Møteinnkalling Utval: Breheimen nasjonalparkstyre Møtestad: Fossberg Hotell, Lom Dato: 14.09.2018 Tidspunkt: 09:00 12:00 Eventuelt fråfall må meldast snarast på telefon 90724490 eller e-post fmsfene@fylkesmannen.no. Vararepresentantar møter etter nærare beskjed. 13.september Program for synfaring og styremøte 13.september 14. september 2018 Skjåk/Lom 11:00 Frammøte på Pollfoss i Skjåk. Vi køyrer 6 km innover vegen til Bottsetra. Her parkerer vi og går merka stig gjennom Honnsrøve naturreservat og inn i nasjonalparken, vidare oppover lia til Glitterhytta. Turen opp tek 1-2 timar. Enkel mat på Glitterhytta. På attendeturen stoppar vi, går ein liten tur og ser på herjingane til Dagmar, i 2011, i Åsen området. 19:00 Middag Fossberg i Lom. 14.september 08:00 Frokost på Fossberg 09:00 Styremøte på Fossberg 11:00 Framlegging av forslag til sårbarheitsanalyse for Breheimen v/kistefos Skogtjenester, Geir Høitomt 12:00 Lunsj 13:00 Vi går bort på Fjellmuseet og ser på den nye utstillinga med gjenstandar frå Breheimen 1
Sakliste Utvalssaksnr ST 28/18 ST 29/18 Innhald Lukka Arkivsaksnr Godkjenning av innkalling og sakliste - val av to medlemmar til å skrive under protokoll saman med styreleiar Sak - Klage på vedtak - Breheimen nasjonalpark og Mysubytta landskapsvernområde - Sykling langs diverse trasear i verneområda - Kjetil Brandsar. 2003/4333 2018/3561 Delegerte saker DS 20/18 Delegert vedtak - Breheimen nasjonalpark - 2018 - Bruk av helikopter for å ta vassprøve i Grøntjønn, Nedre Søvertjønn og Styggvatnet - Norsk institutt for vannforskning (NINA). DS 21/18 DS 22/18 Delegert vedtak - Dispensasjon - Breheimen nasjonalpark - 2018 - Bruk av drone til filming i samband med reportasje frå vitenskapleg undersøking - Dagens næringsliv. Delegert vedtak - Breheimen nasjonalpark og Mørkridsdalen landskapsvernområde - Dispensasjon - Motorferdsel - 2018 - Bruk av helikopter for taking av vassprøvar i Åsetevatnet og vatn 1475 moh. nordaust for Slirevotni DS 23/18 Delegert vedtak - Breheimen nasjonalpark - 2018 - Bruk av helikopter for å ta vassprøve i Skuggevatnet - Norsk institutt for vannforskning (NINA). 2018/4058 2018/4791 2018/4151 2018/4058 Referatsaker RS Sak til orientering - Breheimen nasjonalpark - Forvalting av grottene i Dumdalen. RS Vedlikeholdsprosjekt fv 258 Gamle Strynefjellsveg - arbeidsbeskrivelse RS Tilbakemelding etter befaring - Breheimen nasjonalpark - Dispensasjon - Bygging av bru ved Holmevatnet i Jostedalen - Jostedal fjellstyre RS Søknad - Mysubytta landskapsvernområde - Omdisponering av seterfjos på Mysubytta til overnattingslokale - Rita Brekkum RS Kontroll av byggesaker i Breheimen nasjonalpark - Vèrstasjonen ved Spørteggbu RS RS Referat 2018 - Frå møte og synfaring i Høydalen 08.08.2018 og Rapport frå Høydalen 1971 Referat frå møte og synfaring - Oppstart av arbeid med skjøtselsplan og synfaring den 26.06.2018 - Vigdalen landskapsvernområde - Adresseliste 2016/6370 2018/4110 2018/4021 2018/4385 2016/6045 2018/2474 2018/2629 2
Saksframlegg Arkivsaksnummer: 2018/3561-6 Saksbehandlar: Bjørn Dalen Dato: 31.07.2018 Utval Utvalssak Møtedato Breheimen nasjonalparkstyre 29/18 14.09.2018 Sak - Klage på vedtak - Breheimen nasjonalpark og Mysubytta landskapsvernområde - Sykling langs diverse trasear i verneområda - Kjetil Brandsar. Innstilling frå forvaltar Breheimen nasjonalparkstyre viser til klage frå Kjetil Brandsar, Onsumvegen 10, 2625 Fåberg, framsett i brev dagsett 13.07.2018. Klagen blir ikkje teken til følgje. Bakgrunnen for avslaget er at med heimel i verneforskriftene for Breheimen nasjonalpark og Mysubytta landskapsvernmråde, 3 pkt.5.3 er det utpeikt konkrete trasear i forvaltingsplanen som det kan syklast etter i verneområda. Utanfor desse er det ikkje opna for sykling. I sak 27/2018 er det gjort ei vurdering etter verneforskriftene 4 jf. naturmangfaldlova 48, om det kan opnast for sykling etter dei traseane det er søkte om. Det er ikkje funne tungvegande nok grunnar for å gje eit slikt løyve. Klagen blir sendt Miljødirektorat som rette klageinstans, jf. forvaltingslova 33 fjerde ledd. --- slutt på innstilling --- Dokument i saka 1. Søknad dagsett 10.06.2018. Om å få sykle i Breheimen 2018. 2. Sak 27/18 handsama møte i Breheimen nasjonalparkstyre den 20.06.2018 Avslag på søknad om å få sykle diverse trasear Kjetil Brandsar. 3. Klage på avslag om å få sykle i Breheimen nasjonalpark Mysubytta landskapsvernområde sommaren 2018, dagsett 13.07.2018. 4. E-post - Føreløpig svar - Klage på avslag - Breheimen nasjonalpark - Sykling - 2018 - Sykling langs diverse trasear i verneområdet - Kjetil Brandsar, dagsett 24.07.2018. Saksopplysningar Klaga er motteken av sekretariatet den13.07.2018. Saka vart dagsett og sendt tiltakshavar 03.07.2018. Klagen er såleis motteken godt innan for frist for å klage som er 3 veker, jf. forvaltingslova 29. Avgjerda det er klaga på er eit enkeltvedtak. Klaga på enkeltvedtaket er framsett av same person som har framsett søknad om dispensasjon. Han er derfor part i saka og heimelen for å klage er oppfylt jt., jf. forvaltingslova 28. Konklusjon: Klagaren oppfyller alle vilkår for å kunne klage. Heimelsgrunnlag Delegering Klagen må handsamast av Breheimen nasjonalparkstyre som er underinstansen i saka. 3
Verneformål forskrift Naturmangfaldlova, dagsett 19.07.2009 Breheimen nasjonalpark, dagsett 07.08.2009 Mysubytta landskapsvernområde, dagsett 07.08.2009 Forvaltningsplan Gjeldande «Forvaltingsplan for verneområda i Breheimen» vart vedteken av Breheimen nasjonalparkstyre i møte den 01.03.2017. Forvaltingsplanen tek for seg sykling som tema under kapittel 3.2.9 Sykling. Naturmangfaldlova Vurdering I ei grundig klage har Kjetil Brandsar sett fram klage på vedtaket om sykling i Breheimen nasjoanlpark og Mysubytta landskapsvernområde. Anførslene i klage er vurdert slik (utheva skrift er frå framsett klage): Det kjem ikkje fram i forvaltingsplanen, men det er ikkje lov å sykle over skogrensa vest for Otta elv i Skjåk kommune, dette i ei kommune der over 90 % av totalarealet ligg over skoggrensa. Ei så sterk regulering av syklinga kan ikkje vere i samsvar med friluftslova 2, eller St. melding 18 (2015-2016) Friluftsliv som seier følgjande på s. 8. I den delen av Breheimen verneområde som ligg i Skjåk kommune, og over skoggrensa er det ikkje lov å sykle i Breheimen nasjonalpark, Mysubytta landskapsvernområde, Strynefjellet landskapsvernområde og Honnsrøve naturreservat. Unnateke er sykling på gamle Strynsfjellsvegen. I vurderinga av saka er det teke utgangspunkt i villreinens område bruk når det gjeld sykling. I slike saker må forvaltinga ha eit langsiktig perspektiv når det gjeld verneområdebruken. Forvaltinga byggjer vurderingane sine på, mellom anna, NINA Rapport 634 Villreinen i Ottadalen Kunnskapsstatus og leveområde-per Jordhøy mfl., 2011. I rapporten var målet å få definert ei ytre biologisk grense for villreinens områdebruk og dei ulike funksjonsområda. Denne rapporten var med å danne grunnlaget for regional plan for Ottadalsområdet 2016-2026, utarbeidt av Oppland fylkeskommune saman med kommunane. I tillegg har forvaltinga kontakt med sekretariata i Villreinutvalet for Reinheimen-Breheimen og Villreinnemnda for Reinheimen- Breheimen i enkeltsaker som vedkjem villreinområda. I samband med utarbeiding av forvaltingsplan for verneområda i Breheimen så vart det gjort ei grundig vurdering der ein tok for eg område for område å analyserte bruken. Forvaltinga opplever stadige utfordringar når det gjeld å ta vare på villreinstammane., med auke i friluftsaktivitetar av ymse slag og internasjonal turisme. Det er viktig å ikkje leggje opp til aktivitetar som kan vere med å fragmentere områda meir det som allereie er gjort. Det er sum-effekten av alle tiltak som er med å dannar grunnlaget for avgjerdene til nasjonalparkstyret. Eg er klar over at det er viktig å ta omsyn til villreinen. Dette vil ein å sjå ut frå søknaden. Det er viktig å merke seg at søknaden gjeld for perioden 1. juli til 10. august. Dette er ei periode der kalvinga er over og mattilgangen er god. Syklinga er og tenkt avslutta 10 dagar før reinsjakta, som startar 20.august, slik at ein ikkje kjem i konflikt med denne. Reinen er ikkje i ei sårbar periode slik som den kan vere om vinteren, og i kalvingsperioden. Argumentasjonen som er nytta av nasjonalparkstyret kring vinter- og kalvingsproblematikk er ikkje relevant i denne saka. Slik eg oppfattar det står ein att med to utfordringar med sykling i denne perioden. Dette er problematikken med beitande rein, og kryssingar/trekkruter. Beiteområder og trekkplassar finn ein nær sagt over alt for dei delane av Breheimen som ligg i Skjåk. Nasjonalparkstyret kan dermed nytte dette som generelt og spesielt grunnlag for avslag av alle søknader om sykling. Vi veit at rein er flokkdyr med nomadisk levesett. Dei kan ikkje vere alle stader på kvar tid. I varme periodar om sommaren trekkje ofte reinen høgt til 4
fjells, gjerne på bre eller fonner. Det er og slik at stigane som er søkt sykla ligg i ope terreng, med unntak av Mysubytta Hanspikje. Syklinga skjer ikkje høgt til fjells. Det er fult mogleg å sjå rein på god avstand i dette terrenget, og eg vil gjere vendreise om eg observerer rein, noko som også går fram av søknaden. I avslaget s. 5 er det grunngjeve med at «Den samla belastninga ( 10) av eit slikt tiltak [sykling] kan bli stor.» Vidare er det argumentert med at «Sykling etter dei definerte traseane vil kunne føre til alvorleg irreversibel skade på naturmangfaldet ved at villrein vil sky enkelte område over tid». At sykling som aktivitet skal ha så stor og betydingsfull innverknad på rein er det ikkje grunnlag for å seie. Det skjer mange aktiviteter i desse områda. Det er som tidlegare nemnt DNT-ruter der. Folk fiskar, jaktar, går tur, teltar, m.m., sommar som vinter. Det er og slik at det er ein del beitedyr i områda etter desse stigane. Det er urimeleg om avslag på sykling i området skal kunne grunngjevast med at den samla belastninga er for stor. Det har vore sykling etter desse stigane før, men det er mest truleg ingen sykling slik det er i dag. Er villreinen så pressa, og marginane så små, at sykling er det som gjer utslaget på at samla belastning vert for stor, bør det gjerast ytterlegare grep i regulering av andre aktivitetar. Det er i sak 27/18, under vurdering gjort kort greie for villreinen sin bruk av dei aktuelle traseane/områda det er søkt om å sykle etter. Det er riktig at villreinen ikkje er like sårbar til alle tider i eit år, og at vinteren og kalvingstida er dei mest sårbare periodene. Men som det går fram av omtalen av dei enkelte områda i saka så brukar villreinen alle områda. Ut ifrå Naturmangfaldlov 4 og 5 så har forvaltinga plikt til å sørgje for sikring av det artsmangfaldet og dei økologiske prosessane som kjenneteiknar ei naturtype, og sørge for at at målet med artane og deira genetiske mangfald blir teken vare på i eit langsiktig perspektiv, og at artane finst i levedyktige bestandar i sine utbreiingsområde. Forvaltinga vil også presisere at det er det langsiktige perspektivet som ligg til grunn for vurderinga. I den samanhengen er det viktig å ha fokus på alle aktivitetar og inngrep som kan forstyrre villreinen over tid. Sykling er ein aktivitet som berre vil skje etter etablerte stigar og i ei avgrensa periode. Farten er mesta den same som på ein som går på fjellski. Dette kan eg dokumentere ut frå eigne erfaringar da eg nyttar GPS på turar, både sommar og vinter. Fjellskiturar skjer på ei langt meir kritisk periode for rein, enn det sykling om sommaren er. Stangfiske etter elvene i dei aktuelle områda er kan heller ikkje vere noko betre for rein. Fisking vil vere ein aktivitet som skjer over lang tid i høve sykling. Til støtte for desse påstandane syner eg til NVS rapport 2009/2 s. 29, der det kjem fram følgjande: «I følge Per Jordhøy, NINA, finnes det ingen forskning på terrengsyklings innvirkning på villreinstammen, men det er grunn til å tro at villrein ikke vil oppfatte en syklist noe annerledes enn en person til fots. Terrengsyklingens problem er at aktiviteten er lite kulturelt forankret og er derfor "lettere" å forby enn mer etablerte aktiviteter. Dette til tross for at den ikke krever inngrep i naturen eller ny infrastruktur og samtidig sliter mindre på terrenget enn en del andre aktiviteter.» Når det gjeld forstyrring frå sykling i samanlikning med fiske så er fiske tillate etter verneforskrifta, noko det er i alle nasjonalparkar i Norge. Såleis er det skilnad på dei to aktivitetane når forvaltinga skal handame slike søknader og vurdere t.d. forstyrring på dyrelivet og presedensverknaden. Presedens Argumentet med at det vil skape presedens om eg får løyve til å sykle, er ikkje eit argument i seg sjølv. All aktivitet som ikkje er lov må det søkjast om. Dette inneber at alle som vil sykle må søkje nasjonalparkstyret. Nasjonalparkstyret har på denne måten full kontroll på kor mykje sykling det er til kvar tid. Ein har og oversikt over utviklinga. Viser det seg at ein får hendingar, utvikling og sykling av eit slikt omfang at det ikkje 5
kan aksepterast, vil det fort kunne regulerast eller stoppast. Dette uavhengig av at det er gjeve løyve tidlegare. Dette er slik eg oppfattar praksisen for skuterkøyring om vinteren. Det vert gjeve løyve i avgrensa omfang. Forvaltinga må vurdere om det er presedensverknad i alle saker handsama etter verneforskriftene 4 jf. naturmangfaldlov 48. Det følgjer av forarbeida til naturmangfaldlova 10 at forvaltinga skal vurdere kor mange tilsvarande aktivitetar av same art som kan vere aktuelle og kva slags effekt desse tiltaka vil ha på naturmangfaldet. Ein vurdert denne søknaden slik at det er stor presedens verknad (stor sjanse for at andre vil søkje om tilsvarande), og derfor vart søknaden avslegen fordi det seinare vil bli vanskeleg å avslå tilsvarande søknader. Med heimel i verneforskriftene for landskapsvernområda og nasjonalparken i Breheimen, 3 pkt. 5.3 vart det gjort ei vurdering i samband med utarbeiding av forvaltingsplan. Det vart teke kontakt med andre brukargrupper som hadde interesse i områda som villreinutvalet og villreinnemnda, samt fjellstyre og andre grunneigarar. Presedensverknaden vart vurdert som stor. Det og rett at nasjonalparkstyret har eit ansvar med å halde oversikt, og følgje utviklinga med ei rekkje aktivitetar i verneområda. I enkelte tilfelle må ein da og «endre kurs» når naturmangfaldet kan bli skadelidande. Utifrå erfaring veit ein at reversering av praksis er ein svært tung prosess. Ei slik sak i Breheimen galdt flytting av snøskutertrase for å kome inn i Lundadalen, for å unngå villrein. I dette tilfelle er det gjort ei vurdering før ein er så langt komen at ein har fått uboteleg skade, som t.d. markslitasje eller at villrein vil sky eit område. Eg meiner at naturen ikkje vil verte påført skade eller andre lidingar som følgje av sykling i dei områda som er søkt om. Da er aktiviteten som er søkt om i samsvar med lova og st. melding 18 Friluftsliv. Avslaget må gjerast om. Konklusjon Nasjonalparkforvaltaren vurderer saka slik at det grunnlaget som er lag i forvaltingsplan for verneområda i Breheimen må følgjast. Utanom dei trasear som er nemnde i planen er det ikkje grunnlag for å gje dispensasjon for sykling i breheimen. Ein rår derfor nasjonalparkstyret, som underinstans, til å ikkje ta klagen til følgje og sende saka over til klageinstansen Miljødirektoratet for overprøving. 6
Delegerte saker DS 20/18 Delegert vedtak - Breheimen nasjonalpark - 2018 - Bruk av helikopter for å ta vassprøve i Grøntjønn, Nedre Søvertjønn og Styggvatnet - Norsk institutt for vannforskning (NINA). 2018/4058 DS 21/18 Delegert vedtak - Dispensasjon - Breheimen nasjonalpark - 2018 - Bruk av drone til filming i samband med reportasje frå vitenskapleg undersøking - Dagens næringsliv. 2018/4791 DS 22/18 Delegert vedtak - Breheimen nasjonalpark og Mørkridsdalen landskapsvernområde - Dispensasjon - Motorferdsel - 2018 - Bruk av helikopter for taking av vassprøver i Åsetevatnet og vatn 1475 moh. nordaust for Slirevotni 2018/4151 DS 23/18 Delegert vedtak - Breheimen nasjonalpark - 2018 - Bruk av helikopter for å ta vassprøve i Skuggevatnet - Norsk institutt for vannforskning (NINA). 2018/4058 Referatsaker Sak til orientering - Breheimen nasjonalpark - Forvalting av grottene i Dumdalen. 2016/6370 Vedlikehaldsprosjekt fv 258 Gamle Strynefjellsveg - arbeidsbeskrivelse 2018/4110 Tilbakemelding etter synfaring - Breheimen nasjonalpark - Dispensasjon - Bygging av bru ved Holmevatnet i Jostedalen - Jostedal fjellstyre 2018/4021 Søknad - Mysubytta landskapsvernområde - Omdisponering av seterfjos på Mysubytta til overnattingslokale - Rita Brekkum 2018/4385 Kontroll av byggesaker i Breheimen nasjonalpark - Vèrstasjonen ved Spørteggbu 2016/6045 Referat 2018 - Frå møte og synfaring i Høydalen 08.08.2018 og Rapport frå Høydalen 1971 2018/2474 Referat frå møte og synfaring - Oppstart av arbeid med skjøtselsplan og synfaring den 26.06.2018 - Vigdalen landskapsvernområde - Adresseliste 2018/2629 7