Kommunedelplan for stig og løypenettet i Hjartdal kommune

Kommunedelplan for stig og løypenettet i Hjartdal kommune Temaplan for stigar og løyper i Hjartdal, Bondal og Sauland med Heksfjell og sommarløyper i Tuddal. Juridisk bindande kommunedelplan for vinterløyper i Tuddal.

Forord Bakgrunnen for at Hjartdal kommune har vedteke å lage ein stig- og løypeplan, er behovet for ein heilskapleg og oppdatert oversikt over det eksisterande og framtidige stig- og løypenettet i Hjartdal kommune. Fjella i Hjartdal er eit viktig område for rekreasjon og friluftsliv. I nokre område er det ikkje ønskeleg å legge til rette for auka ferdsle, bland anna i deler av Brattefjell Vindeggen landskapsvernområde. Etter kvart som nye utbyggingsområde er teke i bruk, er det større behov for godt tilrettelagt og samordna stig- og løypenett, sommar som vinter. Spesielt gjeld dette i nærområda til dei store hytteområda. Tilrettelegging for variert bruk av naturen for flest muleg heile året, er eit arbeid for folkehelse og trivsel. Ikkje minst gjeld dette innbyggarane i kommunen. Det er viktig å kartlegge og utvikle område med ulik grad av universell utforming, slik at det blir muleg for alle å kunne glede seg over gode naturopplevingar. Drift og utvikling av stig- og løypenettet, med nødvendig kvalitet og standard, er avgjerande for å kunne gje gjester, tilreisande og fastbuande eit godt turtilbod. Kommunedelplanen for stigar og løyper ligg til grunn for utarbeiding av kommunale vedtekter for fordeling av tilskot til drift og vedlikehald av løypenettet. Gjennom arbeidet med kommunedelplanen har det kome fram at det ikkje er mogleg å få til avtaler om å etablere traséar for snøskuterløyper for fritidskøyring eller eigne ridestigar. Løyper for snøscooter er difor ikkje omfatta av planforslaget. 2

Forholdet mellom planar og status på planen Kommunedelplanen består av følgjande: Juridisk bindande plankart med føresegner for vinterløyper i Tuddal. Temakart for stig og løypenettet i resten av kommunen med føresegner og retningsliner. Planomtale med vurdering av eksisterande og nye løyper. Det er viktig å presisere følgjande i plan- og bygningslova om forholdet mellom planar: 1-5.Virkninger av planer Virkningen av vedtatt plan etter denne lov for vidare planlegging, forvaltning og vedtak om virksomhet, utbygging og vern framgår av bestemmelsene for de enkelte plantypene, jf. 6-3, 8-2, 8-5, 11-3, 11-6 og 12-4. Ny plan eller statlig eller regional planbestemmelse går ved eventuell motstrid foran eldre plan eller planbestemmelse for samme areal, med mindre annet er fastsatt i den nye planen eller statlig eller regional planbestemmelse. Med ein juridisk bindande kommunedelplan med plankart for vinterløyper i Tuddal, så vil det vere slik at arealbruken i kommunedelplan for stigar og løyper vil leggje seg oppå kommuneplanens arealdel frå 2013, (ny plan går føre eldre plan ved motstrid). Reguleringsplanar eller kommuneplan som blir vedtatt etter stig- og løypeplanen vil gjelde føre denne igjen ved motstrid, dersom ikkje anna er fastsett i den nye planen. Nye skiløyper inne i regulerte hyttefelt blir ikkje tatt med i kommunedelplanen. Grunna målestokk er det ikkje mogleg å få dette til med ein slik presisjon at det kan vere juridisk bindande. Skiløyper i hyttefelt må kjøyrast etter avtale med grunneigarane, eller regulerast ved endring av gjeldande reguleringsplan dersom det er behov for dette. 3

Overordna føringar og rammer Nasjonale rammer: - Plan- og bygningslova - Naturmangfaldlova - Friluftslova - Kulturminnelova - Nasjonale forventningar til regional og kommunal planlegging - Forskrift om verneplan for skog - Diskriminerings- og tilgjengelighetslova Regionale og kommunale rammer: - Regional plan for reiseliv og opplevingar - Regional folkehelsestrategi - Strategisk næringsplan for Telemark - VandreTelemark - Forskrift for landskapsvernområdet Brattefjell-Vindeggen - Forvaltningsplan for Brattefjell-Vindeggen landskapsvernområde - Kommunedelplan for idrett og friluftsliv i Hjartdal 2014- (planprogram) - Kommuneplan 2017-2027 (høyringsforslag) I arbeidet med kartgrunnlaget er det teke utgangspunkt i eksisterande turkart som dekker Hjartdal: Sauland (2009), Hjartdalsfjella (2010), Gaustatoppen (2012), Lifjell (2013) og Rjukan vest- Møsvatn (2010). Det blir lagt opp til at nye trasear blir avklart i planprosessen. Det betyr at traseane i planen kan opparbeidast direkte etter kommunedelplanen utan ytterlegare plankrav så lenge det ligg føre samtykke frå grunneigar. Der opparbeiding krev terrenginngrep utover kvisting og rydding, må tiltaket avklarast etter kulturminnelova, før det ev. blir gjeve byggeløyve etter plan og bygningslova 20-1 eller 20-2. I arealdelen i kommuneplanen ligg dei overordna føringane for kommunedelplan for stigar og løyper. Kommunedelplanen samordnar nasjonale, regionale og lokale omsyn i området. Verneområdet for Brattefjell-Vindeggen ligg i tilknyting til planområdet, og verneforskrifta for området vil gjelde. I føremålet med landskapsvernområdet er det generelt lagt vekt på: Ta vare på eit vakkert og eigenarta naturlandskap, med urørt høgfjell og fjellskogområde. Ta vare på det biologiske mangfaldet i området, med villreinstamme og rikt planteog dyreliv. Ta vare på verdifulle kulturlandskap og kulturminne. 4

Med bakgrunn i dette er det ikkje foreslått nye løyper i verneområdet. Delar av B10 i Bondal som har vært på høyring tidligare i prosessen er føreslått tatt ut frå Brenneroi. Dei andre løypene som no ligg i Brattefjell-Vindeggen og Flottin fuglefredingsområde fell saman med trasear godkjent for snøscooter (etter løyve frå kommunen) eller stigar godkjent i forvaltningsplanen, og kommunen meiner difor at desse løypene kan aksepterast. Mål og strategiar Hovudmål Følgjande hovudmål gjeld for stig- og løypeplan i Hjartdal. - Hjartdal skal vere ein attraktiv destinasjon (kommune) for friluftsliv heile året. - Hjartdal skal vere ein destinasjon for langrenn/bortoverski. - Legge til rette for eit løypenett som tek vare på miljøet. - Legge til rette for at flest muleg skal få nyte friluftslivet ut frå sine føresetnader. - Legge til rette for eit forutsigbart stig- og løypenett. - Ta omsyn til estetikk og landskap. Strategiar - Langsiktig perspektiv på tilrettelegging, drift og vedlikehald. - Folkehelseperspektivet og lett åtgang til aktivt friluftsliv. - Legge til rette for mest muleg samanhengande løype- og stignett. - Mest mogleg felles merking i tråd med nasjonal merkehåndbok. - Avklare standard og kvalitet på turstigar, skiløyper og sykkelstigar. Satsingsområde 1. Nærområda til hyttefelt, slik at besøkande får gode friluftsopplevingar. Det er behov for høg grad av tilrettelegging for å kanalisere ferdsle og unngå slitasje på naturen. 2. Sikre turtraséar mellom hytteområde. 3. Sikre åtgang til fjellområda. 4. Viktige fjelløypenett som bind saman løyper også over kommunegrensene. 5. Rundløyper. 6. Folkehelse og friluftsliv. 5

Retten til fri ferdsle og avgrensingar Retten til fri ferdsle og opphald i naturen, allemannsretten, er heimla i friluftslova. Friluftslova gjev tilgang til å halde i hevd gamle stigar og ferdsleårer for ålmenta. Den frie ferdsla er lovfest gjennom Friluftsloven frå 1957. Det er i utgangspunktet fri ferdsle i utmark, mens den er meir avgrensa i innmark. Grunnprinsippa ved denne allemannsretten er at ferdsla ikkje skal føre til "utilbørlig skade for eier eller bruker og ikke være til utilbørlig plage for privatlivets fred". Vidare seier Friluftslovens 15 at det kan leggast reguleringar på ferdsle, som er til ulempe for dyre- og plantelivet. Kommunestyret gjer slike vedtak, med samtykke frå grunneigar. Vedtaket skal stadfestast av Fylkesmannen. Grunneigar har etter lova rett til å vise bort folk, som opptrer omsynslaust, eller ved aktlaus atferd utsett eigedommen eller dei som har berettiga interesser, for skade eller ulempe. Det er også lagt ein del restriksjonar på grunneigar, ved at han ikkje, ved såkalla sjikanøse stengsler, kan legge hindringar i vegen for lovleg ferdsle. Utan særskilt heimel kan det heller ikkje bli sett opp skilt, eller på annan måte kunngjort at det er forbode å ferdast eller bade på område, der det er allmenn ferdslerett. Den frie ferdsleretten inneber ikkje at ein kan leggje til rette for nye stigar og løyper utan løyve frå grunneigar. Om det ikkje blir inngått skriftleg avtale, må det i regelen i alle fall munnleg samtykke til frå grunneigar, før ein startar opp med det fysiske tilretteleggingsarbeidet. Løyve kan også oppnåast ved bruk av friluftsloven 35, eller ved bruk av den moglegheita som ligg i pbl til utarbeiding av reguleringsplan som bakgrunn for oreigning. Hjartdal kommune ynskjer at løypenettet i størst mogleg grad skal byggje på samtykke og einigheit. Ferdsle i innmark Reglane om ferdsle i innmark er strengare enn i utmark. I innmark kjem interessene til grunneigarane mykje sterkare inn. Derfor kan vi normalt ikkje ferdast på snøfri innmark i tidsrommet frå 30. april til 14. oktober. Grunneigar kan også forby ferdsle over hage, plantefelt, haustsådd åker og attlegg når marka er frosen eller snølagt, så lenge ferdsla kan føre til nemneverdig skade. 6

Riding og sykling Det er ikkje vektlagt sykkel- og ridestigar i planforslaget. Det er eit pågåande prosjekt no som ser på muligheitene for å utvikle sykkelruter i og i nærleiken av Hjartdal, med koplingar over til Svartdal/Flatdal. Dette vil gje eit langt betre tilbod enn det som er reflektera i planen. Det er i all hovudsak tenkt lagt på eksisterande vegnett og ferdslevegar. Etablerte og skilta løyper som kjem til her bør vurderast tatt inn i Stig- og løypeplanen ved framtidig rullering. Sykling og riding kan skje i innmark og utmark i tråd med reglene i friluftsloven. Når det gjeld innmark seier friluftslovens 3a: Ferdsel i innmark som fører til utmark, a) til fots på vei eller sti, b) på vei eller opparbeidet sti med ride- eller kløvhest, tråsykkel, kjelke eller liknende, med unntak av organisert aktivitet som sykkelløp og rideklubbaktivitet, er tillatt hele året, hvis ferdselen kan skje uten å passere gjennom gårdsplass eller over hustomt eller uten på annen måte å være til utilbørlig fortrengsel eller ulempe for eier eller bruker. Forarbeida til lovendringa seier litt om kva som er opparbeida sti, jf. Ot. prp. nr. 27 (1995-1996) s. 16 der departementet skriv følgjande: «Med opparbeidet sti menes en ferdselsåre der det er gjennomført mer eller gjerne mindre omfattende terrenginngrep som f.eks. påkjøring av grus/pukk, klopping av bekk eller legging av planker over myr, for å lette ferdselen og evt. hindre skader på omkringliggende natur/dyrket mark. Opprinnelsen til stien kan være f.eks. dyretråkk, barnetråkk eller merking av en ferdselsåre som etter noe tids bruk har behov for opprustning.» Det er altså ein relativt låg terskel for å konstatere at det eksisterar ein opparbeida stig. Men grunneigar har moglegheit for å påberope seg på 3 a siste ledd som seier: "Eiger eller bruker kan forby ferdsel som er tillatt etter første ledd, hvis ferdselen er egnet til å volde nevneverdig skade." Ridande har ikkje tilgong til veger og løyper som om vinteren er preparert for skiløyper. Omsyn og plikter Allemannsretten/friluftslova gjev rett til å ferdas fritt også med sykkel på vegar og stigar i utmark. Men lova medfører også plikter for alle som er ute i naturen. Du skal du alltid, enten du ferdast gjennom innmark eller utmark, late att grinder og ta omsyn til dyr på beite. Du pliktar også å rydde opp etter deg på raste- og/eller teltplassen, og du har heller ikkje lov til å slå deg ned for å overnatte nærare enn 150 meter frå hus. Ved telting gjeld i tillegg den såkalla to-døgnsregelen, som er nedfelt i 9 tredje ledd. Her går det fram at telting (eller anna opphald) er tillate i utmark i opptil to døgn utan at det er naudsynt å innhente 7

samtykke frå grunneigar eller brukar. Det er ikkje tillate å flytte teltet eit kort stykke unna på same eigedom, utan å innhente samtykke. Etter to døgn må teltet flyttast vekk frå området. Etter 10 i friluftsloven skal du òg ha løyve frå grunneigar til organisert ferdsle, dersom dette kan føre med seg nemneverdig skade eller ulempe for grunneigar eller brukar. Dei konkrete krava til god ferdsle samsvarar med høfleg framferd og sunn fornuft. Viktige eksempel på omsyn nå ein ferdast i naturen på annanmanns grunn er: - Ta avfall med deg dit det skal ikkje legg att søppel etter deg. - Skogplanter, ungskog og trær må ikkje utsettast for skade med bevisst, aktivt forsett. - Ikkje forstyrr dyr og fugl med forsett, særleg yngletida krev aktsemd. - Svaberg skal ikkje øydeleggast ved bålbrenning eller bruk av grill. - Sykling og riding krev særleg aktsemd, for å unngå ulemper eller skader. - Musikkanlegg m. v. må ikkje støye til openbar ulempe eller trengsel for andre. - Gjerdegrinder latast att, slik at ikkje dyr på beite kan rømme eller bli skada. - Hund skal haldast under kontroll, og reglane om bandtvang skal overhaldast, slik at folk, husdyr og vilt kan ferdast trygt for laushundar. Forholdet til grunneigarane Grunneigar har full rett til disposisjon over eigen grunn, og er ein sentral medspillar i arbeidet med eit godt stig og løypenett. Hjartdal kommune ynskjer at all ferdsle skal gå føre seg i tråd med allemannsretten og friluftsloven. Det er ynskjeleg med grunneigaravtaler for heile stig og løypenettet. Hjartdal kommune anerkjenner at grunneigar kan ha eit legitimt krav på kompensasjon for å stille sin grunn til disposisjon for skiløyper. Storleiken på kompensasjon kan variere ut ifrå grad av bruk, kor mange som nyttar løypa, kor ofte den blir køyrt, og om grunneigar sjølv har hyttefelt som nyttar seg av løypenettet. Hjartdal kommune betaler ut løypetilskot til alle fire laga som køyrer løyper i kommunen. Eventuell kompensasjon må avklarast mellom eigar (grunneigar) og tilretteleigar (løypelag, idrettslag etc.) som er to likeverde partar i ei forhandling. Hjartdal kommune som ein tredjepart ynskjer ikkje å ta stilling til storleiken på kompensasjonen i planen og legg til grunn den frie retten til forhandling mellom eigar og tilretteleggar. 8

Frivillige og avtalebaserte tilskot I dei ulike løyepeområda er det ulike former for betaling av frivillige løypebidrag. Dei ulike laga vil vere avhengig av ekstra tilskot i tillegg til det kommunale tilskotet. Det bør arbeidast for at delen av hytteeigarar som betaler løypetilskot blir auka. For at dette skal være mogleg vil det være viktig med eit pårekneleg løypenett av høg kvalitet utan konfliktar som vi har sett dei seinaste åra. Kommunen har vedteke å ta i bruk utbyggingsavtalar. Det bør i samband med dette arbeidast med å organisere avtalebasert bidrag frå reiselivsbedrifter og utbyggarar. Motorferdsle Den alminnelege ferdsleretten etter friluftslova omfattar ikkje bruk av motorkjøretøy på framand eigedom. Grunneigar kan difor nekte all slik ferdsle på sin eigedom. I tillegg gjeld reglane om motorisert ferdsle i utmark, der heller ikkje grunneigar kan ferdast utan at det er i samband med utøving av landbruksnæring eller etter løyve frå kommunen. Preparering av skiløyper og skibakke kan i følgje forskrift om motorferdsel 3 første ledd bokstav e skje utan løyve frå kommunen under følgjande føresetnader: det må gjelde skiløyper eller bakker for allmennheten eller for konkurranser det må være kommuner, hjelpekorps, idrettslag, turlag eller turistbedrifter som står for prepareringen. det ligg føre løyve frå grunneigar Det er vanlig at hotell og liknende preparerer løyper for sine gjester noko som er i tråd med loven så fremt løypene òg er opne for allmenta. Løypene i Hjartdal kommune blir køyrt opp av løypelag, idrettslag, utmarkslag og velforeining. Idrettslag og løypelag blir tvillaust omfatta av føresegna i 3e, og treng difor ikkje løyve frå kommunen for å køyre skiløyper. Hjartdal kommunen har avklart med Fylkesmannen at òg utmarkslag og velforeining kan vurderast omfatta av 3e så fremt løypene er opne for allmenta, og det elles er uproblematisk å køyre dei. Dersom kommunen meiner at velforeining og utmarkslag ikkje er omfatta av 3e, må dei få løyve etter 6 i forskriften. Det vil då bli handsama i tråd med kommunen sitt delegeringsreglement. Løyve kan gjevast for fleire år av gongen. Det er ikkje høve for privatpersonar å køyre løyper på annan manns grunn. Løyve etter motorferdselforskriften avgrensar ikkje den råderett grunneigar har til å bestemme over eigen eigedom. Med løyve etter friluftslovens 35 er det frå Departementet 9

lagt til grunn at motorferdsel for køyring av skiløyper kan skje utan grunneigars løyve, men dette er så langt kommunen er kjent med ikkje prøvd rettsleg. 35 - inngrepløyve Moglegheita for maskinpreparering av skiløyper etter 35 i utan grunneigar sitt løyve er heimla i følgjande ordlyd i første ledd: Kommunen kan ( ) sette i verk andre tiltak for å lette ferdsel langs ruter og turstigar i utmark. Denne ordlyden finnes bare i 35, fyrste ledd. I 35, andre ledd blir det slått fast kva oppgåver kommunen kan tildele lag og organisasjonar. Her er formuleringa over utelate. Kommunen har en tildelingsrett, men denne gjeld merking og varding av stigar, og ikkje iverksetting av tiltak for å lette ferdsel som rydding og preparering av skiløyper. Dette er ytterligare underbygget av rundskriv av 2007 frå Miljøverndepartementet kor maskinpreparering omtales under avsnitt som nettopp bærer overskrifta «Tiltak for å lette ferdselen». Sjølv om det kom før Stortingsproposisjonen er det ingenting som tilseier ein endra praksis i sjølve tolkinga av kva som gir heimel til maskinpreparering. Bruken av 35 har vore særs sparsamt nytta i Noreg. Kommunen kan difor ikkje basere løypenettet på bruken av denne heimelen, og målet vil alltid vere å finne ei minneleg løysing i samråd med grunneigarane. Handlingsrommet som følgjer av 35 kan og blir endra i planperioden som følgje av ev. rettslege avgjersler. Foto Yngve Ask 10

Krav som skal følgjast opp i reguleringsplan Kommunedelplan for stigar og løyper skal leggjast til grunn for all detaljplanlegging. Det er sett følgjande krav som skal følgjast opp i reguleringsplanar: Stigar og løyper skal sikrast med eigen arealkategori i alle arealplanar. Det er muleg å foreta justeringar av skiløypene i reguleringsplan så lenge samanhengen i skiløypenettet blir bevart. Det skal regulerast inn grøne korridorar langs stigar og løyper på kvar side i byggjeområder i kommuneplanen sin arealdel ved utarbeiding av nye planar Det skal leggjast til rette for parkeringsplassar som er opne for allmenta i tilknyting til skiløyper i nye planar ved behov. Tilbod om tilrettelagt friluftsliv for menneskje med nedsett funksjonsevne skal utvidast. Der det er konfliktar mellom grunneigar sin bruk av veg og bruken til skiløyper bør skiløyper som ligg på vegar flyttast til eigen trase ved sidan av vegen. Parkering Den store bruken av stig og løypenettet i delar av kommunen gir utfordringar knytt til parkering og reiser trafikktryggleiksspørsmål. Sidan berre deler av planen er juridisk bindande er ikkje den tematiske delen av planen egna til å løyse desse utfordringane. Dette bør jamvel vere eit prioritert tema i alle reguleringsplanar knytt til løypenettet, og tilrettelegging og utviding av parkering må ha høg prioritet i pressområda. Standard på løypene For vinterløyper er det lagt opp til eit ryddebelte på 6 meter, med oppkøyring av skiløyper på maksimalt 4 meter innanfor dette beltet. Fjerning av enkelttre mm utanfor dette kan skje etter avklaring fra grunneigar. Det er mogleg å leggje om løypene enkelte år dersom klimatisk tilhøve tilseier det, dette må òg skje etter avtale med grunneigar. Risiko og sårbarheitsanalyse Plan og bygningslova 4-3 seier: 4-3.Samfunnssikkerhet og risiko- og sårbarhetsanalyse Ved utarbeidelse av planer for utbygging skal planmyndigheten påse at risiko- og sårbarhetsanalyse gjennomføres for planområdet, eller selv foreta slik analyse. Analysen skal vise alle risiko- og sårbarhetsforhold som har betydning for om arealet er egnet til utbyggingsformål, og eventuelle endringer i slike forhold som følge av planlagt utbygging.[ ] 11

Dette er òg påtalt frå Fylkesmannen i førre høyring av kommunedelplanen. Kommunen legg til grunn at dette berre gjeld den juridiske bindande delen av planen i Tuddal, då det berre er denne som legg til rette for nye løyper (planar for utbygging). I Tuddal har kommunen vurdert risiko og sårbarhet for alle vinterløypene. Det gjeld i fyrste rekke skred/ras (kjelde som er nytta er skrednett). Temaplanen legg ikkje til rette for nokon utbygging, men er ein tematisk plan over eksisterande stigar og skiløyper. Det er fleire av skiløypene som går i område med berekna skredfare i NVE sine aktsomheitskart. Å lage eit skiløypenett i Hjartdal som ikkje går nær utløpsområde for ras/steinsprang i desse karta er ikkje mogleg. I vedtektene for løypetilskot er det tatt inn at dei som tilrettelegg for løyper må ta omsyn til vær og føre før dei køyrer opp skiløyper. Dei som i dag køyrer løyper er særs lokalkjent og har så langt kommunen veit tatt dette ansvaret alvorleg. Vedlikehald I kommunen er det opparbeida mange flotte turstigar for sommarbruk. Erfaring syner diverre at det mange stader ikkje har vore på plass eit opplegg for å halde stigen i stand, og nokre stader har dei begynt å gro att, og slik sett blitt litt gløymt. For grunneigarar kor det på eigedomen blir søkt om produksjonstilskot er det muleg å søke tilskot til etablering, utbetring, rydding, merking og vedlikehald av stigar og turvegar, samt sikre tilkomst til kulturminne og kulturmiljø gjennom SMIL-ordninga. Dette gjeld fyrst og fremst i innmark, men dersom slik turvegar må gå via skog og utmarksområde for å oppnå gode heilskaplege løysingar, kan desse bli inkludert i tiltak som det blir gjeve SMIL-tilskot til. I regionalt miljøprogram (RMP ordninga) kan òg grunneigarar som søker produksjonstilskot få tilskot til vedlikehald og skjøtsel avturvegar i innmark. Nordbygda i Hjartdal er saman med Svartdal i Seljord er plukka ut som eit av ti nye utvalde kulturlandskap i Noreg. Med ordninga følgjer det midlar som kan nyttast ganske fritt, og gjev moglegheiter for utvikling og opplevingar i det særeigne kulturlandskapet av nasjonal verdi. Gjennom denne ordninga kan det gis tilskot til turvegar. For vinterløyper er det vanleg at avklaring av ansvar for vedlikehald inngår som ein del av grunneigaravtala mellom leigar/brukar og eigar. Om stadnamn I arbeidet med planen er det nytta det kartet kommunen erfarer har mest lokal forankring, turkart utarbeida av Anders Fossøy. Då det er ein rekke ulike skrivemåtar på stadnamna har kommunen i dette arbeidet valt å nytte dette kartet som skrivemåte ved omtale av traseane. Kommunen tar gjerne i mot innspel på andre skrivemåtar i det vidare arbeidet. 12

Omtale av traseane Det er utarbeida ein kort omtale av dei enkelte traseane. Det er gjort vurdering av kulturminne, biologisk mangfald og risiko og sårbarheit i den juridiske bindande delen for vinterløyper i Tuddal kor det blir lagt til rette for nye løyper. Det er ikkje gjort i dei andre områda kor kartet berre syner det løypenettet som er i dag, og det ikkje er lagt til rette for nye tiltak. Kjelder som er nytta er: Naturbase, Askeladden, skrednett og Faun notat 01-2015, nye skiløyper og naturmangfald i Hjartdal kommune. Tuddal vinterløyper Juridisk bindande kommunedelplan T6 Åråhovde/Måsåfjell Trasenr Type Frå punkt Til-/via punkt T6 Skiløype 32 Myrstul 39 Myrstultjønn 0,9 39 Myrstultjønn 31 Åråhovde 1,4 31 Åråhovde 29 Måsåfjell 1,3 31 Åråhovde 30 Paradisbukta 0,6 30 Paradisbukta 38 Ikkje navngitt 0,9 29 Måsåfjell 28 Myrane (kort trase) 0,6 29 Måsåfjell 28 Myrane 1,9 28 Myrane 30 Paradisbukta 0,4 28 Myrane 1 Toskjær 1,5 1 Toskjær 2 Lislimarken 0,9 TOTAL LENGD: 10,4 Traseen inkluderer ei rekke mindre rundløyper i området Åråhovde/Måsåfjell og over til Toskjær/Lislimarken. Der traseen går inn i detaljregulert hyttefelt, er det detaljregulering som skal gjelde. Så langt kommunen veit, er det gitt samtykke til heile traseen. Kulturminne: Det er ikkje registrert kulturminne i området. Biologisk mangfald: Det er ikkje registrert utvalde naturtypar eller raudlista arter i området. Ras og skred: 13

Det er ikkje rapportert tidlegare ras eller skredhendingar, men ca. 240 m av skiløypa er innom utløpsområde for snøskred. Både utløsningsområdet og utløpsområdet gjeng like nedanfor toppen til Store Åråhovde. T7 Kjæringsteinløypa Trasenr Type Frå punkt Til-/via punkt T7 Skiløype 36 Hotellet 31 Åråhovde 1,5 31 Åråhovde 34 Nøttingen 1,5 TOTAL LENGD: 3,0 Traseen er ei planlagd rundløype kring Kovstulvatnet. Løypa er tenkt universelt tilpassa. Det er foreløpig ikkje avklart korleis traseen skal koplast saman mellom Nøttingen og Høyfjellshotellet. Traseen har samankopling med øvre løypenett i området ved Åråhovde. Så langt kommunen veit, er det gitt samtykke til heile traseen. Kulturminne: Det er ikkje registrert kulturminne i området. Biologisk mangfald: Det er ikkje registrert utvalde naturtypar eller raudlista arter i området. Ras og skred: Store delar av både sommar og vinterløypa er innafor aktsomhetsområde for flaum. I vestre delen av Kovstulvatn gjeng stien gjennom utløpsområde for snøskred og aktsomhetsområde for jord- og flaumskred. Det er ikkje rapportert tidlegare ras eller skredhendingar innom denne traseen. 14

T8 Kåløyene Trasenr Type Frå punkt Til-/via punkt T8 Skiløype 20 - Kåløyene 3,6 - Kåløyene 20 3,8 TOTAL LENGD: 7,4 Traseen er ei planlagd rundløype frå Skitnetjønn opp til Sjåvatnet og ned mot Kåla/Tjønnstul. Så langt kommunen veit, er det gitt samtykke til heile traseen. Lenga er litt upresis då deler av traseen går attende i same spor. Kulturminne: Det er ikkje registrert kulturminne i området. Biologisk mangfald: Det er ikkje registrert utvalde naturtypar eller raudlista arter i området. Ras og skred: Det er ikkje rapportert tidlegare ras eller skredhendingar innom denne traseen, og traseen er ikkje i konflikt med aktsomhetsområde for flaum. Det er elles ingen andre registrerte aktsomhetsområde relatert til snø, jord- og flamskred eller steinsprang. T15 Samankopling, Gaustablikk Trasenr Type Frå punkt Til-/via punkt T15 Skiløype - Tinn/Gaustablikk 12 Leirtjønn 3,1 - Tinn/Gaustablikk 11 Ljostjønn 3,9 TOTAL LENGD: 7,0 Traseen er ei samankopling til Gaustablikk i Tinn kommune. Løypa køyrast frå Tinnsida når høva tillèt det. Løypa er lagt inn som informasjon, og ikkje som ein del av den juridisk bindande delen av plana. Kulturminne: Det er ikkje registrert kulturminne i området. Biologisk mangfald: Det er ikkje registrert utvalde naturtypar eller raudlista arter i området. Ras og skred: Går tre stader i utløpsområde for snøskred (berekna) og ikkje kartlagt område for snøskred og steinsprang 15

T16 Gaustaløypa Trasenr Type Frå punkt Til-/via punkt T16 Skiløype - Gransherad/Notodden 20 Ikkje namngitt 1,5 20 Ikkje namngitt 19 Haugestul 0,6 19 Haugestul 41 Siljuhøvde 1,5 41 Siljuhøvde 14 Brendehaug 2,2 14 Brendehaug 7 Briskeroi 0,8 7 Briskeroi 8 Sinsenkrysset 1,6 8 Sinsenkrysset 33 Bitringsnatten 2,1 33 Bitringsnatten 32 Myrstul 1,2 TOTAL LENGD: 11,5 Traseen er ei langløype som kjem inn i kommunen ved Tjørnstaultjørni frå Gransherad. Her går den vidare opp mot Råen, og inn mot Bondal frå Myrstul. Traseen går så vidare opp til Nybu, kor den fortsetter inn i Tinn kommune. Løypa er traseen for det årlege Gaustaløpet. Det er gjeve samtykke til køyring i samband med løpet, men resten av året er det enkelte delar av traseen kor det ikkje er samtykke til preparering. Traseen er innafor det juridisk bindande området i plana frå Tjørnstaultjørni til Myrstul. Derifrå er den ein del av temaplan for Bondal. Kulturminne: Det er ikkje registrert kulturminne i området. Biologisk mangfald: Det er registret bjørkefink, Furukorsnebb og Heipiplerke like nord for kryssinga av Fv 651 ved Bitringsnatten. Alle artane er registert som livskraftige. Den vestre delen av traseen kjem innafor landskapsvernområde for Brattefjell Vindeggen og leveområde og trekkruter for villrein, dette er i tråd med forvaltningsplanen for verneområdet. Ras og skred: Det er ikkje rapportert tidlegare ras eller skredhendingar innom denne traseen, men i den austre delen ved Kåldalen og Tjønnstul vil traseen sneie innom utløpsområde for snøskred og jord- og flaumskred. I den vestre delen like nord for Reisjå og innover Gaustavegen til Myklestaulvatnet vil store delar av traseen kome innafor utløpsområde for snøskred, og jord- og flaumskred. 16

T17 Flugonfjell Skinnatten Trasenr Type Frå punkt Til-/via punkt T17 Skiløype Flugonfjell skitrekk 24 Flugonfjell 1,3 24 Flugonfjell 44 Ikkje namngitt 0,9 44 Ikkje namngitt 22 Steinsarmen 0,3 22 Steinsarmen 23 Deilhaugen 0,3 23 Deilhaugen 27 Fekjan 1,8 27 Fekjan 26 Langetjønnstulen 0,8 26 Langetjønnstulen 15 Russmarken 1,1 15 Russmarken 14 Brendehaug 1,6 14 Brendehaug 13 Fågli 1,0 13 Fågli 10 Skinnatten 2,1 10 Skinnatten 11 Ljostjønn 3,4 11 Ljostjønn 12 Leirtjønn 0,6 12 Leirtjønn 10 Skinnatten 2,2 TOTAL LENGD: 17,4 Traseen er ei langløype frå Flugonfjell og over til ei rundløype kring Skinnatten/Ljostjønn. Det manglar grunneigaravtale på ein mindre del av traseen. Alternativ samankopling for dette området er opp til T16 via T26 eller via den planlagde T20/T21. Kulturminne: Det er ikkje registrert kulturminne i området. Biologisk mangfald: Ved Kråkenesmyran ved Fågerli er det registert nær trua Sivspurv. I hytteområdet ved Flugonfjell er det registrert nær trua hare. Ras og skred: Det er ingen registrerte ras og skred. 17

T18 Lysløype Tuddal Sentrum Trasenr Type Frå punkt Til-/via punkt T18 Lysløype - Tuddal sentrum - Tuddal sentrum 1,8 TOTAL LENGD: 1,8 Traseen er ei lysløype ved oppvekstsenteret i Tuddal sentrum. Traseen er òg under tilrettelegging som sommarløype. Så langt kommunen veit, er det gitt samtykke til heile traseen. Kulturminne: Det er ikkje registrert kulturminne i området. Biologisk mangfald: Det er ikkje registrert utvalde naturtypar eller raudlista arter i området. Ras og skred: Det er ingen registrerte ras og skred. T20 Samankopling Råenden Skinnatten (tidligare del av T17) Trasenr Type Fra punkt Til-/via punkt T20 Skiløype 5 Råenden 8 Sinsenkrysset 1,3 8 Sinsenkrysset 10 Skinnatten 1,2 TOTAL LENGD: 2,5 Traseen har funksjon som ei samankopling av traseane T16, T17 og T19. Den legg til rette for fleire mindre rundløype-kombinasjonar. Der traseen går inn i detaljregulert hyttefelt, er det detaljregulering som skal gjelde. Så langt kommunen veit, er det gitt samtykke til heile traseen. Traseen var tidligare omtalt som ein del av T17, men er no skild ut av praktiske omsyn. Kulturminne: Det er ikkje registrert kulturminne i området. Biologisk mangfald: Det er ikkje registrert utvalde naturtypar eller raudlista arter i området. Ras og skred: Det er ingen registrerte ras og skred. 18

T21 Samankopling /ny rundløype i området Nybru Langetjønn Trasenr Type Fra punkt Til-/via punkt T21 Skiløype 42 Ikkje namngitt 16 Nybru 1,6 TOTAL LENGD: 1,6 Traseen er kome som innspel undervegs i planprosessen. Den vil kunne fungere som del av fleire rundløyper, eller som ei avlastingsløype til T16 og T17 for samankopling av Flugonfjell med det resterande løypenettet. Det er per i dag usikkerheit kring løyve til å køyre traseen. Kulturminne: Det er ikkje registrert kulturminne i området. Biologisk mangfald: Det er ikkje registrert utvalde naturtypar eller raudlista arter i området. Ras og skred: Det er ingen registrerte ras og skred. Ein liten del av traseen i vest kjem innom aktsomhetsområde for flaum. T22 Rundløype ved Gvålsheia/Lislimarken (tidligare del av T17) Trasenr Type Fra punkt Til-/via punkt T22 Skiløype 7 Fosstulbekken 5 Råenden 1,4 5 Råenden 4 Gvålsheia 0,3 4 Gvålsheia 3 Storehaug 0,8 3 Storehaug Ufsbakknatten 0,6 3 Storehaug 2 Lislimarken 0,8 2 Lislimarken 16 Nybru 1,8 16 Nybru 15 Russmarken 0,6 TOTAL LENGD: 6,3 Traseen er ei rundløype frå Fosstulbekken via Gvålsheia og Lislimarken til Nybru. Her koplast den på T17. Der traseen går inn i detaljregulert hyttefelt, er det detaljregulering som skal gjelde. Så langt kommunen veit, er det gitt samtykke til heile traseen. Traseen var tidligare omtalt som ein del av T17, men er no skild ut av praktiske omsyn. Kulturminne: Det er ikkje registrert kulturminne i området. Biologisk mangfald: Det er ikkje registrert utvalde naturtypar eller raudlista arter i området. Ras og skred: Det er ingen registrerte ras og skred. I nord og aust kjem litt av traseen innom aktsomhetsområde for flaum. 19

T24 Bekkjestul gjennom hyttefelta ved Kovstulvatnet og Toskjervatnet Denne løypa er foreslått tatt ut. Løypa er interessant, og legg til rette for at mange hytteeigarar kan kome raskt ut på ski frå hytta si utan å nytte bil noko som er positivt. Kommunen meiner likevel at kommunedelplanen ikkje er rette arena for detaljplanlegging av denne løypa. Det er så tett med hyttetomter her, at det er naudsynt med ein nærare detaljplanlegging av denne løypa i samråd mellom løypelag, grunneigarar og hytteforeningar i ein meir detaljert målestokk, ev. som ein revisjon av gjeldande reguleringsplan. T26 Samankopling Langetjønnstulen til Siljuhøvde Trasenr Type Fra punkt Til-/via punkt T26 Skiløype 26 Langetjønnstulen 41 Siljuhøvde 1,2 TOTAL LENGD: 1,2 Traseen er ei delvis omlegging av tidligare samankopling mellom Langetjønnstulen og Grimestul. Omlegginga er gjort for å unngå unødig kryssing av transportvegen, samt redusere trafikkbelastinga ved Grimestul. Så langt kommunen veit, er det gitt samtykke til heile traseen. Kulturminne: Det er registert ei kolgrop frå vikingtid mellomalder ca. 60 m frå traseen. Kolgropa ligg inni skogen og vil ikkje kome i konflikt med traseen som køyrast på myra. Biologisk mangfald: Det er ikkje registrert utvalde naturtypar eller raudlista arter i området. Ras og skred: I nord vil deler av traseen kome innafor aktsomhetsområde for flaum. 20

T27 Sjåvatnrunden via Grimestul eller Haugestul Trasenr Type Fra punkt Til-/via punkt T27 Skiløype 17 Grimestul 18 Båtstålidalen 0,7 19 Haugestul 18 Båstålidalen 1,5 18 Båtstålidalen 13 Fågli 4,9 TOTAL LENGD: 7,1 Traseen er ei lengre rundløype opp ved Sjåvatn som er kopla på T16 ved Grimsetul og ved Haugestul. I Nordvest koplar den seg på T17 ved Fågli. Det manglar løyve frå ei rekke grunneigarar for å køyre traseen. Grunngjevinga varierer mellom grunneigarane, noko som gjer det vanskelegare å finne ei løysing som tilfredsstillar alle partar. Det tilrådast difor at delar av traseen takast ut av plana, og erstattast med ein ny trase. T27 Sjåvatnrunden over Flåtåtjønn ny trasé Trasenr Type Fra punkt Til-/via punkt T27 - ny Skiløype 41 Siljuhøvde 40 Venebakke 2,7 40 Venebakke 13 Fågli 2,4 TOTAL LENGD: 5,1 Den nye traseen er utarbeida i samråd med Tuddal Løypelag, med atterhald om godkjenning frå grunneigarane. Eit alternativ til dagens runde ved Sjåvatnet. Høyringsrunden må avklare om det ligg føre samtykke frå grunneigarane. Kulturminne: Det er ikkje registrert kulturminne i området. Biologisk mangfald: Ved Kråkenesmyran ved Fågli er det registert nær trua Sivspurv. Ras og skred: Traseen kjem innom aktsomhetsområde for flaum i nord ved Kråkenesåi, og i sør ved Grimestulbekken. 21

T28 Rundløype ved Langetjønn Trasenr Type Fra punkt Til-/via punkt T28 Skiløype 26 Langetjønnstulen 42 Langetjønn 1,0 42 Langetjønn 27 Fekjan 0,9 TOTAL LENGD: 1,9 Traseen er kome som innspel undervegs i planprosessen. Den vil kunne fungere som ei enkel rundløype i nærområdet til Flugonfjell. I samanheng med T21 kan den i tillegg skape ei kopling mot Russmarken/Toskjær som spreier belastinga i løypenettet. Avhengig av løyve frå grunneigarane. Kulturminne: Det er ikkje registrert kulturminne i området. Biologisk mangfald: Det er ikkje registrert utvalde naturtypar eller raudlista arter i området. Ras og skred: I sørvestlege del av Langtjønn kjem traseen innom aktsomhetsområde for flaum. T30 Samankoplingar på Flugonfjell Trasenr Type Fra punkt Til-/via punkt T30 Skiløype 24 Flugonfjell 22 Steinsarmen 1,3 Kopling til Deilhaugen 0,6 22 Steinsarmen 23 22 Steinsarmen 21 Skitnetjønn 0,5 21 Skitnetjønn 20 Ikkje namngitt 0,4 TOTAL LENGD: 2,8 Traseen inneheld ei rekke tilpassingar og samankoplingar i Flugonområdet. Der traseen går inn i detaljregulert område, er det detaljreguleringsplan som skal gjelde. Så langt kommunen veit, er det gitt samtykke til heile traseen. Kulturminne: Det er ikkje registrert kulturminne i området. Biologisk mangfald: Det er ikkje registrert utvalde naturtypar eller raudlista arter i området. Ras og skred: Det er ingen registrerte ras og skred. 22

T31 Ny rundløype i Kålidalen Trasenr Type Fra punkt Til-/via punkt T31 Skiløype 44 Ikkje namngitt 22 Steinsarmen o/kålidalen 0,9 TOTAL LENGD: 0,9 Traseen er ei ny mindre rundløype i Flugonfjell som både aukar tilgjengelegheita til eksisterande løypenett og kan fungere som ei lokal løype for trim og skileik. Der traseen går inn i detaljregulert område, er det detaljreguleringsplan som skal gjelde. Så langt kommunen veit, er det gitt samtykke til heile traseen. Kulturminne: Det er ikkje registrert kulturminne i området. Biologisk mangfald: Det er ikkje registrert utvalde naturtypar eller raudlista arter i området. Ras og skred Det er ingen registrerte ras og skred. Foto Yngve Ask 23

Temaplan: Tuddal - sommarløyper Trasenr Skildring Frå Til-/via punkt T1 Tilkomst, Gaustatoppen Stavsro Gaustatoppen, Tinn T2 Heddersvatn Bitringsnatten Tinn T3 Tinn over Råen Råen Skinnarnuten til Tinn T4 Runhellhovet Bekkjestul Runhellhovet T5 Rundstig kring Bakkestulen Tuddal Høyfjellshotell Tuddal Høyfjellshotell T6 Rundstig kring Vesle Åråhovde Tuddal Høyfjellshotell Tuddal Høyfjellshotell T7 Kjæringsteinløypa, Kovstulvatnet Rundt Tuddal Høyfjellshotell Tuddal Høyfjellshotell T8 Kålidalen - Kåløyene ved Sjåvatn Kålidalen Kåløyene T9 Folkestigen i Tuddal - Bjårvatn rundt Tuddal sentrum Tuddal sentrum T10 Njuke frå Rinde Tuddal sentr./rinde Njuke T11 Sveigsnatten/Sveigstjørn Rinde Sveigstjørn T12 Blåtjønn Tuddal Sentrum Blåtjønn T13 Ostetjørn Svelgstjørn Ostetjørn T14 Lomtjønn/Glittenberg Lii Glittenberg T19 Njuke frå Tjørnegrendi Tjørnegrendi Njuke H22 Samankopling mot Hjartdal Nordre Hogstul Øybergstulen Det er et stort stignett i området, og det er varierande tilbakemeldingar på graden av merking og kvaliteten på denne. Det er ønskjeleg med innspel i høve til status for merking og tilrettelegging. T1 er tilførselen til Gaustatoppen frå Stavsro. Denne er godt merka og tilrettelagt. Stordelen av traseen er i Tinn kommune. T2 går frå Stavsro-området og på nordsida av Heddersvann. Det er muleg å gå heile runden kring vatnet, som då delvis skjer i Tinn kommune. Kommunen er ikkje kjend med tilhøva når det gjeld merking på delar av traseen. T3 er ein merka langtur frå Råen og over mot Gaustablikk i Tinn kommune. Stigen gjev tilkomst til fjellområda ut mot Sjåvatnet. T4 er ei turløype opp frå Bekkjestul og austover mot Gausdalen til Runhellhovet som etter kommunens opplysningar skal vere merka. T5-T7 er kortare turløyper med utgangspunkt i Tuddal Høyfjellshotell. Runden kring Kovstulvatnet (T7) planleggast universelt utforma på sikt. T8 er ei turløype opp Flugonområdet mot Kåløyene. Kommunen er usikker på tilhøva når det gjeld merking. 24

T9 er «Folkestigen» kring Bjårvatn. Storparten av stigen skal vere godt merka, men har varierande tilrettelegging. T10 er ei turløype frå Rinde til Njuke. Eit stykke ut i stigen går han saman med T19 frå Tjørnegrendi. T11 er ein stig som går frå Rinde til Svelgstjørn over Lauvnatten og Sveigsnatten. I forlenginga kan ein gå over på T13 T12 er ei turløype med utgangspunkt i Tuddal sentrum. Stigen følgjer gardsveg det første strekket, og vidare opp under Grastjønnåsen via Fikstjønn og opp til Blåtjønn. T13 er ein stig med startpunkt ved Svelgstjørn. Stigen følgjer dalføret opp til Ostetjørn. Stigen kan kombinerast med T11 til ein lengre tur. T14 startar ved Lii vest om Tuddal. Stigen startar med ei bratt oppstigning før den flatar ut innover mot Lomtjønn. Stigen avsluttast ved Listul/Glittenberg T19 er ei oppstigning til Njuke frå Tjørnegrend. Eit stykke ut i stigen går han saman med T10, og kan òg nyttast som ei samankopling til T11 og T13. H22 er ein lengre stig som koplar saman Hjartdal ovanfor Oppsal med Tuddal ved Hogstul. Det er usikkert om stigen er tilstrekkeleg merka. Det er kome innspel undervegs i planarbeidet som er utelatt frå planen som følgd av manglande kartfesting, merking og/eller vedlikehaldsansvar. Desse vil det vere aktuelt å ta inn i plana i ei seinare rullering dersom det kjem til endringar på status. Det same gjeld gamle ferdslevegar som ikkje er planlagd merka. 25

Sauland S11 - Løypenett Slåkådalen / Slettefjell / Himingen Trasenr Fra punkt Til-/via punkt S11 90 Slåkåvatnet - Notodden langs Uppdøla 2,3 90 Slåkåvatnet 92 Mjellefet 3,2 90 Slåkavatnet 91 Ikkje namngitt 0,6 91 Ikkje namngitt 92 Mjellefet 0,8 92 Mjellefet 94 Himingen 5,2 91 Ikkje namngitt 93 Illfiskskardet 2,5 93 Illfiskskardet 94 Himingen 3,9 94 Himingen - Notodden kopling Gavlesjå 0,4 93 Illfiskskardet - Notodden kopling Slettefjell 0,9 TOTAL LENGD: 19,8 Løypenettet er eit etablert nett i området Slåkadalen/Slettefjell/Himingen. Det skapar gode koplingar til eksisterande løypenett i Notodden kommune ved Gavlesjå/Himingen. Det er kome innspel på at traseen er rydda og merka utan samtykke frå grunneigar på delar av strekninga. Det er usikkerheit kring grunneigarsamtykke på kortare delar av traseen. S10 Lysløype Sauland Trasenr Fra punkt Til-/via punkt S10 - Sauland - Sauland 2,0 TOTAL LENGD: 2,0 Lysløypa i Sauland. Det er så langt kommunen er kjend med det samtykke til traseen. 26

Sommarstigar i Sauland Trasenr Skildring Frå Til-/via punkt S1 Tjørnåsdalen til Lyngdal Tåterhus Lyngdal S2 Sjukebakken frå Dalen til Bekkhus Dalen Bekkhus med runde S3 Skogsfjell Brubakken Timdal S4 Stignett Tjørliåsen Øygarden Nystul og Fosse S5 Slåkadalen Listulen Slåkåvatnet S6 Himingen Kvilaren Himingen/Notodden S7 Uppdøla Slåkavatnet Notodden langs Uppdøla S8 Sykkeltrase med kopling til Seljord Slåkavatnet Heimre Slåkja / Seljord Det er et godt utvikla og merka stignett i området, som har gode koplingar mot Gavlesjåområdet/Himingen i Notodden kommune samt mot Tuddalen. Det er inngått samarbeidsavtale med Notodden Turlag om merking og vedlikehald av ei rekke av stigane. Spesielt spanande er ei samankopling av Slåkåvegen og Grunningsdalvegen ved Slåkja som gjer det muleg å sykle/vandre mellom Sauland og Seljord på eit samanhengande vegnett. Arbeidet med tilrettelegging og kryssing av Grunnåi skal utførast i samarbeid med Seljord Turlag. Det er kome nokre gode innspel undervegs i planarbeidet som ikkje er tatt med i planen grunna manglande kartfesting, merking og/eller vedlikehaldsansvar. Desse vil det vere aktuelt å ta inn i planen i ei seinare rullering. 27

Hjartdal H14 Hundemyr Lauvhaug Trasenr Fra punkt Til-/via punkt H14 81 Lauvhaug 82 Hundemyr 1,8 TOTAL LENGD: 1,8 Traseen er ei kopling til resten av løypenettet frå parkeringa ved Bjordalen. Så langt kommunen er kjend med det er det samtykke til traseen. H18 Løypenett i området Breivatn / Flottin Trasenr Fra punkt Til-/via punkt H18 75 Opsal 76 Damtjørnan 0,7 76 Damtjørnan 77 Langelimyran via Langeli 1,7 76 Damtjørnan 77 Langelimyran kring Fjellstadfjellet 6,7 77 Langelimyran 78 Vatnartjørnan 0,9 78 Vatnartjørnan 79 Grønli via Fjølabui 3,7 78 Vatnartjørnan 79 Grønli via Beggestultjørni 6,7 79 Grønli 80 Flottin 5,0 80 Flottin 81 Lauvhaug o/ Nordre Nytjørn 4,0 81 Lauvhaug 80 Flottin via Lekkjenuten 5,2 TOTAL LENGD: 34,6 Traseen er ei kopling til resten av løypenettet frå parkeringa ved Bjordalen. Traseen er både innom Flottin fuglefredingsområde og Brattfjell/Vindeggen verneområde. Traseen følgjer stort sett dei godkjente løypene for ski og skuter i forvaltningsplanen. Det er Hjartdal kommune som har forvaltningsansvaret i Flottin, her må kommunen gje løyve til motorferdsel, sjølv om tilretteleggjar kan køyre etter forskriften sin 3e. Det er så langt kommunen er kjend med det samtykka til dei traseane som køyrast. 28

H24 Lysløype Hjartdal/Gvammen Trasenr Fra punkt Til-/via punkt H24 - Gvammen - Gvammen 1,9 TOTAL LENGD: 1,9 Lysløypa i Gvammen. Det er så langt kommunen er kjend med det samtykke til traseen. 29

Sommarstigar i Hjartdal Trasenr Skildring Frå Til-/via punkt H1 Egderudfossen om Høgetveit Bygdesentralen Kvennhusåsen-Egderudfossen, Myljom To-Åsen Ståldalsoset. H2 Stignett ved Ambjørndalen Bygdesentralen Ambjørndalen / Skjessvatnet- Kalddal-Ståldalsoset- Skjessvatnet, evt rundtur til bygda om Åsen H5 Ståldalvatnet Særsland Ståldavatnet H8 Grøpåstadgutu Sjå omtale Sjå omtale H22 Samankopling mot Tuddal Øybergstulen Nordre Hogstul Gjennom fleire år har gamle vegar og stigar i Hjartdal blitt merka og skilta. Fleire av desse går i kulturlandskap med stor opplevingsverdi. Stigar og vegfár var viktige bindeledd mellom bygdelag, og det er knytt mykje verdifull historie til desse, som det er viktig å ta vare på. Den beste metoden for dette er ofte at stigane blir rydda og bruka, dels som friluftverdi, men og som kunnskapsbase bl.a. i undervisning. Kulturlandskapssenteret i Hjartdal har utvikla undervisningsopplegg og guida turar, som dei tilbyr grupper, både vaksne og barn. Mange av dei nye stigane i Hjartdal kan utgjere eit stignett, som kan bidra til spennande gamal kunnskap blir tatt vare på og utvikla, slik at dagens turistar og fastbuande kan få ei autentisk oppleving av arbeidet som ligg bak det å ta vare på viktige kulturlandskap, og kva som skal til for å halde det i hevd. H1 er tatt inn som ei utviding av dagens stig kring Egderudfossen. Delar er skilta og merka i dag, og her er det opna for ei utviding. Det er generelle utfordringar med vedlikehaldet av stigar og merking i området som må løysast. H2 er eit stignett i området To - Ambjørndalen som er merka og i tillegg har tilrettelagt digital informasjon om området, fauna og historie. Traseen var i tidligare planfasar delt i fleire delar (H2- H4). Desse er av praktiske omsyn her slått saman til ein trase. H5 er ein gamal buferdsveg knytt til Ståldalsvatnet. Kommunen erfarer at delar er merka i dag. Kan koplast saman med H2 ved Åsen og slik skape ein fin rundtur i kulturlandskapet. Noko usikkerheit kring løyve til merking. H8 er ein lokal stig i kulturlandskapet ved Grøpåstadgutu, spela inn av Kulturlandskapssenteret. Usikker plassering i kartet. H22 er ein lengre stig som koplar saman Hjartdal ovanfor Oppsal med Tuddal ved Hogstul. Det er usikkert om stigen er tilstrekkeleg merka. Ikkje eigna for sykkel iflg. innspel. 30

Det er kome ei rekke gode innspel undervegs i planarbeidet. Utfordringa med stordelen av desse har vore mangelfull plassering i kartet og/eller at det ikkje er planar for eller identifisert nokon som tar ansvar for merking og vedlikehald. Det er òg spela inn ei rekke gamle ferdselsvegar. Desse kan ha stor kulturhistorisk verdi. Samstundes er det ikkje gjort planar for merking og vedlikehald som kommunen er kjend med. Dei har difor avgrensa verdi i plansamanheng. Kommunen vurderer det som meir naturleg som tema i ein eventuell kulturminneplan, og har kartfesta alle innmeldte trasear for seinare bruk. Vurderinga er likevel at dei fremjast fjerna frå denne planen. Det er eit pågåande prosjekt no som ser på muligheitene for å utvikle sykkelruter i og i nærleiken av Hjartdal, med koplingar over til Svartdal/Flatdal. Dette vil gje eit langt betre tilbod enn det som er reflektera i planen. Det er i all hovudsak tenkt lagt på eksisterande vegnett og ferdslevegar. Etablerte og skilta løyper som kjem til her bør vurderast tatt inn i Stig- og løypeplanen ved framtidig rullering. Bondal B4 hovudnett Bondal Trasenr Type Fra punkt Til-/via punkt B4 Skiløype 65 Brekke 64 Svarttjønnodden 2,2 64 Svarttjønnodden 66 Kopling, Gaustaløypa 4,5 64 Svarttjønnodden 61 Stuvodden 1,1 61 Stuvodden 62 Heddevass-stulen 0,3 62 Heddevass-stulen 58 Åtetjønnoset 1,4 62 Heddevass-stulen 63 Ikkje namngitt 0,8 63 Ikkje namngitt 66 Ikkje namngitt 0,3 66 Ikkje namngitt 58 Åtetjønnoset 0,6 66 Ikkje namngitt 57 Haugestul 1,7 58 Åtetjønnoset 57 Haugestul 1,7 59 Søndre Nåpåtjønn 63 Ikkje namngitt 2,7 59 Søndre Nåpåtjønn 56 Sylvset 2,8 56 Sylvset 55 Brenneroi 1,5 61 Stuvodden 59 Søndre Nåpåtjønn 10,4 TOTAL LENGD: 32,0 B4 er hovudnettet i Bondal frå Brekke. Den har óg ei kopling til T16 Gaustaløypa. Store delar av løypa går inn i Brattefjell Vindeggen landskapsvernområde. Det er kome innspel frå bl.a. Verneområdestyret om at B4 bør stoppe ved Sylvset grunna konflikt med bl.a. kongeørn, men at løypa elles er i liten konflikt med verneverdiane. I forvaltningsplanen for Brattefjell Vindeggen er det synt godkjent løype for snøscooter som går omtrent like langt som det 31

B4 gjer no. Hjartdal kommunen meiner at når det blir akseptert snøscooterkøyring etter søknad på denne traseen, bør òg skigåing kunne aksepterast. B4 blir stoppa ved Brenneroi, og B10 som går vidare frå Brenneroi og inn i vinterbeiteområdet er føreslått tatt ut. Fjerning av B10 gjer at det ikkje blir ein kopling mellom B4 og B5. B5 Rundløype Døvlingstjørnfjellet Trasenr Type Fra punkt Til-/via punkt B5 Skiløype 50 Reisjåbrekka 51 Kilebukti 1,3 51 Kilebukti 53 Våtjørn o/vikdalen 2,4 51 Kilebukti 53 Våtjørn o/helleiksdalen 11,0 53 Våtjørn - Sidespor 0,6 TOTAL LENGD: 19,3 B5 er ei rundløype rundt Døvlingstjørnfjellet med start i Reisjåbrekka. Mest heile løypa ligg i Brattefjell Vindeggen landskapsvernområde. Mest heile traseen er i tråd med enten merka skiløype eller trase for snøscooter i forvaltningsplanen. Det er ikkje kome særlege innspel mot B5 så langt i prosessen. Det vil vere naudsynt med løyve frå verneområdestyret for å køyre delar av traseen med snøscooter/tråkkemaskin. Ut over dette er det så langt kommunen veit gitt samtykke til heile traseen. B10 Rundløype Døvlingstjørnfjellet Trasenr Type Fra punkt Til-/via punkt B10 Skiløype 55 Brenneroi 53 Våtjørn 10,4 TOTAL LENGD: 10,4 Løypa er kome som eit nytt forslag og går inn i vinterbeiteområde for villrein i Brattefjell Vindeggen landskapsvernområde. Det er kome innspel om dette både frå verneområdestyret og frå Fylkesmannen. Fleire grunneigarar i Hjartdal meiner og at villrein og fuglar bør ha fred i dette området. Kommunen konkluderar med at løypa blir tatt ut frå Brenneroi. 32

B12 Kopling Reisjå - Store Åråhovde Trasenr Type Fra punkt Til-/via punkt B12 Skiløype 43 Reisjå 39 Myrstultjønn 4,3 TOTAL LENGD: 4,3 Løypa er ei samankopling mellom Reisjå-området og Toskjærområdet. Koplinga i nord skjer på Gaustaløypa som opnar opp mot langturar både mot Tinn og nedover mot Tuddal. Traseen skaper saman med T16 og T6 ei eiga rundløype, og opnar og for ei rekke andre traseval i området Toskjær/Åråhovde. Så langt kommunen er kjend med det er det gjeve løyve frå grunneigarane for traseen. T16 Gaustaløypa del av Bondal Trasenr Type Fra punkt Til-/via punkt B12 Skiløype 39 Myrstultjørn - Nybu / Tinn kommune 6,5 TOTAL LENGD: 6,5 Delar av T16 Gaustaløypa køyrast inn i området som handterast av Reisjå/Bondal utmarkslag. Denne delen er ikkje del av juridisk bindande plan for Tuddal. Traseen har fått ei fin kopling mot Bondalnettet ved Myklestul, ei ordning som vil betre tilbodet for heile Bondal og Tuddal. Så langt kommunen er kjend med det er det gjeve løyve frå grunneigarane for traseen. 33

Sommarstigar i Bondal Trasenr Skildring Frå Til-/via punkt B1 Bonsnos Bærtjønn Bonsnos B3 Turstig Selsli - Frøystul Månelibrotet Tinn kommune B7 Merka stig ved Heddersvatn Løytestul Heddevasstulen Det er et stort stignett i området, men berre eit fåtal er merka. B1 frå Bærtjønn til Bonsnos er kopla med ein gammal ferdsleveg som opnar for nedkomst ved Brekke. Kommunen er ikkje kjend med at denne er merka, og har difor ikkje inkludert den i planen. B3 er del av ein lengre merka stig frå Tinn kommune. Stigen trekker inn i Hjartdal kommune ved Månelibrotet og følger kommunegrensa i om lag 3 km før den igjen går inn i Tinn. Vurderast fjerna frå planen med mindre det skapast ei kopling frå Bondalssida. B7 er ei trim- og turløype ved Heddersvann som etter kommunen sine opplysningar skal vere merka. Det er kome innspel undervegs i planarbeidet som ikkje er med i planen grunna manglande kartfesting, merking og/eller vedlikehaldsansvar. Desse vil det vere aktuelt å ta inn i planen i ei seinare rullering. Det same gjeld gamle ferdslevegar som ikkje er planlagd merka. Foto: Yngve Ask 34

Foto: Yngve Ask 35