Hognestad skule sin tiltaksplan mot mobbing

Transkript

1 Hgnestad skule sin tiltaksplan mt mbbing Ein sm vert mbba, er ein fr mykje.

2 Innhld Hgnestad skule sin tiltaksplan mt mbbing INNLEIING... 3 LOVVERK... 3 KVA ER MOBBING?... 3 HOVUDMÅL MED TILTAKSPLANEN: STRATEGIAR FOR Å FØREBYGGJA MOBBING Førebyggjande arbeid i høve til lærarane/tilsette Førebyggjande arbeid i høve til føresette Førebyggjande arbeid i høve til elevane Knkrete tiltak på skulen kan vera: STRATEGIAR FOR Å OPPDAGA MOBBING Elevsamtalar Olweusmøter Sikker bservasjn Vaktsystem Elevane må ha kjennskap til teikn på mbbing Tilsette må kjenna til teikn på mbbing Bevisstgjering av freldre STRATEGIAR FOR Å STANSA MOBBING Kva tid skal me gripa inn: Krleis grip ein inn? Kva gjer ein vidare? Snakk med:... 7 Den knfrnterande samtalen Tiltak kring mbbeffer: Tiltak kring mbbar: STRATEGIAR FOR Å STANSA MOBBING Kva tid skal me gripa inn: Krleis grip ein inn? Kva gjer ein vidare? Snakk med: Den knfrnterande samtalen Tiltak kring mbbeffer: Tiltak kring mbbar: Kva kan føresette g andre vaksne gjere m brn frtel m mbbing på skulen:... 11

3 1. INNLEIING Våren 2003 vart Hgnestad skule deltakar i Olweus-prgrammet mt mbbing g antissial åtferd. Prgrammet skal førebyggja g redusera eksisterande mbbeprblem både i g utanfr skulemiljøet. Ein str del av prgrammet går ut på å skulera, bevisstgjera g auka kunnskapen i persnalgruppa. Hvudprinsipp til grunn fr tiltaksprgrammet er å få til ei mstrukturering av det eksisterande ssiale miljø fr å skape eit klima sm kan kjenneteiknast av: Varme g engasjement frå vaksne. Faste grenser mt uakseptabel åtferd. Knsekvent bruk av ikkje-fysiske, ikkje fiendtlege sanksjnar ved brt på reglar. Tydelege vaksne både i heim g skule. Tiltaka skal iverksetjast på skule/system-, klasse- g individnivå. Olweus-prgrammet vert i str grad styrande fr tiltaka sm til ei kvar tid vert igangsette på Hgnestad skule. Skulen er sertifisert sm Olweus-skule frå Frå g med hausten 2017 vart det gjrt lvendringar i pplæringslva paragraf 9A. Dette gjer at det vil g settast i gng tiltak dersm eleven pplev eit utrygt psykssialt skulemiljø, uavhengig av m saken vert sett på sm ein mbbesak. Dette kan ein lese meir m på jærskulen sine felles sider: Der ein finn både lvverk g tiltaksplanar. Når skulen får melding m ei slik sak, set ein autmatisk i gang med denne prsessen. Dette skal skje innan ei veke etter mttatt melding. LOVVERK Oversikt ver lvverket finn ein på jærskulen sine felles sider, g linken på heimesida: KVA ER MOBBING? Ein elev er mbba eller plaga når han eller h gjentekne gnger g ver ei viss tid, vert utsett fr negative handlingar frå ein eller fleire persnar, g den sm vert mbba har vanskar med å frsvara seg. (D. Olweus) Vi seier at ein elev vert mbba når ein eller fleire andre elevar: Seier vnde g ubehagelege ting til han eller h, gjer narr av han/h eller bruker stygge g sårande kallenamn. Overser han/h fullstendig eller stengjer han/h ute frå veneflkken. Slår, sparkar, luggar, skubbar eller stengjer han/h inne. Frtel løgner eller spreier falske rykte m han/henne eller sender ubehagelege lappar g prøver å få dei andre elevane til å mislika han/h.

4 Ved mbbing skjer dette gjentekne gnger g det er vanskeleg fr den sm vert plaga å frsvara seg. Om ein elev vert erta gjentekne gnger på ein ubehageleg g sårande måte, er dette gså mbbing. Det er ikkje mbbing når nkn vert erta på ein snill g venskapeleg måte. Det er heller ikkje mbbing når t m lag like sterke elevar slss eller kranglar. (D. Olweus) HOVUDMÅL MED TILTAKSPLANEN: Redusera eksisterande mbbeprblem både i g utanfr skulemiljøet. Førebyggja, ppdaga g stansa mbbing. Ha nulltleranse i høve tilmbbing g antissial åtferd. Planen skal vera eit knkret g nyttig reiskap i arbeidet mt mbbing g antissial åtferd. Om nulltleranse mt mbbing: Dette arbeidet handlar m å byggja pp ein permanent g gd beredskap på alle skular, sm skal sikra at det vert reagert raskt g kntant kvar einaste gng ein ser tilløp til mbbing. Fr meg er det dette sm ligg i mgrepet nulltleranse. Helga Hjetland, leiar i Utdanningsfrbundet. 2. STRATEGIAR FOR Å FØREBYGGJA MOBBING Målsetting: Kvalifisera vaksne g elevar g skapa haldningar mt mbbing blant freldre, elevar g tilsette. 1. Førebyggjande arbeid i høve til lærarane/tilsette. Regelmessige samtalegrupper Litteratur g film Lggbøker/samtalar Observasjn Infrmasjn g kurs til nye tilsette. Olweuskrdinatr har ansvar fr ppfylging. 2. Førebyggjande arbeid i høve til føresette. Fredrag/infrmasjn på freldremøter. Grundig innføring på 1. g 4. trinn. Leggja fram resultat frå spørjeundersøking blant elvane. Gje føresette høve til å seia nk sm kva dei meiner kan/bør gjerast. Gje råd til føresette m kva dei kan gjera fr eigne barn: Snakka med barna m mbbing g skapa haldningar mt.

5 Byggja pp eit psitivt sjølvbilete hjå barna. Følgja med i kva barna gjer i fritida g kva miljø dei ferdast i. Vera vaksne/trygge føresette sm set grenser utan å bruke valdelege ppsedingsmetdar. Vera bevisste på at dei er rllemdellar fr barna sine. Bry seg m andre barn, særleg dei sm har det vanskeleg. 3. Førebyggjande arbeid i høve til elevane. Skapa haldningar g gje kunnskap m mbbing ved: Film Litteratur Rllespel Samtale/diskusjn Lggbøker/samtaler Observasjn Olweusmøter Få resultata frå årleg spørjeundersøking på skulen/trinnet. Skulereglar Ssigram i klassane ved behv Infrmasjn 4. Knkrete tiltak på skulen kan vera: Nulltleranse regelen fr banning g krenkjande rdbruk. Elevane får melding viss ein vaksen verhøyrer banning eller krenkjande rdbruk.. Leggja m rutinar. Her må ein laga ein plan i kvart tilfelle. Det kan vera anna type friminutt, annan sitjeplass, bservajn m.m. Betre tilsyn i friminutt g i ustrukturerte situasjnar. Friminutt til ulik tid, time-ut i deler av eller heile friminutt. Følgja eleven til/frå skulen. Her må det avklarast kven sm skal gjera kva. Oppfølging i friminutt. Styra innhaldet i deler av friminutt. Setja i gang, tipsa elevane m innhald. Endra på plassering av elevane i klassermmet, samansetjing av grupper. Orientera tilsette m situasjnen slik at alle kan følgja med ute g inne. 3. STRATEGIAR FOR Å OPPDAGA MOBBING. Målsetting: Ha strategiar slik at vi kan ppdaga mbbing så tidleg sm mgleg. 1. Elevsamtalar Skal gjennmførast minst t gnger årleg g ved mistanke m mbbing. Spør knkrete spørsmål kring mbbing på skulen. Ssigram skal gjennmførast minst ein gng i året.

6 2. Olweusmøter. Alle klassar skal ha Olweusmøter kring mbbing g klassemiljø minst ein gng kvar 14. dag. Ha psitiv vinkling. Kvifr har me det gildt her? 3. Sikker bservasjn. Skriv ntater ved bservasjn av mbbing. Dkumentasjn. Desse skal arkiverast i elevmappa 4. Vaktsystem. Alle vakter skal melda frå til ansvarleg lærar viss ein har mistanke m mbbing. Bruk gule lappar i vaktvesten. Persnalet må minnast på kr viktig dette er. 5. Elevane må ha kjennskap til teikn på mbbing. Elevane skal ha trening i å ppdaga mbbing. Klassemøte Mbbering Vide Drama 6. Tilsette må kjenna til teikn på mbbing. Alle tilsette skal kjenna innhaldet i Olweus-prgrammet g i pplæringslva paragraf 9A. Meir inf finn ein her: 7. Bevisstgjering av freldre. Olweusprgrammet/mbbing skal vera tema på freldremøte. Ein frtel kva ein gjer i antimbbearbeidet. Freldre må kjenna til teikn på mbbing. Få freldra til å diskutera si rlle sm freldre, bruka case eller annyme situasjnar frå klassen eller andre klassar. 4. STRATEGIAR FOR Å STANSA MOBBING Målsetting: Alle tilsette har plikt til å gripa raskt g riktig inn. 1. Kva tid skal me gripa inn: Einkvar situasjn med uakseptabel åtferd, men særleg: Der nkn synest å ha det vndt. Der det er brt på skulen sine reglar. Der elevar synes å vera brydd ver at vaksne plutseleg dukkar pp. Der elevar ber vaksne m hjelp. Der du sjølv har ei magekjensle på at nk ugreit skjer.

7 Gripa in heller fr fte enn fr sjeldan : Frdi det sender viktige signal: Om at vaksne ser g følgjer med. Om at vaksne bryr seg. Om at vaksne har mt g styrkje til å gripa inn. Du kan ta retrett utan å tapa nk: Gje beskjed m at det evt. ikkje var nk. Vaksne sm innrømmer feil er meir truverdige. Vurdera der g då: Observer lenge nk til at du: Ser kven sm er den/dei sterke. Ser kven sm er skadelidande. Ser m det er leikeslssing eller alvr. Raskt nk til at: Den det går utver ikkje lid unødig. Ingen får kjensle av at du er likegyldig. Overgripar ikkje får planlagt retrett. 2. Krleis grip ein inn? Går tett på. Grip inn bestemt, vera åtferdsspesifikk. Ikkje still spørsmål, krev at åtferda skal stansa nå. Infrmer m følgjene av ikkje å slutta med åtferda. Oppfølginga må vera gjennmførbar. Infrmer m vidare samtalar/ppfølging der g då. 3. Kva gjer ein vidare? Snakk med: Mbbefferet. Mbbaren/mbbarane. Eventuelt vitner. Bruke lgg. Freldre: Samtale med dei ytterlegare viss nødvendig. Den knfrnterande samtalen. - Når? Så snart ein har høve til det. Helst med ein gng dersm det er mgleg. (Rektr, kntrdame eller den sm har ledig tid tek klassen.) - Kvar? Eit skjerma rm. Samtalane må føregå kvar fr seg. Dersm det er fleire, må dei ikkje få høve til å snakka seg imellm g bli einige m kva dei skal seia.

8 - Kven? Kntaktlærar g den vaksne sm var i situasjnen (helst). Rektr g Olweuskrdinatr ved behv. Den sm mbbar, eller dei sm mbbar ein g ein. Innhald i samtalen: Set rammene. Legg fram dkumentasjn/indisier. Presenter krav m stans av åtferd. Presenter knsekvensar dersm ein ikkje sluttar. Frtel kva skulen gjer vidare. Sjekk at eleven har frstått. Avtal nye samtalar. Frm på samtalen: Skjerma rm. Alle sit ned. Dei vaksne viser alvr. Ikkje still spørsmål til eleven i første fase. Dei vaksne definerer g frtel. Ikkje tme truslar. Ikkje diskusjn m fferet sitt evt. bidrag til situasjnen. Danna seg eit så klart bilete sm mgleg av: Kvar mbbing har skjedd. Kr fte mbbinga har skjedd. Når Krleis Kven sm er den/dei mest aktive. Kvifr (Har mbbinga nk med knkrete situasjnar å gjera, nk med mbbeffer/mbbar sm individ å gjera, nk med gruppeprsessar?) Bdskapen er klar: Vi aksepterer ikkje mbbing ved vår skule g vil sørgja fr at det blir slutt på det. NB: Skriv krt referat frå samtalen g legg det i mappa til den/dei elevane det gjeld. Ver frsiktig med namn i elevmappene.(namn på andre elevar sm er invlverte i saka) 4. Tiltak kring mbbeffer: Frsikra m vern. Ha individuelle ppfølgingsamtalar ver tid. Oppmuntra eleven til å seie frå. Oppmuntra eleven til å ta kntakt med andre barn. Få pplæring i ulike spel/aktivitetar dersm det kan hjelpa på å verta meir inkludert. Prvserande mbbeffer: Her må ein i tillegg arbeida knkret g systematisk med ein plan fr den enkelte der ein ser på eins eigen åtferd.

9 5. Tiltak kring mbbar: Ha individuelle ppfølgingssamtalar ver tid med klare avtalar m krav g frventningar. Ver tydeleg på kva knkrete knsekvensar mbbinga fører til. Infrmere alle lærarane, me ser deg (du vil bli følgt nøye med) Knkret når ppfølgingssamtalen vil bli Ein samtale er ikkje nk. Heimen må infrmerast, eleven skal vita det. Være tydelege på at åtferda er uakseptabel Avtalane bør gjerast kjende fr føresette g dei vaksne i klassen/gruppa. Ein må frtsetja å ha samtalar med dei føresette til mbbar g mbbeffer, viss nødvendig. 4. STRATEGIAR FOR Å STANSA MOBBING. Skule: Målsetting: Alle tilsette har plikt til å gripa raskt g riktig inn. 1. Kva tid skal me gripa inn: Einkvar situasjn med uakseptabel åtferd, men særleg: Der nkn synest å ha det vndt. Der det er brt på skulen sine reglar. Der elevar synes å vera brydd ver at vaksne plutseleg dukkar pp. Der elevar ber vaksne m hjelp. Der du sjølv har ei magekjensle på at nk ugreit skjer. Gripa in heller fr fte enn fr sjeldan : Frdi det sender viktige signal: Om at vaksne ser g følgjer med. Om at vaksne bryr seg. Om at vaksne har mt g styrkje til å gripa inn. Du kan ta retrett utan å tapa nk: Gje beskjed m at det evt. ikkje var nk. Vaksne sm innrømmer feil er meir truverdige. Vurdera der g då: Observer lenge nk til at du: Ser kven sm er den/dei sterke. Ser kven sm er skadelidande. Ser m det er leikeslssing eller alvr.

10 Raskt nk til at: Den det går utver ikkje lid unødig. Ingen får kjensle av at du er likegyldig. Overgripar ikkje får planlagt retrett. 2. Krleis grip ein inn? Går tett på. Grip inn bestemt, vera åtferdsspesifikk. Ikkje still spørsmål, krev at åtferda skal stansa nå. Infrmer m følgjene av ikkje å slutta med åtferda. Oppfølginga må vera gjennmførbar. Infrmer m vidare samtalar/ppfølging der g då. 3. Kva gjer ein vidare? Snakk med: Mbbefferet. Mbbaren/mbbarane. Eventuelt vitner. Bruke lgg. Freldre: Samtale med dei ytterlegare viss nødvendig. Den knfrnterande samtalen. - Når? Så snart ein har høve til det. Helst med ein gng dersm det er mgleg. (Rektr, kntrdame eller den sm har ledig tid tek klassen.) - Kvar? Eit skjerma rm. Samtalane må føregå kvar fr seg. Dersm det er fleire, må dei ikkje få høve til å snakka seg imellm g bli einige m kva dei skal seia. - Kven? Kntaktlærar g den vaksne sm var i situasjnen (helst). Rektr g Olweuskrdinatr ved behv. Den sm mbbar, eller dei sm mbbar ein g ein. Innhald i samtalen: Set rammene. Legg fram dkumentasjn/indisier. Presenter krav m stans av åtferd. Presenter knsekvensar dersm ein ikkje sluttar. Frtel kva skulen gjer vidare. Sjekk at eleven har frstått. Avtal nye samtalar. Frm på samtalen: Skjerma rm. Alle sit ned. Dei vaksne viser alvr. Ikkje still spørsmål til eleven i første fase. Dei vaksne definerer g frtel.

11 Ikkje tme truslar. Ikkje diskusjn m fferet sitt evt. bidrag til situasjnen. Danna seg eit så klart bilete sm mgleg av: Kvar mbbing har skjedd. Kr fte mbbinga har skjedd. Når Krleis Kven sm er den/dei mest aktive. Kvifr (Har mbbinga nk med knkrete situasjnar å gjera, nk med mbbeffer/mbbar sm individ å gjera, nk med gruppeprsessar?) Bdskapen er klar: Vi aksepterer ikkje mbbing ved vår skule g vil sørgja fr at det blir slutt på det. NB: Skriv krt referat frå samtalen g legg det i mappa til den/dei elevane det gjeld. Ver frsiktig med namn i elevmappene.(namn på andre elevar sm er invlverte i saka) 4. Tiltak kring mbbeffer: Frsikra m vern. Skriv aktivitetsplan innan ei veke. Den skal innehalde knkrete tiltak g drøftast med freldre g ffer. Ha individuelle ppfølgingsamtalar ver tid. Oppmuntra eleven til å seie frå. Oppmuntra eleven til å ta kntakt med andre barn. Få pplæring i ulike spel/aktivitetar dersm det kan hjelpa på å verta meir inkludert. Prvserande mbbeffer: Her må ein i tillegg arbeida knkret g systematisk med ein plan fr den enkelte der ein ser på eins eigen åtferd. 5. Tiltak kring mbbar: Ha individuelle ppfølgingssamtalar ver tid med klare avtalar m krav g frventningar. Ver tydeleg på kva knkrete knsekvensar mbbinga fører til. Infrmere alle lærarane, me ser deg (du vil bli følgt nøye med) Knkret når ppfølgingssamtalen vil bli Ein samtale er ikkje nk. Heimen må infrmerast, eleven skal vita det. Være tydelege på at åtferda er uakseptabel Avtalane bør gjerast kjende fr føresette g dei vaksne i klassen/gruppa. Ein må frtsetja å ha samtalar med dei føresette til mbbar g mbbeffer, viss nødvendig. 1. Kva kan føresette g andre vaksne gjere m brn frtel m mbbing på skulen:

12 Skulen har g ein knapp på heimesida der ein kan melde frå m mbbing Ring skulen eller kntaktlærar snarast råd. Heimesida har link til jærskulen si eiga side fr føresette sm pplev at barnet blir krenka.