Områdereguleringsplan Røldal

Transkript

1 Odda kommune Områdereguleringsplan Røldal Risiko- og sårbarheitsanalyse Plan-ID: Oppdragsnr.: Dokumentnr.: 002 Versjon: J

2 Oppdragsgjevar: Odda kommune Oppdragsgjevars kontaktperson: Kristian Bondhus-Jensen Rådgjevar: Norconsult AS, Eitrheim, NO-5750 Odda Oppdragsleiar: Johannes-Henrik Myrmel Fagansvarleg: Johannes-Henrik Myrmel Andre nøkkelpersonar: Kevin Helgø Medby J For bruk endeleg versjon. (Oppdragsgjevar sine kommentarar til versjon B02 er ivareteke/avklart) B For gjennomgåing hjå oppdragsgjevar. (Dokumentet er ferdig ihht. oppdragsavtale) A Til intern bruk disposisjon og innhald i dei ulike kapittel. JOHM KAMYK JOHM JOHM TMK JOHM JOHM Versjon Dato Omtale Utarbeidet Fagkontrollert Godkjent Dette dokumentet er utarbeida av Norconsult AS som del av det oppdraget som dokumentet omhandlar. Opphavsretten tilhøyrar Norconsult. Dokumentet må berre nyttast til det formål som går fram av oppdragsavtalen, og må ikkje kopierast eller gjerast tilgjengeleg på annan måte eller i større utstrekning enn formålet tilseier Side 2 av 34

3 Samandrag Norconsult AS har på oppdrag frå Odda kommune utarbeidd risiko- og sårbarheitsanalyse som ein del av vedtaksgrunnlaget til reguleringsplan for Røldal. Planområdet femnar om eit areal på opp mot daa. Planen er overordna og strategisk med ein deltaljeringsgrad som ligg mellom kommunedelplan og områdereguleringsplan. Den er ikkje tiltaksretta, men legg til rette for seinare tiltak. I samsvar med 4-3 i plan- og bygningsloven vert det stilt krav om at det ikkje skal byggast ut i usikre områder. Formålet med vurderinga har vore å vurdere alle risikotilhøve som har innverknad på om arealet er eigna til planlagt formål, og eventuelt endringar i slike forhold som følgje av planlagt utbygging. I tillegg skal vurderinga vise om planframlegget representerer ei fare for omgjevnadane, og om omgjevnadane representerer ei fare for det regulerte området (to-sidig påverknad). Analysen har hatt som formål å gje ei overordna og representativ framstilling av risiko for tap av verdiar knytt liv og helse, miljø og samfunnsverdiar. Analysen inngår som ein del av grunnlaget for å godkjenne reguleringsplanen. Kraftanlegga innanfor planområdet er ikkje vurdert. Myndigheitskrav er føreset ivareteke av anleggseigar. Det er avdekt at fleire noverande utbyggingsområde (tidlegare utbygde) kan vere utsett for jord- og flaumfare. Før det vert gjeve løyve til nye tiltak i desse områda, må det stillast krav om detaljreguleringsplan. Alternativt bør det utarbeidast faresonekart før planen vert vedteken. Det framtidige området B07 er utsett før skredfare som ikkje tilfredsstiller krava i TEK10, og bør ikkje leggast til rette som nytt bustadområde. Det er gjennom arbeidet ikkje gjort funn av hendingar med uakseptabel risiko i andre framtidige områder (nye områder omdisponert til utbygging i denne planen), enn B07. Det er gjort funn av hendingar med akseptabel risiko, men der tiltak kan vurderast. Aktuelle tiltak er markering av kryssingspunkt og utforming av sideterreng til veg. Det er tiltak som vil vere nytt til val av løysing ved detaljprosjektering av veg og kryss. Arbeidet har i tillegg avdekt at omsynet til flaum og skred må følgjast opp ved planlegging av tiltak. Krav er innarbeidd i føresegnene til planen Side 3 av 34

4 Innhald Innleiing 5 Analyseobjektet 5 Akseptkriterium for skred og flaum 7 Føresetnader, avgrensingar og antakingar 8 Definisjonar og omgrep 8 Metode 9 Fareidentifikasjon og sårbarheitsvurdering 9 Kategorisering av sannsyn 10 Kategoriar for konsekvensvurdering 10 Vurdering av risiko 11 Risikoreduserande tiltak 11 Risikoanalyse 13 Kartlegging av farar 14 Sårbarheitsvurdering av aktuelle hendingar 15 Representative uønska hendingar 25 Konklusjon og framlegg til risikoreduserande tiltak 29 Krav til tryggleik TEK Kjelder 31 Styrande dokument 31 Grunnlagsdokumentasjon 32 Informantar Side 4 av 34

5 Innleiing Norconsult har på oppdrag frå Odda kommune utarbeidd risiko- og sårbarheitsanalyse som ein del av vedtaksgrunnlaget til reguleringsplan for Røldal. Områdereguleringsplanen er overordna og strategisk, med ein deltaljeringsgrad mellom det som ville vore naturleg i ein kommunedelplan og ein områdereguleringsplan. Planen er ikkje tiltaksretta, men legg til rette for seinare tiltak. Formålet med analysen er å gje ei overordna og representativ framstilling av risiko for skade på 3. person, liv og helse, materielle verdiar og miljø. Analyseobjektet Plan- og analyseområdet er lokalisert i Røldal, i Odda kommune. Den nordre grensa strekk seg langs Haukelivegen (E134) frå Hamre i sørvest mot Dalen i nordaust. Den sørlege delen av området strekk seg frå Dalen og utom Langhamar langs Odlandsvegen. I vest grensar planområdet til Røldalsvatnet. Figur 1.1: planområdet. Kartet til venstre syner lokalisering av planområdet, medan kartet til høgre syner avgrensing av Planområdet femnar om landbruksareal, anlegg knytt til produksjon av elektrisk kraft, bustadområde og areal med privat og offentleg service samt kulturverdiar i form av, bl.a. gravhaugar, eldre bygg, stavkyrkja med pilegrimshistoria. Planområdet er på i underkant av 3000 daa. Formålet med planen, er ønskje om å samle arealbruken i ei overordna plan som er samordnande og klargjerande i forhold til vidare utvikling. Samanstillinga i figur 1.2 gjev oversikt over arealbruksendringane som planen opnar for. Oversikta klargjer endringane samanlikna med arealbruk avklart i vedtekne reguleringsplanar. Omfanget av endringane er klarlagt i tabell 1.1. Svært mange av endringane er ei endring av arealbruken til noverande arealbruk (faktisk bruk). Det er utbygd og delvis utbygd men ikkje regulert areal. Oversikta femnar ikkje om omsynssoner og endringar i føresegner Side 5 av 34

6 Figur 1.2: Kart som syner endringar av arealbruk i forhold til vedtekne planar. Tabell 1.1: Oversikt over endringar. Nr. Vedteken reguleringsplan Endring 1 Regulert til herberge- og bevertning Nytt sentrum - foreslått endra til torg og sentrumsformål. Formålet femnar om formåla i vedteken plan, samt forretning, kontor og bustad. 2 Forretning, kontor, herberge og bevertning Bustad (B09) for oppføring av bygg for mindre bustader samla 2 4 einingar. 3 LNF-område Bustad (B07) er eit bustadområde der det er antatt at det kan førast opp 3 einebustader. Området er tidlegare delvis regulert til bustad i vedteken reguleringsplan. 4 LNF-område Bustad (B08) er eit bustadområde der det er antatt at det kan førast opp 5-8 bustader. 5 Campingplass Kyrkje med areal for etablering av pilegrimssenter. 6 Forretning Campingplass, dvs. noverande arealbruk. Planen sine føresegner legg føringar for bl.a. bruken. 7 LNF-område Bustader langs E134, dvs. noverande arealbruk. Planen sine føresegner legg føringar for utviding av bygg. 8 LNF-område Bustad, dvs. noverande arealbruk. Planen sine føresegner legg føringar for utviding av bygg. 9 LNF-område Bustadområde, dvs. noverande arealbruk. Planen sine føresegner legg føringar for utviding. 10 LNF-område Bustadområde, dvs. noverande arealbruk. Planen sine føresegner legg føringar for utviding. 11 LNF-område Bustadområde, dvs. noverande arealbruk. Planen sine føresegner legg føringar for utviding. 12 LNF-område Campingplass, dvs. noverande arealbruk. Planen sine føresegner legg føringar for utviding Side 6 av 34

7 Nr. Vedteken reguleringsplan Endring 13 LNF-område Bustadområde, dvs. noverande arealbruk. Planen sine føresegner legg føringar for utviding. 14 LNF-område Energianlegg, dvs. noverande arealbruk som er utvikla med utgangspunkt i konsesjon. 15 LNF-område Campingplass, dvs. noverande arealbruk. Planen sine føresegner legg føringar for utviding. 16 LNF-område Regulert samanhengande grønstruktur og turdrag langs Storelva og Tuftaelva. Endring 1 5 og 16 er endra arealbruk, medan dei andre endringane er noverande bruk som er foreslått formalisert i reguleringsplanen med tilhøyrande føresegner som klargjer vidare utvikling. I tillegg til ovannemnde arealbruk er det lagt inn ei rekke omsynssoner, som femnar om: Sikringssone; område for grunnvassforsyning (H120), frisikt (H140) Støysone; gul sone ihht. T1442 (H220) Faresone; ras- og skred (H310), flaum (H320), radon (H330) og høgspentanlegg (H370) Sone med særskilt gitte omsyn; landbruk (H550) og kulturmiljø (H570) Bandleggingssone; bandlegging eller lov om kulturminne (H730) Akseptkriterium for skred og flaum Tryggleiksklassane i TEK10 for skred (S1, S2, S3) og flaum (F1, F2, F3) skal leggast til grunn ved vurdering av tryggleik for dei lovdefinerte hendingar. Krava i TEK 10 er oppsummert i tabell 1.2. Tabell 1.2: Tryggleiksklasse Flaum (F), Skred (S) Sannsyn og konsekvensintervalla for flaum og skred i TEK10. Konsekvens Sannsyn flaum Materielle verdiar Tap av liv Sannsyn - skred F1, S1 Lite 1/20 1/100 1/100 F2, S2 Middels 1/200 1/1000 1/1000 F3, S3 Stor 1/1000 1/5000 1/5000 Areal innanfor planområdet legg til rette for både bustad og offentlege funksjonar. Krav til tryggleiksmål i TEK10 for utbyggingsformål i planen: I høve tryggleik mot flaum, er det lagt til grunn tryggleiksklasse F2. Det inneber at utbyggingsområdet skal vere trygt mot flaum slik at største nominelle sannsyn ikkje overskrider høvesvis 1/200 og. I høve tryggleik mot skred er det lagt til grunn tryggleiksklasse S2. Det inneber at utbyggingsområda skal dimensjonerast/sikrast mot skred slik at største nominelle sannsyn ikkje overskrider 1/ Side 7 av 34

8 Føresetnader, avgrensingar og antakingar Følgjande føresetnader er lagt til grunn for risiko- og sårbarheitsanalysen: Analysen er overordna og kvalitativ. Den er avgrensa til temaet samfunnssikkerheit slik dette er skildra av DSB (Direktoratet for samfunnssikkerheit og beredskap) Utbygging skal følgje relevante lover og forskrifter, som sikringstiltak og liknande. Vurderinga er avgrensa til det aktuelle området. Vurderinga omfattar ferdige løysingar, ikkje vurdering av risiko i bygg- og anleggsfasen. Vurderinga klargjer ikkje uavhengige, samanfallande hendingar. Vurderinga omfattar ikkje tilsikta hendingar (sabotasje, hærverk o.l.) Vurderinga og antakingane er basert på føreliggande dokumentasjon om prosjektet, og om bruk av, og aktivitetar i nærområdet. Definisjonar og omgrep Tabell 1.3: Omgrep Konsekvens Risiko Risikoanalyse Omgrep og forklaringar. Definisjon Mogleg følgje av ein uønska hending. Konsekvensar kan uttrykkast med ord eller som en talverdi for omfanget av skader på menneske, miljø eller materielle verdiar. Det vil alltid være uvisse knytt til kva som vil verte konsekvensen. Uttrykk for kombinasjon av sannsyn for og konsekvens av ei uønska hending. Ein systematisk framgangsmåte for å skildre og/eller berekne risiko. Risikoanalysen vert gjennomført ved kartlegging av uønska hendingar og årsakene til- og konsekvensane av desse. Risikoreduserande tiltak Safety Security Samfunnssikkerheit Sannsynligheit Sårbarheit DSB NGU NVE SVV Tiltak som påverkar sannsynet eller konsekvensen av uønska hendingar. Tryggleik mot uønska hendingar som opptrer som følgje av ei eller fleire tilfeldigheiter. Sikkerheit mot uønska hendingar som er resultat av overlegg og planlegging Evna samfunnet har til å oppretthalde viktige samfunnsfunksjonar, og å ivareta innbyggarane sine liv, helse og grunnleggande behov under ulike former for påkjenning I kva grad det er truleg at ei hending vil kunne inntreffe. Manglande evne hjå eit analyseobjekt til å motstå verknadane av ei uønska hending og til å gjenopprette tilstanden eller funksjonen etter hendinga. Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap Norges geologiske undersøkelse Norges vassdrags- og energidirektorat Statens vegvesen Side 8 av 34

9 Metode Metoden er basert på hovudprinsippa i NS 5814 Krav til risikoanalyser [ref ] og DSB sin rettleiar om Samfunnsikkerheit i arealplanlegging [ref ]. Risiko er knytt til uønska hendingar, dvs. hendingar som i utgangspunktet ikkje skal inntreffe. Det er difor knytt uvisse til både om hendinga vil inntreffe (sannsyn) og omfanget (konsekvens) av hendinga dersom den inntreff. Arbeidsmetodikken omfattar følgjande trinn: 1) Fareidentifikasjon kartlegging av moglege uønska hendingar. 2) Sårbarheitsvurdering 3) Evaluere sannsyn og konsekvens. 4) Klassifisering av risiko, identifikasjon av behov for risikoreduserande tiltak. Fareidentifikasjon og sårbarheitsvurdering Fareidentifikasjonen er basert på ROS-sjekklista frå SIGVe-rapporten [ref ] samt planføresegnene og retningslinene i kommunedelplanen [ref ]. Farane vert konkretisert gjennom formulering av representative, uønska hendingar. Med sårbarheit er det meint manglande evne hjå analyseobjektet til å motstå verknader av ei uønska hending og til å gjennopprette sin opphavelege tilstand eller funksjon etter hendinga [ref ]. Tabell 2.1: Kategoriar for sårbarheit. Sårbarheitskategori Skildring Svært robust Robust Nøytralt Sårbart Svært sårbart Eit vidt spekter av hendingar kan inntreffe utan at sikkerheit eller området sin funksjonalitet vert ramma. Eit vidt spekter av hendingar kan inntreffe der sikkerheit eller området sin funksjonalitet vert ubetydelig ramma. Eit vidt spekter av hendingar kan inntreffe der sikkerheit eller området sin funksjonalitet vert ramma i same grad som andre områder av same standard i Noreg. For eit vidt spekter av hendingar kan sikkerheit eller området sin funksjonalitet verte ramma slik at fare eller betydeleg ulempe oppstår. For eit vidt spekter av hendingar/tema kan sikkerheit eller området sin funksjonalitet verte ramma i betydeleg grad slik at akutt fare eller tap av vesentlege samfunnsfunksjonar oppstår. Ei sårbarheitsvurdering består av ein systematisk gjennomgang av dei viktigaste faktorane som påverkar risiko. Data- og erfaringsmaterialet om området for å vurdere dei ulike faktorane er av varierande detaljeringsgrad. I sårbarheitsanalysen er det nytta ei gradering svært robust, robust, nøytralt, sårbart og svært sårbart. Dei farane som framstår med «forhøga» sårbarheit i kap. 3.2 vert teke vidare i ein detaljert hendingsbasert risikovurdering Side 9 av 34

10 Kategorisering av sannsyn I kva grad det er truleg at ei uønska hending kan inntreffe, vert uttrykt ved hjelp av omgrepet sannsyn (hendingsfrekvens). Sannsyn bygger på erfaringar, nye trendar (for eksempel ekstremvær) og vurderingar gjort på bakgrunn av lokal erfaring. Tabell 2.2: Sannsyn kategoriar Kategoriar for sannsyn. Skildring 1. Lite sannsynleg (Teoretisk mogleg) 2. Moderat sannsynleg (Kan ikkje utelukkast) 3. Sannsynleg (Må påreknast) 4. Meget sannsynleg (Inntreff av og til) 5. Svært sannsynleg (vanleg førekommande) Sjeldnare enn ei hending pr år (> 0,1 % årlig sannsyn). I gjennomsnitt ei hending pr år I gjennomsnitt ei hending pr år I gjennomsnitt ei hending pr år Ei hending pr. år eller oftare. Kategoriar for konsekvensvurdering Konsekvensvurderinga uttrykker moglege følgjer av ei uønska hending i forhold til liv/helse, ytre miljø (forureining) og skade på materielle verdiar. Tabell 2.4: Konsekvens kategoriar Konsekvenskategoriar for liv og helse, ytre miljø og materielle verdiar. Skildring 1. Svært liten konsekvens - Liv og helse: - Ytre miljø: - Samfunnsverdiar: 2. Liten konsekvens - Liv og helse: - Ytre miljø: - Samfunnsverdiar: 3. Middels konsekvens - Liv og helse: - Ytre miljø: - Samfunnsverdiar: 4. Stor konsekvens - Liv og helse: - Ytre miljø: - Samfunnsverdiar: Ingen eller små personskader Ingen eller ubetydeleg konsekvensar Materielle skader < kr / ubetydelege skader på eller tap av samfunnsverdiar Personskader Lokale* miljøskader Materielle skader kr / ubetydelege skade på eller tap av samfunnsverdiar Alvorlege, men ikkje varige personskader Regional** miljøskade, restitusjonstid inntil 1 år Materiell skade 1-10 mill. kr. / kortvarige skade på eller tap av samfunnsverdiar Dødeleg skade, 1 person Regional miljøskade **, restitusjonstid inntil 10 år Store materielle skader mill. kr. / skade på eller tap av samfunnsverdiar med noko varigheit 5. Svært stor konsekvens - Liv og helse: - Ytre miljø: - Samfunnsverdiar: Dødelege skader, fleire personar Irreversibel miljøskader Svært store materielle skader >100 mill. kr. / varige skader på eller tap av samfunnsverdiar * Med lokale konsekvensar er det meint konsekvensar på utsleppsområdet eller i umiddelbar nærleik av utsleppspunktet. ** Regionale konsekvensar femnar om konsekvensar for omgjevnadane i kommunen Side 10 av 34

11 Vurdering av risiko Risiko er i NS 5814 [ref ] definert som uttrykk for kombinasjon av sannsyn for og konsekvensane av ei uønska hending. I risikovurderinga vert uønska hendingar plassert inn i ei risikomatrise, og risikoen vert gjeven ut frå sannsyn for hending og konsekvens. Risikomatrisa har 3 soner: Grøn: Akseptabel risiko risikoreduserande tiltak er ikkje naudsynt. Gul: Akseptabel risiko risikoreduserande tiltak må vurderast. Raud: Uakseptabel risiko risikoreduserande tiltak er naudsynt. Akseptkriteria for risiko er gjevne av dei farga sonene, som er tilpassa oppsett av kriteria for konsekvens og sannsyn. Dei ulike sonene i matrisa representerer risikoakseptkriteria. Akseptkriteria inneber ikkje at ein aksepterer uønska hendingar, men kriteria er naudsynte for å prioritere tiltak for å vurdere behovet for og prioriteringa av risikoreduserande tiltak. Tabell 2.5: Risikomatrise. KONSEKVENS 1. Svært liten 2 Liten 3. Middels 4. Stor 5. Svært stor 5. Meget sannsynleg 4. Sannsynleg SANNSYN 3. Moderat sannsynleg 2. Lite sannsynleg 1. Svært lite sannsynleg Risikoreduserande tiltak Med risikoreduserande tiltak er det meint sannsynreduserande (førebyggande) eller konsekvensreduserande tiltak (beredskap) som er med å redusere risiko, for eksempel frå raud sone og ned til akseptabel, dvs. gul eller grøn sone i risikomatrisa. Dei risikoreduserande tiltaka medfører at klassifiseringa av risiko for ei hending vert forskyvd vertikalt eller horisontalt i matrisa. Generelt vert førebyggande tiltak prioritert framfor beredskap. Raude hendingar risikoreduserande tiltak er naudsynt Hendingar i det raude området i matrisa, er hendingar (med tilhøyrande sannsyn og konsekvens) som på grunn av akseptkriteria er uakseptable. Raude hendingar må følgjast opp med risikoreduserande tiltak Side 11 av 34

12 Gule hendingar tiltak bør vurderast Hendingar i det gule området i matrisa, er hendingar (med tilhøyrande sannsyn og konsekvens) som på grunn av akseptkriteria er akseptable. Gule hendingar krev kontinuerleg fokus på risikostyring. I mange tilfelle er dette hendingar som ein ikkje kan forhindre, men kor tiltak bør gjennomførast i den grad det er mogleg dersom det er kost-/nyttemesseg tenleg. Grøne hendingar akseptabel risiko Hendingar i det grøne området i matrisa er hendingar som på grunn av akseptkriteria har akseptabel risiko. Dersom risikoen for desse hendingane kan reduserast ytterlegare utan at det krev vesentlege ressursar, bør det gjennomførast tiltak for grøne hendingar Side 12 av 34

13 Risikoanalyse Odda kommunen er stor, så det er store forskjellar innan kommunen. Dei fuktigaste områda ligg i vest. Røldal er ei innlandsbygda, med kaldare vintrar og varmare somrar enn det som er vanleg i Hordaland. Normalnedbøren for Røldal pr år er på 1628 mm. Vinternedbøren kjem mykje oftare som snø her enn i områda lenger vest i fylket. Klimaet er altså relativt tørt med kalde vintrar og varme somrar. Det er ein tydeleg gradient i klimaet, frå fuktig og relativt oseanisk klima i vest, til innlandsklima og høgfjellsklima i aust. Resultata som er presentert på senorge.no viser at temperaturen er venta å auke med mellom 3,0 og 4,0 grader frå normalperioden til perioden Data som ligg føre klargjer ikkje om ein vil kunne vente variasjon i normal månadstemperatur. Regionale klimamodellar for Vestlandet viser at det særleg er haust og vintertemperaturane som er antatt å stige. Nedbørsframskrivinga som er tilgjengeleg på senorge.no, har berre tal for endring i årsnedbør. Desse opplysningane er av relativt liten interesse med tanke på verknadane for naturskade, ettersom årstidsvariasjonane er avgjerande for korleis skadesituasjonen vil arte seg. Studie av korleis nedbøren er venta å endre seg månad for månad ville gje eit langt betre utgangspunkt for å vurdere framtidig klimasårbarheit. I Fylkes-ROS for Hordaland går det fram at det er uvisse i høve nedbørsauke dei komande åra. Dei ulike klimamodellane viser store skilnader. Bakgrunnen er bl.a. variasjon i lågtrykksbanene. Ut frå det som går fram av Fylkes-ROSen vert truleg nedbørsauken størst om vinteren og hausten og litt mindre om sommaren og våren. Samtidig går det fram at det truleg vert mindre endring i talet på nedbørsdøgn samtidig som nedbørsintensiteten vil auke. Som bakteppe for risikovurderinga er det spesielt i forhold til naturbasert risiko/sårbarheit lagt til grunn klimavurderingar frå Fylkes-ROS for Hordaland samt klimaprofil for Hordaland som Norsk komaservicesenter utarbeidde i På bakgrunn av ovannemnde er følgjande lagt til grunn som antakingar i denne analysen: - Haust- og vintertemperaturen vil truleg stige - Størst nedbørauke i haust- og vintermånadane Side 13 av 34

14 Kartlegging av farar Etter vurdering av føreliggande dokumentasjon er dei uaktuelle farane sila vekk. Formålet med fareidentifikasjonen er å identifisere dei forholda som er relevante ved vurdering av sårbarheit og konsentrere arbeidet om reelle farar. Tabell 3.1 viser dei vurderingane som er gjort. Tabell 3.1: Siling av hendingar - fareidentifikasjon. Tema Vurdering Aktuell Ja Nei NATURRISIKO Skred/ras/ustabil grunn (snø, is, stein, leire, jord, fjell) NGI sitt faresonekart dekker planområdet. Det meste av noverande og framtidig utbyggingsområde er lokalisert utanfor fareområde. Utbyggingsareal er lokalisert innanfor aktsomheitskart for jord- og flaumfare. X Ustabil grunn Området er lokalisert over marin grense. Areala består av breelv- og elvavsetningar, morene og skredmateriale. Det er lagt til grunn at naudsynt prosjektering vert gjennomført i samsvar med krava som føljger av TEK10. X Flaum i vassdrag Det er både regulert og ikkje regulert vassdrag. Mange utbyggingsområder er lokalisert inn til vasstreng. X Havnivåstigning (herunder stormflo og bølgeoppskylling) Vind-/ ekstremnedbør Planområdet grensar ikkje til sjø. Bygg er føresett dimensjonert i etter gjeldande standard i høve vindlaster. Vi har ikkje informasjon om spesielle utfordringar X X Skog-/lyngbrann Utbyggingsområde grensar til skogsområde. X Radon VERKSEMDRISIKO Det er registrert forhøga verdiar. Krav går fram av 13-5 i teknisk forskrift. X Brann eller eksplosjon ved industrianlegg Fare for kjemikalieutslepp eller anna akutt forureining Det er ikkje etablert industriverksemd(er) i eller ved området som gjer det utsett for brann og eksplosjon. Det er offentleg vatn i området og vegsystema er utforma slik at det er tilgjenge med utrykkingskøyretøy. Alle krav frå mynde er føresett ivareteke for nye bygg. Det er ikkje lokalisert industrinanlegg inntil eller i influensområdet som representerer fare for utslepp eller forureining. X X Farleg gods Europaveg går gjennom området. X Forureina grunn På miljøstatus.no er det ikkje registrert forureina grunn i eller ved området. X Dambrot Det er etablert dammar i fjellet kring Røldal X Elektromagnetiske felt Det er etablert ei rekke luftleidningar gjennom planområdet. X SÅRBARE OBJEKT Sårbare bygg* Kulturminne Bygg er lokalisert innanfor planområdet. Planen legg ikkje til rette for ny arealbruk som representerer ny/endra fare for desse. Vert handtert i samsvar med dei ordinære rutinane i plan- og bygningslova og kulturminnelova. X X Side 14 av 34

15 Natur Få registreringar i området. Vert handtert som plantema. X INFRASTRUKTUR VA-anlegg Det er etablert offentleg anlegg. X VA-leidningsnett Det er etablert offentleg anlegg. Omsynet til dette er føresett handtert gjennom detaljplanlegging og ved søknad om gjennomføring av tiltak X Trafikktryggleik Planen legg til rette for tiltak på og langs offentleg veg. Vegsystema er tilpassa eksisterande veganlegg. X Eksisterande kraftforsyning Planen påverkar ikkje el-forsyning. Anlegg ligg innanfor område ustett for skred. Temaet er føresett ivareteke gjennom beredskapsarbeidet til anleggseigar. X Drikkevasskjelder Det er registrert fleire vasskjelder innafor planområdet. Kommunalt vassverk er etablert nedstraums planområdet. X Framkomme for utrykningskøyretøy Det er føresett at bygg og uteanlegg vert utforma og prosjektert slik at det er god tilgjenge samt at krav i TEK og 15-9 er ivareteke. X Sløkkevatn for brannvesnet Ved gjennomføring av tiltak i utbyggingsområde er det føresett at krav i TEK er ivareteke. Planen legg ikkje til rette for avvik/fråvik. *"Sårbare bygg" samsvarar med datasettet i kartinnsynsløysinga til DSB og omfattar barnehagar, leikeplassar, skular, sjukehus, sjukeheimar, bu- og behandlingssenter, rehabiliteringsinstitusjonar, andre sjukeheimar/aldersheim og fengsel. Det er i tillegg til ovannemnde vurdert om det er særskilde tilhøve ved staden og tilhøve ved analyseobjektet som gjer det sårbart for tilsikta hendingar. Gjennom arbeidet er det ikkje avdekt slike tilhøve. X Sårbarheitsvurdering av aktuelle hendingar Med utgangspunkt i fareidentifikasjonen er følgjande hendingar valt ut for nærmare sårbarheitsvurdering: 1. Skred 2. Flaumfare 3. Skogbrann 4. Radon 5. Farleg gods 6. Dambrot 7. Elektromagnetiske felt 8. Trafikkfare 9. Drikkevasskjelder Sårbarheitsvurdering er gjort i forhold til dei viktigaste faktorane som påverkar risiko. Data og erfaringsmateriale som er tilgjengeleg og som har vore grunnlag for å vurdere dei forskjellige faktorane, er av varierande kvalitet og nøyaktigheit. Ras/skred/ustabil grunn I og sør for Røldal er det mykje gneis og granitt i berggrunnen. Desse er djupbergartar og for i stor grad sure. Frå krysset til Valldalen og innover Valldalen kjem meir vulkanske bergaratar fram. Nordvest for Røldal, og parallelt med dalen er det fleire forkastingssoner. Austdalen ligg i ei slik Side 15 av 34

16 forkastingssone. I det området er det meir glimmerskifer og andre metamorfe bergartar. Desse ulikskapane gjer at dalen har ulik form på nord og sørsida av dalen. Sørsida er dominert av svært bratte fjellsider, medan nordsida av dalen, sjølv om den også er bratt, er mindre bratt i ein vestlandsmålestokk. Figur 3.1: Figuren til venstre syner faresonekart for skred, medan kartet til høgre syner jord- og flaumsonekrat [1.5.11]. NVE har gjennomført ei kartlegging av aktsomheitssoner for snø- og steinsprang basert på ein grov terrengmodell og ein automatisk berekning av skredutløp utan å ta omsyn til skog og klimatiske tilhøve. Kartet er ikkje justert i høve feltsynfaringar. Mykje av arealet sett av til bygg- og anlegg er lokalisert i aktsomheitsområde for skred. Desse karta er ikkje synt i denne analysen. Det er utarbeidd faresonekart for skred. Faresonekartet definerer potensielle fareområder som bør vurderast nærmare dersom det skal gjennomførast utbygging. Dei brune områda er faresoner med ei brun linje i overgangen til dei trygge områda. I tillegg er det utarbeidd kart som syner område med potensiell jord- og flaumskredfare. Karta til venstre i figur 3.1 syner at det meste av noverande og framtidig areal sett av til bygg og anlegg ligg utanfor faresone for skred. Dei noverande bustadområda B35, B36 og ei tomt i område B16 samt deler av bensinstasjonen er lokalisert innanfor faresone. Jord og flaumskredkartet syner, i tillegg til ovannemnde, at deler av bustadområda langs E134 og offentlege bygg som bl.a. femnar om skulen ligg innanfor område med potensiell jord- og flaumskredfare. Skred AS [1.5.12] har som ein del av planarbeidet utarbeidde ei vurdering av skredfaren i Bergshagen, der faresonene for 1/100, 1/1000 og 1/5000 er definert. Desse faresonene er lagt inn på plankartet med tilhøyrande føresegner. Det framtidige området B07 ligg utsett for skred. Krava i TEK10 er ikkje ivareteke for området. Figur 3.2: Faresoner for skred for bustadområda Bergshagen. (Kjelde: NVE) Side 16 av 34

17 Det er utarbeidd vurdering som klargjer skredfaren i område bustadområde Bergshagen. Tilsvarande vurdering ligg ikkje føre for dei andre etablerte områda på fig Noverande områda som er sett av til bygg og anlegg som er lokalisert innanfor faresonekart på figur 3.1 er vurdert til å vere sårbare for skredfare. Oppfølging: Det bør gå klart fram av planen kor risiko er kartlagt, med eigne føresegner som ivareteke krava til tryggleik i TEK10. I noverande utbyggingsområde der den reelle faren ikkje er kartlagt, må det stillast krav om kartlegging før det kan gjevast løyve til nye tiltak, med unntak av vanleg vedlikehald og ombygging/rehabilitering for å trygge at funksjonalitet vert teke vare på i samsvar med 31-2 i plan og bygningslova. Område 3 i tabell 1.2 må enten tryggast eller takast ut. Ekstremnedbør og flaum Storelva og Tuftaelva går gjennom planområdet. Storelva er regulert og det er utarbeidd dambrotsberekningar samt flaum- og vasslinjeberekningar for 50- og 200-årsflaum [1.5.14]. Desse er utarbeidd av Norconsult AS for Hydro Energi AS hausten I tillegg er det utarbeidd flaum- og vasslinjeberekningar for 200-årsfalum både med og utan klimapåslag på 40 prosent for Tuftaelva [1.5.13]. Desse vart utarbeidd av Skred AS i Hovudtyngda av busetnad og tenestetilbod er lokalisert langs Tuftaelva. Figur 3.3: Figuren syner elvenettet kring planområdet (Kjelde: NVE) Side 17 av 34

18 Berekningane som Skred AS har utført for Tuftaelva syner at med dagen elvegeometri med bruer så har elva tilstrekkeleg kapasitet for ein 20-årsflaum. Berekna 200-årsflaum er heilt på grensa til kva bruene har kapasitet til. Berre mindre heving av botn vil føre til at kapasiteten vert overskriden ved bruene og vatn vil kunne flaume utover sideareala. Figur 3.3: Kart 1 og 2 syner flaumsoner for Tufaelva. Kart 1 syner utbreiing av 200-årsflaum, medan kart 2 syner utbreiing av 200-årsflaum med klimatillegg på 40 prosent. Karta er utarbeidd av Skred AS [1.5.13], Kart 3 er flaum- og vasslinjeberekningar utarbeidd for både Tuftaelva og Storelva. Dei er utarbeidd av Norconsult as for Hydro Energi AS i 2016 [1.5.14]. Ved ein 200-årsflaum med klimapåslag på 40 prosent, vil alle bruene vere overtoppa. Berekninga syner at vatnet vil gå i overlaup vestover mot Seimsvegen. Sidan det ikkje er noko definert flaumlaup, Side 18 av 34

19 vil flaumvatn kunne fordele seg ut over vifteformasjonen og følgje naturlege søkk og lågpunkt i terrenget. Bygnaden på vifta vest for Tuftaelva vil vere utsett for flaum. Deler av campingplassen aust for sentrum kan òg vere utsett for flaum. I nedre del av Tuftaelva utgjer Storelva også flaum i Storelva ein potensiell fare. Flaum i desse elvane er venta å opptre på ulike tidspunkt. I Tuftaelva er det berekna stor vasshastigheit med potensiale for erosjon og massetransport. Elvekantane er godt erosjonssikra. Det er ikkje teikn til skader på sikringa. Det vert tilrådd å halde jamleg kontroll med erosjonssikringa. Massar som er lagt att i Tuftaelva har heva elvebotn, og den har no nådd kritisk høgde i høve 200-årsflaum. Flaum- og vasslinjeberekningane som Norconsult har utarbeidd femnar både om Storelva og Tuftaelva. Norconsult har lagt til grunn teikningar av brurer motteke frå Statens vegvesen, medan Skred AS har målt inn dei kritiske bruene i Tuftaelva. Vurderingane synest i stor grad å samsvare for Tuftaelva, medan flaum- og vasslinjeberekningane for Storelva syner at det hovudsakleg er landbruksareal og nokre landbruksbygg som er utsett for flaumfare. Klimastatistikk syner at årsnedbøren på Vestlandet har auka dei siste 100 åra. Det same gjeld for landet som heilskap. Auken i nedbør varierer likevel innafor fylket. Dette kjem av at endringar i vindstraumar gjev store utslag på nedbørsmengdene lokalt. I klimaprofil for Hordaland (august 2016) er det klargjort at ein må inn til vidare legge til grunn auke på 40 % på regnskyll med tidslengde på under 3 timar. Kor store mengder som skal til for at det oppstår alvorlege problem, vil variere innanfor fylket, avhengig av kva som er «vanleg» nedbør i området. Generelt kan 70 mm nedbør på ein time reknast som ekstremt. Slike mengder vil ofte medføre store konsekvensar i form av overflauming og utrasing av lausmassar i dei områda som vert råka. Ekstremnedbør kan råke lokalt i fylket fleire gonger i løpet av ein 5 årsperiode. For dei mindre bekkane er det det innarbeidd føresegner med byggjegrense til desse på 25 meter. Systema for handtering av overflatevatn er dimensjonert for å ta unna vatn ved normale flaumtoppar. Faresonene med sannsyn 1/200 er lagt inn på plankartet. Det er knytt føresegner til desse som ivareteke krava til tryggleik i TEK10 for nye tiltak. Omsynet til periodisk reinsking og reinsking etter hendingar er ivareteke i føresegnene. Basert på det som kjem fram av flaumvurderingane som ligg føre samt føringane i planen, er analyseområdet vurdert som nøytralt i høve flaum. Det er gjennom analysen for Tuftaelva avdekt at kapasiteten ved bruene er for liten ved flaumtilhøve med 40 % klimapåslag. Når vatn går over ved E134, vil det renne vestover på elvevifta. For å ta høgde for endra klima, bør det vurderast å etablere flaumvegar gjennom området vest for Tuftaelva. I tillegg bør ein unngå å bygge i naturlege søkk. Skog og lyngbrann Dei fleste brannane oppstår om våren og forsommaren. Planterestar tørkar fort opp og er lett tennbare i periodar med lite nedbør. Statistikk frå Justis- og politidepartementet for brann i perioden viser at om lag 45 prosent av brannane er menneskeskapte og skuldast påtenning eller bruk av open eld. Runde 10 prosent er naturleg utløyste i form av lynnedslag, medan årsaka er ukjend for i underkant av 40 prosent. Data viser at tidleg vår er den mest utsette perioden på Vestlandet. Trass i at det truleg vert meir nedbør, kan høgare temperatur og auka fordamping gje auka fare for tørke om sommaren. Med utgangspunkt i antaking om klimaendringar må ein legge til grunn at området vert noko meir sårbart for skog og lyngbrann Side 19 av 34

20 Vi har ikkje data som indikerer at kommunen er mykje plaga av skog- og lyngbrann. Det er brannstasjon i Røldal. Dei framtidige utbyggingsområda skal knytast til offentleg vassforsyning. Det er lagt til grunn at anlegget vert dimensjonert for brannvassforsyning og myndigheitskrav i høve brannvern er ivareteke. Planområdet er på bakgrunn av dei opplysningane som er lagt til grunn i sårbarheitsvurderinga, vurdert som nøytralt i høve skog- og lyngbrann. Radon I 2003 vart det gjennomført målingar av radon i Odda kommune. Resultata syner at 28 % av bustadene har ein radonkonsentrasjon på over 200 Bq/m % av bustadene ligg over 400 Bq/m 2. Av vurderinga går det fram at Røldal har høg sannsyn for forhøga radonkonsentrasjon. Alle noverande og framtidige utbyggingsområder (areal sett av til bygg og anlegg med underformål) ligg innanfor faresone radon. Forskrift til plan- og bygningslova legg til grunn at det ved nybygg skal leggast til grunn at det kan vere radon i grunnen. Tetting og ventilasjon skal dimensjonerast deretter. Krav går fram av 13-5 i teknisk forskrift. Områda sett av til bygg og anlegg med underformål er ut frå at tiltak er føresett gjennomført ved utbygging, vurdert som nøytralt i høve radon. Farleg gods Haukelivegen (E134) går gjennom planområdet. Det ligg føre planer for å legge vegen utanfor Røldal. Europavegen er ein del av stamvegrute 5a. Vegen har funksjon som nasjonal hovudveg med ÅDT(2015) = 1800 med del tunge på 22 %. Samtidig har vegen ein viktig lokal funksjon som samleveg. Det er ført opp ei rekke bustader langs vegen. Skilta fart gjennom planområdet er på høvesvis 50 km/t og 60 km/t. Det vert transportert farleg gods på vegen gjennom planområdet. Den generelle trafikkauken vil truleg føre til at transport av farleg gods vil auke fram til E134 vert lagt utanfor Røldal. Deretter må ein anta at den transporterte mengda går ned. Det vert transportert om lag 5500 tonn farleg gods på vegen i I Noreg vert det rapportert inn ulykker med farleg gods til DSB kvart år. I perioden vart det i Odda kommune 4 ulykker med transport av farleg gods. Utbyggingsområda langs Haukelivegen er vurdert som sårbart i høve transport av farleg gods. Dambrot Det er gjennomført dambrotbølgjeutrekning for dam Volldalen, dam Vonavatn, dam Kaldevatn, dam Vestre Middyrvatn og dam Østre Middyrvatn. Ved brot på dam Valldalen, som er den dammen med størst brotkonsekvens, vil dambrotsbølgja nå Røldal. Berekningane er gjort for brot ved middelflaum i vassdraget og for brot ved 1000-årsflaum i vassdrag. Dambrotberekningane for Hydro Røldal Sundal Energi (2008), syner: Dam Volldalen; Brot fører til vass-standheving på 22 meter. Det vil råke mange bustader, offentlege bygg og infrastruktur som ligg inn til vassdraget. Dam Votna I og II; Fører til skade på infrastruktur langs vassdrag, bustader og veg/bruer Dam Kaldevatn; Skader på bygg og infrastruktur inn til vassdraget. Dam Vestre Middyrvatn; Fører til skade på E134, ei lokal bru og nokre bygg. Dam austre Middyrvatn; Fører til skade på E134, nokre hytter og ei lokal bru Side 20 av 34

21 Det er lagt til grunn att alle krav frå mynde vert ivareteke. Gjennomgangen har ikkje avdekt informasjon som indikerer at utbyggingsområda og kommunikasjonssystema i Røldal er meir sårbar for konsekvensar av dambrot enn andre tettstader med kraftanlegg. Området er vurdert til å vere nøytralt i høve dambrot. Elektromagnetiske felt Strålevernrapport 2005:8 frå Statens Strålevern, slår fast at forsking syner ein mogeleg auka av risiko for utvikling av leukemi hjå barn som bur i avstand til høgspentliner der magnetfeltet vert over 0,4 µt (mikro Tesla). Der er ikkje påvist auka risiko for andre kreftformer eller helseverknader verken hjå barn eller vaksne. Eit typisk magnetfelt i eit bustadområde på grunn av interne kjelder vere om lag 0,01 0,1 µt. Ved bruk av enkelte elektriske apparat kan eksponeringa kome opp mot µt mot deler av kroppen. Det vil sei at det er vanskeleg å setje absolutte grenser for etablering av bustader og liknande. Statens Strålevern tilrår ei føre var haldning, og at tiltak som kjem i grenseland for mogeleg stråling må utgreiast i kvart einskilt tilfelle. Figur 3.4: Figuren syner kraftanlegg og nettsystem (Kjelde NVE). Det er etablert høgspentliner i området. Eksisterande linje i distribusjonsnettet er på 22 kv, og høgspentlinje på 300 kv. Tabell 3.1: Feltstyrke og avstand for nokre av dei aktuelle leidningstypane (avstand er gitt som horisontal avstand frå næraste linje). Spenning/strømstyrke 420 kv/800 A 300 kv/400 A 132 kv/200 A 22 kv/80 A Feltnivå i avstand på 10 meter 5,0 µt 2,5 µt 1,4 µt 0,3 µt Avstand ved 0,4 µt 70 m 45 m 25 m 7 m Avstand ved 0,1 µt 145 m 100 m 55 m 20 m Side 21 av 34

22 Tabellen gjev ein grov peikepinn på kva nivået på elektromagnetisk stråling er for dei ulike spenninsverdiane/straumstyrkane. For elektromagnetisk stråling har statens strålevern gitt ein grenseverdi for bustader på maks 0,4 µt frå kraftleidningar. Det er ikkje gjeve dei same grenseverdiane for yrkeseksponering. Dei største høgspentleidningane med ei spenning på 300 kv vert brukt til å overføre store mengder elektrisk energi og har stor straumstyrke (elektrisk stråling aukar med auka straumstyrke) dei har dermed og så sterkare magnetfelt. For bustader, næringsbygg og industribygg, vil ein byggeavstand på 45 meter frå 300 kv leidning og 7 meter frå 22 kv leidning, gje svært liten risiko for helsekonsekvensar. Omsynssone er lagt inn i planen. Kring leidningane er det lagt omsynssone som inneber at det ikkje kan førast opp nye bygg. Området er med utgangspunkt i at det vert teke omsyn Statens Strålevern sine grenseverdiar, vurdert som nøytralt i høve elektromagnetisk felt. Trafikkfare Hovudvegen er utbetra med utgangspunkt i plan vedteken på 1980-talet. Vegen med tilhøyrande fortau er direkte vidareført med vegbreidd på 7 meter og fortau på 2 meter. Det inneber at E134 er regulert med ein vegstandard som er (1) smalare og har (2) mindre avstand mellom avkjørsler og kryss enn vegstandarden som ein ville valt for tilsvarande veg i dag. Langs E134 er det etablert fortau. Byggegrensa går langs vegglivet til eksisterande bygg, der desse ligg nærmare E134 enn 15 meter. Dei kommunale samlevegane er regulert med ei breidde på høvesvis 5,5 meter og 6,0 meter. Planen legg til rette for vidareføring av noverande situasjon. Nasjonal vegdatabank viser at det i perioden , har vore 9 ulykker innanfor planområdet/analyseobjektet. Av desse er det registrert 4 utforkøyringar, 3 påkjørsler av fotgjengar, 1 MC-ulykke (utforkøyring) og ei møteulykke. Ulykkene innanfor planområdet har hovudsakleg resultert i lettare skade. Det er registrert 3 ulykke med alvorleg skadde. Det er ikkje registrert dødsulykker. Ulykkespunkta er vist på figur 3.5. Figur 3.5: vegdatabank). Ulykker som er registrert i Nasjonal vegdatabank for perioden (Kjelde: Nasjonal Side 22 av 34

23 Tabell 3.2: Informasjon om registrerte hendingar (Kjelde NVE Skredhendelser samt SVV sin rapport frå dei einskilde hendingane). Nr Hending Dato Merknad 1 Møting i kurve Møteulykke mellom lastebil og personbil. Føre delvis snø og isbelagt. Lettare skadd. 2 Påkjørsel av mjuk traffikant 3 Utforkøyring venstre side 4 Utforkøyring høgre side 5 Påkjørsel av mjuk trafikant 6 Utforkøyring på venstre side 7 Utforkøyring på høgre side 8 Utforkøyring på venstre side 9 Påkjørsel av fotgjengar Påkjørsel av fotgjengar. Føre snø og isbelagt veg. Lettare skadd Køyretøy køyrde ut for vegen på venstre side på rett vegstrekning. Føre snø og dårleg sikt. Lettare skadd Køyretøy køyrte ut for vegen på høgre side i venstrekurve. Føre våt bar veg. lettare skadd Påkjørsel av mjuk trafikant med ukjent forløp ved kryss. Føre tørr bar veg. Lettare skadd Utforkøyring på venstre side i høgre kurve. Føre tørr bar veg. Alvorleg skadd MC-ulykke. Utforkøyring på høgre side i venstre kurve. Føre tørr bar veg. Alvorleg skadd Utforkøyring på venstre side på rett strekke. Føre tørr bar veg. Alvorleg skadd Påkjørsel av fotgjengar ved avkjørsel med uklart forløp. Føre tørr bar veg. Lettare skadd Transportøkonomisk institutt (TIØ) har laga ei oversikt over hendingsfrekvens for vegar av ulik kategori i Noreg. Generelt har riksvegar lågare ulykkesrisiko enn fylkesvegar og kommunale vegar. Av trafikktryggleiksplanen til kommunen går det fram at ulykkene skjer hovudsakleg på statlege vegar. Hendingsfrekvensen er generelt høgare i middels tett busetnad enn i strøk med spreidd utbygging/busetnad. Det er lite variasjon mellom ulike fylke. Vi har ikkje informasjon som indikerer at Hordaland skil seg vesentleg frå landet som heilskap. Tala i trafikktryggleiksplanen til kommunen indikerer vesentleg høgare hendingsfrekvens i Odda enn for fylket og landet. Det same tale ser vi for høvesvis skadde og drepne. Det er i trafikktryggleiksplanen til kommunen antatt at dette kan heng saman med mykje gjennomgangstrafikk. For veg gjennom liten tettstad med busetnad langs vegen med «normal standard» og aktuell fartsgrense (50/60 km/t) for vegen, ligg tala på personskadeulykker pr. million køyretøykilometer på 0,32 i område med tilsvarande skilta fart (Stipulert normalverdi for delstrekningar med blanda 50/60 km/t). I stamvegutgreiinga for rute 5a er det ikkje lagt til grunn trafikkvekst på vegen. Legg ein til grunn ÅDT(2040) = 1800 og totallengde på 2500 m, gjev dette ca 1,65 million køyretøykilometer årleg. Med ÅDT(2040) og hendingsfrekvens på 0,3, er det rimeleg å rekne med ei ulykke som gjennomsnitt kvart andre år innanfor analyseobjektet. I perioden frå 1977 til 2015 er det i Nasjonal vegdatabank registrert 9 ulykker. Fordelinga av type ulykker viser at over 5 av 9 ulykker innanfor området er utforkøyring. 3 av dei registrerte ulykkene er påkøyrsle av fotgjengar. Den siste ulykka var ei møteulykke. Fordelinga av type ulykker på veg i Noreg er: Utforkøyring 28 %, Kryssulykker 20 %, Møteulykker 15 %, Same køyreretning - 20 %, Fotgjengarulykker - 10 % og andre ulykker - 7 % Side 23 av 34

24 Storulykke med buss femnar om ulykke med 5 eller fleire drept. Det er få registrerte storulykker på veg med buss. Samla er difor risikoen låg for at slike ulykker skal inntreffe i Noreg (ca. kvart tredje år). Risiko for storulykker vil vere til stades uavhengig av kva standard ein veg har. Dei er spesielt knytt til utforkøyring. Sideterrenget, utforming av dette samt bruk av rekkverk er viktig og vil påverke kor sårbart området er. Sårbarheitsvurderinga syner at vegen har ein lågare ulykkes-frekvens enn det som er vanleg for tilsvarande vegar. Analyseobjektet er vurdert som nøytralt for trafikkulykke, herunder òg storulykke med buss. Talet på ulykker som resulterer i utforkøyring og påkjørsel av fotgjengar er over det som er normalt for tilsvarande vegar. Området er på bakgrunn av det som kjem fram vurdert som sårbart for utforkøyring og påkjørsle av fotgjengar. Drikkevasskjelder Det er etablert offentleg vassforsyning i Røldal. Naudsynte klausuleringssoner kring kjelda er regulert med omsynssone. Det er ikkje etablert noko reservevasskjelde, men alternativ er vurdert. Den gamle vasskjelda i Tuftaelva kan takast i bruk mellombels dersom det vert gjennomført tiltak. Figur 3.6: Registrerte vasskjelder i Nasjonal grunnvannsdatabase (Kjelde: NGU). Tabell 3.3: Nøkkelinformasjon om brønnane som er registrert med nr 1 til nr 6 på figur 3.3. Nr Type/ djupn Kapasitet Formål 1 (33216) Fjellbrønn (78 m) 50 l/time Vassforsyning/gardsbruk 2 (59687) Fjellbrønn (180 m) Ikkje gitt Vassforsyning/enkelthusstand 3 (53259) Fjellbrønn (180 m) 600 l/time Vassforsyning/enkelthusstand 4 (70642) Lausmasse (24 m) 600 l/time Vassforsyning/enkelthusstand 5 (20784) 5 (20783) Lausmasse (20 m) Lausmasse (20 m) Ikkje gitt Ikkje gitt Vassverk Vassverk 6 (32071) Fjellbrønn (60 m) Ikkje gitt Vassforsyning/enkelthusstand Planen legg ikkje til rette for nye tiltak ved dei registrerte vasskjeldene. Avstanden til vasskjeldene er så stor at det ikkje er venta at dei vert på verka av endringane som planen opnar for Side 24 av 34

25 På bakgrunn av dei opplysningane som ligg føre er areala vurdert som nøytral for negativ påverknad av private drikkevasskjelder. Representative uønska hendingar Med utgangspunkt i fareidentifikasjonen og sårbarheitsvurderinga er følgjande representative og vedtaksrelevante uønska hendingar valt ut for nærmare vurdering: 1) Transport av farleg gods 2) Trafikkfare og herunder; utforkøyring og påkjørsel av mjuk trafikant Side 25 av 34

26 HENDING 1: Farleg gods Drøfting av sannsyn Årsak til hendinga kan vere teknisk feil på køyretøy med spreiing til last, forskyving med sjølvtenning av last eller tilsikta hendingar. Brann/eksplosjon i køyretøy med farleg gods oppstår frå tid til annan i Noreg, men sannsyn er vurdert som låg. Det skjer i gjennomsnitt 1 hending pr kommune pr 10 år i Noreg. Det er registrert 4 ulykker dei siste 10 åra i kommunen. Mengda farleg gods på veg vil truleg auke framover til ny veg utanfor tettstaden er etablert. Vegen vil fram til den er flytta - ha funksjon som viktig nasjonal transportåre mellom Aust og Vestlandet. I høve tal på ulykker vert dette vurdert som lite sannsynleg, dvs. i gjennomsnitt ei hending sjeldnare enn pr år. Drøfting av konsekvens Planområdet femnar om veg, som går gjennom Røldal med bustader og bustadfelt langs vegen. Bustader ligg tett inntil E134. Liv og helse: Ei slik hending kan medføre at førar mistar livet. Når hendinga skjer i område med bustader eller andre areal med publikumsretta aktivitet er det rimeleg å anta at ein eller fleire kan få dødeleg skalde, dvs. stor konsekvens. Ytre miljø: Ytre miljø vert påverka av ei slik hending, men konsekvensane vil truleg vere lokale, dvs. liten konsekvens. Samfunnsverdiar: I kva grad materielle verdiar vert påverka vil avhenge av om køyretøyet kan fortsette forbi dei mest sårbare områda. Legg ein det til grunn, vil materielle verdiar verte ubetydeleg påverka av hending, dvs. svært liten konsekvens. OPPSUMMERING Sannsyn Konsekvens Risiko Verdi Grøn Gul Raud Liv og helse X X x Ytre miljø X X x Samfunn X X x Risikoreduserande tiltak: Personar i bygg med publikumsretta/besøksintensiv bruk bør ha rutinar (HMS) som sikrar evakuering, dersom det vert oppdaga brann eller mogeleg større ulykke på veg Side 26 av 34

27 HENDING 2: Utforkjøring Drøfting av sannsyn Årsak til hendinga kan vere tap av kontroll (rus, søvn), køyretilhøve, teknisk tilstand køyrevegen, fart m.m. Nasjonal statistikk indikerer at kvar 3 ulykke er utforkøyring. Strekninga forbi planområdet er kort. På bakgrunn av ovannemnde er hendinga vurdert som meget sannsynleg, dvs. i gjennomsnitt ei hending pr 1-10 år. Drøfting av konsekvens Faktorar som påverkar konsekvensar - er vegen sine omgjevnader/sideterreng, sikringstiltak, talet på personar i køyretøy, fart og beredskap. Liv og helse: Utforkøyring kan medføre alt frå lettare skade til fleire omkomne. Av trafikktryggleiksplanen til kommunen går det fram at 1 av 6 hendingar har gjeve alvorlege personskader og/eller drept. Innanfor analyseområdet er skilta farte låg. Det er lagt til grunn at dei fleste hendingane resulterer i lettare skadde, dvs. liten konsekvens. Ytre miljø: Ytre miljø kan verte påverka av ei slik hending gjennom lekkasje av t.d. drivstoff, men konsekvensen vil truleg vere lokale, dvs. liten konsekvens. Samfunnsverdiar: Hendinga medfører lita ulempe i form av kortvarig stenging, dvs. liten konsekvens. OPPSUMMERING Sannsyn Konsekvens Risiko Verdi Grøn Gul Raud Liv og helse X X X Ytre miljø X X X Samfunn X X X Risikoreduserande tiltak: For å redusere konsekvensane av hending bør det settast fokus på utforming av sideterreng og etablering av rekkverk spesielt der høgda mellom veg og terreng er stor. Når påkøyringselement ikkje kan fjernast, bør sikring vurderast Side 27 av 34

28 HENDING 3: Påkjørsle av mjuk trafikant Drøfting av sannsyn Årsak til hendinga kan vere tap av kontroll, køyretilhøve, teknisk tilstand køyretøy, sikt, kurvatur, stiging, kryss/avkøyring, blanda trafikk, skuleveg m.m. Nasjonal statistikk indikerer at kvar 10. ulykke er påkjørsle av mjuk trafikant. På bakgrunn av ovannemnde er hendinga vurdert som sannsynleg, dvs. i gjennomsnitt ei hending pr år. Drøfting av konsekvens Faktorar som påverkar konsekvensar er avstand til personer, type køyretøy, fart og beredskap. Liv og helse: Dei fleste hendingane av denne kategorien gjev lettare personskader, dvs. liten konsekvens. Ytre miljø: Dei fleste hendingane vil ikkje påverke ytter miljø, dvs. svært, dvs. svært liten konsekvens. Samfunnsverdiar: Stenging av vegen i kortare periode, dvs. liten konsekvens. OPPSUMMERING Sannsyn Konsekvens Risiko Verdi Grøn Gul Raud Liv og helse X X X Ytre miljø X X X Samfunn X X X Risikoreduserande tiltak: Tydeleg markering av kryssingspunkt mellom vegar og der tilkomst kryssar fortau. Fartsregulering Kontrollar Side 28 av 34

29 Konklusjon og framlegg til risikoreduserande tiltak Analysa har hatt som formål å gje ei brei, overordna, representativ og vedtaksrelevant framstilling av risiko for tap av verdiar knytt til liv og helse, ytre miljø (forureining) og materielle verdiar. ROS-analysen viser for følgjande hendingar: 1. Farleg gods. Plan og influensområde er i sårbarheistvurderinga vurdert som sårbar for slike hendingar. Hendinga er vurdert til å vere lite sannsynleg med stor konsekvens for liv og helse og liten konsekvens for ytre miljø og svært liten konsekvens for samfunn. Oppsummert er dette ei hending i gul sone der tiltak bør vurderast. Anbefalt oppfølging er at personar i bygg med publikumsretta/besøksintensiv bruk bør har rutinar som sikrar evakuering, dersom det vert oppdaga brann eller mogeleg større ulykke på veg/bane. 2. Utforkøyring. Hendinga er vurdert til å vere meget sannsynleg med liten konsekvens for liv og helse, samfunnsverdiar og ytre miljø. Oppsummert er dette ei hending i gul sone der tiltak bør vurderast. Anbefalt oppfølging for å redusere konsekvensane er utforming av sideterreng og sikring/fjerning av påkjørselselement. 3. Påkjørsel av mjuk trafikant. Hendinga er vurdert til å vere særs sannsynleg med liten konsekvens for liv og helse og samfunnsverdiar og svært liten for ytre miljø. Oppsummert er dette ei hending i grøn sone der tiltak bør vurderast. Anbefalt oppfølging er markering av kryssingspunkt, fartsgrense og kontrollar. Det må understrekast at ei endring av utbygginga og etablering av ny/endra type formål som ikkje er i samsvar med planen som har vore utgangspunktet for analysen, vil kunne medføre behov for ny ROSvurdering av området. Krav til tryggleik TEK 10 Fleire område er lokalisert innanfor område med potensiale for skred. Både skulen og fleire mindre bustadområde er lokalisert i område med potensiale for hendingar. I tillegg er område langs og vest for Tuftaelva utsett for flaum når ein tar omsyn til 40 prosent klimapåslag. Skred - tilhøvet er føresett følgt opp slik: Det bør gå klart fram av planen kor risiko er kartlagt, med eigne føresegner som ivareteke krava til tryggleik i TEK10. I noverande utbyggingsområde der den reelle faren ikkje er kartlagt, må det stillast krav om kartlegging før det kan gjevast løyve til nye tiltak som er ivareteke gjennom detaljreguleringsplan eller før planen vert vedteken. Inn til den reelle faren er kartlagt vil berre vanleg vedlikehald og ombygging/rehabilitering for å trygge at funksjonalitet kunne gjennomførast i samsvar med 31-2 i plan og bygningslova. Område 3 i tabell 1.2 må enten tryggast eller takast ut Side 29 av 34

30 Flaum tilhøvet er føresett følgt opp slik: Faresonene med sannsyn 1/200 må leggast inn i planen Langs Tuftaelva må det innarbeidast krav til periodisk reinsking og reinsking etter hendingar Det er gjennom analysen for Tuftaelva avdekt at kapasiteten ved bruene er for liten ved flaumtilhøve med 40 % klimapåslag. Når vatn går over ved E134, vil det renne vestover på elvevifta. For å ta høgde for endra klima, bør det vurderast å etablere flaumvegar gjennom området vest for Tuftaelva. I tillegg bør ein unngå å bygge i naturlege søkk Side 30 av 34

31 Kjelder Styrande dokument Ref. Tittel Dato Utgjevar NS 5814:2008 Krav til risikovurderinger 2008 Standard Norge Forskrift om tekniske krav til byggverk (Byggteknisk forskrift TEK 10). FOR Lov om planlegging og byggesaksbehandling (plan- og bygningsloven) 2010 Kommunal- og regionaldepartementet 2008 Miljøverndepartementet Brann- og eksplosjonsvernloven 2002 Justis- og beredskapsdepartementet Storulykkeforskriften 2005 Justis- og beredskapsdepartementet Forskrift om strålevern og bruk av stråling 2010 Helse- og omsorgsdepartementet Samfunnssikkerhet i arealplanlegging 2011 Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap Samfunnssikkerhet i plan- og bygningsloven NVEs retningslinjer nr : Flaum og skredfare i arealplaner Retningslinjer for Fylkesmannens bruk av innsigelse i plansaker etter plan og bygningsloven StrålevernInfo 14:2012 Radon i arealplanlegging Havnivåstigning. Estimater av framtidig havnivåstigning i norske kystkommuner. Revidert utgave Økt sikkerhet og beredskap i vannforsyningen - Veiledning Retningslinjer for risikoakseptkriterier for skred på veg, NA-rundskriv 2014/ Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap 2011 Norges vassdrags- og energidirektorat 2010 Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap 2012 Statens strålevern 2016 Klimatilpasning Norge 2009 Mattilsynet m.fl 2014 Statens vegvesen Side 31 av 34

32 Grunnlagsdokumentasjon Ref. Tittel, skildring Dato Utgjevar Områdereguleringsplan for Røldal 2016 Norconsult AS Kommuneplanen. arealdelen Odda kommune Veileder for kartlegging og vurdering av skredfare i arealplaner Veileder for vurdering av områdestabilitet ved utbygging på kvikkleire og andre jordarter med sprøbruddegenskaper GIS i samfunnssikkerhet og arealplanlegging Håndtering av havnivåstigning i kommunal planlegging 2011 Norges vassdrags- og energidirektorat 2011 Norges vassdrags- og energidirektorat 2011 Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap, FM Rogaland, FM Hordaland, FM Sogn og Fjordane, Statens kartverk 2015 Klimatilpasning Norge Klimahjelperen 2015 Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap Forvaltningsstrategi om magnetfelt og helse ved høyspentanlegg 2005 Statens strålevern Åpen trusselvurdering 2016 Politiets sikkerhetstjeneste Fokus Etterretningstjenestens vurdering 2015 Etterretningstjenesten Offisielle kartdatabaser og statistikk Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap, Norges vassdragsog energidirektorat, Norges geologiske undersøkelse, Statens vegvesen, Miljødirektoratet, Statens strålevern, Riksantikvaren, Statens kartverk, m.fl Røldal Skredfarekartlegging Bergshagen Bustadfelt Flomsonekartlegging av nedre del av Tuftelva Flåm- og vannlinjebeeregninger i Suldalsvassdraget Sand, Suldalsosen, Nesflaten, Roaldkvam og Røldal 2017 Skred AS 2017 Skred AS 2016 Norconsult Side 32 av 34

33 Informantar Ref. Namn Kristian Jensen Odda kommune Plansjef Side 33 av 34

34 Oppdragsnr.: Dokumentnr.: 002 Versjon: J03 Vedlegg I: Reguleringsplan Side 34 av 34