Vatn er viktig for alle forord

Transkript

1

2 1 Vatn er viktig for alle forord Vassforskrifta som vart implementert gjennom EUs vassdirektiv i 2006 skal sørge for at alt vatn blir beskytta og bruka på ein bærekraftig måte. Vatn som har god tilstand skal ikkje forringast, og vatn som ikkje tilfredsstiller krava om god miljøtilstand skal forbetrast. Vatn er viktig for alle, og arbeidet med vesentlege vassforvaltningsspørsmål er eit viktig steg mot målet for eit betre vassmiljø. Utarbeiding av dokumentet Vesentlege vassforvaltningsspørsmål i Aust- Telemark vassområde er ein del av denne prosessen. Dokumentet omhandlar vassmiljøtilstanden i vassområdet, kva som er dei viktigaste påverknadsfaktorane, og kva vassforekomstar som står i fare for ikkje å nå miljømålet om god tilstand/ svært god tilstand ved utøpet av planperioden i Gjennom rapporten prøvar ein å belyse kva som er dei viktigaste problemstillingane og å skape ei felles forståing av kva som er dei viktigaste utfordringane i vassområdet. For å informere om arbeidet med vesentlege vassforvaltningsspørsmål, og gje brukarinteressene høve til å koma med innspel i prosessen, vart det sendt ut brev i november 2011 til relevante industribedrifter og til lag, foreiningar, organisasjonar i vassområdet med tilknytning til vatn/ utmark/ natur. I brevet var det lista opp eit forslag til kva som er dei mest vesentlege spørsmåla i området, og der brukarinteressene vart oppmoda til å koma med innspel/ synspunkt. Det kom inn fem innspel, og som er innarbeida i dokumentet. Fylkesmannen i Telemark har det miljøfaglege ansvaret for å fastsetje miljøtilstand, definere kva faktorar vassforekomstane er påverka av, og risikoen for at miljømåla ikkje blir nådd slik vassforskrifta fastset. Dokumentet er utarbeidd av prosjektleiar i vassområdet i samarbeid med Fylkesmannen, arbeidsgruppa, interessentar, sektormyndigheiter og politisk styringsgruppe. Politisk styringsgruppe for vassområdet handsama dokumenmtet i møte På grunnlag av dokumentet vesentlege vassforvaltningsspørsmål frå Aust-Telemark VO, samt liknande dokument frå dei 18 andre vassområda i Vest-Viken vassregion, vil Buskerud fylkeskommune (vassregionmyndigheit i Vest-Viken vassregion) utarbeide dokumentet Vesentlege vassforvaltningsspørsmål for heile vassregionen. Dette dokumentet vil bli sendt ut på høyring, med det lokale dokumentet vedlagt til det enkelte vassområdet. Høyringsperioden er Alle kan la seg høyre i høyringsperioden. Høyringssvara blir handsama av vassregionmyndigheita, som gjev tilbakemelding på høyringa til vassområdet i form av ein høyringsrapport. Dokumentet skal ikkje vedtakast, men er meint som ei midtvegshøyring som skal gje ein peikepinn på kva som er dei viktigaste utfordringane for vassmiljøet og kva det må fokuserast på i sjølve forvaltningsplanen med tiltaksprogram som skal ut på høyring i Samansetninga av politisk styringsgruppe og arbeidsgruppe i Aust-Telemark vassområdet er som følgjande: Gruppe Representant Vararepresentant Representerer Styringsgruppe Lise Wiik, leiar Nils Bjørnflaten Telemark fylkeskommune Eivind Ørnes, nestleiar Finn Øystein Heisholt Tinn kommune Edgar Gundersen Arvid Løver Notodden kommune Lena Romtveit Aslak Ofte Vinje kommune Arbeidsgruppe Ingrid Strande Telemark fylkeskommune Arne Kjellsen Fylkesmannen i Telemark Marte Berdahl Nodden kommune Bjørn Bjørnsen Tinn kommune Dorthe Huitfeldt Vinje kommune Jon Tvitekkja Vinje kommune Nicolai Østhus Øst-Telemarkens Brukseierforening Liv Rigmor Flå, prosjektleiar

3 2 Innhald 1. Samandrag Om vassområdet og vassforekomstane Om påverknadane årsak, omfang og effekt Brukarinteresser Når vi miljømåla i 2021? Definisjonar Litteratur Vedlegg... 24

4 3 1. Samandrag Aust-Telemark vassområde omfattar øvre del av Telemarksvassdraget og går frå Hardangervidda i vest til utløpet av Tinnsjå i sør-aust. Området er på 3776 km² og har ein høgdegradient på om lag 1700 meter, frå Tinnsjå på ca 187 m o.h. opp til Gaustatoppen på 1883 m o.h. Det er tilsaman 11 kommunar innafor vassområdet, der Vinje, Tinn og Notodden deltek aktivt i prosjektarbeidet etter vassforskrifta. Vassområdet har i alt 396 vassforekomstar, fordelt på 308 elver, 86 innsjøar og 2 grunnvassforekomstar. Det vil forgå ei kontinuerleg karakterisering med registrering av påverknader fram til ferdigstilling av forvaltningsplan og tiltaksprogram i 2014, noko som kan føre til inndeling i nye vassforekomstar og endring av tilstandsklasse m.m. Mange av vassforekomstane er høgfjellslokalitetar, og det er mykje vatn av god kvalitet i vassområdet. Vurdering av miljøtilstanden viser at 89 % av elve-vassforekomstane og 91 % av innsjø-vassforekomstane er i tilstandsklasse god eller svært god. Det er likevel ein del utfordringar i vassområdet for å nå målet om at alt vatn skal ha god/ svært god miljøtilstand innan 2021, og risikovurderinga viser at 17 % av elvevassforekomstane og 21 % av innsjøvassforekomstane er i risiko/ muleg risiko for ikkje å nå miljømålet. Følgjane påverknader er vurdert som dei viktigaste i Aust-Telemark vassområde: Vassdragsreguleringar med store reguleringshøgder og tørrlagte elver er hovudutfordringa for eit godt vassmiljø. Mange av desse er kandidatar til sterkt modifiserte vassforekomstar (ksmvf). Negative konsekvensar av inngrepet vil bli vurdert opp mot samfunnsnytten av reguleringa før endeleg fastsetjing av SMVF med eigne miljømål blir gjort. Avrenning til Måna frå det utette avløpsnettet på Rjukan og frå Våer renseanlegg ei anna hovudutfordring i vassområdet, som vil krevje store økonomiske ressursar. Det er generelt liten avrenning til vassdrag frå transport og infrastruktur, landbruksdrift, hytter og spreidd busetnad, men i enkelte små vassdrag kan punktutslepp frå spreidde avløp likevel vera eit miljøproblem. Generelt er sur nedbør eit avtakande problem, men nokre lokalitetar er fortsatt forsura. Ørekyt er spreidd til enkelte vassdrag, men arten blir vurdert til å ha liten påverknad i mange av desse lokalitetane. I andre er påverknaden av ørekyt ukjent på grunn av manglande data. Karakterisering og risikovurdering av vassforekomstane er det viktigaste grunnlaget for dette dokumentet. For mange vassforekomstar manglar vi vassmiljødata/ data er eldre enn 10 år, og karakteriseringa er derfor for ein stor del gjort på grunnlag av tålegrensekart for sur nedbør, analyse av påverknader, bruk av lokal kunnskap og data frå nabovassforekomstar m.m. Innan utgangen av 2012 skal det lagast eit program for tilstandsovervaking. Overvakinga vil gje eit meir oppdatert kunnskapsgrunnlag og såleis ei sikrare tilstandsvurdering.

5 4 2. Om vassområdet og vassforekomstane Vassområdet Aust-Telemark vassområde omfattar nedbørfeltet til øvre del av Telemarksvassdraget, og strekkjer seg frå uberørte fjellvidder på Hardangervidda i Hordaland i vest, via reguleringsmagasin og fleire kraftverk, til utløpet av Tinnsjå i sør-aust (figur 1).Vassområdet er på 3776 km² og har ein høgdegradient på nesten 1700 meter (187 m o.h m o.h.). Mange av vassforekomstane er høgfjellslokalitetar. Figur 1: Kart over Aust-Telemark vassområde Det er tilsaman 11 kommunar som har areal innafor vassområdet. Kommunane Notodden, Tinn, Vinje har størst areal og størst aktivitet innafor vassområdet, og er dei kommunane som deltek aktivt i arbeidet etter vassforskrifta i dette området. Nore og Uvdal, Rollag, Flesberg, Hjartdal, Seljord, Odda, Ullensvang og Eidfjord har lite areal og/eller liten aktivitet i området og deltek derfor ikkje i prosjektet. I vassområdet er det mange bekkar, elver, tjønn, vatn og innsjøar med godt vassmiljø for planter og dyr, og det er mange lokalitetar med til dels gode fiskebestandar for fritids- og næringsfiske. Vatn er eit viktig landskapselement, og har stor rekreasjonsverdi i form av attraktive fiskevatn, bading, padling m.m. Turisme som næringsutvikling er eit satsingsområde innafor vassområdet, og vatn av god kvalitet er eit viktig element i turistnæringa. Vidare er vatn av god kvalitet generelt viktig til drikkevatn og næringsmiddelproduksjon. Dagens miljøtilstand Vasskvaliteten er god i store delar av vassområdet. Det er generelt liten avrenning til vassdrag frå landbruksdrift, hytter og spreidd busetnad, men i enkelte små vassdrag kan punktutslepp frå spreidde avløp likevel vera eit miljøproblem.

6 5 Dei fleste offentlege renseanlegga i området oppnådde tilfredsstillande rensing i 2011 (Sweco Norge AS 2011). Derimot hadde dei fleste anlegga problem med urensa overløp fordi dei ikkje har nok kapasitet til regn- og smeltevatn som også går inn på avløpsnettet. Renseanlegget på Skinnarbu hadde i 2011 både dårleg rensing og problem med overløp. Sjølv om ureina avløpsvatn har små konsekvensar for vassmiljøet på grunn av den store resipientkapasiteten i Møsvatn, må anlegget sjølvsagt tilfredsstille krava til rensing, enten ved at anlegget blir utbetra eller at området får eit nytt anlegg. Vidare fungerer septikanlegget på Øverbakke i Hovin dårleg, men her er det ingen direkte avrenning til vassdrag. Våer renseanlegg fungerer svært dårleg, og avløpet herifrå forureinar Måna. Vidare er det lekkasje frå avløpsnettet på Rjukan med forureining til Måna (Tinn kommune, teknisk avd. 2010). Dei mange reguleringsmagasina og elver med liten restvassføring har negative konsekvensar for biologisk mangfald, landskap og rekreasjon, og er vurdert som den største påveknadsfaktoren på vassmiljøet i Aust-Telemark vassområdet. Det er få kjente negative konsekvensar på vassmiljøet grunna salting av Tinnsjåvegen. Det blir vurdert som lite sannsynleg at Tinnsjå blir påverka av vegsaltinga i særleg grad, derimot er det påvist for høge kloridkonsentrasjonar på djupet i Gravtjønn, med klåre indikasjonar på at tjønna har ufullstendig vår- og haustsirkulasjon (Lindholm & Bækken 2009). Det er ikkje påvist for høge saltverdiar i innløpsbekkar til Tinnsjå, men det blir påpeika at enkelte bekkar bør følgjast opp av nye undersøkingar. Mykje av vassområdet ligg i den sørnorske grunnfjellformasjonen og består hovudsakeleg av granitt, gneis og kvartsitt, men med noko meir basiske bergartar lengst vest. Lausavsetningane i nedslagsfeltet er tynne botnmorener (Tjomsland et al. 1985). Dette medfører at vatnet i store delar av vassområdet er naturleg ionefattig med låg bufferkapasitet. Mange vatn og vassdrag vart derfor påverka av den langtransporterte forureininga med sur nedbør på 1970-talet. Tålegrensekart (Larssen & Høgåsen 2003, temakart under viser at sur nedbør i dag ikkje overstig tålegrensa i storparten av vassområdet, men at tre område fortsatt har litt høg tilførsel av sur nedbør (0-25mEkv/m²/ år). Dette er heilt vest i vassområdet (innst i Kvennavassdraget), området kring Hamrefjorden-Vinjefjorden i Møsvatn, og lengst søraust i vassområdet (heile beltet over Tinnsjå frå Blefjell til Sjåvatn, sør for Hovin brygge.) Aure/ Storaure: Aure er den dominerande fiskearten innafor vassområdet og finnst i dei fleste vatn. Mange vatn på Hardangervidda har gode aurebestandar. I Møsvatn og Tinnsjå er det også bestandar av storaure. I Tinnsjå blir storauren karakterisert som trua på grunn av dårlege gytetilhøve i Måna, Gjøyst og Mår etter vassdagsreguleringane. Røyeformer: Det er røye både i Møsvatn og Tinnsjå, og røyefisket i Tinnsjå har i tidlegare periodar vore omtala som eventyrleg. I dag er røyebestanden i Møsvatn i sterk nedgang. Tinnsjå som er den tredje djupaste innsjøen i Europa, med største kjente djup på 460 m og middeldjup på 190 m, har både normalrøye og djupvassrøye, som blir kalla gautefisk. Gautefisken har marmorerte sider og andre kroppsproporsjonar enn vanleg røye, og er i utsjånad truleg ein av dei mest avvikande av alle røyeformer. Likevel er det mindre skilnad i genmaterialet mellom normalrøya og gautefisken i Tinnsjå, enn det er mellom normalrøye i ulike lokalitetar (Hindar et al. 1986). Gautefisken kan koma opp i stor vekt og det er fanga eksemplar på 4-6 kg. Tinnsjå-røye vart utsett i fleire fjellvatn i 1920-åra, noko som gav overbefolka bestandar i mange vatn. I 2005 vart det ved hjelp av ein ubemanna undervassbåt fanga to eksemplar av ein tidlegare ukjent fisk på 430 m djup i Tinnsjå. Dessutan vart nokre eksemplar filma. Fisken var liten (fanga

7 6 eksemplar var 3,5 og 7 cm lange) mager, kvit og mangla augeeple. Genetiske undersøkingar viste at det dreiar seg om ei røye-form (Søreide et al. 2006). Den mystiske djupvassfisken i Tinnsjå, fanga på 430 m djup i Foto: Frå NIVA-rapport løpenr Djupvassrøye frå Tinnsjå, som lokalt blir kalla gautefisk Foto: Liv R.Flå Abbor og ørekyt: Abbor finnst naturleg i nokre vatn i Hovin, i austre del av vassområdet. Ørekyt vart truleg innført i Møsvatn på 1970-talet, og har derifrå spreidd seg til Hondlevassdraget, til lokalitetar på Møsvasstangen og nedstrøms til Tinnsjå. Vidare er det ørekyt i Rauavassdraget i Hovin. Arten blir vurdert til å ha liten påverknad i mange av desse lokalitetane, medan påverknaden i andre lokalitetar er ukjent på grunn av manglande data.

8 7 Liten og stor salamander: Det vart registrert larvar av liten salamander i seks dammar og tjønner i Hovin i 2007, samt vaksne individ av både stor og liten salamander i to andre tjønner (Strand 2007). Liten salamander er karakterisert som nær trua (NT) og stor salamander som sårbar (VU). Verna vassdrag: Følgjande vassdrag i vassområdet er verna (hovudvassdrag med nedslagsfelt): Kvenna, verna i verneplan II, frå Austbygdåe, verna i verneplan II, frå Skirva/Skjerva, verna i verneplan IV, frå Raua, verna i supplering, frå Digeråe, verna i supplering, frå Vatn frå dei andre større elvene; Måna, Hjerdøla, Middøla, Husvollåe, Gjøyst, Mår blir alle leia i tunnel ned til kraftverka i Vestfjorddalen. Verneområde der vatn utgjer eit viktig element: Jønjiljo naturreservat Gjuvå naturreservat Hondle fuglefredningsområde Møsvasstangen fuglefredningsområde Bjortjønn fuglefredningsområde (ein liten del ligg i Aust-Telemark VO) Hardangervidda nasjonalpark Møsvatn-Austfjell landskapsvernområde Brattefjell-Vindeggen landskapsvernområde Andre område der vatn utgjer eit viktig element: Haukedalsåe (bekkekløft): DN naturtype Mælsoset: Verneverdig våtmarksområde Vassforekomstar Tabell 1 viser antall vassforekomstar i Aust-Telemark vassområde, delt inn etter retningsliner frå NVE. Inndelinga i vassforekomstar kan endre seg etterkvart som ein får meir kunnskap om lokalitetane. Tabellen viser at det pr er 308 elvevassforekomstar, 86 innsjøforekomstar og 2 grunnvassforekomstar i vassområdet. Grunnvassforekomstane er ikkje karakterisert. Tabell 1: Fordeling av elver/ bekkefelt, innsjøar, og grunnvassforekomstar i Aust-Telemark vassområde, pr Kjelde: Aust-Telemark vassområde: 3776 km 2 Registrerte vassforekomstar: Elver ,61 km Innsjøar ,4 km 2 Grunnvatn 2 2,49 km 2 Totalt 396

9 8 Tabell 2 viser fordeling av elvevassforekomstar og innsjøvassforekomstar i tilstandsklassane svært god, god, moderat,dårleg, svært dårleg og ukassifisert. Grunnvatn er ikkje karakterisert. Tabellen viser at 89 % av elvene og 91 % av innsjøane er i tilstandsklasse god/ svært god. Tabell 2: Fordeling i tilstandsklassane svært god, god, moderat, dårleg, svært dårleg og uklassifisert for elver og innsjøar, pr Kjelde: Elv Innsjø Tilstand Antall % Antal % Svært god God Moderat Dårlig Svært dårlig Uklassifisert I vedlegg (kap.7) er vist ein oversikt over alle elvevassforekomstar (tabell A) og innsjøvassforekomstar (tabell B) i Aust-Telemark vassområde, med vassforekomst-id, namn, risiko-og tilstandsvurdering. Vidare viser kartet i figur A i vedlegg (kap.7) tilstandsklassen til vassforekomstane. Møsvatn Foto: Liv R. Flå

10 9 3. Om påverknadane årsak, omfang og effekt Tabell 3 viser ein oversikt over dei 5 viktigaste påverknadene i vassområdet. Tabellen viser vidare årsak til påverknaden, omfanget og effekten av påverknaden, samt ansvarleg samfunnssektor. Tabell 3: Tabellen gjev ein oversikt over dei 5 viktigaste påverknadene i vassområdet. Påverknad Årsak Omfang Effekt av påverknadane Fysiske inngrep Avrenning av forureina avløpsvatn til Måna Produksjon av elektrisitet Dårleg renseanlegg på Våer. Dårleg avløpsnett på Rjukan Magasin med store reguleringshøgder i Møsvatn og Mårvatn. Tørrlagte elvestrekningar i Måna-, Gjøyst og Mårvassdraget. Vatn som drenerer til Husvollåe og Middøla er leia inn i tunnelen til Mår kraftverk. Nedre del av Hjerdøla og småbekkar som drenerer til Måna er leia inn i tunnelen til Vemork/ Såheim. Avrenning til Måna Ødelagte habitat for fisk (gyte-, oppvekst-, leveområde). Unaturlege fluktasjonar og tørrlegging (t.d. av egg til fisk og næringsdyr). Negativ verknad på landskapet (utvaska, høge reguleringssoner, tørrlagte elver). Mindre verdi til rekreasjon og friluftsliv Dårleg vasskvaliet for rekreasjon og friluftsliv i Måna. Estetisk (grønske, lukt) Samfunnssektor (drivkraft) Vasskraft Avløp frå befolkninga Sur nedbør Biologisk påverknad: Ørekyt Langtransportert forureining Innført med settefisk? Brukt som agn? Avtakande, men enkelte område har fortsatt sur nedbør som overstig tålegrensa (øvst i Kvennavassdraget, området kring Hamrefj.-Vinjefj. i Møsvatn, og lengst sør-aust i området (belte over Tinnsjå frå Blefjell til Sjåvatn, sør for Hovin brygge). Truleg innført i Møsvatn på 1970-talet, og har derifrå spreidd seg til Hondlevassdraget, til lokalitetar på Møsvasstangen og nedstrøms til Tinnsjå. Vidare er det ørekyt i Rauavassdraget i Hovin. Forsuring av vassforekomstane. Årgangar eller heile bestandar av fisk kan dø ut. Endra artssamansetning, t.d. krepsdyr kan dø ut. Næringskonkurranse med aure. Auka industrialisering Klimaendringar Vasskraft Fritidsfiske Forureining frå spreidde avløp Dårlege avløpsanlegg Mange gamle hytter på Frøystul og i Hjerdalen utan godkjente avløpsanlegg. Også mange hytter i Skirvedalen, men dei fleste er relativt nye med nye For høge bakteriologiske verdiar i små vassdrag? Avløp frå hytter og spreidd busetnad

11 10 avløpsanlegg. Relativt gode resipientforhold. Graden/ omfanget av påverknadene Innsjø-vassforekomstar: Figur 3 viser i kor stor grad kvar enkelt påverknadsfaktor (biologisk påverknad, fysiske inngrep, langtransportert forureining, forureining, andre påverknader) påverkar innsjø-vassforekomstane, der grå farge i figuren symboliserer ukjent grad, grønt liten grad, gul middels, og oransje stor grad. Figuren viser påverkingsgraden i prosent. Biologisk påverknad: I innsjøar med biologisk påverknad, utgjer dette ein liten påverknad i ca 73 % av tilfella, medan ca 7 % har middels påverknad. I resten (20 %) er påverknadsgraden ukjent. Registrert biologisk påverknad er ørekyt og kanadarøye, der kanadarøye påverkar lite. Påverknaden av ørekyt er også liten i ca 55 % av sjøane med introduksjon av denne arten, medan ca 33 % er ukjent påverka og 11% er moderta påverka av ørekyt. Fysiske inngrep: Figuren viser at i ca 45 % av innsjøane med fysiske inngrep, er påverknaden stor. I ca 33 % av tilfella er påverkningsgraden middels, medan ca 22 % er lite påverka av inngrepet. Under fysiske inngrep er det registrert dammar til vasskraft og tømmerfløyting, samt endringar på grunn av overføring av vatn. Vasskraftdammane påverkar i middels eller stor grad, medan gjennomstraumingsendringar påverkar både i liten, middels og stor grad. Gamle tømmerfløytingsdammar har liten grad av påverknad. Langtransportert forureining: Sur nedbør påverkar lite i ca 76 % av innsjøane som er registrert med denne typen påverknad, medan 18 % er påverka i middels grad og 6 % i ukjent grad. Vidare er tungmetall registrert som påverknad, men graden er ukjent. Figur 3: Prosentdiagram som viser graden/omfanget av kvar påverknad i innsjøar, der kvar søyle representerer ein type påverknad. Diagrammet seier ingenting om kor stor andel av vassforekomstane som har denne påverknaden. Kjelde:

12 11 Forureining: I innsjøar med forureining er påverknaden liten i ca 70 % av tilfella, medan resten er middels påverka. Det er registrert påverknad frå renseanlegg, hytter, søppelfyllingar, landbruk (beite og eng, fulldyrka mark, skogbruk), transport og infrastruktur. Graden av påverknad frå renseanlegg er middels, hytter og transport liten/ middels, medan innsjøane er lite påverkna frå landbruk og søppelfyllingar. Andre påverknader: Innsjøar som er registrert med andre påverknader er lite påverka av denne faktoren. Påverknaden er knytta til fritidsaktivitet. Elvevassforekomstar: Figur 4 viser i kor stor grad kvar enkelt påverknadsfaktor (biologisk påverknad, fysiske inngrep, langtransportert forureining, forureining, andre påverknader) påverkar elve-vassforekomstane, der grå farge i figuren symboliserer ukjent grad, grønt liten grad, gul middels, og oransje stor grad. Figuren viser påverknadsgraden i prosent. Biologisk påverknad: Figuren viser at for elve-vassforekomstar med biologisk påverknad, er graden av påverknaden ukjent i ca 88 % av tilfella, medan resten er påverka i liten eller middels grad (12 %). Registrert biologisk påverknad er ørekyt, samt ny vassplante i ein lokalitet. Det er ukjent korleis vassforekomsten er påverka av denne vassplanten. Fysiske inngrep: For elve-vassforekomstar med fysiske inngrep, er inngrepet ein stor påverknad for ca 31 %, middels for ca 23 % og liten for ca 8 %. For ca 38 % er påverkningsgraden ukjent. Registrerte påverknader er hydromorfologiske (overføring av vatn, vassføringsregulering) og morfologiske tiltak (landbrukstiltak). Ved overføring av vatn er påverknaden stor i 60 % og middels i 20 % av tilfella, medan resten er lite påverka. Ved vassføringsregulering er påverknaden stor for 50 % av elvene med minstevassføring, medan resten er lite påverka. For elver utan minstevassføring er 50 % påverka i stor grad, 42 % i middels grad og 8 % i liten grad. Bekkar/ elver som renn gjennom reguleringssona i regulerte vatn er registrert med ukjent grad av påverknad under anna regulering. Det er registrert berre ein påverknad under landbrukstiltak i denne kategorien, dette er oppdyrkinga av elvedeltaet på Miland (stor påverknad). Andre påverknader: Søppeldumping og grøfting er registrert under andre påverknader. Desse faktorane påverkar i middels eller stor grad, med fordeling på ca 50 % på kvar. Langtransportert forureining: Sur nedbør påverkar lite i ca 97 % av vassforekomstane som er registrert med denne typen påverknad, medan 3 % er påverka i middels grad. Vidare er tungmetall registrert som påverknad, men graden er ukjent. Forureining: Ca 76 % av elve-vassforekomstane med forureining er lite påverka, medan ca 22 % er påverka i middels grad og ca 2 % har ukjent grad av forureining. Påverknadene som er registrert er avrenning frå renseanlegg, spreidd avløp frå landbruket (beite/ eng, fulldyrka mark, husdyrhald, skogbruk), spreidd avløp frå transport/ infrastruktur, industri, søppelfyllingar, hytter og hushaldningar. Avrenning frå renseanlegg og hytter påverkar mest under denne kategorien.

13 12 Figur 4: Prosentdiagram som viser graden/omfanget av kvar påverknad i elvevassforekomstane, der kvar søyle representerer ein type påverknad.diagrammet seier ingenting om kor stor andel av vassforekomstane som har denne påverknaden. Kjelde: Måna ved Gaustajordet. Det er ikkje inngått avtale om minstevassføring på denne strekning, her i tida for vårflaum På storparten av strekninga frå Rjukan til Tinnsjå er elva kanalisert. Foto: Liv R. Flå Belastningane i vassområdet som er vurdert som viktigast å få utbetra er vist i tabell 4 (side13). Belastningane er knytta til vassforekomstar.

14 13 Tabell 4: Oversikt over belastningane som er vurdert som viktigast å få utbetra i vassområdet. Påverknad Vassforekomst namn/ ID/ kommune* Forslag til tiltak Positive ringverkningar av eventuelle tiltak Ansv.leg sektormyndigheit NVE/ OED Vassdragsreguleringar med store reguleringshøgder og uheldig manøvrering Mårvatn L Møsvatn L Endra manøvreringsreglement (fyllings- og tappingsrestriksjonar) Betre levevilkår for fisk og næringsdyr ved endra manøvreringar Betre forhold for båttrafikken på Møsvatn og Mårvatn Magasin med mindre tørrlagte strender i sommarhalvåret er eit positivt landskapselement Vassdragsregulering der manøvreringa gjev raske skiftingar i vasstanden Meir restrikt manøvreringsreglement Vassdragsregulering utan minstevassføring Skardfoss L (inntaksmagasin) -Mår (Ramsåe- Kalhovddammen) R -Måna (Mæl-Dam Dale)** R -Måna (Dam Dale-Dam Meland) R -Måna (Dam Meland.- Våerbekken) R -Måna (Våerbekken- Skardfoss) R (restvassf. gj.snitt 1,3 m³/ sek.) -Slettåe/ Nysetdøla R -Husevollåe (Vesleåetunnelinntak) R -Torvevatnet, innløpselv R -Middøla (Årjo-tunnelinntak) R -Hjerdøla, nedstrøms tunnelinntak R Minstevassføring (Det er viktigast at det blir minstevassføring i Måna og Mår) Området vil få større verdi til friluftsliv, rekreasjon, turisme Betre levevilkår for fisk Mindre erosjon Betre kvalitet på drikkevatnet til Rjukan (drikkevasskjelde viss Mår ikkje leverer vatn til vassverket) Betre levevilkår for fisk og andre vasslevande organismar Vatn i elvene er eit positivt landskapselement Området vil få større verdi for friluftsliv, rekreasjon, turisme. Styrkinga av storaurestammen i Tinnsjå dersom nok vatn i tilløpselvene. Måna viktigast som gyteelv Betre resipientkapasitet -Måna: Viktig som resipient for Rjukan og for turistutvikling i Øvre Måna-området -Mår: Aktuell som resipient ved hyttebygging i Breisetdalen NVE/ OED NVE/ OED Vassdragsregulering med minstevassføring Frøystulåe R (1,0 m³/ sek 1.mai-15.sept) Auka minstevassføring. Positivt landskapselement med meir vatn. Området vil få større verdi til friluftsliv, rekreasjon, turisme. NVE/ OED Betre resipientkapasitet.

15 14 Forureining frå Våer renseanlegg og avløpsnett på Rjukan Kanalisering til jordbruksformål og omlegging/ ny Fv 364/Fv 37 forbi Miland -Kanalen framstår som eit svært unaturleg elveløp og er lite egna som gyteelv -Våtmarksområdet på Mæl er redusert Måna (Dam Dale-Dam Meland) R Måna (Dam Meland.- Våerbekken) R Måna (Våerbekken- Skardfoss) R Måna (Mæl-Dam Dale) R Nytt renseanlegg på Våer og renovering av avløpsnettet på Rjukan. Biotoptiltak (oddar, tersklar, kulpar, steinar, vegetasjon langs elva). Tiltak for eit meir naturleg elveløp. Estetisk (mindre begroing). Betre vasskvalitet til rekreasjon og friluftsliv. Betre gyteforhold for auren/storaurestammen i Tinnsjå. Landskapsmessig oppgradering. Tinn kommune * Møsvatn ligg i Vinje og Tinn, alle andre vassforekomstar ligg i Tinn. ** For at det skulle vera nok vatn til evt. brannsløkking, jordbruksvatning m.m. er det ein gamal avtale mellom grunneigarane og ØTB om at det skal vera minstevassføring på denne sterkninga, der vassføringa ved Miland bru skal vera 200 liter/ sek. Av dei opplista påverknadene i tabell 5, er det særleg øvre del av Mår (strekninga Ramsåe- Kalhovdammen), Mårvatn, Måna (Mæl-Skardfoss) og Møsvatn som er viktig å få utbetra. Påverknadene i desse lokalitetane er derfor omtala meir utførleg i teksten nedanfor. Mårvatn Mårvatn er vesentleg meir prega av reguleringa enn dei andre magasina i Mår-Gjøystreguleringa. Reguleringshøgda i Mårvatn er 21,3 m, med LRV på kote 1100 m og HRV på kote 1121,3 m. LRV ligg 13,3 høgdemeter under naturleg vasstand. Til samanlikning er reguleringshøgda 11,1 m i Kalhovdfjorden, med LRV på kote 1075,5 m og HRV på 1086,6 (ØTB & Statkraft 2005) Her ligg LRV 2,8 høgdemeter under naturleg vasstand. Den store senkinga i Mårvatn har ført til at vassvolumet og arealet er svært lågt ved LRV samanlikna med HRV, og den store skilnaden i vassvolum har ein direkte negativ konsekvens for vassøkologien. Dessutan er den høge reguleringssona med tørrlagte, eroderte strender eit negativt landskapselement når vatnet er mykje nedtappa. Biologisk mangfald og fiske er sterkt skadelidande i Mårvatn under gjeldande manøvreringsreglement, t.d. blir viktige næringsdyr som vårfluelarvar og snegl negativt påverka av tørrlegginga utover våren (Rognerud & Brabrand 2010). Vidare får sein fylling av magasinet om sommaren dramatisk innverknad på skjoldkrepsbestanden. Skjoldkreps legg egg på grunt vatn om hausten, og dersom egga ikkje blir dekt av vatn ca 15.juli neste sommar, er det fare for at dei ikkje får lang nok tid frå dei blir klekt til dei skal leggje egg om hausten (Rognerud & Brabrand 2010). Skjoldkreps er eit avgjerande næringsemne for god vekst i aurestammen. Auren er attraktiv for både næringsfiske og sportsfiske i vatnet, men for sterk nedtapping om våren reduserer tilveksten av aurestammen. Magasinområdet er ein del av Hardangervidda, og alle anleggsvegane som vart bygd i samband med reguleringane medverkar sterkt til at området har vorte ein viktig innfallsport til

16 15 Hardangervidda. Dei tre DNT-hyttene som ligg i umiddelbar tilknytting til reguleringsmagasina, og rutebåten på Mårvatn som er tilpassa DNT sitt rutenett, medverkar også til at friluftsliv/ turisme står sterkt i området. Mår kraftverk har svært store magasin, såkalla fleirårsmagasin, d.v.s. at det tek meir enn eit år med normal tilrenning for å fylle magasinet dersom det er tappa ned til LRV (B.Bjørnsen, pers.med.) Dette gjer det mogleg å innføre strengare krav om fylling utan å redusere kraftproduksjonen. Mår Denne elva er heilt tørrlagt frå Kalhovddammen og restvassføringa er svært beskjeden fram til samløpet med Ramsåe. Frå vegen inn mot Kalhovd er det god utsikt over denne strekninga av Mår, som utgjer eit viktig landskapselement i ein storslått natur. Minstevassføring her vil kunne medverke vesentleg til naturopplevinga for relativt mange menneske. Auka vassføring vil også kunne gje auka fiskeproduksjon på strekninga, og såleis betre potensiale for friluftsliv. Det er meldt om aure på opptil 1 kg i hølane i Mår da det var meir vatn i elva (G. Bakke, pers. med.). I forslaget til Fylkesdelplan for Hardangervidda er det sett av areal til hyttebygging i Breisetdalen. Hyttebygging er m.a. avhengig av stor nok vassføring i Mår, for at elva skal fungere som resipient. Møsvatn I følgje NVE (2008) har Møsvatn ei reguleringshøgde på 18,5 m, med 14,5 høgdemeter oppdemming og 2 høgdemeter senking (LRV på kote 900,0 og HRV på kote 918,5). Overflatearealet er 77,8 km² ved HRV og 28,3 km² ved LRV (Brabrand 2011). Dette medfører at sterk nedtapping om sommaren er til stor ulempe for båttransporten på vatnet, særleg for dei fastbuande på Møsstrond, men og for turistbåten til Mogen. I perioden vart Møsvatn gjennomgåande senka tidlegare på vinteren enn i perioden Brabrand (2011) konkluderer med at dette kan gje tørrlegging av gyteområda til røya i Møsvatn, noko som kan forklare nedgangen i røyestammen. Røya legg egg på ca 8-10 m djup i starten av oktober i Møsvatn, d.v.s. ca kote 910. Etter klekking går dei ned på djupet i slutten av februar. Det er derfor konkludert med at tapping under kote 910 først må skje etter 1.mars. Reguleringa har skapt store problem med undergraving og erosjon i Møsvatn. Dette problemet er størst ved HRV, og er bakgrunnen for at Vinje kommune i samband med ny reguleringskonsesjon for øvre del av Møsvassreguleringa sette fram krav om at HRV normalt ikkje skal overstige kote 918 m, og at magasinreserven på 0,5 høgdemeter berre kan nyttast til flaumdemping i vassdraget nedanfor. Vidare er kravet frå Vinje at etter 1.mai skal alt tilløp, utan nødvendig tapping for å halde minstevassføring i Måna, brukast til å fylle magasinet opp til kote 914 m, og at det ikkje må tappast under denne kota før etter 1.desember (NVE 2008). Måna Måna er den elva i vassområdet som er mest belasta, både av vassdragsregulering og av forureining. Elva var tidlegare hovudgyteelv for aure og storaure i Tinnsjå, men er etter reguleringane sterkt redusert som gyteelv på grunn av for lite vatn. Ved bruk av Vassdragssimulatoren, Det er gjort vurderingar av oppvekstområde for aure ved forskjellige vassføringar på strekninga Tinnsjå- Dam Meland ved bruk av vassdragssimulator (Harby 2000). Undersøkinga viste at antall gunstige oppvekstområde i elva vil auke sterkt opp til ei vassføring på ca 2,5 m³/ sek, medan ein ytterlegare auke i vassføring berre vil gje eit lite antal nye oppvekstområde. Vidare vart det vist at vassføringar over 5 m³/ sek vil gje fleire djupområde, men at dette ville gå ut over straumhastigheita. Det vart i rapporten konkludert med at habitattiltak som kan gje større djup og samtidig halde oppe vasshastigheita, t.d. tiltak i elveleie

17 16 med vekslande kulp-og strykstrekningar, utgraving av djupål m.m. truleg vil gje ein gunstig effekt for aure ved minstevassføringar under 5 m³/ sek. Måna er ein viktig resipient, både for Rjukan og for hytteutbygging rundt øvre delar av elva, men resipientkapasiteten avheng sjølvsagt av vassføringa. Etter samløpet med Våerbekken, Krossobekken og nokre småbekkar har Måna noko restvassføring ned til Dam Meland.Ved Dam Meland er denne restvassføringa på 1,3 m³/ sek i gjennomsnitt for året. Mellom Dam Meland og Dam Dale er det svært liten restvassføring, men på denne strekninga har ØTB og Tinn kommune inngått ein avtale om 0,5 m³/ sek. Denne delen av elva mottek også mest forureina avløpsvatn frå lekkasjar på avløpsnettet. Stor nok vassføring i Måna vil alltid vera avgjerande for god vasskvalitet i elva, for sjølv med oppgraderte renaseanlegg/avløpsnett, er det generelt vanskeleg å unngå at det skjer noko avrenning frå eit bysentrum. Undersøkingar av resipientkapasiteten ved hjelp av vassdragssimulator på strekninga mellom Dam Meland og Dam Dale (Tjomsland 1998, Harby 2000), viste at vasskvaliteten vart betydeleg betre med ei vassføring på opptil 2 m³/sek, medan ein ytterlegare auke i vassmengde hadde mindre effekt på vasskvaliteten. I og med at Måna går gjennom sentrum av Rjukan, er elva eit vesentleg landskapselement for relativt mange menneske. Meir vatn i Måna av god kvalitet ville såleis vera ein viktig trivselsfaktor for mange. Forsøk gjort med vassdragssimulator viste at ei vassføring på 4 m³/sek vil skape eit visuelt inntrykk av eit betydeleg vassdekka areal i elva mellom Dam Meland og Dam Dale (Harby 2000). Måna gjennom sentrum av Rjukan, med Dam Meland og Såheim kraftstasjon i bakgrunnen. Gjennom sentrum er det gjort biotoptiltak som laging av tersklar, kulpar, oddar i elva. Det er også inngått ein avtale mellom ØTB og Tinn kommune om ei vassføring på 0,5 m³/sek på strekninga mellom Dam Meland og Dam Dale som er verksett. I forslaget til ny konsesjon for Møsvassreguleringa, er det innarbeida eit forslag til minstevassføring, med innstilling frå NVE på 1,0-1,5 m³/sek. Foto: Liv R. Flå ( )

18 17 Tabell 5 gjev ein oversikt over tiltak som er under utarbeiding, igangsett eller er gjennomført. Tabell 5: Tabellen viser ein oversikt over tiltak under utarbeiding/ igangsette tiltak i vassområdet Vannforekomst navn/ ID Tiltak Ansvarleg for tiltaket Måna (Mæl-Dam Dale) R Biotoptiltak (oddar, tersklar, kulpar) for estetisk oppgradering og betring av levevilkår for fisk. Bytting av substrat for betre gytevilkår. Minstevassføring på strekninga er innarbeida i forslaget til ny konsesjon for Møsvassreguleringa. Innstilling: 1,5-5,0 m³/sek. (Det er muleg at det blir inngått ein avtale mellom ØTB og Tinn kommune om minstevassføring inntil vedtak er fatta i OED). Ansvarleg sektormyndigheit/ lovheimel NVE/OED Vassdragsreguleringslova Vassressurslova Gjennomføring av tiltak (år) ØTB Ca 2014 Forslag til ny reguleringskonsesjon for øvre del av Møsvassreguleringa ligg til handsaming i OED Måna (Dam Dale- Dam Meland) R Tersklar er bygd på denne strekninga. Minstevassføring på strekninga er innarbeida i forslaget til ny konsesjon for Møsvassreguleringa. Innstilling: 1,0-1,5 m³/sek. Avtale mellom ØTB og Tinn kommune om 0,5 m³/sek. mellom Dam Dale og Dam Meland er i verksett. NVE/OED Vassdragsreguleringslova Vassressurslova ØTB Forslag til ny reguleringskonsesjon for øvre del av Møsvassreguleringa ligg til handsaming i OED Måna (Dam Dale- Våer) R R R Måna (Våerbekken- Skardfoss) R Plan for nytt renseanlegg på Våer / sanering av leiingsnettet på Rjukan blir ein del av VA-hovudplan for Tinn kommune som er under utarbeiding. Det er henta opp fleire hundre tonn med jernskrap og asbest, samt tonn lausmassar forureina med miljøgifter frå Vemork-juvet. Forureiningslova Tinn kommune Forureiningslova Yara 2010?

19 18 4. Brukarinteresser Dei viktigaste brukarinteressene knytta til vatn i vassområdet er: Produksjon av elektrisk kraft. Drikkevatn av god kvalitet. Oppretthalde, evt. forbetre fiskebestandane som del av rekreasjon og næringsutvikling (turisme, næringsfiske). Uberørte/ lite berørte vassforekomstar til rekreasjon (fiske, bading, padling) og turisme. Viktig landskapselement. Båttransport for fastbuande på Møsstrond. Næringsutvikling, t.d. eit ønskje om fiskeoppdrett i merder i Tinnsjå. Vassdrag som resipient. Manøvreringsreglementet for Møsvatn og Tinnsjå bør i størst mogleg grad hindre at dyrka mark på Miland blir neddemt i flaumperiodar. Motsetning mellom brukarinteresser Vassdragsregulering og fiskeinteresser: Innspel til vesentlege vassforvaltningsspørsmål frå brukarinteressene omhandlar stort sett motsetningar mellom fiskeinteressene og produksjonen av elektrisk kraft, der det blir understreka at manøvreringsreglementet både i Mår- og Møsvassreguleringa er uheldig for vassøkologien, og at manøvreringane må tilpassast produksjonen av næringsdyr og fisk. Vidare er det ikkje minstevassføring i Mår, Gjøyst og Måna, noko som gjev dårlege gyte- og oppvekstforhold for aure/ storaure i Tinnsjå. Dette gjeld i særleg grad for Måna, som i tørre periodar har svært liten restvassføring. I tillegg har den kanaliserte delen av Måna lite eigna gytesubstrat og lite skjul for gytefisk. Liten vassføring og lommer med stilleståande vatn vil også tilgodesjå ørekyt. Ein annan konsekvens av reguleringa av Mår, Gjøyst og Måna som er påpeika, er at næringstilføringa til Tinnsjå med tilløpselvene har minka betydeleg. Vassdragsreguleringar og landskap/ estetiske verdiar: Vidare framhevar brukarinteressene at magasin med høge reguleringshøgder har negativ visuell verknad for landskapet, t.d. dei lange steinstrendene langs Mårvatn som møter turistane når dei kjem til fjells. Også den negative estetiske effekten av tørre elver blir påpeika, både som eit direkte negativt landskapselement og i form av tilgroing med grønske og sly i lommer av stilleståande vatn. Det blir også trekt fram at terskelbygging i mange høve er uheldig viss vassføringa er for liten, fordi tersklane kan auke problemet med stilleståande vatn. Drikkevatn Dei viktigaste drikkevasskjeldene i vassområdet: Mår og Møsvatn er drikkjevasskjelder for Rjukan, med Mår som vasskjelde mesteparten av tida Grunnvatn frå lausmassebrønn ved Middøla, forsyner Miland og Mæl Grunnvatn frå lausmassebrønn i Atrå, forsyner Atrå og Austbygde Langetjønn, forsyner Gaustablikk-området Vatnet som kjem inn til Mår kraftverk har god kvalitet og Mår leverer derfor mesteparten av vatnet til vassverket på Rjukan. Tinn kommune har ingen juridisk rett på vasslevering frå Mår kraftverk. Derimot har Hydro plikt til å levere vatn til vassverket frå tunnelen frå Møsvatn, og

20 19 drikkevatnet blir henta frå Såheim kraftstasjon i dei høva at Mår kraftverk ikkje er i drift. Dei hyppige vassfluktasjonane i Skardfoss verkar negativt inn på drikkevasskvaliteten i vatnet frå Møsvatn. Rjukanfossen er ein del av elva Måna. Fossen har ei total fallhøgde på 238 m, og høgste loddrette fall er på 104 m. Rjukanfossen var ein stor turistattraksjon i førindustriell tid og hadde besøk både frå inn- og utland. Fossen vart lagt i rør etter at industrieventyret starta på Rjukan i I dag er det relativt sjeldan at det går vatn i Rjukanfossen, men i juli 2007 vart det slept mykje vatn i fossen på grunn av store nedbørmengder. Dette førte til ei markant auking i turistilstrøyminga til området. Tinn kommune har sett fram krav om fossedagar i samband med ny reguleringskonsesjon for øvre del av Møsvassreguleringa. Fossedagane skal knyttast til faste aktivitetar/ kulturarrangement over tid som har klåre næringsmessige og kulturmessige ringverknader. Dei siste åra har det vorte sleppt vatn under det årlege Marispelet, som foregår oppe på kanten av juvet over Rjukanfossen. Foto: Hans-Dieter Fleger 5. Når vi miljømåla i 2021? Tabell 6 viser ein oversikt over risikovurderinga i antal og prosent for ikkje å nå målet om god miljøtilstand i vassforekomstane innan 2021 (grunnvatn er ikkje vurdert). Oversikten er pr Tabellen viser at 21 % av innsjø-vassforekomstane og 17 % av elve-vassforekomstane er i risiko/ muleg risiko for ikkje å nå miljømåla innan Tabell 6: Risikovurdering for vassforekomstane i Aust-Telemark vassområde pr Kjelde: Type Risiko *Mulig risiko Ingen risiko Udefinert Antal % Antal % Antal % Antal % Innsjø Elv Grunnvatn Alle *Kategorien Mulig risiko er bruka der ein på noverande tidspunkt ikkje har tilstrekkeleg kunnskap.

21 20 I vedlegg ( kap.7) er vist ein oversikt over alle elvevassforekomstar (tabell C) og innsjøvassforekomstar (tabell D) som pr er sett i muleg risiko/ risiko for ikkje å nå miljømåla innan Vidare viser kartet i figur B i vedlegg (kap.7) risikovurderinga til vassforekomstane. Hovudutfordringane for ikkje å nå miljømåla i 2021: Dei fleste vassforekomstane som står i fare for ikkje å nå miljømåla i 2021, er kandidatar til sterkt modifiserte vassforekomstar (ksmvf) eller er påverka av avløpsvatn frå renseanlegg/avløpsnett. Øst-Telemarkens brukseierforening er anleggseigar og NVE ansvarleg sektormyndigheit i alle vassforekomstar som er kandidat til SMVF. Tinn kommune er ansvarleg sektormyndigheit i vassforekomstar med risiko for ikkje å nå miljømålet på grunn av forureina avløpsvatn. Enkelte vassforekomstar er sett til muleg risiko på grunn av manglande datagrunnlag, dette gjeld t.d. vassforekomstar med ørekyt og der vassforekomsten kan vera påverka av spreidd avløp frå hytter. Utviklingstrender som påverkar vassmiljøet: Auka behov for energi, nasjonalt og globalt. Mindre langtransportert forureining som medfører mindre forsuring av vatn og vassdrag. Global oppvarming som vil gje meir nedbør og flaum, og dermed meir utvasking av næringsstoff og partiklar til vatn og vassdrag. Manglande verkemiddel som kan medverke til at miljømåla ikkje blir nådd i 2021: Økonomiske ressursar til vidare kunnskapsinnhenting (overvaking) og tiltaksgjennomføring. Generelt for dårleg kunnskapsgrunnlag. Vurdering av kunnskapsgrunnlaget: Karakterisering av vassforekomstane er det viktigaste grunnlaget for å setje tilstand og vurdere risikoen for at miljømåla ikkje blir nådd. For mange vassforekomstar manglar vi vassmiljødata, eller dei data som finnst er eldre enn 10 år, og karakteriseringa er derfor for ein stor del gjort på grunnlag av analyse av påverknader, lokal kunnskap, data frå nabovassforekomstar og tålegrensekart for sur nedbør m.m. Det er eit fåtal vassforekomstar der det er bruka biologiske kvalitetselement (fisk, botndyr, zooplankton, planteplankton m.m.) i tilstandsvurderinga. Ut frå vurdering av tilstand og analyse av påverknader, er det sett opp eit førebels forslag til tilstandsovervaking i tabell 7 (side 21).

22 21 Tabell 7: Forslag til overvakingspunkt i Aust-Telemark vassområde Overvaking ID-nr Bakgrunn/ Vurdering Austbygdåe Måna Bruke same målepunkt som ved tidlegare overvakingar. Mår ØTB vil betale overvakinga i Mår. Gjøyst ØTB vil betale overvakinga i Gjøyst. Eit av målepunkta i elva bør vera i samband med småkraftverket. Tinnsjå, Mæl båthamn Auka begroing Grosettjønn/ Grosetåe R Auka begroingi tjønna Sandvatn/ Sandvatn L Auka begroing/ høge verdiar av e-coli. bekkefelt R Ordøla/ Lure R Hyttefelt m/spreidd avløp R Morkåe, Frøystaul R Hytter/ ferieheim med spreidd avløp ferieheim Frøystaulåe, Frøystaulbekken bekkefelt, Skardfoss bekkefelt, nord R R R Hytter m/spreidd avløp. Avrenning frå nedlagte avfallsdeponi Hardangervidda Urevatn L Forsuring Gaustatippen og Krosskeitippen undersøkt for 5-6 år sidan, målt liten avrenning. Aktuelt med nye målingar/ målingar frå andre nedlagte avfallsdeponi? For å følgje problematikken ved langtransportert forureining. Vi har mangla ein metode for å vurdere kvalitetselementet fisk ut frå prøvefiskeresultat/ lokal kunnskap om fiskebestandane i vassforekomsten, og dette er derfor kunnskap som så langt ikkje er nytta i tilstandsvurderinga av vassforekomstane. Det er nyleg utarbeida ein metode for å bestemme ein fiskeindeks ( ut frå prøvefiskeresultat/lokal kunnskap som gjer at vi enklare kan bruke denne kunnskapen i det vidare arbeidet med tilstandsvurderinga. Øst-Telemarkens brukseierforening stiller utgreiingar/ vurderingar som er utarbeidd/ vil bli utarbeidd i samband med ny reguleringskonsesjon for Møsvatn og foreståande vilkårsrevisjon for Gjøyst/ Mårvassdraga til disposisjon for arbeidet etter vassforskrifta.

23 22 6. Definisjonar Ordliste til vesentlige vannforvaltningsspørsmål Karakterisering Karakterisering er en objektiv innsamling og registrering av data og karakteristika for å identifisere og gradere påvirkninger og miljøtilstand i en vannforekomst og innebærer å: 1) avgrense i hensiktsmessige vannforekomster med ensartet vanntype og miljøtilstand, 2) fastsette kategori; elv, innsjø, kyst- og grunnvann, SMVF 3) typifisering av vannforekomster med ensartet naturtilstand, 4) fastsette vannkategori 5) identifisering av påvirkninger (eksisterende og forventede ). Klassifisering Fastsette dagens miljøtilstand for en vannforekomst basert på overvåkingsdata. En vannforekomst plasseres i svært god-, god-, moderat-, dårlig- eller svært dårlig økologisk tilstand basert på kunnskap om økologiske forhold i naturlige vannforekomster og godt-, moderat-, dårlig- eller svært dårlig økologisk potensial for sterkt modifiserte vannforekomster. Tilstandsklassen relateres til naturtilstanden for den aktuelle vanntypen. Risikovurdering Med risikovurdering menes her en samlet vurdering av risikoen for at vannforekomsten ikke oppnår fastsatte miljømål innen gjeldende tidsfrister, eller risiko for en vesentlig forverring (fra en tilstandsklasse til en annen). Risikovurderingen baseres på tilgjengelige data fra karakterisering, tilstandsvurdering og økonomisk analyse av vannbruken framover. Påvirkning Kjente påvirkninger som vurderes å kunne påvirke miljøtilstanden i vannforekomsten. Alle relevante påvirkninger som kan gi avvik fra natur-tilstanden skal registreres. Påvirkningsgrad En gradering av hvor stor konsekvens en påvirkning har på vannmiljøet (minst ett kvalitetselement). Dette graderes fra svært stor til uvesentlig. En faglig vurdering av hvor stor betydning menneskeskapte påvirkninger har på vannforekomstene og således hvordan miljøtilstanden sannsynligvis er påvirket. Vurderingen baseres på tilgjengelige data, påvirkningsanalyse og vannforekomstens følsomhet. Vesentlig vannforvaltningsspørsmål Høringsdokument i planprosessen. Dokumentet inneholder oversikt over hovedutfordringer og hovedtema i arbeidet med forbedring av vannmiljøet i planperioden. Høringsdokumentet er en midtveishøring mellom planprogrammet og forslag til vannforvaltningsplan. Økologisk tilstand Basert på tilstand for økologiske kvalitetselementer og er et uttrykk for tilstanden når det gjelder sammensetning og virkemåte for økosystemet i en forekomst av overflatevann.

24 23 7. Litteratur Brabrand, Å Rekrutteringssvikt hos røye i Møsvatn, Telemark. Mulige årsaker. Rapport nr.14/ p. Harby, A Vassdragssimulatoren for Måna. Hovedrapport. SINTEF Bygg og miljøteknikk. Rapportnr. STF22 A p. Larssen, T.& T. Høgåsen Tålegrenser og overskridelser av tålegrenser i Norge. Norsk institutt for vannforskning. Rapport l.nr p. Lindholm, M. & T. Bækken Kartlegging av ny saltstrekning, øvre Telemark. Norsk institutt for vannforskning. Rapport lnr p. Norsk klassifiseringssystem for fisk. Ny fiskeindeks kombinert med et system for ekspertvurderinger. Vassdrag_Klassifisering_fisk_ola_hegge (PDF/Adobe Reader-fil - 12,3 MB) Norsk rødliste 2006: Rognerud, S. & Å. Brabrand HydroFish-prosjektet. Sluttrapport for undersøkelsene Norsk institutt for vannforskning. Rapport l.nr p. Strand, L. Å Amfibier i Tinn. Fylkesmannen i Telemark, miljøvernavdelinga og Tinn kommune. Rapport. 14 p. Søreide, F., D. Dolmen, K. Hindar Den mystiske dypvannsfisken i Tinnsjøen. Fauna 59 (4): Tjomsland, T., P.Brettum, A. Henriksen & E.-A.Lindstrøm Overvåking i telemarksvassdraget Norsk institutt for vannforskning, Oslo.Rapport nr. 185/ p. Tjomsland, T Simulerte effekter av minstevannføringspåslipp på vannkvaliteten i Måna. Norsk institutt for vannforskning. Rapport lnr p. Øst-Telemarkens Brukseierforening (ØTB) og Statkraft Mår Gjøystreguleringen. Status Versjon: juni Rapport. 47 p. Øst-Telemarkens Brukseierforening - Søknad om ny konsesjon for tilleggsregulering i Møsvatn i Telemarksvassdraget, Vinje og Tinn kommuner i Telemark. NVEs innstilling p + vedlegg. Årlig gjennomgang av avløpsdriften i Tinn kommune og Tinn kommune, teknisk avd. oktober Notat 4 p. Årsmelding 2011 frå driftsassistansen i Telemark. Sweco Norge AS Notat 4 p.

25 24 8. Vedlegg Tabell A gjev ein oversikt over vassforekomst-id, namn, risiko- og tilstansdsvurdering for alle elvevassforekomstane i Aust-Telemark vassområde pr Tabell B viser det same for innsjøvassforekomstane. Tabell C gjev ein oversikt over alle elvevassforekomstar som pr er sett i muleg risiko/ risiko for ikkje å nå miljømålet innan Tabell D viser det same for innsjøvassforekomstane. Data til tabellane er henta frå og eksportert inn i excel for systematisering. Tabell A: Elvevassforekomster med risiko- og tilstandsvurdering Vannforekomst -ID Namn Risikovurdering Tilstandsvurdering R Ambjørgsvatnet bekkefelt Ingen risiko Svært god R Austbygdåe (Lure - Skavlebø) Ingen risiko God R Austbygdåe (Lure-Skavlebø) bekkefelt Ingen risiko God R Austbygdåe (Tinnsjå -Lure) Ingen risiko God R Austbygdåe bekkefelt (Tinnsjå - Lure) Ingen risiko God R Austre Skindalen bekkefelt Ingen risiko God R Austre Skindalen, elv Ingen risiko God R Austre Sletteidvatn bekkefelt Ingen risiko God R Bergbuåe Ingen risiko Svært god R Bergbuåe bekkefelt Ingen risiko Svært god R Bergvio Ingen risiko Svært god R Bergvio (nedstrøms Kollsvatnet) bekkefelt Ingen risiko Svært god R Bergvio (nedstrøms Kollsvatnet)/ elva Ingen risiko Svært god mellom Kvennsjøen og Litlosvatnet R Bikkjeliåi Mulig risiko God R Bikkjeliåi bekkefelt Mulig risiko God R Bjønna Ingen risiko Svært god R Bjønna bekkefelt Ingen risiko Svært god R Bjørvassåe Mulig risiko God R Bjørvassåe bekkefelt Ingen risiko God R Briskevatn bekkefelt Ingen risiko Svært god R Butjønnåi Ingen risiko God R Butjønnåi bekkefelt Ingen risiko Svært god R Buverudåsen bekkefelt Ingen risiko God R Bønsbufjorden bekkefelt Ingen risiko God R Dargesjåbekken Ingen risiko God R Dargesjåen - Kringlesjåen bekkefelt Ingen risiko God R Digeråe Ingen risiko God R Digeråe bekkefelt Ingen risiko Svært god R Eidsjøen bekkefelt Ingen risiko God R Elv fra Ambjørgsvatnet Ingen risiko Svært god R Elv mellom Holatjønn og Store Saura Ingen risiko God R Elv mellom Nedsta og Øvsta Bjørnavatnet Ingen risiko Svært god R Elv mellom Reksjåen og Austre Sletteidvatn Ingen risiko God R Elv mellom Store og Vesle Saura Ingen risiko God R Fiskelaus bekkefelt Ingen risiko Svært god R Fiskelaus utløpsbekk Ingen risiko Svært god R Fjellsjåbekken Ingen risiko God R Fjellsjåen bekkefelt Ingen risiko God R Flottåi Ingen risiko Svært god R Forsnøypbekken Ingen risiko Svært god R Forsnøypbekken/ Forsnøypvatnet bekkefelt Ingen risiko Svært god

26 R Fotkjølo Ingen risiko Svært god R Fotkjølo bekkefelt Ingen risiko Svært god R Frøystaulbekken bekkefelt Mulig risiko God R Frøystaulåe Risiko Dårlig R Geitebufjorden/ Viervatn bekkefelt Ingen risiko God R Gjerdøla Ingen risiko Svært god R Gjerdøla bekkefelt Ingen risiko Svært god R Gjermundrobekken, før bekkeinntak Ingen risiko Svært god R Gjermundroebekken, nedstrøms Risiko Moderat bekkeinntak R Gjuvsjå, bekkefelt aust Ingen risiko God R Gjuvsjå, bekkefelt sør Mulig risiko God R Gjuvsjåen bekkefelt Ingen risiko God R Gjuvsjååi Ingen risiko God R Gjuvsjååi bekkefelt Ingen risiko God R Gjuvåe Mulig risiko God R Gloppetjønnbekken Ingen risiko Svært god R Gloppetjønnbekken/ Gloppetjønn bekkefelt Ingen risiko Svært god R Grasdalsåe m/ bekkefelt Ingen risiko God R Grasdøla Ingen risiko God R Grasdøla bekkefelt Ingen risiko God R Grisletjønn - Grunntjønn - Elsjåbekken Ingen risiko God bekkefelt R Grisletjønnbekken Ingen risiko God R Grisletjønnbekken/ Grisletjønn bekkefelt Ingen risiko God R Grosetåe m/ bekkefelt Ingen risiko God R Groto Ingen risiko Svært god R Groto bekkefelt Ingen risiko Svært god R Grotteåi Ingen risiko God R Grysle bekkefelt Ingen risiko Svært god R Grytekilbekken Ingen risiko God R Grytekilbekken bekkefelt Ingen risiko God R Grytåe Ingen risiko God R Grytåe bekkefelt Ingen risiko God R Gunleiksbuvatn bekkefelt Ingen risiko Svært god R Gøyst Mulig risiko Moderat R Gøyst bekkefelt Ingen risiko God R Gøyst nedre, bekkefelt Ingen risiko God R Gøystvatn bekkefelt Ingen risiko God R Gåstjønnåe bekkefelt Ingen risiko God R Haraldsjå bekkefelt Ingen risiko Svært god R Haraldsjå, inn-og utløpselv Ingen risiko Svært god R Haugedalsbekken m/bekkefelt Ingen risiko God R Hettefjorden bekkefelt Ingen risiko God R Hetteåe Mulig risiko God R Hetteåe bekkefelt Ingen risiko God R Hjerdøla bekkefelt Ingen risiko God R Hjerdøla, nedstrøms tunnelinntak Risiko Svært dårlig R Hjerdøla, oppstrøms tunnelinntak Ingen risiko God R Hokkebrotvatn - Kostveitvatn bekkefelt Ingen risiko God R Hola bekkefelt Ingen risiko Svært god R Holmavatnet bekkefelt Ingen risiko Svært god R Homvassbekken Mulig risiko God R Hondle (Hortå - Langesjå) Ingen risiko Svært god R Hondle (Møsvatn - Hortå) Mulig risiko God R Hondle bekkefelt, øvre Ingen risiko Svært god R Hortå Ingen risiko Svært god

27 R Hortå bekkefelt Ingen risiko Svært god R Hukebu bekkefelt Ingen risiko Svært god R Husevollåe (Vesleåe - Torva) bekkefelt Ingen risiko Svært god R Husevollåe (Vesleåe - tunnelinntak) Risiko Dårlig R Husvollåe (Gøyst - Vesleåe) Mulig risiko Moderat R Håla Ingen risiko God R Ingulvslandtjønnan/ Øverlandsåsen Mulig risiko God bekkefelt R Jotehaug, bekk til Måna Ingen risiko God R Juvbekk/ Krokanbekken Ingen risiko God R Kallungsjåen bekkefelt Ingen risiko Svært god R Kalven bekkefelt Ingen risiko God R Kalven, utløpselv Ingen risiko God R Kilsfjorden/ Kalhovdfjorden bekkefelt Ingen risiko God R Klokksåe, oppstrøms bekkeinntak Ingen risiko Svært god R Klokksåe,nedstrøms bekkeinntak Risiko Moderat R Kollstjørn bekkefelt Ingen risiko Svært god R Kollsvatnet - Bergvio bekkefelt Ingen risiko Svært god R Kolsgryslinebekken Ingen risiko God R Kolsgryslinebekken/ Kolsgrysline bekkefelt Ingen risiko God R Kosadalsvatnet bekkefelt Ingen risiko Svært god R Kosadalsåe Ingen risiko God R Kringlesjåbekken Ingen risiko God R Krokavatni bekkefelt Ingen risiko Svært god R Kråkenesåi Ingen risiko Svært god R Kråkenesåi bekkefelt Ingen risiko Svært god R Kulingstjønn/ Homvatn bekkefelt Mulig risiko God R Kvenna (Briskevatn - Gunleiksbuvatn) Ingen risiko Svært god R Kvenna (Briskevatn - Gunleiksbuvatn) Ingen risiko God bekkefelt R Kvenna (Gunleiksbuvatn - Sandvatn) Ingen risiko Svært god bekkefelt R Kvenna (Gunnleiksbuvatn - Sandvatn) Ingen risiko Svært god R Kvenna (Møsvatn - Vollevatn) Ingen risiko God R Kvenna (Møsvatn - Vollevatn) bekkefelt Ingen risiko Svært god R Kvenna (Vollevatn - Briskevatn) Ingen risiko Svært god R Kvenna (Vollevatn - Briskevatn) bekkefelt Ingen risiko Svært god R Kvennebekken (Sandvatn) Ingen risiko God R Kvenno (Kvennsjøen - Holmavatnet) Ingen risiko Svært god R Kvenno (Kvennsjøen-Holmavatnet) bekkefelt Ingen risiko Svært god R Kvenno (mellom Krokavatna) Ingen risiko Svært god R Kvenno (Sandvatn - Nedsta Krokavatn) Ingen risiko Svært god R Kvenno (Sandvatn - Nedsta Krokavatn) Ingen risiko Svært god bekkefelt R Kvenno (Øvsta Krokavatn - Kvennsjøen) Ingen risiko Svært god R Kvenno (Øvsta Krokavatn - Kvennsjøen) Ingen risiko Svært god bekkefelt R Kvennsjøen bekkefelt Ingen risiko Svært god R Kvitåe Risiko Dårlig R Kvitåvatn bekkefelt Mulig risiko God R Laksåi m/bekkefelt Ingen risiko God R Langesjå bekkefelt Ingen risiko Svært god R Leivdalsåe Ingen risiko Svært god R Leivdalsåe, nedstrøms bekkeinntak Risiko Moderat R Litlosvatnet bekkefelt Ingen risiko Svært god R Lone/ Gåstjønnåe Ingen risiko God R Lorthølbekken Ingen risiko God R Lufsjå bekkefelt Ingen risiko Svært god

28 R Lure med bekkefelt Ingen risiko God R Løykestul/ Langefonn/ Svadde bekkefelt Ingen risiko God R Meinsvassbekken Ingen risiko God R Meinsvassbekken - Vesle Meinsvatn Ingen risiko God bekkefelt R Middøla (Årjo - tunnelinntak) Risiko Moderat R Middøla øvre bekkefelt Ingen risiko God R Middøtjønna og Landsetvatnet m/bekkefelt Ingen risiko Svært god R Midtstrondbekken - Tjyrutjønnan bekkefelt Ingen risiko God R Morkåe Mulig risiko God R Mortåi Ingen risiko God R Mortåi/ Mortåtjønn bekkefelt Ingen risiko God R Møra (Briskevatn - Urdevassbekken) Ingen risiko God R Møra (Urdevassbekken - Ormetjønnbekken) Ingen risiko God R Møra bekkefelt Ingen risiko God R Møsvatn (Møsvassdammen - Storfjorden) Ingen risiko God bekkefelt R Møsvatn (Storfjorden - Juvikfjorden) Ingen risiko God bekkefelt R Møsvatn (Vinjefjorden) bekkefelt Ingen risiko God R Måna (Auståe) Risiko Moderat R Måna (Dam Dale - Dam Mæland) Risiko Dårlig R Måna (Dam Mæland - Våerbekken) Risiko Moderat R Måna (Mæl - Dam Dale) Risiko Dårlig R Måna (Veståe) - Mjonåe Ingen risiko God R Måna (Våerbekken - Skardfoss) Risiko Svært dårlig R Månelibekken, før bekkeinntak Ingen risiko Svært god R Månelibekken, nedstrøms bekkeinntak Risiko Moderat R Mår (Ramsåe - Kalhovdammen) Risiko Dårlig R Mår (Tinnsjå - Vesleåe) Mulig risiko Moderat R Mår (Vesleåe - Ramsåe) Mulig risiko Moderat R Mår bekkefelt (Ramsåe - Kalhovdammen) Ingen risiko Svært god R Mår bekkefelt (Tinnsjå - Vesleåe) Ingen risiko God R Mår bekkefelt (Velseåe - Ramsåe) Ingen risiko Svært god R Mårvatn bekkefelt Ingen risiko God R Mårvatn, utløpselv Risiko Svært dårlig R Nedre Grotte bekkefelt Ingen risiko God R Nedre Hondle bekkefelt Mulig risiko God R Nedre Kolsnutgrysline bekkefelt Ingen risiko God R Nedre Middøla Ingen risiko God R Nedre Middøla bekkefelt Ingen risiko Svært god R Nedsta Bjørnavatnet bekkefelt Ingen risiko Svært god R Nusstjønn bekkefelt Ingen risiko God R Nysetdøla (Åmot - Drumstjønn) bekkefelt Ingen risiko Svært god R Olabudammen Risiko Dårlig R Olabuåe m/bekkefelt Ingen risiko Svært god R Ordøla med bekkefelt Ingen risiko God R Ormetjønnbekken Ingen risiko God R Ormetjønnbekken/ Ormetjønn bekkefelt Ingen risiko God R Ramsåe Ingen risiko Svært god R Ramsåe bekkefelt Ingen risiko Svært god R Raua - Reisjå - Holkåe - Mælåe Mulig risiko God R Raudå Ingen risiko God R Raudå bekkefelt Ingen risiko God R Reisjå - Holkåe - Holmvatn bekkefelt Mulig risiko God R Reksjåen bekkefelt Ingen risiko Svært god R Rollag, øvre Risiko Dårlig

29 R Rollagåe bekkefelt Ingen risiko Svært god R Rollagåe m/haugefoss Ingen risiko God R Rosjåen bekkefelt Ingen risiko Svært god R Røyså og Stampebekk (Bekkefelt Måna) Ingen risiko God R Sandremåe bekkefelt, nedstrøms Ingen risiko Svært god bekkeinntak R Sandremåe bekkefelt, oppstrøms Ingen risiko Svært god bekkeinntak R Sandremåe, nedstrøms bekkeinntak Risiko Dårlig R Sandremåe,oppstrøms bekkeinntak Mulig risiko Moderat R Sandvatn bekkefelt Ingen risiko Svært god R Sandvatn m/bekkefelt Ingen risiko Svært god R Sandvatn/ Mogbekken/ Damtjønn bekkefelt Mulig risiko Moderat R Selstali bekkefelt, oppstrøms bekkeinntak Ingen risiko Svært god R Sjåvatn bekkefelt Ingen risiko Svært god R Skardfoss bekkefelt, nord Mulig risiko God R Skardfoss bekkefelt, sør Ingen risiko Svært god R Skardvatn bekkefelt Ingen risiko God R Skinvatn bekkefelt Ingen risiko God R Skinåi Ingen risiko God R Skjerva (Långevatn - Nystauldalen) Ingen risiko God R Skjerva (Tinnsjå - Långevatn) Ingen risiko God R Skjerva bekkefelt (Långevatn - Nystauldalen) Ingen risiko God R Skjerva bekkefelt (Tinnsjå - Långevatn) Ingen risiko God R Skjerva m/bekkefelt (Nystauldalen - Ingen risiko Svært god Skirvsjøen) R Skjorteåe Ingen risiko God R Skjorteåe bekkefelt Ingen risiko Svært god R Skvetta Ingen risiko God R Skvetta/ Mjågevatn bekkefelt Ingen risiko God R Sletteidbekken Ingen risiko God R Sletteidbekken/ Vestre Sletteidvatn bekkefelt Ingen risiko God R Sletteåi Ingen risiko Svært god R Sletteåi bekkefelt Ingen risiko Svært god R Slettåe bekkefelt Ingen risiko Svært god R Slettåe/Nysetdøla Risiko Dårlig R Stegaros bekkefelt Ingen risiko God R Store Meinsvatnet, utløpselv Ingen risiko God R Store Nivstjønn bekkefelt Ingen risiko Svært god R Store Sandvatn bekkefelt Ingen risiko Svært god R Store Saura bekkefelt Ingen risiko God R Stortevassbekken Risiko Dårlig R Stortevassbekken bekkefelt Ingen risiko Svært god R Stortevatn bekkefelt Ingen risiko Svært god R Strengen Risiko Svært dårlig R Syvra Ingen risiko God R Syvra/ Austre Søltjønne bekkefelt Ingen risiko Svært god R Såemslian bekkefelt, nedstrøms bekkeinntak Risiko Moderat R Såemsåe bekkefelt, oppstrøms bekkeinntak Ingen risiko Svært god R Såemsåe, nedstrøms bekkeinntak Risiko Moderat R Tangeåi Mulig risiko God R Tessungdalsåe (Skavlebø - Kongsberg Ingen risiko God seter) R Tessungdalsåe bekkefelt (Skavlebø - Ingen risiko Svært god Kongsbergseter) R Tessungsåe (Kongsbergseter - Ingen risiko Svært god Tessungsjåen) R Tessungåe bekkefelt (Kongsbergseter - Ingen risiko Svært god

30 Tessungsjåen) R Tinnsjå bekkefelt (Digeråe - Håkanes) Ingen risiko God R Tinnsjå bekkefelt (Tinnoset - Damtjørndalen) Ingen risiko God R Tinnsjå bekkefelt (Tinnoset- Rudsgrenda) Ingen risiko God R Tommåi Ingen risiko God R Tommåi/ Vassdalstjønnan bekkefelt Ingen risiko God R Torva Ingen risiko Svært god R Torvevatn bekkefelt Ingen risiko Svært god R Torvevatnet, innløpselv Risiko Dårlig R Tuddølbekken Ingen risiko God R Tuddøltjønn bekkefelt Ingen risiko God R Tverråi Ingen risiko God R Tverråi bekkefelt Ingen risiko God R Uppnesåe Ingen risiko Svært god R Uppnesåe/ Hellersvatn bekkefelt Ingen risiko Svært god R Urdalsåe Ingen risiko God R Urdalsåe bekkefelt Ingen risiko God R Urdevassbekken Mulig risiko Moderat R Urdevassbekken bekkefelt Ingen risiko God R Urdevatn - Store Meinsvatn bekkefelt Ingen risiko God R Utløpselv Kalven, bekkefelt Ingen risiko God R Valgardsbekken Ingen risiko Svært god R Valgardsbekken bekkefelt Ingen risiko Svært god R Valgardsvatni bekkefelt Ingen risiko Svært god R Vassdalsvatni bekkefelt Ingen risiko Svært god R Vemork bekkefelt Risiko Dårlig R Vesle Månelie, bekk nedstøms tunnelinntak Risiko Dårlig R Vesle Reksjåen/ Prestetjønn bekkefelt Ingen risiko God R Vesle Saura bekkefelt Ingen risiko God R Vesleåa m/ bekkefelt Ingen risiko Svært god R Vesleåe Ingen risiko Svært god R Vesleåe bekkefelt Ingen risiko Svært god R Vestre Skindalen bekkefelt Ingen risiko God R Vestre Skindalen, elv Ingen risiko God R Vestre Skindalen, elv nedre del Ingen risiko God R Vestre Skindalen, nedre bekkefelt Ingen risiko God R Vikingsåe/ Krossoåe Mulig risiko God R Viuvatn bekkefelt Ingen risiko God R Vollevatn bekkefelt Ingen risiko Svært god R Vonskinvatn bekkefelt Ingen risiko God R Vonskinåi Ingen risiko God R Vonskinåi bekkefelt Ingen risiko God R Vråsjåen bekkefelt Ingen risiko Svært god R Våervatn/ Kvistbudalsåe Ingen risiko God R Våervatn/ Kvistbudalsåe bekkefelt Ingen risiko Svært god R Våeråe Risiko Moderat R Våeråe bekkefelt Ingen risiko Svært god R Vålåsjå bekkefelt Ingen risiko Svært god R Vålåsjå, utløpselv Ingen risiko Svært god R Øvre Grotte bekkefelt Ingen risiko Svært god R Øvre Husevollåe bekkefelt Ingen risiko Svært god R Øvrestaulbekken/Juvbekken, nedre Ingen risiko Svært god R Øvsta Bjørnavatnet bekkefelt Ingen risiko Svært god R Åstaulåi og Kråmåi m/bekkefelt Ingen risiko God 29

31 30 Tabell B: Innsjøvassforekomstar med risiko- og tilstandsvurdering Vannforekomst ID Navn Risikovurdering Tilstandsvurdering L Ambjørgsvatnet Ingen risiko Svært god L Austre Søltjørni Ingen risiko Svært god L Briskevatn Ingen risiko God L Dargesjåen Ingen risiko God L Djupetjørni Ingen risiko God L Eidsjøen Ingen risiko God L Fiskelaus Ingen risiko Svært god L Fjellsjåen Ingen risiko God L Flottetjønne Ingen risiko Svært god L Forsnøypvatnet Ingen risiko Svært god L Gjuvsjå Mulig risiko God L Gjuvsjåen Ingen risiko God L Gravtjønn Mulig risiko Moderat L Grisletjønn Ingen risiko God L Grysle Ingen risiko Svært god L Gunleiksbuvatn Ingen risiko Svært god L Gøystvatnet (inkl.kalhovdfj.,kilsfj.,øv-ne Risiko Moderat Strengetjønn.) L Haraldsjå Ingen risiko Svært god L Hellersvatnet Ingen risiko Svært god L Hettefjorden Ingen risiko Svært god L Hokkebrotvatn Ingen risiko God L Holmavatnet Ingen risiko Svært god L Holmvatn Mulig risiko God L Homvatn Mulig risiko God L Kallungsjåen Ingen risiko Svært god L Kalven Ingen risiko God L Kollstjørn Ingen risiko Svært god L Kollsvatnet Ingen risiko Svært god L Kolsnutgrysline Ingen risiko God L Kolsnutgrysline (sønste) Ingen risiko God L Kosadalsvatnet Ingen risiko Svært god L Kostveitvatn Ingen risiko God L Kringlesjåen Risiko God L Kulingstjørni Mulig risiko God L Kvennsjøen Ingen risiko Svært god L Kvitåvatn Mulig risiko God L Langesjå Ingen risiko Svært god L Litlosvatnet Ingen risiko God L Lufsjå Ingen risiko Svært god L Midtra Krokavatnet Ingen risiko Svært god L Mjågevatn Ingen risiko God L Mortåtjørni Ingen risiko God L Møsvatn Risiko Moderat L Mårvatn Risiko Moderat L Nedre Bjørnavatnet Ingen risiko Svært god L Nedre Bjørvatn Ingen risiko God L Nedre Grottetjørn Risiko Moderat L Nedsta Krokavatnet Ingen risiko Svært god L Nusstjønn Ingen risiko God L NVE innsjønr Ingen risiko Svært god L NVE innsjønr Ingen risiko Svært god L Ormetjønn Ingen risiko God L Reinavatnet Ingen risiko Svært god

32 L Reksjåen Ingen risiko Svært god L Rosjå Ingen risiko Svært god L Sandvatn Ingen risiko Svært god L Sandvatn (Hovin) Mulig risiko Moderat L Saure, store Ingen risiko God L Saure, vesle Ingen risiko God L Sjåvatn Ingen risiko God L Skardfoss Risiko Moderat L Skardvatn Ingen risiko God L Skinvatn Ingen risiko God L Sletteidvatnet austre Ingen risiko God L Sletteidvatnet, vestre Ingen risiko God L Store Gloppetjørn Ingen risiko Svært god L Store Meinsvatn Ingen risiko God L Store Nivstjørn Ingen risiko Svært god L Store Sandvatn Risiko Svært god L Store Vålåsjå Ingen risiko Svært god L Stortevatn Mulig risiko God L Tinnsjå Ingen risiko God L Torvevatnet Ingen risiko Svært god L Tuddøltjørn Risiko God L Urevatn Mulig risiko Moderat L Valgardsvatni, Nedsta Ingen risiko Svært god L Valgardsvatni, Øvsta Ingen risiko Svært god L Vassdalsvatni Ingen risiko Svært god L Vesle Meinsvatn Mulig risiko God L Viuvatn Ingen risiko God L Vollevatn Ingen risiko God L Vonskinvatn Ingen risiko God L Vråsjåen Ingen risiko Svært god L Øvre Grottetjørn Ingen risiko God L Øvsta Bjørnavatnet Ingen risiko Svært god L Øvsta Krokavatnet Ingen risiko Svært god 31

33 32 Tabell C: Elvevassforekomstar som pr er sett i muleg risiko/ risiko for ikkje å nå miljømåla innan Vannforekomst- Namn Risikovurdering Tilstandsvurdering ID R Bikkjeliåi Mulig risiko God R Bikkjeliåi bekkefelt Mulig risiko God R Bjørvassåe Mulig risiko God R Frøystaulbekken bekkefelt Mulig risiko God R Frøystaulåe Risiko Dårlig R Gjermundroebekken, nedstrøms Risiko Moderat bekkeinntak R Gjuvsjå, bekkefelt sør Mulig risiko God R Gjuvåe Mulig risiko God R Gøyst Mulig risiko Moderat R Hetteåe Mulig risiko God R Hjerdøla, nedstrøms tunnelinntak Risiko Svært dårlig R Homvassbekken Mulig risiko God R Hondle (Møsvatn - Hortå) Mulig risiko God R Husevollåe (Vesleåe - Risiko Dårlig tunnelinntak) R Husvollåe (Gøyst - Vesleåe) Mulig risiko Moderat R Ingulvslandtjønnan/ Øverlandsåsen bekkefelt Mulig risiko God R Klokksåe,nedstrøms bekkeinntak Risiko Moderat R Kulingstjønn/ Homvatn bekkefelt Mulig risiko God R Kvitåe Risiko Dårlig R Kvitåvatn bekkefelt Mulig risiko God R Leivdalsåe, nedstrøms Risiko Moderat bekkeinntak R Middøla (Årjo - tunnelinntak) Risiko Moderat R Morkåe Mulig risiko God R Måna (Auståe) Risiko Moderat R Måna (Dam Dale - Dam Mæland) Risiko Dårlig R Måna (Dam Mæland - Risiko Moderat Våerbekken) R Måna (Mæl - Dam Dale) Risiko Dårlig R Måna (Våerbekken - Skardfoss) Risiko Svært dårlig R Månelibekken, nedstrøms Risiko Moderat bekkeinntak R Mår (Ramsåe - Kalhovdammen) Risiko Dårlig R Mår (Tinnsjå - Vesleåe) Mulig risiko Moderat R Mår (Vesleåe - Ramsåe) Mulig risiko Moderat R Mårvatn, utløpselv Risiko Svært dårlig R Nedre Hondle bekkefelt Mulig risiko God R Olabudammen Risiko Dårlig R Raua - Reisjå - Holkåe - Mælåe Mulig risiko God R Reisjå - Holkåe - Holmvatn Mulig risiko God bekkefelt R Rollag, øvre Risiko Dårlig R Sandremåe, nedstrøms Risiko Dårlig bekkeinntak R Sandremåe,oppstrøms bekkeinntak Mulig risiko Moderat R Sandvatn/ Mogbekken/ Damtjønn Mulig risiko Moderat bekkefelt R Skardfoss bekkefelt, nord Mulig risiko God R Slettåe/Nysetdøla Risiko Dårlig

34 R Stortevassbekken Risiko Dårlig R Strengen Risiko Svært dårlig R Såemslian bekkefelt, nedstrøms Risiko Moderat bekkeinntak R Såemsåe, nedstrøms Risiko Moderat bekkeinntak R Tangeåi Mulig risiko God R Torvevatnet, innløpselv Risiko Dårlig R Urdevassbekken Mulig risiko Moderat R Vemork bekkefelt Risiko Dårlig R Vesle Månelie, bekk nedstøms Risiko Dårlig tunnelinntak R Vikingsåe/ Krossoåe Mulig risiko God R Våeråe Risiko Moderat Tabell D: Innsjøvassforkomstar som pr er sett i muleg risiko/ risiko for ikkje å nå miljømåla innan Vannforekomst ID Navn Risikovurdering Tilstandsvurdering L Gjuvsjå Mulig risiko God L Gravtjønn Mulig risiko Moderat L Gøystvatnet (inkl.kalhovdfj.,kilsfj.,øv-ne Risiko Moderat Strengetjønn.) L Holmvatn Mulig risiko God L Homvatn Mulig risiko God L Kringlesjåen Risiko God L Kulingstjørni Mulig risiko God L Kvitåvatn Mulig risiko God L Møsvatn Risiko Moderat L Mårvatn Risiko Moderat L Nedre Grottetjørn Risiko Moderat L Sandvatn (Hovin) Mulig risiko Moderat L Skardfoss Risiko Moderat L Store Sandvatn Risiko Svært god L Stortevatn Mulig risiko God L Tuddøltjørn Risiko God L Urevatn Mulig risiko Moderat L Vesle Meinsvatn Mulig risiko God

35 Figur A: Kart over Aust-Telemark vassområde som viser tilstandsklassen til vassforekomstane. Dei forskjellige tilstandsklassane er markert med ulike fargar; Blå: svært god, Grøn: god, Gul: moderat, Oransje: dårleg, Raud: svært dårleg.

36 Figur B: Kart over Aust-Telemark vassområde som viser risikovurderinga av vassforekomstane for ikkje å nå miljømåla innan Forskjellig risikovurdering er markert med ulike fargar; Grøn: ingen risiko, Oransje: muleg risiko, Raud: risiko.