Makrorapport Oktober 2018 Side 1
Makrobiletet Marknaden har som tidlegare i 2018 vært prega av uro andre stadar i verda. Handelskrigen mellom Kina og USA pregar både valuta-, rente- og aksjemarknaden. Trump fortset med å auke tolltariffar på kinesiske varer, og no i ein slik storleik, at det ikkje er rom for Kina til å hemne seg, då dei ikkje importerer så mykje frå USA. I siste helga i september kom det fram at Canada hadde slutta seg til Mexico og USA sin reforhandla NAFTA avtale. Canada skal signere denne innan 90 dagar. Det er god grunn til å tru at det som tidlegare var ei frihandelsavtale inneheld ein del restriksjonar. Oslo Børs er av dei børsane i verda som har hatt best avkastning i 2018, til trass for fallet som har vært i oktober. Det heng saman med utviklinga i oljeprisen i år. På graf til høgre kan de sjå den nære korrelasjonen mellom Oslo Børs og oljeprisen. 40 prosent av aktørane på børsen er frå energisektoren. Men det er ikkje den einaste sektoren som har levert godt i år (sjå graf til høgre). I oktober startar selskapa med å rapportere tal for tredje kvartal, og det er god grunn til å tru at spesielt energisektoren vil levere gode tal igjen. Oktober har vært prega av turbulens i aksjemarknadane. Mykje av turbulensen har grunnlag i eit stigande rentemarknad i USA. Amerikanske 10-årige statsrenter har steget opp mot 3,30 prosent. Utfordringa for aksjemarknaden er då at renter er blitt eit meir attraktivt investeringsobjekt. Det er ikkje like høg avkastning der men risikoen er desto lågare. Denne uroa har spreidd seg til resten av verda. Brexit er tilbake på agendaen igjen. No er spørsmålet om overgangsperioden skal aukast med eit år. Ein ser at det kan bli knapt med tid til å løyse ein del sentrale punkt. Side 2
Valutamarknaden Frå starten av september har krona, handelsvekta, stryka seg med om lag 2 ½ prosent. Hovudårsaka til det er først og fremst prisstiginga i oljeprisen. I same periode har prisen på olje steget med $ 8-9 fatet. Det som er årsaka til at krona ikkje har styrka seg meir, frå veldig svake nivå, er den uroa som er ute i verda, med handelskrig og utfordringane som er i framveksande økonomiar (Argentina og Tyrkia). Med den uroa som er ute framstår den norske krona veldig lite attraktiv. Investorar vel heller dei trygge hamnene som CHF, USD og JPY. Vi ser og at euroen slit med å halde momentet frå 2017. Det er ein kombinasjon av uroa som er i eurosona, politisk usikkerhet, samt utfordringar i finansiell sektor i samband med valutakrisa i Tyrkia. Veksten i Eurosona har heller ikkje vært så god i 2018 som i føregåande år. I tillegg er det eit lågt rentenivå, noko som gjer USD meir attraktivt. Det ser heller ikkje ut til at det skal bli noko oppgang i styringsrenta til ECB før tidlegast andre halvår i 2019. I etterkant av rentemøtet i USA mot slutten av september har USD styrka seg med i overkant av to prosent mot EUR. Det har i det siste vært eit fall i oljeprisen på opp mot sju dollar fatet sidan starten av oktober, men vi har sett at den norske krona har stått bra i mot fallet, og krona har hatt si sterkaste notering sidan i juli, handelsvekta. Siste kvartal av året er historisk sett ikkje den sterkaste sett frå den norske krona sin ståstad. Konfliktar og marknadsuro er heller ikkje aspekt som tel i krona sin favør. Side 3
Renter Norges Bank: Rentemøtet i Norges Bank 20. september gjekk som dei fleste hadde sett føre seg. Renta vart sett opp med 0,25bp. Det som kom som ei overrasking av at rentebana vart tatt ned noko. Ein del aktørar trudde det kunne kome ei oppgang i styringsrenta allereie i desember, men det meir eller mindre avkrefta sentralbanksjefen. Om ikkje tilhøva i marknaden endrar seg veldig, vil renta neste gang bli sett opp i første kvartal i 2019, som indikerer at det vil skje i møtet i mars. Etter rentebana å døme vil styringsrenta om eitt år være 1,25 prosent. Den største utfordringa for norsk økonomi, slik sentralbanken ser det, er det som skjer utanfor landegrensene. Då peikar han særskilt handelskrigen og uroa i «emerging markets». FED: Sentralbanken i USA hadde rentemøte veka etter det norske. Som i Norge vart renta sett opp i FED. Dette er tredje gang renta vart sett opp i år. Går alt etter planen kjem det ein renteoppgang allereie i desember. Ein som ikkje likar denne renteoppgangen er Trump. Han fryktar for at det skal øydelegge for den økonomiske framgangen som har vært i landet dei seinare år. Ikkjefinansiell sektor i USA har bygd seg opp stor gjeld siste åra Norske renter: Korte renter (Nibor) hadde allereie prisa inn renteoppgangen her heime, og det var lite endringar i samband med rentemøtet. Ser vi på dei lange rentene så kom det endringar, men dei var kortvarige. Dei lange rentene synest å være meir prega av hendingar som skjer utanfor Norge, og då særskilt marknadsuro. Det fekk vi eit godt eksempel på i starten av oktober då gode tal frå USA drog opp 10-åringen med 12 bp. Dette smitta over på dei norske 10-åringen som steig med 8 bp. Side 4
Olje og råvarer Oljeprisen har fortset med å styrke seg siste månad, og oljeprisen har vært omsett på over $85 fatet. Det seiast at oljeselskapa tener meier pengar no enn når oljeprisen var over $100 fatet for nokre år sidan, grunna lågare produksjonskostnader. President Trump har innført sanksjonar mot Iran, noko som har ført til at tilbodet av olje har minska. Trump ynskjer at dette bortfallet av tilbod skal kompenserast av dei andre OPEC-landa, for å halde oljeprisen nede. Han truga dei med represaliar på sosiale mediar om kravet ikkje blir følgt. Dette ser ikkje OPEC ut til å bry seg nemneverdig om. Putin seier at Trump sjølv er årska til den auka oljeprisen. I kjølevatnet av forsvinninga/drapet av den regimekritiske journalisten Khashoggi i Saudi Arabia har det oppstått ei spenning mellom USA og Saudi Arabia. President Trump har truga med represaliar. Med Saudi som verdas største oljeprodusent/-eksportør, hadde ein sett føre seg at oljeprisen skulle stige ytterlegare. Dette har ikkje skjedd. I motsetning til forventningane har oljeprisen falt. Noko av grunnlaget for det er at oljelagera har steget i USA dei siste vekene. Dette har pressa oljeprisen nedover. Utviklinga i oljeprisen framover vil til dels være avhengig av lengda på konflikta. Spekulasjonane har vært kor mykje oljeprisen kan stige framover. Konflikter med både Iran og Saudi Arabia kan verkeleg sette fart på prisen framover om det situasjonane ikkje blir løyst. Kontaktinfo Jan Arne Aasen T: 5782 9747 E: jan.arne.aasen@ssf.no Torgeir Strandenes T: 5782 9793 E: torgeir.strandenes@ssf.no Sivert Roti T: 5782 9769 E: sivert.roti@ssf.no Andreas Campbell Pedersen T: 5782 9768 E: andreas.campbell.pedersen@ssf.no Meklarbordet T: 5782 9640 E: valuta@ssf.no Side 5
DISCLAIMER Rapporten må sjåast på som marknadsføringsmateriale med mindre den er utarbeidd i samsvar til krav for investeringsanalyse, jfr. Forskrift til verdipapirhandellova 2007/06/29 nr. 876. Rapporten er utarbeidd av Sparebanken Sogn og Fjordane (SSF). Denne baserer seg på kjelder som vert vurdert som truverdige, men SSF garanterer ikkje at informasjonen er presis, eller fullstendig. Uttalelsane i rapporten reflekterer SSF si oppfatning på det tidspunktet rapporten vart utarbeidd, og SSF tar atterhald om retten til å endre oppfatning utan varsel. Rapporten skal ikkje sjåast som eit tilbod, eller tilråding om kjøp, eller sal av finansielle instrument, eller deltaking i nokon form for investeringsstrategi. SSF tar ikkje på seg ansvar for verken direkte, eller indirekte tap, eller utgifter som skuldast forståinga av og/eller bruken av denne rapport. Informasjon om SSF sine Alminnelege forretningsvilkår er tilgjengeleg på vår heimeside www.ssf.no. Denne rapporten er berre meint å være til bruk for våre klientar, ikkje for offentleg publikasjon. SSF har org.nr 946670081 i Føretaksregisteret, er medlem av Norges Fondsmeglerforbund og underlagt tilsyn av Finanstilsynet i Noreg. Ytterlegare informasjon om SSF finn ein på www.ssf.no. Side 6