HORDALAND FYLKESKOMMUNE Samferdselsavdelinga Arkivsak 200709175-116 Arkivnr. 824 Saksh. Aarethun, Thorbjørn Saksgang Samferdselsutvalet Fylkesutvalet Møtedato 23.11.2011 28.11.2011 REGIONAL PLAN FOR NY HAMN I BERGENSOMRÅDET - FORSLAG TIL KONSEKVENSUTGREIING (KU) SAMANDRAG Arbeidet med KU for regional plan for ny godshamn i Bergensområdet er no ferdigstilt. Normalt vil denne konsekvensutgreiinga danne grunnlaget for forslaget til den regionale planen. Når resultata av konsekvensutgreiinga no føreligg, viser utgreiingane at det neppe er aktuelt å gå vidare med Fleslandsalternativet, verken kun som godshamn eller som godsterminal både for jernbane og sjø. Hovedårsaken til dette er nærleiken til Bergen lufthamn Flesland og krav til flysikkerheit. Alternativa Ågotnes og Mongstad er fullt ut moglege å gå vidare med, men er i samsvar med planprogrammet ikkje aktuelle alternativ som godsterminal for både jernbane og sjøtransport. I planprogrammet er Fleslandsalternativet peikt på som eit alternativ for samlokalisering av godsterminal for jernbane og sjøtransport. I lys av det som kjem fram i konsekvensutgreiinga meiner fylkesrådmannen at planprogrammet ikkje godt nok har ivareteke høve til å planlegge eit mogeleg og reelt alternativ for samlokalisering av hamne- og jernbaneterminal i Fleslandsområdet. Fylkesrådmannen ser derfor behovet for å reversere framdrifta i planarbeidet og avklare grunnlaget for å føreta eventuelle endringar i planprogrammet som i større grad gjer det mogleg å planlegge eit aktuelt alternativ for samlokalisering av hamne- og jernbaneterminal i Fleslandsområdet. Sjølv om det nok vil vere andre aktuelle lokaliseringsalternativ for jernbaneterminalen i Bergen, så vil det så langt fylkesrådmannen kjenner til, ikkje vere andre områder i Bergen som er aktuelle for samlokalisering av godsterminal for jernbane og sjøtransport. I tillegg til å vere eit aktuelt område for slik samlokalisering, viser konsekvensutgreiinga at Fleslandsområdet kjem gunstig ut i høve til transportkostnader og miljøeffektar. Etter ei samla vurdering er fylkesrådmannen i tvil om det er grunnlag for å vurdere Mongstad vidare i planarbeidet som aktuell lokalisering for ny godshamn i Bergensområdet. Fylkesrådmannen vil tilrå at dette vert vurdert nærmare i arbeidet med revidert planprogram for regional plan for lokalisering av ny godshamn i Bergensområdet.
FORSLAG TIL INNSTILLING 1. Fylkesutvalet tek konsekvensutgreiinga til den regionale planen for lokalisering av ny godshamn i Bergensområdet til orientering og ber om at det vert sett i gang arbeid med eit eventuelt revidert planprogram for å utvide planområdet i Fleslandsområdet som grunnlag for å vurdere ein felles godsterminal for sjøtransport og jernbane. 2. Fylkesutvalet ber om at det i arbeidet med revidert planprogram for regional plan for lokalisering av ny godshamn i Bergensområdet, vert teke stilling til om Mongstad framleis skal vere eit aktuelt alternativ. 3. Fylkesutvalet legg til grunn at eit eventuelt nytt revidert planprogram vert lagt fram for fylkespolitiske organ før det vert sendt på høyring. Paul M. Nilsen Anne Iren Fagerbakke Vedlegg: Regional plan for lokalisering av ny godshamn i Bergensområdet konsekvensutredning, 18. mai 2011 2
FYLKESRÅDMANNEN, 12.07.2011: 1.0 Bakgrunn På møte i fylkesutvalet, 23.april 2009, vart det første gang handsama sak om planprogram for fylkesdelplan for lokalisering av ny storhamn i Bergensområdet. Det vart gjort følgjande vedtak: 1. Fylkesutvalet vedtek med dette planprogram for fylkesdelplan for ny hamn i Bergensområdet med følgjande endringar i høve til planprogramforslaget som vart vedteke i sak 261/08 19. november 2008: a. Fylkesutvalet legg til grunn at følgjande lokaliseringsalternativ skal utgreiast: - Kombinasjonsalternativ med utgangspunkt i dagens hamn, med auka bruk av Mongstad og/eller CCB - Flesland - Lundaneset - Coast Center Base - Mongstad Alle alternativa skal vurderast opp mot 0-alternativet, dagens hamn på Dokken. b. Fylkesutvalet understrekar at den nye hamna skal planleggjast som ei nasjonal knutepunktshamn, men slik at potensialet for at hamna kan fungere som internasjonal transitthamn også vert utgreidd. c. Fylkesutvalet legg til grunn at samlokalisering med godsterminal for jernbane berre skal vurderast for Fleslandsalternativet. Det vert ikkje sett som realistisk med flytting av godsterminal for jernbane til nokon av dei andre alternativa. d. Fylkesutvalet peikar på at organisering og finansiering av den nye hamna må stå sentralt i det vidare utgreiingsarbeidet og føreset at sterkt offentleg eigarskap vert ein sentral premiss. e. Fylkesutvalet legg til grunn at revidert utgreiingsprogram (vedlegg 2 til saka) utgjer grunnlaget for det vidare arbeidet med fylkesdelplanen. f. Fylkesutvalet tek til orientering framdriftsplanen som inneber endeleg handsaming av fylkesdelplanen i fylkestinget i juni 2010. g. Fylkesutvalet går inn for å vidareføre gjeldande organisering av prosjektet i det vidare arbeidet med fylkesdelplanen. h. Fylkesutvalet ber om at det for alternativet på Flesland vert lagt særleg vekt på konsekvensane for flytryggleiken. 2. Fylkesutvalet løyver kr 700 000 til kjøp av konsulenttenester i samband med utvikling av planforslag med konsekvensutgreiingar. Stad Art Tekst Kr Til rådvelde for 10 720 20000 14900 fylkesutvalet/tilleggsløyvingar - 700 000 Strategi og handlingsplan./ 10 300 25000 12780 Kjøp av tenester + 700 000 Etter dette vedtaket vart planprogrammet handsama for andre og siste gong på møte i fylkesutvalet, 25.august 2009. Det vart her gjort følgjande vedtak: Fylkesutvalet vedtek å erstatte punkt 1a i vedtak av 23. april 2009 om planprogram for fylkesdelplan for ny godshamn i Bergensområdet. Nytt vedtakspunkt vert slik: Fylkesutvalet vedtek med dette planprogram for fylkesdelplan for ny hamn i Bergensområdet med følgjande endringar i høve til planprogramforslaget som vart vedteke i sak 261/08 19. november 2008: 3
a. Fylkesutvalet legg til grunn at følgjande lokaliseringsalternativ skal utgreiast: - Kombinasjonsalternativ med utgangspunkt i dagens hamn, med auka bruk av Mongstad og CCB - Flesland Begge alternativa skal vurderast opp mot 0-alternativet, dagens hamn på Dokken. Utgreiingar knytt til Fleslands-alternativet skal og inkludere tilrådingane i vedtaket i Bergen bystyre av 23. februar 2009. I det siste vedtaket vert det og vist til følgjande vedtak i Bergen bystyre, 23.februar 2009, i sak om høyringsuttale til planprogrammet: 1. Utredningen bør vise hvordan samordnet planlegging og realisering av havn, vegsystem, jernbane og logistikk kan utvikles. 2. Utredning av mellom-/kombinasjonsløsninger på mellomlang sikt som tar i bruk annen kapasitet enn dagens, bør tas inn i programmet som en presisering av 0-alternativet. 3. Det nye Flesland - alternativet, med eventuell jernbane, må både belyse konsekvensene i forholdet til arbeidsplassintensive næringsområder i Kokstad - området og et sterkere samspill med mulig havne- og næringsutvikling i Sund kommune. Arbeidet med KU for regional plan for ny godshamn i Bergensområdet er no ferdigstilt. Normalt vil denne konsekvensutgreiinga danne grunnlaget for forslaget til den regionale planen. Når resultata av konsekvensutgreiinga no føreligg, viser utgreiingane at det neppe er aktuelt å gå vidare med Fleslandsalternativet, verken kun som godshamn eller som godsterminal både for jernbane og sjø. Hovedårsaken til dette er nærleiken til Bergen lufthamn Flesland og krav til flysikkerheit. Alternativa Ågotnes og Mongstad er fullt ut moglege å gå vidare med, men er i samsvar med planprogrammet ikkje aktuelle alternativ som godsterminal for både jernbane og sjøtransport. I planprogrammet er Fleslandsalternativet peikt på som eit alternativ for samlokalisering av godsterminal for jernbane og sjøtransport. Fylkesrådmannen meiner det framleis er svært viktig å ivareta denne føresetnaden i utgreiingsarbeidet i det vidare arbeidet med regional plan for ny godshamn i Bergensområdet. Fylkesrådmannen ser det derfor som nødvendig å få avklart grunnlaget for å vurdere alternative areal for samlokalisering i Fleslandsområdet. Sjølv om det nok vil vere andre aktuelle lokaliseringsalternativ for jernbaneterminalen i Bergen, så vil det så langt fylkesrådmannen kjenner til, ikkje vere andre områder i Bergen som er aktuelle for samlokalisering av godsterminal for jernbane og sjøtransport. I tillegg til å vere eit aktuelt område for slik samlokalisering, viser konsekvensutgreiinga at Fleslandsområdet kjem gunstig ut i høve til transportkostnader og miljøeffektar. 2.0 Kort om konsekvensutgreiinga (KU) og dei ulike lokaliseringalternativa Det vedtekne planprogrammet for regional plan for ny godshamn i Bergensområdet er lagt til grunn for arbeidet med konsekvensutgreiinga. For dei ulike lokaliseringsalternativa er det gjennomført konsekvensutgreiing av ulike tema som er oppsummert i følgjande tabell: 4
5
6
Med grunnlag i desse vurderingane innanfor dei ulike tema i konsekvensvurderinga, samt vurdering av fysiske føresetnader for dei ulike lokaliseringsalternativa, kan Fleslandsalternativet og Kombinasjonalternativet oppsummerast på følgjande måte. Fleslandsalternativet Fysiske føresetnader Flesland er alternativet der direkte kopling mellom jernbane og havn er vurdert. Den fysiske løysinga er ikkje optimal siden havna i det skisserte alternativet vert liggende på den eine sida av flyplassen og jernbaneterminalen på den andre. Men det er fullt mogleg å etablere kai med tilstrekkelig kailengde og bakareal til definerte funksjoner langs sjøkanten, samt ytterlegare bakareal og jernbaneterminal på Lilandsmyra med tilfredsstillande tekniske eigenskapar. Det er likevel visse utfordringar knytt til atkomst og veginfrastruktur mellom havn og jernbaneterminal. Det kan byggast veg i tunnel under flyplassen dersom det er fjell på heile strekninga. Dette må undersøkast nærare før det er aktuelt å gå vidare med Fleslandsalternativet. Det vert vidare frarådd å planlegge ein jernbaneterminal på Storrinden. Dette er ei løysning med mange og store fysiske ulemper. Høgda på terrenget i dette området gjer det svært vanskeleg å imøtekomme Jernbaneverket sine krav til stigning på skinnegangen. Konsekvensutgreiing Fleslandsalternativet ligg nært opp til Bergen lufthamn, Flesland. Dette naboskapet er derfor eit eige tema i konsekvensutgreiinga. Den samla konklusjonen på dei forhold som er vurdert i konsekvensutgreiinga, er at det å anlegge ei hamn i dette området vil ha konsekvensar for flytryggleiken til og frå flyplassen. Det å anlegge ei hamn i det utpeikte området vil medføre omfattande terrengendringar. Desse terrengendringane vil medføre auka turbulens som i særleg grad har betydning for flytryggleiken i landingsfasen. Fleslandsalternativet vil vere det mest kostnadskrevande å bygge ut, men vil gi minst auke i transportkostandene for brukarane. Fleslandsalernativet er også det mest miljøvenlege alternativet med minst samla utslepp av C02 og NOx. På temaene boligområder, nærmiljø, og arbeidsintensiv næring kjem Fleslandsalternativet dårlegast ut. Fleslandsalternativet med bakareal på Liland vil representere ein betydeleg barriere for framtidig planlagt byutvikling med bustadbygging og kontorarbeidsplassar i dette området. Kombinasjonsalternativet I det vedtekne planprogrammet er alternativet omtalt som "kombinasjonsalternativ med utgangspunkt i dagens havn, med auka bruk av Mongstad og CCB." I den videre konsekvensutgreiinga er det omtalt og utgreidd eit lokaliseringsalternativ på Ågotnes uavhengig av CCB, men der CCB kan inngå som eit aktuelt framtidig transformasjonsområde. Ei presis/utfyllande definisjon av aktuelle kombinasjonsløysingar for alternativet ligg ikkje til grunn for konsekvensutgreiingane. I arbeidet med konseptskisser og konsekvensutgreiinga er det lagt opp til at alt gods på lang sikt skal flyttast ut frå Bergen indre havn også i dette alternativet. For å kunne føreta ei samanlikning med Fleslandsalternativet og 0-alternativet vil det og vere nødvendig å utgreie Kombinasjonsalternativet slik at lokaliseringsalternativa Mongstad og Ågotnes, kvar for seg og fullt ut kan dekke alle havnefunksjonane. Det er heller ikke grunnlag for å fastsette ei fordeling av gods- og havnefunksjoner mellom Mongstad og Ågotnes i et langsiktig perspektiv. På grunnlag i logistikk- og markedsbetraktningar vil det vere sannsynleg å tenke seg ein konsentrasjon av gods- og havnefunksjoner til ein lokalitet. Dette inneber at det i konsekvensutgreiinga vert teke høgde for at begge havnelokalitetane har kapasitet til å håndtere alle aktuelle gods- og havnefunksjoner. 7
Ågotnes Fysiske føresetnader Ågotnes kan utviklast til ein tilfredsstillende containerterminal, med tilstrekkelege kailengder og stort nok bakareal til godshandtering og logistikkaktivitetar slik det er definert i planprogrammet. Det er likevel vanskelig å utvide terminalarealet ut over dette, utan å ta i bruk nye areal på eit anna høgdenivå enn kaia, eller ta i bruk kaiareal (CCB) som i dag blir nytta til andre formål. Med redusert aktivitet i Nordsjøen er det siste ei sannsynlig utvikling. Terminalen kan utviklast stegvis. Konsekvensutgreiing Ei ny fullt utvikla godshamn på Ågotnes vil vere det minst kostnadskrevande alternativet, men vil gje i underkant av dobbelt så stor auke i transportkostandene for brukarene i høve til Fleslandsalternativet. Ein slik terminal på Ågotnes er heller ikkje optimal i høve til luftforureining, og vil medføre meir enn dobbelt så mykje utslepp av C02 og N0x enn Fleslandsalternativet. Det aktuelle området på Ågotnes grensar opp mot eit etablert bustadområde, men er ellers ikkje i konflikt med andre utbyggingsplanar i området. Mongstad Fysiske føresetnader Mongstad har areal som kan utviklast til ein containerterminal med romslige forhold både langs kai og på land. Det er tilstrekkelig kailengde og stort nok bakareal for å ivareta arealkrav til løysing som er definert i planprogrammet. Det er lett å utvide med ytterlegare areal både på kainivå og om ynskjeleg også på eit høgare nivå. Det er lagt opp til å bygge en 2,2 km lang atkomstveg til Rv 57. Konsekvensutgreiing Ei ny fullt utvikla godshamn på Mongstad vil sannsynlegvis medføre investeringskostander litt i overkant av ei tilsvarande hamn på Ågotnes, men vil likevel vere eit mindre kostnadskrevande alternativ enn Fleslandsalternativet. Ei hamn på Mongstad vil gje klart størst auke i transportkostnadene for brukarane, og vil vere det minst miljøvenlege alternativet med ein betydeleg større auke i utslepp av C02 og N0x. Det aktuelle området på Mongstad grensar ikkje opp mot etablerte bustadområder, og er heller ikkje i konflikt med andre utbyggingsplanar i området. 3.0 Fylkesrådmannen si tilråding Når no konsekvensutgreiinga til den regionale planen for lokalisering av ny godshamn i Bergensområdet er ferdigstilt, vil normalt den neste fasen i planarbeidet vere å utarbeide eit forslag til plandokument med tilråding om lokalisering av ei ny storhamn i Bergensområdet. Fleslandsalternativet Det tidlegare vedtekne planprogrammet er lagt til grunn for arbeidet med konsekvensutgreiinga. I lys av det som kjem fram i konsekvensutgreiinga meiner fylkesrådmannen at planprogrammet ikkje godt nok har ivareteke høve til å planlegge eit mogeleg og reelt alternativ for samlokalisering av hamne- og jernbaneterminal i Fleslandsområdet. Fylkesrådmannen ser derfor behovet for å reversere framdrifta i dette planarbeidet og avklare grunnlaget for å føreta eventuelle endringar i planprogrammet som i større grad gjer det mogleg å planlegge eit mogleg og aktuelt alternativ for samlokalisering av hamne- og jernbaneterminal i Fleslandsområdet. Slik fylkesrådmannen ser det kan dette gjerast på tre ulike måtar: 1. Konsekvensutgreiinga vert sendt ut på ei brei høyring for å få avklart behovet for framleis å halde på føresetnaden i planprogrammet om eit alternativ med samlokalisering av hamne- og jernbaneterminal, der Bergen kommune særskilt må avklare grunnlaget for eventuelt å opne opp for å konsekvensvurdere og planlegge andre areal i Fleslandsområdet til ein slik felles 8
godsterminal. Med grunnlag i ei slik høyring vil det eventuelt bli utarbeidd eit nytt revidert forslag til planprogram for ny brei høyringsrunde og vedtak i fylkespolitiske organ. 2. Konsekvensutgreiinga vert sendt ut på høyring kun til Bergen kommune for å få avklart om det er grunnlag for vurdere andre areal i Fleslandsområdet til ein felles hamne- og jernbaneterminal. Med grunnlag i ei slik høyring vil det eventuelt bli utarbeidd eit nytt revidert forslag til planprogram for ny brei høyringsrunde og vedtak i fylkespolitiske organ. 3. Konsekvensvurderinga vert teke til orientering og fylkeskommunen utarbeider nytt revidert forslag til planprogram, der det særskilt i samråd med Avinor, Jernbaneverket og Kystverket vert synleggjort eventuelle nye areal i Fleslandsområdet som er aktuelle for ein felles hamneog jernbaneterminal. Eit eventuelt nytt forslag til revidert planprogam vil bli sendt ut på ny brei høyringsrunde og vedtak i fylkespolitiske organ. Fylkesrådmannen er av den klare oppfatning at det må arbeidast vidare med føresetnaden om ein felles hamne- og jernbaneterminal i Bergensområdet og at alle aktuelle alternativ må utgreiast tilstrekkeleg som grunnlag for politiske vedtak. Som nevnt innleiingsvis ser fylkesrådmannen det derfor som nødvendig å få avklart grunnlaget for å vurdere alternative areal for samlokalisering i Fleslandsområdet. Sjølv om det nok vil vere andre aktuelle lokaliseringsalternativ for jernbaneterminalen i Bergen, så vil det så langt fylkesrådmannen kjenner til, ikkje vere andre områder i Bergen som er aktuelle for samlokalisering av godsterminal for jernbane og sjøtransport. I tillegg til å vere eit aktuelt område for slik samlokalisering, viser konsekvensutgreiinga at Fleslandsområdet kjem gunstig ut i høve til transportkostnader og miljøeffektar. Fylkesrådmannen viser og til Politisk grunnlag for vidareføring av Bergensbyrådet, datert 21.oktober, der følgjande vert omtalt under temaet hamneutvikling: Byrådet vil styrke Bergen som cruise- og havneby og vil utarbeide en egen politikk for sjøtransport. Byrådet vil flytte godshåndteringen til Bergen sør, og samarbeide med Jernbaneverket om bygging av ny trasé til Flesland for å sikre en fremtidsrettet og intermodal havn. Fylkesrådmannen ser det som nødvendig for den vidare politiske avklaringa i Bergen kommune til å vurdere slike alternative areal i Fleslandsområdet, at det i samråd med Avinor, Jernbaneverket og Kystverket vert synleggjort eventuelt kva aktuelle areal som fysisk og på andre måtar er eigna til føremålet. Dette vil kunne bli innarbeidd i eit revidert forslag til planprogram som kan sendast ut på ny høyring og leggast fram for fylkespolitiske vedtak. I det vidare arbeidet med den regionale planen for ny godshamn i Bergensområdet vil derfor fylkesrådmannen tilrå at konsekvensvurderinga no vert teke til orientering og at det samstundes vert sett i gang arbeid med eit eventuelt revidert planprogram for ei ny og utvida konsekvensutgreiing. Dette reviderte planprogrammet må ha som siktemål å synleggjere eventuelle andre areal på Fleslandsområdet som kan utviklast til ein felles godsterminal for sjøtransport og jernbane. Fylkesrådmannen vil understreke at alternativa Ågotnes og Mongstad framleis vil inngå i eit slikt revidert planprogram. Fylkesrådmannen vil til slutt peike på at dette er eit planarbeid for ei ny godshamn i Bergensområdet, der eventuell utbygging og utflytting frå Bergen indre hamn ligg nokre år fram i tid. Det bør derfor vere rom for å ta seg tid til å få eit uttømmande beslutningsgrunnlag på plass, slik at alle aktuelle alternativ er utgreidd og teken stilling til, og at det dermed i mindre grad vil vere grunnlag for nye rundar med tidkrevjande lokaliseringsdiskusjonar i framtida. Kombinasjonsalternativet Som tidlegare omtalt er det i Kombinasjonsalternativet lagt til grunn at alle godsfunksjonar på sikt skal flyttast ut frå Bergen indre hamn også i dette alternativet, og at lokaliseringsalternativa Ågotnes og Mongstad kvar for seg og fullt ut skal kunne dekke alle hamnefunksjonane. Ei presis/utfyllande 9
definisjon av aktuelle kombinasjonsløysingar for alternativet ligg ikkje til grunn for konsekvensutgreiingane. Eventuelle kombinasjonsløysingar vil først bli avklart i samband med den framtidige relokaliseringa av dei aktuelle logistikk- og transportverksemdene. Det er derfor ikkje no grunnlag for å fastsette ei presis fordeling av gods- og havnefunksjoner mellom Mongstad og Ågotnes i et langsiktig perspektiv. På generelt grunnlag vil likevel fylkesrådmannen peike på logistikk- og marknadsvurderingar som gjer det meir sannsynleg å tenke seg ein konsentrasjon av gods- og havnefunksjoner til ein lokalitet. Med dei store avstandsulempene og auka transportkostnadene som er dokumentert i konsekvensutgreiinga ved Mongstad som hamnelokalitet, er det etter fylkesrådmannen sitt syn stor grunn for å tru at logistikk- og transportverksemdene i hovedsak vil føretrekke Ågotnes som lokalitet i Kombinasjonsalternativet. I tillegg til dei ordinære gods- og hamnefunksjonane har det og blitt peikt på Mongstad som eit alternativ som kan dekke eit eventuelt behov som transitthamn for nasjonale transportar vidare nordover og interkontinentale transportar mellom Europa og Asia via oversjøiske transportar langs den Nordlige sjørute. Sjøtransport gjennom denne sjøruta vil halvere transporttida mellom Europa og Asia fra dagens 32-34 døgn. Slike transport som vil føregå langs norske farvatn vil kunne generere anløp også i norske hamner. Nøkternt sett er det likevel neppe aktuelt med reine omlastingsoppgåver fra skip til skip i norske hamner for transporter gjennom den nordlige sjørute. Slike transittfunksjonar er sannsynlegvis kun aktuelle dersom hamna i tillegg har eigen nasjonal og internasjonal relatert godsmengde som gjer det interessant med eit anløpsmønster for skip langs den Nordlige sjørute. Etter fylkesrådmannen sitt syn viser konsekvensutgreiinga at det neppe er grunnlag for at Mongstad kan utviklast til eit hamneområde med eit tilstrekkeleg godsvolum for også å kunne ivareta transittfunksjonar for oversjøiske transportar langs den Nordlige sjørute. Det er og grunn for å tru at slike godsvolum også vil vere avhengig av jernbanetransport til og frå hamneområdet. Fylkesrådmannen ser det som uaktuelt å vurdere jernbanetilknytning til Mongstad i det vidare planarbeidet. Etter ei samla vurdering er fylkesrådmannen i tvil om det er grunnlag for å vurdere Mongstad vidare i planarbeidet som aktuell lokalisering for ny godshamn i Bergensområdet. Fylkesrådmannen vil tilrå at dette vert vurdert nærmare i arbeidet med revidert planprogram for regional plan for lokalisering av ny godshamn i Bergensområdet. 10