Sak 031/ 16 Kommunereform kva vil Samnanger kommune. Samnanger vil halda fram som eigen kommune

Transkript

1 Sak 031/ 16 Kommunereform kva vil Samnanger kommune Samnanger vil halda fram som eigen kommune Svar på spørsmål frå fylkesmannen Kommunestyret i Samnanger gjorde følgjande vedtak i sak 28/16 i møte : Det vert halde folkerøysting om kommunereforma, 16. juni med følgjande alternativ: Set kryss: Eg ynskjer at Samnanger kommune skal vera eigen kommune Set kryss: Eg ynskjer at Samnanger skal slå seg saman med andre kommunar. Det er 1935 røysteføre i Samnanger. Resultatet frå den rådgjevande folkerøystinga er som følgjer: 55 % av dei røysteføre deltok. Av desse svara 63,2 % (666 personar) at dei ønskjer at Samnanger kommune skal vera eigen kommune, og 36,8 % (388 personar) at dei ønskjer at Samnanger skal så seg saman med andre kommunar. Kompetanse og kapasitet for å tilretteleggje for gode og likeverdige tenester for innbyggjarane sine i framtida herunder spesialiserte tenester. Samnanger kommune har på mange område gode faglege og administrative kompetansemiljø. På ein del område består fagmiljøet berre av éin person, og gjerne må denne personen arbeida på fleire fagområde. Ein utviklar såleis breiddekompetanse og er meir fleksibel i utføring av oppgåvene. På nokre område finn ein det meir økonomisk å kjøpa kompetanse i marknaden i staden for å tilsetja. I større kommunar har ein meir spisskompetanse, men kan likevel vera sårbar i periodar med fråvær, då breiddekompetansen og fleksibiliteten ein har i mindre kommunar, gjerne manglar. Område som kan vera sårbare i Samnanger, er teknisk forvaltning, løn og økonomi. Men pga. den korte avstanden til Bergen, er det generelt ikkje vanskeleg å rekruttera fagkompetanse. I mindre kommunar, som Samnanger, kan det vera ei utfordring for likebehandlinga, at det er liten distanse mellom sakshandsamar og innbyggjarar. Dette kan verta forsterka ved at det

2 ofte berre er éin sakshandsamar på ulike område. På den andre sida unngår Samnanger stordriftsulemper som større byråkrati, trong for meir intern koordinering, meir møteaktivitet og kanskje dårlegare lokalkunnskap. (Her kan ein jamføra med hovudkonklusjonane frå evalueringa av NAV-reforma som m.a. er at byråkratiet er størst på dei store kontora, og at små kontor leverer best resultat.) Det er òg viktig å understreka at gjennom framleis å vera eigen kommune vil Samnanger halda på kompetansearbeidsplassar, knytte til kommunehuset (ordførar, rådmann, sektor-/einingsleiarar og deira fagmiljø). Samnanger kommune har tilsette med relevant kompetanse på alle nivå. Kommunen har éin barneskule og éin ungdomsskule. Med få skular unngår ein såleis spreiing av det pedagogiske fagmiljøet. Tilstandsrapport for grunnskulen i Samnanger viser at elevane trivst og oppnår gode resultat. På det spesialpedagogiske feltet har kommunen i mange år hatt samarbeid om PP-teneste med Vaksdal og Modalen. Men det spesialpedagogiske behovet endrar seg med elevane sine behov. Sjølv om ein del lærarar har spesialpedagogisk kompetanse, er det eit område kommunen bør styrkja. Musikkskulen i kommunen er eit svært populært tiltak med stor deltaking og høg kompetanse. Fleire unge har nådd langt innan utøvande musikk. Barnevernet i kommunen er lagt under Bergen, avd. Arna. Kommunen er òg knytt til Barnevernsvakten i Bergen. Det er positivt for kommunen å ha tilgang til denne døgnopne vakta. Kommunen har stabil legeteneste, helsestasjon, jordmorteneste og fysioterapi. I tillegg har ein etablert samarbeid med Fusa og Os om diabetes- og KOLS-koordinatorar som følgjer opp pasientar. Koordinatoren har fast kontordag i dei ulike kommunane. Ordninga er i tråd med samhandlingsreforma. Ein ny sjukeheim stod klar dette året. Innan pleie- og omsorgstenesta har ein sjukepleiefagleg kompetanse innan kreft/lindrande pleie og demens i tråd med krava til auka samhandling, slik at ein kan gje pasienten best mogeleg pleie og omsorg i nærmiljøet. Kommunen har og teke imot dei aller fleste utskrivingsklare pasientane frå sjukehus innan rett tid. Kommunen kan og selja sjukeheimsplassar til nabokommunane for å få auka inntekter og avhjelpa behov.

3 Innan plan- og byggjesaker, ikt og økonomi har kommunen spesialkompetanse, men leiger inn ekstra kompetanse ved behov. Kapasitet og kompetanse til å skape ei utvikling som er i stand til å løyse nasjonale utfordringar og standardar innanfor arealforvaltning, transport, beredskap, miljø og næringsutvikling m.m. Samnanger kommune ligg strategisk til i høve til vegsamband mot nabokommunar og regionen elles. Store deler av innbyggjarane i kommunen bur dessutan ved Samnangerfjorden. Transportmessig ser ein difor ikkje dei store utfordringane. Brannberedskap med Bergen kommune fungerer godt, i tillegg til lokal brannberedskap. Det er ikkje stasjonert ambulanse i Samnanger, men ein førstehjelpsbil ( first responder ) er med og gjev innbyggjarane tryggleik. Den kommunale kriseleiinga har ansvar for å koordinera kommunen sin sine ressursar i samband med større ulukker, naturkatastrofar, svikt i viktige samfunnsfunksjonar m.m. Omsorgsberedskapsgruppa har ansvar for å gje omsorg, hjelp og støtte til personar i samband med alvorlege ulukker/hendingar/situasjonar. Samnanger kommune er medeigar i Bergensområdets interkommunale Renovasjonsselskap (BIR). Det er difor BIR som har det praktiske ansvaret for renovasjonstenestene i kommunen. Samnanger har òg gjenbruksstasjon. Kommunen har stilt areal til disposisjon for havbruksnæringa og grøn konsesjon på Sagen. Miljø- og forureiningsproblem er handterlege i Samnanger. Større tettstader/bykommunar har større utfordringar knytt til luftforureining enn det ein har i Samnanger. Samnanger har stor tilgang på tomteareal både til bustadbygging og næringsareal. Det er tilrettelagt for industriverksemder i Rolvsvågen.

4 Kommunen er representert både i lokal og regional næringsutvikling. Elles har kommunen eit forbetringspotensiale når det gjeld marknadsføring, både med tanke på turisme, bustadbygging og etablering av næringsverksemder. Landbruk, dyrehald og produksjon av kortreist mat er veksande næringar i kommunen, og er med og set Samnanger på kartet. Desse næringane medverkar til verdiskaping og ivaretaking av natur-/kulturlandskapet. Utvikling av økonomisk robuste kommunar som er i stand til å møte driftsutfordringar, investeringsbehov og utforutsette hendingar -innanfor avgrensa økonomiske rammer Samnanger kommune har teke grep for å møta økonomiske utfordringar i framtida. Kommune har våren 2016 gjennomført grundige analysar av eigen økonomiske status og potensiale. Analysearbeidet er gjennomført av firmaet Agenda Kaupang, rapporten er vedlagt. Konklusjonen er at Samnanger har ein krevjande økonomisk situasjon i dag, men at føresetnadene for å retta denne opp er spesielt gode. Samnanger kommune har potensiale til driftsinnsparingar på inntil 25 MNOK pr år. Dette er innsparingar som inkluderer fråfall av inntekter i ny inntektsmodell. Kommunestyre fatta eit samrøystes vedtak om økonomisk målsetjing for driftsresultat i åra framover: %, MNOK, MNOK, MNOK, MNOK. For å lukkast med den økonomiske snuoperasjonen er det i tillegg vedteke å etablera ei eiga styringsgruppe samansett av medlemmer frå formannskap, rådmann og representant for dei tillitsvalde. Dessutan skal det vera arbeidsgrupper i dei ulike kommunale sektorane. Tiltak som vert vedtekne innført, skal implementerast i kommunens budsjett og økonomiplan for perioden

5 Samnanger kommune vil med den økonomiske snuoperasjonen verta i stand til å møta driftsutfordringar, investeringsbehov og uventa hendingar som ein kommune med Samnanger sin storleik vil kunna rekna med å møta i åra framover. Samnanger kommune er òg i søkjelyset som ein spesielt eigna stad for etablering av datasenter. Eventuell etablering av datasenter i Samnanger kommune vil kunne bidra til ein stor auke i arbeidsplassar og innbyggjarar, med ringverknader for anna næringsliv. Det er grunn til å framheva at dette er spesielt berekraftige arbeidsplassar. Utvikling av eit lokaldemokrati som er i stand å ta attende interkommunale oppgåver, ta på seg nye oppgåver og igjennom fagleg kompetanse og kapasitet er i stand til utvikle det kommunale sjølvstyret forutsett redusert statleg detaljstyring. Konklusjonane frå den omfattande forskinga på lokaldemokrati dei siste 20 åra er eintydig: Dei mindre kommunane skårar best på indikatorar for demokrati, slik som deltaking i val, medlemskap i politiske parti, erfaring frå politiske arbeid, kontakt mellom innbyggjarar og politikarar og kommunale tenesteytarar. Resultata for dei største kommunane er generelt dårlegare. Større kommunar svekkjer deltakinga i lokalt folkestyre. Me får fleire profesjonelle politikarar med større makt. Ei følgje av dette vert at færre får erfaring frå arbeid som folkevald, og færre vil kjenna og ha kontakt med folkevalde. I mindre kommunar har ein folkevalde som deltek for å representera innbyggjarane. Politikarane i Samnanger kommune har nærleik til innbyggjarane og stor lokalkunnskap. Det er nyttig gjennom heile den politiske prosessen. Samnanger løyser ein del av oppgåvene sine gjennom interkommunalt samarbeid. Ein har t.d. gode røynsler frå felles landbrukskontor med Os og Fusa. Å ta tilbake interkommunale oppgåver er ikkje noko mål i seg sjølv så lenge ein har nytte av det interkommunale samarbeidet og kan halda utgiftene nede. Ein opplever heller ikkje at dette er som eit vesentleg problem for demokratiet i Samnanger.

6 Konklusjon Det beste for innbyggjarane i Samnanger og utviklinga i kommunen og regionen er at Samnanger held fram som eigen kommune. Då ligg det til rette for at Samnanger får betre samfunnsliv, næringsutvikling, utføring av kommunale tenester og lokaldemokrati. Dette er òg i samsvar med det eit klart fleirtal av innbyggjarane har slutta seg til i folkerøystinga om samanslåing. Samnanger kommune vedtek difor å halda fram som eigen kommune og ønskjer ikkje å slå seg saman med andre kommunar. Samnanger kommune ønskjer i staden å utvikla eit godt samarbeid med nabokommunane. Kommunen vil få økonomiske utfordringar. Men gjennom sparetiltak og ei større bevisstgjering på korleis ein utfører tenestene, i tillegg til arbeid for nyetableringar og auka verdiskaping, ligg det til rette for at Samnanger kan halda fram som eigen kommune.