4A-1 RETT TIL GRUNNSKOLE Stavanger 4. april 2017 1
4A-1 Rett til grunnskoleopplæring for vaksne Søkjaren må: a) vere over opplæringspliktig alder b) trenge grunnskoleopplæring c) ikkje ha rett til vidaregåande opplæring etter 3-1* * Kommunar og fylkeskommunar kan òg tilby grunnskoleopplæring til dei med rett etter 3-1, men som har behov for meir grunnskoleopplæring for å kunne fullføre vgo. 2
b) Trenge grunnskole Bruk skjønn! Søkjaren sitt opplevde behov vitnemål? - forskr. 6-13: vilkår inntak vgo sjukdom eller skade? mangelfull grunnskole? andre grunnar til behov for meir opplæring? 3
Vitnemål Ot. prp. nr. 44 (1999-2000) Den individuelle grunnretten til grunnskoleopplæring blir foreslått til vanleg å skulle omfatte opplæring i dei fem faga ein treng for å få vitnemål for fullført grunnskole. 4
b) Trenge grunnskole Opplæring i grunnleggjande ferdigheiter Kven har behov for dette? Dersom den voksne trenger opplæring i èn eller flere av de grunnleggende ferdighetene, vil vedkommende innenfor rammen av læreplanene for de fem fagene som ellers må til for å få vitnemål for voksne ha rett til opplæring i den eller disse ferdighetene. (brev fra KD til Udir i 2011) Kan få opplæring i deler av fag Ikkje språkopplæring eller datakurs (rammen av faga i K06) 5
Kva med digitale ferdigheiter? Vaksne kan ha rett til grunnskole for å utvikle denne ferdigheiten. Ta utgangspunkt i kompetansemåla, til dømes: bruke digitale kilder og verktøy til å lage sammensatte tekster med hyperkoplinger og varierte estetiske virkemidler (norsk, 7. steg) bruke bibliotek og Internett til å finne stoff til egen skriving (norsk, 4. steg) 6
Har søkjaren mottatt eit likeverdig opplæringstilbod? Behovet er normalt i seg sjølv ikkje nok. Ot. prp. nr. 41 (1999-2000): Personar som har fått eit likeverdig opplæringstilbod, vil i mange tilfelle ikkje ha behov for ytterlegare grunnskoleopplæring. Some vil likevel ha eit slikt behov, og dermed ha rett til grunnskoleopplæring. Dersom den tidlegare opplæringa ikkje inkluderte dei fag ein i dag treng for å få grunnskoleopplæring for vaksne for fullført grunnskoleopplæring, vil ein kunne få behov for, og dermed rett til, opplæring så langt behovet rekk. 7
Men søkjaren KAN likevel ha rett I nokre tilfelle vil behovet vere så stort at den vaksne likevel har rett til grunnskoleopplæring, sjølv om den vaksne tidlegare har fått eit likeverdig opplæringstilbod. Kommunen må gjere ein heilskapleg vurdering (er behov stort/reelt, tidlegare opplæring ) 8
Rett til opplæring i eit fag ein manglar Ein vaksen kan ha rett til opplæring i fag som ein ikkje fekk tilbod om i ordinær grunnskolealder (engelsk!) Aktuelt for utanlandske som har fått godkjent grunnskole frå heimlandet sitt, men kor faget engelsk ikkje var inkludert Utanlandske kan ha behov for opplæring i faget norsk fordi dei ikkje har det frå før. Men er det faget norsk dei har behov for? Opplæring i faget norsk ikkje er det same som språkopplæring 9
Behov grunna sjukdom/skade Denne gruppa vil ofte ha rett, sjølv om dei har mottatt eit likeverdig opplæringstilbod før Ein må sjå 4A-1 og 4A-2 i samanheng 10
11
Opplæringstilbodet Hovudregelen: fem fag og to eksamenar for å få vitnemål Kan gi tilbod om andre fag ( 4A-2) Ikkje eit krav om å ta heile fag Fagfordelinga i forskr. 4-33, timefordelinga gjeld ikkje for vaksne Læreplanane Ikkje bunden av skoleruta 12
Opplæringstilbodet Ikkje nærskolerett Interkommunalt samarbeid, studieforbund, nettskole m. a. Kan inndele i grupper ut frå fagleg nivå Kommunen må vurdere forsvarleg gruppestørrelse Ikkje krav om kontaktlærar, men vi anbefalar at den einskilde vaksne har ein kontaktlærar Bør ha komprimerte løp der det er mogleg 13
14
Privatist & nytt vitnemål Berre dei med rett etter 4A-1 kan vere privatist Vaksne kan forbetre vitnemålet sitt, jf. føringsskrivet 2017 15
Tilpassa opplæring Enkeltvedtaket skal seie kva den enkelte skal ha av opplæring Kommunen må tilby eit opplegg som har eit omfang og ei lengd som gjer det mogleg for den vaksne å få måla som det er realistisk at den vaksne skal nå Realkompetansevurdering Livssituasjonen Kommunen kan ta økonomiske omsyn 16
Tilpasning grunna særlege behov Rett til spesialundervisning Rett til særskild språkopplæring Opplæringa skal tilpassast behovet til den enkelte. 4A-1 første ledd, tredje punktum 17
18