VIK KOMMUNE KOMMUNEDELPLAN FOR AVLØP

Transkript

1 KOMMUNEDELPLAN FOR AVLØP Høyringsutgåve MAI 2012

2 POLITISK HANDSAMING AV PLANEN: VEDTAK OM ORGAN SAKSNR. DATO OPPSTART PLANARBEID ADMINISTRATIVT - - UTLEGGING TIL OFFENTLEG ETTERSYN 2. GONG HANDSAMING VEDTAK I KOMMUNESTYRET VEDTAK I KOMMUNESTYRET:

3 FORORD Denne planen erstattar Hovudplan for avløp frå Planarbeidet er gjennomført i tråd med retningslinene i plan- og bygningslova. Arbeidet med utkast til kommunedelplan for avløp er utført av ei administrativ arbeidsgruppe samansett av: Per Martin Berglund Edvin Tistel Tobias Dahle Leiar kommunalteknisk eining Driftsoperatør Norconsult as Det er avvikla 3 møte i prosjektgruppa.

4 SIDE 1 INNHALD SIDE FORORD INNLEIING FØREMÅLET MED PLANEN TIDLEGARE KOMMUNEDELPLAN FOR AVLØP RAMMEVILKÅR TILHØVE TIL ANDRE KOMMUNALE PLANAR ORGANISERING OG ANSVAR PLANFØRESETNADER OG STAT FOR KOMMUNALE ANLEGG FOLKETALSUTVIKLING SLAMHANDTERING OVERSIKT KOMMUNALE AVLØPSANLEGG STATUS FOR AVLØPSANLEGGA I KOMMUNEN VIK SENTRUM VANGSNES FRESVIK AVLØPSANLEGG FEIOS ODLANE BUSTADFELT I FRAMFJORDEN PRIVATE AVLØPSANLEGG VASSRESSURSANE I KOMMUNEN VANNDIREKTIV OG KRAV TIL KVALITET I VASSRESSURSANE PRØVETAKING I SAMBAND MED KOMMUNEDELPLAN FOR AVLØP RESULTAT OG VURDERINGAR MÅL OG RESULTATOMRÅDE OVERORDNA MÅL LANGSIKTIGE MÅL OG TILTAK STRATEGIAR OG HOVUDLØYSINGAR MANGLAR OG UTFORDRINGAR FORVALTNING AV AVLØPSANLEGG I VIK KOMMUNE KOMMUNAL OVERTAKING PRIORITERINGAR, TILTAK OG ØKONOMI OVERORDNA PRIORITERING TILTAK I PLANPERIODEN FINANSIERING ORDLISTE Teikningar Tiltak på avløpsanlegga i Vik Sentrum

5 SIDE 2 1. INNLEIING 1.1 FØREMÅLET MED PLANEN Formålet med planen er å leggje til rette for at det blir bygd ut berekraftige og gode løysingar for oppsamling, reinsing og utslepp av avløpsvatn i heile. Planen omhandlar også vassressursane i kommunen. 1.2 TIDLEGARE KOMMUNEDELPLAN FOR AVLØP Dette plandokumentet erstattar tidlegare utarbeidd for datert januar RAMMEVILKÅR Rammevilkår i endring Staten har i løpet av dei siste 15 åra gjennomført ei omfordeling av ansvar og mynde innan avløpssektoren. Meir av ansvaret for miljøforvaltninga blei frå januar 2007 lagt på eit lokalt nivå. Samstundes har Norge som ein konsekvens av felles europeisk regelverk gradvist gått bort i frå prinsippet om resipienttilpassa avløpspolitikk. Med få unntak er det no etablert felles europeiske reinsekrav. Dette medfører at samstundes som mange kommunar har fått auka ansvar, har ein fått redusert mynde med omsyn til korleis ein skal nå lokale miljømål. Denne planen vil freiste å leggje til rette for denne nye situasjonen innan avløpssektoren. Heile avløpsverksemda er underlagt internkontrollforskrifta. Det vil seia at oppfølging og kontroll skal skje gjennom dokumentasjon av resultat og rapportering av verksemda. Dette stiller krav til at kommunen har eit system for internkontroll på avløpssektoren. Ved at hovudplan for avløp er ein delplan til kommuneplanen blir strategi for avløpssektoren samordna med resten av kommuneplanlegginga etter plan- og bygningslova Lovgrunnlaget I samband med forvaltning av avløpsanlegg er det Lov om vern mot forureiningar og om avfall (forureiningslova) som er styrande. Forureiningslova sitt føremål er å "verne det ytre miljø mot forureining samt å redusere eksisterande forureining". EU sitt avløpsdirektiv 91/271/EØF inneber mellom anna at krav om reinsing av kommunale utslepp er knytt til tilhøva i resipienten og til utsleppa si storleik. Direktivet har sidan 1996 vore innarbeidd i norsk lovgiving. Avløpsdirektivet setter reinsekrav til utslepp frå tettstader større enn personekvivalentar (pe). Med heimel i forureiningslova fastsette Miljøverndepartementet i 2004 tre samleforskrifter som erstatta 50 forskrifter tidlegare på områda forureining, avfall og produkt.

6 SIDE 3 Av særskilt betyding for avløpshandteringa i kommunane er Forskrift om begrensning av forurensning (forureiningsforskrifta). Del 4 i forureiningsforskrifta som gjeld avløp vart vesentleg endra i frå 1. januar 2006, og består no av følgjande kapitel: o o o o o o o o Kapittel 11: Generelle retningsliner om avløp Kapittel 12: Krav til utslepp av sanitært avløpsvatn frå bustader og liknande Kapittel 13: Krav til utslepp av kommunalt avløpsvatn frå mindre tettstader Kapittel 14: Krav til utslepp av kommunalt avløpsvatn frå større tettstader Kapittel 15: Krav til utslepp av oljehaldig avløpsvatn Kapitel 15A: Påslepp Kapitel 15B: Reinsing av avløpsvatn Kapittel 16: Kommunale vass- og avløpsgebyr. Reglane i kapitel 14 om prøvetaking og analyse samt i kapittel 15A om påslepp trådde i kraft 1. januar Dei andre reglane trådde i kraft 1. januar Vassressursane i kommunen Ferskvassressursane dvs elver og vassdrag i kommunen er regulert av Forskrift og rammer for vannforvaltningen heretter kalla Vanndirektivet. Denne trådde i kraft 1 januar Her blir sett krav til tilstanden i alle vassdrag skal vere svært god eller god. For vassdrag som ikkje tilfredstiller desse krava (har ein lågare tilstandsklasse i dag), må tiltak iverksetjast. Alle vassdrag skal vere klassifisert ( tilstanden) og plan for nødvendige tiltak utarbeidd innan utgangen av Sogn og Fjordane fylkeskommune har mynde i Sogn og Fjordane vassregion og skal koordinere arbeidet med å gjennomføre Vanndirektivet saman med lokale styresmakter Forureiningsmynde Ansvarsdelinga for styring og forvaltning av avløpshandteringa er: Statens forurensningstilsyn (KLIF): Gir faglege råd til Miljøverndepartementet (MD) med omsyn til regelverk. Følgjer opp Fylkesmennene sitt arbeid innafor området. Fylkesmannen (FM): Gir løyve til utslepp av avløpsvatn frå større tettbebyggelse over personekvivalentar (pe) til sjø og over til ferskvatn/elvemunning. Mynde for utslepp av fotokjemikalie- og amalaganholdig avløpsvatn. Rettleiar kommunane. Kommunane: Har ansvaret for drift og vedlikehald av kommunale avløpsanlegg. Gir løyve til utslepp av avløpsvatn for inntil pe til sjø og inntil til ferskvatn/elvemunning. Kan for mindre utslepp inntil 50 pe fastsette lokale forskrifter som erstattar krav i forskrifta. Ansvarleg tilsynsmynde for utslepp av oljehaldig avløpsvatn. Mynde til å stille krav til påslepp til kommunalt nett.

7 SIDE Reinsekrav Tabell 1: Forureiningsmynde og standard reinsekrav for avløpsvatn. Tettbebyggelse tal pe < sjø eller ferskvatn elvemunning > Mindre følsame Gode sjøresipientar Lindesnes - Russegrensa enkel reinsing 12-9 Kommunen passande reinsing 13-8 Kommunen passande reinsing 13-8 Kommunen fosforfjerning og sekundærreinsing 14-8 Fylkesmannen sekundærreinsing* 14-8 Fylkesmannen sekundærreinsing** 14-8 Fylkesmannen Områdetype Normale Gode ferskvassresipientar fjerning av fosfor og organisk stoff Kommunen fosforfjerning Kommunen fosforfjerning og sekundærreinsing Fylkesmannen fosforfjerning og sekundærreinsing Fylkesmannen fosforfjerning og sekundærreinsing Fylkesmannen fosforfjerning og sekundærreinsing Fylkesmannen Følsame Alle sjøresipientar Svenskegrensa -Lindesnes samt Grimstadfjorden fjerning av fosfor og organisk stoff Kommunen fosforfjerning 13-7 Kommunen fosforfjerning 13-7 Kommunen fosforfjerning og sekundærreinsing Fylkesmannen fosforfjerning og sekundærreinsing Fylkesmannen fosforfjerning og sekundærreinsing Fylkesmannen Under er det gitt ein populærvitskapeleg forklaring av tettbebyggelse og reinsekrav i Forureiningsforskrifta. For eksakte reinsekrav vert det vist til ordlista bak. Forklaring til tabell: Tettbebyggelse Ein samling hus der avstanden mellom husa ikkje er meir enn 50 m. Sjå ordlista for fullstendig definisjon. Enkel reinsing: Skal ikkje forsøple sjø og sjøbotn, og minst etterkomme: 20 % reduksjon av partiklar i avløpsvatnet større enn 0,001 mm (SS) eller 180 mg SS/l ved utslepp. Passande reinsing: Skal ikkje forsøple sjø og sjøbotn, og minst etterkomme: 20 % reduksjon av partiklar i avløpsvatnet større enn 0,001 mm (SS) eller 100 mg SS/l ved utslipp. Primærreinsing: Reinsing av avløpsvatn frå byar og større tettstader ved fjerning av 50 % av partiklar i avløpsvatnet større enn 0,001 mm (SS) eller 60 mg SS/l ved utslipp. Sekundærreinsing: Fjerning av 70 % av organisk stoff i vatnet, samt over 90 % av partiklane. Sekundærreinsing av avløpsvatn frå byar og større tettstader er ein reinseprosess som normalt består av ein kombinasjon av kjemisk og biologisk reinsing. Nordre Follo, Oslo, Jessheim og Lillehammer har i tillegg krav om Nitrogenfjerning. * Fylkesmannen kan gi løyve til primærreinsing dersom ein kan dokumentere at utsleppet ikkje fører til skadeverknader for miljøet. For utslepp med mindre omfattande reinsing enn sekundærreinsing kan Fylkesmannen sette ein frist på inntil 7 år for å etterkomme sekundærreinsekravet. ** Miljøverndepartementet kan gi løyve til mindre omfattande reinsing dersom ein kan dokumentere at utsleppet ikkje fører til skadeverknader for miljøet, særskilde omstende og at ein meir omfattande reinsing ikkje er noko vinning for miljøet. Dette dokumentasjonen skal vere godkjent av EFTAs overvakingsorgan (ESA). 1 Krav om sekundærreinsing gjeld nye reinseanlegg eller reinseanlegg som vert endra vesentleg.

8 SIDE TILHØVE TIL ANDRE KOMMUNALE PLANAR Kommuneplan Gjeldande kommuneplan i Vik er frå og omhandlar perioden Andre kommunale planar Dei viktigaste kommunale planane med omsyn til Kommunedelplan for avløp er; Økonomiplan for Hovudplan for vassforsyning ORGANISERING OG ANSVAR Prioriteringar av dei årlege investeringane på avløpssektoren vert handsama i kommunestyret i samband med vedtak av budsjett og rullering av økonomiplan. Hovudplan for avløp skal rullerast i tråd med plan- og bygningslova. Ansvaret for rulleringa av planen er tillagt Formannskapet. Utbygging, drift og vedlikehald er administrativt lagt til Teknisk eining i. Rådmann Stab Kommunalteknisk eining Plan og forvaltning Figur 1: Organisasjonskart per februar 2012, med særskilt vekt på vatn og avløp. 2.

9 SIDE 6 2. PLANFØRESETNADER FOR KOMMUNALE ANLEGG 2.1 FOLKETALSUTVIKLING Per 1. januar 2011 var folketalet i Framskriving av folketalet ut frå SSB sine prognoser Tabell 2: Prognose for framtidig folketalsutvikling i. 2.2 SLAMHANDTERING Det er innført tvungen slamtøming for heilårsbustad anna kvart år og for fritidsbustad fjerde kvart år. Slamavskiljarane blir då inspisert av renovatør. Eventuelle feil og manglar blir rapportert til, som sender ut krav om utbetring. Etterkontroll av feil og manglar skal utførast av renovatør ved førstkomande tøming. har ansvaret for innsamling av slam frå både dei private og dei offentlege slamavskiljarane. Alt slam frå Vik blir frakta til Sogn Interkommunale Miljø- og Avfallselskap (SIMAS) der slammet blir kompostert. 2.3 OVERSIKT KOMMUNALE AVLØPSANLEGG Reinsekrava for utslepp av kommunalt avløpsvatn er avhengig av storleik og type resipient: Avløpsanlegg Tal PE Utslepp til Mynde Reinsekrav pr 2010 Vik 1400 Sjø mindre følsom resipient Kommune Reduksjon av suspendert stoff SS 13-8 Vangsnes 220 Sjø mindre følsom resipient Kommune Reduksjon av suspendert stoff SS 13-8 Feios 30 (10 hus) Sjø mindre følsom resipient Kommune Enkel reinsing 12-9 Fresvik 7 hus *) Ferskvatn Kommune 90 % reinsing av fosfor 12-9 Odlane bustadfelt framfjorden 30 (10 hus) Sjø mindre følsom resipient Tabell 3: Reinsekrav ved kommunale avløpsanlegg Kommune Enkel reinsing 12-9 *) Berre ein liten del av busetnaden i Fresvik er knytt til kommunalt anlegg, resten er private separat eller felles anlegg.

10 SIDE 7 3. STATUS FOR AVLØPSANLEGGA I KOMMUNEN 3.1 VIK SENTRUM Reinsedistrikt og reinseanlegg Busetnaden i Vik sentrum(flatbygdi) er i all hovudsak knytt til det offentlege avløpsnettet. Dette omfattar heile strandsona i sentrum og sørover mot Stadheim og Tryti jf teikning Dette utgjer om lag 1400 pe.( 520 abonnentar totalt) Avløpsvatnet renn med gravitasjon mot fjorden. For å kunne samle alt avløpsvatnet til eitt utslepp er det etablert to avløpspumpestasjonar P1 ( ved utløpet av Hopra) og P2(Strandgata). Frå P2 blir avløpsvatnet pumpa fram til utslepp i fjorden på 20 meter djupne. Begge pumpestasjonane er i god stand. Anlegga er ikkje tilknytt det kommunale driftskontrollanlegget. Avløpsanlegga i Vik er bygd opp på ein litt spesiell måte ved at avløpsvatnet blir reinsa i slamavskiljar før tilkopling til kommunalt nett. Det er såleis ingen vidare reinsing før utslepp i sjøen Utsleppsløyve i høve til gjeldande avløpsregelverk Gjeldande løyve er datert 8 november 2000 og omfattar utslepp av avløpsvatn inntil 2200 pe. Her er det sett krav om mekanisk reinsing før utslepp til fjorden på minimum 20 meters djupne. Avløpsanlegget i Vik er regulert av kapittel 13 i Ureiningsforskrifta. Her det sett krav til minimumsreinsing av avløpsvatnet 1. Silanlegg med holopning på maksimum 1 mm (eksisterande anlegg) 2. Slamavskiljarar dimensjonerte i høve dimensjonerande avløpsmengde Kommunen har såleis eit val om bygging nytt felles avløpsreinseanlegg eller å sørgje for at slamavskiljarane som er tilknytt det kommunale avløpsreinseanlegget held tilfredsstillande standard Nærare om avløpsnettet Området vest for Hopra Heile avløpssona er bygd opp med separatsystem. Avløpssona omfattar busetnaden langts vestre breidd av Hopra og opp i dalsida, området ved idrettsbana, Hopperstadmarki og Prestberget. Alt avløpsvatnet renn med gravitasjon ned til pumpestasjon P1. Leidningane er i hovudsak i bra stand etter at leidningstrekket langs Hopra er rehabilitert ved at nye (og tette) avløpsleidningar er

11 SIDE 8 trekt inn i det gamle leidningsanlegget. Leidningsanlegga fungerer bra med tilstrekkeleg kapasitet. På Øvste Prestberget er det eit strekk på 350 meter med dårleg kvalitet med betydeleg utlekking av avløpsvatn. Også vassleidningsnettet på same strekket er dårleg slik at utskifting av leidningsnett bør skje samstundes. I tillegg til dette er det og eit mindre strekk ca 100 meter i Nedste Prestberget som er dårleg med utlekking av ureina avløpsvatn. I tillegg til dette er det eit eige område, Havnen, som ikkje er tilknytt kommunalt nett. I dag går avløpsvatnet frå 7 hus til utslepp i sjøen i strandsona. Dette er utilfredstillande. Generelt er det i denne avløpssona mange private slamavskiljarar som ikkje er tilfredsstillande (dvs 3 kammer) i høve til gjeldande retningslinjer. Området mellom Hopra og Vikja Dette omfattar det sentrale sentrumsområdet. Også her er det i seinare år gjennomført betydelege tiltak for å oppgradere leidningsnettet. Dette gjeld særleg avløpsleidning på austsida av Hopra som er rehabilitert slik at han no er tett og utan inntrenging av framandvatn i særleg grad. Også leidningen i Strandgata er rehabilitert/skifta ut slik at avløpsanlegget har ein bra verknadsgrad. Avløpsanlegget i heile avløpssona fungerer bra. Det er likevel ein del utfordringar i området. Ned til hovudgata Strandgata ligg det to avløpsleidningar som fører avløpsvatnet i sentrumsområdet fram til pumpestasjon P2. Ein av desse er i dårleg stand med betydeleg risiko for mekanisk samanbrot. Dette gjeld på strekket frå meieriet og ned til Strandgata, ei strekning på om lag 250 meter. Eventuelt mekanisk samanbrot vil kunne får relativt store konsekvensar. Like aust for Hopra om lag 200 meter før utløpet til sjøen ligg 4 hus som ikkje er tilknytt kommunalt nett. Avløpet frå desse blir ført til elva. Med tanke på planar om utvida bruk av området kring Hopra til tur og fritidsaktivitetar, er dette uheldig. Området kring Coopbygget har utilfredsstillande drenering. I dag blir overvatnet ført inn på det kommunale avløpsnettet slik at det ikkje oppstår problem i området. Så langt har kapasiteten på avløpsanlegget vore tilstrekkeleg til å ta hand om dette vatnet, men generelt er framandvatn inn på avløpsnettet lite heldig. I tillegg er det fleire leidningstrekk som treng regelmessig spyling på grunn av dårleg sjølvreinsing. Dei private slamavskiljarane i denne avløpssona er i hovudsak tilfredsstillande.

12 SIDE 9 Området aust for Vikja Denne avløpssona omfattar området ved Vik verk og busetnaden opp langs elva til og med Deivollen, Seim, Tenold og Følid til eige djupvassutslepp i fjorden. Også sanitæravløpet frå Vik verk er ført inn på denne leidningen. I tillegg har verksemda eit eige utslepp for prosessvatn. Anlegget fungerer bra med tilstrekkeleg kapasitet trass betydeleg innlekking av grunnvatn. I tillegg ligg det ein overvassleidning i same område med utslepp i strandsona Avløpsanlegga i Vik - utfordringar Det er ei del utfordringar ved eksisterande avløpsanlegg i Vik 1. Tilstanden på ein av hovudleidningane på Riksveg 13 frå Breilikrysset og sørover mot Coop bygget er dårleg 2. Avløpsvatnet frå 4 hus aust for Hopra går rett ut i elva Hopra 3. Sikre tilstrekkeleg reinsing av avløpsvatnet i samsvar med Ureiningsforskrifta 4. Utett leidningsanlegg i Øvste og Nedste Prestberget 5. Manglande overvassanlegg for området ved Coop bygget medfører mykje framandvatn inn på avløpsanlegget 6. Avløpsvatnet frå 7 hus i Havnen området vest for Vik sentrum renn ut i strandsona 3.2 VANGSNES Ein stor del av busetnaden også på Vangsnes er tilknytt kommunalt avløpsanlegg. Det er to separate anlegg: Hovudanlegget med utslepp til ved Vangsnes ferjekai Eit mindre fellesanlegg med utslepp til sjø ved Siklesteinsviki i underkant av 2 km frå Vangsnes ferjekai i retning Vik Gjeldande utsleppsløyve Gjeldande utslepp er datert 8 november 2000 og omfattar to anlegg: 1. Utslepp på Vangsnes med inntil 770 pe 2. Utslepp i Siklesteinsviki 100 pe Avløpsvatnet skal reinsast i slamavskiljar og førast ut til djupvassutslepp på minimum 20 meter djupne.

13 SIDE Hovudanlegget på Vangsnes Til dette er mykje av busetnaden på Vangsnes tilknytt m.a. også skulen. Leidningsanlegget utgjer om lag 1,5 km med PVC materialkvalitet. Dimensjonen på leidningane er i hovudsak 160 mm. Om lag 150 pe er tilknytt anlegget (50 abonnentar) Kvar abonnent har sin eigen slamavskiljar slik som i Vik. Avløpsvatnet går med sjølvfall ned til utslepp i fjorden. Utsleppet til sjø skjer på 3 meter djupne. Dette er lite, men på grunn av svært verharde tilhøve og særdeles god vassutskifting, har ikkje leidningen blitt lagt djupare. Leidningane ligg grunt mindre enn 1 meterdjupne. Trass dette har det ikkje vore problem med frost. Anlegget fungerer bra utan store problem Kommunalt anlegg Siklesteinsviki Dei kommunale anlegga er fordelt på to utslepp til sjøen. Årsaka til dette er å unngå pumping av avløpsvatnet. Utsleppet nærast Vangsnes har om lag 20 bustader tilknytt ( ) pe. Leidningsanlegga har ei lengde ca 800 meter, av PVC og med dimensjon på 160 mm. Utsleppet i sjøen skjer på 15 meter djupne. Det andre anlegget ligg om lag 150 meter nærare Vik, har 6 hus tilknytt. Avløpsvatnet går med sjølvfall ut i sjøen på om lag 10 meter djupne. Felles for begge anlegga er at kvar abonnent har sin eigen slamavskiljar og at anlegga fungerer bra utan store problem. 3.3 FRESVIK AVLØPSANLEGG I Fresvik er avløpssystemet i stor grad bygd opp med enkeltanlegg. Utsleppet skjer via infiltrasjon eller direkteutslepp til bekk eller sjøområde. For det kommunale bustadfeltet på Høgheim er det laga eit felles infiltrasjonsanlegg. I dag er 7 hus tilknytt anlegget. Det har i dei seinare åra vore knytt store problem til drifta av anlegget. Avløpsleidningen frå Fresvik bygdeheim er i dårleg stand og må utbetrast. I tillegg er det fleire direkteutslepp av ureina avløpsvatn i strandsona. Ved ugunstige straumtilhøve vil dette kunne medføre betydelege ulemper i form av synleg avløpssøppel.

14 SIDE 11 Nytt bustadfelt ved Grundeland er under planlegging hausten Frå det nye bustadfeltet skal det leggjast avløpsleidning til sjøen. På denne leidningen er det mogleg å kople til Bygdeheimen. Utfordringar i Fresvik: Generelt er avløpstilhøva lite tilfredsstillande Det kommunale anlegget for Høgheim bør oppgraderast Heile området bør sjåast under eitt i høve til å få bygd gode avløpsløysingar 3.4 FEIOS I Feios ligg det eit mindre kommunalt fellesanlegg. Anlegget blei etablert i samband med bustadfelta Rinde 1 og 2 på 80 og 90 talet. Det er gjennomført omfattande oppgraderingar av anlegga dei seinare åra (2009/2010). Gjeldande utsleppsløyve er frå 8. November 2000 og omfattar utslepp av avløpsvatn inntil 100 pe. Vidare skal avløpsvatnet reinsast i slamavskiljar før utslepp på minimum 20 meter djup. I dag er om lag 10 hus (30 pe) knytt til anlegget. Avløpsvatnet blir reinsa i felles kommunal slamavskiljar før det går ut til djupvassutslepp i sjøen på om lag 20 meters djupne. Anlegget har fungert utan store problem. 3.5 ODLANE BUSTADFELT I FRAMFJORDEN Bustadfeltet blei etablert midt på 80 talet. I dag er 8 10 hus ( ) pe tilknytt dette kommunale avløpsanlegget. Kvar abonnent har sin eigen slamavskiljar. Gjeldande utsleppsløyve er frå 8. november 2000 og omfattar utslepp av avløpsvatn inntil 60 pe. Vidare skal avløpsvatnet reinsast i slamavskiljar før utslepp på minimum 20 meter djup. Avløpsvatnet blir ført til utslepp i sjøen på ca 20 meter djupne. Anlegget fungerer bra. 3.6 PRIVATE AVLØPSANLEGG Avløpsanlegga på Vikafjellet - utfordringar Konsekvensane av ureinsa utslepp frå dette området kan vere langt større samanlikna med andre stader i kommunen. Årsaka til dette er mogleg påverknad av drikkevassforsyninga til

15 SIDE 12 Vik sentrum. Uttak av råvatn til vassverket skjer i utløpstunnelen frå Refsdal kraftstasjon. Dette vatnet kjem frå Målsetvatnet der store delar av vatn frå nedslagsfeltet på Vikafjellet blir samla. Utslepp av ureinsa avløpsvatn på Vikafjellet vil såleis i verste fall kunne påvirke vassforsyninga i Vik på ein svært negativ måte. har gjennomført ei kartlegging av alle hyttene på Vikafjellet i Berre nokre (mindre enn 5) har innlagt vatn. Alle dei andre har ei eller anna form for biologisk eller kjemisk toalett utan utslepp til naturen. Av dei få hyttene med innlagt vatn, har alle utanom ei hytte, avløp til tett tank. Alarm på tanken er montert og tøming skal skje minimum ein gong pr år Private avløpsanlegga Bøadalen Inst i Bøadalen er eit nytt hytteområde, Vik Fjellandsby, i ferd med å blir etablert. Pr mai 2010 var 13 hyttetomter selde, av desse var 3 hytter bygde. Det er lagt opp til ein høg sanitær standard på alle hyttene. Første byggetrinn vil totalt innehalde 30 hytter. Utbyggar har søkt om løyve for utslepp for inntil 1000 personeiningar tilsvarande 360 hytter. Både leidningsnett og reinseanlegg er i privat eige. Avløpsvatnet blir reinse i eit prefabrikert anlegg av typen BIO FLOW. Anlegget har ein oppgitt reinseeffekt på 90 % i høve til organisk stoff BOF 5, fosfor (P) og suspendert stoff SS. Det behandla vatnet vil bli ytterlegare reinsa(etterpolert) gjennom kunstige oppbygd filter av pukk. Nedstraums etterpoleringa og før utslepp til elv (Hopra) er det plassert ein målekum. Det vil då til ei kvar tid vere mogleg å ta prøvar for å sjekke reinseeffekten av anlegget. Eigaren av reinseanlegget er pliktig til å inngå serviceavtale med leverandør av anlegget slik at kvaliteten på anlegget blir vedlikehelde. Kommunen får tilsendt regelmessig minimum 1 gong i året oversyn over drifta av anlegget Private avløpsanlegga andre stader i kommunen Det er ikkje gjennomført eigne granskingar i samband med Hovudplan for Avløp. Men ut frå generelle vurderingar er tilstanden varierande. Særleg vil anlegg med utslepp til sårbare ferskvassresipientar kunne valde betydelege ureiningsproblem dersom verknadsgraden er for dårleg. For anlegg med utslepp til sjøen, er konsekvensen av dårlege anlegg truleg svært avgrensa.

16 SIDE VASSRESSURSANE I KOMMUNEN 4.1 VANNDIREKTIV OG KRAV TIL KVALITET I VASSRESSURSANE Alle vassdrag skal klassifiserast (fastsetjing av tilstand) i høve til naturleg tilstand. Dersom denne ikkje er god nok, må nødvendige tiltak iverksetjast i samsvar med tabellen under. TILSTAND STATUS Svært god Miljømål tilfredsstilt God Moderat Tiltak nødvendig*) Dårlig Svært dårlig Tabell 4; Klassifisering av tilstand m.o.t. Vanndirektivet *) For sterkt modifiserte(endra) vassforekomstar kan det gjevast unntak frå desse krava. Ved vurdering av tilstandsklasse skal det leggjast mest vekt på bruk av biologiske parametrar dvs groe i elva og samansetjing av organismar som lever i elvebotn. Fordelen med å bruke biologiske parametrar framfor kjemiske parametrar ligg i akkumuleringseffekten. Dei biologiske parametrane vil syne utviklinga over tid i vassdraget, medan kjemiske analysar berre er eit bilete av kvaliteten nett i den augneblinken vassprøven blei utteken. Ein full gjennomgang av dette (klassifisering av vassdraga med bakgrunn i biologiske analysar ) blir gjennomført i regi av Sogn og Fjordane fylkeskommune og ligg utanfor ramma av dette dokumentet jf. pkt PRØVETAKING I SAMBAND MED KOMMUNEDELPLAN FOR AVLØP I samband med utarbeiding av kommunedelplan for avløp i har det vore gjennomført granskingar av vasskvaliteten ved ei del vassdrag i kommunen. Dette gjeld Hopra ved utløp til sjøen Vikja ved utløp til sjøen Stadheimselvi før samløp med Vikja

17 SIDE 14 Det er gjennomført to prøvetakingsrundar høvesvis 16 august 2010 og 13 september der følgjande parametrar blei vurderte: Koliforme bakteriar E.coli (tarmbakteriar) Næringsstoffet Fosfor (P) Næringsstoffet Nitrogen(N) Organisk stoff målt som kjemisk oksygenforbruk (KOF MN ) Surleik Leiingsevne 4.3 RESULTAT OG VURDERINGAR Prøverunde 1 utteken 16 august 2010 Hopra Vikja Stadheimselva Koliform bakteriar E. coli ph 7,3 6,7 6,9 KOF MN Totalfosfor (P) Totalnitrogen (N) Tabell 5: Vassanalysar 16 august 2010 Prøverunde 2 utteken 13 september 2010 Hopra Vikja Stadheimselva Koliform bakteriar E. coli ph 7,3 7 7 KOF MN Totalfosfor (P) Totalnitrogen (N) Tabell 6: Vassanalysar 13 september 2010 Resultata er vurdert mot rettleiar utgitt av SFT/KLIF : Klassifisering av Miljøkvalitet i ferskvann. : Vassanalysen tilfredsstiller ikkje svært god eller god tilstand- tiltak nødvendig : Vassanalysen tilfredsstiller krava tiltak ikkje nødvendig Resultata syner at det er særleg Hopra der avviket er betydeleg i høve til akseptabel tilstand. Dette gjeld både med omsyn til bakteriologisk kvalitet og innhald av næringsstoff. Utslepp private avløpsanlegg og avrenning/utslepp frå landbruket er truleg årsaka til dette.

18 SIDE 15 I Stadheimselva ligg innhaldet av bakteriar betydeleg over grensa for god tilstand, for dei andre parametrane er resultata gode. Vikja har best vasskvalitet av dei målte vassdraga, men også her er det målt relativt høgt bakterinnhald på ein av prøvene, utteken 13 september. Desse resultata må vurderast som mellombelse inntil meir sikre vurderingar basert biologiske parametrar ligg føre.

19 SIDE MÅL OG RESULTATOMRÅDE 5.1 OVERORDNA MÅL Alle i Vik skal vere tilknytt eit berekraftig avløpssystem med gode løysingar for oppsamling, reinsing og utslepp av avløpsvatn. 5.2 LANGSIKTIGE MÅL OG TILTAK Vasskvalitet i ferskvatn og sjø Det er knytt ulike krav til vasskvalitet for sjø og ferskvatn avhengig av bruksform. Dersom tilførslane av forureining overstig toleevna vil nytteverdien av vassførekomsten gradvis reduserast. Kor mykje dei ulike vassførekomstane toler vil variere med lokale tilhøve, til dømes naturtilstand og naturleg påverknad. Mål: Vassforekomstane skal ikkje tilførast meir ureining enn tolegrensa. Tiltak: Avløpsvatnet skal reinsast som omtala i kommunedelplan for avløp og i samsvar med krav i forureiningsforskrifta Vassførekomstane Hopra, Vikja og Stadheimselvi skal klassifiserast i samsvar med krava i Vanndirektivet Nødvendige tiltak skal iverksetjast slik at tilstanden i vassdraga tilfredsstiller krava sette i Vanndirektivet.

20 SIDE Oppsamling og transport Når ein vurderer kommunen si samla avløpshandtering må ein sjå oppsamling, transport og reinsing av avløpsvatn under eitt. I område med avløpsnett som berre fører ein liten del av spillvatnet fram til reinseanlegget, kan det vere kostnadseffektivt å betre tilføringsgraden i staden for å oppgradere reinseeffekten til anlegget. Avløpsreinseanlegget skal i alle høve tilfredsstille gjeldande reinsekrav. Dårleg tilføringsgrad kan mellom anna skuldast: Overvatn er ført inn på leidningsnettet for spillvatn. Leidningsnett med mykje utlekking. Dårleg utbygd leidningsnett. Mange husstandar som ikkje er kopla til felles avløpsleidning. Overløp i pumpestasjonar og reine regnvassoverløp er ofte i drift. Mål: Transport av avløpsvatn skal skje i eit lukka, hygienisk forsvarleg transportsystem og førast fram til godkjent utsleppstad. Tiltak: Leidningskartverket skal haldast oppdatert. Private leidningar skal registrerast. Ved opprusting av eksisterande anlegg, og ved nyanlegg, skal driftsovervaking innførast. Nye infrastrukturtiltak som veg- og/eller vassleidningar skal samordnast med avløpsleidning, el og breiband Gamle avløpsleidningar som er utsett for innlekking og/eller utlekking skal skiftast ut eller rehabiliterast

21 SIDE Tilknytingsgrad Om lag 60 % av husstandane i er knytt til offentleg avløpsnett. Mål: I tett busetnad og i område med etablert felles avløpssystem skal alle vere tilknytt dette. Unntak kan gis etter ein kost/nytte vurdering. I område utan etablert felles avløpssystem skal utslepp reinsast i tråd med krav i forureiningsforskrifta / utsleppsløyve. Tiltak: For nye bustadfelt skal det som del av reguleringsplan utarbeidast rammeplan for vatn og avløp som viser planlagt løysing. Rammeplan skal godkjennast av. Eksisterande busetnad som ligg nær offentleg eller privat avløpsleidning skal som hovudregel få pålegg om tilknyting, jfr. plan- og bygningslova samt forureiningslova. Leidningsnettet skal byggjast ut og følgjast opp med pålegg om tilknyting og tilfredsstillande vedlikehald.