hadde vidare samling for alle kontaktpersonar i Sauda Program er vedlagt. Dei fleste kom seg fram, til tross for «heftig vinterver». Rådmann i Sauda starta samlinga, og refererte mellom anna til pågåande kommune-planarbeid og forankring av universell utforming der. Dei fleste i tverrfagleg uu-gruppe i Sauda var med på samlinga, saman med kontaktpersonar frå dei fem andre kommunane. Målet for dette treffet var å hjelpe og støtte kontakt-personane og halde prosjektet varmt. Jan Petter Leidland, Eigersund kommune, Berit Orheim, fylkesmannen, Jan- Kåre Ruud, Randaberg kommune og Ingunn O. Bjerkelo, Gjesdal kommune 5. Nasjonal prosjektleiing arrangerte samling for kontaktpersonar i pilotkommunar og ressurskommunar i Trondheim Her bidrog Klepp/Time og Gjesdal kommune med erfaringar frå «Rogalandsprosjektet».

14 Mai Vaage og Torbjørn Sterri, Gjesdal kommune og Kåre Strand, Klepp kommune 6. Nasjonal prosjektleiing arrangerte samling for kontaktpersonar i pilotkommunar, ressurskommunar og nye pilotkommunar på Sola og i Frøyland og Orstad kyrkje mai Prosjektgruppa deltok i arrangementkomiteen. Dette var første gong at dei nye pilotkommunane var med på ei nasjonal samling, og samstundes vart ein del av det nasjonale nettverket. Det var representantar med frå alle seks pilotkommunane. Kontaktperson i Eigersund kommune, Jan Petter Leidland, informerte om «Tilgjengelighetsprisen» i kommunen. Meir informasjon om denne samlinga på 7. Eit av tiltaka i nasjonal handlingsplan for universell utforming er det såkalla K5 tiltaket. Det er eit kompetanseprogram for politikarar og tilsette i kommunar og fylkeskommunar på universell utforming innan plan og bygningslova sitt virkeområde. Kompetanseprogrammet er utvikla av Høgskolen i Bergen på oppdrag frå Direktorat for byggkvalitet. Prosjektleiar i Klepp / Time tok instruktørkurs haust Meir info på 8. Kompetanseprogrammet K5 har vore tilbudt til alle kommunar i Rogaland i løpet av 2011 og Dette har vore eit samarbeidsprosjekt mellom Klepp/Time, Rogaland fylkeskommune og Husbanken Vest. Opplæringa har vore gjennomført slik i sørfylket:: Sauda: mai 2011 Eigersund: 25.08, og 09.11, alt i 2011 Gjesdal: , og 25.11, alt i 2011 v/ prosjektleiar uu i Klepp og Time Sandnes, Sola og Randaberg, Kvitsøy, Rennesøy og Finnøy: Stavanger:

15 Hå, Sokndal, Lund og Bjerkreim: v/ prosjektleiar uu i Klepp og Time, K5 instruktør Mari Bryne frå Time kommune, Husbanken Vest v/ Aina Tjosås og Rogaland fylkeskommune v/ Linda N Ask. Det har vore tilsvarande samlingar i Nord-Rogaland. Der har det vore med andre K5 instruktørar, saman med fylkeskommune og Husbanken. Det har vore godt frammøte til alle kursdagane, og dei fleste kommunane har hatt deltaking frå fleire tenesteområde, f eks teknisk, helse, kultur.det har og vore politikarar og representantar frå Råd for funksjonshemma på kursa. På desse samlinga har vi utfordra ein av kommunane om å kome med eit godt eksempel på universell utforming frå sin kommune. Det har vore spennande og lærerikt. 9. På nasjonal samling for ressurskommunar, pilotkommunar og pilotfylke på Gardemoen var det representantar frå politisk og administrasjon nivå tilstade frå dei fleste pilotkommunane, samt frå ressurskommunane Klepp og Time og Rogaland fylkeskommune. Her er gjengen frå Rogaland samla. Heia Rogaland!!

16 10. Nye pilotkommunar og ressurskommunar har og delteke på nasjonale samlingar på Gjøvik hausten 2011 og i Sarpsborg april Alle dei seks nye pilotkommunane fekk i 2011 kr i støtte til kompetansetiltak i kommunane. Rogaland fylkeskommune bevilga kr , kr kom frå Barne-likestillings- og diskriminerings-departementet og ressurskommunane Klepp/Time bevilga kr som kom frå det nasjonale prosjektet. Kommunane har brukt desse midlene på ulikt vis til å auke kunnskapen om universell utforming. 12. Tilsette i fleire av dei nye pilotkommunane har delteke på kompetansegivande etter og vidareutdanning innan universell utforming. Fleire kommunar har vore med på KS sine studieturar til Barcelona i 2010/ Prosjektet skal avsluttast i Vi hadde siste samling for kontakt-personane , i Eigersund. Sjå vedlagt program. Kommunane vart her bedt om å kome med utfordringar knytta til arbeid med universell utforming i sin kommune, kva ein har lukkast med og gode eksempel. Avslutning på dagen var på Fayancemuseet, som fekk fylket sin tilgjengepris i Jan-kåre Rudd, Randaberg Hege Solvang, Sandnes Mai Vaage, Gjesdal. Marianne Thompsen, Sauda Rådmann Kjetil Helgevold ynskjer velkommen til Eigersund kommune

17 I tillegg til desse meir formelle samlingane, har prosjektleiar Klepp / Time delteke på møte med den enkelte kommune etter behov. Formålet for prosjektet «Nye pilotkommunar i Rogaland» har vore «å skape begeistring, auke kompetansen og dele erfaringar» Program og presentasjonar frå dei omtala nasjonale samlingane er å finna på: Våren 2013 planlegg Rogaland fylkeskommune, saman med KS regionalt, Fylkesmannen i Rogaland og ressurskommunane Klepp og Time ein erfaringskonferanse. Her vil vi prøve å vise gode eksempel frå mange kommunar i Rogaland. Klepp og Time vil takke Linda Nilsen Ask frå fylkeskommunen og Berit Orheim frå fylkesmannen for særs godt samarbeid i dette prosjektet. Fylkeskommunen har mellom anna gitt økonomisk stønad til dei lokale pilotkommunesamlingane. Bryne, 4. oktober 2012 Anne Reidun Garpestad Prosjektleiar par-ressurskommune universell utforming Klepp og Time Vedlegg: Program for samling Program for samling Program for samling