Ansvar, forsikring og erstatning i forhold til studentar

Transkript

1 Ansvar, forsikring og erstatning i forhold til studentar Kva reglar gjeld ved skade knytt til undervisning, praksis, ekskursjonar og feltarbeid? Utdanningsforum Terje Bjelle

2 Hovudprinsippet: Staten er sjølvassurandør Statlege institusjonar har ikkje høve til å teikna forsikring for studentane sine. Studentar har dermed ingen forsikringsdekning gjennom høgskulen. Høgskulen har heller ikkje høve til å refundera utgifter som ein student har til forsikring. Staten skal sjølv dekkja det studentar, og eventuelt etterlatne, har krav på ut over ytingar frå folketrygda, etter vanlege erstatningsrettslege reglar

3 Studentar står veikare enn tilsette Studentar og tilsette står i ulik situasjon ved same skade i samband med undervisning. Studentar er dårlegare stilt enn tilsette. Skilnaden ligg først og fremst i at tilsette har ei yrkesskadeforsikring. (Det har alle norske arbeidstakarar) Men det har ikkje studentar, bortsett frå i nokre praksissituasjonar. Elles er det i dag slik at dersom ein student ynskjer like god forsikringsdekning som tilsette, må dei teikna private forsikringar (personskade, reise eller anna).

4 Studentar kan vera omfatta av ordninga med yrkesskadedekning etter Folketrygdlova For at studentar skal ha yrkesskadedekning etter folketrygdlova, må skaden ha oppstått i ein undervisningssituasjon, på undervisningsstaden i undervisningstida. Her vil det vera tvilstilfelle og spørsmålet må vurderast i det konkrete tilfellet.

5 Studentar kan også bli omfatta av yrkesskadeforsikring Dersom ein student i praksis er å rekna som arbeidstakar, er det praksisstaden som er arbeidsgjevar, og som har ansvar for å teikna yrkesskadeforsikring. Men om studenten vil bli rekna som arbeidsgjevar er ikkje sjølvsagt. Det blir mellom anna eit spørsmål om studenten i den konkrete situasjonen utførde aktivitet i arbeidsgjevar si interesse. I samband med dødsulukka ved SFDH i 1993 vart den aktuelle studenten definert som tilsett ved høgskulen.

6 Ulukkesforsikring i semesteravgifta HiSF-studentane har ei avgrensa ulukkeforsikring som blir betalt med semesteravgifta (via selskapet Chartis Europe) Gjeld alle studentar som har fast bustadadresse i Norge og som er medlem av folketrygda. Gjeld over heile verda Blir brukt, særleg av studentar på idrett

7 Utvekslingsstudentar Norske statsborgarar som studerer i utlandet med lån eller stipend frå Lånekassa er medlem i folketrygda og har obligatorisk yrkesskadedekning. Dei vil då vera dekka dersom skaden skjer i samband med undervisning, men meir tvilsamt viss det skjer i fritida. Utanlandske studentar som er i Norge som utvekslingsstudentar er ikkje automatisk medlem av folketrygda. Enklast og best ordningar for studentar frå Norden og deretter EØS-land.

8 Doktorgradsstudentar Dei som er tilsette ved høgskulen er dekka av yrkesskadeforsikringslova og har same dekning som andre tilsette. Dei som ikkje er tilsette er i same situasjon som andre studentar.

9 Høgskulen sitt ansvar Hovudregelen er at høgskulen har ansvar for studentane i undervisningssituasjonen, på undervisningsstaden i undervisningstida. Då kan me ha erstatningsansvar. Det viktigaste ansvaret vårt er å sikra eit trygt og forsvarleg arbeidsmiljø for studentane. Høgskulen sitt ansvar kan vera større ved undervisningsopplegg «off campus» enn «on campus». Me kan ikkje fråskriva oss ansvaret for eit trygt og forsvarleg arbeidsmiljø ved at studentane sjølve teiknar forsikring.

10 Høgskulen sitt ansvar Dersom ein student krev erstatning hjå høgskulen må me vurdera kravet. Spørsmålet er først og fremst om skaden skuldast at nokon har handla uaktsamt eller at høgskulen kan seiast å ha ansvar for skaden Dersom me kjem til at me er i ein erstatningsposisjon, kan me inngå forlik på opp til kr. Viss me meiner me ikkje har ansvar for skaden, må me avvisa kravet og studenten må eventuelt reisa sak mot oss.

11 Sentrale spørsmål ved skade Studie eller fritid? Er studenten å oppfatta som arbeidstakar i den konkrete situasjonen? Har høgskulen eit ansvar etter vanlege erstatningsrettslege reglar; dvs Det må liggja føre eit ansvarsgrunnlag Det må vera tale om økonomisk tap Det må vera årsakssamanheng mellom det som skjedde og studenten sitt økonomiske tap.

12 Kva gjer me når skade skjer? Dersom me meiner skaden har skjedd i ein undervisningssituasjon, i undervisningstida og på undervisningsstaden, og me meiner studenten har rettar etter folketrygdlova, skal me melda skaden til NAV. I alvorlege tilfelle skal me også varsla Arbeidstilsynet. Me skal rettleia/hjelpa studenten med å oppnå sine rettar. Var studenten i ein arbeidstakarsituasjon og såleis omfatta av ei yrkesskadeforsikring? Kva private forsikringar har ho? Kva med forsikringa som ligg i semesteravgifta? Me skal vurdera om høgskulen er i ein erstatningsposisjon eller om det kan vera aktuelt å krevja erstatning frå studenten eller andre. Me må vurdera eventuell skade og ansvar hjå 3. person. Me må vurdera eigne rutinar og arbeidsmiljø der skaden skjedde.

13 Kva kan me gjera? Sikra eit trygt arbeidsmiljø og arbeide preventivt for å førebyggja skade Ha spesielt gode reglar/rutinar i samband med studieplanfesta ekskursjonar og andre spesielle studiesituasjonar. Vera varsam med å godkjenna farefulle ekskursjonar og liknande som del av studiet. Informera om kva ordningar som gjeld Oppmoda studentane om å sjekka kva forsikringar dei har. Styrka studierettleiinga vår på desse områda.