Løyve til utbetring av traktorslepa frå Hansbu til Rogdabrekko i Ullensvang og Eidfjord statsallmenningar, Hardangervidda Nasjonalpark

Transkript

1 Sakshandsamar, telefon Øistein Aasland, Vår dato Dykkar dato Vår referanse 2016/ Dykkar referanse Ullensvang fjellstyre Heradshuset 5780 KINSARVIK Løyve til utbetring av traktorslepa frå Hansbu til Rogdabrekko i Ullensvang og Eidfjord statsallmenningar, Hardangervidda Nasjonalpark Ullensvang Fjellstyre får løyve til å utføre vedlikehald og opprustingsarbeid på traktorslepa mellom Hansbu - Rogdabrekko i Ullensvang og Eidfjord statsallmenningar innanfor Hardangervidda nasjonalpark. Det er knytt vilkår til løyvet. Vi viser til søknad frå Ullensvang Fjellstyre 26. jan. 2016, sendt ut med brev frå Ullensvang herad den 22. april Saka har venta på ein kulturhistorisk registrering, som nå ligg føre. Det vart utført arkeologisk feltarbeid på den omsøkte strekninga av traktorslepa i perioden 10. til 13. juli Vi syner til Rapport frå Hordaland fylkeskommune. Det vert søkt om utbetringar/vøling av einskilde parti på traktorslepa mellom Sandhaug og Hansbu innanfor Hardangervidda nasjonalpark. Slepa går gjennom Eidfjord og Ullensvang statsallmenningar. Vedlikehaldet går ut på fjerning av store steinar og drenering/vekkleiing av vatn langs slepa. Tiltaka er i hovudsak avgrensa til strekninga Rogdabrotet/Rogdabrekko og Hansbu, samt mindre utbetringar ved Nordmannslågen. Bakgrunnen for ynskje om å utføre tiltak langs slepa, er fyrst og fremst for å unngå utviding av dagens trasé. Store steinar i slepa gjer at dei som køyrer svingar utanom og dermed lagar nye hjulspor i terrenget. I år med kraftig snøsmelting og store vasstraumar, vert finmassar frå hjulspora transportert vekk med vatnet, og steinar kjem fram og utgjer etter kvart stadig større hinder på vegen. For å unngå ei breiare slepe ynskjer søkar å utføre enkle tiltak, som fjerning av enkelte steinar og vekkleiing av vatn. Vurdering: Søknaden om vedlikehald av dei godkjente traktorslepene skal handsamast etter punkt i) verneforskrifta for Hardangervidda nasjonalpark. Forvaltningsstyresmakta kan gje løyve til vedlikehald av sleper. I forvaltningsplanen for Hardangervidda er det gitt retningsliner for slikt arbeid. Her står m.a.; Arbeid skal skje som vedlikehald og ikkje som oppgradering, og skal ikkje føre til at slepa Fylkesmannen i Hordaland Postadresse: Postboks 7310, 5020 Bergen Besøksadresse: Statens hus, Kaigaten 9, Bergen Telefon: Miljøvern- og klimaavdelinga Kontakt: Nettside: Org.nr:

2 endrar karakter i retning av veg. Formålet med vedlikehald er å sikre at slepa skal vere framkommeleg i kjøresporet, og ikkje leggje til rette for auka fart, meir komfortabel transport eller for å gjere slepa framkommeleg for nye transportmiddel. Det er ikkje standard på slepa, men løyvepraksis til forvaltningsstyresmakt, som skal avgjere bruksomfanget. Ved planlegging og gjennomføring av vedlikehaldsarbeid skal det takast tilbørleg omsyn til miljøet slik at verknaden på landskap og vegetasjon vert så liten som råd. Inngrepa skal vere så små og skånsame som mogleg. Kulturminnestyresmakt skal kontaktast for å unngå skade på kulturminne... Det skal alltid tilstrebast «minimumsløysingar» for vedlikehaldet, likevel må omfang av arbeidet vurderast opp mot kor lenge slepa vil halde før nytt arbeid er påkravd. Det kan gjevast løyve for bruk av mindre maskiner når det er påkravd. Det kan gjevast løyve til forsiktig grøfting og planering av masser. Det skal ikkje lagast synlege massetak i terrenget. Det kan nyttast sviller, stokkar e.l. for kavlelegging over våte parti, men det skal ikkje nyttast materiale som er innsett med giftstoff. Det skal som hovudregel ikkje leggjast røyr av plast eller anna framand material som stikkrenner, men leggjast opp til steinsetting med stein frå staden. Saka har vært på høyring hos Tilsynsutvalet i Hordaland, Hordaland fylkeskommunen, Statskog SF og Villreinnemnda for Hardangerviddaområdet. Tilsynsutvalet i Hordaland fatta følgjande samrøystes vedtak i sak 18/2016: frå møte den 19. mai. 2016: «Tilsynsutvalet i Hordaland rår til at det vert gjeve løyve til utbetring av traktorslepa mellom Sandhaug og Hansbu som omsøkt av Ullensvang fjellstyre i søknad av 26. januar 2016.» Hordaland fylkeskommune har utført arkeologisk feltarbeid på den omsøkte strekninga av traktorslepa i perioden 10. til 13. juli 2017 (sjå Rapport frå Hordaland fylkeskommune). Dei kom med ein uttale i saka i brev av 29. sept Der seier dei m.a.; «Undersøkinga innebar overflatesøk i områda langs traséen, og prøvestikk for nøyaktig avgrensing av steinalderlokalitetar nær traktorslepa. Rapporten frå feltarbeidet ligg vedlagt. Rapporten gir ein heilskapleg presentasjon av resultata frå undersøkinga, med skildring av problempunkt langs slepa og vilkår for utbetring og bruk. Der ferdsle langs eksisterande trasé og planlagt utbetring kan medføre skade på kulturminne, blei også alternative strekningar for traséen peika ut. I høve rapporten etter undersøkinga blei det identifisert tre kritiske punkt kor det må visast særleg aktsemd i samband med utbetring og vidare ferdsle. Desse punkta er: 1) Holmsbustryken på Sandhaug (punkt 1 på figur 43 i vedlagde rapport): Her ligg fleire steinalderlokalitetar tett på traktorslepa. Utbetringar kan gjerast i eksisterande trasé, men ein kan ikkje utvide traséen eller gjere inngrep utanfor traséen. Ved eventuell gjenfylling av sidesleper må ein her følgje eksisterande køyrespor, og ikkje køyre tunge maskiner ut i urørt terreng. Dette kan skade kulturminna som ligg like ved slepa. 2) Fangstanlegg, Askeladden id (punkt 2 på figur 43 i vedlagde rapport): Her kan det ikkje gjerast nokon form for inngrep, verken aust eller vest for eksisterande trasé. Slepa ligg her tett på eit automatisk freda kulturminne. 3) Dyregrav, Askeladden id (punkt 3 på figur 43 i vedlagde rapport): Her er eksisterande trasé av traktorslepa i direkte konflikt med automatisk freda kulturminne. 2

3 Traséen må her flyttast mot vest/sørvest for å unngå ytterlegare skade på kulturminnet. Anbefalt alternativ trasé er vist i rapporten. Forutan ved dei tre områda nemnd ovanfor, finn vi at traktorslepa mellom Sandhaug og Hansbu kan bli utbetra i eksisterande trasé utan at dette vil kome i konflikt med automatisk freda eller andre verneverdige kulturminne. Med føresetnad om at tiltakshavar etterfylgjer vilkåra knytt til utbetringa av slepa i høve til vedlagte rapport, har Fylkeskonservatoren i Hordaland fylkeskommune ingen vidare merknader i saka.» Statskog SF og Villreinnemnda for Hardangerviddaområdet har og hatt saka til høyring frå Ullensvang herad, men har ikkje kome med uttaler til saka. I 2012 gjekk Fylkesmannen langs traktorslepa frå Hansbu og ut til Sandhaug saman med m.a. Steinar Langesæter, Ullensvang fjellstyre og Kristin Asdøl Midtmageli. Da fekk vi sjå på traktorslepa sin tilstand og på fleire av dei kulturminna som lag nært slepa. Søknaden om utbetringar/vøling av einskilde parti på traktorslepa mellom Sandhaug og Hansbu, skal og vurderast etter naturmangfaldlova kunnskapsgrunnlag: Fylkesmannen meiner vi har eit relativt godt kunnskapsgrunnlag i høve til denne søknaden. Det har tidlegare vore synfaring langs traktorslepa, og Hordaland fylkeskommune har gjennomført eit arkeologisk feltarbeid langs slepa i juli (sjå Rapport frå Hordaland fylkeskommune). 9 føre-var-prinsippet: Slik vi ser det vil det ikkje være fare for at det omsøkte vedlikehaldsarbeidet vil ha ukjende, store negative konsekvensar for verneverdiane så lenge ein følgjer dei føringane som kjem fram i Rapport frå Hordaland fylkeskommune. Ei vøling av slepa vil snarare føre til ein betring av tilhøva kring slepa, og ein avgrensar terrenginngrep til sjølve slepa. 10 økosystemtilnærming og samla belastning: Vi meiner det er viktig at dei godkjente slepene held ein så god standard at traktorane held seg til slepa og ikkje må køyre opp nye spor utanfor slepa. Når ein får utbetra dei punkta kor det er store steinar som stikk opp, blaute parti og parallelle spor, så vil dette føre til at all transport vert kanalisert til sjølve slepa. 11 kostnadene ved miljøforringing skal berast av tiltakshavar: Vi ser ikkje at dette punktet er relevant i denne saka. 12 miljøforsvarlege teknikkar og driftsmetode: Vi meiner at søknaden frå Ullensvang Fjellstyre legg opp til at arbeidet skal utførast på ein så skånsam måte som mogleg. Det er likevel viktig at tiltakshavar/søkjar følgjer dei kulturminnefaglege føringane som kjem fram i Rapport frå Hordaland fylkeskommune. Og at dei planlegg anleggsperioden og transporten slik at verknaden av arbeidet og transporten vert så liten og kortvarig som mogleg. Vi meiner og det er ein fordel om arbeid og transporten skjer vekedagar og ikkje i helgar eller heilagdagar, dette av omsyn til friluftslivet. 3

4 Konklusjon: Fylkesmannen i Hordaland meiner det er fornuftig å få gjort noko med den omsøkte traktorslepa inn til Hansbu, slik at den på ny framstår som godt framkommeleg med traktor. Dette for å hindra at det vert køyrt på utsida av dei godkjente slepene, og at det vert større sår i terrenget enn høgst naudsynt. Vedtak: Fylkesmannen i Hordaland gjev Ullensvang Fjellstyre løyve til å utføre vedlikehald og opprustingsarbeid på traktorslepa mellom Hansbu - Rogdabrekko i Ullensvang og Eidfjord statsallmenningar innanfor Hardangervidda nasjonalpark Vedtaket er heimla i verneforskrifta for Hardangervidda nasjonalpark, punkt i. Det vert sett følgjande vilkår til løyvet: Alle dei kulturminnefaglege føringane som kjem fram i Rapport frå Hordaland fylkeskommune skal følgjast. Særs viktig at dei punkta som vert nemnd i brevet frå Hordaland fylkeskommune, datert den 29. sept vert nøye fylgt opp. Dersom andre automatisk freda kulturminne, enn dei som er nemnd i rapporten - slik som gjenstandsfunn, flekkar med trekol eller konstruksjonar blir avdekt under arbeidet med slepa, må dette straks meldast til Hordaland fylkeskommune, og alt arbeid stansast til rette forvaltningsstyresmakt har vurdert funnet. Arbeid skal skje som vedlikehald og ikkje som oppgradering, og skal ikkje føre til at slepa endrar karakter i retning av veg. Store steinar kan fjernast frå hovudsporet, og dei kan nyttast for å stenge spor som ikkje skal nyttast. Det kan gjerast planering av masser og grøfting langs slepa slik at vatnet vert drenert vekk frå sporet. Dersom det går parallelle spor, skal hovudsporet utbetrast, og dei andre spora skal fyllast i og drenerast for vatn. Det skal ikkje lagast synlege massetak i terrenget. Det skal ikkje leggjast røyr av plast eller anna framand material som stikkrenner, men leggjast opp til steinsetting med stein frå staden. Dersom det oppstår uventa problem under anleggsperioden, så skal det takast kontakt med forvaltninga. Fylkesmannen skal ha melding så snart byggearbeidet er ferdig, slik at forvaltninga kan foreta ein kontroll av det arbeidet som er utført. Arbeidet skal avsluttast innan Vedtaket kan påklagast til Miljødirektoratet av part i saka eller andre med rettsleg klageinteresse, jf. forvaltningslova 28. Klagefrist er 3 veker etter at ein er kjent med vedtaket. Klage stilast til Miljødirektoratet, men skal sendast til Fylkesmannen i Hordaland. Med helsing Magnus Johan Steinsvåg seniorrådgjevar Øistein Aasland seniorrådgjevar Brevet er godkjent elektronisk og har derfor inga underskrift. 4

5 Kopi sendt med e-post til: Ullensvang herad Eidfjord kommune Statskog SF Tilsynsutvalet i Hordaland Villreinnemnda for Hardangerviddaområdet Hordaland fylkeskommune SNO-Rødberg SNO-Rosendal Miljødirektoratet 5