Tilleggsinnkalling til Bystyret

Transkript

1 FLORA KOMMUNE Tilleggsinnkalling til Bystyret Møtedato: Møtestad: Flora samfunnshus Møtetid: 09:00 Den som har lovleg forfall, eller er ugild i nokon av sakene, må melde frå så snart råd er, tlf , eller til organisasjonogpersonal@flora.kommune.no, slik at varamedlem kan bli innkalla. Varamedlemar møter etter nærare innkalling. Alternative framlegg til vedtak i nokon av sakene kan du sende på e-post til framlegg@flora.kommune.no. Flora kommune Ola Teigen ordførar Ester Frøyen formannskapssekretær

2 Saknr. Tittel Sakliste 069/17 Sogn og Fjordane Energi - Kapitalemisjon 2 av 24

3 FLORA KOMMUNE Saksframlegg Saksnr Utvalg Type Dato 069/17 Bystyret PS Sakshandsamar Arkiv ArkivsakID Terje Heggheim 17/1395 Sogn og Fjordane Energi - Kapitalemisjon Framlegg til vedtak: 1. Flora kommune nyttar teikningsretten heilt eller delvis 2. Ordførar eller den han gir fullmakt skal melde dette i samband med generalforsamlinga 26 juni Formannskapet får fullmakt til å ta vidare avgjerd i saka og eventuelt stadfeste teikninga innan 10 juli Rådmannen får fullmakt til å utføre økonomiske transaksjonar i samsvar finansieringa formannskapet vedtek og slik at dei er registrert som del av emisjonen innan 24 juli Om naudsynt vert det kalla inn til ekstraordinært bystyre. Slikt møte må finne stad seinast 9 juli Dette dokumentet er elektronisk godkjent og har difor ingen signatur. 3 av 24

4 FLORA KOMMUNE Saksopplysingar: Kva saka gjeld: Formannskapet har bedt rådmannen greie ut om Flora kommune skal ta del i ei planlagt kapitalutviding i Sogn og Fjordane Energi AS (SFE). Rådmannen rår bystyret til å nytte sjølve teikningsretten, men at formannskapet får fullmakt til å treffe realitetsvedtak i saka. Denne utgreiinga orienterer bystyret om bakgrunnen for kapitaltilførselen, korleis det kan skje og økonomien kopla til det. Rådmannen har følgd konkurransereglane og engasjert PWC i utgreiinga. Saksutgreiinga byggjer på vedlagte notat frå PWC, tilsvarande utgreiing frå fylkesrådmannen og eiga utgreiing frå Vegen vidare Frist for å melde at vi vil nytte teikningsretten Generalforsamling SFE Frist for å stadfeste teikninga Frist for innbetaling av kapital. Innleiing/samandrag av utgreiinga Flora kommune står fritt til å nytte seg av teikningsrettane i ein periode på tre år. Dersom kommunen skal oppretthalde eigarsitsen i 2017 må ein nytte nokre av teikningsrettane. Dersom kommunen ikkje ynskjer å belaste budsjetta eller har frie midlar, kan kommunen finansiere dette gjennom eit holdingselskap. Holdingselskapet må då ha finansiering frå bank. Teikningsrettane er gitt til Flora kommune og kan nyttast i ein periode på tre år. Det vil vere fleire forhold som har betyding for når ein nyttar teikningsrettane. Når det gjeld emisjonskursen er det gitt ein rabatt på 100 mill. i verdsettinga av eigenkapitalen i SFE dersom ein vel å teikne seg for aksjar i Ved seinare teikning aukar emisjonskursen med estimert verdi av opsjonen som er gitt til aksjonærane. I forhold til eigarsits er det eit spørsmål om ein ynskjer å oppretthalde relativ eigardel. Kor mange rettar Flora kommune må nytte vil då vere avhengig av kor mange teikningsrettar dei andre aksjonærar nyttar. SFE har eit mål om å betale ut eit årleg utbytte på 70% av årsresultatet. Kor mykje utbytte SFE vil kunne utbetale i åra framover vil vere avhengig av korleis selskapet klarar å finansiere kapitalbehovet til framtidige investeringar. 4 av 24

5 FLORA KOMMUNE 1. Selskapet har i prospektet for emisjonen gjort greie for at ein har betydelige investeringsbehov framover og omfanget er også avhengig av om BKK vel å investere i Østerbø kraftverk. BKK skal finansiere 298 mill. av ei total investering på 710 mill., men har inngått ein avtale som gjev dei rett til å trekke seg frå prosjektet fram til kraftverket er kome i drift. 2. I saksframlegg til Fylkeskommunen (1/1/1-28) kjem det fram at eit alternativ til den retta emisjonen i SFE er at selskapet betalar ut redusert utbytte i ei avgrensa tid, tar opp ansvarleg lån frå eigarane. Ein kan eventuelt nytte ein kombinasjon av desse. Selskapet har i prospektet for emisjonen gjort greie for at ein har betydelige investeringsbehov framover og omfanget er også avhengig av om BKK vel å investere i Østerbø kraftverk. BKK skal finansiere 298 mill. av ei total investering på 710 mill., men har inngått ein avtale som gjev dei rett til å trekke seg frå prosjektet fram til kraftverket er kome i drift. I saksframlegg til Fylkeskommunen (1/1/1-28) kjem det fram at eit alternativ til den retta emisjonen i SFE er at selskapet betalar ut redusert utbytte i ei avgrensa tid, tar opp ansvarleg lån frå eigarane. Ein kan eventuelt nytte ein kombinasjon av desse. Dersom Flora kommune ynskjer å oppretthalde eigarsitsen må kommunen nytte seg av delar av teikningsrettane. Dersom ein legg til grunn av Sogn og Fjordane Holding AS teiknar seg for 120 mill., BKK ikkje nyttar teikningsrettane og dei andre kommunane ynskjer å oppretthalde sin eigarsits, må Flora kommune nytte seg av 40% av teikningsrettane. Dette vil vere ei investering på ca. 6,3 mill. Flora kommune ynskjer ikkje å finansiere emisjonen gjennom sine ordinære budsjett. Kommunar har ikkje moglegheit til å lånefinansiere kjøp av aksjar i kommersielle selskap, noko som betyr at kommunen må ha frie midlar tilgjengeleg for å kunne teikne seg for aksjar. Eit alternativ er derfor å finansiere kjøpet av aksjar gjennom eit holdingselskap, som er 100 % eigd Flora kommune. Holdingselskapet vil truleg kunne finansiere emisjonen gjennom lån frå bank med pant i aksjar og betjeningsevne basert på framtidige utbytte frå SFE. Fordelen med dette er at emisjonen ikkje vil belaste kommunen sine budsjett, samtidig som kommunen indirekte vil ha kontroll på aksjeposten. Ulempa med eit holdingselskap er at delar av dei framtidige utbytta frå SFE vil måtte nyttast til å betale renter og avdrag på lån. Dette vil kunne medføre noko redusert utbytte frå SFE til kommunen. Vurdering: Sogn og Fjordane Energi AS (SFE) har vedteke å investere i Østerbø kraftverk saman med BKK AS. På bakgrunn av dette, samanhalde med store investeringar dei siste åra, ønskjer styret i selskapet ein eigenkapitaltilførsel (emisjon) for å oppretthalde selskapet sin soliditet og gode vilkår i lånemarknaden. 5 av 24

6 FLORA KOMMUNE Storleiken på emisjonen kan også få noko å seie for selskapet sin framtidige utbyttepolitikk. Sogn og Fjordane Energi AS (SFE) Flora kommune eig 4,51 % av kraftkonsernet SFE. Dei andre eigarane er Sogn og Fjordane fylkeskommune (48,15%) BKK AS med 38,54 %. Gloppen kommune, Bremanger kommune, Askvoll kommune, Selje kommune, Eid kommune og Naustdal kommune har mindre eigarpostar enn oss. Kvifor treng SFE kapital? Styret i SFE gjorde vedtak om «Finansiering av ny kraftutbygging Østerbø Kraftverk». Østerbø kraftverk i Høyanger kommune er eit samarbeidsprosjekt mellom BKK (42 %) og SFE (58 %). Byggjeprosjektet har ein samla kostnad på 755 millionar kroner. Punkt 5 i SFE- styret sitt nemnde vedtak seier : Styret ber om at eigarane vert kontakta for å sondere moglegheitene for eigenkapitaltilførsel. Parallelt med dette må det arbeidast med andre finansieringsløysingar som kan sikre SFE framleis tilgong til gunstig finansiering i obligasjonsmarknaden. I denne sonderinga har fylkeskommunen svara at dei ønskjer å vere med i ei kapitalutviding. Fylkesutvalet vedtok: 1. Fylkesutvalet er positiv til førespurnaden frå styret i Sogn og Fjordane Energi AS (SFE) om å tilføre kapital til å gjennomføre Østerbø - utbygginga. Fylkesutvalet vil be fylkestinget ta stilling til ramma for kapitaltilførsel når det faktiske kapitalbehovet er kjent. 2. Fylkesutvalet ber fylkesrådmannen førebu ei sak for fylkestinget om kapitaltilførsel og - etter samråd med selskapet - tilrå ei løysing til korleis slik kapitaltilførsel kan skje. I eit eigarmøte i SFE , der alle eigarane var representerte, varsla selskapet at det ville kome ein førespurnad til eigarane om emisjon (tilførsel av ny eigenkapital). Det er i denne samanheng vi må ta stilling til saka. Målet med emisjonen er å tilføre selskapet inntil 350 millionar kroner. Meir om finansieringsbehovet Kvifor er det behov? SFE sin del av utbyggingskostnaden i Østerbø - prosjektet vert om lag 440 MNOK. For at SFE skal ha ein trygg finansieringssituasjon, ber styret no altså om inntil 350 MNOK i ny 6 av 24

7 FLORA KOMMUNE eigenkapital gjennom ein retta emisjon mot alle dei noverande eigarane. SFE vurderer at så store investeringar ikkje berre bør lånefinansierast. Det kan true SFE si gode kredittvurdering, som sikrar lånefinansiering til gunstige vilkår i obligasjonsmarknaden. Ei svekka kredittvurdering vil ikkje berre ha konsekvensar for finansieringskostnaden for Østerbø kraftverk, men for heile SFE si lånegjeld. Østerbø kraftverk Både BKK og SFE har vedteke å delta i Østerbøprosjektet som medeigarar. Dei har noko ulik vurdering av lønsemda i prosjektet, men er samde om at prosjektet er lønsamt så lenge det vert utbygd innanfor el - sertifikatordninga. Fristen for å kome inn under denne ordninga er oppstart før BKK har opsjon på å kunne trekkje seg ut av prosjektet og overlate det til SFE. SFE sin posisjon for vidare vekst SFE har dessutan andre prosjekt som det òg er aktuelt å gjennomføre i nær framtid. Selskapet har: ein positiv posisjon for vidare vekst og verdiskaping i fylket med konsesjon for to småkraftverk (i alt 35 GWh ny produksjon) positiv innstilling til Olje - og energidepartementet på ei opprusting i Åskåra, som gir 62 GWh ny produksjon, samt betring av magasinkapasitet og fleksibilitet majoritetsposisjon i tre vedtekne vindkraftkonsesjonar i fylket med middelproduksjon på i alt omlag 370 GWh. Alle prosjekta vert rekna som lønsame, om dei får elsertifikat, men utfordringa er finansiell løfteevne for forsvarleg gjennomføring innanfor fristen for å oppnå sertifikata. SFE har også mogelegheit for konsesjonar på ytterlegare 170 GWh ny vasskraft. NVE har nyleg gitt positiv innstilling til 143 GWh av desse i Gjengedal kraftverk. Emisjon - hovudprinsipp (sjå også tabell PWC s 6) Aksjonærane står fritt til å dele opp bruken av teikningsrettar over tre år. Ein fråvik fortrinnsretten slik at kvar aksjonær står fritt til å nytte eigne teikningsrettar, men likevel slik at ingen aksjonærar får høve til å ha ein eigarposisjon som overstig 49,99 % etter bruk av teikningsrettane. Kvar teikningsrett består av retten til å teikne to nye A-aksjar og ein ny B-aksje, totalt 3 aksjar. Teikningsrettane kan ikkje splittast. Teikningsrettane er vederlagsfrie og er ikkje omsettelege. Aksjonærar som ikkje nyttar frittståande teikningsrettar i samband med emisjonen i 2017 har høve til å «reparere» sin eigardel i løpet av dei 3 neste åra med bruk av teikningsrettane. Auken i emisjonskurs Skuldast auka verdiskaping i perioden. 7 av 24

8 FLORA KOMMUNE Dersom det betalast utbytte vil emisjonskursen bli justert. Flora kommune kan teikne seg for totalt nye aksjar. Teikningskursen er avhengig av når ein eventuelt vel å bruke retten Tabellen på side 7 (PWC) viser eigarsitsen i dag, tal teikningsrettar og emisjonskurs på ulike tidspunkt. Som aksjonær kan ein nytte teikningsretten i ein periode på tre år, dvs ved kvar generalforsamling. Emisjonskursen aukar for kvart år. 1. For 2017 er det gjeve ein rabatt på 200 mill. 2. For resterande periode skyldast auken verdien av sjølve opsjonen. Emisjonskursen oppgitt skal korrigerast for utbetalt utbytte i perioden, men ikkje for resultat. Dvs. at emisjonskursen kan bli noko lågare. Eigarsituasjonen Dersom ikkje alle aksjonærane nyttar retten sin vil andre aksjonærar kunne auke sin relative eigardel l i SFE Dersom alle teiknar seg for aksjar på GF i 2017 vil samla emisjon utgjere 350 mill. Flora kommune sin del vil vere 15,8 mill. Flora kommune eig i dag 4,51 % av aksjane. Kor mange aksjar ein må teikne for å oppretthalde eigarandelen er avhengig av kva andre aksjonærar gjer. Scenario 1 (PWC s 8) er basert på føresetnad om at Sogn og Fjordane Holding AS teiknar seg for 120 mill. og BKK AS ikkje nyttar nokon av rettane sine. Flora Kommune vil då auke sin eigarandelen til 4,69%. Scenario 2 (PWC s 8) viser kor mykje kommunane må investere dersom dei skal oppretthalde eigarsitsen. Kommunane må nytte 40% av teikningsrettane. Scenario 3 (PWC s 8) viser kva som skjer dersom berre Sogn og Fjordane Holding AS nyttar delar av teikningsrettane sine. Korleis kan Flora kommune delta i ei kapitalutviding? Rådmannen legg til grunn at bystyret ønskjer at kommunen sin eigarpost ikkje vert mindre ved at andre eigarar skyt inn meir kapital i selskapet. Vi ønskjer ikkje at Flora kommune sin eigarskap vert utvatna. Rådmannen vurderer drøftingane i formannskapet slik at dersom vi skal vere med på ein emisjon må det skje på ein måte som i minst mogeleg grad utfordrar den ordinære driftsøkonomien. Ovannemnde leier til spørsmålet om korleis vi organiserer ei finansiering som tek vare på det omsynet. I den vedlagte rapporten frå PWC finn vi meir om etablering av eit holdingselskap. Etablering av eit holdingselskap (PWC s 9) Flora kommune har fått tildelt teikningsrettane og må i første omgang nytte desse ved 8 av 24

9 FLORA KOMMUNE emisjon i Flora kommune må bruke "fri eigenkapital" ved bruk av teikningsrettane. 1. Det er truleg muleg å overføre teikningsrettane til eit holdingsselskap som er 100% eigd av Flora kommune Holdingselskapet kan etablerast ved å nytte delar av aksjane i SFE som kapitalinnskot. Det kan samtidig etablerast ei gjeld hos holdingselskapet til Flora kommune (verdien av nye SFE aksjar) Gjelda til Flora kommune kan innfriast straks holdingselskapet er registrert og fått tilstrekkeleg finansiering hos bank Kommunen vil ikkje ha høve til å stille garanti for det lånet som selskapet tar opp med bank Flora kommune sin bruk av eigenkapital til finansiering av aksjekjøpet blir såleis i realiteten ei kortsiktig mellomfinansiering Lånefinansieringa av kjøpet blir liggande i holdingselskapet, som må bruke framtidige utbytter frå SFE til å betene det eksterne lånet Dersom ein ikkje nyttar alle teikningsrettane i 2017 må ein sikre at desse blir overført til holdingselskapet saman med aksjane, slik at holdingselskapet vil kunne nytte seg av resterande rettar seinare. Finansiering av eit holdingselskap/kjøp av aksjar (PWC s 7) Kommunelova 50 regulerer kva som er lovlege formål for ein kommune sine låneopptak Ser ein vekk frå låneopptak til re-finansiering eller innfriing av garantiansvar, er lovlege låneformål avgrensa til finansiering av kommunen sine investeringar i "bygninger, anlegg og varige driftsmidler til eget bruk" Lån til kjøp av aksjar er ikkje eit lovleg låneformål, då det ikkje vert rekna som eit varig driftsmiddel Det inneber at dersom Flora kommune skal nytte teikningsretten må aksjane betalast ved bruk av kapital som kommunen har tilgjengeleg t d i eit disposisjonsfond I etterkant av kjøpet kan kommunen opprette eit heileigd selskap (holdingselskap) der kommunen overfører alle dei gamle og nye aksjane sine i SFE som tinginnskot i selskapet. I samband med ei slik overføring kan verdien på aksjane delvis nyttast som eit kapitalinnskot og delvis som ein fordring mellom holdingselskapet og Flora kommune tilsvarande kjøpesummen for den nye aksjeposten. Fordringa kan forfalle til betaling straks Holdingselskapet kan ta opp eit lån for å betale Flora kommune kjøpesummen for den nye aksjeposten. Holdingselskapet vil måtte tilbakebetale lånet gjennom utbytte frå SFE då dette vil vere selskapet si einaste inntektskjelde (sjå oppsett over utbyttebehov for å handtere eit slikt lån). Holdingselskap (PWC s 10) Teikningsrettane er gitt til dagens aksjonærar og kan ikkje seljast. Det betyr at Flora kommune i første omgang må nytte teikningsrettane sjølv. Deretter kan ein stifte eit holdingselskap som er 100% eigd av kommunen. Ved eit tingsinnskot kan kommunen fritt fordele verdien av aksjane mellom innskoten eigenkapital og som lån frå Flora kommune til holdingselskapet. Tabellen i midten til høgre (PWC s 11) er brukt til å illustrere kor mykje 9 av 24

10 FLORA KOMMUNE holdingselskapet maksimalt kan låne med følgjande føresetnader: 1. Annuitetslån med løpetid på 30 år og ei rente på 5%. Utbytte frå SFE er satt til 3,4 mill pr år, som er eit gjennomsnitt av utbytteutdelingane dei siste åra. 2. Utbyttepolitikken til SFE er 70% av årsresultat, men denne kan endrast dersom det er behov for kapital i selskapet. Med desse føresetnadane kan holdingselskapet låne ca 50 mill, som kan utbetalast til kommunen. All framtidig utbytte frå SFE vil då bli nytta til å betale rente og avdrag til bank. Flora kommune kan eventuelt overføre deler av aksjane til eit holdingselskap som eit kapitalinnskot og deler mot betaling, t dømes 15,8 mill., som tilsvarar emisjonen. Holdingselskapet må då lånefinansiere dette beløpet frå bank og med same føresetnader som tidligare vil ca. 1 mill av utbyttet frå SFE bli nytta til å betale renter og avdrag. Dersom Holdingselskapet får årleg 3,4 mill. i utbytte vil selskapet måtte nytte ca 1,0 mill. til avdrag og renter, mens resterande beløp på ca. 2,4 mill. kan gis vidare i årleg utbytter til kommunen. Skatt på utbytte Holdingselskapet må inntekstføre 3% av utbytte frå SFE. Basert på erfaring vil årlege kostnadene med eit reint holdingselskap fort utgjere tusen, som det er skattemessig frådrag for. 3% inntektsføring av 3,4 mill utgjer ca 0,1 mill. Nettoinntekta vil såleis vere tilnærma null, og det blir såleis neppe nokon skatt å betale for holdingselskapet. Utbytte frå holdingselskapet til kommunen er ikkje gjenstand for skattlegging hos kommunen. Skatterettslege forhold Ein kommune er ikkje skattepliktig for mottatt utbytte (generelt fritak) og heller ikkje skattepliktig for gevinst ved realisasjon av aksjar (generelt/fritaksmetoden for kraftaksjar). Eit AS er underlagt fritaksmetoden og såleis ikkje skattepliktig for gevinstar og utbytte knytt til investeringar i andre selskap. Eit AS som eig mindre enn 90 % i eit anna selskap (til dømes SFE) må likevel inntektsføre 3% av mottatt utbytte som ordinær inntekt. Med ein skattesats på 24 % (2017) vil såleis den effektive skattesatsen i desse tilfella vere 0,72 % av mottatt utbytte Selskapsrettslige forhold Ved overføring av kommunen sine aksjar til eit AS vil det vere krav om at det blir utarbeid ei særskilt erklæring for transaksjonen, jf aksjelovens 3-8. Blant anna skal erklæringa bekrefte at det er eit rimelig samsvar mellom det vederlaget selskapet skal yte (pengar) og verdien av det selskapet motar (aksjar i SFE). Ei slik erklæring bør vere kurant i og med at det ligg føre verdivurderingar på SFE og som blir nytta i samband med emisjonen. I mars 2017 overførte Sogn og Fjordane Fylkeskommune sine aksjar til eit selskap eigd 100% av fylket. Det er gjort ei vurdering av fylkeskommunen (sak 16/ ) om at 10 av 24

11 FLORA KOMMUNE unntaksregelen i aksjelova ved overføring av aksjar til dotterselskap regulerar tilhøvet, dvs det er ingen forkjøpsrett ved ei slik overføring, jf aksjelova 4-21, 2 ledd. Legg ein dette til grunn vil også Flora kommune kunne overføre sine aksjar til eit holdingselskap utan at dei andre aksjonærane kan gjere gjeldande forkjøpsrett. Styret i SFE må godkjenne overføringa av aksjar til eit holdingselskap, men kan ikkje nekte slik overføring utan at det ligg føre sakleg grunn for det. Rådmannen si oppsummering Utgreiinga ovanfor syner at det er mogeleg for Flora kommune å teikne seg i kapitalutvidinga i SFE. Vi kan i hovudsak gjere det på to måtar. 1. Bruke fondsavsettingar til føremålet og behalde aksjane i kommunen 2. Som 1 men for seinare å overføre delar av/eller heile aksjeporteføljen til eit 100% kommunalt eigd aksjeselskap. Selskapet nytter aksjane som sikring for lån i bank. Når selskapet har mottatt lånekapitalen vert den rette summen overført til kommunen igjen. PWC si utgreiing dreier seg mest om alternativ 2 og legg til grunn signala frå formannskapet om at kommunen ønskjer ein modell som i minst mogeleg grad påverkar drifta i kommunen. Alternativ 1 føreset at vi har avsettingar som ikkje gjer det naudsynt å etablere holdingselskap. Uavhengig av kva tilnærming vi vel - vil driftsreservane vi no har spart opp bli satt i spel. Det er marginal risiko med å overføre aksjane til eit holdingselskap, men i det same aksepterer vi om lag 1 million mindre i årlege utbytte. Det er minimum den summen selskapet må ha for å handtere kapitalkostnadane. Dersom ei deltaking i kapitaltilførselen er motivert ut frå å halde ein strategisk posisjon selskapet og såleis sikre ei tenleg utvikling i vårt område, må vi vurdere kostnaden også i lys av det. Om vi fokuserer på deltaking gjennom å disponere fonda våre utan holdingselskap, vil truleg mesteparten av fondsavsettinga gå til føremålet. Med bakgrunn i siste økonomirapport og ut frå det faktum at vi alt no ser store utfordringar med drifta i dei næraste åra, meiner rådmannen vi skal vere varsame og tenke nøye gjennom ei slik disponering. Dersom det er slik at teikningsretten ikkje kan overførast direkte til holdingselskapet utan kommunal mellomfinansiering må vi overføre bufferfondet til investeringsrekneskapen ved kjøp av aksjar. Når desse vert tilbakebetalt til kommunen vil dei gå inn som frie investeringsmidlar, og ikkje driftsmidlar. Med andre ord; vi får kapitalen tilbake til kommunen, men kan ikkje nytte den i drifta. Vi får med det ikkje tilbakeført midlane til bufferfondet. Ei mogleg løysing her er at samtlege SFEaksjar vert seld til holdingselskapet, og at det utløyser "oppspart avkastning" som kan førast i driftsrekneskapen og derav settast av til bufferfondet. Skilje investering og drift er vesentleg for kva kommunen bør gjere/ikkje gjere i denne saka. Det er og eit element at vi kan nytte årets (2016) utbytte som delfinansiering av kapitalen vi går inn med i 2017, og seinare års utbytte for eventuell delfinansiering av påfølgjande teikningar. Ei slik finansiering kan bli vanskeleg fordi vi då må saldere drifta med tilsvarande summar. Årets utbytte er del av driftsbudsjettet 2017 og komande utbytter del av økonomiplanen sine finansinntekter som igjen betaler drifta i kommunen. Rådmannen viser til framdriftsplanen framme i saka og meiner vi har høve til å sjekke desse forholda 11 av 24

12 FLORA KOMMUNE ut og vil be PWC stille i formannskapet for å orientere og utfylle rapporten på desse områda. Økonomiske konsekvensar: Miljømessige konsekvensar: Aktuelle lover, forskrifter, avtalar mm: 32T PWC SFE sluttrapport (2) 12 av 24

13 Flora Kommune Emisjon i SFE Personlig og konfidensielt 12 juni av 24

14 Contents Contents 1 Ansvar og føresetnader 4 2 Oppsummering 5 3 Emisjon 6 4 Eigarsits 8 5 Finansiering 9 6 Holdingselskap 10 Flora Kommune PwC 14 av juni

15 Contents Flora Kommune Att.: Terje Heggheim Flora kommune har som aksjonær i Sogn og Fjordane Energi AS (SFE) fått teikningsrettar til nye aksjar i samband med emisjonen som selskapet gjennomfører. Rådmannen skal legge fram saka til polistisk handsaming 15. juni Gunnar Bøyum Partner Tlf: Gunnar.boyum@pwc.com Øystein Helleseth Direktør Tlf: oystein.helleseth@pwc.com PwC er engasjert av rådmannen i kommunen til å sjå nærare på ulike konsekvensar for deltaking i emisjonen og finansiering med fokus på etablering av eit holdingselskap, samt skatte- og selskapsrettslige forhold som er relevante. Denne rapporten er utarbeida for Flora kommune v/ rådmannen, som kan nytte rapporten i den politiske handsaminga av saka slik han ynskjer. Vi takkar for oppdraget og håpar rapporten klargjer relevante forhold for den politiske handsaminga. Med vennleg helsing Gunnar Bøyum Partner / advokat PricewaterhouseCoopers PricewaterhouseCoopers AS Florø Flora Kommune PwC 15 av juni

16 1 Ansvar og føresetnader Contents Ansvar og føresetnader Denne rapporten er utarbeidet for Flora Kommune ( Oppdragsgiver ) i samband med at kommunen vurderer å nytte tildelte teikningsrettar i samband med ein retta emisjon i SFE. Oppdraget er utført basert på de vilkår som er skildra under og i samsvar med engasjementsbrev av 9. juni Rapporten er utarbeida for nemnde føremål, og er irrelevant i andre samanhengar. Alle handlingar som blir gjennomført på grunnlag av vår rapport blir gjort på eige ansvar. Vi vurderer våre kjelder og vårt informasjonsgrunnlag som pålitelig, men PwC kan ikkje garantere at mottatt informasjon er korrekt, presist og/eller fullstendig. Framlagt informasjon må såleis ikkje oppfattast å vere verifisert av PwC. Alle opplysningar angåande emisjonen i SFE har vi mottatt frå rådmannen i Flora kommune, som opplyser at han har samtykke frå SFE til å gje desse vidare i samanheng med dette oppdraget. Flora Kommune PwC 16 av juni

17 2 Oppsummering Contents Oppsummering Flora kommune står fritt til å nytte seg av teikningsrettane i ein periode på tre år. Dersom kommunen skal oppretthalde eigarsitsen i 2017 må ein nytte nokre av teikningsrettane. Dersom kommunen ikkje ynskjer å belaste budsjetta eller har frie midlar, kan kommunen finansiere dette gjennom eit holdingselskap. Holdingselskapet må då ha finansiering frå bank. Teikningsrettane er gitt til Flora kommune og kan nyttast i ein periode på tre år. Det vil vere fleire forhold som har betyding for når ein nyttar teikningsrettane. Når det gjeld emisjonskursen er det gitt ein rabatt på 100 mill. i verdsettinga av eigenkapitalen i SFE dersom ein vel å teikne seg for aksjar i Ved seinare teikning aukar emisjonskursen med estimert verdi av opsjonen som er gitt til aksjonærane. I forhold til eigarsits er det eit spørsmål om ein ynskjer å oppretthalde relativ eigardel. Kor mange rettar Flora kommune må nytte vil då vere avhengig av kor mange teikningsrettar dei andre aksjonærar nyttar. SFE har eit mål om å betale ut eit årleg utbytte på 70% av årsresultatet. Kor mykje utbytte SFE vil kunne utbetale i åra framover vil vere avhengig av korleis selskapet klarar å finansiere kapitalbehovet til framtidige investeringar. Selskapet har i prospektet for emisjonen gjort greie for at ein har betydelige investeringsbehov framover og omfanget er også avhengig av om BKK vel å investere i Østerbø kraftverk. BKK skal finansiere 298 mill. av ei total investering på 710 mill., men har inngått ein avtale som gjev dei rett til å trekke seg frå prosjektet fram til kraftverket er kome i drift. I saksframlegg til Fylkeskommunen (1/1/1-28) kjem det fram at eit alternativ til den retta emisjonen i SFE er at selskapet betalar ut redusert utbytte i ei avgrensa tid, tar opp ansvarleg lån frå eigarane. Ein kan eventuelt nytte ein kombinasjon av desse. Dersom Flora kommune ynskjer å oppretthalde eigarsitsen må kommunen nytte seg av delar av teikningsrettane. Dersom ein legg til grunn av Sogn og Fjordane Holding AS teiknar seg for 120 mill., BKK ikkje nyttar teikningsrettane og dei andre kommunane ynskjer å oppretthalde sin eigarsits, må Flora kommune nytte seg av 40% av teikningsrettane. Dette vil vere ei investering på ca. 6,3 mill. Flora kommune ynskjer ikkje å finansiere emisjonen gjennom sine ordinære budsjett. Kommunar har ikkje moglegheit til å lånefinansiere kjøp av aksjar i kommersielle selskap, noko som betyr at kommunen må ha frie midlar tilgjengeleg for å kunne teikne seg for aksjar. Eit alternativ er derfor å finansiere kjøpet av aksjar gjennom eit holdingselskap, som er 100 % eigd Flora kommune. Holdingselskapet vil truleg kunne finansiere emisjonen gjennom lån frå bank med pant i aksjar og betjeningsevne basert på framtidige utbytte frå SFE. Fordelen med dette er at emisjonen ikkje vil belaste kommunen sine budsjett, samtidig som kommunen indirekte vil ha kontroll på aksjeposten. Ulempa med eit holdingselskap er at delar av dei framtidige utbytta frå SFE vil måtte nyttast til å betale renter og avdrag på lån. Dette vil kunne medfører noko redusert utbytte frå SFE til kommunen. Flora Kommune PwC 17 av juni

18 3 Emisjon Contents Emisjon SFE har gjennomført ei intern verdsetting som prisar eigenkapitalen til 5,456 mill. På grunn av usikkerheit knytt til framtidige kontantstraumar har SFE redusert verdien med 806 mill. (ca. 15%). Vidare har ein som insentiv for at aksjonærane skal nytte teikningsrettane i 2017 redusert verdien med 100 millionar til 4,550 mill. Hovudprisnipp Aksjonærane står fritt til å dele opp bruken av teikningsrettar over tre år. Ein fråvik fortrinnsretten slik at kvar aksjonær står fritt til å nytte eigne teikningsrettar, men likevel slik at ingen aksjonærar får høve til å ha ein eigarposisjon som overstig 49,99 % etter bruk av teikningsrettane. Kvar teikningsrett består av retten til å teikne to nye A-aksjar og ein ny B-aksje, totalt 3 aksjar. Teikningsrettane kan ikkje splittast. Teikningsrettane er vederlagsfrie og er ikkje omsettelege. Aksjonærar som ikkje nyttar frittståande teikningsrettar i samband med emisjonen i 2017 har høve til å «reparere» sin eigardel i løpet av dei 3 neste åra med bruk av teikningsrettane. Auken i emisjonskurs Skuldast auka verdiskaping i perioden. Dersom det betalast utbytte vil emisjonskursen bli justert. Emisjon Sogn og Fjordane Energi AS Teikningsrettar A aksjar B aksjar Totalt Andel Tal nye teikningsrettar % Flora kommune ,51 % Tal aksjar per rett 2 1 Tal aksjar i emisjonen % Flora Kommune ,51 % Emisjonskurs Kurs 615,19 663,60 706,69 750,50 Endring i % 7,87 % 6,49 % 6,20 % Verdi eigenkapital Intern verdivurdering (SFE) 100 % Flora kommune Intern verdivurdering utført av SFE Etter fråtrekk på grunn av usikkerheit 15 % Etter fråtrekk - insentiv for å teikne seg med ein (100) Flora Kommune PwC 18 av juni

19 3 Emisjon Contents Emisjon Flora kommune kan teikne seg for totalt nye aksjar. Teikningskursen er avhengig av når ein eventuelt vel å bruke retten. Tabellen under viser eigarsitsen i dag, tal teikningsrettar og emisjonskurs på ulike tidspunkt. Som aksjonær kan ein nytte teikningsretten i ein periode på tre år, dvs ved kvar generalforsamling. Emisjonskursen aukar for kvart år. For 2017 er det gjeve ein rabatt på 200 mill. For resterande periode skyldast auken verdien av sjølve opsjonen. Emisjonskursen oppgitt skal korrigerast for utbetalt utbytte i perioden, men ikkje for resultat. Dvs. at emisjonskursen kan bli noko lågare. Eigarfordeling før eigenkapitalemisjonen Kurs (kroner) Aksjonær Sum Aksjar Eigardel Teiknings rettar A aksjar B aksjar Tal Aksjar 615,19 663,60 706,69 750,50 Sogn og Fjordane Holding AS ,15 % BKK AS ,54 % Flora kommune ,51 % Gloppen kommune ,36 % Bremanger kommune ,40 % Askvoll kommune ,44 % Selje kommune ,39 % Eid kommune ,14 % Naustdal kommune ,07 % Totalt % Kjelde: Prospekt eigenkapitalemisjon SFE ( ) Flora Kommune PwC 19 av juni

20 4 Eigarsits Contents Eigarsits Oversikt over eigarsitsen i dag og moglege konsekvensar ved den planlagde emisjonen. Dersom ikkje alle aksjonærane nyttar retten sin vil andre aksjonærar kunne auke sin relative eigardel l i SFE. Dersom alle teiknar seg for aksjar på GF i 2017 vil samla emisjon utgjere 350 mill. Flora kommune sin del vil vere 15,8 mill. Flora kommune eig i dag 4,51 % av aksjane. Kor mange aksjar ein må teikne for å oppretthalde eigarandelen er avhengig av kva andre aksjonærar gjer. Scenario 1 er basert på føresetnad om at Sogn og Fjordane Holding AS teiknar seg for 120 mill. og BKK AS ikkje nyttar nokon av rettane sine. Flora Kommune vil då auke sin eigarandelen til 4,69%. Scenario 2 viser kor mykje kommunane må investere dersom dei skal oppretthalde eigarsitsen. Kommunane må nytte 40% av teikningsrettane. Scenario 3 viser kva som skjer dersom berre Sogn og Fjordane Holding AS nyttar delar av teikningsrettane sine. Scenario 2: Alle kommunar vel å oppretthalde eigarsitsen sin Aksjonær Eigardel før emisjon Nye aksjar i 2017 Beløp Aksjar etter emisjon Eigardel etter emisjon Sogn og Fjordane Holding AS 48,15 % ,28 % BKK AS 38,54 % ,40 % Flora kommune 4,51 % ,51 % Gloppen kommune 3,36 % ,36 % Bremanger kommune 2,40 % ,40 % Askvoll kommune 1,44 % ,44 % Selje kommune 1,39 % ,39 % Eid kommune 0,14 % ,14 % Naustdal kommune 0,07 % ,07 % Totalt 100 % % Scenario 1: Alle kommunar nyttar teikningsrettane sine Aksjonær Eigardel før emisjon Nye aksjar i 2017 Beløp Aksjar etter emisjon Eigardel etter emisjon Sogn og Fjordane Holding AS 48,15 % ,99 % BKK AS 38,54 % ,18 % Flora kommune 4,51 % ,69 % Gloppen kommune 3,36 % ,49 % Bremanger kommune 2,40 % ,49 % Askvoll kommune 1,44 % ,49 % Selje kommune 1,39 % ,44 % Eid kommune 0,14 % ,15 % Naustdal kommune 0,07 % ,08 % Totalt 100 % % Scenario 3: Alle kommunar vel å ikkje nytte teikningsrettane sine Aksjonær Eigardel før emisjon Nye aksjar i 2017 Beløp Aksjar etter emisjon Eigardel etter emisjon Sogn og Fjordane Holding AS 48,15 % ,28 % BKK AS 38,54 % ,40 % Flora kommune 4,51 % ,38 % Gloppen kommune 3,36 % ,26 % Bremanger kommune 2,40 % ,33 % Askvoll kommune 1,44 % ,39 % Selje kommune 1,39 % ,35 % Eid kommune 0,14 % ,14 % Naustdal kommune 0,07 % ,07 % Totalt 100 % % Flora Kommune PwC 20 av juni

21 5 Finansiering Finansiering Kommunen kan ikkje lånefinansiere investeringar i aksjar og finansieringa av emisjonen må skje ved kapital som kommunen har som frie midlar. Dersom ein ikkje har eller ynskjer å nytte frie midlar kan ein lånefinansiere emisjonen gjennom eit holdingselskap. Contents Kommunelova 50 regulerer kva som er lovlege formål for ein kommune sine låneopptak. Om ein ser bort frå låneopptak til re-finansiering eller innfriing av garantiansvar, er lovlege låneformål avgrensa til finansiering av kommunen sine investeringar i «bygninger, anlegg og varige driftsmidler til eget bruk». Lån til kjøp av aksjar er ikkje eit lovleg låneformål, då dette ikkje vert rekna som eit «varig driftsmiddel». Dette inneber at dersom Flora kommune skal nytte teikningsretten må aksjane betalast ved bruk av kapital som kommunen har tilgjengeleg t.d. i eit disposisjonsfond. I etterkant av kjøpet kan kommunen opprette eit heileigd selskap (holdingselskap) der kommunen overfører alle dei «gamle» og «nye» aksjane sine i SFE som tingsinnskot i selskapet. I samband med ei slik overføring kan verdien på aksjane delvis nyttast som eit kapitalinnskot og delvis som ein fordring mellom holdingselskapet og Flora kommune («kjøpesummen») tilsvarande kjøpesummen for den «nye» aksjeposten. Fordringa kan forfalle til betaling straks. Holdingselskapet kan ta opp eit lån for å betale Flora kommune kjøpesummen for den nye aksjeposten. Holdingselskapet vil måtte tilbakebetale lånet gjennom utbytte frå SFE då dette vil vere selskapet si einaste inntektskjelde (sjå oppsett over utbyttebehov for å handtere eit slikt lån). Etablering av holdingselskap Flora kommune har fått tildelt teikningsrettane og må i første omgang nytte desse ved emisjon i Flora kommune må bruke «fri eigenkapital» ved bruk av teikningsrettane. Det er truleg muleg å overføre teikningsrettane til eit holdingselskap som er 100 % eigd av Flora kommune. Holdingselskapet kan etablerast ved å nytte deler av aksjane i SFE som kapitalinnskot. Det kan samtidig etablerast ei gjeld hos holdingselskapet til til Flora kommune (verdien av nye SFE aksjar). Gjelda til Flora kommune kan innfriast straks holdingselskapet er registrert og fått tilstrekkeleg finansiering hos bank. Kommunen vil ikkje ha anledning til å stille garanti for det lånet som selskapet tar opp med ein bank. Flora kommune sin bruk av eigenkapital til finansiering av aksjekjøpet blir såleis i realiteten ei kortsiktig mellomfinansiering. Lånefinansieringa av kjøpet blir liggande i holdingselskapet, som må bruke framtidige utbytter frå SFE til å betene det eksterne lånet. Dersom ein ikkje nyttar alle teikningsrettane i 2017 må ein sikre at desse blir overført til holdingselskapet saman med aksjane, slik at holdingselskapet vil kunne nytte seg av resterande rettar seinare. Flora Kommune PwC 21 av juni

22 6 Holdingselskap Contents Holdingselskap Flora kommune må nytte teikningsrettane sjølv. Deretter kan ein samle alle aksjane i SFE i eit nytt holdingselskap ved hjelp av tingsinnskot. Kommunen kan fordele verdiane av innskotet på aksjekapital og lån frå kommunen, som skal tilbakebetalast. Teikningsrettane er gitt til dagens aksjonærar og kan ikkje seljast. Det betyr at Flora kommune i første omgang må nytte teikningsrettane sjølv. Deretter kan ein stifte eit holdingselskap som er 100% eigd av kommunen. Ved eit tingsinnskot kan kommunen fritt fordele verdien av aksjane mellom innskoten eigenkapital og som lån frå Flora kommune til holdingselskapet. Tabellen i midten til høgre er brukt til å illustrere kor mykje holdingselskapet maksimalt kan låne med følgjande føresetnader: - Annuitetslån med løpetid på 30 år og ei rente på 5%. Utbytte frå SFE er satt til 3,4 mill pr år, som er eit gjennomsnitt av utbytteutdelingane dei siste åra. - Utbyttepolitikken til SFE er 70% av årsresultat, men denne kan endrast dersom det er behov for kapital i selskapet. Med desse føresetnadane kan holdingselskapet låne ca 50 mill, som kan utbetalast til kommunen. All framtidig utbytte frå SFE vil då bli nytta til å betale rente og avdrag til bank. Utbytte (kr mill.) Utbytte 57,7 100,6 77,4 60,2 77,1 Per aksje 7,80 13,60 10,47 8,14 10,43 Snitt i perioden 10,09 Flora kommune 2,6 4,5 3,5 2,7 3,5 Snitt 3,4 Annuitet - kr tusen År Lån Rente Avdrag (30 år) Betaling Totalt Flora Kommune PwC 22 av juni

23 6 Holdingselskap Contents Holdingselskap Flora kommune kan nytte eksisterande aksjar som tingsinnskot, mens dei nye aksjane kjøpt gjennom emisjon kan vere eit lån som skal tilbakebetalst så raskt som mogleg. Det vil seie når holdingselskapet har fått lån frå ein bank. Flora kommune kan eventuelt overføre deler av aksjane til eit holdingselskap som eit kapitalinnskot og deler mot betaling, t dømes 15,8 mill., som tilsvarar emisjonen. Holdingselskapet må då lånefinansiere dette beløpet frå bank og med same føresetnader som tidligare vil ca. 1 mill av utbyttet frå SFE bli nytta til å betale renter og avdrag. Dersom Holdingselskapet får årleg 3,4 mill. i utbytte vil selskapet måtte nytte ca 1,0 mill. til avdrag og renter, mens resterande beløp på ca. 2,4 mill. kan gis vidare i årleg utbytter til kommunen. Skatt på utbytte Holdingselskapet må inntekstføre 3% av utbytte frå SFE. - Basert på erfaring vil årlege kostnadene med eit reint holdingselskap fort utgjere tusen, som det er skattemessig frådrag for. 3% inntektsføring av 3,4 mill utgjer ca 0,1 mill. Nettoinntekta vil såleis vere tilnærma null, og det blir såleis neppe nokon skatt å betale for holdingselskapet. Utbytte frå holdingselskapet til kommunen er ikkje gjenstand for skattlegging hos kommunen. Utbytte (kr mill.) Utbytte 57,7 100,6 77,4 60,2 77,1 Per aksje 7,80 13,60 10,47 8,14 10,43 Snitt i perioden 10,09 Flora kommune 2,6 4,5 3,5 2,7 3,5 Snitt 3,4 Annuitet - kr tusen År Lån Rente Avdrag (30 år) Betaling Totalt Årleg skatt på utbytte - nominelt Holding AS - utbytte frå SFE Holding AS - inntektsføring av 3% 3 % 102 Skatt 24,0 % 24 Flora Kommune PwC 23 av juni

24 6 Holdingselskap Contents Holdingselskap Etablering av eit holdingselskap ved sal av aksjar vil ikkje medføre skatt for kommunen som følgje av fritaksmetoden. Framtidige utbytte frå Holdingselskapet til Flora kommune vil vere skattepliktige, men fritaksmetoden avgrensar skattepliktig inntekt til 3% av utbyttet. Skatterettslege forhold Ein kommune er ikkje skattepliktig for mottatt utbytte (generelt fritak) og heller ikkje skattepliktig for gevinst ved realisasjon av aksjar (generelt/fritaksmetoden for kraftaksjar). Eit AS er underlagt fritaksmetoden og såleis ikkje skattepliktig for gevinstar og utbytte knytt til investeringar i andre selskap. Eit AS som eig mindre enn 90 % i eit anna selskap (til dømes SFE) må likevel inntektsføre 3% av mottatt utbytte som ordinær inntekt. Med ein skattesats på 24 % (2017) vil såleis den effektive skattesatsen i desse tilfella vere 0,72 % av mottatt utbytte. Selskapsrettslige forhold Ved overføring av kommunen sine aksjar til eit AS vil det vere krav om at det blir utarbeid ei særskilt erklæring for transaksjonen, jf aksjelovens 3-8. Blant anna skal erklæringa bekrefte at det er eit rimelig samsvar mellom det vederlaget selskapet skal yte (pengar) og verdien av det selskapet motar (aksjar i SFE). Ei slik erklæring bør vere kurant i og med at det ligg føre verdivurderingar på SFE og som blir nytta i samband med emisjonen. Etter vedtektene har dei andre aksjonærane forkjøpsrett ved overdraging av aksjar i SFE. Dersom ein legg ei bokstavfortolking til grunn vil ei overføring av aksjane til eit holdingselskap kunne utløyse forkjøpsrett for dei andre aksjonærane i selskapet. I mars 2017 overførte Sogn og Fjordane Fylkeskommune sine aksjar til eit selskap eigd 100% av fylket. Det er gjort ei vurdering av fylkeskommunen (sak 16/ ) om at unntaksregelen i aksjelova ved overføring av aksjar til dotterselskap regulerar tilhøvet, dvs det er ingen forkjøpsrett ved ei slik overføring, jf aksjelova 4-21, 2 ledd. Legg ein dette til grunn vil også Flora kommune kunne overføre sine aksjar til eit holdingselskap utan at dei andre aksjonærane kan gjere gjeldande forkjøpsrett. Styret i SFE må godkjenne overføringa av aksjar til eit holdingselskap, men kan ikkje nekte slik overføring utan at det ligg føre sakleg grunn for det. Flora Kommune PwC 24 av juni