Årsmelding 2012. Motorlab i verdsklasse. - Hjelpa var avgjerande. Ein snuoperasjon i skulen. - Byen vil sikre rekrutteringa

Årsmelding 2012 Ein snuoperasjon i skulen - Hjelpa var avgjerande Konkurrentar med felles bedrift Frå salteri til møterom Større og meir eventyrleg Motorlab i verdsklasse - Byen vil sikre rekrutteringa

Foto/illustrasjonar: Gaute Hatlem (s.5/13) Hordaland Fylkeskommune (s.5) Sund Kommune (s.5) Litteraturhuset i Bergen (s.5) Karsten Høyland (s.10) Leif Magne Vik (s.11) CCB (s.19) Ariktekt Rolv Eide/3D Pro (s.18) Kenneth Forland (s.21) Link Signatur/MIR (s.22) NORDIC Office of Architecture (s.23) Vigleik Brekke, Fjell Kommune (s.25) Inger Elise J. Økland (øvrige foto) Tekst/redigering/layout: Inger Elise J. Økland Innhald 04 Leiaren 05 Styret Næringsutvikling 07 Etablerartenesta 08 Verkstedgruppen VNR (Kompetanseforum Vest) 09 Maringruppen VNR (SMI) 10 Ny næring i gamle bygg i strandsona 11 Øygarden 12-13 Kysteventyret 14 Fiskarbondens Marknad 15 Rekrutteringsprosjektet Utdanning 17 Ingeniørutdanninga 18-19 Masterstudiet i Trondheim 20 Praksisnær Utdanning 21 Praksisnær undervising/marin næring Stadutvikling 22-23 Sotra Kystby 24-25 Samfunnsutvikling Rekneskap og revisjon 26-27 Årsmelding frå Styret 2 3

Kompetansepartnar for kommunar i vekst Fokus i 2012 har vore å sikra at prosjekt og satsingar har fått eigarskap i regionen, eller har vorte løfta til Bergensregionen slik at dei etterkvart skal få eigarskap av aktørar som tek ansvar for vidareføring på ein berekraftig måte. Gode Sirklar har teke ei støttande rolle etter behov. Vest Næringsråd har vore ein særskilt viktig samarbeidspartnar. I 2011 vart det utvikla ein strategi for selskapet der næringsutvikling er prioritert på næringsområde som står for vesentleg verdiskaping - og der potensial for vekst og auka innovasjonsevne er stort. Dette arbeidet har skjedd i tett samarbeid med Vest Næringsråd. Denne strategien står fast. Selskapet har sikra vidareføring av fokusområder som dekkjer behov på tvers av næringane, som utdanning, rekruttering, entreprenørskap og etablerarhjelp. Etablerarhjelpa har vore nyskapande med samarbeid og arbeidsdeling mellom Servicetorga, NAV og Gode Sirklar. Askøy kommune er ôg med i dette arbeidet. Målretta samarbeid med næringslivet i marin sektor har medverka til etablering av Sotra Marine Industrinettverk som eiga gruppering i Vest Næringsråd - Maringruppen VNR. Arbeidet med å skape grunnlag for ein marin biopark på Skaganeset er løfta opp som ein del av arbeidet med å etablera ei marin bio-klynge i Bergensregionen, i regi av BRB og Fiskeriforum Vest. Gode Sirklar vil halde fram med å støtte denne satsinga. Verkstedsgruppen VNR har kome med nyskapande initiativ, som mellom anna kan vise veg for korleis kompetent arbeidskraft kan bli tilgjengeleg for medlemene i gruppa i ei tid med stor vekst og utfordringar knytt til rekruttering av kompetent arbeidskraft. Vi ønskjer å halde fram med å støtte denne gruppa med ressursar og kompetanse, slik at dei saman og kvar for seg kan auke konkurransekrafta. I Øygarden vil ein oppleva store endringar knytt til ilandføring av olje og gass. Gode Sirklar vil bidra til at både kommunen og regionen møter denne utviklinga på ein proaktiv måte. 4 Gode Sirklar AS Reiselivsatsinga Kysteventyret har posisjonert regionen som eigen destinasjon i Hordaland, i tett samarbeid med Hordaland Fylkeskommune. Dette har vore mogeleg med betydeleg offentleg stønad. Ambisjonen i framtida er å ta ei rolle og tilpassa den regionale og lokale aktiviteten i tråd med utviklinga som reiselivsnæringa elles i Hordaland legg opp til. Vi må sikre at desse endringane kjem vårt eige reiseliv til konkret nytte. Det vert no arbeidd aktivt med at dette nettverket skal inngå som eiga bransjegruppe i Vest Næringsråd. Satsinga på utdanning gjev resultat ved at den enkelte skule og skuleleiinga tek betre eigarskap i praksisnær utdanning. Det er svært positivt at Høgskolen i Bergen satsar slik dei gjer i vår region, og at dei tenkjer langsiktig. Sotra Vidaregåande Skule tek iniatiativ til nyskapande tiltak for å betre dekkje behova i regionalt næringsliv. Regionens attraktivitet er under sterk utvikling. Gjennom samarbeidet for urbanisering på Straume og Bildøy, der ein engasjerer den beste kompetansen, vil det veksa fram ein ny by i Bergensregionen som vil trekkje talent til regionen på mange område. Tiltak som Gjerdet Kulturminnegard og Forlandsvågen gjev balanse mellom urbanisering og utvikling av gode små lokalsamfunn. Gode Sirklar har fått reduserte økonomiske rammer som følge av endringar i den kommunale økonomien. Dette medfører strammare prioritering av regionale prosjekt og initiativ. Samstundes vil den enkelte kommune ha aktivitetar der Gode Sirklar blir bede om å bidra, med finansiering frå kommunane eller der Gode Sirklar og kommunen skaffar midlar i fellesskap. Selskapet er i ein prosess med kommunane om prioritering av meir planmessig og langsiktig næringsretta satsingar, kommunevis og felles regionale satsingar. Sigmund Kvernes Dagleg leiar, Gode Sirklar AS Styret i Gode Sirklar AS Styreleiar Eli Årdal Berland, ordførar i Fjell kommune Styremedlem Ove Bernt Trellevik, ordførar i Sund kommune Styremedlem Kristin Helle Valle, Dagleg leiar Litteraturhuset i Bergen Bisitjar Linda M. Moen, styreleiar i Vest Næringsråd Styremedlem Sverre Konrad Nilsen, Forskningsleder SINTEF Styremedlem Otto Harkestad, ordførar i Øygarden kommune Styremedlem Tove Ormevik, Offshore Installation Manager i BP Norge Bisitjar Berit Vetlejord, Hordaland Fylkeskommune Dagleg leiar Sigmund Kvernes, Dagleg leiar Gode Sirklar Visjonen til Gode Sirklar AS: Samskapt meirverdi Satsingsområder: Forskingsbasert kunnskap kopla til lokal kompetanse og behov. Heiskapleg tilnærming mellom interessentar Fokus på meirverdi gjennom samhandling Balanse mellom profesjonalitet, dynamisk og innovativ nytenking 5

Næringsutvikling Gode Sirklar sitt innsatsområde næringsutvikling skal bidra til å dekkje kompetanseog kunnskapsbehov for innovasjon og utvikling i næringar og verksemder som er berekraftige og som skaper økonomisk vekst. Vi prioriterer energinæringa som i aukande grad inkluderer fornybar energi, marin næring og reiseliv og kulturbasert næring. Vi har eit spesielt fokus på små og mellomstore verksemder og ulike former for samhandling mellom desse, basert på felles behov eller lokalisering. Gode Sirklar har ansvar for regionen si Etablerarteneste, som vert utvikla og drive i samarbeid med kommunane og NAV. Fakta Gode Sirklar har ansvar for regionen si Etablerarteneste, som vert utvikla og drive i samarbeid med kommunane og NAV. Etablerartenesta skal rettleie folk som tek kontakt med det offentlege for å få hjelp til å starte eiga verksemd. I 2012 har 33 nyetablerarar fått hjelp, halvparten har kome frå NAV. Fleire enn før har kome attende for oppfølgjing, og ein har til dømes sett på effekten av marknadsføring. Kompetanse innan sosiale media har vore eit fokusområde, då marknadsføring for mange nyetablerarar er ei utfordring. Etablerarforum Vest er eit nettverk for dei som skal rettleie gründarane, som vert drive i samarbeid med ulike kompetansemiljø (m.a. HiB, BRB). Føremålet er å auke kunnskapen om kva for støtteordningar som finst, for best mogleg rettleiing. Etablerartenesta - Hjelpa var avgjerande I 2012 fekk 33 gründarar hjelp frå Etablerartenesta, som vert drive av Gode Sirklar. Ove Heradstveit er ein av dei. På eitt år har nettstaden hans hjelptilhjelp.no, fått 400 daglege brukarar. - Hjelpa frå Gode Sirklar har vore avgjerande for å lukkast, seier gründaren. På hjelptilhjelp.no kan ein finne kurs og andre hjelpe-tilbod i landet retta mot psykisk helse. Det er gratis å registrere tilboda. Depresjon kostar milliardar Tal frå Folkehelseinstituttet viser at psykiske lidingar kostar det norske samfunnet kring 70 milliardar kroner årleg. Det er ei av hovudårsakene til sjukefråvær. Depresjon kostar mest. - Tidleg behandling kan hindre at depresjon utvikler seg. Diverre er det kun 1 av 3 med store psykiske helseplagar som søkjer hjelp, og ofte stoppar hjelpen hos fastlegen. Mange legar fortel at dei har liten oversikt over kva for hjelpetilbod som finst, fortel Heradstveit. Han er psykolog, bur på Knappskog og jobbar til dagleg i PPT (Pedagogisk Psykologisk Teneste) i Øygarden. Lettare psykiske lidingar startar ofte i ung alder og fører ofte til langvarig sjukefråvær, gjentekne sjukdomsperiodar og kanskje uføre. - Det er dokumentert at kurs i depresjonsmestring, KID-kurs, er effektiv behandling. På hjelptilhjelp. no er det registrert meir enn 100 slike kurs, fortel gründaren. Treng kapital til vidareutvikling - Å drive nettstaden er på veg til å bli lønsamt. Eg ser eit stort potensial for vidareutvikling, det er mellom anna gode moglegheiter for inntening i form av annonsar. Men tida mi er ei utfordring, difor ønskjer eg å kome i kontakt med investorar som som kan bidra med nok kapital til å satse fullt ut, seier Ove Heradstveit. 6 7

Verkstedsgruppen VNR Konkurrentar med felles bedrift Marint Industrinettverk Vest Samlar marin næring i VNR Gode Sirklar sitt arbeid for å fremje samarbeid i næringslivet gjev resultat. Fire bedrifter vil kjøpe aksjar i ei ny, felles ingeniørverksemd for å sikre tilgang på ingeniørar for eigarane. Bedriftene er medlemer i Verkstedsgruppen VNR, som er eit resultat av Gode Sirklarprosjektet Kompetanseforum Vest. Kan få stønad Det har sidan juni 2012 vore arbeidd med planar om å danne ei ingeniørverksemd for å sikre tilgang på ingeniørkompetanse. I januar 2013 vart det klart at fire verksemder er positive til å kjøpe aksjar i selskapet. Aktørane er samde om å bidra med til saman minst ein million kroner i eigenkapital. Ingeniørbedrifta skal lokaliserast til Ågotnes eller Straume. Dei tilsette skal kunne utføre oppdrag for eigarane knytt til design, modellering og konstruksjon. Det gjev eigarane moglegheit til å ta på seg større oppdrag i fellesskap. Ei styringsgruppe er sett ned, med representantar frå kvar av eigarbedriftene, og prosjektleiar Ivan O. Moldskred i Gode Sirklar er engajsert for å utarbeide søknad til Innovasjon Norge om stønad til forprosjekt, samt utarbeiding av prosjektplan og forretningsplan. Innovasjon Noreg har signalisert at tiltaket oppfyller kriteria i Bedriftsnettverk-ordninga. Det er mogleg å få inntil 300.000 kroner til eit forprosjekt, og inntil 750.000 kroner per år i tre år til sjølve gjennomføringa. - Vi har ein god, jamleg dialog med Innovasjon Noreg. Sjansane for å få stønad er gode, men vi må skaffe halvparten av kostnadene til forprosjektet på anna vis, opplyser prosjektleiar Ivan O. Moldskred i Gode Sirklar. Han reknar med ei avklaring frå Innovasjon Noreg innan sommaren. Forprosjektet vil dreie seg om å utarbeide ein forretningsplan for ingeniørbedriften. Felles profilering på oljemesse Aktørar frå verkstadindustrien jobbar ôg med å samle seg om ei felles stand under Offshore Technology Days (OTD) 2013 i Stavanger i oktober, under navnet Verkstedgruppen Sotra. Deltaking hadde vore for kostnadskrevjande for bedriftene enkeltvis, seier leiar Trond W. Nilsen i Verkstedsgruppen VNR. Det let seg gjere takka vere samarbeidet som Gode Sirklar skal ha mykje av æra for, legg han til. Fakta Etablert som eit samarbeid mellom Gode Sirklar, industriverksemdene og Høgskolen i Bergen, med Ivan O. Moldskred i Gode Sirklar som prosjektleiar. Behovet for eit slikt nettverk vart avdekka av Gode Sirklar i ei kartleggjing. Føremålet var å skape ein arena for utvikling, kompetanseheving og utveksling av ressursar ved ledig kapasitet. Samarbeidet har ôg gjort det mogleg for bedriftene å ta på seg større oppdrag i fellesskap. Responsen frå store aktørar som CCB og Aker Solutions er positiv. Frå januar 2012 vart nettverket teke opp som ei bransjegruppe i Vest Næringsråd. Verkstedsgruppen VNR har kring 25 medlemer knytt til teknisk og mekanisk industri på Sotra. Dei har jamlege samlingar på Ågotnes. Marin næring er etablert som eige nettverk i Vest Næringsråd. Vi ønskjer å få i gang aktivitetar for medlemene, seier Ingrid Lundamo i Marine Harvest Norway. Ho har vore leiar for arbeidsgruppa i Marint Industrinettverk Vest, tidlegare Sotra Marine Industrinettverk. Dei har siste tida jobba med å få fortgang i prosessen med å få etablert ei bransjegruppe under VNR-paraplyen, under namnet «Maringruppen VNR». Sotra Marine Industrinettverk vart etablert på tampen av 2009, og har i dag vel 20 medlemsbedrifter frå fiskeri, oppdrett og foredling til restaurant- og kafedrift. Føremålet var å ta vare på og utvikla interessene til den marine industrien, til beste for regionen sine næringsinteresser. Marin biopark Gode Sirklar har vore ein pådrivar i etableringa og utviklinga av nettverket. Aktiviteten i 2012 har vore begrensa, med eitt medlemsmøte, i tillegg til tre styremøter, eitt årsmøte og eit ekstraordinært årsmøte. SMI var ôg representert på Næringslivsdagen i Sund i november 2012, og har jobba aktivt med utvikling av Skaganeset biopark. Gode Sirklar sitt arbeid har avdekka at sentrale aktørar frå havbruksnæringa og fôr- og foredlingsindustrien har stor tru på at ein marin biopark på Skaganeset kan ta ein internasjonalt leiiande posisjon. Business Region Bergen overtok i 2012 ansvaret for å føre vidare Gode Sirklar sitt arbeid med marin klyngeutvikling i region vest. Dei har signalisert at ei vidareføring heng saman med kva for rolle Nofima vil ta i Bergensregionen. Nofima på si side signaliserer at dei førebels ikkje ønskjer å gå vidare med planane for Skaganeset. Auka aktivitet - Det har vore låg aktivitet siste året. No når vi har fått det formelle på plass, kan vi få opp igjen aktiviteten, seier Lundamo og legg til at det er ønskje om å bringe ulike fagretningar innan marin næring tettare saman og skape synergiar. VNR-leiar Per C. Aarsand seier at det vil bli arrangert eigne samlingar for bransjegruppa, der det vil bli lagt til rette for nettverksbygging og fagleg påfyll. 8 9

Naustprosjektet Frå salteri til møterom Øygarden Von om vekst Karsten Høyland sitt sjøhus på Steinsland er ein av 20 pilotar som skal realiserast i fire kystkommunar gjennom prosjektet «Ny næring i gamle bygg i strandsona». Gode Sirklar er ansvarleg for prosjektet, som er støtta av Fylkesmannen i Hordaland og Fylkeskommunen i Hordaland. Kommunane som deltek er Sund, Austevoll, Bømlo og Radøy. Dei 20 ulike prosjekta skal vere godkjende politisk i september 2013. Nytt liv i nausta Høyland har restaurert fire av fem gamle bygg på familiegarden på Steinsland. Det femte bygget, sjøhuset, skal setjast i stand gjennom «Ny næring i gamle bygg i strandsona». Sjøhuset var opprinneleg eit salteri som vart sett opp på Steinsland ved århundreskiftet, og har vore nytta av fiskarar. Under og etter 2. verdskrigen budde det folk i huset. - Eg ønskjer å halde på særpreget og sjela i sjøhuset og samstundes kunna nytta huset på ein moderne måte langt inn i framtida. Naustklynga representerer fiskarbonden og er viktig å bevare, seier Høyland, som har fått sitt prosjekt politisk godkjent. I første omgang er planen å nytte bygga som kontor, møterom og representasjon for verksemdene i Hoyland Gruppen. Høyland er med i arbeidsgruppa for prosjektet. Enklare I Sund kommune er det registrert kring 500 naust og sjøbuer. Bygga forfell når dei ikkje lenger gjev inntekter, og strenge restriksjonar i plan og bygningslova gjer det vanskeleg å endre på dette. Prosjektet skal resultera i nye retningsliner for framtidig planlegging og forvalting av strandsona, og gjere det enklare for søkjarane og sakshandsamarane. Gjennom prosjektet vil det bli skapt ny næringsverksemd i nausta, som til dømes overnatting, utleigeverksemd, kultur- og formidlingsverksemd, opplevingsaktivitetar og reiselivspakkar. Stor interesse - Målet er fem pilotar i kvar kommune, men så mange som 30 nausteigarar har meldt seg. Berre i Sund er det 11, 3 har søkt og 2 har fått godkjent sine tiltak. Eg veit at 5 av nautsteigarane arbeider med søknaden, seier prosjektleiar Asbjørn Stavland, engasjert av Gode Sirklar. I Austevoll er det ôg 11 moglege prosjekt, medan det på Bømlo er 5. På Radøy har ein 4 interessentar, og prøver å rekruttere fleire. - No ser ein ôg på moglegheitene for å overføre modellen til landbruksbygg, og det vert diskutert eit mogleg samarbeid mellom nausteigarar og eigarar av tomme landbruksbygg, seier Stavland. Utleige steg for steg Som ein «spinoff» av «Ny næring i gamle bygg i strandsona», gav Hordaland Fylkeskommune 70.000 kroner til eit pilotprosjekt i Sund for å utarbeide ein elektronisk rettleiar for nausteigarar - hjelp på vegen frå etablering til nøkkeloverlevering til turistar. Forprosjektet er avslutta og ei eventuell vidareføring heng saman med framdrifta i hovudprosjektet «Ny næring i gamle bygg i strandsona». Gode Sirklar har vore ansvarleg for prosjektet, medan Kenneth Sangolt har leia det. Sund kommune har bidrege økonomisk. Rettleiaren skal kunna nyttast av nausteigarar langs heile kysten, ikkje berre i Sund, og vil bli gjort tilgjengeleg for dei som tek kontakt med Kysteventyret. CCB sitt oppkjøp i Naturgassparken gjev ny giv til næringsutviklinga i Øygarden. Det meiner ordførar Otto Harkestad, som trur på auka aktivitet og fleire arbeidsplassar. I april 2013 vart det kjent at Coast Center Base (CCB) på Ågotnes har kjøpt Bergen Tomteselskap sine aksjar i Naturgassparken. Etter oppkjøpet eig CCB og Øygarden kommune 50 prosent aksjar kvar. - Vi har ønskt å få CCB inn som aktør lenge. Det vil skape meir aktitivitet og fleire arbeidsplassar, håpar Harkestad. Frå før eig dotterselskapet CCB Kollsnes eit område i Naturgassparken. CCB Kollsnes samarbeida tett med Gode Sirklar hausten 2011 for å etablere norges første vindkraftbase. Med rekordstor aktivitet på Ågotnes sommaren 2012, valde CCB av fleire grunnar å avvente vindkraftsatsinga og i staden nytte areala i Øygarden til å avhjelpe den ordinære basedrifta. Det er uvisst kva for planar CCB no har for arealet i Naturgassparken. Vil tilretteleggje Det er frå før kjent at sjansane er store for at Øygarden kan bli lokalitet for ilandføring frå Johan Sverdrup-feltet, dette vert beslutta i 2013. - Vi ventar i spenning og vil gjere det vi kan for å tilretteleggje, seier Harkestad. Øygarden kommune har gjort fleire tiltak i 2012 for å stimulere til auka næringsverksemd, med anna er det oppretta eit politisk Næringsutval. Det er fleire politiske prosessar i gong knytt til kommuneplanen, som ikkje er ferdig handsama; ein delplan for Rong og ein sentrumsplan. Både politikarane og næringslivet i Øygarden er samde om at det er ønskjeleg med ein større breidde og fleire bein å stå på i næringsutviklinga. Nøkkelen er å få fleire til å busetje seg her, meiner leiar Kjetil Rong i Næringsutvalet. Attraktive bumiljø - Vi har hatt møter med næringslivet. Mange av innspela handlar om å skape eit større mangfold i fritidstilboda, til dømes marinaer og attraktive naustmiljø. Når det gjeld sentrumsutviklinga, så må vi ha eit større fokus på å utnytte sjøarealet til handelsverksemd, meiner Rong. - Handelslekkasjen vi opplever er ei stor utfordring, vi må gjere det vi kan for å få handelsnæringa til å blomstre, legg han til. Han karakteriserer næringslivet i Øygarden som robust, men understrekar at det er viktig å utvikle fleire bransjar. Privilegert - Vi er privilegert som tilhører ein region med stor vekst og stort potensial. Det er naturleg at Øygarden tek del i subseanæringa, og vi må sikre at lokale leverandørar kan vere med å forsyne dei store. Samstundes har vi sterke aktørar knytt til marin næring i regionen denne næringa vil vi utvikle meir, seier leiaren i Næringsutvalet. 10 11

I havørna sitt rike Kysteventyret fekk stor merksemd under Møteplass Reiseliv Hordaland 2012, då kring 50 reiselivstoppar frå Hordaland vitja Sotra og Øygarden i april 2012. Representantar frå reiselivsnæringa fekk mellom anna oppleve havørnsafari i Telavåg, klatring i Øygarden og matopplevingar på Holmen. - Vi fekk svært mykje ut av denne konferansen, ikkje minst når det gjeld marknadsføring av destinasjonen Kysteventyret, seier prosjektleiar Line Steinsland Mosnes i Kysteventyret. - Kystkultur og matkultur må vi utnytte betre i reiselivssamanheng, og vi må leggje betre til rette for bruk av natur og kultur i næringa, sa Statssekretær i Nærings- og handelsdepartementet Halvard Ingebrigtsen (AP). Han presenterte Regjeringa si nye reiselivsstrategi for deltakarane. Meir solide bedrifter med fleire heilårsarbeidsplassar, særleg i distrikta, er viktig for Regjeringa, som etterlyser høgare innovasjonsgrad i næringa. Fleire unike opplevingar av høg kvalitet for å trekkje til seg turistar med høg betalingsevne er målet. - Nøkkelen ligg i cruisenæringa og her har Bergensregionen eit godt utgangspunkt, sa Ingebrigtsen. Kysteventyret kan få ei rolle med å utvikla kystturisme for fleire kystkommunar enn Fjell, Sund og Øygarden. Midlar frå Fylket stadfestar dette. Kysteventyret er eit Gode Sirklar-prosjekt, som skal utviklast til å få ei rolle i Hordaland som del av den nye reiselivsstrategien, og reiselivsorganisasjonen som er i emning. Eit tettare samarbeid både med Bergen Reiselivslag organisatorisk, og med arbeidsdeling på tenester og innhald, ligg i korta. I februar 2013 vedtok Hordaland Fylkeskommune å løyve 260.000 kroner til vidareføring av Kysteventyret. Pengedryss til vidareføring Det er ei anerkjenning av reiselivsatsinga, seier dagleg leiar Sigmund Kvernes i Gode Sirklar. Kysteventyret Større og meir eventyrleg Han meiner at Hordaland Fylkeskommune med dette sender eit sterkt signal om at ein ønskjer å vidareføre satsinga. Kysteventyret kan ta ein posisjon som reiselivsaktør for å utvikla kystorientert reiseliv i samarbeid med andre kystkommunar. Hordaland Fylkeskommune signaliserer tiltak for å fasilitera samarbeid med Nordhordland og Askøy, samarbeid med Bergen Reiselivslag. - I tråd med dei nye føringane frå Regjeringa, er det ønskje om at Kysteventyret skal finne sin plass i ei større, regional satsing. Det ligg eit stort potensial i dette alternativet, seier prosjektleiar Line Steinsland Mosnes i Kysteventyret. Vinn-vinn - Turistar ønskjer meir temabaserte aktivitetar og det å utarbeide gode «kystprodukt» til destinasjonen Bergen vil vere ein vinn-vinn-situasjon for byen og distrikta, legg ho til. Større einingar står sentralt i Regjeringa sin reiselivstrategi. Kvernes understrekar at det no er særs viktig at dei tre kommunane Fjell, Sund og Øygarden ser på reiselivsatsinga som eit regionalt samarbeid. Dei tildelte midlane skal gå til områdeutvikling, kompetanseheving og produktutvikling (til dømes rundturar for turistar). Det pågår no ein prosess i Gode Sirklar, som handlar om kva for organisering Kysteventyret skal ha og kva for satsingsområder ein skal ha fokus på, opplyser Kvernes. Samarbeid med Drammen Kysteventyret vitja Drammen 8. - 9. mars 2012, saman med Vest Næringsråd. - Vi vitja Rådet for Drammensregionen, dei gav oss ei interessant orientering om reiselivssatsinga. Det var svært nyttig å høyre kva erfaringar dei har gjort seg undervegs, vi slit med dei same utfordringane, seier prosjektleiar Line Steinsland Mosnes i Kysteventyret. Ho legg til at det ôg var svært aktuelt å sjå kva grep dei har gjort for å skape ei god byutvikling, grep som kan vere nyttige å ta med seg i utviklinga av Straume som kystby. - Drammen har fått til mykje på kort tid. Næringslivet har vore svært aktivt med, seier ho. Fleire av turdeltakarane hadde eigne program. Dei vitja verksemder med aktivitetar som ligg nært opp til deira verksemd. Fakta I 2012 har aktørane i Kysteventyret vore profilert gjennom kanalar som Innovasjon Norge, Fjord Norge, Norgeskampanjen, deltaking på Reiseklar og Næringslivsdagen i Sund. Kysteventyret er ôg aktiv i sosiale media: på Facebook, Twitter og Instagram. Kysteventyret deltek aktivt i Forum Reiseliv og i styringsgruppa for destinasjonane i Hordaland. Kysteventyret er ôg representert i styringsgruppa til prosjekta «Vandring i Hordaland» og Fisketurismeprosjektet i Hordaland. Marknadsføring retta mot bransjen har vore viktig. Som aktiv partnar i NCE Tourismprosjektet, bidreg Kysteventyret til at aktørane indirekte får ny kunnskap og utvikling. Vandring, sykling, kajakk og klatring er andre fokusområder i 2012. Kysteventyret er til dømes med på sykkelkartet over Hordaland, med grøne, blå og raude løyper. Kartet kom ut hausten 2012. Ønskjer ein å padle ute i havgapet, har vi fleire svarte løyper i vår region. 12 13

Fiskarbondens Marknad Eit ekte reiselivsprodukt På Fiskarbondens Marknad finn ein ekte kortreist mat og handverksprodukt frå lokale reiselivsaktørar. I løpet av 2012 har marknaden utvikla seg til å bli eit sjølvstendig samvirke. Fiskarbondens Marknad gjev auka profilering og omsetnad for lokale reiselivsaktørar i regionen. Marknaden er blitt ein innarbeidd og viktig utsalsstad for kring 15-20 utstillarar fire gonger i året. Julemarknaden i 2012 samla rekordmange utstillarar. Fakta Ei kartleggjing gjort av Gode Sirklar synte at det var behov for ein utsalsstad for kortreist mat. Den første marknaden for lokale småskalaprodusentar vart arrangert i 2010. Sartor Storsenter stiller areal til disposisjon, og er ein viktig samarbeidspartnar. Restaurant og Matfag på Sotra Vidaregåande Skule har ved fleire høve delteke på marknaden og Design og Handverk dreg nytte av Fiskarbondens Marknad i undervisinga. - Det er stadig nye aktørar som tek kontakt med oss og vil vere med, og omsetnaden aukar kvar gong, seier Linn Turøy, som er leiar for Fiskarbondens Marknad. Den neste marknaden finn stad i Sartor Storsenter laurdag 1. juni. - Vi vil invitere fleire aktørar med, og ha eit større fokus på rekruttering framover, seier Turøy. I oktober 2012 fekk Kysteventyret 50.000 kroner i stønad frå Sparebanken Vest VNR-fondet, som sikra vidare drift i eitt år, fire nye marknader i 2013. «Prosjektet tilfredsstiller krav til nyskaping, nye produksjonsmetodar, sparte kostnader, samspel skule/næringsliv, profilering av regionen som innovasjonsregion, og bidreg til å skape nye arbeidsplassar», heitte det i Vest Næringsråd si grunngjeving for tildelinga. Prosjektleiar Line Steinsland Mosnes i Kysteventyret understrekar at det trengs meir pengar for å utvikle marknaden vidare og skape ei berekraftig driftsform. Rekrutteringsprosjektet Med i jakta på talenta Rekrutteringsprosjektet til Gode Sirklar og Vest Næringsråd er ein del av Vekstlandet, den største rekrutteringskampanjen nokonsinne i Norden. Vekstlandet vart sparka i gang for fullt i mars 2013. Føremålet er å skaffe til veie naudsynt kompetanse til bedriftene som vel å delta. Kampanjen rettar seg mot alle bransjar. I pose og sekk Verksemder som ønskjer det kan få i pose og sekk om dei vel ei pakkeløysing der dei ôg får tilgang til det lokale rekrutteringsprosjektet, i regi av Gode Sirklar og VNR som primært skal skaffe ingeniørar og anna teknisk kompetanse til SMB-bedriftene (små og mellomstore bedrifter) i Sotra-regionen. Fire lokale verksemder har til no vist interesse for å nytte seg av det lokale prosjektet. - Eit hovudmål for rekrutteringsprosjektet er å utvikle ein felles database med reelle ingeniørkandidatar som ønskjer å arbeide i Sotra-regionen, til bruk for bedrifter og offentlege aktørar som vel å delta i Rekrutteringsprosjektet, fortel prosjektleiar Ivan O. Moldskred. Bedrifter og brukarar betalar ein fast kontingent. Tiltaka vil omfatte kontakt med skular og utdanningsmiljø, målretta profilering på messer, karrieredagar og liknande, samt i sosiale media. Prosjektet tek elles sikte på å fronte regionen og skape eit attraktivt ingeniørmiljø i Sotra-regionen. Store rekrutteringsbehov Vekstlandet vart presentert på Næringskonferansen i Vest, i regi av Gode Sirklar og Vest Næringsråd, i samarbeid med Askøy Næringslivsforening, Askøy kommune og Business Region Bergen i november 2012. Utdanning og rekruttering stod i fokus på konferansen. Tal som vart presenterte viste at det ikkje nokon stader i landet er så få ingeniørar blant innbyggjarane, som på Vestlandet. Ei undersøking som vart gjennomført av Gode Sirklar og VNR blant kommunar og næringsliv i Fjell, Sund og Øygarden i mai 2012, stadfestar at behova lokalt er store. Det er bakgrunnen for det lokale Rekrutteringsprosjektet. Fleire av innspela på konferansen er teke med i det vidare arbeidet med Rekrutteringsprosjektet. Fakta Det lokale Rekrutteringsprosjektet har som føremål å skaffe naudsynt ingeniørkompetanse til SMB (småog mellomstore bedrifter ) i regionen Sotra/Øygarden. Prosjektet vert drive av Gode Sirklar AS og Vest Næringsråd i eit formalisert og tett samarbeid med Vekstlandet. Business Region Bergen (BRB) bidreg med midlar til Rekrutteringsprosjektet. 14 15

Utdanning Gode Sirklar har teke initiativ til ei satsing på heile skuleløpet, frå barnehage til høgskule- og universitetsnivå. Målet er å utvikla kompetansearenaer der skulane, føresette og næringslivet samarbeider. Målet er å skape undervising som involverer og motiverer. Betre kopling mellom skule, samfunn og lokalt næringsliv skal stimulere til yrkesval som sikrar rekrutteringa i regionen. Undervisingsprogrammet til Gode Sirklar femner om heile utdanningsløpet. Læringsarbeidet tek utgangspunkt i deltaking og samarbeid med fagpersonar innan ulike bransjar, organisasjonar og næringar. Talet på søkjarar til bachelorstudiet i Undervannsteknologi ved Høgskulen i Bergen på Straume auka med 43 prosent i fjor. Søkjartalet var 836 i 2012, mot 576 i 2011. Det var 218 søkjarar som hadde Undervannsteknologi som sitt førsteval, mot 141 året før. For å kome inn på studiet måtte søkjarane i fjor ha meir enn 4,8 i hovudkarakter. - Den store interessa for studiet er godt nytt for subsea -industrien som har eit stort rekrutteringsbehov, seier studiekoordinator Dagfinn Blehr ved HiB. Ingeniørutdanninga Slåss om studieplass på Straume Sjølv om talet på studieplassar vart auka frå 40 til 63 i 2012, vert nålauget stadig vanskelegare å kome gjennom for ungdom som vil bli subseaingeniørar. - Vi hadde ikkje trudd at vi skulle ende opp med så mange studentar då vi valde å auke talet på studieplassar. Det har vore mindre fråfall enn tidlegare, det er svært gode kandidatar og dei er veldig motiverte. Med ei lita ombygging av eitt av undervisningsromma kan vi ta inn like mange studentar også i år, seier Blehr. Forventar fleire søkjarar Kvar student skal ha 17 dagar med praksis ute i ein bedrift med verkstad mot slutten av første studieår, men mange bedrifter vegrar seg for å ta på seg dette ansvaret. Å skaffe nok praksisplassar har vore ei utfordring heile vegen. Ingeniørpraksisen som studentane skal ha siste året, ordnar dei sjølve. Det viser seg at bedrifter som tek imot studentar i praksis, kan hauste gevinsten når dei nyutdanna skal søkje jobb. Høgt nivå Gode Sirklar var sentral i arbeidet med å få etablert ingeniørstudiet på Straume, som tok imot det første kullet med studentar i 2007 i AGR sine lokale. I 2011 fekk Gode Sirklar i oppdrag å finne nye lokale til utdanninga, og hausten 2012 flytta studentane inn i Straumeparken på nabotomta. - Studiet er blitt meir kjend, merkar vi. Vi får fleire telefoner frå til dømes rådgjevarar som vil vite meir om tilbodet. Det er inga grunn til å tru at det blir færre søkjarar dei neste åra, seier Blehr. Høgskolen i Bergen jobbar med å skaffe meir kvalifiserte lærarkrefter. Det er mangel på lærarar med bakgrunn frå subseaindustrien. Etter modellen på Sotra vert det hausten 2013 oppretta ei ny, tilsvarande utdanning i Florø, med 30 nye studieplassar. 16 17

Masterstudiet Motorlab i verdsklasse Det er framleis berre eit fåtall subseastudentar som fullfører masterutdanninga si med oppgåver i bedrifter frå regionen Sotra og Øygarden. Nye satsingar både i Trondheim og Bergen kan endre på dette. Det vil vere naturleg med ein lokalitet som er knytt til bachelorutdanninga på Straume eller til subseamiljøet på Ågotnes. Ragnar Gjengedal, HiB Gode Sirklar samarbeida tett med Høgskolen i Bergen for å utvikle masterstudiet i undervannsteknologi ved NTNU i Trondheim frå hausten 2010. Føremålet var at alle subseastudentane skal fullføre masterutdanninga med oppgåver frå bedrifter her i regionen, men berre 3 av 18 studentar gjorde det i fjor, 2 av 19 året før. Fleire nye tiltak ved Høgskolen i Bergen og NTNU kan betre på dette. Kan få betydelege midlar - Vi ønskjer å utvide talet på studieplassar, men har så langt ikkje klart å fylle kvoten på 20 plassar. Det har vore svært strenge opptakskrav til masterutdanninga. Det har vi no endra på, og vi forventar fleire søkjarar i år, seier professor Olav Egeland ved NTNU. Han oppmodar bedriftene i regionen Sotra og Øygarden om å ta kontakt med forslag til tema som kan presenterast for studentane. Han fortel at merksemda kring masterstudiet og subseasatsinga i Trondheim er stor. - Vi er i dialog med Norske Shell om ein avtale som vil tilføre studiet betydelege midlar for å utvide kapasiteten. I tillegg arbeider vi med eit større forskingsprogram innan subsea. Til dette ønskjer vi kontakt med bedrifter i regionen Sotra og Øygarden. Her ligg det store moglegheiter for støtte frå verkemiddelapparatet, seier Egeland. Høgskolen i Bergen arbeider ktivt med å få etablert ei masterutdanning i Bergen. - Det vil vere naturleg med ein lokalitet som er knytt til bachelorutdanninga på Straume eller til subseamiljøet på Ågotnes. Det seier førsteamanuensis Ragnar Gjengedal, som er koordinator for masterprogrammet. Han sit i Programrådet for mastergrader ved NTNU. Eit mastertilbod må tilfredsstille strenge kriterium for å bli godkjent av NOKUT, eit organ under Kunnskapsdepartementet. Motorlab i verdsklasse - Eg trur nøkkelen er å etablere eit fullverdig motorlaboratorium i verdsklassen som industrien har interesse av å bruke til testar. Bachelorstudentar er i gang med å teikne ein konstruksjon og vi har eit samarbeid med Framo Engineering om designbiten, fortel Ragnar Gjengedal. Han legg til at finansieringa må bli eit offentleg-privat samarbeid og at ein ønskjer å kome i kontakt med bedrifter som kan vere interessert. Samstundes jobbar HiB med å bygge opp eit heilt nytt International Subsea University Network. - Å få innpass på den brasilianske marknaden er ei utfordring for bedriftene, difor vil det vere smart å knyte til seg studentar frå Brasil, seier Gjengedal. 18 19

Praksisnær undervising - Ein snuoperasjon i skulen Praksisnæring undervising - marin næring Marin næring inn i «alle» fag Fjoråret var ein stor snuoperasjon i heile Fjellskulen. Det meiner skulesjef Wilhelm Anglevik. - Vi har hatt ein stor snuoperasjon i 2012. Lærarane har fått augo opp for denne måten å undervise på, seier skulesjefen i Fjell kommune. - Det har blitt ein pedagogisk modell, ein undervisingsmetodikk som gjev elevane ei visuell forståing av pensum. Vi ser at resultatet av dette pedagogiske grepet gjev betrakteleg auka forståing hjå elevane. Det gjev igjen auka trivsel, meistring og læring, meiner han. Store resultat Gode Sirklar tok initiativ til ei satsing på heile skuleløpet, frå barnehage til høgare nivå, og mottok betydelege midlar til satsinga i perioden 2006-2009. Merksemda var stor og tilbakemeldingane gode, ikkje minst frå stortingsgrupper og statssekretærar. Arbeidet har til dømes gjeve grunnlag for innføring av Arbeidslivsfaget på ungdomstrinnet i alle skular i landet frå hausten 2012. Fjell Ungdomsskule har vore ein pilot i utprøvinga av faget. Fjell kommune vedtok i 2012 å vidareføre Praksisnær Undervising, og sette av midlar til dette etter ei grundig evaluering av satsinga. Gode Sirklar har i samarbeid med Fjell kommune sett på korleis Praksisnær Undervising kan revitaliserast for å motivere ungdom til yrkesval som matchar behova i næringslivet. - Kontakten med bedrifter er viktig for å tilføre praksiselement i undervisinga. Vi ønskjer å forsterke realfagsatsinga på barnetrinnet og styrke Arbeidslivsfaget. Gode Sirklar har den kompetansen som sikrar at vi er på rett veg, og blir ein viktig samarbeidspartnar i det vidare arbeidet, seier Anglevik. - Berre starten Tranevågen Ungdomsskule er ein av skulane i kommunen som er kome lengst når det gjeld Arbeidslivsfaget. Dei ønskjer drahjelp til å få meir ut av potensialet som ligg i Praksisnær Undervising. - Vårt fokus fram til no har hovudsakleg vore knytt til Arbeidslivsfaget, som vi innførte samstundes med at skulen opna hausten 2010. Det finst mange mogleheiter og vi vil gjerne ha draphjelp til å kome vidare. Vi ønskjer å kome tettare på bedriftene i Ågotnes-miljøet, seier avdelingsleiar Anita Vabø for 10. trinn. Ho har jobba tett på Arbeidslivsfaget, som utgjer til saman 228 skuletimar fordelt på 8. 10. trinn. Den praktiske undervisinga går føre seg til dømes i samarbeid med lokal byggevarenæring, om bord i fiskeskøyta Rover eller i ein barnehage. Andre praktiske tilnærmingar er faget «utdanningsval» for elevar på 9. og 10. trinn. Kor mange fisk er det plass til i merdene, og kor kor mykje vatn rommar dei? Slike spørsmål skal vere ein naturleg del av undervisinga for elevane ved Sund Ungdomsskule. Satsinga på Praksisnær utdanning innan marin næring har vore så vellukka at Saksgruppe Næring og Utvikling (SNU) i Sund kommune hausten 2012 vedtok å satse vidare. - Marin næring skal takast med i undervisinga der det er mogleg, og det vil vere tett kontakt mellom bedriftene og skulen, med til dømes bedriftsbesøk og arbeidsveke - med moglegheiter for sommarjobb. Målet er at ungdomane vel å ta vidareutdanning/fagbrev som er relevante for marin næring, seier prosjektleiar Ove R. Hjelmervik i Gode Sirklar. «Levande» realfag Faglærar Esther Valskog i naturfag og matematikk ved Sund Ungdomsskule har berre gode erfaringar når det gjeld Praksisnær Undervising, seier ho. - Eg meiner at dette er ein riktig måte å jobbe på, særleg i teoretiske fag. Det er ein god måte å gjere realfaga meir levande på. Valskog nemner aktuelle tema som fiskehelse, miljø, biologisk mangfold, berekraftig sjømatproduksjon og sjøsikkerheit. Målet er å utarbeide eit langsiktig program for alle tre åra på ungdomsskulen, for å få progresjon i opplæringa. Elevane har vore på fleire bedriftsbesøk, som Marine Harvest og Sjøtroll. På den måten får dei auka kunnskap om bredden i næringa og kva for yrkesvegar som finst. - Eg kjenner fleire elevar som ønskjer å utdanne seg til marin næring, seier Valskog. Fakta I starten av 2011 gjekk marin næring i Sund saman med ungdomsskulen om eit systematisk program for dei tre klassestega. Bakgrunnen var ei kartleggjing og omdømeundersøking i regi av Gode Sirklar under etableringa av Sotra Marine Industrinettverk (SMI). Undersøkinga avdekka at marin næring hadde eit dårleg omdøme og at ungdom ikkje ønskte seg inn i denne næringa. Den moderne marine næringa, som i hovudsak er automatisert og som er sterkt eksportretta, er eit godt utgangspunkt for undervisinga i faga på ungdomsskulen. Ein konkurranse blant ungdomsskuleelevane i Sund, Fusa og Austevoll om å lage den beste dokumentarfilmen om oppdrettsnæringa, førte til at søkjartala til havbrukslina på Austevoll gjekk opp.

Stadutvikling Gode Sirklar har delteke i spennande oppgåver saman med næringsaktørar, kommunane og lokalsamfunn i spørsmål om berekraftig stadutvikling. For å finne gode heilskapelege løysingar er kulturelle verdiar og fenomen i samtida vår viktig å ha med på vegen. Visjonane for framtida skal byggjast på lokal identitet og kultur. Sotra Kystby - Byen vil sikre rekrutteringa Næringslivet i regionen ønskjer fortgang i utviklinga av Sotra Kystby. Det vil sikre tilgangen på arbeidskraft og kompetanse. Næringslivet i regionen meiner at Sotra Kystby vil sikre tilgangen på arbeidskraft og kompetanse, og ønskjer fortgang i utviklinga av byen. - Eit attraktivt bumiljø vil auke tilgangen på arbeidskraft, sa Vice President Arne Bengt Riple i Aker Solutions under eit kystbyseminar i mars 2012. Han fekk støtte frå fleire bedrifter som var til stades. Tema for seminaret var «attraktivt næringsliv attraktive arbeidsplasser», det tredje seminaret i ei rekkje på fire som omhandla innhaldet i Sotra Kystby. Konturane av ein by Gode Sirklar har vore ein partnar i arbeidet med byutviklinga, som for alvor starta i 2012. Byutviklinga omfattar fleire store prosjekt. Sidan dei første planane vart godkjende i 2011 har dei første nybygga vokse fram i Straume sentrum og er tekne i bruk til handel. 8. juni 2012 er ein merkedag for Sotra Kystby. Då vart den første sprengsalva avfyrt og den offisielle oppstarten av byutviklinga vart markert på Sotratrappo v/ordførar Eli Å. Berland. I november 2012 vart Sotra Kystby Infosenter opna av fylkesordførar Tom-Christer Nilsen. Her vil folk få informasjon om utviklinga av Sotra Kystby. Inspirert av øylandskap, svaberg og båthus, vann arkitektteamet bak Nordic - Office of Architecture fram med sitt forslag til utforming av «Sotraplassen» i Sotra Kystby, som blir eitt av dei viktigaste samlingspunkta i byen. Arkitekt John Arne Bjerknes, partnar og dagleg leiar i Nordic, rosa det gode samspelet mellom privat næringsliv og offentlege styresmakter i byutviklinga då dei vann arkitektkonkurransen. Kåringa fann stad i februar 2013. Buidyll ved sjøen Ved Straumsundet pågår sprenging og utfylling, til det som skal bli Straume Sjøfront. Planen omfattar eit område på 68 dekar og legg til rette for 200 bustadeiningar, næringsareal, fellesareal, parkering, offentleg strandpromenade og småbåthamner. Kommunedelplanen for Bildøy har vore ute til høyring og skal handsamast politisk i 2013. Pådrivar og initiativtakar for området på nordre Bildøy er Liegruppen AS. På Bildetangen kan det bli plass til mellom anna 7000 menneske, hotell, kulturhus, næringsareal, parkar og småbåthamn. Tiltaka omfattar i tillegg øya Råna. 22 23

Samfunnsutvikling «Endeleg er Fjell kommune i stand til å bidra til næringsutvikling. Fjell hadde aldri vore der vi er i dag utan Gode Sirklar.» - Det har blitt skapt mange nye arbeidsplassar dei siste ti åra. Gode Sirklar har vore ein viktig bidragsytar. Det meiner rådmann Steinar Nesse i Fjell kommune. Sola skin på næringslivet i regionen. Nesse skin om kapp med sola. Veksten har vore, og er framleis, formidabel. Sterke fagmiljø har utvikla seg, særleg innafor subseaklynga som har vekse fram på Ågotnes og tatt ein verdsleiande posisjon. Forsking på kommunale tenester Rådmannen meiner dei ti åra som har gått sidan Fjell kommune innleia samarbeidet med SINTEF, har vore ein strålande epoke. Det er SINTEF som driv Gode Sirklar for dei tre eigarkommunane. - Vi blir tatt meir seriøst som kommune. Gode Sirklar har opna dørene mot FoU-miljøa (forsking og utdanning), i tillegg til andre viktige nettverk som Statens Vegvesen. Tilgang på rett kompetanse gjev oss tryggleik. Vi veit at vi er på rett veg i samfunnsutviklinga, meiner han. - Kontakten med forskingsmiljøa blir viktigare. Etter Samhandlingsreforma er vi pålagt å bidra til forsking, og vi kjem til å nytte oss av SINTEF for å utvikle dei kommunale tenestene knytt til mellom anna helse og omsorg, legg han til. Eit konstruktivt år Nesse meiner at 2012 har vore eit konstruktivt år for Gode Sirklar, med prosessar som har gjeve ei meir spissa verksemd. Prosjekt knytt til direkte næringsutvikling har fått meir plass enn kulturutvikling og anna aktivitet som ein tidlegare har satsa tungt på. Rådmannen viser til samarbeidet mellom SMB-bedriftene (små og mellomstore bedrifter) knytt til teknisk og mekanisk industri, som døme på gode resultat. - Mykje av næringsverksemda driv seg sjølv. Men for verkstadbedriftene som slit med overgangen frå liten til stor, ser vi at nettverket har bidratt til eit tett samarbeid som gjev auka kompetanse for kvar enkelt bedrift, i tillegg til å auke den samla konkurransekrafta. 2012 har gjeve eit gjennombrot i dette arbeidet, peikar han på. Vidare viser han til det viktige arbeidet med å revitalisera Praksisnær Undervising, som Gode Sirklar har utarbeida eit grunnlagt for saman med Fjell i 2012. Nesse peikar vidare på det viktige arbeidet med å utarbeide ein tiltaksplan for Fjell, Sund, Øygarden og Askøy, i tråd med næringsplanen som Business Region Bergen (utviklingsselskapet for Bergen og kommunane rundt) har laga. Tiltaksplanen er lagt fram for styret i Regionrådet og skal til sakshandsaming i dei fire kommunane i vår. - Ikkje minst er det gjort mykje for å skape ein berekraftig reiselivsdestinasjon. Vi forventar at Kysteventyret si framtid skal få ei avklaring i 2013, legg han til. 24 25

Styret si årsmelding Gode Sirklar AS Gode Sirklar AS har i 2012 drive nærings- og samfunnsutvikling gjennom prosjektverksemd i eigarkommunane Sund, Fjell og Øygarden. Næringsutviklinga vert drive gjennom bedrifts- og bransjeretta aktivitetar og stadutvikling der kunst og kultur er sentralt i å skapa gode bu- og arbeidsmiljø. Selskapet si rolle er å tilføre og kople kunnskap og kompetanse frå forskings- og kompetansemiljø til lokale og regionale behov i samskaping med lokale verksemder, kommunane og andre interessentar som etterspør nettverk og samarbeid med eksterne kunnskapsmiljø. Gode Sirklar var lokalisert i leigde kommunale lokale i Bildøybakken 105 i Fjell kommune til juni 2012, og flytta 16. juni 2012 til lokale i Rådhuset i Fjell Kommune. Selskapet har ingen tilsette, men vert tilført personressursar gjennom ei avtale med SIN- TEF. SINTEF har engasjert dagleg leiar og personressursar som er prosjektbaserte. Personressursane kjem frå SINTEF, frå andre kompetanseinstitusjonar og sjølvstendig næringsdrivande, lokalt, regionalt og nasjonalt. Verksemda i 2012 har vore konsentrert om å kopla utdanning til næringsliv og samfunn, gjennom Praksisnær undervising, der forankring og implementering i skulane og sikra godt samarbeid med næringsliv, har hatt fokus. Selskapet har utvikla fleire nettverksprosjekt mellom små og mellomstore verksemder i regionen, med utgangspunkt i marine verksemder gjennom aktivitet i Sotra Marine Industrinettverk, og ved etablering av eit samarbeid mellom mekaniske verksemder i Fjell kommune i Verkstedsgruppen VNR. Medlemmer i NCE Subsea blir følgd opp på ulike vis gjennom m.a satsing på ingeniørutdanning innan undervassteknologi som Høgskolen i Bergen (HiB) har etablert. Satsing på reiselivsnæringa held fram i samarbeid med Vest Næringsråd i prosjektet Kysteventyret, som blir rekna som ein destinasjon i Hordaland med økonomisk stønad frå Fylkeskommunen. Gode Sirklar AS driv etablerarstønad som førstelineteneste med stønad frå Hordaland fylkeskommune. Det er etablert eit Etablerarforum Vest for kompetanseutvikling og arbeidsdeling med deltaking frå NAV og servicetorga i kommunane. I dette arbeidet deltek Askøy kommune og Senter for Nyskaping ved HiB. Selskapet har bidrege til å utvikla, og har prosjektansvar for prosjektet «Ny næring i gamle bygg i strandsona», eit samarbeid mellom Sund, Radøy, Bømlo og Austevoll kommunar med økonomisk stønad frå Fylkesmannen i Hordaland. Gode Sirklar AS har hatt sentrale roller i prosjekt som er kome i gong i regionen med finansiering av utviklingsoppgåver for perioden 2006-2012 på om lag 115 millionar kroner, utan at storparten av desse midlane er ein del av selskapet sin økonomi. Eitt av føremåla med etableringa av Gode Sirklar er med dette oppfylt. Arbeidsmiljøet er godt. Personalet er engasjerte basert på behov i avgrensa prosjekt. Styret har ut frå ei vurdering av engasjerte personar og stillingskategoriar ikkje funne det naudsynt å setje i verk særskilde tiltak med omsyn til likestilling. Styret har no 3 kvinner og 3 menn. Selskapet har stor breidde i kompetanse og erfaring hjå dei som er engasjerte i verksemda. Av 20 personar som har vore engasjert er 8 kvinner. Selskapet har retningsliner som tek sikte på at det ikkje skal framkoma forskjellsbehandling grunna kjønn. Omsetninga i Gode Sirklar AS i 2012 var kr 4.416.589,- mot kr 7.792.893,- i 2011. Driftsresultat er på kr -1.070.044,- i 2012, mot kr -362.192,- i 2011, medan årsresultat før skatt blei på kr -1.070.044 i 2012. Det er ikkje betalt skatt. Eigenkapitalen er pr 31.12.2012 kr -10.464.667,-. Såleis er heile aksjekapitalen tapt. Selskapet har ei langsiktig gjeld til Fjell kommune på kr 10.000.000,-. Kommunestyret i Fjell gjorde 28.10.2010 vedtak om å gjera om lånet på kr 10.000.000,- til aksjekapital under føresetnad av at dei andre eigarane over tid gjev tilsvarande i høve til deira eigardel. Kommunestyret i Øygarden vedtok 22.09.2010 å styrka eigenkapitalen til Gode Sirklar AS og at kr 5.000.000,- skal utbetalast til selskapet. Kommunen tilførte kr 2.500.000,- våren 2012 for å styrka eigenkapitalen og 2.500.000,- vil bli utbetalt i 2013. Sund kommune har meldt at kommunen har gjort politisk vedtak om aksjeutviding ved å tilføre selskapet kr 5.000.000,-. I tråd med aksjelova 3-5, «Handleplikt ved tap av eigenkapital», vurderer styret, med dei vedtak og intensjonar eigarane viser for å styrka eigenkapitalen i 2012, risikoen knytt til den negative eigenkapitalen å vera minimal, så lenge den negative eigenkapitalen er innanfor ramma av det kommunane har meldt at dei vil styrka eigenkapitalen med, ved at Fjell kommune gjer om lånet til eigenkapital og Sund og Øygarden tilfører kr 5.000.000,- til selskapet som ny eigenkapital. I samsvar med 3-3 i regnskapslova vert det stadfesta at føresetnadene for drift er lagt til grunn for utarbeiding av rekneskapen. Styret meiner at informasjonen i rekneskapen og årsmeldinga gjev eit rettvist bilete av Gode Sirklar sine eigendelar og gjeld. Selskapet arbeider med ei rekkje andre tiltak for å betra likviditetsbehaldninga. Dette omfattar tenestekjøp frå eigarane og frå private næringsdrivande. Selskapet har motteke tilskot frå Hordaland fylkeskommune, Fylkesmannen i Hordaland, og arbeider kontinuerleg med å lansere prosjekt der finansiering av tredjepart er sentralt. Verksemda medfører verken forureining eller utslepp som kan vere til skade for det ytre miljø. 26 27