Møtereferat Vår ref: 15/01591-9 Dato: 06.05.2016 1 av 6 Håvard Ulstein, tlf. Havard.Ulstein@hib.no Referat avdelingsråd AL 03.05.2016 Til stades: Asle Holthe Morten Rønning Oddrun Hallås Eva Mila Lindhardt Maria Brosvik Hilde Kvalheim Anne Skaansar Monica Håkansson Elin Eriksen Ødegaard (Sak 34) Fråfall: Njål Vindenes Jeanette Haukeland Bakke Linda Skrede Kallmyr Knut Steinar Engelsen Saksliste Sak 32 15/16 Sak 33 15/16 Sak 34 15/16 Sak 35 15/16 Sak 36 15/16 Sak 37 15/16 Sak 38 15/16 Godkjenning av møteinnkalling. Godkjenning av saksliste. Møtereferat 15.03.2016 Orienteringssaker. Etablering av forskargrupper. Profesjons- og rettleiingskompetanse. Samarbeid UiB/HiB. Forslag til nasjonale retningslinjer for femårige grunnskulelærarutdanningar. Eventuelt.
2 av 6 Sak 32 15/16 Godkjenning av møteinnkalling, saksliste og referat. Møteinnkallinga, sakslista og referatet vart godkjent. Det vart opplyst om at dei eksterne ikkje fekk e-posten med innkallinga til det førre møtet. Sak 33 15/16 Orienteringssaker Modell for organisering av fagutval på AL. Vedlegg 2. Nasjonal deleksamen i matematikk i grunnskulelærarutdanningane. Vedlegg 3. Søkartal 2016/17. Vedlegg 4-7. Status femårig GLU. Vedtak om sjølvakkreditering frå NOKUT. Status fusjon HSH/HiSF/HiB. Vedlegg 8. Sak 34 15/16 Etablering av forskargrupper Vedlegg 9: Invitasjon til forskergruppeledere. Vedlegg 10: Innspel frå avdelingsmøtet om forskargrupper. Til saka kom prodekan for forsking, Elin Eriksen Ødegaard. Ho viste til at invitasjonen til forskargruppeleiarar vart tilrådd av ei arbeidsgruppe som var sett ned for å sjå på FoUaktiviteten på avdelinga for å styrke forskinga gjennom formalisering av forskargrupper. Saka har tidlegare vore forankra i avdelingsmøtet 20. april. Dekanen viste til saksgangen om temaet. Først var det oppe i avdelingsmøtet, deretter i avdelingsråd, før det skal til seksjonsleiarmøte og informasjons- og drøftingsmøte. Frå diskusjonen kom det fram ei semje om at det var eit godt initiativ, men også ei viss usemje når det gjaldt graden av bruk av forskargrupper. Det vart vist til at det i avdelingsmøtet kom fram at det er viktig å halde på at det må vere ein kombinasjon av forskargrupper og individuelle prosjekt. Andre såg på oppretting av forskargrupper som fornuftig og at det er noko dei fleste bør vere deltakarar i. I lys av at FoU-arbeidet ved AL stort sett har vore den enkelte sitt ansvar, vart forskargrupper sett på som noko positivt. Men, det er viktig å fange opp dei som fell utanfor. Utviklingsarbeid og kunstnarisk utviklingsarbeid var det fleire som sakna i invitasjonen og det vart konkludert med at begge må inn i dokumentet/invitasjonen for å få eit samlande dokument.
3 av 6 Det vart sett som flott at bachelorstudentane skal inn i forskinga, men det vart også stilt eit spørsmål om korleis det fungerer i dag. Her vart det vist til at det finst nokre forskargrupper med utspring i strategiske midlar som har studentar med, men ikkje på den måten invitasjonen skisserer. Med innføringa av femårig integrert grunnskulelærarutdanning får AL mange masterstudentar. Det kan vere fornuftig å kople desse opp mot forskargrupper. Korleis dette skal skje ligg det mange utfordringar i. Eit av spørsmåla er kor tett forskargruppene skal ligge opp mot undervisninga på masterstudia framover. Her vart det vist til at dei som er medlemmar av forskargrupper også er undervisarar, og at det slik sett ligg ei nær kopling mellom forsking og undervisning. Det er fleire studentar som blir invitert inn i forskinga av rettleiarane sine, men hovudgrunnen er felles forskingstema. Eit spørsmål korleis dette blir med forskargrupper. Eit anna spørsmål handla om fridomen til studentane når talet på mastergradsstudentar aukar frå ca. 80 i dag til 400-500. Skulen er bekymra for at veldig mange skal ut å forske i praksisfeltet. Det vil framleis vere ein valfridom for studentane i korleis skaffe grunnlag for masteroppgåver, men kanskje på ein annan måte enn i dag. Rettleiing i forskargrupper? Blir det meir ressursar til forskargrupper for å ha rettleiingsfunksjon? Her vart det vist til at forskargruppene vil måtte ha ulike funksjonar og ulike formål. I dag har vi masterseminar, noko som liknar på det som kan skje i forskargrupper. Studentane er sikra å få fleire perspektiv i tilbakemeldingane. I masterløp vil det truleg også vere behov for individuell rettleiing. Masterstudentane vil i tillegg truleg få oppnemnd 1-2 rettleiarar også. Metodekurs i forskargrupper? Metode ligg i undervisninga/emna. Forskargrupper handlar i større grad om diskusjonar/respons for utvikling av prosjekt og tekst. Kan samtidig tenkast ein synergieffekt fordi medlemmar i forskargrupper også underviser. Finansiering. I dag er det separate løp mellom undervisning og FoU-tildeling. Det kan tenkast at vi må snu på måten vi har tenkt finansiering på. Fungerer dette prosjektet kan det føre til endringar på andre område. Vi veit ikkje i dag korleis femte året i grunnskulelærarutdanningane skal finansierast. Det kan kome lite eller mykje friske midlar frå Kunnskapsdepartementet og AL må ta høgde for begge deler. Koplinga mange høgskulelektorar og «krav» om medlemskap i forskargrupper? Betyr det at alle må ha FoU-tid? Her vart det peika på at studia er underlagt kravet om forskingsbasert undervisning. Det betyr at alle skal forske. Om ein skal endre søknadsregimet for FoUtildeling er ei anna sak. Det går mykje tid på søknadsprosessen, der resultatet er at dei fleste får. Det er eit spørsmål om det er god ressursutnytting. Resultata AL har i form av publikasjonar er litt lavare enn det dei burde vere. Mange er overlatt til seg sjølv. Ved å delta i forskargrupper kan ein få støtte der. Det er også eit poeng at erfaringa viser at der forskarar slår seg saman i grupper på frivillig basis, er det ein tendens at dei sterke slår seg saman og at dei svake slår seg saman. Med meir styring kan AL unngå
4 av 6 det. Her vil kursing av forskargruppeleiarar vere viktig. Det er også viktig å sette saman grupper med ulike kompetansar. Masterstudentar i forskargrupper og problemstillingar til masteroppgåva. Ein måte å tenke på er at masterstudentane blir invitert inn i eksisterande prosjekt, der dei enten får tildelt problemstillingar eller at dei lager dette med utgangspunkt i forskargruppas prosjekt. Denne måten å tenke på var det ei viss usemje om i rådet, der det m.a. vart hevda at AL ikkje bør styre problemstillingar til masteroppgåver. Rådsleiar oppsummerte diskusjonen slik: Avdelingsrådet er positive til forskargrupper, men meiner det er nødvendig å ha med både utviklingsarbeid og kunstnarisk utviklingsarbeid i større grad. Det er positivt at forskargrupper knyt til seg masterstudentane. Sak 35 15/16 Profesjons- og rettleiingskompetanse Vedlegg 11: Innspel frå avdelingsmøte om FoU og utdanning. I arbeidet med strategien avdelinga har for å auke formalkompetansen gjennom t.d. professorkvalifiseringsstipend kom det fram at ein må også bygge kompetanse som ikkje er meritterande. Notatet Kompetanseutvikling profesjon, veiledning og forskningsmetode relevant for utdanningene er eit første utkast. Etter at det har vore i avdelingsrådet, skal det vidare til seksjonsleiarmøte og informasjons- og drøftingsmøte. Spørsmålet er om det er ein god strategi? Rådet var samstemte i at det er eit nyttig og positivt tiltak. Framovermelding. Dokumentet talar mest om tilbakemelding og rettleiing. Bør tydeleggjerast at også framovermelding er viktig. AL skal satse på det som kan hjelpe studentane og ikkje på sluttevaluering. Samarbeid mellom avdeling og kommune må til for at dette skal fungere med tanke på praksisfeltet. Det er viktig å lære av kvarandre. Dei enkelte elementa i notatet om kompetanseutvikling er mange av dei same som ein jobbar med i grunnskulen. Praksisrettleiing. AL skal tilby/gi meir opplæring til faglærarar som skal ut i praksis. Kva er eigentleg rolla til faglærar som kjem på praksisbesøk? Punktet i dokumentet ser ikkje ut til å gi ein betre samanheng enn kva som er tilfelle. Hospitering. Bør få inn noko om avklaring av roller. Når AL-tilsette ikkje veit kva rolle dei har i praksis, så vil ofte praksislærarar oppleve det same.
5 av 6 Institusjonsstorleik. Kunsthøgskulen i Bergen har sine fordelar ved å vere liten. Ein av dei er at det er lettare å ha ein fast relasjon mellom faglærarar og praksislærarar, der ein kan planlegge saman og der ein har ein rettleiarsekvens midtvegs i praksisperiodane. Internasjonalisering. Mange er usikre på kven som gjer kva. Det er personavhengig. Dekanen viste til at internasjonalisering er viktig, men i denne runda klarer ikkje avdelinga å løfte det opp. Det vil vere eit område avdelinga vil satse seinare, men det er viktig å finne ut korleis. I skjemaet på slutten av dokumentet står det t.d. at 1-2 seksjonar kan søke. Kva ligg i det og korleis gjere dette i praksis? Det er seksjonane som etterspør, ikkje enkeltpersonar, og det er dimensjonert for at mange skal få tilbod, men samtidig er det vanskeleg å tilby alt til alle. Rådsleiar oppsummerte slik: Avdelingsrådet gir si tilslutning til arbeidet med kompetanseutvikling slik det kjem fram i dokumentet. Sak 36 15/16 Samarbeid UiB-HiB Vedlegg 12: Sammen for en styrket lærerutdanning på Vestlandet. Utredning av forsknings- og utdanningssamarbeid mellom HiB og UiB. Bakgrunnen for rapporten er ei bestilling som kom sommaren 2015. Diskusjonen i rådet hadde følgjande hovudmoment: Bergen kommune er utfordra på korleis samarbeide med HiB og UiB. Det er positivt mottatt i kommunen, der det blir sett som ønskjeleg med følgjeforsking på satsingsområde innan kompetansehevingstiltak i Bergen kommune. Dekanen sa at ein held på å utvikle ein samarbeidsavtale med Bergen kommune og at det vil bli ei eiga sak i avdelingsrådet hausten 2016. Samarbeid om praksisplassar? Det er identifisert som eit samarbeidsfelt og neste trinn må vere ei konkretisering i ungdomstrinnet. Praksis på ungdomstrinnet var det fleire som viste til som utfordrande. Samarbeid som fører til fleire praksisplassar vart sett som bra, men det gir seg ikkje sjølv. Kva skal HiBs fokus vere? HiB er inne i ein fusjonsprosess med to andre vestlandshøgskular og det er eit spørsmål om samarbeid med UiB bør vere fokuset no. Dette samarbeidet bør vente til etter på. Dekanen viste til at UiB og HiB i dag har avklarte utdanningar. Den nye institusjonen har derimot fag som også UiB tilbyr. At den nye fusjonerte høgskulen vil vere blant landets største lærarutdanningsinstitusjonar vil gjere noko med forholdet til UiB. Avdelingsrådet tok rapporten til etterretning.
6 av 6 Sak 37 15/16 Forslag til nasjonale retningslinjer for femårige grunnskulelærarutdanningar Høyring om nasjonale retningslinjer for grunnskulelærarutdanningane. Vedlegg 13: Utdrag frå forslag til nasjonale retningslinjer. Diskusjonen i rådet tok føre seg følgjande: Begynnaropplæring. Sett som positivt at begynnaropplæring får ein så sentral plass i GLU1-7. Barnehagepraksis. Det vart stilt spørsmål ved kva slags utbytte studentane får av barnehagepraksis. Når i året skal det skje og korleis organisere det slik at det gir meining slik at samarbeidet mellom barnehage og skule kjem fram. Det vart vist til at det er ulike måtar å førebu barn i barnehagen på overgangen til grunnskulen. Det er viktig å sikre at det er barnehagar som har system på denne overgangen. Der det er etablerte samarbeid mellom barnehage og skule kan det fungere godt. 30 dagar praksis i 4. og 5. år. Korleis bruke dei? Krav til praksisrettleiar? I dagens grunnskulelærarutdanning får studentane forske i praksis fjerde året. Kravet til praksisrettleiar er master. Kva skjer med dei nye utdanningane? Her viste dekanen til at dersom praksisrettleiar ikkje har masterutdanning, så er det HiB som må dokumentere korleis ein kan erstatte dette kravet. Kravet til praksis 4. og 5. år vil vere annleis enn dei tre første åra. Observasjonspraksis. Det er viktig å ha tydelege oppgåver knytt til observasjonspraksis. Det vart også poengtert at det er underleg at observasjonspraksis på fem dagar er så konkret, medan resten av praksis i utdanninga er fleksibel. Kunnskapsdepartementet har truleg lagt inn obligatorisk observasjonspraksis for å rette merksemda på begynnaropplæring. Globalt medborgarskap. Dette aspektet er ikkje godt nok ivaretatt. Ser ein til Danmark er det ein eigen modul. Det vart også peika på at det er underleg at det ikkje står noko om det lokale og nasjonale. Berekraftig utvikling. Det er vanskeleg å sjå dette perspektivet i dei enkelte faga. Samkøyring 1-7/5-10. Vanskeleg å sjå kvar ein kan gjere noko felles ut frå retningslinjene. Estetiske læringsprosessar. Det som står om estetiske læringsprosessar har ein annleis ordlyd enn det som står i punkta før (s. 9) og det som står er litt på sida av det som vanlegvis blir definert som estetiske læringsprosessar. FoU-oppgåva. Den ser ut til å fungere som dagens bacheloroppgåve, men det er sterke føringar med tanke på kvar i løpet den kan ligge. Masterfaget. Kan det berre skrivast fagdidaktiske oppgåver og ikkje oppgåver i fag? Det er sterke føringar for det fagdidaktiske perspektivet. Elles vart det sett som positivt at masterfaget ikkje har fagspesifikke retningslinjer. Grunnleggande ferdigheiter. Digitale verktøy er ein del av dei grunnleggande ferdigheitene. Det er viktig å få inn meir kursing både for studentar og tilsette.