Høgskolen i Sør-Trøndelag Avdeling for lærer- og tolkeutdanning Skriftlig eksamen i KRL120SKR-B 10 studiepoeng ORDINÆR/UTSATT EKSAMEN 08.06.09. Sensur faller innen 29.06.09. BOKMÅL Resultatet blir tilgjengelig på studentweb samtidig med registrering av sensur i studentdatabasen, den 30.06.09 (første virkedag etter sensurfrist). (Se http://www.hist.no/studentweb/). Vi gjør oppmerksom på at frist for eventuelt å be om begrunnelse er 1 uke fra karakteren er bekjentgjort iht. endring i lov om universiteter og høgskoler. Se felles oppslagstavle i its:learning Begrunnelse NY FRIST. Timer: 6 Hjelpemidler: Ingen ut over de som leveres ut sammen med oppgavene. Informasjon: Kandidaten svarer på alle kortsvarsoppgavene og en av to drøftingsoppgaver. Både kortsvarsoppgavene og drøftingsoppgaven må være bestått for at eksamen totalt sett skal være bestått. Kortsvar: 10 spørsmål (Minst 5 svar må være rette for at kandidaten skal bestå denne delen av eksamen) 1. Hva innebærer det at undervisningen i RLE skal være objektiv, kritisk og pluralistisk, slik det står formulert i formålet for faget? 2. Hva er de gjeldende hovedreglene for fritak for deler av opplæringen i grunnskolen? Gi et eksempel fra RLE. 3. Gjør rede for den ulike rollen Tanak og GT spiller for henholdsvis jødedommen og kristendommen. 4. Gjør greie for viktige momenter i en kristen gudsforståelse. 5. Hva er det lutherske synet på dåpen, og hvordan skiller dette seg fra pinsebevegelsens syn? 6. Hva er bakgrunnen for de jødiske høytidene pesach og hannuka? 7. Gjør greie for de fem søyler som er sentrale i islam. 8. Gjør greie for hovedtrekk ved humanismen som hhv. kulturtradisjon og livssyn. 9. Forklar begrepene dharma, samsara og mokhsa i hinduismen. 10. Hva er en Bodhisattva?
Drøftingsoppgaver (Skriv en av to oppgaver.) 1. I kompetansemålene etter 10. årstrinn er et av målene for opplæringen at elevene skal kunne forklare særpreget ved kristendom og kristen tro som livstolkning i forhold til andre tradisjoner: likhetstrekk og grunnleggende forskjeller Hva er særpreget ved kristendom og kristen tro som livstolkning i forhold til andre religioner og livssynstradisjoner? Hvilke fagdidaktiske valg vil du gjøre i undervisningen om disse temaene når du særlig tar hensyn til dette sitatet fra læreplanen i RLE: Likeverdige pedagogiske prinsipper skal legges til grunn. Det innebærer at alle religioner og livssyn skal behandles på en faglig og sakssvarende måte ut fra sitt særpreg og mangfold. eller 2. Drøft følgende case ut fra vedlagt drøftingsskjema. 10. trinn ved Sentrum skole i Moss er på dagstur til Oslo; på ekskursjon til synagogen og en av moskeene i byen. Før de tar toget tilbake til Moss på kvelden spiser de på Egon ved Jernbanetorget. Kontaktlæreren, som er reiseleder for turen, legger merke til at tre gutter mangler, men de møter opp presis når toget skal gå. Det viser seg at de har vært innom en bar nederst i Karl Johan og drukket en pils. Det var ingen som spurte om legitimasjon, sier de. En av guttene er Mustafa som kommer fra en muslimsk familie, men er ofte i opposisjon til hjemmemiljøet sitt. De har ikke noe med hva jeg gjør på fritiden, sier han. Læreren minner om at det er totalforbud mot å drikke alkohol på turer i skolens regi, og at 15. åringer ikke har lov til å kjøpe alkohol. På toget hjemover tenker læreren på hva slags etterspill episoden bør få. Særlig er hun opptatt av tillitsforholdet hun møysommelig har bygd opp til foreldrene til Mustafa, selv om han ikke har gjort det enkelt for henne. Hun vet og at hvis de får greie på det som er skjedd, vil de reagere sterkt og gi Mustafa en streng straff. De to andre guttene med tradisjonell norsk bakgrunn har eldre brødre som læreren også har vært kontaktlærer for. De tøyde også grenser, så hun har snakket med foreldrene deres før og er rimelig trygg på at de vil takle det greit dersom hun forteller dem om denne episoden. Så er det jo og noe med likhet for loven. Mustafa bør vel ikke behandles annerledes enn de andre to? Hva skal kontaktlæreren gjøre?
Et skjema for etisk analyse 1. Beskriv problemet. Hvem er moralsk subjekt? Hvilke moralske parter finnes? 2. Drøft hvilken verdilære som er aktuelle på dette feltet. 3. Er problemet beskrevet i nasjonale eller internasjonale lover? 4. Etiske modeller: Gi en analyse ut fra a. En pliktetisk modell b. En konsekvensetisk modell c. En sinnelagsetisk modell 5. Konklusjon
Høgskulen i Sør-Trøndelag Avdeling for lærar- og tolkeutdanning Skriftleg eksamen i KRL120SKR SKR-B 10 studiepoeng ORDINÆR/UTSETT EKSAMEN 08.06.09. Sensur fell innan 29.06.09. NYNORSK Resultatet vert tilgjengeleg på studentweb samtidig med registrering av sensur i studentdatabasen, seinast første kvardag etter sensurfrist (dvs. 30.06.09). (Sjå http://www.hist.no/studentweb/). Vi gjer merksam på at frist for eventuelt å be om grunngjeving er 1 uke frå karakteren er gjort kjent iht. endring i lov om universiteter og høgskoler. Sjå felles oppslagstavle i its:learning Begrunnelse NY FRIST. Timar: 6 Hjelpemiddel del: Ingen ut over det som leverast ut saman med oppgåvene. Informasjon: Kandidaten svarer på alle kortsvarsoppgåvene og ein av to drøftingsoppgåver. Både kortsvarsoppgåvene og drøftingsoppgåvene må vera bestått for at eksamen totalt sett skal vera bestått. Kortsvarsoppgåver: (Minst 5 svar må vera rette for at kandidaten skal bestå denne delen av eksamen) 1. Kva vil det seia at undervisninga i RLE skal vera objektiv, kritisk og pluralistisk, slik det står formulert i formålet for faget? 2. Kva er dei gjeldande hovudreglane for fritak for deler av opplæringa i grunnskulen? Gje eit døme frå RLE. 3. Gjer greie for dei ulike rollane Tanak og GT spelar for høvesvis jødedomen og kristendomen. 4. Gjer greie for viktige moment i ei kristen gudsforståing. 5. Kva er det lutherske synet på dåpen, og korleis skil dette seg frå pinserørsla sitt syn? 6. Kva er bakgrunnen for dei jødiske høgtidene pesach og hannuka? 7. Gjer greie for dei fem søylene som er sentrale i islam. 8. Gjer greie for hovuddrag ved humanismen som kulturtradisjon og livssyn. 9. Forklar omgrepa dharma, samsara og mokhsa i hinduismen. 10. Kva er ein Bodhisattva?
Drøftingsoppgåver. (Skriv ein av dei to oppgåvene). 1. I kompetansemåla etter 10.årstrinn er eit av måla for opplæringa at elevane skal kunne: forklare særpreget ved kristendom og kristen tro som livstolkning i forhold til andre tradisjoner: likhetstrekk og grunnleggende forskjeller Kva er særpreget ved kristendom og kristen tro som livstolking i høve til andre religioner og livssynstradisjonar? Kva for fagdidaktiske val vil du gjera i undervisninga om desse tema når du tek særlig omsyn til desse sitata frå læreplanen i RLE: Likeverdige pedagogiske prinsipper skal legges til grunn. Det innebærer at alle religioner og livssyn skal behandles på en faglig og sakssvarende måte ut fra sitt særpreg og mangfold. eller 2. Drøft fylgjande case ut frå vedlagde drøftingsskjema. 10. årstrinn ved Sentrum skole i Moss er på dagstur til Oslo; på ekskursjon til synagogen og ein av moskeane i byen. Før de tek toget attende til Moss på kvelden et dei på Egon ved Jernbanetorget. Kontaktlæraren, som er reiseleiar for turen, legg merke til at tre gutar manglar, men dei møter opp presis når toget skal gå. Det viser seg at dei har vore innom ein bar nedst i Karl Johan og drukke ein pils. Det var ingen som spurde om legitimasjon, seier dei. Ein av gutane er Mustafa som kjem frå ein muslimsk familie, men er ofte i opposisjon til heimemiljøet sitt. Dei har ikkje noko med kva eg gjer i fritida, seier han. Læraren minner om at det er totalforbod mot å drikka alkohol på turar i skulen sin regi, og at 15.åringar ikkje har lov til å kjøpa alkohol. På toget heim tenkjer læraren på kva slags etterspel denne episoden bør få. Særleg er ho opptatt av tillitshøvet ho etter mykje arbeid har bygd opp til foreldra til Mustafa, sjølv om han ikkje har gjort det lett for henne. Ho veit og at dersom foreldra får greie på det som er hendt, vil dei reagere sterkt og gje Mustafa ei streng straff. Dei to andre gutane med tradisjonell norsk bakgrunn har eldre brør som læraren også har vore kontaktlærar for. Dei tøygde også grenser, så ho har snakka med foreldra deira tidlegare og er rimeleg trygg på at dei vil takla det greitt dersom ho fortel dei om denne episoden. Så er det jo og noko med likskap for lova. Mustafa bør vel ikkje bli behandla annleis enn dei andre to? Kva skal kontaktlæraren gjera?
Eit skjema for etisk analyse 1. Beskriv problemet. Kven er moralsk subjekt? Kva for moralske partar finn vi? 2. Drøft kva for verdilære som er aktuell på dette feltet. 3. Er problemet beskreve i nasjonale eller internasjonale lover? 4. Etiske modellar: Gje ei analyse ut frå d. Ein pliktetisk modell e. Ein konsekvensetisk modell f. Ein sinnelagsetisk modell 5. Konklusjon