Status akvakulturforvalting og fiskeri per september 2015

Transkript

1 saksframlegg Dato: Referanse: Vår saksbehandlar: /2015 Lisbeth Nervik Saksnr Utval Møtedato Regional- og næringsutvalet Status akvakulturforvalting og fiskeri per september 2015 Akvakulturforvalting Vedtak fatta etter akvakulturlova Løyve i perioden til no i Avslag i perioden til no i Akvakultursøknader under behandling Laks og aure i sjø 13 Laks og aure på land (landbasert) 6 Andre arter i sjø 5 Andre arter på land 1 Skaldyr 0 Havbeite 0 * Løyver i perioden er mest lokalitetsklareringar for laks og aure, men kan også vere nye løyver for settefisk av laks og aure + løyver generelt til marine artar og skjell. Det har ikkje vore skrive ut nye løyver for laks og aure sidan førre tildelingsrunde i Lokalitetsklarering kan t.d. vere: geografisk endring av anlegg, at det vert lagt til ein fôrflåte, utviding av MTB på eksisterande lokaliteter m.m. Lakselus Lakselus er ein naturleg parasitt på laksefisk i saltvatn, og er funne i alle havområder på den nordlege halvkule. Lakselusa lever av slim, skinn og blod frå laksen, og ei stor utfordring for oppdrettsnæringa. Omfanget har auka mykje i takt med veksten i oppdrettsnæringa. Meir oppdrettslaks betyr fleire vertar som lusa kan feste seg på, og fleire lus som spreiar seg vidare. Frå 2013 har myndigheitene fastsatt ei maksimalgrense på 0,5 voksen holus per fisk. Lakseselskapa må derfor sørgje for å sette inn tiltak i god tid før dei når denne grensa. Lakselus formeirar seg heile året, men raskare når temperaturen aukar, spesielt på seinsommaren. Lakseselskapa er pålagt å rapportere om lusemengda til Mattilsynet ein gong i veka.

2 Medisinen ein har mot lakselus verkar ikkje like effektivt lenger, fordi lusa har vorte meir motstandsdyktig (reistent). Det gjer det vanskeleg å bekjempe parasitten og halde nivået lågt i oppdrettsanlegga. Det vert derfor jobba aktivt med alternative metodar for avlusing, der det også vert fokusert på metodar retta mot dei tidlege lusestadiane. Fordelen med dette er at den naturlege utviklinga til voksen holus vert broten, og dermed stoppar formeiringa av lakselusa. Lakselus status: Det er ei stor utfordring i fylke at dei tradisjonelle bademidlane mot lakselus ikkje har god nok effekt. Situasjonen i år vert opplevd som verre enn i fjor, og det vert derfor brukt meir hydrogenperoksid (H 2 O 2 ). Fleire har også gode resultat med bruk av reinsefisk, og det vert også prøva ut andre ikkje medikamentelle metodar. Slik situasjonen er no brukar næringa mykje midlar på avlusingstiltak, og truleg vert det brukt rundt ca. 1 milliard på behandlingar og strategiar for å bekjempe lakselusa. Dei reelle kostnadane kan derimot vere atskillig høgare sidan tap i form av auka dødelegheit under avlusing ofte ikkje vert inkludert i desse berekningane. Følgjande kostnader er kalkulert for dei ulike avlusingane (kjelde: Mattilsynet): H 2 O 2 -avlusing: ca kroner per merd ( for H 2 O 2, resten er leige av båtar, mannskap, utstyr mv). Badebehandling med andre legemidlar: ca kroner per merd. Slice-kur på ein stor lokalitet på sommaren (det einaste fôrbaserte lusemiddel som dreper alle stadiar av lus): 2 millionar kroner per merd. Statistikken frå Lusedata.no viser at Møre og Romsdal i veke 39 hadde eit gjennomsnittsnivå (heile fylke) på kjønnsmodne holus på 0,63. Dette er over tiltaksgrensa på 0,5. Det er spesielt lokalitetar på Smøla, Averøy/Frei-området og Julsundet ved Molde som har registrert mange overskridingar av maksimalgrensa i fylket. Sidan lusesmitten i hovudsak avhenger av snittet av kjønnsmodne holus på lokaliteten og antal fisk på lokaliteten, har Mattilsynet gjort vedtak om utslakting på fleire anlegg i desse områda. Tvangsmulkt føl gjerne desse vedtaka. For å betre på situasjonen for oppdrettarane vurderer Mattilsynet i tillegg tilbaketrekking av MTB på fleire lokalitetar for å bidra til eit lågare antall fisk i sjøen dei neste to åra. Samtidig melder Havforskningsinstituttet (HI) om høge lusepåslag på sjøauren i Romsdalsfjordenbassenget. Dette gjeld både andel fisk med lus, og antal lus per fisk.

3 Lakselusestatstikk: Noreg Møre og Romsdal

4 Kjelde: Marknad Dei største sjømatmarknadane, etter verdi. Volum i tonn og verdi i mrd. NOK. Januar september 2015 Januar september 2014 Volum Verdi Volum Verdi Totalt , ,266 EU , ,968 Danmark 329 4, ,725 Polen 136 4, ,388 Frankrike 102 4, ,015 Storbritannia 103 3, ,735 Nederland 102 2, ,002 Norsk eksport av laks omrekna til rund vekt. Volum i tonn og verdi i mrd. NOK. Januar september 2015 Januar september 2014 Volum Verdi Volum Verdi Totalt , ,690 EU , ,643 Polen 111 3, ,797 Frankrike 101 3, ,570 Storbritannia 62 2, ,756 Danmark 65 2, ,066 Spania 52 1, ,509 Norsk eksport av klippfisk. Volum i tonn og verdi i mrd. NOK. Pris som NOK/kg. Januar september 2015 Januar september 2014 Volum Verdi Pris Volum Verdi Pris Totalt 62,9 2,829 45,00 69,7 2,409 34,58 EU 22,9 1,217 53,16 21,0 0,795 37,77 Portugal 18,1 0,974 53,95 18,1 0,690 38,09 Brasil 12,2 0,583 47,72 19,3 0,702 36,45 Kjelde: Norges sjømatråd

5 Eksport fersk laks Kjelde: SSB Kommentarar Hittil i år har Norge eksportert sjømat for 51,8 milliardar kroner. Det er ei auke på 3,6 milliardar kroner eller 7 prosent samanlikna med same periode i fjor. I september månad vart det eksportert sjømat for 6,7 milliardar kroner. Det er ei auke på 11 prosent eller 682 millionar kroner frå september månad i fjor. Den sterke eksporten kan forklarast med at EU kjøper meir laks til høgare priser i norske kroner enn dei gjorde i same periode i fjor. I tillegg har USA kjøpt 32 prosent meir laks så langt i år, og Portugal har kjøpt meir torsk til ein høgare priser samanlikna med same periode i fjor. Sjømateksporten har hatt god hjelp av ein svak kronekurs i Norge den siste tida. Norge har eksporter laks for 33,6 milliardar kroner så lang i år. Det er en auke på seks prosent eller to milliardar kroner samanlikna med same periode i fjor. I september vart det eksportert laks for 4,3 milliardar kroner. Dette er ein oppgang på 780 millionar kroner eller 22 prosent frå september i fjor. Gjennomsnittprisen for heil, fersk norsk laks var i september 41,76 kroner per kilo mot 34,94 kroner i september i fjor. Polen og Frankrike var dei største kjøperane av laks frå Norge i september. For auren har eksporten gått ned med 14 prosent, eller 254 millionar kroner i til no i år. Den totale eksporten av aure hittil i år er på 1,5 milliardar kroner. I september var eksporten av aure på 198 millionar kroner. Dett er ein nedgang på fire prosent eller ni millionar kroner samanlikna med september i fjor. Dei største kjøparane av aure frå Noreg i september var Japan og Canada. Eksporten av fersk torsk, inkludert filet, har til no i år vore på 1,6 milliardar kroner. Dette er ei auke på 22 prosent eller 287 millionar kroner samanlikna med same periode i fjor. I september vart det eksportert fersk torsk, inklusiv filet, for 64 millionar krone. Det er ein vekst på 44 prosent eller 20 millionar kroner samanlikna med september i fjor. For fryst torsk, inkludert filet, har eksporten hittil i år hatt ein nedgang på 10 prosent eller 159 millionar kroner, til en total eksportverdi på 1,4 milliardar kroner. I september vart det eksportert fryst torsk, inklusiv filet, for 150 millionar kroner. Det er ein nedgang på 19 prosent eller 36 millionar kroner samanlikna med september i fjor.

6 Klippfiskeksporten har auka med 424 millionar kroner eller 29 prosent første halvår, til totalt 1,9 milliardar kroner. I juli auka eksporten med 40 millionar kroner eller 19 prosent, målt til ein total på 251 million kroner. Totalt per juli er det eksportert 2,1 milliardar klippfisk, ein auke på 27,5 prosent samanlikna med same periode i fjor. Eksportvolumet av klippfisk har gått ned med ca. 4,5 prosent i perioden. Hittil i år er det eksportert klippfisk for 2,8 milliardar kroner. Det er ei auke på 17 prosent eller 419 millionar kroner samanlikna med same periode i fjor. Eksportert volum falt med 6824 tonn til tonn i same periode. I september vart det eksportert klippfisk for 407 millionar kroner. Det er en nedgang på 10 prosent eller 46 millionar kroner frå september månad i fjor. Norge har eksportert sild, makrell og anna pelagisk fisk for 3,7 milliardar kroner hittil i år. Det er ein nedgang på seks prosent målt mot same periode i fjor. Av dette utgjorde sildeeksporten 1,5 milliardar kroner, ein nedgang på 16 prosent, medan makrelleksporten var på 1,6 milliardar, ein nedgang på sju prosent. I september vart det eksportert sild for 168 millionar kroner, det er same nivå som september i fjor. Ukraina og Polen er dei største marknadane for sild i september. For makrell var eksporten i september 534 millionar kroner, dette er ein nedgang på 28 prosent eller 203 millionar kroner samanlikna med same periode i fjor. Japan og Nederland er dei viktigaste marknadane for makrell i september. Forslag til vedtak: Regional- og næringsutvalet tek statusrapporten om akvakulturforvalting og fiskeri per september 2015 til orientering. Ottar Brage Guttelvik fylkesrådmann Bergljot Landstad regional- og næringssjef