Driftsbudsjett 2012 Utval Møtedato Utvalssak Formannskapet /2011 Kommunestyret

Transkript

1 VESTNES KOMMUNE Arkiv: 151 Arkivsaksnr.: 2011/594 Saksbehandlar: Magne Værholm Dato: Saksframlegg Driftsbudsjett 2012 Utval Møtedato Utvalssak Formannskapet /2011 Kommunestyret Administrasjonssjefen si innstilling 1. Vestnes kommunestyre vedtek driftsbudsjett for 2012 med følgjande hovudtal (alle tal i 1000 kr): Driftsinntekter eksterne Skatt Rammeoverføring Vertskommunetilskott Momskompensasjon Ressurskr. brukarar Tilskott barnehageutbygg 0 Eigedomsskatt Komp eldreutb/skule m.m Finnansinntekter Kalkulatoriske renter Avkastning "kraftfondet" Utbytte VEAS Renteinntekter Sum eksterne inntekter

2 Utgifter Sentraladministrasjon Politisk styring m/næringsoppg Servicekontor, bibliotek, frivilligs Fellesutgifter Kyrkjelege føremål Grunnskule med SFO Barnehage Vestnes kulturskule Kulturtiltak Barne og ungd tenester * Helsevern NAV sosial-kommune Pleie- og omsorg Eigedomsdrift Tekniske tenester Kjøp tenester Tremek Arb. innf. eigedomsskatt Inndekking av underskott Samhandlingsreforma Renter- og avdrag Løns- og prisauke * inkl. barnebustad Resultat Vestnes kommune skriv ut eigedomsskatt etter 2 og 3 i Eigedomsskattelova. 3. I medhald av eigedomsskattelova 3 skriv Vestnes kommunestyre ut eigedomsskatt for 2012 på alle faste eigedommar i heile kommunen. 4. Skattesatsen vert sett til 2 promille for alle eigedommar jfr. Eigedomsskattelova 11, 1. ledd og Det vert ikkje botnfrådrag for bustaddelen i bustadar og fritidsbustadar jfr. Eigedomsskattelova 11, 2. ledd. 6. Det vert innført 2 betalingsterminar jfr. Eigedomsskattelova Ved taksering og utskriving av eigedomsskatt nyttar Vestnes kommune Eigedomsskattevedtekter vedteke i Vestnes kommunestyre , sak KST 11/ Vestnes kommunestyre fritek alle som etter 5 i Eigedomsskattelova har obligatorisk fritak for eigedomsskatt. 9. Vestnes kommunestyre fritek etter 7 i Eigedomsskattelova: a. Eigedom til stiftingar eller institusjonar som har til hensikt å gagne kommunen, fylke eller staten. b. Eigedom som er freda eller har historisk verde, jfr. Fylkesmannen si liste over slike bygg. Eiga liste med oversikt over dei aktuelle eigedommar vert lagt fram for kommunestyret i møte etter nyttår.

3 Saksprotokoll i Formannskapet Behandling: Ordføraren bad om gruppemøte. Etter gruppemøtet vart det lagt fram 2 framlegg til vedtak. Administrasjonssjefen trekte sitt framlegg. (raude tal i framlegga markerer endringar i forhold til adm.sjefen sitt framlegg) Framlegg 1: SP, V, AP, KRF 1. Vestnes kommunestyre vedtek driftsbudsjett for 2012 med følgjande hovudtal (alle tal i 1000 kr): Driftsinntekter eksterne Skatt Rammeoverføring Vertskommunetilskott Momskompensasjon Ressurskr. brukarar Tilskott barnehageutbygg 0 Eigedomsskatt Komp eldreutb/skule m.m Finnansinntekter Kalkulatoriske renter Avkastning "kraftfondet" Utbytte VEAS Renteinntekter Sum eksterne inntekter Utgifter Sentraladministrasjon Politisk styring m/næringsoppg Servicekontor, bibliotek, frivilligs Fellesutgifter Kyrkjelege føremål Grunnskule med SFO Barnehage Vestnes kulturskule Kulturtiltak Barne og ungd tenester * Helsevern NAV sosial-kommune Pleie- og omsorg Eigedomsdrift Tekniske tenester Kjøp tenester Tremek 3 060

4 Arb. innf. eigedomsskatt Inndekking av underskott Samhandlingsreforma Renter- og avdrag Bygdaheim, tilskott 150 Lyntog prosjekt 50 Løns- og prisauke Resultat 50 * inkl. barnebustad 2. Vestnes kommunestyre skriv ut eigedomsskatt etter 2 og 3 i Eigedomsskattelova. 3. I medhald av eigedomsskattelova 3 skriv Vestnes kommunestyre ut eigedomsskatt for 2012 på alle faste eigedommar i heile kommunen. 4. Skattesatsen vert sett til 2 promille for alle eigedommar jfr. Eigedomsskattelova 11, 1. ledd og Det vert ikkje botnfrådrag for bustaddelen i bustadar og fritidsbustadar jfr. Eigedomsskattelova 11, 2. ledd. 6. Det vert innført 2 betalingsterminar jfr. Eigedomsskattelova Ved taksering og utskriving av eigedomsskatt nyttar Vestnes kommune Eigedomsskattevedtekter vedteke i Vestnes kommunestyre , sak KST 11/ Vestnes kommunestyre fritek alle som etter 5 i Eigedomsskattelova har obligatorisk fritak for eigedomsskatt. 9. Vestnes kommunestyre fritek etter 7 i Eigedomsskattelova: a. Eigedom til stiftingar eller institusjonar som har til hensikt å gagne kommunen, fylke eller staten. b. Eigedom som er freda eller har historisk verde, jfr. Fylkesmannen si liste over slike bygg. Eiga liste med oversikt over dei aktuelle eigedommar vert lagt fram for kommunestyret i møte etter nyttår. Framlegg 2: Frp og Høgre Driftsinntekter eksterne Skatt Rammeoverføring Vertskommunetilskott Momskompensasjon Ressurskr. brukarar

5 Tilskott barnehageutbygg 0 Sal av tenester Eigedomsskatt 0 Komp eldreutb/skule m.m Finnansinntekter Kalkulatoriske renter Avkastning "kraftfondet" Utbytte VEAS Renteinntekter Sum eksterne inntekter Utgifter Sentraladministrasjon Politisk styring m/næringsoppg Servicekontor, bibliotek, frivilligs Fellesutgifter Kyrkjelege føremål Grunnskule med SFO Barnehage Vestnes kulturskule Kulturtiltak Barne og ungd tenester * Helsevern NAV sosial-kommune Pleie- og omsorg Eigedomsdrift Tekniske tenester Kjøp tenester Tremek Arb. innf. eigedomsskatt 0 Inndekking av underskott Samhandlingsreforma Renter- og avdrag Løns- og prisauke Resultat 50 * inkl. barnebustad Budsjettet blir godkjent med følgjande endringar: Ingen e-skatt = ingen utgifter til innføring av e-skatt Ingen reduksjon til korpsa (kulturskulen ) Reduksjon BUT, ,- (brukes til korpsa) Sal av tenester, totalt 1,750 mill (parkvesen, brøyting, sentralkjøkken, utleige parkering og utstyr, språkkurs) Fokus på sjukefråværsproblematikk og ei aktiv haldning til arbeidsgjevarpolitikk vil gje betre arbeidsvilkår og auka trivsel for kommunen sine tilsette. Dette er med på å gjere kommunen til ein meir attraktiv arbeidsplass. o Reduksjon sjukefråversutgifter: Pleie og omsorg, minus 2,2 mill Barnehage, minus Grunnskole/ Sfo, minus Barne/ ungdomstenester, minus Organisasjonsendringar i pleie og omsorg, minus 1,5 mill

6 Avrøysting: Framlegget 1 vart sett opp mot framlegg 2: Framlegg 1 fekk 4 stemmer: Sp, Ap, V og Krf Framlegg 2 fekk 3 stemmer: H, Frp Vedtak: Formannskapet legg saka fram for kommunestyret med slik innstilling: 1. Vestnes kommunestyre vedtek driftsbudsjett for 2012 med følgjande hovudtal (alle tal i 1000 kr): Driftsinntekter eksterne Skatt Rammeoverføring Vertskommunetilskott Momskompensasjon Ressurskr. brukarar Tilskott barnehageutbygg 0 Eigedomsskatt Komp eldreutb/skule m.m Finnansinntekter Kalkulatoriske renter Avkastning "kraftfondet" Utbytte VEAS Renteinntekter Sum eksterne inntekter Utgifter Sentraladministrasjon Politisk styring m/næringsoppg Servicekontor, bibliotek, frivilligs Fellesutgifter Kyrkjelege føremål Grunnskule med SFO Barnehage Vestnes kulturskule Kulturtiltak Barne og ungd tenester * Helsevern 8 280

7 NAV sosial-kommune Pleie- og omsorg Eigedomsdrift Tekniske tenester Kjøp tenester Tremek Arb. innf. eigedomsskatt Inndekking av underskott Samhandlingsreforma Renter- og avdrag Bygdaheim, tilskott 150 Lyntog prosjekt 50 Løns- og prisauke Resultat 50 * inkl. barnebustad 2. Vestnes kommunestyre skriv ut eigedomsskatt etter 2 og 3 i Eigedomsskattelova. 3. I medhald av eigedomsskattelova 3 skriv Vestnes kommunestyre ut eigedomsskatt for 2012 på alle faste eigedommar i heile kommunen. 4. Skattesatsen vert sett til 2 promille for alle eigedommar jfr. Eigedomsskattelova 11, 1. ledd og Det vert ikkje botnfrådrag for bustaddelen i bustadar og fritidsbustadar jfr. Eigedomsskattelova 11, 2. ledd. 6. Det vert innført 2 betalingsterminar jfr. Eigedomsskattelova Ved taksering og utskriving av eigedomsskatt nyttar Vestnes kommune Eigedomsskattevedtekter vedteke i Vestnes kommunestyre , sak KST 11/ Vestnes kommunestyre fritek alle som etter 5 i Eigedomsskattelova har obligatorisk fritak for eigedomsskatt. 9. Vestnes kommunestyre fritek etter 7 i Eigedomsskattelova: a. Eigedom til stiftingar eller institusjonar som har til hensikt å gagne kommunen, fylke eller staten. b. Eigedom som er freda eller har historisk verde, jfr. Fylkesmannen si liste over slike bygg. Eiga liste med oversikt over dei aktuelle eigedommar vert lagt fram for kommunestyret i møte etter nyttår.

8 1. Innleiing Innleiing Administrasjonssjefen legg med denne saka fram budsjettframlegg for Vi starta budsjettarbeidet med føresetnad om å Vidareføre det driftsnivå vi har hausten 2011 Innarbeide politiske signal og vedtak som kommunestyret har gjort Ta omsyn til signal og endringar i statsbudsjettet for 2012 Sleppe å føreslå store sparetiltak og strukturendringar i år med nye politikarar Lage eit realistisk budsjettframlegg Administrasjonssjefen hadde også målsetting om å få styrke bemanninga ved Tresfjord trygdeheim, spesielt på kveld, grunna meir pleietrengande pasientgrupper. I tillegg å finne rom for å ta inn att 1,5 mill. kr innan grunnskulen. Det tilsvarar den siste reduksjonen som kommunestyre gjorde når budsjett fpr 2011 vart vedtatt. Politiske signal Av politiske signal og vedtak kommunestyre har gjort og som administrasjonssjefen har innarbeidd i budsjettframlegget vil ein spesielt nemne: Redusert avkastning frå kraftfondet - det skal være børsuavhengig slik at ein kan gå ut av aksjeplassering når ein finn tida rett for det. I praksis betyr det at vi har redusert forventa avkastning frå 6 % til 4 %. Ikkje budsjettere med høgre utbytte frå VEAS enn det styret der gjev signal om. Desse to tiltaka gjev ei mindreinntekt på 3,7 mill. kr i.h.t. budsjettet for Statsbudsjett for 2012 Framlegg til statsbudsjett som regjeringa kom med i oktober var som forventa, utan store overraskingar. Overføringane til kommunane var innanfor den ramma som var lova i kommuneøkonomiproposisjonen i mai. Generelt kan vi nok sei at overføringane ikkje aukar så mykje som utgiftene og vi er avhengig av effektivisering for å klare å holde same tenestenivået som vi har i dag. Det er ikkje statsbudsjettet som er årsak til dei økonomiske vanskane vi har og vil få både i 2012 og dei næraste åra. Vi har lenge visst at overføringane til Vestnes reelt vil gå ned vesentleg grunna stor nedgang i barnetalet.

9 Av nye ting i statsbudsjettet, gjeldande for 2012, er det sjølvsagt samhandlingsreforma som er den store nye reforma. Kjem tilbake til den i eige avsnitt. Nemner ellers Dagtilbud for demens Regjeringa har som mål at kommunane skal innføre ein lovfeste plikt til å tilby dagtilbud til demente innan I 2012 vert det foreslått avsatt øyremerka midlar til etablering (investeringstilskott) av dagaktivitetsplassar. Kostnadane med drift må kommunane dekke sjølv Valfag i grunnskulen, føreslått 1,5 time på 8. trinnet frå haust Dette skal utvidast til å gjelde heile ungdomsskuletrinnet i kommande år. Ingen auke i foreldrebetalinga i barnehagane Endring i kontantstøtta, m.a. fell kontantstøtte til 2 åringar vekk. Dette kan føre til større søkning på barnehageplassar. Auka øyremerka midlar til nye stillingar i barnevern Auka pensjonskostnadar, det er forventa at pensjonskostnadane vil auke i Samhandlingsreforma Samhandlingsreforma er den største reforma som er gjennomført innanfor kommunesektoren på mange år. Nokon vil nok hevde at det er den største reforma, i alle fall innanfor helsesektoren. Det vert to nye lover frå 1. januar Lov om folkehelsearbeid Lov om kommunale helse- og omsorgstenester I hovudsak gjeld reforma Auka grad av pasientbehandling skal skje i kommunane Medfinansiering ved helseforetaka Betaling for utskrivingsklare pasientar som vert liggande på sjukehusa Etablere øyeblikkeleg hjelp-døgntilbud, gradvis oppbygging fram til Hovudpunkta i kommunane sine nye oppgåver er: Medfinansiering av spesiallisthelsetenester, 20 % av somatiske pasientar, gjeld medisinsk behandling og alle aldersgrupper. Operasjonar, fødsler, nyfødtbehandling og kostbare biologiske legemidlar er unnateke. Tak på kr ,- for einskildopphald Utskrivingsklare pasientar som ikkje kommunen klarer å ta tilbake må vi betale kr 4.000,- for pr. døgn. Det er vert å merke seg at det ikkje er ferdigbehandla pasientar, men i mange tilfeller pasientar som vil krevje kommunal institusjonsplass eller heimesjukepleie om dei vert sendt heim. Det vert og føreslått at kommunane frå 2016 skal ha plikt til å ha eit øyeblikkeleg hjelp døgnet rundt. Øyeblikkeleg hjelp i form av kommunal pleie- og omsorgstenester til dei som ikkje har behov for spesialisthelse teneste. (I praksis vil det være legevakt og heimesjukepleie som vurderer om pasienten har behov for kommunal helse- og omsorgsteneste eller om han/ho har behov for spesialisthelsetenester). I åra fram til 2016 vert det lagt opp til at kommunane gradvis skal etablere og byggje opp slikt tilbud. I desse åra vil kommunane få tilskott til å finansiere tiltaket, frå 2016 vil det bli lagt inn i rammeoverføringa til kommunane.

10 Tiltak for å få budsjettbalanse Når vi hadde laga første utkast til budsjettframlegg basert på dei føresetnadane som er nemnt ovanfor fekk vi eit underskott på 13,0 mill. kr. I det vidare arbeid med budsjettframlegget måtte vi velge mellom større strukturendringar eller generelle reduksjonar på alle områder og plukke litt her og der. Vi valte det siste. For i det heile å klare å legge fram eit budsjettframlegg i balanse har ein difor måtte innarbeide m.a. følgjande tiltak: 1 % reduksjon på fast løn for alle sektorar utanom skule Redusert enkeltposter på dei fleste områder Auka gebyr/betalingssatsar Grunnskulen, redusert budsjettet med 1,5 mill. kr, tilsvarar 60 rammetimar I tillegg er det allereie innarbeidd at ungdomsskulen ved Tresfjord skule vert flytta til Helland skule frå hausten 2012 som tidlegare vedteke. Barnehagar, redusert med 0,5 mill. kr. I tillegg er avsatt sum til ekstraassistentar for barn med ekstra behov redusert med kr ,-. Som følgje av desse reduksjonane kan vi også redusere overføringane til private barnehagar med 0,5 mill. kr. Kulturskulen, refusjon frå kor og korps vert auka med kr ,-. Sentraladministrasjonen/fellesutgifter, løyving til ekstrarbeid/konsulenthjelp iforb med planarbeid redusert frå kr ,- til kr ,-. Redusert (utsatt til seinare år) løyving til IKT lisensar, kr ,-. Nav, bruk av ubrukte tilskott frå tidlegare år i staden for å redusere bemanning. Tekniske tenester, forventa redusert pris på energi og mindre snøbrøyting enn siste vinter. Pleie og omsorg, redusert 3 årsverk fordelt på følgjande driftseiningar: Reduksjon Eining årsverk Bu- og habiliteringstenestene (PU) 1,5 Heimetenestene 0,5 Vestnes sjukeheim 0,4 Tresfjord trygdeheim 0,3 Hellandtunet 0,4 Innsparinga utgjer kr ,- i 2012 og 1,3 mill. kr på årsbasis. Viser til meir detaljert omtale og konsekvensar av tiltaka seinare i saka. 3,1 Administrasjonssjefen hadde i utgangspunktet føreslått fleire tiltak (strukturendringar) innanfor grunnskulen for å klare å redusere kostnadane meir. Men ser at det vert praktisk vanskeleg/umogeleg å klare fleire tiltak enn det som allereie er vedtatt/føreslått. I økonomiplanen (eiga sak) vert det føreslått innsparingar som følgje av strukturendringar frå hausten 2013.

11 Hovudoversikt Rekneskap Budsjett Budsjett Prognose Driftsinntekter Finansinntekter Sum eksterne inntekter Driftutgifter, netto Samhandlingsreforma Arbeid med eigedomsskatt Inndekking av underskott Løns- og prisauke Renter og avdrag Sum utgifter Resultat før tiltak Budsjettframlegg for 2012 er med desse tiltaka svært stramt. Utgiftssida er nok ein god del strammare enn det som er tilfelle for 2011 budsjettet. Etter administrasjonssjefens vurdering burde det vore innarbeidd fleire reduksjonstiltak på utgiftssida for å være sikker på at budsjettframlegget er realistisk. Men finn det ikkje realistisk å føreslå fleire no, vi skal også klare å gjennomføre dei. Det er ikkje rom for store uforutsette kostnader i løpet av året. Administrasjonssjefen vil sterkt understreke at utgiftene vedk. samhandlingsreforma er usikre og dei kan komme til å bli høgre enn budsjettert. Dette må vi komme tilbake til i løpet av 1. halvår 2012.

12 2. Inntekter Hovudoversikt Rekneskap Budsjett Budsjett Endring Driftsinntekter eksterne Skatt Rammeoverføring Vertskommunetilskott Momskompensasjon Ressurskr. brukarar Tilskott barnehageutbygg Eigedomsskatt Komp eldreutb/skule m.m Driftsinntekter Finansinntekter Kalkulatoriske renter Avkastning kraftfondet Utbytte VEAS Renteinntekter Finansinntekter Sum eksterne inntekter Eksterne inntekter aukar med 23,9 mill. kr, av dette gjeld 8,7 mill. kr ekstra overføringar i samband med samhandlingsreforma. Korrigert for dette er det ein auke på 15,2 mill. kr, tilsvarande 3,7 %. Dette er noko mindre enn forventa kostnadsauke. Skatt- og rammeoverføring, korrigert for tilskott til samhandlingsreforma, aukar med rundt 3,5 %. Det tilsvarar knapt forventa løns- og prisauke på landsbasis. I Vestnes er lønsdelen, grunna stor pleie- og omsorgssektor, noko høgre enn på landsbasis og vi har noko høgre lønsauke. Finansinntektene frå kraftfond og utbytte frå VEAS er redusert med 3,7 mill. kr. Dette grunna at det er budsjettert med børsuavhengig avkasting på fondsmidlane og utbytte frå VEAS i tråd med signal frå selskapet.

13 Skatt- og rammeoverføring Skatteinntekter og rammeoverføring frå staten må vi sjå ilag, då desse vert samordna. Dette grunna at Vestnes kommune har lågare skatteinntekter enn landsgjennomsnittet, og vert rekna som minsteinntektskommune. Dersom skatteinntektene vert mindre enn rekna med får vi kompensert delar av dette ved auka rammeoverføring, og motsatt dersom skatteinntektene aukar meir enn landsgjennomsnittet. I rammeoverføringane er det lagt inn 8,7 mill. kr som skal dekke kommunane sin ekstra kostnader i samband med samhandlingsreforma. Auke i skatt- og rammeoverføring er ca 3,5 %. Det er det som vert kalla auke i frie inntekter. Det skal dekke løns- og prisauke og anna aktivitetsauke som er føresett i statsbudsjettet eller som kommunen sjølv har vedtatt. Auken dekker ikkje ikkje fullt ut Vestnes kommune sine auka lønskostnader og det er difor ein reell reduksjon i overføringane. Det vert budsjettert med følgjande inntekter: Framlegg i Adm. sjefs statsbudsjett framlegg Skatt 136,9 140,0 Rammeoverføring 153,0 153,0 Sum 289,9 293,0 Det vert budsjettert med 3,0 mill. kr meir enn det som er oppgitt i statsbudsjett. Dette grunna at vi vurderer noko høgre skatteinntekter enn anslaget i statsbudsjettet. Men det ligg nok i overkant av det vi kan forvente å få godkjent av Fylkesmannen. Rammeoverføringane vert korrigert når folketal pr vert kjent.

14 Vertskommunetilskott I statsbudsjett for 2010 vart det vedtatt endring i tilskottsordninga. Vert no årleg teljing av brukarar og reduksjon eit år etter. Første teljing var ved årsskifte 2009/2010 og reduksjon i I tillegg vert det føreslått ein sikringsregel som går på at ingen kommune skal få større årleg reduksjon enn kr 300,- pr innbyggjar i kommunen. For Vestnes kommune betyr det årleg reduksjon på 2,0 mill. kr. Denne omlegginga er svært gunstig for vår kommune. Tilskottet er utrekna ved å ta utgangspunkt i 2011 tilskottet, lønsauke på 4,0 % og reduksjon (sjå ovanfor) på 2,0 mill. kr. Ressurskrevande brukarar Frå 2004 vart det innført ei ny toppfinansieringsordning slik at kommunar med svært ressurskrevande brukarar skal få dekka meir av sine kostnader. Gjeldande for 2012 er at vi får dekka 80 % av lønskostnader som overstig kr ,-. (Dersom det vert gitt anna tilskott til brukaren vert denne ramma auka tilsvarande) Brukarar over 67 år får vi ikkje dekka noko for. Vi har fått følgjande refusjonar siste åra ,2 mill. kr ,2 mill. kr 2011 (forventa) 10,5 mill. kr * I 2011 er det innteksført 2,5 mill. kr ekstra frå 2010, difor 13,0 mill. kr. Budsjetterer med 11,5 mill. kr i tilskott for ressurskrevande brukarar. Desse refusjonane har auka mykje siste åra. Det har samanheng med at vi har fått fleire brukarar som er svært ressurskrevjande. Vi må sjå auken i desse inntektene i samanheng med tilsvarande auke i kostnadane innan barne- og ungdomstenestene, og bu- og habiliteringstenesta (PU).

15 Momskompensasjon For ein del år tilbake vart det innført ei ny momsordning der kommunane fekk refundert moms på m.a. investeringar. Moms som var betalt og i all hovudsak finansiert ved låneopptak. Denne refusjonen kunne kommunane inntektsføre i driftsrekneskapen, og då holde eit høgre driftsnivå enn ein elles kunne hatt. Kommunar som hadde store investeringar fekk mykje momsrefusjon som ein kunne bruke i drifta. Indirekte vart det brukt lånemidlar til å finansiere drifta. Det er vedtatt at denne ordninga skal gradvis avviklast frå 2010 til I 2012 kan vi inntektsføre 40% av investeringsmomsen i drifta og 20 % i Reknar med momskompensasjon på 2,0 mill. kr. Reknar då med momspliktig investeringar på 20,0 25,0 mill. kr i Rentekompensasjon Stortinget har vedteke fleire ordningar der kommunane får dekka renter og delvis avdrag på lån som er oppteke for å gjennomføre reformer og større tiltak Stortinget har vedteke. Rentekompensasjonen følgjer markedsrenta. I budsjettet har vi brukt 3,5 % rente både på låna våre og på den kompensasjonen vi får. Vi får slik kompensasjon i 2011: 2012 Omsorgsbustadar Kyrkjebygg 332 Skulebygg, ekstra vedlikehald års reform, skule 640 Vestnes ressurssenter, rehabilitering 618 Sum 3 937

16 Utbytte frå Vestnes Energi AS (VEAS) Utbytte frå VEAS har variert ein del frå år til år. I 2009 og 2010 vart det også teke ut ekstra utbytte på 3,0 mill. kr kvart av åra. Strategien for VEAS er gi eigaren avkastning som tilsvarer renta på ein langsiktig statsobligasjon --- Utbyttet skal vere max 60 % av avkastninga. Styret i VEAS har garantert minimum årleg utbytte på 2,0 mill. kr. Det er budsjettert med eit utbytte frå VEAS på 5,5 mill. Det samsvarer med det vi har fått opplyst frå VEAS, - som årleg forventa utbytte på mellom 5,0 og 5,5 mill. kr. Avkastning kraftfondet Salssum Vestnes kommune selde i 2001 aksjane i Tafjord kraft AS. Salssum etter skatt var 142,3 mill. kr. Summen er plassert i kapitalmarknaden, delvis aksjer, obligasjoner og pengemarknadsfond. Vi har engasjert 3 forvaltarar som gjer arbeidet for kommunen. Ca. 60 % av kapitalen er plassert i obligasjoner/pengemarknad og resten i aksjer. Avkastning Kommunestyret har vedtatt at ein skal redusere aksjeandelen. Dette for å unngå år med store tap. I tillegg har kommunestyre ved fleire høve gitt uttrykk for at vi må gjere oss uavhengig av børsplassering og ikkje budsjettere meir avkastning enn det vi kan forvente å få ved anna og mindre risikofylt plassering. Reduksjonen i aksjeandel er enno ikkje gjennomført. Formannskapet vedtok at ein skulle vente til aksjeverdien hadde stige så mykje at budsjettert avkastning var inntent. Etter den tid har børsane gått mykje ned, og denne forrutsetningen vil truleg ikkje verte innfridd i Administrasjonssjefen følgjer opp signala frå kommunestyre og budsjetterer med ei avkastning på 6,0 mill. kr, tilsvarande om lag 4,0 % av kapitalen. Dette er ein reduksjon på 2,7 mill. kr frå årets budsjett då det er budsjettert med 6 %. Med redusert forventa avkastning bør ein kunne gjere seg børsuavhengig og ha kapitalen i andre mindre risikofylte plasseringar.

17 Eigedomsskatt Det er budsjettert med 8,3 mill. kr i inntekter frå eigedomsskatt. For å nå budsjettsummen har vi føresett at det ikkje vert gitt botnfrådrag og ikkje meir fritak enn det som er lovpålagt etter 5 i eigedomsskattelova eller blir friteke etter 7 a og b. Kommunestyret har allereie vedtatt at eigedomsskatten skal være 2 promille i Vi er avhengig av å få inn ein relativt stor sum i eigedomsskatt for å få budsjettbalanse, alternativet er at vi må føreslå ytterlegare reduksjonar i drifta. Administrasjonssjefen vurderer at inntektene frå eigedomsskatt bør ligge mellom 8,0 og 10,0 mill. kr i pr. år i heile økonomiplanperioden. Dette for at vi skal klare å gje det tenestetilbudet som er ynskjeleg, og også nedbetale tidlegare års underskudd. Administrasjonssjefen rår til at det ikkje vert gitt botnfrådrag på bustadeigedommar i Prognosar vi har fått laga viser at vi samla kan få 7,0 mill. kr i eigedomsskatt frå alle eigedommar, utanom næringseigedommar, verker og bruk. Dersom vi innfører eit botnfrådrag på t.d. kr ,- vil inntektene verte redusert med 3,2 mill. kr. I den økonomiske situasjon kommunen er i no kan ikkje administrasjonssjefen rå til at vi gir botnfrådrag. Vi må sikre at vi får inn så mykje eigedomsskatt som mogeleg allereie første året. Botnfrådrag kan og gje uheldig utslag i eigedomskattetaksten, m.a. kan bustadar med fleire bueiningar få større reduksjon i eigedomskattetaksten. Botnfrådrag skal bestemmast av kommunestyre kvart år, slik at det kan evt. innførast seinare år. Stadig færre kommunar gir botnfrådrag iflg. KS statistikk Når administrasjonen laga budsjettframlegget er ikkje grunnlagsmateriale for eigedomsskatten ferdig. Taksering av eigedommane er ikkje ferdig, og vi kjenner difor ikkje takstgrunnlaget for utskriving av eigedomsskatt. Budsjettsummen for eigedomsskatt 2012 er difor basert på førebelse prognosar. Administrasjonssjefen må difor sterkt understreke at summen er usikker. Den er kanskje optimistisk sett.

18 3. Driftsutgifter 3.1 Innleiing Budsjett er, som nemnt innleiingsvis, utarbeidd med grunnlag i dagens drift, korrigert for politiske signal og sparetiltak ein har måtte lagt inn for å få økonomisk balanse. Sjølve driftsbudsjettet som er fordelt på driftseiningane er på 381,0 mill. kr, ein auke på 1,8 % frå I tillegg er det avsatt 8,2 mill. kr til lønsauke i Tatt omsyn til dette er auken 3,9 %, noko mindre enn forventa kostnadsauke. Driftsbudsjett er fordelt slik: Budsjett Budsjett Andel Formål i % Sentraladministrasjon ,4 Fellesutgifter/servicektr./pol. styringr ,2 Grunnskule m/sfo ,9 Barnehage ,1 Barne og ungdomstenestene ,6 Pleie- og omsorg/helse ,6 Kultur/kulturskule/kyrkjelege føremål ,7 NAV - kommune ,5 Tekniske tenester/eigedomsdrift ,9 Sum Driftsutgifter 2012 Mill. kr 250,0 200,0 150,0 100,0 50,0 0,0 Sentraladministra... Fellesutgifter/serv... Grunnskule m/sfo Barnehage barne og ungdom... Pleie- og omsorg/... Kultur/kulturskule... NAV - kommune Tekniske tenester... Pleie- og omsorg/helse er den klart største sektoren med over halvparten av budsjettet. Pleie- og omsorg, skule, barnehage, barne- og ungdomstenestene er dei store sektorane og bruker over 87 % av netto driftsutgifter. Tekniske tenester/bustaddrift er også ein stor sektor, men her er det store inntekter frå husleige, avgifter og gebyr slik at den bruker liten andel av kommunen sitt netto budsjett.

19 Detaljert hovudoversikt (netto driftsutgifter) Følgjande tabell viser budsjett for 2012 og utviklinga siste åra på eit meir detaljert nivå. Rekneskap Budsjett Budsjett Endring Formål Sum i % Sentraladministrasjon ,3 Politisk styring m/næringsoppg ,6 Servicekontor, bibliotek, frivilligs ,5 Fellesutgifter ,1 Kyrkjelege føremål ,2 Grunnskule med SFO ,4 Barnehage ,2 Vestnes kulturskule ,0 Kulturtiltak ,2 Barne og ungd tenester * ,1 Helsevern ,9 NAV sosial-kommune ,8 Pleie- og omsorg ,1 Eigedomsdrift ,0 Tekniske tenester ,3 Redusert pensjonspremie 0 Kjøp tenester Tremek ,2 Sum netto driftsutgifter ,8 Arb. innf. eigedomsskatt Inndekking av underskott Samhandlingsreforma Løns- og prisauke * inkl. barnebustad Den store auken frå 2010 til 2011 skuldast, i tillegg til lønsauken, omlegging i finansieringsystemet av barnehagar og kvalifiseringsprogrammet (NAV). Frå 2011 vart tidlegare øyremerka tilskott til barnehagar lagt inn i rammeoverføringane og kommunane skal dekke heile kostnaden med drift av både kommunale og private barnehagar. Av dei store sektorane er det grunnskuledrifta som aukar mest i 2012, sjølv med nedgang i barnetalet. Det er auke i fellesutgiftene, spesielt refusjon for barn i spesialskule og fosterheimar i andre kommunar, som er årsak til dette. Budsjetta er svært stram. Etter administrasjonssjefens vurdering er dei på ein del områder på grensa til å være urealistisk. Men for å få eit budsjettframlegg i balanse var dette nødvendig. Viser til meir detaljerte taloversikter og kommentarar seinare i saka.

20 3.2 - Inndekking av underskott Underskott 2008 Vestnes kommune fekk i 2008 eit underskott på Kr ,44 Årsak til underskottet var: Verditap kraftfondet (aksjeplassering) 17,0 mill. kr Manglande avkastning kraftfondet 11,0 mill. kr VEAS, mindre utbytte enn budsjettert. 1,6 mill. kr Finanstap 29,6 mill. kr Meirforbruk drifta 14,0 mill. kr Renter og avdrag høgre enn budsjettert. 5,0 mill. kr Samla underskott. 48,6 mill. kr Vi kan vel sei at i 2008 gjekk alt i negativ retning for oss når det gjaldt økonomiske resultat. Inndekking Ved utgangen av 2010 har vi dekka inn følgjande: År Tiltak Inndekking Sum Rest saldo 2008Underskott , Bruk av fond ,15 Bruk momsrefusjon ,00 Overskott , , , Budsjettert inndekking ,00 Overskott , , ,78 Ved utgangen av 2010 har vi ein rest på 15,8 mill. kr som ikkje er inndekka. Vi har klart å dekke inn meir enn det som var forventa i opprinneleg inndekkingsplan. Grunnen er at vi har hatt overskott i 2009 og 2010, til saman 8,1 mill. kr, som er brukt til å dekke underskott. Inndekkingsplan for I utgangspunktet skulle underskottet vore inndekka innan Vestnes kommune søkte Kommunal- og regionaldepartementet om 2 års forlenga inndekkingstid, og fekk godkjent dette. Rest underskott skal være inndekka innan I budsjett for 2011 er det føresett nedbetaling med 4,0 mill. kr. I budsjett og økonomiplan for vert det innarbeidd følgjande nedbetaling av resten av underskottet År Sum

21 3.3 - Avsatt til lønsoppgjer Det er budsjettert med lønsregulativ gjeldande frå , lønsoverheng for dei fleste gruppene er såleis medrekna i budsjetta til driftseiningane. Unnatak er lokale forhandlingar haust Generelle tillegg for arbeidstakarar i kap 5 (hovudsak ingeniørar) Leiarar, alle driftsleiarar og leiargruppa Desse forhandlingane var ikkje avslutta når budsjettframlegget vart utarbeidd, og er difor innarbeidd i avsatt sum til lønsoppgjer (sjå nedanfor). Det er avsatt 8,2 mill. kr til å dekke ekstra lønskostnader i Det skal dekke lønsoppgjer våren 2012, og lønsoverheng frå 2011 som ikkje er innarbeidd i budsjettet. Avsatt sum vil dekke eit tillegg på 3,5 % frå Lønsoppgjer våren 2012 er eit hovudoppgjer som vanlegvis er meir kostbar enn år med mellomoppgjer. Avsatt sum er nok i underkant av det vi realistisk må rekne med vert faktisk kostnadsauke Samhandlingsreforma Samhandlingsreforma er den største reform som har vore gjennomført innan kommunesektoren på lang tid, viser til nærare omtale innleiingsvis. Reforma vil krevje mykje planlegging og tilrettelegging/omlegging av tenestetilbuda i kommunen. Enno er det veldig mykje som er uklart, ikkje minst det økonomiske. Det er føreslått følgjande tilskott i statsbudsjettet til vår kommune: Ordinært tilskott Kompensasjonstilskott Sum Ordinært tilskott er utrekna etter innbyggjartal, der innbyggjargruppene over 67 år er vekta høgst. Kommunar med stor andel eldre vil få forholdsvis større tilskott. Grunna at ein del kommunar med det ordinære tilskottet får langt mindre tilskott enn det som erfaringsmessig er brukt siste åra er det innført eit ekstra tilskott for å kompensere for noko av dette. Vestnes er ein slik kommune. Dette tilskottet skal vare i 3 år og så er det slutt.

22 Vi har også fått ein del erfaringstal frå helsedirektoratet på Forbruk 1. tertial 2011 Snitt liggedøgn i 209 og 2010 Ut frå desse erfaringstala kan antyde følgjande kostnad i 2012: Forventa kostnad Sum Medfinansiering, ved innleggiingar Liggedøgn 284 a kr 4 000, Sum I tillegg skal tilskottet også dekke ekstra administrasjonskostnader som vi har, og førebyggjande tiltak som vi bør prøve å sette i verk. Reforma er for mange kommunar underfinansiert allreie frå starten, og vil truleg påføre oss ekstra kostnader i åra som kjem. I budsjettframlegget har administrasjonssjefen sett av 8,7 mill. kr til dette tiltaket, same som vi får overført frå staten. Etter 1. halvår 2012 vil vi få erfaring med kor mykje både medfinansiering og refusjon for utskrivingsklare pasientar kostar oss. I løpet av vårhalvåret vil administrasjonssjefen også legge fram sak der det vert føreslått tiltak for m.a. å følgje opp intensjonane i reforma, m.a. å kunne ta tilbake utskrivingsklare pasientar. Eit aktuelt tiltak er å åpne heile eller delar av av sjukeheimsavdelinga på aktivitetsbygget (7 plassar). Det vil der også være framlegg om korleis ein skal finansiere dei nye tiltaka som vert føreslått. Administrasjonssjefen vil sterkt understreke at utgiftene på dette området kan komme til å bli høgre enn budsjettert, dette må vi komme tilbake til i rekneskapsrapport etter 1. halvår 2012.

23 3.5 Renter og avdrag Innleiing Renter og avdrag utgjer ein vesentleg del av kommunen sine utgifter. Renta har variert mykje siste 10 åra, og kommunen sine renteutgifter endrar seg i takt med dette. Når renta er låg får vi frigjort midlar som vert brukt i drifta. Når renta aukar må meir brukast til å dekke rentekostnaden. Då må vi redusere drifta, med alle dei vanskar det fører med seg. Nemner at vi i 2005 betalte 7,3 mill. kr i renter, og i ,5 mill. kr. Det meste av auken skuldast auke i rentesatsen. For å motverke desse store svingingane inngjekk vi i mars 2009 fast rente på 250 mill. kr av låna våre, tid 5 år. Avtalen vart forlenga våren 2011, og vi har no fastrente fram til Rentesats Rentevilkåra er som følgjer: Fram til ,52 % Frå ,6 % Resten av låna har flytande rente. Lånegjeld Lånegjelda pr var 393,2 mill. kr. Lånegjelda var kr ,- pr. innbyggar. Det er omtrent som fylkesgjennomsnittet, kr ,-, men godt over landsgjennomsnitt som er kr ,-. Auken har vore mindre hos oss siste åra enn gj. snitt i mange andre kommunar, og vi har difor no kome ned på fylkesgjennomsnittet. Sum renter og avdrag Rekneskap Budsjett Budsjett Renter Avdrag Sum Samla vert det budsjettert med 29,5 mill. kr i renter og avdrag. Samme sum som for Det er då budsjettert med 3,5 % rente på alle låna våre, både dei med fast rente og dei med løpande rente. Gjennomsnittleg avdragstid er 27 år, maksimalt av det vi kan ha. Vi får dekka renter og delvis avdrag for ca. 130,0 mill. kr av lånegjelda vår. Det er kompensasjon for ymse statlege tiltakspakkar innan eldreomsorg, skule, kyrkje, i tillegg til at gebyr dekker låneopptak til kloakkutbygging og husleigeinntekter dekker utbygging av PU-husvære.

24 3.6 - Pensjonspremie Premieavvik For ein del år tilbake vart det vedtatt ny forskrift for føring av pensjonspremie. Tanken var at pensjonskostnadane skulle utjamnast og ikkje bli så stor skilnadar frå år til år. Stikkord her er premieavvik. I praksis betyr det at ein del av det vi betaler i pensjonspremie vert rekna som premieavvik. Den delen av pensjonspremien vert fordelt over dei neste 15 år (no føreslått 10 år). I rekneskapen vert det såleis kostnadsført mindre enn det vi betalar. Størrelsen på dette premieavviket varierer svært mykje frå år til år. I 2010 ca 8,5 mill. kr, ,0 mill. kr og prognosen for 2012 er heile 22,2 mill. kr. Dette er kostnader som er påløpt og betalt, men vi skyv problema føre oss og utsett utgiftsføringa til seinare år. Tanken med denne ordninga var kanskje god, men den har slett ikkje fungert slik som tenkt. I praksis har den ført til at store pensjonskostnader kommunane har hatt, enno ikkje er utgiftsført i kommunerekneskapen. Det er utsett til seinare år. Vestnes kommune hadde bokført i balanserekneskapen eit premieavvik på 29,1 mill. kr. Ved utgangen av 2012 kan vi ha over 50,0 mill. kr i premieavvik. I tillegg til at dette vert ein stor kostnad i kommande år, er det også stor belastning for likviditeten til kommunen. Vi har måtte ta opp kassekreditt for å dekke innbetaling av premieavviket. Pensjonskostnader Det vi har kostnadsført i pensjonspremie til KLP siste åra er: 2008 kr , kr , kr , kr ,- Prognose 2012 kr ,- Prognose I tillegg til dette betaler vi pensjonspremie ca. 5,0 mill. kr til Statens pensjonskasse for lærarane. Det er budsjettert med 13,0 % premie til statens pensjonskasse, gjeld lærarar 14,4 % premie til KLP, andre tilsette.

25 Framtidige pensjonsforpliktelser Ein del av pensjonspremien er reguleringspremie for pensjonistar. Det skal til kvar tid vere avsatt nok midlar til å dekke framtidige forventa utbetalingar. Kvart år når det er G-regulering (pensjonsgrunnlag) må det same år avsettast midlar til å dekke auken for alle år i resten av forventa levetid. Vestnes kommune, som vertskommune for ansvarsreforma, vil få (og har allereie fått) ei forholdsvis stor pensjonistgruppe som vi kvar år må betale reguleringspremie på. Det ser vi også i størrelsen på pensjonsforpliktelsen som kommunen har. Kostra tal viser følgjande summar utrekna pr. innbyggjar i kommunen Vestnes kommune kr ,- Møre og Romsdal, snitt kr ,- Landet, snitt kr ,- Også dei andre store vertskommunane med lite folketal har helt same trend som Vestnes. Vi må årleg rekne med å betale store reguleringspremiar for pensjonistar som har arbeidd innan ansvarsreforma, både som fylkeskommunal tilsett og tilsett i kommunen. Dette vil også vere tilfelle i mange år etter at avviklingsperioden er ferdig, og tilskottet til kommunen er avvikla. Det er spesielt dei aller største vertskommunane og med forholdsvis lite innbyggjartal, som vil merke dette spesielt. Store og folkerike vertskommunar, som og er vekstkommunar, vil ikkje merke dette då nedgangen innan PU er mindre enn generell auke innan andre områder i kommunen. Den ekstra reguleringspremien vert ei stor ekstra belastning for kommunen etterkvart som ansvarsreformperioden vert avslutta. I praksis betyr det at vi må belaste kommunerekneskapen med ein høgre pensjonspremie enn vi elles måtte gjort. Kanskje må t.d. sjukeheimen belastast med 18 20% pensjonspremie, 5 6 % meir enn det vi måtte dersom vi ikkje hadde vore vertskommune. Vi har teke denne problemstillinga opp med vertskommuneforeninga. Vertskommuneforeninga har vedteke at styret arbeider aktivt med dette for å få forståelse for problemstillinga i departmentet og at ein kan få til overgangsordningar.

26 4.0 Kommentarar til sektorane sine budsjett 4.1 Sentraladministrasjon, politisk styring og fellesutgifter Her vert budsjettert utgiftene til sentraladministrasjon, politiske styringsorgan og fellesutgifter. Sistnemnde er for ein stor del kostnader som gjeld heile kommunen også til driftseiningane utanfor kommunehuset, m.a. mykje datautgifter, telefon. Regnskap Budsjett Budsjettframlegg Utgifter Inntekter Netto Ordførar Politiske styringsorgan Forliksrådet Overformynderiet Kommunalt næringsfond Tiltaksarbeid Reiselivsretta verksemd Beredskap Kontrollutval og Revisjon Politisk styring Administrasjonssjefen Plansaksbehandling Rekneskap Skatt Løn Personal IKT Plan og bygning Planlegging utbyggingsomr Landbruksoppgåver Kommunalt viltfond Asylsøkere Sentraladministraskonen Fellesutgifter Tilleggsløyvingar, ikkje fordelt Utgifter hovudtillitsvalt Hovudverneombud IKT felles drift Interkomm. Samarb. - Eksternt til Fordeling Fellesutgifter Sum Fellesutgifter har auka mykje frå Det har si årsak i at bedriftshelseteneste og fornying av datalisensar er nye kostnader som er lagt inn frå Sentraladministrasjonen aukar også grunna at det er budsjettert med stilling som politisk sekretær, denne var tidlegare ført på serrvicekontor, og styrka bemanning på plan- og bygning. Samla er det ikkje auke frå 2011 til 2012 innanfor dette området.

27 Årsverk i sentraladministrasjonen Ansvar Årsverk Endring Nr Ansvar Ordførar ,2 0, Administrasjonssjef 7,1 6,5 6,5 7,2 0, Plansakbehandling 0,88 0,6 0,6 0,5-0, Rekneskap Skatt Løn 2 2 1,5 1,5-0, Personal IKT Plan- og bygning 1,4 1,2 1,4 2,2 0, Landbruk 1,6 1,6 1,6 1,6 0 Sum 20,98 19,9 19,6 21,2 0,22 I 2012 er det ein auke på 1,6 årsverk i sentraladministrasjonen. Det er politisisk sekretær (overført frå servicekontor), varaordførar og styrking av plan- og bygning som gjer dett. Sett i perioden 2009 til 2012 er det kun ein mindre auke. Vestnes kommune har ei låg bemanning innan administrasjon, lågare enn dei aller fleste kommunar på vår storleik. Fleire undersøkjingar siste tida stadfestar dette. Servicekontor Regnskap Budsjett Budsjettframlegg Utgifter Inntekter Netto Kommunalt servicekontor Vestnes hovedbibliotek Frivillighetssentralen Sum servicekontor Servicekontoret har 6,8 årsverk. Det er utvida med eit årsverk m.a. grunna ekstraarbeid i samband med eigedomsskatt og overført 0,5 årsverk (politisk sekretær) til sentraladministrasjonen. Netto auke på 0,5 årsverk frå i fjor. Bilbiotek har 1,5 årsverk og frivilligheitsentralen 1 årsverk. Kyrkjelege føremål Regnskap Budsjett Budsjettframlegg Utgifter Inntekter Netto Vestnes kyrkjelege Fellesråd Andre religiøse formål Sum kyrkjelege føremål Ramma til Vestnes kyrkjeleg fellesråd er auka med 4 %, tilsvarande forventa løns- og prisauke.

28 4.2 - Undervisning Regnskap Budsjett Budsjettframlegg Utgifter Inntekter Netto Fiksdal skule Tomrefjord skule Helland skule Tresfjord skule Fellesutgifter grunnskulen Tøndergård skule Sum undervisning Netto budsjettramme aukar med 2,7 mill. kr, eller over 4 %. Dette på tross av at ant. elevar og lærarar går ned. Årsak til dette er - fellesutgiftene aukar med nesten 1,6 mill. kr - generell lønsauke - grunna høgre kvalifisert personale aukar også lønskostnadane, dette gjeld spesielt ved Tomrefjord skule Ungdomsskuleelevane ved Tresfjord skule vert frå hausten 2012 overført til Helland skule, og det vert 2 ungdomsskular i kommunen. For å få budsjettframlegg i balanse har administrasjonssjefen har måtte redusere budsjettet til skulane med 1,5 mill. kr meir enn det ein i utgangspunktet meinte var fagleg ynskjeleg. Det tilsvarar ca. 60 rammetimar. Konsekvens av redusert ramme til grunnskulen Budsjettet til grunnskulesektoren bygger på vedteken modell f.o.m skuleåret 2012/2013: - Oppvekstsenter i Tresfjord, årssteg og barnehage - Oppvekstsenter i Fiksdal, årssteg og barnehage - Kombinert barne- og ungdomsskule på Helland og i Tomrefjord Flytting av ungdomsskuleelevane frå Tresfjord til Helland gjev ei innsparing på 1,5 mill (heilårsverknad). Innsparinga, nemnt ovanfor på 1,5 mill. kr, er tatt ut slik: 3-delt barnesteg (3 klassar) i Tresfjord f.o.m. skuleåret 2012/2013. Det vil seie at ein klasse blir sett saman av 3 årssteg til saman 20 elevar. Ved Hellaand skule må ein organisere 8. klasse vårhalvåret 2012 som ein klasse med 31 elevar. I tillegg blir det ein klasse med 32 elevar på barnesteget. Dette gjeld både vår og haust Nokre timar blir avsett til deling. Ved Tomrefjord skule er administrasjonsressursen redusert noko. Det same gjeld timane til gruppedeling. Fiksdal skule er også 3-delt (3 klassar). Som i Tresfjord blir ein klasse sett saman av 3 årssteg til saman 20 elevar. Sparetiltaka er harde, og timetalet til undervisning ligg no under berekna timetal i modellen som blei vedteken av kommunestyret i 2009.

29 Elevar og lærarårsverk Ant. elevar Antall lærarstillingar Vår Haust Vår Haust Fiksdal ,86 4,75 Tomrefjord ,07 22,64 Helland ,27 35,63 Tresfjord ,39 5,6 Sum ,59 68,62 * i tillegg er det 48 elevar ved Vike skule Vi skal ikkje så mange år tilbake for at det var over 1000 elevar i grunnskulen i Vestnes. Dei siste åra har elevtalet minka kvart år, og det vil også fortsette med det kommande år. Allereie hausten 2013 vil det berre være 700 elevar i dei kommunale skulane, og hausten elevar. Årsak til nedgangen er at fødselskulla har minka mykje. Også ant. lærarårsverk går ned. Kommande år er reduksjonen her (i %) dobbelt så stor som nedgangen i elevar. Det har si årsak i ekstra sparetiltak, nemnt ovanfor. Elevkostnader m.m. Snitt Snitt Snitt Lærartimar Kostnad elevar lærarar lærartimar pr. elev pr. elev Fiksdal 39,5 4,78 125,2 3, Tomrefjord 258,5 23,35 561,0 2, Helland 377,6 33,5 814,6 2, Tresfjord 81,5 10,1 247,5 3, Sum 757,1 71, ,3 2, I snitt vert det lærartimar neste år. Til samanlikning kan ein nemne at det skuleåret 2006/2007 var lærartimar. Det er ein reduksjon på 18 lærarårsverk. Dei minste skulane har mest lærartimar pr. elev. Lønskostnaden utgjer ein stor del av utgiftene på skulane. Kostnad pr. elev vert då også størst på dei minste skulane. Helland skule, som er den største skulen, har minst kostnad pr. elev. Barneskulen Oversikten ovanfor kan gje eit feil bilete av situasjonen då Fiksdal er berre barneskule, som normalt er rimelegare, og Tresfjord har halvt år med ungdomsskule som kostar forholdsvis mykje grunna få elevar. Nedanfor følgjer difor ein oversikt som gjeld berre barneskulen: Timetal Timar netto Elevtal pr. elev Fksdal 125,2 39,5 3,17 Tomrefjord 263,8 141,5 1,86 Helland 448,1 241,6 1,85 Tresfjord 146,9 51,2 2,87 Sum ,8 2,08 Dei store skulane har eit langt lågare forbruk av timar pr. elev, og dermed kostnad, enn dei store skulane. Timeforbruket på Tomrefjord og Helland er likt, men Helland har større inntekter/refusjonar enn Tomrefjord slik at kostnaden her nok vert noko lågare.

30 Assistentar I tillegg til lærartimar er det i budsjetta til skulane også fordelt timar til ekstra assistentar. Til saman vel 380 timar. Tilsvarande tal for i år er 415 timar, også her større %-vis reduksjon enn redusert elevtal. Timane er fordelt slik på skulane: Antall timar Fiksdal 39,7 Tomrefjord 100 Helland 178,3 Tresfjord 63,3 Sum 381,3 I tillegg er det på fellesutgifter avsatt ein sum på 0,5 mill. kr til ekstra assistentar i skule og SFO. Denne summen vert fordelt etter søknad frå skulane og skal gå til styrka bemanning til elevar som har ekstra behov, enten helsemessig eller adferdsproblem. Spesialundervisning Timar til spesialundervisning er fordelt på skulane og ligg inne i rammene og budsjettala for kvar einskild skule. Timane er fordelt slik på skulane:gh Antall timar Fiksdal 8,8 Tomrefjord 75,6 Helland 113,3 Tresfjord 34,6 Sum 232,3 Spesialundervising utgjer over 13 % av ordinære lærartimar. Dette er mykje. Ein bør prøve å få redusert dette, men det forutset at ordinære timar vert auka tilsvarande slik at desse kan brukast til generell gruppedeling. Det er fordelt 20 timar mindre for 2012 enn for inneværande år, reduksjon på 8 %. Felleskostnadar Det er budsjettert med netto 6,3 mill. kr i fellesutgifter for grunnskulen. Dei største postane er: Skuleskyss kr ,- Ekstra assistentar skule/sfo kr ,- 1 plass ved Tøndergård skule kr ,- Refusjon til andre kommunar/skular for ekstra assistentar kr ,- Fellesutgiftene har auka mykje siste åra, i 2008 var utgiftene 3,5 mill. kr. Det er spesielt refusjon til andre kommunar/skular for ekstra assistent til elevar som er i fosterheim/spesialskule som aukar mykje. Nemner at her er auken på 1,3 mill. kr frå 2011 til 2012.