Utval Møtedato Utvalssak Formannskapet Kommunestyret

Transkript

1 VESTNES KOMMUNE Saksframlegg Arkiv: 151 Arkivsaksnr.: 2016/775 Saksbehandlar: Magne Værholm Dato: Driftsbudsjett 2017 Utval Møtedato Utvalssak Formannskapet Kommunestyret Administrasjonssjefen si innstilling Administrasjonssjefen si innstilling 1. Vestnes kommunestyre vedtek driftsbudsjett 2017 med følgjande hovudtal (alle tal i 1000 kroner) Budsjett Alle tal i 1000 kr 2017 Driftsinntekter eksterne Skatt og inntektsutjamning Rammeoverføring Ekstra skjønnstilskott Vertskommunetilskott Ressurskrevande brukarar Asyl og integreringstilskott Eigedomsskatt Oppdrettskonsesjon kommuneandel Komp eldreutbygging/skule m.m Driftsinntekter Finansinntekter Utbytte VEAS Kalkulatoriske inntekter Finansinntekter Sum eksterne inntekter

2 Budsjett Alle tal i 1000 kroner 2017 Politisk verksemd Sentraladm./serv.ktr./fellesutg Sparetiltak -300 Grunnskule Sparetiltak Barnehagar Sparetiltak -300 Kulturskulen, kultur og fritid Helse, omsorg, velferd Sparetiltak Bu- og habiliteringstenesta Sparetiltak Barn, ungdom og familie Kvalifisering og integrering Eigedomsdrift Sparetiltak -500 Tekniske tenester Sparetiltak -300 Kjøp tenester Tremek Sum driftsutgifter Renter og avdrag Lønsoppgjer Overskott Sum totale utgifter Vestnes kommunestyre skriv ut eigedomsskatt etter 2 og 3 i Eigedomsskattelova. 3. I medhald av eigedomsskattelova 3 bokstav a, skriv Vestnes kommunestyre ut eigedomsskatt for 2017 på alle faste eigedommar i heile kommunen. 4. Skattesatsen vert sett til 4,0 promille for alle eigedommar jfr. Eigedomsskattelova 11, 1. ledd og Det vert ikkje rekna botnfrådrag for bustaddelen i bustadar og fritidsbustadar jfr. Eigedomsskattelova 11, 2. ledd. 6. Det vert 3 betalingsterminar jfr. Eigedomsskattelova Ved taksering og utskriving av eigedomsskatt nyttar Vestnes kommune gjeldande eigedomsskattevedtekter med revideringar vedtekne av Vestnes kommunestyre. 8. Vestnes kommunestyre fritek etter 7 i Eigedomsskattelova: a. Eigedom åt stiftingar eller institusjonar som tek sikte på å gagne kommunen, fylke eller staten. b. Eigedom som har historisk verde

3 1. Innleiing Administrasjonssjefen legg med denne saka fram driftsbudsjett for 2017, og viser også til eiga sak om investeringsbudsjett for Begge sakene høyrer til budsjettframlegg for 2017, men vert lagt fram som eigne saker då administrasjonssjefen vurderer det som meir oversiktleg. Økonomiplan for vert lagt fram som eiga sak, er behandla av formannskapet , sak FSK113/16, og skal i kommunestyre 24. november. Administrasjonssjefens framlegg til driftsbudsjett må sendast ut til formannskapet før kommunestyret har behandla økonomiplanen. Dette gjer at vi kan ikkje korrigere for evt. endringar som kommunestyre gjer for økonomiplanens første år. Framlegg til driftsbudsjett 2017 byggjer difor i store trekk på framlegg i økonomiplanen for år Administrasjonssjefen har i noko grad korrigert både utgifter og inntekter og innarbeidd eit noko høgre overskott enn i økonomiplanen. Budsjettframlegga skal behandlast av formannskapet i møte 28. november og vedtakast av kommunestyret 15. desember. 2. Nye tiltak og sparetiltak Nye tiltak i budsjett 2017 Administrasjonssjefen har teke omsyn til nasjonale styringssignal og m.a. lagt inn følgjande auke utover dagens drift: 1. Ressurskrevjande tenester/enkeltvedtak/spesialskule til barn og unge ca 7,5 mill 2. Frivilligsentral (overført frå direkte statstilskot til ramme) ca 0,35 mill 3. KAD-senger (kommunalt øyeblikkeleg døgntilbod) ca 1,4 mill 4. Ny stilling innan rus/psykisk helse (50 %) ca 0,35 mill 5. Rehabiliteringssjukepleiar Heimetenestene (50 %) ca 0,35 mill 6. Ny avd. Bu- og hab.tenestene (Myratoppen heilårsverknad) ca 1,7 mill 7. Foreldreveilleder Helsestasjonen (100 %) ca 0,7 mill 8. Tidleg innsats (nasjonal satsing i grunnskulen) ca 0,15 mill 9. Styrka bibliotekressurs (20 %) ca 0,12 mill Når det gjeld auken i nemnde utgifter til ressurskrevjande brukarar i pkt 1, så vil vi her få dekka 5,0 mill. kr av utgiftene. Dette blir synleggjort i auka inntekt for ressurskrevjande brukarar. Sparetiltak I driftsbudsjett for 2016 var det innarbeidd ei rekkje sparetiltak i framlegget frå administrasjonssjefen, og i tillegg vedtok kommunestyre ekstra nedskjering, m.a. i pleie- og omsorg. Dei fleste tiltaka som gjeld i 2016 er vidareført i Budsjettframlegget byggjer på dagens drift. For å få økonomisk balanse med overskott, som er svært viktig for administrasjonssjefen, er det i 2017 føreslått ytterlegare reduksjon på 5,4 mill. kr fordelt på dei fleste sektorar.

4 3. Hovudoversikt 2017 Rekneskap Budsjett Budsjett Alle tal i 1000 kroner Driftsutgifter Renter og avdrag Lønsauke Sum utgifter Inntekter Resultat, overskott Resultat i % av driftsinntekter 1,0 Det er budsjettert med eit overskott på 4,8 mill. kr. Det tilsvarer 1,0 % av driftsinntekter. Teknisk berekningsutval rår til at vi budsjetterer med overskott på 1,75 %. Administrasjonssjefen føreslår å auke eigedomsskatten frå 2 promille til 4 promille. Bakgrunn for dette er m.a. at administrasjonssjefen peikar på at vi no går inn i ein periode med store investeringar med omsorgsbygg for nye generasjonar, moderne ungdomsskule, oppgradert idrettsbygg i Tomrefjord og nye lokale for kulturskulen. Det må byggjast opp fond for å ha disponible midlar når desse investeringane er ferdig og kommunen får kraftig auke i finanskostnadene. Administrasjonssjefen har innarbeidd ekstra sparetiltak på til saman 5,4 mill. kroner fordelt på sektorane. Det må leggast planar for korleis dette skal gjennomførast, og det må følgjast tett opp gjennom heile året. Budsjettet er etter administrasjonssjefens vurdering stramt, men realistisk. Vi er mest usikre på ein del inntektspostar som kan bli mindre enn føresett.

5 4. Inntekter Hovudoversikt Rekneskap Budsjett Budsjett Alle tal i 1000 kr Driftsinntekter eksterne Skatt og inntektsutjamning Rammeoverføring Ekstra skjønnstilskott fylkesmannen Vertskommunetilskott Ressurskrevande brukarar Asyl og integreringstilskott Eigedomsskatt Oppdrettskonsesjon kommuneandel Komp eldreutb/skule m.m Driftsinntekter Finansinntekter Utbytte VEAS Kalkulatoriske inntekter Finansinntekter Sum eksterne inntekter Inntektene aukar med 31,0 mill. kr, tilsvarande 6,1 %. Dette er meir enn forventa løns- og prisauke neste år på rundt 2,5 3,0 %. Auken er nok medverkande til at vi slepp store og omfattande rundar med sparetiltak i år. Eigedomsskatten er føreslått auka frå 2 til 4 promille. Ei ekstra inntekt på 9,5 mill. kr. Auken i inntektene inntektene for ressurskrevjande brukarar må ein sjå i lag med auke i utgiftene der det vert gjeve tenestetilbod til desse. Skatt og rammeoverføring Rekneskap Budsjett Budsjett Alle tal i 1000 kr Skatt og inntektsutjamning Rammeoverføring Sum skatt og rammeoverføring Skatt og inntektsutjamning, her er det teke utgangspunkt i regjeringa sitt framlegg til statsbudsjett 2017.

6 Skatteinntekter og inntektsutjamning, Desse må vi sjå ilag då dei vert samordna. Vestnes kommune har lågare skatteinntekter enn landsgjennomsnittet, og vert rekna som minsteinntektskommune. Delar av den mindreinntekta vi har på skatteinntekter får vi kompensert ved inntektsutjamning. Dersom skatteinntektene vert mindre, får vi kompensert delar av dette ved auka inntektsutjamning, og motsatt dersom skatteinntektene våre aukar meir enn landsgjennomsnittet. Skatteinntektene for Vestnes er heilt avhengig av utviklinga av skatteinntektene på landsbasis. Vi føreset at innbyggjartalet ikkje vert redusert frå dagens nivå. Ytterlegare reduksjon vil i så fall gje redusert skatteinntekt. Det er innbyggjartal pr som er utgangspunkt for skatteinntektene i Rammeoverføring Rammeoverføringane er i hovudsak samansett av følgjande element: Endring Alle tal i 1000 kroner Innbyggjartilskott Utgiftsutjamning Trekk for red. arbeidsgjevaravgift Distriktstilskott Skjønn Diverse Sum Vestnes kommune kom «heldig» frå endring av i inntektssystemet som gjeld frå Dersom det ikkje hadde vore nedgang i innbyggjartalet i 2015 og 1. halvår 2016, ville vi fått over 6,0 mill. kr meir i overføring frå staten i skatt og rammeoverføring. Innbyggjartilskottet er hovuddelen i rammeoverføringa. Her får alle kommunar ein lik sum pr. innbyggjar. Tilskott pr. innbyggjar i 2016 er kr ,-. Utgiftsutjamning, er omfordeling mellom kommunane som følgje av forventa ulikt utgiftsbehov. Med grunnlag i eit sett kriterier vert det fastsett ein indeks for utgiftsbehovet i kvar kommune. Er indeksen høgre enn landsgjennomsnittet får kommunen kompensert delar av dette ved utgiftsutjamning, og motsatt, dersom kommunen er rimelegare å drive enn snittet vert ein trekt. Aldersfordelinga av innbyggjarane veg mykje her. Vestnes kommune vert også trekt for elevar som går på privatskule, ca 5,3 mill kroner pr år.

7 Vestnes har alltid lagt noko over snittet på indeksen for utgiftsbehov og fått ekstra kompensasjon. År Indeks , , , , ,0250 Reduksjonen fram til 2016 har nok mykje samanheng med endring i alderssamansetjing, nedgang spesielt i barnegruppa. Auken for 2017 har samanheng med endringa/revidering av kriteria for rammeoverføring som vart vedtatt i vår i inntektssystemet. Vestnes kommune kom godt ut av det. Kostnadsindeksen for 2017 er 1,025, det betyr at det er 2,5% dyrare å drive Vestnes kommune enn landsgjennomsnitt. Dette gjer at kommunen får 5,2 mill. kr ekstra i rammeoverføringa. Ser vi på nokre av dei tunge kriteria viser dei følgjande tal for Vestnes: Kriterium Indeks Barn 0 år - 1 år 0,8653 Barn 2 år- 5 år 0,8037 Barn 6 år - 15 år 0,9707 Over 89 år 1,3059 PU over 16 år 1,2091 Vi vert trekt for at vi har mindre andel unge enn landsgjennomsnittet og får ekstra tilskudd for at vi har større andel eldre over 89 år og menneske med utviklingshemming. (Ekskl. brukarar innanfor ansvarsreforma). Som nemnt tidlegare betyr alderssamansetjinga mykje for kostnadsindeksen. Unge og eldre veg svært høgt, og aldersgruppa år mindre. Endring i alderssamansetjinga siste 4 år har vore som følgjer: Innbyggjartal pr Endring antall i % 0-1 år ,8 2-5 år , år , år , år , år , år ,9 over 89 år ,4 SUM ,2 Det er nedgang i gruppene for unge og eldre, og auke i aldersgruppene år. Spesielt stor auke i aldersgruppa år. Det er også interessant at gruppa over 80 år er redusert sidan 2013.

8 Distriktstilskott, vert gitt til kommunar i sør-norge med svak samfunnsmessig utvikling. Tilskottet varierer etter verdien på distriktsindeksen (som er eit uttrykk for graden av distriktsutfordringar i kommunen). Større tilskott etter kor dårleg stoda er. Vi gjekk ned i indeks utarbeidd i år, og dermed større tilskott. Økonomisk er det fordel å komme dårleg ut på distriktsindeksen, men samtidig gjev det uttrykk for negativ samfunnsutvikling i Vestnes. Trekk arbeidsgjevaravgift, trekk grunna innsparinga kommunen som arbeidsgjevar fekk etter at Vestnes fekk redusert arbeidsgjevarsone. Første år utgjorde trekket 100% av innsparinga. Frå 2016 er dette imidlertid endra slik at vi får 20 % mindre trekk kvart år framover. I 2020 vert vi ikkje lenger trekt. Vertskommunetilskott, i 2017 får Vestnes 102,6 mill. kr. Det er teljing av brukarar kvart år og tilskottet skal reduserast årleg i takt med reduksjon i antall brukarar. Regelverket for reduksjon av vertskommunetilskottet er no slik at ingen kommune skal ha større årleg reduksjon i tilskottet enn kr 300,- pr. innbyggjar. Vestnes får utfrå dette årleg reduksjon på 2,0 mill. kr. Vi har hatt mange dødsfall siste åra og ut frå denne nedtrappingsordninga er vi er ikkje trekt så mykje som fråfall av brukarar skulle tilseie. Dette er ei svært gunstig ordning for dei vertskommunane som har mange brukarar og lavt folketal, slik som Vestnes. Dersom Stortinget endrar denne ordninga, vil det få betydeleg negativt utslag for Vestnes kommune. Ekstra skjønnsmidlar, i 2013 fekk vi 5,4 mill. kr i ekstra skjønnsmidlar frå Fylkesmannen, i ,3 mill. kr, ,4 mill. kr og i år 1,6 mill. kr. Mykje av grunnen til denne tildelinga er at kommunen har svært mange ressurskrevjande brukarar, fleire enn gjennomsnitt for samanliknbare kommunar. Dette belastar økonomien vår ekstra. Først til hausten 2017 vil vi få vite om vi får ekstra skjønnsmidlar. Administrasjonssjefen budsjetterer med 1,0 mill. kr. Ressurskrevjande brukarar, Auken her har samanheng med fleire ressurskrevjande brukarar. Tilskottet aukar då, men også utgiftene aukar. Auken for 2017 må sjåast i samanheng med utgiftsauken i Eining for barn, unge og familie (BUF) som har fått fleire slike brukarar. Elles er dei fleste ressurskrevjande brukarane i Bu- og habiliteringstenestene. I statsbudsjettet gjer regjeringa framlegg om at kommunane må ta ein noko større andel av kostnadane enn før. For Vestnes vil det bety tapte inntekter på kr ,- pr år. KS har protestert mot denne endringa. Det same er også gjort av fleire politiske parti. Administrasjonssjefen føreset i kommunen sitt budsjett at regjeringa ikkje får gjennomslag for dette i statsbudsjettet. Asyl- og integreringstilskott, statleg tilskott vi får for å gje tilbod til flyktningar som er busett i Vestnes kommune.

9 Utbytte VEAS, frå adm. dir. i VEAS har vi fått opplyst at prognosen for utbytte i 2017 vil være 4,0 mill. kr. Siste 2 åra har utbytte vore høgre enn prognosen. Administrasjonssjefen legg til grunn at dette også kan bli tilfelle neste år og budsjetterer med 5,0 mill. kr i utbytte. Tilskott frå havbruksfondet Det har vore ute ei høyring frå Nærings- og Fiskeridepartementet som, kort sagt, går ut på at kommunar som har oppdrettsanlegg skal få tilbakeført delar av konsesjonsavgiftene når det vert tildelt nye konsesjonar. Det vert føreslått ei fordeling mellom kommunane alt etter kor stor andel av samla lokalitetar i landet det er i kommunen. Vestnes er oppgjeve med 0,31 %. Ved nye tildelingar vil kommunane få utbetalt sin andel uavhengig av om det vert nye konsesjonar i kommunen eller ikkje. Det er enno ikkje endeleg fastsett kor stort tilskottet vil bli, og det er forventa utbetaling frå havbruksfondet anna kvart år. I departementet har vi fått opplyst at det næraste dei vil antyde i dag er at vi kan forholde oss til det alternativet som gjev Vestnes kommune 3,0 mill. kr i Når budsjettet no er ferdig frå administrasjonen kjem det signal i media om at utbetalinga først kjem i 2018, men vi har ikkje fått noko melding frå departementet om dette enno. I økonomiplanen har vi føresett utbetaling i 2017 og Vert det endring så vert utbetalinga i 2018 og Eigedomsskatt, administrasjonssjefen har føreslått auke frå 2 til 4 promille i Bakgrunn for dette er at - vi i åra framover ikkje vil klare den ordinære drifta utan å auke eigedomsskatten ein del - vi må gjere alt for å unngå å komme på ROBEK lista i kommande år. Det kan føre til at vi ikkje får godkjent låneopptak til planlagte investeringar. Vi får då ikkje gjennomført omorganisering innan pleie/omsorg og grunnskule slik som vedtatt - vi må starte å byggje opp eit disposisjonsfond som vi kan ha å bruke av dei første åra etter at vi har investert i nytt helsehus, ungdomsskule og andre store investeringstiltak. Frå 2020 vil rente og avdrag auke mykje grunna store investeringar.

10 5. - Driftsutgiftter Driftsutgiftene er utarbeidd med grunnlag i dagens drift, korrigert for løns- og prisauke, og sparetiltak som administrasjonssjefen gjer framlegg om for å få økonomisk balanse. Driftsutgiftene er fordelt slik: Rekneskap Budsjett Budsjett Alle tal i 1000 kroner Politisk verksemd Sentraladm./serv.kt./fellesutg Sparetiltak -300 Grunnskule Sparetiltak Barnehagar Sparetiltak -300 Kulturskulen, kultur og fritid Helse, omsorg, velferd Sparetiltak Bu- og habiliteringstenesta Sparetiltak Barn, ungdom og familie Kvalifisering og integrering Eigedomsdrift Sparetiltak -500 Tekniske tenester Sparetiltak -300 Kjøp tenester Tremek Sum driftsutgifter Renter og avdrag Lønsoppgjer Sum totale utgifter Budsjetterte utgifter aukar med 25,7 mill. kr frå årets budsjett. Auken utgjer 5,1 %. Administrasjonssjefen har innarbeidd sparetiltak på tilsaman 5,4 mill. kr, fordelt på sektorane. Renter og avdrag aukar lite, på avdrag reknar vi ikkje meir enn minsteavdrag. Renta føreset vi fortsatt vert låg. Det er avsatt 4,0 mill. kr til å dekke lønsoppgjer 2017 og lokale forhandlingar haust 2016.

11 Sektorane sin andel av budsjettet er som følgjer: Budsjett Andel Sektor 2017 i % Politisk verksemd ,3 Sentraladm./serv.kt./fellesutg ,4 Grunnskule ,0 Barnehagar ,2 Kulturskulen, almen kultur og fritid ,9 Barn, ungdom og familie ,2 Helse, omsorg, velferd ,4 Bu- og habiliteringstenesta ,7 Eigedomsdrift ,1 Tekniske tenester ,8 Kvalifisering og integrering ,9 Sum driftsutgifter ,0 Driftsutgifter 2017 Prosentandel 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 Helse, omsorg og velferd er den største sektoren med vel 26 % av budsjettramma, tett fulgt av Bu- og habiliteringstenesta med nesten 24 %. Desse sektorane er det vi kan seie er helse- og sosialsektoren, og dei bruker over 50 % av budsjettet. At denne andelen av det totale budsjettet er så høg, har sjølvsagt samanheng med at Vestnes er vertskommune etter HVPU-reforma. Grunnskuledrift og barnehage er dei andre store sektorane, med over 24 %. Dei store sektorane som er nemnt ovanfor disponerer nesten 75 % av budsjettramma. Resten av sektorane er små i denne samanheng. Dette er også grunnen til at ein ved reduksjonar i driftsrammene alltid må vurdere desse største sektorane. Det er her størstedelen av budsjettet ligg og skal ein redusere, må desse sektorane ta mykje.

12 Renter og avdrag Innleiing Renter og avdrag utgjer ein vesentleg del av kommunen sine utgifter. Renta har variert mykje siste 10 åra, og før vi gjekk inn på fastrenteavtale på delar av låna våre endra kommunen sine renteutgifter seg i takt med rentenivået. Rentesats Vi har pr. i dag fastrente på 182,1 mill. kr av låna våre. Renta varierer frå 1,3 % til 2,7 %. Flytande rente på resten, her har vi budsjettert med 2,0 % rente. Pr. i dag er gjennomsnittleg rente på alle låna våre 1,74 %. Lånegjeld Lånegjeld pr var 382,3 mill. kr. Gjennomsnittleg bindingtid på fastrentelåna våre (182,1 mill. kr) er 4,85 år. I budsjettet har vi rekna med eit låneopptak på 50,0 mill. kr i Dette skal dekke investeringar i Vi forventar at låneopptaka vert større frå 2018 og nokre år framover. Då skal store investeringstiltak som nytt helse- og velferdsenter, rehabilitering av Tomrefjord idrettshall, og bygging av Vestnes ungdomsskule gjennomførast. Ekstra nedbetaling av lån I slutten av 2015 avvikla vi plassering av midlar i «kraftfondet» og tok ei ekstra nedbetaling på lån med vel 112,0 mill. kroner. I tillegg vart kassekreditten nedbetalt med over 30,0 mill. kr. Det er årsak til at renter og avdrag i 2016 og også i 2017 går ned i forhold til tidlegare år. Det er budsjettert med følgjande i renter og avdrag: Rekneskap Budsjett Renter Avdrag Sum renter og avdrag Vi har maksimal avdragstid på låna våre, rundt 25 år. Vi får dekka renter og delvis avdrag for ca. 65,0 mill. kr av lånegjelda vår. Det er kompensasjon for ymse statlege tiltakspakkar innan eldreomsorg, skule, kyrkje. I tillegg gjeld om lag same sum låneopptak til kloakkutbygging, utleigehus m.m. der gebyr og husleigeinntekter dekker kapitalkostnadene. Ein stor del av lånegjelda vår er sikra enten ved fastrente eller refusjonar/inntekter der det vert korrigert for evt. endring i rentenivå. Vi er no ikkje så sårbar for evt. store endringar i rentenivå slik vi var i 2008 då renta brått auka mykje.

13 Pensjonskostnader Pensjonskostnadene utgjer ein stor del av driftsutgiftene. Denne kostnaden har auka siste åra, og vil komme til å auke i kommande år. Det er utgiftsført følgjande i pensjonskostnader: År Sum Auke i % , , , , , , , ,3 Betalt pensjonspremie i 2015 og 2016 vert mindre enn tidlegare rekna med. Det har nok samanheng med relativt låge lønsoppgjer, og dermed mindre auke i framtidige trygde/pensjons utbetalingar. Vi reknar heller ikkje med så stor auke som mange år tidlegare, men signala i statsbudsjett er at pensjonsutgiftene aukar meir enn løns- og prisauke. Føring av pensjonsutgiftene i kommunal rekneskap er noko spesiell. Bakgrunn for dette er at sum pensjonspremie som vi betaler kan variere svært mykje frå år til år, avhengig av auke i lønsoppgjer, trygdeoppgjer, rentenivå m.m. Utgangspunktet for denne ordninga var god. Denne ordninga inneber at i år då kommunane betaler høg pensjonspremie kan ein del av utgiftene overførast til seinare år og utgiftsførast i rekneskapen dei åra ein betaler mindre pensjonspremie. Det som vert overført til seinare år kallast premieavvik. Tanken bak ordninga var at det ikkje skal bli så stor variasjon i det kommunane må utgiftsføre i pensjonskostnad frå år til år. Den har nok ikkje fungert like godt som tanken var, kommunane har opparbeidd seg store summar i premieavvik som enno ikkje er utgiftsført. Ved utgangen av 2016 har vi ca. 60,5 mill. kr i premieavvik (inkl. arbeidsgjevaravgift) som må belastast drifta i komande år. Første åra denne ordninga gjaldt kunne vi fordele premieavviket over 15 år. Dette vart så redusert til 10 år, og sidan til 7 år som er det som gjeld no. Siste åra har har netto premieavvik vore som følgjer: 2008 kr , kr 78, kr , kr 531, kr , kr , kr , kr ,- I 2015 var første året på lenge at opparbeidd premieavvik vart redusert.

14 Sjølve premieavviket i 2015 som vart overført til seinare år var kr ,- ( i 2014 var det 21,6 mill. kr). Amortisering (tidlegare års premieavvik som vart utgiftsført i 2015) var 8,1 mill. kr, netto ein reduksjon i opparbeidd premieavvik på 7,8 mill. kr. Avsett til lønsoppgjer Det er budsjettert med lønsregulativ gjeldande pr Lønsoverheng for dei fleste gruppene er såleis medrekna i budsjetta til einingane. Unnatak er lønstillegg i 2016 for arbeidstakarar i kap 5 (hovudsak ingeniørar) alle einingsleiarar og leiargruppa Desse forhandlingane var ikkje avslutta når budsjettframlegget vart utarbeidd, og må difor dekkast av avsatt sum til lønsoppgjer. Det utgjer anslagsvis 1,0 mill. kr er eit mellomoppgjer der dei aller fleste tillegga vart avtalt i sentralt fastsett lønsoppgjer no i vår. Det er avsatt 4,5 mill. kr til å dekke ekstra lønskostnader som ikkje er innarbeidd i sektorane sine budsjett. Det skal dekke rest lønsoppgjer for 2016 og i tillegg lønstillegg i Avsatt sum kan dekke eit tillegg på knapt 2,0% frå Det tilsvarer om lag det som allereie er avtalt.

15 6.0 Kommentarar til sektorane sine budsjett 6.1 Politisk styring Regnskap Budsjett Budsjettframlegg 2017 Alle tal i 1000 kroner Utgifter Inntekter Netto Ordførar Politiske styringsorgan Politisk støttefunksjon Kommunalt næringsfond Tiltaksarbeid Reiselivsretta verksemd Beredskap Kontrollutval og Revisjon Politisk styring Nto. utgiftene aukar med kr ,-, eller 7,3 %. Kr ,- av auken gjeld utgifter i forbindelse med val Sentraladministrasjon og fellesutgifter Regnskap Budsjett Budsjettframlegg 2017 Alle tal i 1000 kroner Utgifter Inntekter Netto Administrasjonssjefen Rekneskap Skatt Løn Personal Servicekontor Sparetiltak Sentraladministrasjonen Fellesutgifter Utgifter hovudtillitsvalde Hovudverneombud Bedriftshelseteneste Lærlingar IKT-ROR samarbeid IKT felles drift med mer Fellesutgifter Sum Utgiftene aukar med vel 1,1 mill. kr, eller 4,3%. Det er spesielt fellesutgiftene som aukar. Nemner her Vestnes sin del av utgiftene til Krisesenteret for Molde og Romsdal IKS aukar med kr ,- og samarbeidet innan ROR IKT aukar med nesten kr ,-. Frå 2017 vert ikkje servicekontor eiga eining, men direkte underlagt administrasjonssjefen. Noverande einingsleiar vert overført frå servicekontor til administrasjonssjefen. Det er vidareført sparetiltak på kr ,-, det same som for Det må ein ta ved evt. sjukefråvær eller vakanse i stillingar.

16 6.3 Grunnskule Regnskap Budsjett Budsjettframlegg 2017 Alle tal i 1000 kroner Utgifter Inntekter Netto Fiksdal skule Tomrefjord skule Helland skule Tresfjord skule Fellesutgifter skule/tøndergård skule PPT Generell reduksjon Sum grunnskuledrift Budsjettramma til grunnskule aukar med vel 3,0 mill. kr, eller 4,1%. Utgiftene til spesialpedagogiske tiltak for barn som er plassert i fosterheim eller spesialskule aukar med over 1,2 mill. kr, eller 28 %. Utgiftene her er fastsett gjennom enkeltvedtak grunna rettskrav i opplæringslova. Som vi ser nedanfor går elevtalet noko ned, og dermed vert også overføringane frå staten redusert. Vi klarer ikkje å ta det ut i reduserte utgifter i grunnskulen. Det er innarbeidd ein generell reduksjon/sparetiltak på 1,o mill. kr. Dette må fordelast på skulane. Tilbakemelding frå einingsleiarane er at dette vert svært vanskeleg å klare. Elevtal (snitt) Elevtal Endring Fiksdal skule 49,1 44,9-4,2 Tomrefjord skule 231,3 224,1-7,2 Helland skule 404,5 399,6-4,9 Tresfjord skule 38,8 36, ,7 705,4-18,3 Dette er tal utarbeidd før vi var klar over at asylmottak vert nedlagt. Det kan påverke elevtalet ved Helland skule, på motsatt side er det busett fleire innvandrarar m barn enn innrekna i oversikten. Ant. årsverk Ant. årsverk 2017 Endring Fiksdal skule 7,6 6,6-1,0 Tomrefjord skule 31,4 32,2 0,8 Helland skule 42,8 43,4 0,6 Tresfjord skule 6,4 6,3-0,1 Kostnad pr. elev 88,2 88,5 0,3 Kostnad pr. elev Fiksdal skule Tomrefjord skule Helland skule Tresfjord skule Tresfjord skule, grunna i at den er ny, vert belasta langt høgre husleige enn t.d. Fiksdal skule. Korrigert for dert er kostnaden ved Tresfjord skule ca. kr ,- pr. elev.

17 6.4 Barnehage Rekneskap Budsjett Budsjettframlegg Utgifter Inntekter Netto Tomrefjord barnehage Tresfjord barnehage Helland barnehage Fiksdal barnehage Gardstunet barnehage Skorgen barnehage Tilskot private barnehagar Ekstra assistentar Fellesutgifter barnehage Redusert foreldrebetaling 700 Sum barnehagedrift Sparetiltak på kr ,- er innarbeidd i budsjettet til Helland barnehage sidan dette er den største barnehagen og slik sett den som kan ha best føresetnad til å klare å ta innsparinga. Nto. budsjettramme aukar med vel 1,4 mill. kr, eller 3,6%. Dei private barnehagane Vike Montesorri barnehage og Tryggheim barnehage får driftstilskott frå kommunen. Tilskottet skal tilsvare det kommunen bruker på sine eigne barnehagar. 6.5 Barn ungdom og familie (BUF) Dette er ei ny eining frå Eininga består av rus/psykisk helse, Myra aktivitetssenter, sosiale tenester barn og ungdom, helsestasjon, jordmorteneste og barnevern. Vi har enno ikkje fått ferdig detaljbudsjett for denne eininga, men har sett ei netto budsjettramme på 31,0 mill. kr. Det byggjer på dagens drift på nemnde område, og så styrka med: Ny stilling innan rus/psykisk helse (50 %) Foreldreveilleder Helsestasjonen (100 %) Einingsleiar 6.6 Kvalifisering og integrering Ny eining frå Omfattar vaksenopplæring og flyktningtenesta. Regnskap Budsjett Budsjettframlegg 2017 Alle tal i 1000 kroner Utgifter Inntekter Netto Vaksenopplæring Asylsøkjarar Busette flyktningar Drift av vaksenopplæringa i Vestnes har i lang tid gått i balanse ved at statlege tilskott m.a. for asylsøkjarar busett på asylmottaket, har dekka alle utgiftene. Når asylmottaket no vert lagt ned, fell desse tilskotta vekk og vi må inn med kommunal eigenandel til drifta.

18 6.7 Kulturskulen, allmenn kultur og fritid Regnskap Budsjett Budsjettframlegg 2017 Alle tal i 1000 kroner Utgifter Inntekter Netto Kyrkjelege formål Kultur - Andre kulturaktivitetar Museer/Kulturminnevern Tomrefjord idrettsbygg Vestneshallen Anlegg og friluftsliv barne- og ungdomsarbeid Vestnes kulturskule - Kulturskulen Myra kulturhus Kulturprosjekt i grunnskulen Bibliotek Frivilligsentral Sum kultur, kulturskule, fritid Vestnes kyrkjelege fellesråd Søkjer om driftstilskott på 4,5 mill. kr, ein auke på kr ,-, eller 4,2%, frå i år. Administrasjonssjefen rår til dette vert imøtekome. I tillegg er det avsatt kr ,- i tilskott til andre trusamfunn. Kultur Det er avsatt kr ,- til å vidareføre prosjektet heim for ein 50-lapp. Tilskott til museum er kr ,-. Tresfjord museum og Båtbyggjarmuseet får kr ,- kvar og kr ,- til regionsmusea. Eles er det budsjettert med same tilskottsum som for i år, korrigert for lønsauke. Vestnes kulturskule, inklusive bibliotek og frivilligsentral Administrasjonssjefen rår til at stillingsressursen på biblioteket vert auka med 0,2 årsverk. Tilskott til frivilligsentralen (kr ,- i 2016) som tidlegare vart utbetalt som øyremerka tilskott til kommunen og inntektsført frivilligsentralen er no lagt inn i rammeoverføriingane. Dette er grunnen til auken i budsjett til frivilligsentralen.

19 6.8 Helse, omsorg og velferd Regnskap Budsjett Budsjettframlegg 2017 Aiie tal i 1000 kroner Utgifter Inntekter Netto Helsevern - Administrativ leiing Helsevern Vestnes legesenter Kommunale legetenester Fysioterapitenesta NAV - kommune - Sosialkuratortenester Økonomisk sosialhjelp Kvalifiseringsprogrammet Prosjekt barnefattigdom Hellandtunet 0 - Mariebo Oppigarden Ivartun Vestnes sjukeheim - Vestnes sjukeheim Sentralkjøkken Tresfjord trygdeheim Sparetiltak Heimetenestene - Rehabiliteringstenesta Fotterapi Heimehjelp Heimesjukepleie Heimevaktmester Dagaktivitet Brukarstyrt pers. assistent Fellesutgifter pleie- og omsorg Tildelingskontor Sum helse, omsorg og velferd Helsevern, utgiftene aukar med kr ,-, eller 7,7 %. Auken skuldast m.a. at kjøp av tenester til legevakt, overgrepsmottak, og naudnett aukar med kr ,-. Og hjelpepersonell på legesenteret er auka med 0,2 årsverk grunna at det har vore budsjettert for lågt tidlegare. Nav kommune, auken på kr ,- skuldast i sin heilheit høgre sum avsatt til økonomisk sosialhjelp. Denne viser seg å være budsjettert for lågt også i år, utgiftene her har auka. Vestnes sjukeheim, her er vidareført sparetiltaket på å holde 5 rom ledig på sjukeheimen. I tillegg erdet lagt inn eit ekstra sparetiltak på 1,5 mill. kr. Kor mange og kvar det vert helde tomme rom i 2017 har vi enno ikkje bestemt. Vi må gradvis starte omlegging av drifta slik at vi tilpassar oss det nivå og den driftsform som vi skal ha når nytt helsehus er klar til å takast i bruk, forhåpentlegvis i slutten av Heimetenestene, 2,5 årsverk som arbeida innan psykiatri er overført frå heimetenestene til eining Barn, ungdom og familie. Det er lagt inn auke i Rehabiliteringssjukepleiar Heimetenestene (50 %) Fellesutgifter, budsjettert med kjøp av KAD plasser i Ålesund kommune frå Utgifter i ,4 mill. kr.

20 6.9 Bu- og habiliteringstenesta Regnskap Budsjett Budsjettframlegg 2017 Alle tal i 1000 kr Utgifter Inntekter Netto Vestneshaug Brugata Dagtilbud Strandbo Plassen Avlastningtiltak PU over 18 år Myrateigen Skogheim Skogvegen Solstua Skogly Liaråket Bakketun, Kariplassen Furulia Administrasjon Ekstra sparetiltak Sum bu- og habiliteringstenestene Nto, budsjettramme aukar med vel 3,2 mill. kr, tilsvarande 2,8%. Dette er mindre enn lønsog prisauke og inneber ein reell reduksjon i ramma. Budsjettet byggjer i hovudsak på bemanning og ressursbruk fastsett i enkeltvedtak, difor vanskeleg å redusere rammene mykje. Bu- og habiliteringstenestene har dei fleste av dei ressurskrevjande brukarane i kommunen. Ein må difor sjå utgiftene her i samanheng med budsjetterte tilskott for ressurskrevjande brukarar. Det er innarbeidd eit ekstra sparetiltak på 1,5 mill. kr, pr. i dag. Det er ikkje avklart korleis dette skal takast ut. Antall brukarar innanfor ansvarsreforma vert, grunna naturleg avgang, redusert. Det er vanskeleg å ta reduksjonar i kostnadane utan at ein kan ta vekk ei heil bueining. Det vert gjort når det er ledig mange nok husvære til det. Om det kan skje i 2017 er usikkert. Difor er det usikkert om ein klarer å ta ut det ekstra sparetiltaket. Det er også fleire unge vaksne menneske med psykisk utviklingshemming som i dag bur heime og som står på venteliste for å få kommunalt husvære. Vi må prioritere ledige husvære, og bemanning, til å gje tilbod til desse. Det er difor ikkje sikkert vi kan legge ned bueiningar sjølv om dei som bur der i dag fell frå Eigedomsdrift Dette området omfattar all kommunal bygningsmasse og vaktmesterteneste. Det gjeld bustadar for menneske med utviklingshemming, omsorgshusvære, kommunale utleigehusvære, kommunale bygningar som t.d. skular, helseinstitusjonar, kommunehus. Eigedomsdrifta har stor omsetning, ca 32,0 mill. kr, i tillegg vert eigedomsdrifta belasta avdrag og renter på til saman 26,0 mill. kr. Det meste av utgiftene (eks. renter og avdrag) vert dekka av husleigeinntekter, både eksterne og interne.

21 Detaljbudsjett her er enno ikkje ferdig, men eininga fekk i utgangspunkt ei ramme på 26,0 mill.kr å forhalde seg til. For å få budsjett i balanse er det seinare lagt inn ein reduksjon på 0,5 mill. kr Tekniske tenester Detaljbudsjett er heller ikkje her endeleg ferdig. Tekniske tenester har fått ei netto budsjettramme på 14,5 mill. kr. Det lagt inn ein reduksjon på 0,3 mill. kr. Tekniske tenester har stor aktivitet, mykje går på avgiftskapittel som vert dekka av kommunale gebyr. Dei største netto utgiftene her er brannvern og vedlikehald av kommunale vegar og parkar.