Møteinnkalling Stølsheimen verneområdestyre Utval: Møtestad: Kulturhuset, Voss Dato: 15.09.2014 Tidspunkt: 10:00 13:30 Eventuelt forfall må meldast snarast på tlf. 99499753, eller på e-post fmsfano@fylkesmannen.no. Vararepresentantar møter etter nærare beskjed. Alexander Fosse Andersen vert kalla inn til møte som vara for Silje Hjemdal. Fyrste del av møtet frå kl. 10.00 til 10.40 orienterer Kari Evensen Natland frå Nordhordaland utviklingsselskap om biosfæreprosjektet i Nordhordaland. Stølsheimen landskapsvernområde vil vera ein del av området som er planlagt som eit UNESCO Biosfæreområde. Lunsj kl. 11.30. Etter lunsj vert framlegg til revidert forvaltningsplan for Stølsheimen lagt fram. Møtet vil vare til om lag kl.13.30.
Saksliste Utvals- Saksnr ST 13/14 ST 14/14 ST 15/14 ST 16/14 ST 17/14 RS 6/14 Innhald Lukka Arkivsaksnr Godkjenning av innkalling og dagsorden Underskrift av protokoll frå forige møte Stølsheimen landskapsvernområde - Utvida tidsrom for bruk av snøskuter på evakueringsrute frå rv. 13 på Vikafjellet Stølsheimen landskapsvernområde - ny behandling av søknad om dispensasjon for vassdragsregulering i Breidalselva i Ortnevik Framlegg til revidert forvaltningsplan for Stølsheimen landskapsvernområde Høring - bruk av snøscooter til fornøyelseskjøring - forslag til endringer i lov om motorferdsel i utmark og vassdrag 2013/447 2013/1592 2012/2321 2014/2892 Møteplan hausten 2014
ST13/14Godkjenningavinnkallingogdagsorden ST14/14Underskriftavprotokollfråforigemøte
STØLSHEIMEN LANDSKAPSVERNOMRÅDE Saksframlegg Arkivsaksnr: 2013/447-0 Saksbehandlar: Anbjørg Nornes Dato: 15.08.2014 Utval Utvalssak Møtedato Stølsheimen verneområdestyre 15/14 15.09.2014 Stølsheimen landskapsvernområde - Utvida tidsrom for bruk av snøskuter på evakueringsrute frå rv. 13 på Vikafjellet. Innstilling frå forvaltar Stølsheimen verneområdestyre gjev Statens vegvesen løyve til: Å køyre med snøskuter for og GPS-logga snøskutertrase på ruta rv.13 Sendedalen Holmavatnet Finnbufjellet Myrkdalen. Løyvet vert gjeve med heimel i verneforskrifta for Stølsheimen landskapsvernområde pkt. VI nr. 6, og gjeld med fylgjande vilkår: Inntil 3 turar (tur/retur) med 2 snøskuterar i perioden frå og med 1. oktober til og med 30. april. Løyve gjeld for åra 2014 og 2015. Det skal om mogleg ikkje køyrast søndag og helgedagar av omsyn til friluftslivet. Turane skal samordnast med Røde Kors Hjelpekors sitt løyve til kjentmannsturar i Sendedalen når det er praktisk mogleg. Omfanget av snøskuterkøyring skal avgrensast til ruta som er skissert, og til det som er strengt naudsynt. Under køyring skal det takast omsyn til naturmiljø og friluftsliv. Motorferdsel skal meldast seinast dagen før til Statens naturoppsyn v/nils Kvamme (mob. 95730615), som vil gje melding om det må takast spesielle omsyn til verneverdiane. Løyve til motorferdsel og køyrebok skal vera med under transporten. Køyrebok skal fyllast ut før kvar tur. Dato og talet på snøskuterar som var med på turane skal rapporterast til verneområdeforvaltar innan 1. juni kvart år i løyveperioden. For å få nytt løyve frå 2015 til 2018, må det sendast ny søknad når løyveperioden er over i 2015. Me gjer merksam på at dette løyvet berre er handsama etter verneforskrifta, og at det i tillegg må innhentast naudsynt løyve frå Voss kommune etter lov om motorferdsel i utmark, og frå aktuelle grunneigarar.
Saksopplysningar Dokument som bakgrunn for saka: Søknad om utvida tidsrom til å nytta snøscooter i Stølsheimen landskapsvernområde, datert 09.04.14. Dispensasjon til snøskutertrase over Finnbufjellet til Sendedalen og rv. 13 som evakueringsrute, sak 5/13 i Stølsheimen verneområdestyre Søknaden vert vurdert etter: Forskrift for Stølsheimen landskapsvernområde av 21.12.90 Forvaltningsplan for Stølsheimen landskapsvernområde 1998 Naturmangfaldlova av 19.juni 2009 Retningslinjer om redningstjenestens bruk av snøscooter, MD 31.01.2013 Statens vegvesen fekk løyve frå Stølsheimen verneområdestyre til å køyra opp trase med snøskuter for eventuell evakuering frå rv. 13 på Vikafjellet ved ekstremt vær og eller innestenging av ras. Løyvet gjaldt frå 1. desember til 1. april i åra 2013, 2014 og 2015. Statens vegvesen søkjer no om å få utvida perioden frå 1. oktober til 30. april for åra frå 2015 til og med 2018. Det er gjeve løyve til 3 turar med 2 snøskuterar pr. tur. Bakgrunnen for utvidinga er for å ta høgde for at det kan oppstå ekstreme værtilhøve også i ytterkant av vintersesongen, og at nytt tidsrom er tilpassa vinterberedskapsperioden til Statens vegvesen sin driftsentreprenør på Vikafjellet. Evakueringsruta det er gjeve løyve til går frå rv. 13 i Sendedalen til Holmavatnet i Sendedalen og vidare opp til Finnbufjellet. Traseen vidare på Finnbufjellet og ned mot Myrkdalen går på enkelte punkt innanfor verneområdet på fjellryggen Finnbunuten. Traseen vidare ned mot Myrkdalen er utanfor verneområdet. Forvaltar har sendt søknaden til Nordfjella og Fjellheimen villreinutval for uttale. Villreinnemnda har gjort fylgjande vedtak om uttale til søknaden: «Villreinnmenda ser ikkje ein stor skilnad på skadeomfanget i høve varigheita til løyvet i dette området, då turane ikkje kjem inn i kalvingsområde eller dei mest nytta trekkrutene mot kalvingsland. Talet turar vil, slik nemnda oppfattar saka, stå fast. Ruta går gjennom vinterbeite og ned mot trekkrute for kryssing av rv. 13. Den største utfordringa er at ruta går via eit område for vintersport der traseen fort kan etablere seg som ei fin turrute. Då ruta går gjennom eit sårbart område som er utsett for auka press både sommar og vinter er dette ikkje ynskjeleg ut frå villreinomsyn. Villreinnemnda vil tilrå at vegvesenet tek traseen for nødrute opp til ny vurdering, der ein ser om det kan vera mogleg å få til ei alternativ rute som stettar tryggleiken like godt som gjeldande trase, og der villreinforvaltninga får høve til å kome med innspel undervegs i planlegginga. Til dømes kan ein sjå på ruter som startar lengre vest. Nemnda vil rå i frå ei forlenging av løyvet fram til 2018. Nye vurderingar av ruta bør kome seinast i samband med naudsynt fornying av løyvet fom. 2016».
Lovgrunnlaget «Føremålet med Stølsheimen landskapsvernområde er å ta vare på eit vakkert vestlands fjell- og fjordlandskap med kulturminne, kulturlandskap og naturmiljø som er lite påverka av tekniske inngrep, samstundes som området skal kunne nyttast til landbruk, friluftsliv, jakt og fiske» jf. verneforskrifta pkt. III. I fylgje forskrifta for Stølsheimen landskapsvernområde, pkt. IV 4 er Motorferdsle på land og på innsjøar, og landing med luftfartøy forbode. Forvaltingsstyresmakta kan i følgje pkt. VI 6 gje løyve til Naudsynt motorisert transport av mat, brensel og utstyr til turisthyttene, transport av materialar og utstyr i samband med bygging, transport i samband med jakt, og elles når andre særlege grunnar ligg føre. Etter naturmangfaldlova 7 skal prinsippa i 8 12 leggjast til grunn ved utøving av offentleg mynde, og det skal koma fram av vedtaket korleis prinsippa er vurdert og vektlagt i saka. Vurdering Evakueringsruta er ein viktig beredskap for Statens vegvesen dersom det står fastkøyrd kolonne på Vikafjellet. Redningstenesta må ha kjennskap til kvar dei kan koma fram med snøskuter for å sikra god beredskap. Det vil vera bruk for å køyra mellom 1 til 3 turar ut frå verforholda. Veneområdestyret gav løyve til å køyra snøskutertraseen i sak 5/13 med heimel i verneforskrifta pkt. VI nr. 6. Forvaltar vurderer det er heimel til å gje utvida løyve med heimel i verneforskrifta pkt. VI nr. 6. Kunnskapen om området 8 er kjent gjennom forvaltningsplan for Stølsheimen, erfaringar frå Røde Kors Hjelpekorps sine turar i området, SNO sin kunnskap om området og uttale frå villreinnemnda om villreinen sin bruk av området. Det er ikkje rapportert om uheldige episodar under køyringa som er gjennomført i 2013 og 2014. Kunnskapsgrunnlaget vert vurdert som godt for å vurdera saka. I søknaden vert det søkt om å få utvida løyveperioden til og med 2018. Resultat av aktiviteten i gjeldande løyveperiode bør vurderast i 2015. Dette vil gje oss betre kunnskap om aktiviteten fører til ulemper for naturmiljøet eller friluftslivet. Forvaltar meiner føre-var-prinsippet jf. naturmangfaldlova 9 bør leggjast vekt på i denne saka. Nytt løyve bør difor ikkje gjevast før etter løyveperioden går ut i 2015. Statens vegvesen bør vurdera traseen i samråd med verneområdeforvaltar og villreinnemnda for Nordfjella og Fjellheimen. Villreinnmenda viser til observasjonar av bukkeflokkar både sommar og vinter på Finnbufjellet og i fjellsidene rundt. Tradisjonelt har dette vore eit område der villreinen har funne ro. Dei meiner det er uheldig for villreinen med det auka presset området har fått både sommar og vinter. Villreinnemnda er uroa for at den auka aktiviteten kan føre til forstyrringa av trekksona i Sendedalen fylkesgrensa v/skjelingen, som er viktig for at villreinen skal kunne krysse rv. 13. Denne sona er særleg viktig for utveksling av dyr aust-vest. I Sendedalen er det gjeve fleire løyve til snøskuterkøyring. Myrdalen grunneigarlag har løyve til transport til stølane. Voss Rødekors har løyve til kvisting av vinterløype i regi av Bergen Turlag. Røde Kors legg data inn på GPS når dei køyrer sine turar. Desse GPS-loggane til Røde Kors bør vera tilgjengeleg for Statens vegvesen i samband med kartlegginga av evakueringsruta gjennom Sendedalen. Den samla belastninga på området av motorferdsle jf. 10, er vurdert som akseptabel, men det er viktig å fylgje med på utviklinga av aktiviteten i området for å ta vare på naturmiljøet og leveområde for villreinen.
Køyring med snøskuter på evakueringsruta vil lite truleg føra til miljøforringing, og 11 er difor ikkje vurdert i denne saka. Snøskuter er den mest aktuelle transportmetoden for eventuelt redningsoppdrag, og snøskuter må difor nyttast på kjentmannsturane. Snøskuter vert berre nytta snøføre, og vil ikkje setja varige spor. Snøskuter er vurdert som miljøforsvarleg til dette føremålet jf. 12. Konklusjon På bakgrunn av vurderingar etter verneforskrifta og naturmangfaldlova 8-12, meiner forvaltar det kan gjevast løyve til å utvida tidsrommet for å køyre snøskuter til evakueringsrute frå 1. oktober til 30. april innanfor gjeldande løyveperiode.
STØLSHEIMEN LANDSKAPSVERNOMRÅDE Saksframlegg Arkivsaksnr: 2013/1592-0 Saksbehandlar: Anbjørg Nornes Dato: 18.08.2014 Utval Utvalssak Møtedato Stølsheimen verneområdestyre 16/14 15.09.2014 Stølsheimen landskapsvernområde - ny behandling av søknad om dispensasjon for vassdragsregulering i Breidalselva i Ortnevik Innstilling frå forvaltar Stølsheimen landskapsvernområde avslår søknad om dispensasjon frå verneforskrifta til bygging av inntaksdam i Breidalselva i Ortnevik. Avslaget er gjeve med heimel i verneforskrifta for Stølsheimen landskapsvernområde pkt. IV nr. 1 og naturmangfaldlova 48 1.ledd. Saksopplysningar Søknad om dispensasjon frå verneforskrifta Trolleholselva kraftverk, Småkraft AS, 04.04.2013 Saksprotokoll frå Stølsheimen verneområdestyre 15/13, 23.05.2013 Tilleggsopplysningar frå Småkraft AS, datert 07.06.13 Saksprotokoll frå Stølsheimen verneområdestyre 22/13, 18.06.2013 Klage frå Fylkesmannen i Sogn og Fjordane på løyve til inntak i Breidalselva for Trolleholselva kraftverk, datert 04.07.13 Tilråding i klagesak frå Miljødirektoratet, datert 25.11.2013 Vedtak i klagesak frå Klima- og miljødepartementet, datert 10.06.2014 Søknaden vert vurdert etter: Verneforskrift for Stølsheimen landskapsvernområde 21.12.90 Forvaltningsplan for Stølsheimen verneområde mars 1998 Naturmangfaldlova av 19. juni 2009 Småkraft AS fekk konsesjon frå Norges vassdrags- og energidirektorat (NVE) til å bygga Trolleholselva kraftverk i Høyanger kommune. Konsesjonen vart gjeve 23.05.2013. Løyve gjaldt utnytting av Trolleholselva. NVE gav avslag på vasskraftutbygging i Breidalselva av omsyn til friluftsinteresser og konflikt med
verneforskrifta for Stølsheimen landskapsvernområde. Arbeidet med Trolleholselva kraftverk har ikkje starta opp pr. d.d. Stølsheimen verneområdestyre gav Småkraft AS dispensasjon frå verneforskrifta for Stølsheimen landskapsvernområde for utbygging av inntaksdam i Breidalselva i Ortnevik. Fylkesmannen i Sogn og Fjordane klaga på vedtaket, og grunngjev klagen med at verneforskrifta ikkje gjev heimel til vedtak om bygging av inntaksdam som omsøkt. Fylkesmannen meiner utbygging av Breidalselva vil ha uheldige presedensverknader for liknande småkraftsaker andre stadar. Verneområdestyret opprettheldt sitt vedtak, i vedtak frå sak 22/13 i Stølsheimen verneområdestyre: «Stølsheimen verneområdestyre gjev dispensasjon frå verneforskrifta jf. naturmangfaldlova 48, 1.ledd, for å kunne realisere ei vassdragsregulering av Breidalselva i Ortnevik. Det omsøkte tiltaket ligg i all hovudsak utanfor verneområdet med unntak av deler av demningsmur og inntaksdam (jf. kart og illustrasjon). Vassdragsreguleringa medfører små endringar av landskapet. Styret meiner difor at det kan gjevast dispensasjon då tiltaket ikkje påverkar verneverdiane i særleg grad og at tiltaket såleis ikkje strider mot formålet for vernet. Småkraft er ei satsing frå grunneigarane i tråd med Stortinget sin strategi for miljøvenleg energi og nytting av naturressursar på linje med stølsdrift, jakt, reiseliv m.m. Denne type vassdragsregulering var ikkje spesielt vurdert på vernetidspunktet. Vilkår for løyvet: Anlegget skal utførast i tråd med plan utarbeid av Småkraft AS datert 07.06.13 Inntaksdammen/magasinet skal plastrast med naturstein dersom det vert vurdert som naudsynt for å unngå seinare inngrep og anleggsarbeid i området. Arbeidet skal utførast på ein skånsam måte for å unngå inngrep i naturen utover det som er strengt naudsynt. Området med inntaksdammen skal ryddast opp straks anleggsperioden er avslutta». Klagen vart sendt vidare til Klima- og miljødepartementet som klageinstans. Miljødirektoratet har førebudd saka for Klima- og miljødepartementet. Miljødirektoratet har i brev av 25.11.2013 tilrådd at vedtaket frå verneområdestyret vert oppheva som ugyldig. Miljødirektoratet påpeikar at grunnleggjande krav til forsvarleg saksbehandling er sett til side jf. forvaltningslova 41. Departementet meiner saksbehandlinga frå verneområdestyret ikkje oppfyller krava til saksbehandling etter naturmangfaldlova og forvaltningslova, og at vedtak av 18. juni 2013 difor må sjåast på som ugyldig. Det vert peika på fylgjande; Styret bad om animasjonsteikning av inntaksdammen for å få betre grunnlag for å vurdera saka, men at det ikkje kjem fram av vedtaket korleis styret kom fram til at dispensasjonen kunne gjevast. Departementet meiner manglande vurdering av naturmangfaldlova 48 og miljørettsprinsippa i 8-12 har påverka vedtaket. Departementet har tatt klagen til fylgje, og sendt saka tilbake til Stølsheimen verneområdestyre for ny behandling. Vurderingar Når styret no skal behandla saka på nytt, kan styret anten opprettheld sitt tidlegare vedtak, eller gjera vedtak i tråd med forvaltar si innstilling, dvs. avslå søknaden.
Forvaltar har i tidlegare saksframlegg vurdert saka på fylgjande måte; «Verneområdestyret må vurdera søknaden som ei dispensasjonssak etter naturmangfaldlova 48. I verneforskrifta er det ikkje gjeve opning for vassdragsregulering utover det som er heimla direkte i forskrifta. Det er høg terskel for og gje dispensasjon med heimel i 48, og regelen kan ikkje brukast for å utvida ramma som vart trekt opp i vernevedtaket. For og vurdera om tiltaket er av vesentleg samfunnsinteresse, må det vera eit nasjonalt viktig tiltak. Trolleholselva Kraftverk er ei småkraftutbygging som vil gje næringsinntekt til eit privat kraftselskap og grunneigarar i Ortnevik, og kan ikkje reknast som nasjonalt viktig tiltak. I denne saka må det vurderast om tiltaket er i strid med verneformålet, og om det kan påverka verneverdiane nemneverdig jf. 48 fyrste ledd. Vassdragsreguleringa vil føra til eit nytt teknisk inngrep i landskapsvernområdet. I området der inntaksdammen er planlagt, er det i dag ingen større tekniske inngrep innanfor vernegrensa utan om kulturminne. I formålsparagrafen for verneområdet er eit av måla at området skal kunne nyttast til landbruk. Kraftverksproduksjon er ikkje landbruksdrift, sjølv om det kan gje ekstra inntekter til landbruket. Inntaksdam i Breidalselva vil gje varig påverknad på landskapet, og vil føre til karakterendring på landskapet. Tiltaket vil i tillegg påverka vasstilførselen i elva rundt 60 meter innanfor landskapsvernområdet. Vurdering av søknaden etter naturmangfaldlova 8-12: 8 Kunnskapsgrunnlaget: Kunnskapen om området er kjent gjennom forvaltningsplan for Stølsheimen, og gjennom tidlegare undersøkingar i samband med kategori I- prosjekta i Samla Plan. Det er ikkje funn av raudlisteartar i dette området jf. naturbase og Artskart (30.04.13). Kunnskapen om landskapet og verneverdiane er bra i området. 9 Føre-var-prinsippet: I verneforskrifta er formålet å ta vare på eit landskap som er lite påverka av tekniske inngrep. Tiltaket er eit inngrep som vil påverka landskapet og naturmiljøet i Breidalselva. Det er usikkert kor store verknadane vil vera, og føre-varprinsippet er difor tillagt vekt. 10 Økosystemtilnærming og samla belastning: Vassdragsutbygging gjev belastning på området. Overføring av vatn frå Tuledalen til Åsebotnen Kraftverk er gjennomført, og det har ført til mindre vassføring i dette vassdraget. Tiltaket vil gje auka samla belastning på området. Sjølv om tiltaket isolert sett i Breidalselva har avgrensa negative konsekvensar for verneverdiane, vil saka ha presedens for tilsvarande saker, og kan på sikt vera med å uthula verneformålet. 11 Kostnadane ved miljøforringing skal berast av tiltakshavar: Vassdragsutbygginga er ikkje tilrådd, og difor vert dette punktet vurdert til ikkje og vera relevant for denne saka. 12 Miljøforsvarleg teknikkar og driftsmetode: Vassdragsutbygginga er ikkje tilrådd, og difor vert dette punktet vurdert til ikkje og vera relevant for denne saka». Animasjonsteikninga som vart sendt inn av Småkraft AS visualiserer dammen i terrenget. Etter forvaltar si vurdering påverkar denne i liten grad fakta i saka. Forvaltar kan ikkje sjå at det har kome andre nye moment fram i saka som gjer at vurderinga av saka er forandra. Forvaltar vil difor ikkje rå til at det vert gjeve dispensasjon frå verneforskrifta og naturmangfaldlova 48 1. ledd for å bygge inntaksdam i Breidalselva i Ortnevik, og innstiller på avslag. Dersom styret ynskjer å gje løyve til tiltaket, må vedtaket si grunngjeving forhalda seg til manglane som Klima- og miljødepartementet tek opp i sitt brev. Eit løyve må då grunngjevast etter naturmangfaldlova 8-12 og 48. Dersom det vert gjeve
dispensasjon frå verneforskrifta til vassdragsregulering i Breidalselva, må Småkraft AS senda ny søknad om konsesjon til NVE. NVE må ta saka opp til ny vurdering og saksbehandling.
STØLSHEIMEN LANDSKAPSVERNOMRÅDE Saksframlegg Arkivsaksnr: 2012/2321-0 Saksbehandlar: Anbjørg Nornes Dato: 18.08.2014 Utval Utvalssak Møtedato Stølsheimen verneområdestyre 17/14 15.09.2014 Framlegg til revidert forvaltningsplan for Stølsheimen landskapsvernområde Innstilling frå forvaltar Stølsheimen verneområdestyre sender framlegg til revidert forvaltningsplan for Stølsheimen landskapsvernområde versjon 15.09.2014, til miljødirektoratet for fagleg gjennomgang før planen vert sendt på høyring. Saksopplysningar Dokument som bakgrunn for saka: Verneforskrift for Stølsheimen landskapsvernområde 21.12.90 Forvaltningsplan for Stølsheimen landskapsvernområde, mars 1998 Framlegg til revidert forvaltningsplan for Stølsheimen landskapsvernområde Forvaltningsplan for Stølsheimen landskapsvernområde er under revidering. Stølsheimen verneområdestyre vedtok oppstart av arbeidet 11. juni 2012. Referansegruppa for planen er fagleg rådgjevande utval (FRU) og administrativt kontaktutval. I oppstarten av arbeidet vart det gjennomført 4 lokale møte i kommunane med areal i verneområdet. Det kom innspel til arbeidet på møta og etter møtet. Forvaltar har tatt med innspela i vidare arbeidet med planen. FRU har hatt planen som tema på 5 møter. Administrativt kontaktutval har delteke på eit møte (22.11.13), og har kome med skriftlege innspel. FRU har forvaltningsplanen på saklista på møte 10. og 11. september 2014. Planen og siste innspela frå FRU vert lagt fram for verneområdestyret på møte 15. september. Vurdering Forvaltingsplanen for Stølsheimen landskapsvernområde vert lagt fram og presentert på møte i verneområdestyret. Innspel får verneområdetyret vert lagt inn i planen før den vert sendt vidare til miljødirektoratet for fagleg gjennomgang.
RS6/14Høring-brukavsnøscootertilfornøyelseskjøring-forslagtil endringerilovommotorferdseliutmarkogvassdrag