BERGEN KOMMUNE - FANA - REGULERINGSPLAN FOR SKIPARVIKA BUSTADOMRÅDE VED TROLDHAUGEN - MOTSEGN

Transkript

1 HORDALAND FYLKESKOMMUNE Kultur- og idrettsavdelinga Arkivsak Arkivnr. 714 Saksh. Ekerhovd, Per Morten, Gåsemyr, Inger Lena, Rødseth, Marit, Sørebø, Kari Saksgang Møtedato Kultur- og ressursutvalet BERGEN KOMMUNE - FANA - REGULERINGSPLAN FOR SKIPARVIKA BUSTADOMRÅDE VED TROLDHAUGEN - MOTSEGN SAMANDRAG Etat for byggesak og private planar i Bergen kommune har sendt forslag til privat reguleringsplan på høyring. Planområdet ligg i Skiparviken sør for Troldhaugen. Hovudføremålet med planen er leggje til rette for bygging av bustader. Planforslaget er ein revisjon av eit planforslag som vart lagt ut på høyring i Det vart då fremja motsegn til planen frå Riksantikvaren og Fylkesmannen. Riksantikvaren fremja motsegn til planen grunna for store utbyggingsvolum i landskapet kring Troldhaugen. Fylkesmannen si motsegn var knytt til omsynet til strandsonevernet, luft- og støyforureining og avstand til hovudkollektivakse/bydelssenter på Nesttun. Det reviderte planforslaget har redusert bygningsvolum frå 230 bustader til ca 140 bueiningar og området vert no avslutta med ein geomur mot Fritz Riebersveg, mens det tidlegare var foreslått lokk over vegbanen i nord. Det blir tillete blokker frå 5 til 7 etasjar. Planområdet er i kommuneplanen disponert som byggjeområde for bustader. Store delar av planområdet er vist som funksjonell strandsone i kommuneplanen. Området vert omfatta av kommunedelplan for Ny-Paradis, Hop-Nesstun vedteke 15. januar I KDP er området disponert i hovudsak til bustadområde. Eg har vesentlege merknader til planforslaget grunna verknaden på nasjonale kulturminneinteresser knytt til kulturlandskapet rundt Troldhaugen. Eg meiner at planen bør endrast når det gjeld byggehøgder, utnyttingsgrad og arkitektonisk utforming. Eg tilrår motsegn til planen. FORSLAG TIL VEDTAK 1. Reguleringsplanen er i strid med overordna planar med omsyn til byggjehøgde og utnytting. Kultur- og ressursutvalet fremjar motsegn til planforslaget. 2. Kultur- og ressursutvalet fremjar motsegn til planforslaget på grunn av konflikt med nasjonale kulturminneinteresser og negative konsekvensar for opplevinga av kulturlandskapet rundt Troldhaugen, Troldhaugen som kulturminne, museum, rekreasjons- og konsertstad.

2 3. Før planen kan godkjennast må det gjerast arkeologisk registrering for å avgjera om tiltaket kjem i konflikt med hittil ikkje registrerte kulturminne, jf. Lov av 9. juni 1978 nr. 50 om kulturminner 9 Det er knytt motsegn til dette punktet. 4. Kultur- og ressursutvalet ber om at det vert utarbeidd eit nytt planforslag etter ny planlov. Gjeldande kommunedelplan bør ikkje fråvikast i reguleringsplanen. Paul M. Nilsen Ronny B. Skaar Vedlegg: Illustrasjonplan, Illustrasjon frå komponisthytta (KU: Skiparvika Panorama ) samt synleggjering av nærleiken til kulturminnet Troldhaugen. 2

3 FYLKESRÅDMANNEN, : Bakgrunn Bergen kommune har sendt forslag til reguleringsplan for Skiparvika bustadområde i Fana til høyring. Vi mottok brevet 9. desember med høyringsfrist 19. januar Hordaland fylkeskommune kan gi fråsegn til planforslaget og fremje motsegn dersom forslaget er i strid med vesentlege regionale interesser nedfelt i fylkesplanen eller er i konflikt med nasjonale og regionale kulturminneinteresser. Riksantikvaren fremja i brev motsegn til eit tidlegare planforslag mellom anna på grunn av småbåthamn og bustadblokker med nærføring til Troldhaugen. Innhaldet i planen Planen omfattar eit bustadområde på oppsida av motorvegen med tilhøyrande grøntareal/leikeareal, ein parsell av gangsti og veg frå området under motvegen og fram til stranda, eit friområde framfor støyskjermane, friområde i sjø og friluftsområde i sjø, omregulering av eksisterande naust og ny gangsti fram til friområde og friluftsområde. Det blir tillete blokker frå 5 til 7 etasjar. Plansituasjonen i området Kommuneplan Planområdet er i nyleg vedteken kommuneplan av 28. april 2008 disponert som byggeområde for bustader. I den nye kommuneplanen er det vist avgrensing av funksjonell strandsone som omfattar store delar av planområdet. I fylgje kommuneplanen er det ei absolutt byggegrense på 25 meter og ei sone innafor der ein må legge til grunn verdiane i strandsona ved vurdering av utbygging. Kommunedelplan Området omfattast også av kommunedelplan for Ny-Paradis, Hop Nesttun vedteke 15. januar I kommunedelplanen er området disponert i hovudsak til bustadområde. Det er avmerka eit område med høge verdiar for svevestøv som fylgje av biltrafikk langs motorvegen. Det er avsett ein trase for gangog sykkelsti langs strandsona. Kommunedelplanen gjeld framleis og utdjupar kommuneplanen. Reguleringsplanar Det er under arbeid ein reguleringsplan lenger sør for området der fylkesrådmannen tilrådde motsegn, men denne vart ikkje vedteken. I området mellom Troldhaugen og Skiparvika er eit område unnateke frå rettsverknad i kommunedelplanen. I dette området gjeld ein eldre reguleringsplan. Det har vore arbeidd med ein ny reguleringsplan for dette området, men planarbeidet stoppa opp og er ikkje lenger aktuelt. Andre planar Av andre forhold som kan ha verknad for planområdet kan nemnast at det vert arbeidd med ein vassbruksplan for Nordåsvassdraget som skal verte ein fylkesdelplan. Det vert også arbeidd med å finne område der ein kan deponere massar som kan utbetre strandsona i Bergen. Eit aktuelt område er Skiparvika der det kan vere mogeleg å lage ein buffer mot motorvegen og støyskjermane som er sett opp der. Tidlegare uttale til reguleringsplan Hordaland fylkeskommune har ikkje gitt uttale til opphavleg forslag til reguleringsplan, men sendte saka direkte til Riksantikvaren som fremja motsegn til planen. Planen er seinare bearbeidd, men motsegna er ikkje formelt trekt. Av endringar som er gjort kan det nemnast at lokk over motorvegen er teke ut og småbåthamna fjerna. 3

4 Kulturminne Vurdering av planframlegget: Føremålet med planen er å leggje til rette for utbygging av eit nytt bustadområde. Dette er i tråd med intensjonane om fortetting som er nedfelte i kommunedelplanen for området. Planområdet ligg nær Troldhaugen, som er eit kulturminne av svært høg verdi i nasjonal samanheng. Troldhaugen og landskapsrommet rundt Troldhaugen har høg nasjonal kulturminneverdi. Troldhaugen er eitt av Bergen og Hordaland sine mest kjende og mest besøkte turistattraksjonar. Grieg er eit stort namn internasjonalt, og verdien av Troldhaugen som turistmål i Bergen kan knapt overvurderast. Det grøne kulturlandskapet rundt Troldhaugen er grunnleggjande for forståinga og opplevinga av kulturminnet som er knytt til Grieg sitt liv og verksemd. Grieg levde og verka innafor nasjonalromantikken då naturopplevingar stod heilt sentralt i den kunstnarlege skaparprosessen, anten det gald målarkunst, litteratur eller musikk. Troldsalen, konsertsalen på Troldhaugen, er bygd med eit glasfelt ut mot Skiparvika for at tilhøyrarane skal kunna få ei nasjonalromantisk naturoppleving attåt musikken. Med tanke på miljøet kring komponistbustaden er det difor vesentleg at utbygginga ikkje vert visuelt forstyrrande. (jf. fråsegn frå Hordaland fylkeskommune ). Sjølv om det reviderte planforslaget har redusert bygningsvolum frå 230 bustader til ca. 140 bueiningar, er byggjehøgda framleis høgare enn det som kommunedelplanen tillet. Dei 6 bustadblokkene som ein no ynskjer å byggje vil verka øydeleggjande på opplevinga av landskapet som elles er prega av skog og villaområde. Dei planlagde bygningane, slik dei er vist i teiknematerialet og Asplan Viak si konsekvensutgreiinga Skiparvika Panorama, følgjer terrenget og er i hovudsak ordna etter landskapssilhuetten, men samla sett er husa så høge og tettbygde at inntrykket blir svært dominerande og visuelt forstyrrande. Dei reviderte planane tek framleis ikkje omsyn til det grøne kulturlandskapet rundt Troldhaugen, noko som er grunnleggjande for forståinga og opplevinga av kulturminnet som er knytt til Griegs liv og verksemd (jf. motsegn frå Riksantikvaren datert ). Ein kan ikkje sjå at det i denne saka kan finnast faglege grunnar til å tillata høgare hus enn det som er føresett i kommunedelplanen. Omfanget av utbyggingsprosjektet som heilskap må reduserast slik at det i ikkje overskrid føringane i kommunedelplanen og samstundes tek vare på det skogkledde landskapsrommet. (jf. motsegn frå Riksantikvaren ). Landskapsrelaterte kulturminne som er omtala i forslagstillaren sitt planframlegg (steingardar, vegar, hageanlegg osb.) vert tekne med i det vidare planarbeidet og bevarte. Automatisk freda kulturminne Grunna manglande avklaring i spørsmålet om undersøkingsplikta har Hordaland fylkeskommune vore på synfaring i planområdet. Området vart vurdert til å ha potensiale for funn av ukjende automatisk freda kulturminne. Vi finn det naudsynt med ei arkeologisk registrering for å avgjera om tiltaket kjem i konflikt med hittil ikkje registrerte kulturminne, jf. Lov av 9. juni 1978 nr. 50 om kulturminner 9. Kostnadene ved registreringa må jf. 10 i same lov betalast av tiltakshavar. Vi varslar med dette at vi krev inntil månadar forlenga høyringsfrist før vi kan gje endeleg fråsegn til planen, jf. 9 i Lov om kulturminner av 9. juni 1978 nr 50. Planfagleg vurdering Strandsona langs Nordåsvatnet svært høg verdi som nærområde til Bergen by. Det er positivt at det er lagt til rette for fylling og planting framfor støyskjermen, noko som kan dempa skadeverknaden av tidlegare utbygging. Hordaland fylkeskommunen bad om ei landskapsanalyse med utgangspunkt i Troldhaugen i samband med utbyggingsplanen lenger sør. Kommunen har gjennomført dette og konsekvensane for Troldhaugen er synleggjort. 4

5 Strandsona og landskapet som vender mot Troldhaugen med komponisthytta og Troldsalen må vernast som svært viktig landskapsrom. Bygging av blokker i dette området er i strid med nasjonal- og regional politikk. Eg foreslår at fylkeskommunen fremjar motsegn til planane for bustadblokker. Fagetaten i kommunen påpeikar at utnyttingsgrad og bygningsvolum kan vera eit tema for diskusjon. Reguleringsplanen er i strid med kommunedelplanen som tillett bygg på 3-4 etasjar. Forslaget inneber eit klart brot med området sin karakter i dag. Ein slik utnyttingsgrad er tiltenkt bydelssenter og ikkje grøne område slik som dette. Landskapsinngrepet er i sum ikkje akseptabelt. På grunn av alle uavklarte detaljplanspørsmål i området sør for Troldhaugen vil eg be om at kommunen stoppar planprosessane og sjølv tek initiativ til regulering av området rundt Troldhaugen i form av ei områderegulering. Eg tilrår at kommunen bør gjennomføra ein landskapsanalyse av landskapsrommet rundt Troldhaugen som viser kva område som ikkje bør byggast i, eller kan verta bebygd med visse atterhald. Eg ser det som ei kommunal oppgåve å sikra trase for gang- og sykkelsti slik som vist i kommunedelplanen. Eg meiner sjøområda rundt Troldhaugen bør inngå i ein reguleringsplan i dette tilfellet. Det er naturleg å sjå reguleringsplanen for Grieg-eigedomen, Skiparvika og Skjoldnes i samanhang. Det bør utarbeida ein heilskapleg reguleringsplan for området der sikring av Troldhaugen, gang- og sykkelsti, restaurering av området ved motorvegen samt sikring av strandsone og sjøareal inngår. Dette vil avklare korleis ein kan utnytta det resterande arealet til bustader. Oppsummering Forslag til reguleringsplan for Skiparvika får vesentlege verknader i landskapsrommet ved Troldhaugen. Det grøne kulturlandskapet rundt Troldhaugen er grunnleggande for forståinga og opplevinga av kulturminnet som er knytt til Griegs liv og verksemd. Reguleringsplanen er i strid med nasjonal og regional politikk og eg tilrår motsegn til planen. Området ved Troldhaugen Skjoldnes må vurderast i ein heilskapleg reguleringsplan der en sikrar Troldhaugen, landskapsromma, strandsone og sjøareal, legg til rette for restaurering av landskapsinngrepa ved motorvegen og vurderer eventuelt gang- og sykkelstitrase. Eg ser det som naturleg at dette vert gjort gjennom ein offentleg reguleringsplan i regi av kommunen. Dette vil også avklara korleis området elles kan nyttast til bustader. 5