Saksnr Utval Møtedato Regional- og næringsutvalet Løyve i perioden til no i Avslag i perioden til no i

Transkript

1 saksframlegg Dato: Referanse: Vår saksbehandlar: /2015 Lisbeth Nervik Saksnr Utval Møtedato Regional- og næringsutvalet Status akvakulturforvalting og fiskeri per juli 2015 Akvakulturforvalting Vedtak fatta etter akvakulturlova Løyve i perioden til no i Avslag i perioden til no i Akvakultursøknader under behandling Laks og aure i sjø 13 Laks og aure på land (landbasert) 6 Andre arter i sjø 5 Andre arter på land 1 Skaldyr 0 Havbeite 0 * Løyver i perioden er mest lokalitetsklareringar for laks og aure, men kan også vere nye løyver for settefisk av laks og aure + løyver generelt til marine artar og skjell. Det har ikkje vore skrive ut nye løyver for laks og aure sidan førre tildelingsrunde i Lokalitetsklarering kan t.d. vere: geografisk endring av anlegg, at det vert lagt til ein fôrflåte, utviding av MTB på eksisterande lokaliteter m.m. Lakselus Lakselus er ein naturleg parasitt på laksefisk i saltvatn, og er funne i alle havområder på den nordlege halvkule. Lakselus er den vanlegaste parasitten på oppdrettslaks, og ei stor utfordring for oppdrettsnæringa. Omfanget har auka mykje i takt med veksten i oppdrettsnæringa. Meir oppdrettslaks betyr fleire vertar som lusa kan feste seg på, og fleire lus som spreiar seg vidare. Frå 2013 har myndigheitene fastsatt ei maksimalgrense på 0,5 voksen holus per fisk. Lakseselskapa må derfor sørgje for å sette inn tiltak i god tid før dei når denne grensa. Lakselus formeirar seg heile året, men raskare når temperaturen aukar, spesielt på seinsommaren. Lakseselskapa er pålagt å rapportere om lusemengda til Mattilsynet ein gong i veka.

2 Medisinen ein har mot lakselus verkar ikkje like effektivt lenger, fordi lusa har vorte meir motstandsdyktig (reistent). Det gjer det vanskeleg å bekjempe parasitten og halde nivået lågt i oppdrettsanlegga. Tiltak som er satt i gang og som har hatt god effekt er samordna avlusingar i større områder, og bruk av heildekkande presenning i avlusingane. Det vert også jobba aktivt med alternative metodar for avlusing, der det også vert fokusert på metodar retta mot dei tidlege lusestadiane. Fordelen med dette er at den naturlege utviklinga til voksen holus vert broten, og dermed stoppar oppformeiringa av lakselusa. Lakselus status: Den 10. juni hadde fylkeskommunen møte med dei andre sektormyndigheitene innan havbruksforvaltinga. Lakselus var tema, og Mattilsynet hadde fleire presentasjonar. Status for veke 22: 70 lokalitetar har rapportert inn lusetal 15 lokalitetar har over 1 bevegeleg lus (21,4 prosent) 2 lokaliteter har 0,75-0,99 bevegelege lus 1 lokalitet har over 0,5 vaksne holus (1,4 prosent) 1 lokalitet har 0,40-0,49 vaksne holus Førebyggande: 26 lokaliteter har reinsefisk (37,1 prosent) Det er ei stor utfordring i fylke at dei tradisjonelle bademidlane mot lakselus ikkje har god nok effekt. Situasjonen i år vert opplevd som verre enn i fjor, og det vert derfor brukt meir hydrogenperoksid (H 2 O 2 ). Fleire har også gode resultat med bruk av reinsefisk, og det vert også prøva ut andre ikkje medikamentelle metodar. Storfjorden vart eit området der det var fleire lokalitetar med overskridingar våren 2015, der ein opplevde både lus med nedsett følsamheit, auka dødelegheit etter behandlingar og utsett behandling som følgje av sårfisk. Det vart også registrert stor intern smitte, samt korte avstandar mellom anlegga. Data frå eit forskingsprosjekt viser at 28 prosent av all lus kjem frå naboanlegg, 6 prosent er ukjent smitte og 66 prosent er intern smitte. Situasjonen i Storfjorden har betra seg i løpet av sommaren, og Sunnmøre generelt ligg under maksimalgrensa for lus i veke I same periode er det registrert mange overskridingar av maksimalgrensa på Nordmøre og Romsdal, og det er gjort pålegg om utslakting av anlegg på Nordmøre. Mattilsynet har også fått rapportert at situasjonen for villfisken i Romsdalsfjorden, med omsyn på lakselus, er betre enn i fjor. Ved for mykje lus og dårleg beredskap kan Mattilsynet gjere vedtak om utslakting og gje tvangsmulktar. Det viser seg at både behandling og utslakting tek tid, ikkje minst fordi oppdrettarane kan klage på vedtak og få utsett fristen. Dette gjer at situasjonen vert uavklara i lengre periodar. Samtidig veit vi at næringa brukar mykje midlar på avlusingstiltak, og truleg vert det brukt rundt ca. 1 milliard på behandlingar og strategiar for å bekjempe lakselusa. Dei reelle kostnadane kan derimot vere atskillig høgare sidan tap i form av auka dødelegheit under avlusing ofte ikkje vert inkludert i desse berekningane.

3 Følgjande kostnader er kalkulert for dei ulike avlusingane (kjelde: Mattilsynet): H 2 O 2 -avlusing: ca kroner per merd ( for H 2 O 2, resten er leige av båtar, mannskap, utstyr mv). Badebehandling med andre legemidlar: ca kroner per merd. Slice-kur på en «standard Frøya-lokalitet» på sommeren: 2 millionar kroner per merd. Lakselusestatstikk: Noreg Møre og Romsdal

4 Kjelde: Marknad Dei største sjømatmarknadane, etter verdi. Volum i tonn og verdi i mrd. NOK. Januar juli 2015 Januar juli 2014 Volum Verdi Volum Verdi Totalt , ,502 EU , ,514 Danmark 261 3, ,001 Polen 103 3, ,386 Frankrike 81 3, ,170 Storbritannia 84 2, ,145 Nederland 75 1, ,560 Norsk eksport av laks omrekna til rund vekt. Volum i tonn og verdi i mrd. NOK. Januar juli 2015 Januar juli 2014 Volum Verdi Volum Verdi Totalt , ,884 EU , ,803 Polen 83 2, ,956 Frankrike 79 2, ,802 Storbritannia 49 1, ,370 Danmark 47 1, ,562 Spania 40 1, ,158 Norsk eksport av klippfisk. Volum i tonn og verdi i mrd. NOK. Pris som NOK/kg. Januar juli 2015 Januar juli 2014 Volum Verdi Pris Volum Verdi Pris Totalt 47,1 2,117 44,92 49,3 1,661 33,69 EU 17,4 0,913 52,59 15,7 0,578 36,82 Portugal 13,5 0,722 53,57 13,5 0,503 37,15 Brasil 9,7 0,464 47,95 13,0 0,462 35,53 Kjelde: Norges sjømatråd

5 Eksport fersk laks Kjelde: SSB Kommentarar Det har aldri tidlegare vore registrert ein høgare eksportverdi for sjømat som i første halvår av Den samla verdien var på 34 milliardar kroner, som er 1,5 milliardar eller fem prosent meir enn same periode i fjor. Det er også notert ny rekord for juni og juli månad, med høvesvis 5,8 og 5,7 milliardar kroner. For juni er dette ein oppgang på 932 millionar kroner eller 20 prosent, og for juli er auken på 729 millionar kroner eller 15 prosent målt mot same månad i fjor. Per juli er det eksportert sjømat for 39,7 milliardar kroner, ei auking på 2,2 milliardar kroner. Auken vert forklart med at det er høge prisar på viktige artar og produkt, t.d. står laks for over 40 prosent av aukinga i juli. Makrell, klippfisk og fryst torsk er andre artar som har hatt ein god vekst i juli. Norge eksporterte laks for 21,9 milliardar kroner i første halvår. Det er en auke på 3 prosent eller 537 millionar kroner samanlikna med same periode i fjor. I juli vart det eksportert laks for 3,8 milliardar kroner. Dette er ein oppgang på 301 millionar kroner eller 9 prosent frå juli i fjor. Total er det eksportert laks for 25,7 milliardar kroner til no i år. Prisen for fersk heil laks auka frå 40,54 til 44,08 kroner per kilo. Eksporten av fersk torsk, inkludert filet, auka med 240 millionar kroner eller 22 prosent, til en total eksportverdi på 1,4 milliardar kroner i første halvår. For fryst torsk inkludert filet, var det ein nedgang på 134 millionar kroner eller 13 prosent, til en total eksportverdi på 924 millionar kroner. I juli auka eksporten av fersk torsk, inklusiv filet, med 10 millionar kroner, eller 19 prosent til totalt 63 millionar kroner i juli. Stort sett all fersk torsk gjekk til EU. For fryst torsk auka eksportverdien med 46 millionar kroner, eller 34 prosent til totalt 181 millionar kroner. EU er også største mottakar av fryst torsk Eksporten av fersk torsk, inklusiv filet, var på 869 millionar kroner i førte kvartal. Dette er ei auke på 108 millionar kroner eller 14 prosent samanlikna med første kvartal i I mars vart det eksportert fersk torsk, inklusiv filet, for 381 millionar kroner, ein vekst på 124 millionar kroner eller 48 prosent samanlikna med same tid i fjor. Fryst torsk, inklusiv filet, hadde ein eksportverdi på 456 milliardar i første kvartdal, ein nedgang på 196 millionar kroner eller 30 prosent målt mot første kvartal i I mars vart det eksportert fryst torsk, inklusiv filet, for 163 millionar kroner, som er ein nedgang på 24 millionar eller 13 prosent samanlikna med mars i fjor.

6 Klippfiskeksporten auka med 424 millionar kroner eller 29 prosent første halvår, til totalt 1,9 milliardar kroner. I juli auka eksporten med 40 millionar kroner eller 19 prosent, målt til ein total på 251 million kroner. Totalt per juli er det eksportert 2,1 milliardar klippfisk, ein auke på 27,5 prosent samanlikna med same periode i fjor. Eksportvolumet av klippfisk har gått ned med ca. 4,5 prosent i perioden. Norge eksporterte pelagisk fisk for 2,4 milliardar kroner i første halvår av Det er ein nedgang på 12 prosent målt mot same periode i fjor. Sildeeksporten var på 889 millionar kroner, ein nedgang på 32 prosent, medan makrelleksporten var på 856 millionar, ein nedgang på 5 prosent. Den store nedgangen på sild skyldast lågare sildekvotar. I juli auka eksporten av sild med 49 millionar kroner, eller 36 prosent, til totalt 185 millionar kroner. Samtidig auka makrell med 85 millionar, eller 146 prosent, til 143 millionar kroner i juli. Makrelleksporten hadde ein litt treig start på året, men den sterke veksten i juli har ført til at eksporten no er på nivå med dei første sju månadane i fjor. Forslag til vedtak: Regional- og næringsutvalet tek statusrapporten om akvakulturforvalting og fiskeri per juli 2015 til orientering. Ottar Brage Guttelvik fylkesrådmann Bergljot Landstad regional- og næringssjef