VESTNES KOMMUNE Saksframlegg Arkiv: G00 Arkivsaksnr.: 2012/657 Saksbehandlar: Karin Pedersen Dato: 05.01.2012 Oppstart av ny avdeling knytt til Samhandlingsreforma Utval Møtedato Utvalssak Formannskapet 23.01.2012 Kommunestyret 02.02.2012 Administrasjonssjefen si innstilling 1. Vestnes kommunestyre vedtek at avdeling ved Aktivitetssenteret gradvis vert opna for døgnopphald. Avdelinga skal førebels ligge organisatorisk under Vestnes sjukeheim, post 2. (Som skissert i alternativ 2 i saksutgreiinga) 2. Avdelinga skal i hovudsak vere ei korttidsavdeling. Ved korttidsopphald kan det leggast til rette for to pasientar på same rom. 3. Formannskapet får delegert mynde til å ta avgjerder av økonomisk art når det gjeld kapasitet og drift inneverande år. Omfanget av drifta i denne avdelinga vert elles å kome attende til i budsjettbehandlinga for 2013. SAKSUTGREIING: Bakgrunn: Ny Lov om helse- og omsorgstenester og Lov om folkehelse vart vedteke1. juni 2011 og trådte i kraft 1. januar 2012. Samarbeidsavtalar mellom kommunane og Helse Møre og Romsdal skal vere tilpassa krava i ny lov. For kommunane krev reforma betydelege omstillingar for å greie implementeringa best mogleg. Utfordringane for kommunane ligg innanfor alle tenesteområde, då samhandlingsreforma føreset at kommunane tek ein større del av helse- og omsorgsoppgåvene i framtida. Målet er at tenestene skal bli meir heilskaplege og koordinerte ved at kommunane og helseføretaka gjer forpliktande samarbeidsavtalar og avtalte behandlingsforløp. Det vert vist til eiga sak som gjeld samarbeidsavtale mellom Vestnes kommune og Helse Møre og Romsdal.
Vestnes kommune etablerte i 2011 to prosjektgrupper som skulle arbeide med: 1) Folkehelse og 2) Samhandling innan pleie-/omsorgs og helsetenester i kommunen. Samhandlingsgruppa har frå etableringa hausten 2011, hatt fokus på korleis Vestnes kommune skal møte dei utfordringane som følgjer av nytt lovverk. I første omgang har ein hatt fokus på utskrivingsklare pasientar og medfinansiering for pasientar under sjukehusopphald. Økonomiske realitetar Når det gjeld dei økonomiske realitetane, så vil det få store konsekvensar om kommunen ikkje greier å ta imot utskrivingsklare pasientar. Døgnprisen vil vere kr. 4 000,- frå første dag pasienten er definert å vere utskrivingsklar frå sjukehuset, mot tidlegare kr. 1 600,- etter 10 dagar. Reforma vil også innebere at kommunen må kunne rekne med å ta i mot dårlegare pasientar med større behov for rehabilitering. Kommunal medfinansieringsplikt av inneliggande somatiske pasientar er 20 %, maksimalt kr. 30 000,-, noko som inneber at kommunen vil ha interesse av å hindre innleggingar. Dette igjen betyr at kommunen må ha tilstrekkeleg kapasitet, personellmessige ressursar og ikkje minst kompetanse innanfor dei områda det vert forventa at kommunen skal levere på. Interkommunale samarbeidsløysingar Når samhandlingsreforma no er satt i verk, vil ein gjere erfaringar med omsyn til kva oppgåver ein kan løyse på eiga hand i kommunen og kva oppgåver som krev interkommunale løysingar. Arbeidet med kompetansekartlegging innanfor pleie- og omsorgstenesta i eiga kommune er starta opp. Som deltakande kommune i Regional Prosjektgruppe i Møre og Romsdal (ROR) vil Vestnes kommune i det vidare delta i eit strategisk kompetansenettverk med dei andre RORkommunane og Kommunenes Sentralforbund (KS). Målsettinga er å lage ein kompetanse- og rekrutteringsplan for kommunane med strategiar for å utvikle og mobilisere kompetansen. Råkhaugen Omsorgssenter er etablert som eit prosjekt som Lokalmedisinsk Senter der det vert muleg å kjøpe plassar for øvrige ROR-kommunar. Aure Rehabiliteringssenter har òg kome med tilbod til andre kommunar om kjøp av plassar. I kva grad det kan bli aktuelt å kjøpe plassar frå andre eller eit interkommunalt samarbeid på ulike område må vurderast fortløpande. Korttidsopphald i eiga avdeling stiller krav til samarbeid og fleksibilitet Drifta knytt til Rehabiliteringsavdelinga i kommunen (på Aktivitetssenteret) har vore innstilt i nokre år grunna stram kommuneøkonomi. Sjukeheimen har imidlertid nytta mellom to og tre rom i akuttsituasjonar dei siste åra grunna manglande kapasitet innan institusjonsomsorga i kommunen. Korleis tilbodet i kommunen skal innrettast slik at ein kan ta imot pasientar som vert utskrivne og treng institusjonsplass eller hjelp i heimen etter utskriving frå sjukehuset, er ei vesentleg utfordring i dei endringane samhandlingsreforma stiller kommunane ovanfor. Personellressursar og kapasitet til å ta imot utskrivingsklare pasientar på korttidsopphald må vere på plass. Både dimensjonering av ei aktuell avdeling og heimetenesta må sjåast i samanhang. Heimetenesta og sjukeheimen har eit etablert samarbeid om pasientar og brukarar pr i dag. Det same gjeld til ein viss grad andre delar av institusjonstilbodet i kommunen. I kva grad ein kan sjå for seg eit ytterlegare samarbeid med omsyn til utveksling av kompetanse og ressursar, må vere eit vurderingstema i det vidare arbeidet med samhandlingsreforma. Utgangspunktet er slik sett godt i Vestnes kommune, då det i framtida kjem til å vere enda større krav til fleksibilitet. 2
Rullering kan vere hensiktsmessig når det gjeld bruk av personell mellom korttidsavdeling knytt til sjukeheimen og heimetenesta. Framover må ein gjere erfaringar og på den bakgrunn vurdere kva type problemstillingar og pasientar som skal få tilbod ved avdelinga; når sjukehusinnlegging er aktuelt eller kan verte unngått, når utskriving til heimen er forsvarleg, kva som kan verte forventa levert av tenester og kva forventningar og forslag pasient og pårørande har osb. For å møte dei utfordringane som Vestnes kommune kjem til å få med samhandlingsreforma, vert etablering av ei korttidsavdeling knytt til sjukeheimen vurdert å vere eit realistisk alternativ. Kostnad, avdeling for kortidsplassar Det vert skissert to ulike alternativ for bruk av plassane på tidlegare rehabiliteringsavdeling på aktivitetsbygget. I begge alternativa er det føresett at plassane skal være korttidsplassar. Alternativ 1 eiga avdeling under sjukeheimen Bruker alle 6 plassane, (det 7. rommet vert personalbase/vaktrom) Bemanning - 3 dagvakter (inkl. fagansvarleg sjukepleiar) - 2 kveldsvakter og - 1 nattevakt (bakvakt sjukepleiar på sjukeheimen eller heimetenesta). - legeressurs 6 t/veke Tilsaman 9,6 årsverk, i tillegg tilsynslegeressurs 0,17 årsverk. Kostnad stipulert til 6,8 mill. kr pr. år ved heilårsdrift Kostnad pr. plass vel 1,1 mill. kr. Alternativ 2 avdeling knytt til 2-posten ved sjukeheimen Bruker 3 plassar, underlagt 2-posten ved sjukeheimen. Bemanning - 2 dagvakter - 2 kveldsvakter, - kjøper fagansvarleg sjukepl. ressurs frå sjukeheimen tilsvarande 0,8 årsverk - nattevakt felles med sjukeheim og heimetenestene Tilsaman 6,9 årsverk, i tillegg tilsynslegeressurs 0,08 årsverk Kostnad stipulert til 4,8 mill. kr. pr. år ved heilårsdrift Kostnad pr. plass 1,6 mill. kr Ved begge alternativa kan det dersom behovet er stort vere aktuelt med 2 personar på eit rom. Romma er store og reint praktisk er det mogeleg. Grunna at ei slik avdeling må ha ei viss minimums grunnbemanning vert det ikkje så stor forskjell i bemanninga om det er 3 eller 6 kortidsplassar. Største forskjellen er at ved 3 plassar vil ein prøve å klare seg utan eiga nattevakt. Kostnaden pr. plass vil av denne grunn bli høgre ved mindre antall plassar i bruk. Finansiering, samhandlingsreforma 3
Vestnes kommune får, gjennom rammeoverføringane, overført følgjande til samhandlingsreforma: Ordinært tilskott 7 862 000 Kompensasjonstilskott 847 000 Sum 8 709 000 Kompensasjonstilskott får vi i 3 år og så er det slutt. Ut frå siste erfaringstal frå helsedirektoratet vert det antyda følgjande kostnad for oss i 2012 dersom vi ikkje gjer noko tiltak: Forventa kostnad Sum Medfinansiering, ved innleggingar 7 910 000 Liggedøgn 284 a kr 4 000,- 1 136 000 Sum 9 046 000 Reforma er for mange kommunar underfinansiert, for Vestnes vel kr 300.000,-. Finansiering av ny kortidsavdeling Ein del av finansieringa av den nye avdelinga for kortidsopphald må skje ved at vi tek heim pasientar når dei er utskrivingsklar, og som tidlegare nemnd klarer å behandle ein del pasientar som tidlegare ville vorte sendt på sjukehus. Her manglar vi erfaringstal på kor mykje det kan utgjere og oppsett finansieringsplan er difor usikker. Vi kan antyde slik finansiering: Kan ta tilbake 75 % av utskrivingsklare pasientar kr 850.000,- Redusere innlegging i sjukehus 10 % kr 800.000,- Sjukeheimen dekker 2 årsverk innanfor eige budsjett kr 1.300.000,- * Kommunestyret auka løyvinga til PO med 0,8 mill. kr administrasjonssjefen rår til at det vert brukt til denne avd kr 800.000,- Sum kr 3.750.000,- * Pr i dag disponerar sjukeheimen ressursar/personale tilsvarande 2 årsverk Vi skal heller ikkje sjå vekk frå at sjukehusa no vil føre ein meir aggressiv utskrivingspolitikk og at det vert fleire liggedøgn enn det som var snitt i 2009/2010. Dersom det skjer vil vi tene meir på å ha eiga avdeling. Resten må vi finne inndekning for innafor eksisterande drift, utan at administrasjonssjefen kan vise til inndekning i denne saka. Første året med ei slik avdeling i drift vil uansett vere så mykje usikkerheit rundt, spesielt m.o.t. kor mykje vi klarer å ta tilbake av uskrivingsklare pasientar og unngå innleggingar, at det må bli eit erfaringsår. Tilsynslege Vestnes kommune har låg legedekning på institusjonane, kanskje den kommunen i fylket med lågast dekning. Iflg. KOSTRA tala er det slik dekning: 4
Vestnes kommune 0,17 time pr. pasient/veke Møre og Romsdal 0,30 time pr. pasient/veke Snitt landet 0,36 time pr. pasient/veke Kommunestyret har tidlegare bedt administrasjonen prøve å innarbeide auka ressurs til tilsynslege i budsjetta, utan at vi har greidd det til no. I samband med samhandlingsreforma vert det endo større behov for legetilsyn, både på sjukeheimen og truleg også på Tresfjord trygdeheimen og Hellandtunet. Nedanfor følgjer oversikt over antall timar tilsynslege ved institusjonane våre i dag, og det minimumsbehovet driftsleiarane meiner det er. Institusjon/timar pr. veke Timar i dag Oppgitt behov Vestnes sjukeheim 8 12 Tresfjord trygdeheim 3 5 Hellandtunet 4,5 6 Sum 15,5 23 Ein auke på 7,5 timar pr. veke utgjer 20 % stilling, og ein kostnad på om lag kr 180.000,- pr. år. Sjølv med ei slik auke vil legedekninga i Vestnes være under fylkesgjennomsnittet. Det er slik at sjukeheimen nyttar legevakt ved behov for legetilsyn i dag. Med betre legedekning vil behovet for å nytte legevakt bli mindre og kostnadane til legevakt vil gå ned. Legevaktsordninga kostar meir for kommunen enn ordinær tilsynslegedekning. Det er kommunen som betaler for legevakt til pasienter i institusjon, slik at større dekningsgrad i kommunen vil spare utgifter til legevakt. Utstyr til ny avdeling Lokala som no er aktuell som bruk for ny kortidsavdeling var tidlegare brukt til rehabiliteringsavdeling. Det meste av utstyr som senger/madrasser, skylleromutstyr med meir finst allereie på avdelinga. Driftsleiar på sjukeheimen har laga ei liste over utstyr som ein må ha i tillegg, kostnad ca kr 125.000,-. Dette kan løyvast over investeringsbudsjettet. Andre kostnader I tillegg til den skisserte bemanninga vil det vere behov for å auke reinhaldet med minimum ein dag pr veke, til 3 dagar. Vidare vil avdelinga ha behov for å få levert mat frå sentralkjøken, halde tørrmat i avdelinga, ha vask av klede, arbeidstøy m.v. og medisinske forbruksvarer. I noko grad vil det vere laboratorieverksemd, men i hovudsak vil avdelinga ha samarbeid med Vestnes Legesenter. Vudering frå prosjektgruppa for Samhandlingsreformen: Det er eit mål å leggje til rette for ein god samhandlingskjede for dei som har kronisk sjukdom og gode heilskaplege løysingar i kommunen som tek i vare innbyggjarane sine behov for helseog omsorgstenester. Større fagleg fokus på å gjenopprette funksjonar og eigenmeistring skal gjere at førebygging og aktivisering vektleggast. Slik sett kan behovet for sjukehusinnleggingar og kommunale tenester bli mindre på sikt. 5
Etablering av ei avdeling som tek imot utskrivingsklare pasientar og tilbyr tenester på kommunalt nivå, vil både fagleg og økonomisk vere ei betre løysing framfor sjukehusinnlegging. Dette føreset at tilbodet er medisinsk forsvarleg og at sjukehuset deltek i overføringa ved utskriving og etablering av vidare oppfølging som avtalt. Det er viktig at den kompetanse kommunen eventuelt treng er tilgjengeleg i spesialisthelsetenesta og ikkje minst at det er tilgang på tilstrekkelege pleie- og omsorgstenester og fastlege i kommunen. Samarbeidsavtalane med helseføretaka legg opp til kunnskapsoverføring og rettleiing frå sjukehusa. Samhandlingsreforma legg til grunn at kommunane skal få eit mykje større ansvar for tenester både til dei som bur heime og dei som har tilbod i kommunale institusjonar. Det vil i mange høve også vere pasientar som i dag får tilbod i ei sjukehusavdeling. Tilgangen på nye faglege utfordringar vil kome med samhandlingsreforma. Manglande satsing no kan føre til ei utarming av tenestene på sikt. Viss kommunen ikkje greier å etablere eit tilbod til utskrivingsklare pasientar vil kostnadane kunne bli store, samstundes som kommunen ikkje greier å byggje opp den kompetansen som trengst for å møte dei krava som samhandlingsreforma stiller oss ovanfor. Det vil også kunne innebere at helse- og omsorgssektoren i kommunen vert ein mindre attraktiv arbeidsplass. For Vestnes kommune vil det difor vere viktig å behalde, vidareutdanne og rekruttere kompetente medarbeidarar og vere ein attraktiv arbeidsplass for framtida. Når kommunen gjer bruk av tilgjengelig kompetanse og satsar på kompetansebygging og vidareutvikling, er det et viktig signal til medarbeidarane. Ei korttidsavdeling vil saman med vidare utvikling av heimetenestene skape ein arena for kompetanseoppbygging, tverrfagleg utvikling og nyskaping. Samhandlingsgruppa tilrår alternativ 1, avdeling under sjukeheimen. Vurdering gjort av administrasjonssjefen: Det er fullt forståeleg, og sikkert også fagleg det beste alternativet, at heile avdelinga blir etablert snarast. Imidlertid må administrasjonssjefen påpeike at eit slikt tiltak ikkje har budsjettmessig dekning dette året! Vi veit endå lite om konsekvensane av samhandlingsreforma når det gjeld økonomi. Dette gjeld alle kommunar. Administrasjonssjefen trur difor det er klokt å starte noko forsiktig, men med muligheit for forholdsvis raske korrigeringar. Oppfølgjing av dette prosjektet bør difor for inneverande år vere delegert til formannskapet. Det er også etter administrasjonssjefen si vurdering lurt å ikkje bombastisk slå fast at dette er ei korttidsavdeling. Driftsleiar for sjukeheim/trygdeheim har delegert mynde til å gi institusjonsplass til dei som har krav på det etter helse- og omsorgslova. Ho vil, saman med fagråd, fortløpande gjere ei fagleg vurdering av kva type institusjonsplass ein hjelpetrengande har behov for. Ho må også vurdere pleietyngd opp mot fysisk arbeidsmiljø for arbeidstakarane. Politisk kan det likevel leggast føringar som seier at dette hovudsakleg er ei korttidsavdeling. Særutskrift til: Ingen 6