Biologisk mangfald i Radøy kommune

Transkript

1 Biologisk mangfald i Kvalitetssikring og nykartlegging av naturtypar Gaarder, G. & Larsen, B.H Biologisk mangfald i. Kvalitetssikring og nykartlegging av naturtypar. Miljøfaglig Utredning Rapport 2008:14. ISBN

2 Biologisk mangfald i K VA L I T E T S S I K R I N G O G N Y K A R T L E G G I N G A V N AT U R T Y PA R Forsidebilete: Parklandskapet rundt prestegarden på Manger er eit av mange verdifulle kulturlandskap i Radøy kommune. Dei gamle edellauvtrea her har ein rik og interessant lavflora.

3 Miljøfaglig Utredning AS Rapport 2008:14 Utførande institusjon: Miljøfaglig Utredning AS Prosjektansvarleg: Geir Gaarder Prosjektmedarbeider(e): Bjørn Harald Larsen Oppdragsgjevar: Fylkesmannen i Hordaland, miljøvernavdelinga Kontaktperson hos oppdragsgjevar: Olav Overvoll Referanse: Gaarder, G. & Larsen, B. H Biologisk mangfald i. Kvalitetssikring og nykartlegging av naturtypar. Miljøfaglig Utredning Rapport : vedlegg. ISBN Referat: Det er utført ei kvalitetssikring av tidlegare registreringar og nykartlegging av naturtypar i, Hordaland fylke, på oppdrag frå Fylkesmannen i Hordaland. Oppdraget har både omfatta ein sjekk av kvaliteten på allereie registrerte lokalitetar, og kartlegging av nye lokalitetar. Nye lokalitetar er lagt inn i databasen Natur2000 og faktaark for kvar lokalitet er lagt inn i denne rapporten. I tillegg er tidigare registrerte lokalitetar kortfatta vurdert og kommentert, samt at det er gjort ein meir samla vurdering av kartleggingsinnsatsen og forslag til framtidige prioriteringar. I vart 35 tidlegare registrerte lokalitetar sjekka i felt, av i alt 81 lokalitetar som låg inne i datasettet for kommunen (Isdal & Overvoll 2004). Til saman 5 av desse er tilrådd fjerna heilt frå datasettet, medan nokre andre er inkludert i nye lokalitetar eller slegne saman. I tillegg er det gjort ein del endringar på fleire eldre lokalitetar, både av verdiar, grenser og ikkje minst omtaler. For 18 gamle lokalitetar har vi revidert faktaarka. Elles har 10 kjente lokalitetar fått nye faktaark og 20 lokalitetar er heilt nye. Samla sett vurderer vi det tidlegare datasettet som middels godt. Feltarbeidet i 2007 avgrensa seg særleg til hovudnaturtypane skog og kulturlandskap, men også med litt sjekk av både kyst og havstrand, ferskvassmiljø og berg. Ved framtidig supplement av naturtypekartlegginga i tilrår vi særleg at ein ser nærmare på ferskvassmiljø, samt kulturlandskap på veglause øyer. Våre nyregistreringar vitnar om at det kan vere att verdifulle miljø å finne også innafor andre hovudnaturtypar og område. 4 emneord: Biologisk mangfald Radøy Naturtypar Kvalitetssikring

4 Forord Miljøfaglig Utredning AS har utført ei kvalitetssikring og nykartlegging av naturtypar i, Hordaland fylke. Utredninga er utført på oppdrag frå Fylkesmannen i Hordaland, der Olav Overvoll har vore kontaktperson og hovudansvarleg. Han takkes for hjelp til framskaffing av data frå tidlegare kartlegging. Raufoss / Tingvoll, 19/ Miljøfaglig Utredning AS Bjørn Harald Larsen Geir Gaarder

5 Innhald FORORD... 4 INNHALD INNLEIING METODE GENERELT VERDISETTING FORKLARING AV ORD OG UTTRYKK RESULTAT VURDERING AV GAMLE LOKALITETAR NYE UNDERSØKINGAR OPPFØLGJANDE ARBEID SKRIFTLEGE KJELDER VEDLEGG FAKTAARK FOR REGISTRERTE LOKALITETAR... 18

6 1 Innleiing I Stortingsmelding nr. 58 om bærekraftig utvikling (Miljøverndepartementet 1997) bestemte Stortinget at «alle landets kommuner skal ha gjennomført kartlegging og verdiklassifisering av det biologiske mangfaldet på kommunens areal i løpet av år 2003». Direktoratet for naturforvaltning (DN) har utarbeidet ei handbok til hjelp for kommunane i kartleggingsarbeidet (Direktoratet for naturforvaltning 1999a, seinast supplert i 2007). fekk sluttført si kartlegging i 2002, sjå Isdal & Overvoll (2004) for opplysningar om arbeidet. Som for med for dei andre kommunane som har gjennomført prosjektet, har arbeidet i i etterkant vorte kvalitetssjekka av Fylkesmannen og DN. Dette har skjedd utan noko kontroll i felt. For mange kommunar har ikkje naturtypekartlegginga vore av tilfredsstillande kvalitet, og for ein del kommunar har det vore nødvendig å avvise heile datasettet. Dette gjeld ikkje for, men Fylkesmannen fann det likevel interessant og viktig å få gjennomført ein feltkontroll av eit utval lokalitetar, sidan Radøy var blant dei første kommunane som vart kartlagt i Hordaland. Ein tilsvarande kvalitetskontroll er gjennomført for Meland og Øygarden kommunar. Til saman gav Fylkesmannen eit tilskot på kr ,- (inkl mva) til kvalitetssikring av naturtypekartlegginga i desse kommunane, og difor har berre eit utval av lokalitetane i kvar kommune blitt gjennomgått på nytt. Målsettinga med denne rapporten er å gi ein kortfatta oversikt over resultata frå dette prosjektet, samt nokre råd om korleis ein skal gå fram for å få ei enda betre naturtypekartlegging i kommunen. Resultata frå dei fleste undersøkte lokalitetane er samtidig lagt inn i den nyaste versjonen av databasen Natur2000, og resultata bør langt på veg kunne overførast direkte til Naturbase. Miljøfaglig Utredning AS Rapport 2008:14 6 Naturtypekartlegging i

7 2 Metode 2.1 Generelt Direktoratet for naturforvaltning (2007) si handbok i kartlegging av biologisk mangfald har vore ei sentral rettesnor for korleis arbeidet har vorte lagt opp. Handboka sine metodar for kva for naturtypar som skulle registrerast, verdsetjast og presenterast, har vore styrande. Handboka deler norsk natur inn i 7 hovudtypar og har valt ut 56 naturtypar innanfor disse som skal prioriterast i kartlegginga. Den same hovudinndelinga og dei same prioriteringane av naturtypar er brukt i dette prosjektet. Også handboka sitt verdsettingssystem er brukt, samt at alle lokalitetar er lagt inn i ein egen database. Som databaseverktøy er NaturkartDA sin base Natur2000 brukt (denne er grunnlagt på programmet FileMakerPro). I tillegg er lokalitetane avgrensa manuelt på kart. Som grunnlag for prosjektet vart det motteke excel-filer med den informasjonen som Fylkesmannen hadde om dei einskilde lokalitetane, samt sluttrapporten frå den tidlegare kartlegginga (Isdal &Overvoll 2004). Det vart også teke kontakt med miljøansvarleg i kommunen (Asbjørn N. Toft) og diskutert prosjektet, inkludert prioritering av lokalitetar med ham. Både avgrensa eigen kompetanse og avgrensa ressursar førte til ei klar prioritering av kva slags lokalitetar som vart oppsøkte. Vi har ganske god kunnskap om naturtypane i kulturlandskapet og skogen, og valte difor å prioritere slike område. Havstrandmiljø vurderte vi som tidsmessig litt meir upraktiske å kontrollere, sidan feltarbeidet vart avgrensa til ein tur på våren og ein seint på hausten. Det ligg også mange ferskvasslokalitetar (ikkje minst viktige bekkedrag) inne i eksisterande datasett for kommunen, men dette er miljø som vi har mindre kompetanse om. Nokre slike har likevel vorte sjekka. Under feltarbeidet har det vorte samla inn belegg av raudlisteartar og andre regionalt sjeldne artar. Disse er oversendt Botanisk Museum i Bergen eller Oslo. Namnebruk for artane er basert på vanleg, gjeldande namnsetting og systematikk for dei ulike artsgruppene. 2.2 Verdisetting Alle lokalitetar er verdisett etter Direktoratet for naturforvaltning (2007) sitt system, som deler inn lokalitetane i viktige (B) og svært viktige (A) område. I tillegg kjem område som er lokalt viktige (C). Det er satt opp 5 kriterium for verdisetting av lokalitetane: Miljøfaglig Utredning AS Rapport 2008:14 7 Naturtypekartlegging i

8 Storleik og kor godt utforma dei er (verdien aukar med storleiken og kor godt utforma dei er) Grad av tekniske inngrep (tekniske inngrep reduserer verdien) Førekomst av raudlisteartar (verdien aukar med tal og trugsmåla) Preg av kontinuitet (verdien aukar med miljøet sin alder) Sjeldsynte utformingar (nasjonalt og regionalt Førekomst av raudlisteartar er ofte eit vesentlig kriterium for å verdisette ein lokalitet. Ny norsk raudliste kom hausten 2006 (Kålås m.fl. 2006), og denne inneber ein del viktige endringar i høve til tidlegare raudlister. IUCNs kriterium for raudlisting av artar (IUCN 2005) er for første gong brukt i raudlistearbeidet i Noreg, og dette har m.a. ført til at ein del artar med store førekomstar, men som der det er dokumentert at dei går attende, har vorte ført opp på raudlista. Hittil har ikkje Direktoratet for naturforvaltning ført opp med retningslinjer for korleis førekomst av raudlisteartar skal virke inn på verdisetting av naturtypar. De nye raudlistekategoriane med rangering og forkortingar er (med engelsk namn i parentes) : RE Regionalt utrydda (Regionally Extinct) CR Kritisk truga (Critically Endangered) EN Sterkt truga (Endangered) VU Sårbar (Vulnerable) NT Nær truga (Near Threatened) DD Datamangel (Data Deficient) Elles vises det til Kålås m.fl. (2006) for nærare forklaring av inndeling, metodar og utval av artar for den norske raudlista. Der er det også kortfatta gjort reie for kva for miljø artane lever i og viktige typar trugsmål. 2.3 Forklaring av ord og uttrykk Her følgjer korte forklaringar på nokre del ord og uttrykk som er brukt. Beitemarkssopp: Marklevande sopp knytt til grasmarker som er lite gjødsla, jordarbeidt og som har langvarig hevd. Dei har difor eit tyngdepunkt i utbreiinga i naturbeitemarker og naturenger. Biologisk mangfald: Dette er mangfaldet av alt levande. Uttrykket skal både omfatte variasjonen av naturtypar, av artar og mellom artar (genetisk variasjon). Det vert ofte fokusert sterkt på å ta vare på mangfaldet av artar, men det er viktig å få med seg at vi også må ta vare på variasjonen av naturtypar, sjølv om disse ikkje alltid er spesielt artsrike eller inneheld truga artar, og at vi ikkje berre må ta vare på levedyktige førekomstar av ein art, men også den naturlege, genetiske variasjonen til arten. Naturbeitemark: Gamal beitemark som er lite jordarbeida, lite gjødsla og har vore i langvarig hevd. Dette er artsrike miljø der mangfaldet for å overleva treng at tradisjonell skjøtsel vert halden ved like. Miljøfaglig Utredning AS Rapport 2008:14 8 Naturtypekartlegging i

9 Natureng/slåtteeng: Gamle slåttemarker med liten grad av jordbearbeiding, lite gjødsling og med langvarig hevd. Dette er artsrike miljø der mangfaldet er avhengig av at den tradisjonelle skjøtselen vert halden ved like for å overleva. Naturtype: Naturtypar er eit praktisk, forvaltningsretta verktøy for å kunne dele inn naturen i einingar eigna for grensesetting og kartlegging. Direktoratet for naturforvaltning (2007) skriv det slik i si rettleiing for den kommunale kartlegginga: "Naturtypene er et slags felles multiplum der en prøver å fange opp alle de viktigste variasjoner på økosystemnivå". Inndelinga er biologisk basert, men er utan ein einskapleg naturfagleg basis. Fagleg grunnlag og vinkling på kartlagde naturtypar varierer difor, og systemet er planlagt revidert. Raudliste: Se eiga oversikt i kapittel 2.2. Raudlister er ingen fasit for status til artsmangfaldet og dei femner ikkje om heile variasjonsbredda til det biologiske mangfaldet. Dei har likevel vist seg å få svært stor gjennomslagskraft i miljøforvaltninga i dei seinare åra, m.a. fordi dei er oversiktlege, konkrete, dei rangerer artene og dei gjør det mogeleg å samanlikna artar og område. Signalart: Ein art som indikerer miljø med høye naturverdiar. Vegetasjonstypar: Dette er plantesamfunn som stiller ganske like krav til næring og fukt, og kor same artar går att der disse tilhøva førekjem. Miljøfaglig Utredning AS Rapport 2008:14 9 Naturtypekartlegging i

10 3 Resultat 3.1 Vurdering av gamle lokalitetar I var det 81 lokalitetar som var registrert som verdifulle naturtypar frå før (Isdal & Overvoll 2004). Av disse var det 7 A-lokalitetar, 57 B- lokalitetar og 17 C-lokalitetar. Under vårt feltarbeid i 2007 vart i alt 35 lokalitetar vurdert på nytt. Vi føreslår å ta ut 3 lokalitetar på prinsipielt grunnlag, sidan det var snakk om store gamle tre av framande treslag, og slike bør ikkje inkluderast i kartlegginga utan spesielt god grunn. Også to andre lokalitetar er føreslege trekt ut, sidan vi ikkje kunne påvise spesielle naturverdiar der i felt. For ytterlegare 7 lokalitetar frå det gamle datasettet er sjølve numra føreslege fjerna, men der naturmiljøa framleis er med, inkludert i nye, større lokalitetar, eller splitta opp i fleire mindre lokalitetar. For 4 av desse har vi så få og små kommentarar at dei berre er lagt inn i tabell 1 nedanfor. For dei 18 andre har vi laga nye faktaark som er vist i vedlegget. Det er gjort mindre namneendringar for eit par lokalitetar (t.d. var det tidlegare 6 lokalitetar som alle hadde namnet Manger, desse er nå dels slege saman, og dels fått namn som t.d. Manger bekkedal ). For fleire av lokalitetane har vi endra på grensene, men berre for eit fåtal er det snakk om store skilnader. To lokalitetar har fått endra naturtype (frå kystlynghei til naturbeitemark, og frå rik edellauvskog til parklandskap). Ti lokalitetar har fått endra verdi. To opp, frå C til B og B til A, og 8 ned, frå A til C (1), A til B (3) og B til C (4). Elles har det vorte ein del supplement i teksta for dei fleste undersøkte lokalitetane. Samla sett må det tidlegare datasettet vurderast som middels godt. Den største veikskapen var nok dei stutte omtalene og manglande grunngjeving av verdiar. Det har også vore ein tendens til at verdiane har vore satt litt høgt. Dei supplerande undersøkingane som er gjort bør ha retta opp ein del av dette for nokre hovudnaturtypar (skog og kulturlandskap), medan det enno er behov for liknande oppgradering for andre hovudnaturtypar (særleg ferskvassmiljøa). Tabell 1. Oversikt over tidlegare registrerte naturtypar i, med kommentarar for lokalitetar sjekka i Nummer (nr.) er det same som i faktaarka og Isdal & Overvoll (2004) sin rapport. Naturbasenummer er det ein m.a. finn i dagens Naturbase til DN. Verdi og namn er dei vi nå har brukt på faktaarka. Og merknadene er ut frå vår supplerande kartlegging. Nr. Naturbasenr Vår ID Verdi Namn Merknader til kontrollerte lokalitetar 1 Intakte BN lavlandsmyrer A Havet Ikkje sjekka. 4 BN Slåttemark B Mjøs Ikkje sjekka. 25 BN Hagemark B Tjore Ikkje sjekka. 26 BN Hagemark B Frotaule Ikkje sjekka. Miljøfaglig Utredning AS Rapport 2008:14 10 Naturtypekartlegging i

11 28 BN Hagemark B Helland Ikkje sjekka. 29 BN Hagemark B Lervik Verdi redusert til viktig B. Avgrensing endra og omtale supplert. 40 BN Naturbeitemark B Lervik - beitemark Grenser endra. Naturtype under litt tvil endra til naturbeitemark. 33 BN Kystlynghei A Uttoska/Toska Avgrensing endra. Ny områdeskildring. Verdi og naturtype som før. 34 BN Kystlynghei B Bøøyne Ikkje sjekka. 35 BN Kystlynghei B Vardøyne Ikkje sjekka. 36 BN Kystlynghei A Bøneset Verdi heva til svært viktig A. Ny skildring. Grenser omtrent som før. 15 BN Naturbeitemark B Ingholmen Ikkje sjekka. 77 Strandeng og BN strandsump B Kvolmo Ikkje sjekka. 18 BN Naturbeitemark B Lyseknappen Ikkje sjekka. 63 BN Parklandskap C Manger - bøkeskog Verdi redusert til lokalt viktig - C. Naturtype endra frå rik edellauvskog. 9 BN Slåttemark C Mellingen Ikkje sjekka. 65 Rik edellauvskog BN B Ytstebø sør Oppdelt i to som følgje av plantefeltet. Verdi og naturtype som før for den sørlege delen, medan den nordlege berre får lokal verdi. 67 Rik edellauvskog BN C Gjerde Avgrensing endra. Verdi sett ned til berre lokalt viktig. 72 Grunne strømmer BN B Lyktikjølleren Ikkje sjekka. Grunne strømmer Havna (på Kråkena) 73 BN B Ikkje sjekka. Ikkje sjekka detaljert i felt, men sett på avstand frå Bøneset. Verkar intakt og grasrik. Helst litt gjødsla, men verdi som 23 BN Naturbeitemark B Hestøyne B er sannsynleg. 75 BN Undervannseng C Taulevågen Ikkje sjekka. Raskt sjekka i felt. Vert beita. Ingen spesielle artar sett, og verdi B verkar noko høgt. Truleg er lokalt viktig - C betre, men bør undersøkjast tidlegare i feltsesongen. 76 Strandeng og BN strandsump B Villanger Rik kulturlandskapssjø Storavatnet - 58 BN B Toska Rik kulturlandskapssjø Litlevatnet - 60 BN B Toska Ikkje sjekka. Ikkje sjekka. 5 BN Slåttemark B Vetås Ikkje sjekka. 6 BN Slåttemark B Olsvoll Ikkje sjekka. 7 BN Slåttemark B Olsvoll Ikkje sjekka. 8 BN Slåttemark B Halland Sjekka raskt av GGa. Verkar intakt, men noko nitrofil. Ikkje funne grunnlag for endringar av omtale eller vurderingar. 32 BN Hagemark B Halland Sjekka raskt av GGa. Ikkje funne nye særskilte verdiar. Det kan vere at verdien er satt litt for høgt, men har under tvil valt å halde på den som står. 11 BN Artsrik veikant B Straume Ikkje sjekka. 59 BN Rik kultur- B Kjevatnet Berre sett overfladisk i felt. Ver- Miljøfaglig Utredning AS Rapport 2008:14 11 Naturtypekartlegging i

12 landskapssjø kar intakt. Heile vatnet bør truleg sjåast på som ein lokalitet. 12 BN Artsrik veikant C Boga Ikkje sjekka. 13 BN Artsrik veikant C Mangerøy Ikkje sjekka. 37 BN Kystlynghei C Syltaneset Ny områdeskildring. Naturtype, verdiar og grenser er dei same. 38 BN Kystlynghei C Rapeneset Ikkje sjekka. 70 BN Rik sumpskog B Olsvoll - sumpskog Som før, litt supplering på omtalen. 20 BN Naturbeitemark B Olsvoll Ikkje sjekka. Avgrensing endra. Lokaliteten er splitta opp i 4 lokalitetar (lok 81 Nøttveitveten, lok 82 Morki, lok 84 Morken ytre og lok 83 Morkefjellet, 14 BN Naturbeitemark Ut Morken med verdi hhv B, C, B og B). 68 Rik edellauvskog BN B Hallandsvatnet aust Verdi redusert til B - viktig. Ny områdeskildring. Same grenser og naturtype. 51 Viktig bekkedrag BN A Storelva Ikkje sjekka. 62 Rik kulturlandskapssjø BN B Bøtjørna Ikkje sjekka. 66 Rik edellauvskog BN C Myking Verdi redusert til lokalt viktig - C. Avgrensing endra, dels som følgje av inngrep. 30 BN Hagemark B Solend Ikkje sjekka. 69 Rik edellauvskog BN B Solend sør Avgrensing endra. Ny områdeskildring. Verdi og naturtype som før. Slåtte- og beitemyr Inkludert i ny lokalitet 100, som ein liten del 10 BN Ut Birkeland av denne. Naturtype og skildring heilt ny. 27 BN Hagemark B Solheim Ikkje sjekka. Verdi sett ned til uprioritert. Gjødsla beite 16 BN Naturbeitemark Ut Lundsåsen utan særskilde naturverdiar. Rik edellauvskog Manger - bekke- Verdi redusert til B - viktig. Avgrensing 64 BN B dal endra. Områdeskildring revidert. 41 BN Parklandskap Ut 19 BN Naturbeitemark Ut Kolås Prestegardsalleen, Manger 17 BN Naturbeitemark B Dale 31 BN Beiteskog C Kviste Ikkje sjekka. Viktig bekkedrag 52 BN B Boga Ikkje sjekka. Viktig bekkedrag 53 BN B Villanger Ikkje sjekka. Intakte lavlandsmyrer 2 BN B Villanger-Mjøs Ikkje sjekka. Intakte lavlandsmyrer 3 BN B Skardås-Lyngås Ikkje sjekka. 21 BN Naturbeitemark C Nøttvedt Avgrensing endra, og slege saman med tidlegare lokalitet 44, 46 og 47 (ny lokalitet 92 - Manger prestegard). Verdi som før. Oppdelt i tre (nye lokalitetar nr 97, 98 og 99), som følgje av noko oppgjødsling, gjerder mv. Verdi redusert til lokalt viktig - C for alle. Verdi satt opp til B (bl.a. raudlistefunn). Namn endra til Heståsen. Verdi redusert til lokalt viktig - C. Avgrensing redusert, som følgje av attgroing og gjødsling. Miljøfaglig Utredning AS Rapport 2008:14 12 Naturtypekartlegging i

13 61 Rik kulturlandskapssjø BN B Tjønnebotnane Ikkje sjekka. 54 Viktig bekkedrag BN B Gjerde Ikkje sjekka. 39 BN Kystlynghei C Kvolmo Ikkje sjekka. 55 Viktig bekkedrag BN B Klubbeselva Ikkje sjekka. 56 Viktig bekkedrag BN B Haukåstjønna Ikkje sjekka. 57 Viktig bekkedrag BN B Kvernhuselva - Mellingen Ikkje sjekka. 80 Brakkvannspoller BN C Mangerpollen Ikkje sjekka. 78 Strandeng og BN strandsump B Kvolmo Ikkje sjekka. 24 BN Naturbeitemark B Vågeneståni Ny skildring. Verdi under tvil oppretthalden. Delar av vågen sjekka i felt. Mest stein og berg og verkar ikkje særleg interessant. Noko tangvollar av interesse vart ikkje 79 BN Tangvoll Ut Trædsvågen sett. Bør truleg takast ut. 22 BN Naturbeitemark B Morken Verdi endra til C (90 % gjødsla beite). Grunne strømmer 74 BN B Svelingasundet Ikkje sjekka. Grunne strømmer 71 BN B Bøøysundet Ikkje sjekka. 48 Store gamle BN trær Ut Mjøs Ikkje sjekka, men bør takast ut, sidan det er snakk om ein innført art, og det ikkje er dokumentert konkrete verdiar knytta til treet. 49 Store gamle BN trær C Frotjold Ikkje sjekka. Store gamle BN trær C Gjerde (Skoghøyen) Ikkje sjekka. 44 Store gamle BN trær Ut Manger Avgrensing endra, og slege saman med tidlegare lokalitet 44, 46 og 47 (ny lokalitet 92 - Manger prestegard). Verdi som før. 45 Store gamle BN trær B Manger Som før, litt supplering på omtalen. 43 BN BN BN BN Store gamle trær Ut Halland Store gamle trær Ut Manger Store gamle trær Ut Manger Store gamle trær Ut Vetås Ikkje sjekka, men bør takast ut, sidan det er snakk om ein innført art, og det ikkje er dokumentert konkrete verdiar knyt til treet. Avgrensing endra, og slege saman med tidlegare lokalitet 44, 46 og 47 (ny lokalitet 92 - Manger prestegard). Verdi som før. Avgrensing endra, og slege saman med tidlegare lokalitet 44, 46 og 47 (ny lokalitet 92 - Manger prestegard). Verdi som før. Ikkje sjekka, men bør takast ut, sidan det er snakk om ein innført art, og det ikkje er dokumentert konkrete verdiar knyt til treet. Miljøfaglig Utredning AS Rapport 2008:14 13 Naturtypekartlegging i

14 3.2 Nye undersøkingar Under feltarbeidet såg vi også noko etter om det kunne vere verdifulle miljø som tidlegare ikkje har vore undersøkt. Vi fann i alt 20 slike. I tillegg førte feltarbeidet til at vi har laga 10 nye lokalitetar, som er meir eller mindre grunnlagt på gamle lokalitetar (gamle lokalitetar er slegne saman, splitta opp, eller inkludert i nye, større lokalitetar). Desse 30 lokalitetane fordeler seg slik: 14 er naturbeitemarker (7 med verdi lokalt viktig C og 7 med verdi viktig B), 5 er rike edellauvskogar (3 med verdi viktig og 2 med verdi lokalt viktig), 3 er nordvendte kystberg (2 med verdi viktig og ein med verdi svært viktig), 2 er slåttemarker (verdi viktig og lokalt viktig), 2 er undervassenger (viktige), samt at det er ei ny kystlynghei (svært viktig), ei kystmyr (lokalt viktig), ein rik kulturlandskapssjø (lokalt viktig) og eit parklandskap (viktig). Det finst heilt sikkert fleire verdifulle miljø i Radøy som enda ikkje er kartlagt, men undersøkingane våre peiker i retning av at ein del av dei mest verdifulle områda alt er kjent. Nr Områdenamn Naturtype Verdi Kommentar 81 Nøttveitveten Naturbeitemark B Utskilt frå tidlegare lokalitet Morki Naturbeitemark C Utskilt frå tidlegare lokalitet Morkefjellet Naturbeitemark B Utskilt frå tidlegare lokalitet Morken Ytre Naturbeitemark B Utskilt frå tidlegare lokalitet Namntveit sør Kystmyr C 86 Lundevika nord Naturbeitemark C 87 Solend nord Kystlynghei A 88 Ytstebø nord Rik edellauvskog C Utskilt frå tidlegare lokalitet 65 (hovuddelen oppretthalden under dette nummeret) 89 Pollen ved Kvaleim Poller B 90 Apalneset - skog Rik edellauvskog B 91 Bogatjørna nordside Rik edellauvskog B 92 Manger prestegard Parklandskap B Samansett av tidlegare lokalitet 41, 44, 46 og Dale Rik edellauvskog C 94 Floni ytre Naturbeitemark B 95 Floni midtre Naturbeitemark B Miljøfaglig Utredning AS Rapport 2008:14 14 Naturtypekartlegging i

15 96 Floni indre Naturbeitemark B 97 Kolås nord Naturbeitemark C Utskilt frå tidlegare lokalitet Kolås vest Naturbeitemark C Utskilt frå tidlegare lokalitet Kolås sør Naturbeitemark C Utskilt frå tidlegare lokalitet Trædsvatnet Rik kulturlandskapssjø C Lokalitet 10 er inkludert i denne. 101 Marøy - beitemark Naturbeitemark B 102 Marøy - nordvendte kystberg Nordvendte kystberg og blokkmark A 103 Leirvik - slåtteeng Slåttemark C 104 Vallersneset - brakkvasspoll Undervannseng B 105 Bøneset - hasselkratt Rik edellauvskog B 106 Apalneset - slåttemark Slåttemark B 107 Sæbøvågen Nordvendte kystberg og blokkmark 108 Sæbøvågen nord Nordvendte kystberg og blokkmark B B 109 Ulvatnet aust Naturbeitemark C 110 Ulvatnet søraust Naturbeitemark C Miljøfaglig Utredning AS Rapport 2008:14 15 Naturtypekartlegging i

16 4 Oppfølgjande arbeid Våre undersøkingar peikar i retning av at dei gamle datasetta for (Isdal & Overvoll 2004) er av middels god kvalitet. Mykje held nok held mål som verdifulle naturtypar, men det er ofte aktuelt med endringar av verdi og grenser, og dei aller fleste kan med fordel bli betre dokumentert. Særleg for ferskvassmiljøa trur vi det kan vere ein del å hente på ein ny gjennomgang av data, samt noko leiting etter nye lokalitetar. I tillegg var vi ikkje ute på nokon av dei veglause øyene i kommunen, der fleire truleg har verdifulle kulturlandskap i form av beitemarker og lyngheier. Noko nytt finst nok også elles. Små pollar og havstrender er det helst fleire av i kommunen. Det er også flekker med rike hasselkratt hist og her. Små, nord- og austvende berghamrar med fuktkrevjande lav er det sikkert også fleire av. Og ikkje minst er det enno mykje tradisjonelt kulturlandskap i. Sjølv om det meste er oppgjødsla og biologisk av liten verdi, finst det også små flekker med artsrike, lite gjødsla enger rundt omkring, som vert halde i hevd med slått og beite. Vi har ikkje sjekka i særleg grad om det har kome andre nye opplysningar som bør leggjast inn i Naturbase for. Ei anna ny og viktig informasjonskjelde er Artsdatabanken si kartteneste Artskart, som vart lagt ut på nettet hausten Vi har sjekka dette mot raudlistefunn i Radøy og det er få funn der av særleg interesse som indikerar at verdifulle naturtypar har vorte oversett hittil i kommunen. Miljøfaglig Utredning AS Rapport 2008:14 16 Naturtypekartlegging i

17 5 Skriftlege kjelder Direktoratet for naturforvaltning Kartlegging av naturtypar. Verdsetting av biologisk mangfald. DN-håndbok , revidert i Istad, K. & Overvoll, O Kartlegging og verdisetting av naturtypar i Radøy. Radøy kommune og Fylkesmannen i Hordaland. MVA-rapport 11/ s. + vedlegg. IUCN Guidelines for using the IUCN Red List categories and criteria. April Kålås, J. A., Viken, Å. & Bakken, T. (red.) Norsk Raudliste Norwegian Red List. Artsdatabanken, Norway. Miljøverndepartementet St. Meld. 58, Miljøvernpolitikk for en bærekraftig utvikling. Miljøfaglig Utredning AS Rapport 2008:14 17 Naturtypekartlegging i

18 17 Heståsen, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 8858, N: 2836 Naturtype: Naturbeitemark D04 Utforming: Fuktig fattigeng D0401 Verdi: Viktig B Vegetasjon: G1c, G4a, G3, G1a Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Gjengroing & Gjødsling Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av BHL den basert på eige feltarbeid og Isdal & Overvoll (2004): Lokalisering og avgrensing: Lokaliteten ligg på austsida av Radøyni, like nord for Dale. Den er skarpt avgrensa mot gjødsla eng mot vest, sør og aust, og mot skog mot nord (skilt med gjerde). Lokalitet 17 hos Isdal & Overvoll (2004) (og hos dei kalla Dale ). Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy består av anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergartar som gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora. Det er lite lausmassar i området, og bart berg stikk opp fleire stader. Tjukt mosedekke som fylgje av utprega oseanisk klima. Terrenget er kupert utan at det heller i nokon bestemt retning. Naturtype/vegetasjonstype: Open, svakt gjødsla naturbeitemark. På knausar og i dei brattaste partia er vegetasjonen tilsynelatande ikkje gjødselpåverka. Beitet er tørrare enn det som er vanleg å finne på Radøyni, og vegetasjonstypen er mest vanleg utforming av frisk fattigeng (G4a), men også fuktigare parti med oseanisk finnskjeggeng (G1c) og sølvbunkeeng (G3) finst. Biologisk mangfald: Floraen er artsfattig og utan kravfulle artar. Vanlege naturengartar som finnskjegg, gulaks, tepperot, kystmaure, blåklokke, geitsvingel og småsyre dominerte feltsjiktet. Også røsslyng, tiriltunge (på dei tørraste areala), smalkjempe, revebjelle, englodnegras og blåknapp vart notert. I alt vart det funne 5 fagervokssoppartar på beitet, m.a. eitt funn av raud honningvokssopp (NT) (KN ). Kulturpåverknad: Lokaliteten blir beita av storfe, og beitetrykket er godt. Omlag 50 % av beitet er tydeleg gjødsla. Verdivurdering: Lokaliteten får verdien viktig (B), først og fremst pga funnet av raud honningsvokssopp, og potensialet for funn av fleire raudlista beitemarkssopp. Forslag til skjøtsel og hensyn: For å bevare naturverdiene er det viktig at det ikke gjødsles, og at beitetrykket opprettholdes minst på dagens nivå. Kombinasjon av sau og storfe på beitet ville vært gunstig. Litteraturliste fra Naturtypebasen: Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 12 registreringer): Blåklokke Blåknapp Finnskjegg Geitsvingel Gulaks

19 17 Heståsen Gulaks Kystmaure Røsslyng Smalkjempe Småsyre Tepperot Tiriltunge Tveskjeggveronika Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 4 registreringer): Hygrocybe splendidissima Rød honningsvokssopp Hygrocybe chlorophana Gul vokssopp Hygrocybe insipida Liten vokssopp Hygrocybe laeta Seig vokssopp Nær truet (NT)

20 21 Nøttveit nord, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 853, N: 295 Naturtype: Naturbeitemark D04 Utforming: Verdi: Lokalt viktig C Vegetasjon: G4 Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Gjengroing & Gjødsling Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid , samt Isdal & Overvoll (2004): Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg på åsryggen mellom Manger og Hallandsvatnet, sør for vegen. Samanlikna med Isdal & Overvoll (2004) er lokaliteten vesentleg innsnevra, som ein følgje av attgroing og oppgjødsling av engareala. Restlokaliteten er noko diffust avgrensa mot meir oppgjødsla og/eller attgroande engmark på alle kanter. Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy er for det meste anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som stort sett gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora. Helst gjeld det også her. Lokaliteten ligg oppe på ein åsrygg og det er nok stadvis noko grunnlendt mark. Naturtype/vegetasjonstype: Isdal & Overvoll (2004) har denne omtalen av lokaliteten: 'Naturbeitemarka er ein del av eit større område med beitemark som strekker seg frå Kolstad i sør, over Morkenfjellet-Nøttvedtvarden og like til Solendfjellet i nord. Beitemarka, som vert beita av sau, er prega av hard beitegang med stor tråkkpåverknad. Her vert gjødsla noko med kunstgjødsel, men ikkje i stor utstrekning, då terrenget er så ulendt at dette må gjerast for hand. Store delar av beitemarka til Nøttvedt-gardane er i god hevd, men ein del av områda er tilplanta med gran. Grana har frøa seg kraftig, og kan føre til at nye delar av beitemarka gror att. Ein finn tradisjonelle beitemarksartar som tiriltunge, tepperot, legeveronika, blåklokke, blåbærlyng. Delar av beitemarka har tydelig engpreg, og må ha vore slått tidlegare. Her finn ein gulaks, engsoleie, engsyre, blåtopp, tepperot, blåklokke, jordnøtt, ryllik. Delar av marka er grodd att med einer, og enkelte felt er planta til med sitkagran, men området er i stor grad autentisk og i god hevd. Beitemarka er ein rest av ein tidlegare svært så utbreidd kulturmarkstype i kommunen, og utgjer eit referanseområde for slike kulturpåverka vegetasjonssamfunn. Den viser attende på intensiv utnytting av utmarksressursane både gjennom eng- og beitebruk. Området er del av tusenårsstaden i. Under feltarbeidet i 2007 vart ikkje verdivurderingane av området så positiv. Det vart registrert at mykje av beitemarka no var i rask attgroing, og berre nokre få sauer går att på sørlege delar av området som Isdal & Overvoll (2004) registrerte. Det svake eller manglande beitetrykket kombinert med noko bruk av kunstgjødsel tidlegare, fører til at naturengvegetasjonen er i ferd med å forsvinne heilt frå området, og berre nokre av tidlegare registrerte artar vart funne sparsamt innafor den nye avgrensinga (dei fleste finst nok fortsatt i området, men utgjer ikkje lenger nokon karakteristisk del av engvegetasjonen. Biologisk mangfald: I feltsjiktet vart det berre funne nokre få vanlege naturengplanter, som finnskjegg og tepperot. I tillegg vart det funne 4 artar beitemarkssopp, alle vanlege fagervokssopper. Kulturpåverknad: Sjå kommentarer ovafor. Det er snakk om eit gamalt kulturlandskap, der granplanting, oppgjødsling og sterkt redusert beitetrykk, nå fører til at dei biologiske verdiane er i ferd med å forsvinne heilt. Verdivurdering: Isdal & Overvoll (2004) gav lokaliteten verdi viktig (B). Den negative tilstanden som vart påvist i 2007 fører til at berre ein liten del av deira lokalitet vert oppretthalden, og denne får redusert verdi til lokalt viktig (C). Om ikkje hevden vert teken opp att her, så vil området heilt tape verdi som biologisk viktig kulturlandskap.

21 21 Nøttveit nord Forslag til skjøtsel og hensyn: Naturverdiane er avhengig av at beitetrykket tek seg opp att, og blir ein del høgare enn no. Gjødsling vil gradvis føre til at verdiane går tapt. Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 4 registreringer): Finnskjegg Kornstorr Kystmaure Tepperot Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 4 registreringer): Hygrocybe laeta Seig vokssopp Hygrocybe reidii Honningvokssopp Hygrocybe psittacina Grønn vokssopp Hygrocybe chlorophana Gul vokssopp

22 22 Morken Indre, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 853, N: 281 Naturtype: Naturbeitemark D04 Utforming: Frisk fattigeng D0404 Verdi: Lokalt viktig C Vegetasjon: G4a, G3, G12 Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Gjengroing & Gjødsling Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av BHL den basert på eige feltarbeid og Isdal & Overvoll (2004): Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg nordaust for fv 565 ved Morki. Den er skarpt avgrensa av vegen i sørvest og skilt med gjerde frå boligtomter og kulturbeite mot andre kantar. Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy består av anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora. Det er lite lausmassar i området, og bart berg stikk opp fleire stader. Tjukt mosedekke som fylgje av utprega oseanisk klima. Terrenget er småkupert og heller mot sør. Naturtype/vegetasjonstype: Det meste av beitet er tildels kraftig gjødsla (ca 90 %), men på knausar og i bratte parti er det ugjødsla preg, med vanleg utforming av frisk fattigeng (G4a). På gjødsla parti er det sølvbunkeeng (G3) og frisk-fuktig, middels næringsrik eng (G12). Biologisk mangfald: Floraen er artsfattig og utan kravfulle artar. På knausane var kystgrisøyre, smalkjempe, dvergsmyle, småsyre, tepperot, blåklokke og gulaks viktige artar. Det står nokre halvstore eiker på beitet, samt små hasselkratt. Det vart ikkje registrert beitemarkssopp på lokaliteten. Kulturpåverknad: Lokaliteten blir beita av sau, og beitetrykket er godt. Verdivurdering: Det vart ikkje påvist sjeldne vegetasjonsutformingar eller kravfulle/raudlista artar. Lokaliteten får difor berre verdien lokalt viktig (C). Forslag til skjøtsel og hensyn: For å bevare naturverdiene er det viktig at det ikke gjødsles på arealer som tidligere ikke har vært gjødslet eller har blitt lite gjødslet, og at beitetrykket opprettholdes minst på dagens nivå. Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 9 registreringer): Blåklokke Dvergsmyle Gulaks Hassel Kystgrisøre Smalkjempe Småsyre Sommereik Tepperot

23 24 Vågeneståni, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 7838, N: 3335 Naturtype: Naturbeitemark D04 Utforming: Verdi: Viktig B Vegetasjon: G1, G4, H1a Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Gjengroing & Gjødsling Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid , samt Isdal & Overvoll (2004): Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg på Håland i vestre del av kommunen, ut mot sjøen. Her er det nokre berglendte beitemarksparti, ein del strandberg og litt rullesteinstrand. Lokaliteten er avgrensa av sjøen i vest og nord, og av meir oppgjødsla engmark mot aust og dels sør. Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy er for det meste anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som stort sett gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora. Helst gjeld det også her. Lokaliteten er nokså kupert med innslag av mindre bergskrenter og små kløfter. I bukta i nord er det litt lausmassar. Naturtype/vegetasjonstype: Isdal & Overvoll (2004) har denne omtalen av Vågeneståni: Innmarksbeite som grensar mot sjøen på Vågenes. Beitemarka, som vert beita av Angus-storfe er prega av hard beitegang med stor tråkkpåverknad. Her vert gjødsla noko med kunstgjødsel, men ikkje i stor utstrekning, då terrenget er så ulendt at dette må gjerast for hand. Beitemarka har vore slåttemark tidlegare, og utnyttinga av området går nok langt attende i tid. Beitemarka er ein rest av ein tidlegare svært så utbreidd kulturmarkstype i kommunen. Den viser attende på intensiv utnytting av natursressursane både gjennom eng- og beitebruk. Naturtype vart vurdert som den same i 2007, men det var endringar i bruken. På ytre del av odden er det overgang mot lynghei, medan det er ein del ganske tørr beitemark sørover på berga, men sjølvsagt også ein del frisk til fuktig engmark. Biologisk mangfald: Karplantefloraen er ikkje særleg rik, men omfattar m.a. naturengplantar som kattefot, knegras og dvergsmyle. Elles vaks det strandarve og litt strandrug på strandenga. Ein del krypvier veks i beitemarka. I tillegg vart det funne 4 artar beitemarkssopp, alle vanlege fagervokssopper. Kulturpåverknad: I 2007 såg beitetrykket ut til å ha gått ein god del attende, samanlikna med i Helst går det berre ein og annan hest her no, og beitetrykket er noko dårleg. Det meste av beitemarkene ber preg av gjødsling, unnateke den ytste spissen på odden, som nok har vore minst tilgjengeleg. Der har det nok også helst vore lite slått før, og mest beite. Verdivurdering: Isdal & Overvoll (2004) gav lokaliteten verdi viktig (B). Verdien vert under tvil oppretthalden, sjølv om tilstanden ikkje er særleg god. Forslag til skjøtsel og hensyn: Det er viktig for naturverdiane at hevden vert oppretthalden, og da med et høgare beitetrykk enn no. I tillegg bør ein unngå å gjødsle for mykje i området Litteraturliste fra Naturtypebasen: Isdal, K. & Overvoll, O Kartlegging og verdisetting av naturtypar i Radøy. MVA-rapport 11/ s. + vedlegg. Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 11 registreringer): Blåklokke Blåknapp

24 24 Vågeneståni Blåknapp Dvergsmyle Finnskjegg Geitsvingel Kattefot Knegras Kystgrisøyre Smalkjempe Strandarve Tiriltunge Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 4 registreringer): Hygrocybe pratensis Éngvokssopp Hygrocybe laeta Seig vokssopp Hygrocybe reidii Honningvokssopp Hygrocybe ceracea Skjør vokssopp

25 29 Lervik - hagemark, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 849, N: 315 Naturtype: Hagemark D05 Utforming: Eikehage D0503 Verdi: Viktig B Vegetasjon: D1a, D2a Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Gjengroing & Skogbruksdrift Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid , samt Isdal & Overvoll (2004): Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg ved Lervik, på sør- og dels austsida av gardsbruket ned mot Hallandsvatnet. Det er dels skarpe grenser mot vatnet, dels meir diffuse mot anna skog og meir open kulturmark. Samanlikna med Isdal & Overvoll (2004) sin lokalitet nr 29, er det skilt ut ei lita hyttetomt som slåtteeng (ny lokalitet nr 103). Arealet er snevra noko inn også som følgje av at mindre av dei meir opne beitemarkene i nord og aust er trekt med i lokaliteten. Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy er for det meste anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som stort sett gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora. Helst gjeld det også her. Lokaliteten er noko småkupert med ein del bergskrenter mot sør og vest. Naturtype/vegetasjonstype: Isdal & Overvoll (2004) har denne omtalen av Lervik: Beita hagemark på innmarka til garden Lervik. Dominerande treslag er eik og hassel. Eiketrea er store og truleg svært gamle, det same gjeld hasselbuskene. Feltsjiktet vert beita av sau, men var frå gammalt av var dette innmark som vart slått. Beitemarka er i god hevd, og området vert ikkje gjødsla noko særleg med kunstgjødsel. Artar i feltsjiktet er gulaks, geitesvingel, føllblom, vanleg arve, tepperot, harestarr, englodnegras, kvitkløver, ryllik, engsyre, jordnøtt. I den søraustlege delen av området har det ikkje vore beita i lengre tid. Her finn ein i feltsjiktet artar som marimjelle, gaukesyre, firkantperikum, haukesjegg, blåknapp, jordnøtt, engsyre. I ein bratt skrent ned mot vatnet i sørvest veks liljekonvall og vivendel. Av treslag finn ein her i tillegg lind, osp og hegg. Største eika i hagemarka vart målt til 2,62 m i omkrets i brysthøgd. I området nord for eikehagen vert beitemarka gradvis meir dominert av treslag som bjørk og selje. Desse trea er og forholdsvis store. Feltsjiktet her er i god hevd, og vert beita av sau. Under feltarbeidet i 2007 vart det registrert lite nytt i høve til den tidlegare omtalen. Eiketrea bør ikkje reknast som meir enn middelaldrande, men til å vere på Radøy er alderen ganske høg. Biologisk mangfald: Sjå omtale ovafor. Det vart ikkje funne edellauvskogstilknytta planter i feltsjiktet. Truleg er skogen stort sett for fattig for dette (beitemodifisert blåbær- og svakt utvekla lågurtskog). På berg vaks det ein stad rund porelav. Kulturpåverknad: Det var ikkje vesentlege endringar i høve til tilstanden i Sørlege delen har ikkje vorte beita i dei siste åra heller, medan det går sau i nordre delen. Noko hogst ser heller ikkje ut til å ha skjedd. Verdivurdering: Isdal & Overvoll (2004) gav lokaliteten verdi svært viktig (A). Ein kan ikkje sjå at det er spesielle kvalitetar her som tilseier ein så høg verdi. Fråver av funn av raudlisteartar og spesielt verdifulle element (t.d. grove, hule eiketre) gjer at verdien vert sett ned til viktig (B). Forslag til skjøtsel og hensyn: Naturverdiane er avhengig av at ein stort sett ikkje hogg ned middelaldrande og gamle eiketre, og heller ikkje andre varmekjære treslag som hassel. I tillegg bør mest mogeleg av skogen beitast ekstensivt. Litteraturliste fra Naturtypebasen: Isdal, K. & Overvoll, O Kartlegging og verdisetting av naturtypar i Radøy. MVA-rapport 11/ s. + vedlegg.

26 29 Lervik - hagemark vedlegg.

27 33 Uttoska/Toska, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 775, N: 315 Naturtype: Kystlynghei D07 Utforming: Verdi: Svært viktig A Vegetasjon: H1b, H3 Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Gjengroing & Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid og, samt Isdal & Overvoll (2004): Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg eksponert til ut mot Hjeltefjorden i vestre del av kommunen. Lokaliteten er ganske skarpt avgrensa av gjerder mot innmark og attgroande hei i søraust. Samanlikna med Isdal & Overvoll (2004) sine grenser for deira lokalitet 33, så er Kalven teke med i aust, sidan den også er i hevd som kystlynghei og som ein del av området, medan ein liten flik heilt i søraust er fjerna, da den havner utanfor utmarksgjerdet. Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy er for det meste anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som stort sett gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora. Dette gjelder også for denne lokaliteten. Det er lite lausmassar og mykje grunnlendt mark med ein del berg i dagen. Naturtype/vegetasjonstype: Isdal & Overvoll (2004) har denne omtalen av lokaliteten: På Uttoska finn ein ei av dei største samanhengande lyngheiene i Hordaland som framleis er i hevd. Landskapet er fritt og ope, med mykje myr og berg. Området ligg verhardt til, med Fedjeosen midt i mot i nord. I sørvendte skråningar veks purpurlyng. Kusymre finst på stader der det er grasmark og næringsrik jord. Røsslyng og klokkelyng dominerande artar. Uttoska saman med nordre del av Toska er utmark for gardane på Toska. Etter ca. 25 år med lite beiting, har lyngheiane på Uttoska sidan 1997 vorte beita av utegangarsau. I talet utgjer det ca. 200 vinterfora sau og ca. 375 sommerfora sau. Nordre Toska har vore meir i bruk, og her beitar storfe (Skotsk høylandsfe og Angus) og spelsau (kvit). Området blei vurdert i samband med verneplan for sjøfugl. Uttoska er truleg verneverdig også som referanseområde for vestnorske lyngheisamfunn (Naturbasen). Fuglar: gråmåse, svartbak, makrellterne, storspove, heipiplerke, bergirisk, tornirisk hekker på Uttoska. I trekktidene raster det stundom gås, og ulike slag vadefuglar. God hekkebestand av siland. Under feltarbeidet i 2007 vart det sett mest fukthei, noko fattigmyr (mest fastmattemyr, men også innslag av mjukmattemyr) og noko mindre med tørrhei. Sistnemnde inkluderer også litt varmekjær purpurlynghei. Det er lite grasmark i området, men eit par mindre einstape-enger vart registrert. Biologisk mangfald: Under feltarbeidet i 2007 vart det ikkje funne særleg mange interessante artar her. I tørrheia veks det noko mjølbær. Elles var som nemnt purpurlyng (NT) så vidt sett. I mjukmattemyr veks kvitmyrak. Det er lite naturengplanter, med sparsame funn av finnskjegg og kornstorr. Av fugl kan nemnast havørn, tornirisk, noko heipiplerke og kvinand (5 fugler på Kalvsvatnet). Svartdogga vokssop (NT) vart funne i indre del på hausten. Kulturpåverknad: Området er tilrettelagt noko for friluftsliv med ein sti utover heiane. Det vert nok også brukt av båtfolk. Det går sau og beitar i området. Mykje av lyngen er nå gamal og det ser ikkje ut til å ha vore brent her på lenge, med unnatak av lengst sør. Det er litt spreiing av artar som furu, bergfuru og sitkagran. Verdivurdering: Isdal & Overvoll (2004) gav lokaliteten verdi svært viktig (A). Deira verdivurderingar verkar korrekte og det er ikkje gjort endringar på dette. Forslag til skjøtsel og hensyn:

28 33 Uttoska/Toska Forslag til skjøtsel og hensyn: Det er naudsynt for naturverdiane at den gode hevden vert halden ved like, og ikkje minst er det bra om ulike typer beitedyr nyttar området. Tre, ikkje minst innførte artar som bergfuru og sitkagran, er det viktig blir fjerna så snart som råd. Litteraturliste fra Naturtypebasen: Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 1 registreringer): Purpurlyng Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 1 registreringer): Hygrocybe phaeococcinea Svartdugget vokssopp Nær truet (NT) Nær truet (NT)

29 36 Bøneset, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 760, N: 380 Naturtype: Kystlynghei D07 Utforming: Verdi: Svært viktig A Vegetasjon: H1, H3, K, G4 Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Gjengroing & Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid , samt Isdal & Overvoll (2004): Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten omfattar det meste av Bøneset, ei halvøy nord for Hordabø. Unnateke er partia med busetnad på indre delar, og eit meir skogkledt parti rundt ein våg i nordaust. Lokaliteten grensar skarpt mot sjøen på dei fleste kanter, skarpt mot gjerde og busetnad i søraust, samt også ganske skarpt mot skogkledte parti i nordaust. Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy er for det meste anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som stort sett gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora. Helst gjeld det også her. Lokaliteten er noko småkupert med innslag av både flatare og myrlendte parti og berg og knausar. Naturtype/vegetasjonstype: Isdal & Overvoll (2004) har denne omtalen av Bøneset: Utmarksbeite, vekslar mellom lynghei og grasmark. Her beiter ca. 60 villsau og 18 angusfe (sommaren 2001). Lyngheia er av varierande kvalitet. Nokre stader er den grov, og andre stader haldt i hevd med lyngsviing. Innerste delen av halvøya er noko gjenngrodd med vierkratt, einer og mindre lauvtre. Området er ei av dei største samanhengande lyngheiene i Radøy. Sjølv om ein god del er såpass dominert av grasmark at også naturbeitemark er aktuell naturtype, verkar kystlynghei riktig som hovudtype framleis. Partia med naturbeitemark er fattige og for det meste av frisk type, dels innslag av meir tørr og meir urterik beitemark i grunnlendte skråninger. Lyngheia er også mykje av fuktig type, men helst også noko tørr, men fattig lynghei i skrenter mot sjøen m.a. I tillegg er det noko fattigmyr i området. Det finst også små flekkar med strandeng, m.a. i nokre våger i nord, samt fattige strandberg. Einskilde parti på ytre delar har mykje einerkratt (helst der beitetrykk ikkje er så høgt, og det har vore vanskeleg med lyngsviing). Det står spreidde rognetre og nokre sitkagraner, men ikkje mange (særleg i indre delar). Biologisk mangfald: Karplantefloraen er ikkje særleg rik, men omfattar ein del typiske artar for kystlynghei og naturbeitemark. Av naturengplantar kan nemnast m.a. dvergsmyle, knegras og smalkjempe, medan ingen spesielt interessante artar vart sett i kystlyngheia. Dette er kanskje den beste beitemarkssopp-lokaliteten som vart funne i kommunen i 2007, med i alt 14 registrerte artar. Dette omfattar 11 fagervokssopper, to småkøllesopper og elfenbenshette. Berre ein raudlisteart vart likevel påvist - raud honningvokssopp (NT), som vart sett to ulike stader, men potensialet for fleire raudlisteartar er godt. Kulturpåverknad: Beitetrykket var godt i 2007, og hevdsforma mykje den same som Isdal & Overvoll (2004) såg i 2001, med både angusfe og villsau. Så godt skjøtta biologisk verdifulle kulturlandskap er svært sjeldsynte å sjå på kysten her no til dags. Lyngheia og beitemarkene verkar ikkje særleg gjødsla ut over det dyra sjølve bidreg med. Verdivurdering: Isdal & Overvoll (2004) gav lokaliteten verdi viktig (B). Ikkje minst hevden, men også storleiken og artsmangfaldet tilseier at lokaliteten har ein klar verdi som svært viktig (A), og dette er eit av dei mest verdifulle kulturlandskapa i kommunen. Forslag til skjøtsel og hensyn: Naturverdiane er heilt avhengige av at det gode beitetrykket vert halden ved like, og helst også at det som no er ulike dyreslag som nyttar området. Det er viktig at området ikkje vert gjødsla. Noko

30 36 Bøneset det som no er ulike dyreslag som nyttar området. Det er viktig at området ikkje vert gjødsla. Noko rydding av busker og kratt er truleg naudsynt år om anna, og helst er det også naudsynt med lyngsviing år om anna. Litteraturliste fra Naturtypebasen: Isdal, K. & Overvoll, O Kartlegging og verdisetting av naturtypar i Radøy. MVA-rapport 11/ s. + vedlegg. Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 11 registreringer): Bråtestorr Dvergsmyle Finnskjegg Hårsvæve Knegras Kornstorr Kystgrisøyre Lækjeveronika Smalkjempe Tepperot Tiriltunge Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 15 registreringer): Clavulinopsis luteoalba Blektuppet småkøllesopp Clavulinopsis helvola Gul småkøllesopp Hygrocybe splendidissima Rød honningsvokssopp Hygrocybe splendidissima Rød honningsvokssopp Hygrocybe chlorophana Gul vokssopp Hygrocybe irrigata Grå vokssopp Hygrocybe laeta Seig vokssopp Hygrocybe coccinea Mønjevokssopp Hygrocybe ceracea Skjør vokssopp Hygrocybe reidii Honningvokssopp Hygrocybe pratensis Éngvokssopp Hygrocybe psittacina Grønn vokssopp Hygrocybe nitrata Lutvokssopp Hygrocybe insipida Liten vokssopp Mycena flavoalba Elfenbenshette Nær truet (NT) Nær truet (NT)

31 37 Syltaneset, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 760, N: 398 Naturtype: Kystlynghei D07 Utforming: Verdi: Lokalt viktig C Vegetasjon: H3 Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Gjengroing & Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid , samt Isdal & Overvoll (2004): Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg langt nord i kommunen, på ei halvøy mellom Villangsvågen og Syltvågen. Lokaliteten er litt diffust avgrensa mot enda meir attgroande hei og busetnad i søraust. Grensene vart berre flekkvis sjekka under vitjinga i 2007, men inntil vidare er det best grunnlag for å halde på Isdal & Overvoll (2004) sine grenser for deira lokalitet 37. Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy er for det meste anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som stort sett gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora. Dette gjelder også for denne lokaliteten. Det er lite lausmassar (med unntak av i søkka) og mykje grunnlendt mark med ein del berg i dagen. Naturtype/vegetasjonstype: Isdal & Overvoll (2004) har denne omtalen av lokaliteten: Stort område med lynghei på Syltaneset heilt nord på Radøy. Lyngheia er av varierande kvalitet, då beitepresset på området er lite. Stadvis er lyngen grov, og deler av halvøya er noko gjenngrodd med vierkratt, einer og mindre lauvtre. Mindre delar av området er planta med gran. Dette er likevel eit viktig område, då det er av dei største samanhengande lyngheiene i Radøy. Under feltarbeidet i 2007 vart det sett mest fukthei, noko fattigmyr i søkka og noko mindre med tørrhei. Det er lite grasmark i området. Biologisk mangfald: Under feltarbeidet i 2007 vart det ikkje funne nokre interessante artar her, berre trivielle artar typisk for fattigmyr og fattig attgroande lynghei. Kulturpåverknad: Isdal & Overvoll (2004) nemner at beitepresset er lågt. Dette var også tilfellet i og i praksis har nok lokaliteten vorte ytterlegare forringa dei siste åra. I tillegg er det noko som er tilplanta med både gran, sitkagran og lerk, samt at det byrjar å kome opp lauvkratt (rogn) fleire stader. Verdivurdering: Isdal & Overvoll (2004) gav lokaliteten verdi lokalt viktig (C). Deira verdivurderingar verkar riktig og det er ikkje gjort endringar på dette. Om ikkje hevden vert teken opp att, inkludert fjerning av planta bartre, i løpet av få år, bør lokaliteten takast ut og ikkje reknast som særleg verdifull lenger. Forslag til skjøtsel og hensyn: Om ikkje hevden vert teken opp att, vil området heilt miste verdien som kulturlandskap om nokre år. Det er også naudsynt med ein god del rydding av planta gran, sitkagran og lerk. Berre påslepp av dyr er ikkje nok for å sikre verdiane. Litteraturliste fra Naturtypebasen:

32 40 Leirvik - beitemark, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 8434, N: 3189 Naturtype: Naturbeitemark D04 Utforming: Verdi: Viktig B Vegetasjon: G4, H, K Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Gjengroing & Gjødsling Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid , samt Isdal & Overvoll (2004): Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg ved Lervik, på nordsida av gardsbruket ned mot Hallandsvatnet. Det er dels skarpe grenser mot vatnet. I tillegg er det ei ganske skarp grense mot oppgjødsla tidlegare innmark og skog i sør, og ei diffus grense mot meir attgroande lyngmark i nord og nordaust. Samanlikna med Isdal & Overvoll (2004) sin lokalitet nr 40, er lokaliteten ein del innsnevra som følgje av få indikasjonar på spesielle kvaliteter utafor avgrensa areal (men betre undersøkingar kan gje grunnlag for endra oppfatning). Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy er for det meste anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som stort sett gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora. Helst gjeld det også her, men det kan vere litt rikare lokalt i skråninga ned mot vatnet. Lokaliteten er noko småkupert og grunnlendt, med myrprega parti i aust og småskrenter i vest. Under litt tvil er naturtype endra frå kystlynghei til naturbeitemark. Dette fordi dei største verdiane ligg tilknytta grasmarkspartia, medan lyngheia i aukande grad gror att og tapar verdi. Naturtype/vegetasjonstype: Isdal & Overvoll (2004) har denne omtalen av lokalitet 40 på Lervik: Utmarksbeite til garden Lervik ved Hallandsvatnet. Feltsjiktet veksler mellom lynghei og grasmark. Her er ein del ungskudd av bjørk. Området har vore beite for angusfe i ei årrekke, men vert no beita av sau. Beitemarka er i god hevd, det kjem mykje ny og frisk lyng opp. Dette er det einaste kystlyngheiområdet som er teke med som ligg inne på hovudøya på Radøy. Dei fleste gamle lyngheiområda inne på øya er enten i attgroing eller har vorte oppdyrka til grasmark. Under feltarbeidet i 2007 vart det innafor avgrensa lokalitet registrert ein del myr og fuktig lynghei i austre del av lokaliteten, samt nokre flekkar med frisk fattigeng. Vestre delar har meir naturbeitemark, dels av ganske tørr utforming, og dels overgang mot litt småskog. Biologisk mangfald: Det vart funne fleire typiske naturengplantar, inkludert kattefot, smalkjempe og knegras. Nokre parti var meir urterike enn det som er vanleg for mykje av beitemarkene i kommunen. I tillegg var det noko beitemarkssopp her. I alt 8 artar vart funne, alle fagervokssopper, og inkludert i dette var to funn av raud honningvokssopp (NT) og eit av skarlagen vokssopp. Kulturpåverknad: Lokaliteten har eit ganske godt beitetrykk av sau, men det er litt attveksing med lauvkratt ned mot Hallandsvatnet. Engpartia i vestre delen verkar lite eller ikkje gjødsla, mens det helst har vore tilført noko i aust, nærare gardsbruket. Verdivurdering: Isdal & Overvoll (2004) gav lokaliteten verdi viktig (B). Dette verkar framleis riktig, m.a. fordi ein raudlisteart vart funne, det er potensial for fleire raudlisteartar, og velhevda, lite gjødsla beitemark er sjeldsynt i kommunen. Forslag til skjøtsel og hensyn: Det er viktig for naturverdiane at hevden vert halden ved like. I tillegg bør ein ikkje gjødsle i området. Noko rydding av lauvskog er også naudsynt, særleg ned mot vatnet. Litteraturliste fra Naturtypebasen: Isdal, K. & Overvoll, O Kartlegging og verdisetting av naturtypar i Radøy. MVA-rapport 11/ s. + vedlegg.

33 40 Leirvik - beitemark Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 11 registreringer): Blåklokke Blåknapp Heiblåfjør Kattefot Knegras Kornstorr Kystmaure Lækjeveronika Smalkjempe Tepperot Tiriltunge Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 9 registreringer): Hygrocybe splendidissima Rød honningsvokssopp Hygrocybe splendidissima Rød honningsvokssopp Hygrocybe ceracea Skjør vokssopp Hygrocybe psittacina Grønn vokssopp Hygrocybe punicea Skarlagenvokssopp Hygrocybe conica Kjeglevokssopp Hygrocybe chlorophana Gul vokssopp Hygrocybe reidii Honningvokssopp Hygrocybe laeta Seig vokssopp Nær truet (NT) Nær truet (NT)

34 45 Manger folkehøgskule, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 8355, N: 2936 Naturtype: Store gamle trær D12 Utforming: Gammelt tre D1204 Verdi: Viktig B Vegetasjon: Ikke registrert Vernestatus: Trusler: Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid , samt Isdal & Overvoll (2004): Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg i kommunesenteret på Manger, og omfattar der eit stort og gamalt asketre. Isdal & Overvoll (2004) hadde i området registrert ein allé som ein eigen lokalitet (nr 41), samt skilt ut tre grove tre (nr 44, 46-47) som eigne lokalitetar. Her er det berre halden på den eine grove aska (lok. 45) som eigen lokalitet, medan alléen og to grove almetre er rekna som ein ny lokalitet, saman med noko meir parklandskap inntil. Også den grove aska kunne ha vore slege saman med det andre, men det skil seg likevel noko ut, m.a. i storleik. Naturtilhøve: Terrenget er ganske flatt og truleg med ein del lausmassar. I området rundt er det boligfelt, skuler og servicebygg. Naturtype/vegetasjonstype: Isdal & Overvoll (2004) har denne omtalen av lokalitet 41: Stor ask ved Folkehøgskulen på Manger, målt til 4.20 m i brysthøgde. Del av den gamle prestegardsallèen. Aska er truleg hul inni. Vart planta av presten Frimann (?) for ca. 250 år sidan. Under feltarbeidet i 2007 var treet fortsatt intakt. Biologisk mangfald: Det var ikkje så mykje bladlav og sjå på treeet i 2007, men i det minste veks lungenever og skjellglye her. Kulturpåverknad: Her vert det særleg vist til Isdal & Overvoll (2004) sin omtale. Det er snakk om eit velhaldent parklandskap. Verdivurdering: Isdal & Overvoll (2004) gav lokaliteten verdi viktig (B), noko som verkar riktig for ei så grov og gammal ask. Forslag til skjøtsel og hensyn: Det er viktig å halde det ganske åpent rundt treet. Fysiske skader er svært uheldig. Treet bør helst få stå sjølv etter at det byrjar bli dårleg og døy. Litteraturliste fra Naturtypebasen: Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 2 registreringer): Collema flaccidum Skjellglye Lobaria pulmonaria Lungenever

35 63 Manger - bøkeskog, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 836, N: 293 Naturtype: Parklandskap D13 Utforming: Parker D1302 Verdi: Lokalt viktig C Vegetasjon: Ikke registrert Vernestatus: Trusler: Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid , samt Isdal & Overvoll (2004): Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg midt i sentrum på Manger. Truleg har Isdal & Overvoll (2004) avgrensa lokaliteten ganske korrekt, da grensene er skarpe mot åpne areal og anna skog på alle kanter. Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy er for det meste anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som stort sett gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora. Helst gjeld det også her. Det er nokre mindre bergvegger ned mot idrettsbanen. Naturtype/vegetasjonstype: Isdal & Overvoll (2004) har denne omtalen av lokaliteten: Liten bøkeskog ved fotballbana på Manger. Planta for ca. 100 år siden. Skogen er viktig som rekreasjons-/grøntområde for tettstaden Manger. I tilknytning til prestegardhagen/allèen fungerer den som parkskog. Sjølv om skogen er planta, vil denne typen skog inneha eit potensial i framtida. Under feltarbeidet i 2007 vart det registrert at feltsjiktet var utarma og fattig. Sidan det er snakk om ein planta skog med eit innført treslag og det ligg som ein park, så er naturtype endra frå rik edellauvskog til parklandskap. Biologisk mangfald: I feltsjiktet vart det funne få artar, bortsett frå litt jordnøtt. Det er grunn til å merke seg at det ikkje berre er bøk i skogen, men også eit par eiktre. Det vart ikkje registrert spesielle busk- og bladlav på trea, og truleg er borken for sur for desse (enno). Kulturpåverknad: Sjå omtalen til Isdal & Overvoll (2004) ovafor. Verdivurdering: Isdal & Overvoll (2004) gav lokaliteten verdi viktig (B), men ut frå mangel på funn av interessante og kravfulle artar, og at det for det meste er ein innført art som veks her, så er det ikkje riktig å gje lokaliteten meir enn verdi som lokalt viktig (C). Litteraturliste fra Naturtypebasen: Isdal, K. & Overvoll, O Kartlegging og verdisetting av naturtypar i Radøy. MVA-rapport 11/ s. + vedlegg.

36 64 Manger - bekkedal, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 834, N: 296 Naturtype: Rik edellauvskog F01 Utforming: Or-askekog F0107 Verdi: Viktig B Vegetasjon: D6, D4c Vernestatus: Trusler: Skogbruksdrift & Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid , samt Isdal & Overvoll (2004): Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg tett ved kommunesenteret på Manger, i ein liten dal på nordvestsida av sentrum. Lokaliteten er for det meste skarpt avgrensa mot kulturmark, busetnad og infrastruktur. Samanlikna med Isdal & Overvoll (2004) sine grenser for deira lokalitet 64, er området noko redusert mot sør, da det ikkje var så rik vegetasjon i den delen. Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy er for det meste anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som stort sett gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora. I dette området kan det kanskje vere litt rikare lokalt. Det er mykje berg i dagen innafor lokaliteten, samt noko skogkledt rasmark under bergveggane (som kan vere 5-10 meter høge på det meste). Naturtype/vegetasjonstype: Isdal & Overvoll (2004) har denne omtalen av lokaliteten: Rik edellauvskog i området rundt Mangerspollen og innover langs bekkedraget mot aust. Her er eit frodig tresjikt med artar som eik, osp, lind, ask, hassel, bjørk og rogn. Busk-og feltsjikt er tett, og har ikkje vorte halde ope ved beite eller slått. Området er som ei "urørt" grøn lunge tett ved Manger sentrum, og er ein viktig tilhaldstad for fugl og insekt. Under feltarbeidet i 2007 vart det ikkje funne så mykje som endrar på tidlegare vurdering av lokaliteten. Bekkedalen har truleg hatt or-askeskog tidlegare, medan det er noko lågurtprega skog i skrentene. Attgroing og tidlegare kulturpåverknad gjer det likevel vanskeleg å vurdere vegetasjonen. Biologisk mangfald: Under feltarbeidet i 2007 vart det ikkje funne lind i området, og om den veks her, så må det vere sparsamt. Feltsjiktet var dels frodig, men nitrofilt prega utan særleg interessante artar. På berg veks det litt artar i lungenever-samfunnet, men mest vanlege artar som rund porelav og blyhinnlav, samt kveilmose. Kulturpåverknad: Lokaliteten er prega av å ligge tett inntil kommunesenteret i lang tid. Kulturpåverknaden har sikkert vore høg lenge. Nå gror mykje att, men samtidig er parti i sør nokså prega av forsøpling, medan det er mykje platanlønn i skogen i nord. Verdivurdering: Isdal & Overvoll (2004) gav lokaliteten verdi svært viktig (A), særleg fordi det skulle vekse lind her. Endringar i metodikk sidan den tid og ingen funn av spesielt kravfulle artar gjer det vanskeleg å oppretthalde dette. Den får difor nå verdien viktig (B), sidan det tross alt er innslag av rik edellauvskog. Forslag til skjøtsel og hensyn: Det er viktig å unngå spreiing av framande artar her, som platanlønn. Gamle hasselkratt og gamle edellauvtre, ikkje minst av ask, bør få stå i fred. Avfall bør fjernast frå området. Litteraturliste fra Naturtypebasen: Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 6 registreringer): Ask Hassel Jordnøtt

37 64 Manger - bekkedal Jordnøtt Platanlønn Vendelrot Vårkål Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 7 registreringer): Pterogonium gracile Kveilmose Bladmoser Leptogium cyanescens Blyhinnelav Lobaria pulmonaria Lungenever Lobaria scrobiculata Skrubbenever Lobaria virens Kystnever Normandina pulchella Muslinglav Sticta fuliginosa Rund porelav

38 65 Ytstebø sør, 1260 UTM: EUREF89 32, Ø: 2, N: 67 Naturtype: Rik edellauvskog F01 Utforming: Rikt hasselkratt F0103 Verdi: Viktig B Vegetasjon: B1 Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Skogbruksdrift & Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid , samt Isdal & Overvoll (2004): Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg sør for Ytstebø, langs ein liten bygdeveg på austsida av Rv 565. Den er ganske skarpt avgrensa mot vegen i nedkant, granplanting i nord, samt litt meir diffust mot fattigare skog i aust og sør. Samanlikna med Isdal & Overvoll (2004) sine grenser for deira lokalitet 65, er denne no splitta opp i to som følgje av eit tett granplantefelt (ny lokalitet nr 88). Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy er for det meste anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som stort sett gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora, men her ser det ut til å vere noko betre berggrunn enn det som er vanleg i kommunen. Det er nokre små bergveggar vendt mot sørvest på lokaliteten. Naturtype/vegetasjonstype: Isdal & Overvoll (2004) har denne omtalen av lokaliteten: Hasselskog i bratt SV-vendt skråning som vanskelig har kunne nyttes. Her er blokk- og rasmark med til dels store steinblokker. Her veks hassel, ask, rogn og selje. Nokre delar av skråninga er tilplanta med gran. Botnsjiktet er gras- og urterikt. Det vart registrert at feltsjiktet var lågurtprega. Biologisk mangfald: Under feltarbeidet i 2007 vart det funne svakt kravfulle artar som vårkål, vivendel, jordnøtt og kratthumleblom i feltsjiktet. Her vart det også funne lavartar som kystnever, blyhinnelav, vanleg blåfiltlav, buktporelav og grynporelav. Kulturpåverknad: Bortsett frå granplantinga i nord var lokaliteten lite prega av inngrep i nyare tid, men har sikkert vore mykje nytta både til beite og hogst før. Verdivurdering: Isdal & Overvoll (2004) gav lokaliteten verdi viktig (B), noko som fortsatt verkar riktig vurdert for dette delområdet. Forslag til skjøtsel og hensyn: Det beste for naturverdiane er stort sett å la lokaliteten får ligge i fred, men ev spreiing av innførte artar som gran og platanlønn bør fjernast. Litteraturliste fra Naturtypebasen: Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 4 registreringer): Jordnøtt Kratthumleblom Vivendel Vårkål Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 5 registreringer): Degelia plumbea Vanlig blåfiltlav Leptogium cyanescens Blyhinnelav Lobaria virens Kystnever

39 65 Ytstebø sør Lobaria virens Sticta limbata Sticta sylvatica Kystnever Grynporelav Buktporelav

40 66 Myking, 1260 UTM: EUREF89 32, Ø: 2, N: 67 Naturtype: Rik edellauvskog F01 Utforming: Rikt hasselkratt F0103 Verdi: Lokalt viktig C Vegetasjon: Ikke registrert Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Skogbruksdrift & Nedbygging Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid , samt Isdal & Overvoll (2004): Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg på Myking nord for Sætra, midt på nordre del av Radøy. Lokaliteten er ganske skarpt avgrensa mot kulturmark og vatnet på dei fleste kanter. Samanlikna med Isdal & Overvoll (2004) sine grenser for deira lokalitet 66, så er noko av lokaliteten fjerna som følgje av inngrep m.v. Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy er for det meste anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som stort sett gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora. Det er nokre bergveggar ned mot vatnet. Elles er det grunnlendt mark, dels skifrig berg i dagen. Naturtype/vegetasjonstype: Isdal & Overvoll (2004) har denne omtalen av lokaliteten: Rik edellauvskog i sørvestvendt skråning, grensar ned mot Mykingsvatnet. Skogen inneheld eik, osp, selje, bjørk, rogn, hassel og innslag av lind. Under feltarbeidet i 2007 vart ikkje lind sett, og om den veks her, så må det vere svært sparsamt. Det er mest rike lågurtprega hasselkratt på oversida av vegen, mens det er innslag av eldre osp ned mot vatnet. Biologisk mangfald: Under feltarbeidet i 2007 vart det ikkje funne særleg mange interessante artar her, berre slik som kvitsymre og jordnøtt i hasselkratta, samt lav som kystnever og skrubbenever på ospetrea mot vatnet. Kulturpåverknad: Det går ein gardsveg gjennom lokaliteten, samt ein attgroande stikkveg mot en nedlagt bruk mot aust. Elles er området prega av nærleiken til eit par bustadhus, der det eine kan vere nytt sidan kartlegginga til Isdal & Overvoll (2004) (det søndre). Verdivurdering: Isdal & Overvoll (2004) gav lokaliteten verdi svært viktig (A). Reduksjon i areal og ingen funn av spesielt kravfulle artar, fører til at han no berre får verdi lokalt viktig (C). Forslag til skjøtsel og hensyn: Det beste for naturverdiane er stort sett å la lokaliteten får ligge i fred, men ev spreiing av innførte artar som gran og platanlønn bør fjernast. Ekstensivt beite kan truleg vere positivt, medan fysiske inngrep er klart negative. Litteraturliste fra Naturtypebasen: Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 2 registreringer): Lobaria virens Kystnever Lobaria scrobiculata Skrubbenever

41 67 Gjerde, 1260 UTM: EUREF89 32, Ø: 2, N: 67 Naturtype: Rik edellauvskog F01 Utforming: Rikt hasselkratt F0103 Verdi: Lokalt viktig C Vegetasjon: B1 Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Skogbruksdrift & Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid , samt Isdal & Overvoll (2004): Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg sør for Soltveit, på austsida av Rv 565. Den er ganske skarpt avgrensa mot engmark i nedkant, mot fattigare skog og busetnad i aust, fattigskog/engmark i sør, og mest platanlønn i nord. Samanlikna med Isdal & Overvoll (2004) sine grenser for deira lokalitet 67, er den nordre delen fjerna som følgje av mest platanlønn der. Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy er for det meste anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som stort sett gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora, men her ser det ut til å vere noko betre berggrunn enn det som er vanleg i kommunen. Det er nokre små bergveggar i lokaliteten. Naturtype/vegetasjonstype: Isdal & Overvoll (2004) har denne omtalen av lokaliteten: Skogen veks i ein sørvestvendt skråning på nordsida av vegen mellom Gjerde og Soltveit. Feltsjiktet vart tidlegare slått og beita. Fram til ca vart området beita av kyr og sau. Sidan den tid er det berre eit bruk (nr.14/9) som har halde fram med beite for sau. Denne delen er lysopen som ein hagemarkskog, med slåtte- og beitemarksartar i feltsjiktet. Her veks ein del større, eldre edellauvtre som eik, lønn og ask. Her er og mykje selje, hegg, bjørk, rogn og hassel. Mykje av dette har vakse opp etter at det vart slutt på beiting. Eit mindre parti av skogen er tilplanta med gran. Det vart registrert at feltsjiktet stadvis var lågurtprega. Biologisk mangfald: Under feltarbeidet i 2007 vart det funne svakt kravfulle artar som vivendel, vårkål og jordnøtt i feltsjiktet. På nokre bergveggar vaks det litt grynporelav og kveilmose. Kulturpåverknad: Isdal & Overvoll (2004) har ei grei skildring av dette. Verdivurdering: Isdal & Overvoll (2004) gav lokaliteten verdi viktig (B). Reduksjon i areal og ingen funn av spesielt kravfulle artar, fører til at han no berre får verdi lokalt viktig (C). Forslag til skjøtsel og hensyn: Det beste for naturverdiane er stort sett å la lokaliteten får ligge i fred, men ev spreiing av innførte artar som gran og platanlønn bør fjernast. Ekstensivt beite kan truleg vere positivt. Litteraturliste fra Naturtypebasen: Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 2 registreringer): Jordnøtt Vårkål Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 2 registreringer): Pterogonium gracile Kveilmose Bladmoser Sticta limbata Grynporelav

42 68 Hallandsvatnet aust, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 8540, N: 3018 Naturtype: Rik edellauvskog F01 Utforming: Alm-lindeskog F0105 Verdi: Viktig B Vegetasjon: D4c Vernestatus: Trusler: Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid , samt Isdal & Overvoll (2004): Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg på austsida av Hallandsvatnet, rett på nordsida av vegen som krysser midt på vatnet. Den er ganske skarpt avgrensa mot dyrka mark m.v. i aust, kulturmark i sør og vatnet i vest, litt meir diffus mot bergveggar og fattigare småskog i nord. Lokaliteten har fått namnet Halland hos Isdal & Overvoll (2004). Det vart ikkje funne grunnlag for å endre grenser for lokaliteten. Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy er for det meste anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora. Det er fleire små bergveggar ned mot vatnet, og terrenget er ganske bratt. Naturtype/vegetasjonstype: Isdal & Overvoll (2004) har denne omtalen av lokaliteten: 'Rik edellauvskog i sørvestvendt skråning, grensar ned mot Hallandsvatnet. Skogen inneheld eik, osp, selje, bjørk, rogn, hassel og innslag av lind. I praksis er det nok mest riktig å rekne dette som ein kusymre-almeskog. Biologisk mangfald: Forutan treslaga som er nemnt, så vart det funne kusymre og vårkål i feltsjiktet. I tillegg er det ein ganske rik lavflora på dei små bergveggane, inkludert sølvnever, grynporelav og kystblåfiltlav (VU). På hassel vart det funne sølvpærelav (NT). Det vaks også kveilmose på bergveggar. Kulturpåverknad: Lokaliteten har nok tidlegare vore beita ein god del, men i liten grad no. Det er planta litt gran i og inntil lokaliteten nokre stader. Det er også restar etter gamle gjerder her. Verdivurdering: Isdal & Overvoll (2004) gav lokaliteten verdi svært viktig (A), sidan m.a. lind vaks her. Metoden er sidan noko endra på dette punktet, og lind gjev ikkje lenger automatisk så høg verdi. Det vart likevel funne eit par raudlisteartar no, inkludert ein sårbar art. Under litt tvil vert likevel verdien senka til viktig (B). Forslag til skjøtsel og hensyn: Lokaliteten er sårbar for skogsdrift, inkludert planting og spreiing av innførte treslag som gran-artar og platanlønn. Litteraturliste fra Naturtypebasen: Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 2 registreringer): Kusymre Vårkål Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 13 registreringer): Pterogonium gracile Kveilmose Bladmoser Degelia atlantica Kystblåfiltlav Sårbar (VU)

43 68 Hallandsvatnet aust Degelia plumbea Leptogium lichenoides Lobaria scrobiculata Lobaria virens Lobaria amplissima Lobaria pulmonaria Nephroma laevigatum Sticta limbata Sticta sylvatica Sticta fuliginosa Pyrenula laevigata Vanlig blåfiltlav Flishinnelav Skrubbenever Kystnever Sølvnever Lungenever Kystvrenge Grynporelav Buktporelav Rund porelav Skorpelav Nær truet (NT)

44 69 Solend sør, 1260 UTM: EUREF89 32, Ø: 2, N: 67 Naturtype: Rik edellauvskog F01 Utforming: Lågurt-eikeskog F0101 Verdi: Viktig B Vegetasjon: D2a Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid , samt Isdal & Overvoll (2004): Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg rett sør for Solen, aust for Manger. Den er ganske skarpt avgrensa mot åpen kulturmark (mest beitemark) og dels busetnad på alle kanter, men også litt granplanting i sør. Det er gjort litt utvidingar mot sør for å fange opp meir fuktig blandingsskog, samanlikna med Isdal & Overvoll (2004) sine grenser for deira lokalitet 69. Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy er for det meste anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora. Det er nokre halvstore bergveggar i lokaliteten, både sørvestvendte og nordvestvendte. Naturtype/vegetasjonstype: Isdal & Overvoll (2004) har denne omtalen av lokaliteten: 'Tidlegare beiteskog med store eiketre som dominerande treslag. Gras- og urterikt feltsjikt, med blåknapp som dominerande art på seinsommar. NNI (1996) omtalar området slik: "Den sørvendte lia i botnen ved søre Solend har stadvis rein eikeskog. Lenger inn mot botnen blir hassel etterkvart det dominerande treslaget. Her er det ein del store seljer og innslag av alm. Feltsjiktet både sørvendt og sørvestvendt ber preg av beiting og skogbotnen har eit nettverk av stiar. Etterkvart som lia blir meir nordvendt overtar bjørk som det dominerande treslaget. Heile lia illustrerer på ein sjeldan måte kva eksponeringsretninga har å seie for treslagsamansetjinga. Biologisk mangfald: Under feltarbeidet i 2007 vart det funne noko kravfulle artar som ramslauk, kusymre og jordnøtt i feltsjiktet, stadvis rikeleg. I tillegg er det mykje storfrytle i dei meir skyggefulle partia. Den sørlege delen som er trekt inn no, har nokre almetre (NT), mykje hassel, og noko osp, selje og rogn. Her vart det funne lavartar som buktporelav og rund porelav. Det er for øvrig grunn til å trekkje fram at Havaas fann gullprikklav (VU) fleire stader mellom Manger og Hallandsvatnet tidleg på 1900-talet (herbariebelegg). Lokaliteten sør for Solen kan godt ha vore ein slik stad, sjølv om arten ikkje vart attfunne no. Kulturpåverknad: Det går fortsatt ein del beitedyr i delar av lokaliteten. Ellers er det litt planta gran/sitkagran i nordvest, samt platanlønn i søraust. Verdivurdering: Isdal & Overvoll (2004) gav lokaliteten verdi viktig (B), noko som fortsatt verkar riktig vurdert. Litteraturliste fra Naturtypebasen: Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 5 registreringer): Alm Jordnøtt Kusymre Ramslauk Storfrytle Nær truet (NT) Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 6 registreringer):

45 69 Solend sør Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 6 registreringer): Bryoria smithii Piggtrollskjegg Bryoria bicolor Kort trollskjegg Bunodophoron melanocarpum Kystkorallav Platismatia norvegica Skrukkelav Sticta fuliginosa Rund porelav Sticta sylvatica Buktporelav Sårbar (VU) Nær truet (NT) Nær truet (NT)

46 70 Olsvoll - sumpskog, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 887, N: 275 Naturtype: Rik sumpskog F06 Utforming: Rik sumpskog F0601 Verdi: Viktig B Vegetasjon: Ikke registrert Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Skogbruksdrift & Drenering/gjenfylling Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid , samt Isdal & Overvoll (2004): Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg sentralt i det store, åpne kulturlandskapet mellom Sæbø og Askeland. Samanlikna med Isdal & Overvoll (2004) sine grenser for deira lokalitet 70, så er det ikkje funne grunnlag for å endre grensene, som skal vere skarpe mot åpen eng på alle kantar. Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy er for det meste anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som stort sett gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora. Helst gjeld det også her, men her er det heller tjukke lausmassar, og dels ein del gamal torvmark. Naturtype/vegetasjonstype: Isdal & Overvoll (2004) har denne omtalen av lokaliteten: Sumpskog med bjørk som dominerande treslag, på innmark langs elva mellom Olsvoll og Hole. Grunnen er våt, næringsrik og tua, med vatn ståande i forsenkningar. Gammal høgvokst bjørkeskog med ein god del rotnande trestammar, enten velta eller ståande på rot. Hol etter hakkepett observert på daudt tre. Mykje kjukar. Sumpskogen er truleg svært gammal (Nyhamn, grunneigar/informant), og enkelte av bjørketrea har store dimensjonar. Busksjiktet er sparsomt eller manglar. Her er innslag av rogn, ask, vier. I feltsjiktet moser, sneller, bregner. Artar som myrhatt, mjødurt, sløke, tistel. Skogen har truleg vore beita tidlegare, då her er spor etter gamle strenggjerder. Under feltarbeidet i 2007 vart det ikkje funne så mykje som endrar på tidlegare vurdering av lokaliteten. Ask vart ikkje funne, og om den veks her, så er det svært sparsamt. Biologisk mangfald: Under feltarbeidet i 2007 vart det m.a. sett litt maigull og bekkeblom i sumpskogen. Det vart forgjeves søkt etter kravfulle sumpskogsmoser, men det kan ikkje utelukkast at slike finst. Lavfloraen på trea verka ganske fattig. Ein dvergspett (VU) vart høyrt ropande og trommande og kan godt hekke her. Kulturpåverknad: Det går ei grøft mot enga på austsida, elles er det nokre gamle, attgroande grøfter inne i sumpskogen. Desse har nå ofte sumppreg, men det er også naturleg sumpmark her. Kor gamal skogen er kan nok diskuterast, men det er ein del daudt trevirke nå. Verdivurdering: Isdal & Overvoll (2004) gav lokaliteten verdi viktig (B), noko som fortsatt verkar riktig. Slike delvis intakte sumpskogar er sjeldsynte i dette landskapet. Forslag til skjøtsel og hensyn: Det beste for naturverdiane er stort sett å la skogen få stå i fred. Grøfting er øydeleggjande, og gamle grøfter bør få gro att. Ein bør unngå særleg hogst, og la ein del tre få bli gamle og døy i fred. Framande treslag bør fjernast om dei veks opp her. Ekstensivt beite er greitt. Litteraturliste fra Naturtypebasen: Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 1 registreringer): Maigull

47 81 Nøttveitveten, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 854, N: 287 Naturtype: Naturbeitemark D04 Utforming: Fuktig fattigeng D0401 Verdi: Viktig B Vegetasjon: G1c, G1a, G4a, G3 Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Gjødsling & Gjengroing Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av BHL den basert på eige feltarbeid og Isdal & Overvoll (2004): Lokalisering og avgrensing: Større beitemark ca 2 km søraust for Manger sentrum. Avgrensinga er ikkje uproblematisk. Lokaliteten grenser mot dyrka mark og gjødsla kultureng mot vest og sørvest, medan det er hagemark og beitemark (beita av geit) med dårlegare hevd mot søraust (skilt med gjerde). Mot nord er det for det meste skog, dels plantefelt av gran. Del av lokalitet 14 hos Isdal & Overvoll (2004). Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy består av anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergartar som gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora. Det er lite lausmassar i området, og bart berg stikk opp fleire stader. Tykt mosedekke som fylgje av utprega oseanisk klima. Terrenget er svært kupert, det meste heller mot sør (i nord også eit nordvendt areal). Mot sør-søraust er det ein liten, bratt bergvegg. Naturtype/vegetasjonstype: Store, opne, svakt gjødsla til ugjødsla beitebakker. Det aller meste av lokaliteten (90 %) er naturbeitemark med veksling mellom oseanisk finnskjeggutforming av fuktig fattigeng (G1c) og frisk fattigeng (G4a). Heisivutforming av fuktig fattigeng (G1a) kjem inn i våte søkk. Også sølvbunkeeng (G3) førekjem. Dei resterande 10 % er sørvendt bergvegg utan spesielle naturverdiar. Biologisk mangfald: Floraen er artsfattig og utan kravfulle arter. Finnskjegg dominerar store areal, saman med gulaks, tepperot, englodnegras, følblom og sølvbunke. På mer grunnlendt mark kjem kystgrisøyre, smalkjempe, kystmaure, blåklokke, småsyre, geitsvingel, ryllik og hårsvæve inn. Det ble registrert 8 artar beitemarksopp på lokaliteten; 7 fagervokssoppar og elefenbenshette. Raud honningvokssopp (NT) vart funne med eitt mycel på KN Ei hønsehauk ho ble observert jaktande i området. Kulturpåverknad: Lokaliteten blir beita av sau, og beitetrykket er i hovudsak godt - men varierer noko. Delar av beitet er tydeleg gjødselpåverka, mest i nedre delar. Generelt er kantar, knattar og bratte bakker minst påverka av gjødsel. Verdivurdering: Storleiken på området, god og truleg langvarig hevd, saman med eitt funn av ein nær truga art gjør at lokaliteten får verdien viktig (B). Det er også godt potensial for funn av fleire raudlista beitemarkssopp. Forslag til skjøtsel og hensyn: Det er viktig å opprettholde beitet i området, og gjerne øke beitetrykket noe. Det bør ikke gjødsles mer på lokaliteten. Litteraturliste fra Naturtypebasen: Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 9 registreringer):

48 81 Nøttveitveten Blåklokke Finnskjegg Geitsvingel Gulaks Hårsveve Kystgrisøre Smalkjempe Småsyre Tepperot Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 8 registreringer): Hygrocybe splendidissima Rød honningsvokssopp Hygrocybe reidii Honningvokssopp Hygrocybe pratensis Éngvokssopp Hygrocybe laeta Seig vokssopp Hygrocybe psittacina Grønn vokssopp Hygrocybe chlorophana Gul vokssopp Hygrocybe coccinea Mønjevokssopp Mycena flavoalba Elfenbenshette Nær truet (NT)

49 82 Morki, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 8584, N: 2870 Naturtype: Naturbeitemark D04 Utforming: Fuktig fattigeng D0401 Verdi: Lokalt viktig C Vegetasjon: G1c, G3 Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Gjengroing & Gjødsling Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av BHL den basert på eige feltarbeid og Isdal & Overvoll (2004): Lokalisering og avgrensing: Lokaliteten ligg 2-3 km søraust for Manger sentrum. Den blir avgrensa av gjerde mot meir verdifull beitemark både mot nordvest og søraust, medan det mot sørvest er hagemark, og mot nordaust planta skog. Del av lokalitet 14 hos Isdal & Overvoll (2004). Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy består av anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergartar som gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora. Det er lite lausmassar i området, og bart berg stikk opp fleire stader. Tykt mosedekke som fylgje av utprega oseanisk klima. Terrenget er svært kupert og heller mot sør og sørvest. Naturtype/vegetasjonstype: Eit belte med naturbeitemark beita av geit mellom Nøttveitveten og Morkefjellet. Skilt ut da beitene på begge sider har noko større naturverdiar og har eit anna preg pga at dei er beita av sau. Som typisk for geitebeiter er det på denne lokaliteten høgare feltsjikt, men lite busker. Vegetasjonstype er for det meste oseanisk finnskjeggutforming av fuktig fattigeng (G1c) og sølvbunkeeng (G3). Biologisk mangfald: Floraen er artsfattig, og berre finnskjegg og tepperot vart notert av naturengartar. Store areal dominert av engkvein og sølvbunke. Skjør og seig vokssopp var dei einaste beitemarkssoppene som vart funne, begge vanlege artar. Kulturpåverknad: Lokaliteten blir beita av geit, og hevden er ganske god. Sannsynlegvis har det ikkje vore beita med geit så lenge, da det var mykje døyande einer på beitet. Den nedre delen av beitet var tydeleg gjødsla. Verdivurdering: Det vart ikkje registrert verken truga vegetasjonstypar eller raudlisteartar på lokaliteten, og heller ikkje andre faktorar (storleik, variasjon el.) talar for høgare verdi. Forslag til skjøtsel og hensyn: Det er viktig å opprettholde beitet i området, og gjerne øke beitetrykket noe. Det bør ikke gjødsles mer på lokaliteten. Fjerne død einer. Litteraturliste fra Naturtypebasen: Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 4 registreringer): Engkvein Finnskjegg Mørkkongslys Tepperot Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 2 registreringer): Hygrocybe ceracea Skjør vokssopp

50 82 Morki Hygrocybe ceracea Hygrocybe laeta Skjør vokssopp Seig vokssopp

51 83 Morkefjellet, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 859, N: 284 Naturtype: Naturbeitemark D04 Utforming: Fuktig fattigeng D0401 Verdi: Viktig B Vegetasjon: G1c, G4a, G3 Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Gjengroing & Gjødsling Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av BHL den basert på eige feltarbeid : Lokalisering og avgrensing: Stort beiteområde 3-4 km søraust for Manger sentrum. Lokaliteten grenser mot geitebeitet på Morki mot nordaust (skilt med gjerde), medan det i sør er skilt med gjerde mot gjødsla kulturbeite/kultureng. Mot søraust er det diffus overgang mot dårlegare beita einerbakker. Mot nord er det skarpt skille mot skog, dels granplantefelt. Del av lokalitet 14 hos Isdal & Overvoll (2004). Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy består av anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergartar som gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora. Det er lite lausmassar i området, og bart berg stikk opp fleire stader. Tykt mosedekke som fylgje av utprega oseanisk klima. Terrenget er svært kupert, og hovudsakeleg heller terrenget mot sørvest. I sørvestre del av lokaliteten er det svært bratte beitebakker, dels mindre bergvegger. Naturtype/vegetasjonstype: Opne, svakt gjødsla til ugjødsla beitebakker. Heile det kartlagde arealet består av naturbeitemark med ein veksling mellom oseanisk finnskjeggutforming av fuktig fattigeng (G1c) og frisk fattigeng (G4a) (små areal). Heisivutforming av fuktig fattigeng (G1a) kjem inn i våte søkk. Også sølvbunkeeng (G3) førekjem. Eit lite granplantefelt går som ein kile opp i den nordvestre delen av lokaliteten. Biologisk mangfald: Floraen er artsfattig og utan kravfulle artar. Finnskjegg dominerte store areal, saman med gulaks, tepperot, englodnegras, følblom og sølvbunke. Av naturengartar elles vart det notert kystmaure, blåklokke, geitsvingel og ein ubestemt augnetrøstart. Det vart registrert 10 artar beitemarksopp på lokaliteten; 9 fagervokssopper og elefenbenshette. Raud honningvokssopp (NT) vart funne med eitt mycel på KN og eitt mycel på KN Nøttekråke varsla i granplantefeltet. Kulturpåverknad: Lokaliteten blir beita av sau, og beitetrykket er godt på det meste av arealet (noko svakare i sør). Dei nedre delane av beitet er tydeleg gjødselpåverka. Generelt er kantar, knattar og bratte bakker minst påverka av gjødsel. Verdivurdering: Områdets storleik, gode og truleg langvarige hevd, saman med to funn av ein nær truga art gjør at lokaliteten får verdien viktig (B). Godt potensial for fleire rødlistefunn i denne gruppa. Forslag til skjøtsel og hensyn: Det er viktig å opprettholde beitet i området, og gjerne øke beitetrykket noe. Det bør ikke gjødsles mer på lokaliteten. Litteraturliste fra Naturtypebasen: Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 5 registreringer): Blåklokke

52 83 Morkefjellet Blåklokke Finnskjegg Geitsvingel Kystmaure Tranebær Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 11 registreringer): Hygrocybe splendidissima Rød honningsvokssopp Hygrocybe reidii Honningvokssopp Hygrocybe punicea Skarlagenvokssopp Hygrocybe psittacina Grønn vokssopp Hygrocybe pratensis Éngvokssopp Hygrocybe laeta Seig vokssopp Hygrocybe irrigata Grå vokssopp Hygrocybe coccinea Mønjevokssopp Hygrocybe chlorophana Gul vokssopp Hygrocybe ceracea Skjør vokssopp Mycena flavoalba Elfenbenshette Nær truet (NT)

53 84 Morken Ytre, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 8545, N: 2850 Naturtype: Hagemark D05 Utforming: Verdi: Viktig B Vegetasjon: G1c Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Gjengroing & Gjødsling Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av BHL den basert på eige feltarbeid og Isdal & Overvoll (2004): Lokalisering og avgrensing: Lokaliteten ligg ovafor Morki, ca 3 km sørøst for Manger sentrum. Lokaliteten grenser mot geitebeitet på Morki mot øst, og mot naturbeitemarka på Nøttveitveten mot nord. Avgrensinga er markert med gjerde. Elles rundt lokaliteten er det skarpt avgrensa med steingjerde mot gjødsla kultureng. Del av lokalitet 14 hos Isdal & Overvoll (2004). Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy består av anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergartar som gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora. Det er lite lausmassar i området, og bart berg stikk opp fleire stader. Terrenget heller mot sørvest. Naturtype/vegetasjonstype: Halvopen beitemark (40 %) og hagemark med spreidde rognetre (60 %). Rognehage er ingen eigen utforming, men skulle truleg vore det. Vegetasjonen består mest av oseanisk utforming av fuktig fattigeng (G1c), medan det er fattig bergknausvegetasjon på knattane nesten utan jordsmonn. Biologisk mangfald: Floraen er artsfattig og utan kravfulle artar. Finnskjegg dominerte store areal, medan tepperot, blåklokke, småsyre, smalkjempe, geitsvingel og mørkkongslys ble funnet spreidd. På knausane dukka småsmelle og blåknapp opp. Av beitemarkssopp vart berre engvokssopp notert. Kulturpåverknad: Lokaliteten blir beita av sau, og beitetrykket er moderat. Vegetasjonen er tydeleg gjødselpåverka med unntak av koller og knausar med tynt jordmonn. Verdivurdering: Som hagemark med god hevd kvalifiserer lokaliteten til B-verdi. Forslag til skjøtsel og hensyn: Det er viktig å opprettholde beitet i området, og det bør ikke gjødsles mer på lokaliteten. Rognetrærne må få stå å dø på rot. Litteraturliste fra Naturtypebasen: Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 8 registreringer): Blåklokke Blåknapp Finnskjegg Geitsvingel Mørkkongslys Smalkjempe Småsmelle Småsyre

54 84 Morken Ytre Småsyre Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 1 registreringer): Hygrocybe pratensis Éngvokssopp

55 85 Namntveit sør, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 8742, N: 2845 Naturtype: Kystmyr A08 Utforming: Jordvannsmyr A0803 Verdi: Lokalt viktig C Vegetasjon: Ikke registrert Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Masseuttak/utfylling & Drenering/gjenfylling Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av BHL den basert på eige feltarbeid : Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg på begge sider av rv 565 ved Namntveit. Den vert delt i to av vegen, og er elles noko diffust avgrensa mot beitemark og lauvskog. Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy består av anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora. Vegetasjonen tydar på at det er noko meir mineralrikt grunnvatn i dette området. Naturtype/vegetasjonstype: Lita, intakt minerogen myr langs bekken ut frå Namntveittjørna. På nordsida av vegen ligg to små puttar som er så å si heilt fylt opp med torv og attgrodd. Myra består for det meste av lausbotnparti og område med berre eit tynt torvlag. Berre småflekker med fastmatter finst. Biologisk mangfald: I dei våtaste delane står det smale elvesnellebelte, bukkeblad og selsnepe, ein regionalt uvanleg art. På lausbotnpartia dominerer duskmyrull, sløke og myrhatt. Vanleg frosk vart observert i området. Kulturpåverknad: Rv 565 skjer gjennom lokaliteten og har delt myra i to. Det har også skjedd noko utfylling frå vegen i den seinare tida. Dette har lagt beslag på mindre myrareal. Beitedyr er gjerda ute frå myra. Verdivurdering: Lokaliteten får verdien lokalt viktig (C) pga førekomsten av ein regionalt uvanleg art i eit ganske sjeldsynt og utsett miljø. Forslag til skjøtsel og hensyn: Utfylling i kanten av vegen må ikke fortsette ut i myra. For øvrig må fysiske inngrep inngås, likeledes forurensning av tilløpsbekk. Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 6 registreringer): Bukkeblad Duskmyrull Elvesnelle Myrhatt Selsnepe Sløke

56 86 Lundevika nord, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 8734, N: 2829 Naturtype: Naturbeitemark D04 Utforming: Fuktig fattigeng D0401 Verdi: Lokalt viktig C Vegetasjon: G1c, G4a, G3 Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Gjengroing & Gjødsling Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av BHL den basert på eige feltarbeid : Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg nord for Lundevika i Ølvatnet på Radøyni. Den er skilt med gjerde frå gjødsla kulturbeite mot nord, medan det er myr inntil lokaliteten mot aust og utmark utan beite mot sør. Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy består av anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora. Det er lite lausmassar i området, og bart berg stikk opp fleire stader. Tjukt mosedekke som fylgje av utprega oseanisk klima. Terrenget er kupert utan at det heller i nokon bestemt retning. Naturtype/vegetasjonstype: Svakt gjødsla, einerrik naturbeitemark. På knausar og i dei brattaste partia er vegetasjonen ikkje synleg gjødselpåverka. Beitet er tørrare enn det som er vanleg å finne på Radøyni, og bl.a. ble ei tørreng med hårsvævematter registrert i sørhellinga mot Lundevika. Vegetasjonstypen er nok jamvel for det meste fuktig fattigeng, oseanisk finnskjeggutforming (G1c) og frisk fattigeng (G4a). Men partia med nesten reine hårsvævemattar er meir typisk for tørr og rik lågurteng (G7). Sølvbunkeeng (G3) kjem inn i søkk. Biologisk mangfald: Floraen er artsfattig og utan kravfulle artar. Vanlege naturengartar som finnskjegg, gulaks, tepperot, kystmaure, blåklokke, smalkjempe, geitsvingel og blåknapp dominerar feltsjiktet. I tillegg røsslyng, hårsvæve, englodnegras, småsyre, nyseryllik og legeveronika på dei tørraste areala. Det vart registrert berre to vanlege beitemarkssopp på lokaliteten; engvokssopp og belteraudskivesopp. Kulturpåverknad: Lokaliteten blir beita av storfe, og beitetrykket er godt. Verdivurdering: Det vart ikkje funne spesielt kravfulle eller rødlista artar, og med unnatak for tendensar til rik lågurteng, også berre ordinær vegetasjon. Lokaliteten får av den grunn verdien lokalt viktig (C). Forslag til skjøtsel og hensyn: For å bevare naturverdiene er det viktig at det ikke gjødsles, og at beitetrykket opprettholdes minst på dagens nivå. Kombinasjon av sau og storfe på beitet ville vært gunstig. Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 12 registreringer): Blåklokke Blåknapp Englodnegras Finnskjegg Geitsvingel Hårsveve Kystmaure

57 86 Lundevika nord Kystmaure Legeveronika Nyseryllik Smalkjempe Småsyre Tepperot Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 2 registreringer): Entoloma undatum Belterødskivesopp Hygrocybe pratensis Éngvokssopp

58 87 Solend nord, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 8484, N: 3001 Naturtype: Nordvendte kystberg og blokkmark B04 Utforming: Verdi: Svært viktig A Vegetasjon: G1 Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Gjengroing & Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid og, samt herbariebelegg: Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg rett nord/nordaust for Solen, aust for Manger. Den er nokså diffust avgrensa mot mindre interessant lynghei (lite bergveggar) på alle kantar, dels granplantefelt i søraust. Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy er for det meste anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora. Det er fleire små og halvstore bergveggar i lokaliteten, dels vendt mot nordaust. Naturtype/vegetasjonstype: Det er snakk om ei stor beitemark oppdelt i fleire teiger. Det er rikeleg med einer her, og heia er generelt fattig og fuktig, men med nokre grunnlendte og meir tørre parti. Biologisk mangfald: Karplantefloraen er triviell og ingen interessante artar er så langt funne. Av beitemarkssopp vart det på hausten funne eit par av dei vanlegaste artane. Mest interessant er lavfloraen på fuktige bergvegger. M.a. veks kort trollskjegg (NT) sparsamt fleire stader, og det same gjeld truleg kystkorall-lav (NT). Havaas fann ut frå herbariebelegg raudlisteartane piggtrollskjegg (VU) og gullprikklav (VU) fleire stader mellom Manger og Hallandsvatnet tidleg på 1900-talet. Ikkje minst førstnemnde er det nok ganske sannsynleg at han fann innafor denne lokaliteten. Tor Tønsberg fann piggtrollskjegg på knausen her (topp 133) Det er mogeleg den vart attfunne i 2007, men den kan vere vanskeleg å bestemme sikkert. Kulturpåverknad: Søndre del har fortsatt ganske godt beitetrykk, medan det gror att i nord. Det byrjar å kome opp nokre lauvtre innafor området, og eineren er stor, kraftig og stadvis tett. Det er planta lite gran innafor lokaliteten, men faren for spreiing frå nærliggande plantefelt er høg. Verdivurdering: Med funn av fleire kravfulle og raudlista lav, som indikerar ein sjeldsynt utforming av kystlynghei, verkar det riktig å gje lokaliteten verdi svært viktig (A). Forslag til skjøtsel og hensyn: Lokaliteten er avhengig av god hevd, særleg i form av beiting og rydding av småskog. Einer bør ikkje brennast heilt ned eller ryddast fullstendig ut, berre tynnast kraftig år om anna. Brenning er generelt negativt. Planta gran og frøspreidd gran bør fjernast snarast råd innafor lokaliteten, og haldast under god kontroll på utsida. Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 7 registreringer): Bryoria smithii Piggtrollskjegg Bryoria bicolor Kort trollskjegg Bunodophoron melanocarpum Kystkorallav Hygrocybe coccinea Mønjevokssopp Hygrocybe reidii Honningvokssopp Hygrocybe laeta Seig vokssopp Hygrocybe irrigata Grå vokssopp Sårbar (VU) Nær truet (NT) Nær truet (NT)

59 87 Solend nord Hygrocybe irrigata Grå vokssopp

60 88 Ytstebø nord, 1260 UTM: EUREF89 32, Ø: 2, N: 67 Naturtype: Rik edellauvskog F01 Utforming: Rikt hasselkratt F0103 Verdi: Lokalt viktig C Vegetasjon: B1 Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Skogbruksdrift & Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid , samt Isdal & Overvoll (2004): Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg sør for Ytstebø, langs ein liten bygdeveg på austsida av Rv 565. Den er ganske skarpt avgrensa mot vegen i nedkant og mot nord, granplanting i sør, litt meir diffust mot fattigare skog i aust. Samanlikna med Isdal & Overvoll (2004) sine grenser for deira lokalitet 65, er denne no splitta opp i to som følgje av eit tett granplantefelt. Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy er for det meste anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som stort sett gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora, men her ser det ut til å vere noko betre berggrunn enn det som er vanleg i kommunen. Det er nokre små bergveggar, litt rasmark og store steinblokkar vendt mot sørvest på lokaliteten. Naturtype/vegetasjonstype: Isdal & Overvoll (2004) har denne omtalen av lokaliteten: Hasselskog i bratt SV-vendt skråning som vanskelig har kunne nyttes. Her er blokk- og rasmark med til dels store steinblokker. Her veks hassel, ask, rogn og selje. Nokre delar av skråninga er tilplanta med gran. Botnsjiktet er gras- og urterikt. Det vart registrert at feltsjiktet stadvis var lågurtprega. Biologisk mangfald: Under feltarbeidet i 2007 vart det funne svakt kravfulle artar som vivendel i feltsjiktet. Kulturpåverknad: Bortsett frå granplantinga i sør var lokaliteten lite prega av inngrep i nyare tid, men har sikkert vore mykje nytta både til beite og hogst før. Verdivurdering: Isdal & Overvoll (2004) gav lokaliteten verdi viktig (B). Den avgrensa nye dellokaliteten i nord er såpass liten og utan funn av spesielt kravfulle artar, slik at han berre får verdi lokalt viktig (C). Forslag til skjøtsel og hensyn: Det beste for naturverdiane er stort sett å la lokaliteten får ligge i fred, men ev spreiing av innførte artar som gran og platanlønn bør fjernast. Litteraturliste fra Naturtypebasen:

61 89 Pollen ved Kvaleim, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 7733, N: 3512 Naturtype: Poller I05 Utforming: Verdi: Viktig B Vegetasjon: U2a Vernestatus: Trusler: Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid : Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg like for nord Kvaleim, innafor eit friluftsområde på vegen ut mot Marøy. Det er snakk om ganske skarpe grenser mot fastmark på dei fleste kanter. Naturtilhøve: Det er truleg fattig berggrunn og lite lausmassar i området. Vassutskiftinga vart ikkje grundig sjekka, men vatnet er tydeleg berre svakt brakt. Ut frå kartet er det ei lita demning i utosen. Naturtype/vegetasjonstype: Ut frå artsfunna er dette ein typisk liten brakkvasspoll med tilhøyrande innslag av langskuddsplanter, medan det er ubetydeleg med strandeng- eller kortskuddvegetasjon. Biologisk mangfald: Av interesse var ganske mykje kransalgar i indre delar. Det er snakk om skjørkrans, ei ganske vanleg alge nasjonalt sett, men nokså spreidd på Vestlandet. I tillegg er det ein del havgras, helst den mindre vanlege arten skruehavgras. Det vart også funne tusenblad. Pollen kan ha litt verdi for fugl, og under vitjinga vart t.d. 3 toppender sett, samt ei steinkobbe. Kulturpåverknad: Lokaliteten ligg i eit ganske ope, men attgroande kystheilandskap. Det er planta noko gran ved utoset. Det går ein tilrettelagt sti rundt pollen og området er tydeleg ein del nytta til friluftsliv. Det var slengt nokre restar av nedhogde grantre (gamle julegraner??) i vasskanten, noko som burde ha vore rydda vekk. Verdivurdering: Poller med tilhøyrande brakkvassvegetasjon er såpass sjeldsynte i regionen, at verdien som viktig (B) virker naturleg. Forslag til skjøtsel og hensyn: Det beste for naturverdiane er stort sett å la lokaliteten få ligge i fred. Det er nok ein fordel om landskapet rundt vert halden åpent. Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 3 registreringer): Skruehavgras Slakkstorr Tusenblad Chara delicatula Skjørkrans Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 1 registreringer): Kransalger

62 90 Apalneset - skog, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 8674, N: 2535 Naturtype: Rik edellauvskog F01 Utforming: Verdi: Viktig B Vegetasjon: D2a, D1a Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Skogbruksdrift & Nedbygging Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid : Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg i sørlege delen av kommunen, sør for Bogehamna, og aust for Bogno. Lokaliteten har skarpe grenser mot sjøen på sørsida, og nokså skarpe mot busetnad og åpen kulturmark på andre kanter (litt diffust mot hytter og fattigere skog i aust). Naturtilhøve: Det er mykje fattig berggrunn i Radøy, og det gjeld nok også for ein del her, men fleire plantefunn tilseier lokalt noko rikare tilhøve. Det er mykje grunnlendt mark, men også litt lausmassar i eit søkk. Ein del sørvendte bergveggar finst. Naturtype/vegetasjonstype: Området er småkupert og variert. Dels er det lågurtprega hasselkratt, dels litt fattigare eikeskog (fattig lågurtskog til blåbærskog). Det er også tendensar til meir frodig edellauvskog. Ein liten flekk i søraust indikerar rik svartorstrandskog. Nokre små strandberg og ei for lengst attgroande eng ligg også innafor lokaliteten. Biologisk mangfald: Av treslag så finst både eik, hassel, rogn, bjørk, sleje og osp, samt ein villapal. Feltsjiktet er ikkje så rikt, men av særleg interesse var nokre tuer av slakkstorr nær stranda i aust, ein art som nok er svært sjeldsynt i kommunen (einaste kjente lokalitet, og få funn nord for Osterfjorden i Hordaland). På eit lite strandberg var det mykje strandkjempe. Elles litt jordnøtt, vivendel og vårkål. Av lav vart det funne fleire av dei meir vanlege artane i lungenever-samfunnet, som vanleg blåfiltlav, grynporelav og blyhinnelav, samt kveilmose på berg. Kulturpåverknad: Området har nok vore utstrakt utnytta tidlegare, men gror nå for det meste att. Det er restar etter nokre uttak av stein i vest. Eit par hytter ligg rundt lokaliteten i aust og nord, dels tilknytta gamle plassar som berre delvis vert haldne i hevd. Det er dels storvaksen eik i området, men ikkje så gamle tre. Verdivurdering: Lokaliteten får verdi viktig (B), sidan det er eit nokså variert område med innslag av eit par uvanlege og kravfulle artar. Forslag til skjøtsel og hensyn: Det beste for naturverdiane er å la området få ligge i fred. Særleg hogst av treslag som eik og hassel, samt fysiske inngrep er negativt, men også hogst av t.d. svartor og osp er uheldig. Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 4 registreringer): Hassel Jordnøtt Smalkjempe Villeple Pterogonium gracile Degelia plumbea Leptogium cyanescens Kveilmose Vanlig blåfiltlav Blyhinnelav Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 6 registreringer): Bladmoser

63 90 Apalneset - skog Lobaria scrobiculata Nephroma laevigatum Sticta limbata Skrubbenever Kystvrenge Grynporelav

64 91 Bogatjørna nordside, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 8659, N: 2690 Naturtype: Rik edellauvskog F01 Utforming: Rikt hasselkratt F0103 Verdi: Viktig B Vegetasjon: B1 Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Skogbruksdrift & Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid : Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg litt søraust for Manger, på nordsida av Bogevatnet. Lokaliteten har skarpe grenser mot vatnet, samt fattigare småskog. Naturtilhøve: Det er mykje fattig berggrunn i Radøy, og det gjeld nok også for ein del her, men kanskje er det litt rikare tilhøve enn det som er vanleg. Det er nokre mindre bergveggar og steinblokker på lokaliteten. Naturtype/vegetasjonstype: Det er mest lågurtprega rike haselkratt, samt litt ospeskog på lokaliteten. I vatnet er det noko fattig til middels rik sumpvegetasjon. Biologisk mangfald: Karplantefloraen er ikkje så spesiell, men det finst kusymre og stankstorkenebb, i tillegg til hassel, osp, bjørk og selje. Derimot er det ein nokså rik lavflora av artar i lungenever-samfunnet, særleg på steinblokker og berg. Dette omfattar også raudlisteartar som olivenfiltlav (VU) og kystblåfiltlav (VU), samt porelav-artar og kysthinnelav. Ute i vatnet var det mykje padde. Kulturpåverknad: Det er nokså ung skog rundt, kanskje delvis attgroande kystlynghei. På lokaliteten er det middelaldrande til litt eldre lauvskog, og her har det nok vore noko betre kontinuitet i tresjiktet. Verdivurdering: Lokaliteten får verdi viktig (B), sidan eit par raudlisteartar veks her. Forslag til skjøtsel og hensyn: Det beste for naturverdiane er å la lokaliteten få ligge heilt i fred. Det bør ikkje kome opp tett granskog nær inntil. Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 2 registreringer): Hassel Kusymre Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 7 registreringer): Degelia atlantica Kystblåfiltlav Fuscopannaria mediterranea Olivenlav Leptogium corniculatum Kysthinnelav Lobaria scrobiculata Skrubbenever Nephroma laevigatum Kystvrenge Sticta fuliginosa Rund porelav Sticta sylvatica Buktporelav Sårbar (VU) Sårbar (VU)

65 92 Manger prestegard, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 8352, N: 2915 Naturtype: Parklandskap D13 Utforming: Verdi: Viktig B Vegetasjon: Ikke registrert Vernestatus: Trusler: Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid , samt Isdal & Overvoll (2004): Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg i kommunesenteret på Manger, og omfattar der ei ansamling av gamle tre i parklandskap og ein allé inntil. Isdal & Overvoll (2004) hadde her registrert alléen som ein eigen lokalitet (nr 41), samt skilt ut tre grove tre (nr 44, 46-47) som eigne lokalitetar. Her er det bare halde på den eine grove aska (lok. 45) som eigen lokalitet, medan alléen og to grove almetre er rekna som ein ny lokalitet, saman med noko meir parklandskap inntil. Det er ingen vesentlege skilnader i verdi mellom desse, og biologisk sett høyrer dei naturleg saman som ei eining. Lokaliteten er skarpt avgrensa mot andre miljø (busetnad, veger m.v.) utan gamle edellauvtre. Naturtilhøve: Terrenget er ganske flatt og truleg med ein del lausmassar. I området rundt er det boligfelt, skuler og servicebygg. Naturtype/vegetasjonstype: Isdal & Overvoll (2004) har denne omtalen av lokalitet 41: Prestegardsallèen på Manger. Vart truleg planta for ca. 250 år sidan. Her vart opprinneleg planta ask, og ein del av desse står framleis. Deler av allèen har seinare vorte planta med lønn. Ei litt spesiell ask står som del av den opprinnelege prestegardsalleen. Aska står att som eit halvt tre, og er i tillegg hul, slik at berre "skallet" står att. Krona, to store greiner, vart sagd ned til ca. 4m høgd for nokre år sidan for at ikkje treet skulle velte. Inne i treet kan ein sjå restar etter eit tidlegare forsøk på å berge treet. Ein jernring som treet etterkvart har vakse ut av. For lokalitet 46 og 47 skriv dei; Eit av to "tvilling"-eiketre, med bergflette veksande oppover stammen. Begge trea måler ca m i omkrets målt i brysthøgd, og for lokalitet 44: Stor alm, målt til 4 m omkrets i brysthøgde. Står i prestegarden. Under feltarbeidet i 2007 vart det registrert at det stod fleire litt mindre, men også biologisk sett interessante tre i parken inntil (eit ti-tals asketre og eit par eiker), med ein til dels rik og velutvikla lavflora. Biologisk mangfald: Under feltarbeidet i 2007 vart det registrert eit til dels ganske godt utvikla samfunn av store bladlav på trea, med artar som sølvnever, rund porelav og lungenever. Det er godt potensial for kravfulle og kanskje også raudlista skorpelav på trea. J. J. Havaas fann i 1909 gullprikklav (VU) i nærheten av Manger kirke (herb. BG). Den arten er nok for lengst forsvunnen. Han fann også artar som grynporelav, buktporelav og stor lindelav her. Kulturpåverknad: Her vert det særleg vist til Isdal & Overvoll (2004) sin omtale. Det er snakk om eit velhaldent parklandskap som ligg skjerma til for den største trafikken i sentrum. Verdivurdering: Isdal & Overvoll (2004) gav lokalitetane verdi viktig (B) (unnateke to eiketre som fekk verdi C). Dette verkar som ei riktig verdisetting for eit såpass interessant og velhaldent gamalt parklandskap. Forslag til skjøtsel og hensyn: Det er viktig å halde på trea så lenge som mogeleg, og særleg verdifulle vil gamle daude og døyande tre vere. Det er viktigast å ta vare på gamle tre av ask, eik og alm. Platanlønn bør helst gradvis verte skifta ut med heimehørande treslag, og heller ikke bøk er særleg positiv. Litteraturliste fra Naturtypebasen:

66 92 Manger prestegard Litteraturliste fra Naturtypebasen: Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 7 registreringer): Lobaria amplissima Sølvnever Lobaria pulmonaria Lungenever Lobaria scrobiculata Skrubbenever Nephroma laevigatum Kystvrenge Normandina pulchella Muslinglav Pannaria conoplea Grynfiltlav Sticta fuliginosa Rund porelav

67 93 Dale, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 8896, N: 2757 Naturtype: Rik edellauvskog F01 Utforming: Alm-lindeskog F0105 Verdi: Lokalt viktig C Vegetasjon: D4c Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Skogbruksdrift & Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid : Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg sentralt i det store, åpne kulturlandskapet mellom Sæbø og Askeland, som ein restlokalitet med litt skog i ei skråning for bratt til å dyrke opp. Lokaliteten grenser skarpt til åpen eng i aust og vest, skogparti med lite varmekjære lauvtre i sør og nord. Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy er for det meste anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som stort sett gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora. Helst gjeld det også her. Det er nokre små bergveggar i skråningen, men også noko finkorna brunjord. Naturtype/vegetasjonstype: Det er snakk om eit skogholt med hagemarkspreg. Det står litt alm her, samt noko selje og hassel. Feltsjiktet er såpass prega av langvarig beite at opprinneleg vegetasjon er vanskeleg å vurdere, men helst har det vore ein frisk almeskog før, kanskje med overgang mot or-askeskog. Biologisk mangfald: Feltsjiktet var ganske fattig, men artar som vårkål, jordnøtt og skogsvinerot førekjem. I tillegg vart det funne lungenever på nokre tre. Kulturpåverknad: Området blir truleg delvis beita av husdyr enno. Det er planta/forvilla litt gran og platanlønn i nord. Nokre av almetrea og seljene er ganske grove, men verkar ikkje spesielt gamle. Verdivurdering: Lokaliteten får verdi lokalt viktig (C), sidan den er ganske liten, kulturpåverka og utan funn av spesielt kravfulle artar. Forslag til skjøtsel og hensyn: For naturverdiane vil dt beste vere om ein fjernar det som er av platanlønn og gran i området, og i tilegg lar tre av alm, hassel og selje få vere i fred. Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 5 registreringer): Alm Hassel Jordnøtt Skogsvinerot Vårkål Nær truet (NT)

68 94 Floni ytre, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 7858, N: 3181 Naturtype: Naturbeitemark D04 Utforming: Verdi: Viktig B Vegetasjon: G1, G4 Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Gjengroing & Gjødsling Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid : Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg heilt nord på Floni, ei smal og lang øy på innsida av Toska. Lokaliteten grenser skarpt mot sjøen, samt ganske skarpt mot mer gjødslet eng i sør. Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy er for det meste anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som stort sett gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora. Helst gjeld det også her, men kanskje er det små innslag av skjelsand i grunnen som kan gi grunnlag for litt meir krevjande artar. Noko grov rullesteinstrand. Ei lita bergkløft i nord utan funn av spesielle artar. Naturtype/vegetasjonstype: Det er for det meste friske til fuktige, fattige engsamfunn (mykje finnskjegg-heisiveng), men også små flekkar med tendensar til tørrbakker med hårsvæve på knausene, i tillegg til at det er overgang mot lynghei ut mot sjøen. Biologisk mangfald: Karplantefloraen er fattig med ein del trivielle og vanlege naturengplantar, inkludert dvergsmyle, hårsvæve, kystkrisøyre og smalkjempe. Det vart funne spreidd med beitemarkssopp, i alt 9 artar (8 artar fagervokssoppar og elfenbenshette). Dette omfatta også raudlisteartane raud honningvokssopp (KN ), russelærvokssopp (KN ) og raudskivevokssopp (KN ), alle med raudlistestatus NT. Det er potensial for fleire raudlista sopp her. Kulturpåverknad: Området ser ut til å ha eit ganske godt beitetrykk. Truleg er det storfe (kjøttfe) som går her til vanleg. Verdivurdering: Lokaliteten har ein klar verdi som viktig (B), sidan miljøer er ganske intakt, i god hevd og med funn av fleire raudlisteartar. Forslag til skjøtsel og hensyn: Det er viktig for naturverdiane at hevden vert halden ved like. I tillegg bør ein unngå å gjødsle dei delane av området som har vore lite gjødsla tidlegare. Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 9 registreringer): Blåklokke Blåknapp Dvergsmyle Finnskjegg Hårsvæve Kystgrisøyre Smalkjempe Tepperot Tiriltunge Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 9 registreringer):

69 94 Floni ytre Hygrocybe splendidissima Rød honningsvokssopp Nær truet (NT) Hygrocybe russocoriacea Russelærvokssopp Nær truet (NT) Hygrocybe quieta Rødskivevokssopp Nær truet (NT) Hygrocybe chlorophana Gul vokssopp Hygrocybe laeta Seig vokssopp Hygrocybe punicea Skarlagenvokssopp Hygrocybe reidii Honningvokssopp Hygrocybe virginea var. virginea Krittvokssopp Mycena flavoalba Elfenbenshette

70 95 Floni midtre, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 7907, N: 3102 Naturtype: Naturbeitemark D04 Utforming: Verdi: Viktig B Vegetasjon: G4 Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Gjødsling & Gjengroing Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid : Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg vest for gardsbruket nord på Floni, ei smal og lang øy på innsida av Toska. Lokaliteten grenser skarpt mot sjøen i vest, mot noko meir diffust mot meir oppgjødsla beite mot aust og nord, og mot ny lokalitet i sør (avgrensa av gjerde). Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy er for det meste anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som stort sett gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora. Helst gjeld det også her, men kanskje er det små innslag av litt rikare berg ut mot sjøen. Der er det fleire berghamrer og små skår der det også står litt småskog og kratt. Naturtype/vegetasjonstype: Det er for det meste friske til fuktige, fattige engsamfunn (mest gulaks-engkveineng), men også små flekker med tendensar til tørrbakker med hårsvæve på knausene. Småskogen har tendensar til lågurt- og høgstaudevegetasjon, med artar som rogn, osp og vivendel. Biologisk mangfald: Karplantefloraen er ganske fattig med ein del trivielle og vanlege naturengplantar, inkludert dvergsmyle, hårsvæve, kystkrisøyre, knollerteknapp og knegras. I berga ut mot sjøen veks lokalt blankburkne, samt lavartar som vanleg blåfiltlav og kystvrenge på berget. Også kusymre vart funne her. Det vart funne sparamt med beitemarkssopp, i alt 7 artar (6 artar fagervokssopper og elfenbenshette). Ingen er raudlista, men det er nok eit lite potensial for raudlista beitemarkssopp. Også ein gråspett vart sett i området under feltarbeidet. Kulturpåverknad: Området ser ut til å ha eit ganske godt beitetrykk. Truleg er det storfe (kjøttfe) som går her til vanleg. Verdivurdering: Lokaliteten får under litt tvil verdi viktig (B). Verdiane er særleg knytta til beitemarkspartia i vest, men der er også nokre avgrensa verdiar knytt til berghamrane, medan austre del av beitemarka stort sett er for oppgjødsla til å vere særleg viktig isolert sett. Sett i samanheng med øvrig beitemark på Floni vert den derimot meir interessant. Forslag til skjøtsel og hensyn: Det er viktig for naturverdiane at hevden vert halden ved like. I tillegg bør ein unngå å gjødsle dei delane av området som har vore lite gjødsla tidlegare. Registreringer av viltarter på lokaliteteten (totalt 1 registreringer): Gråspett Beite- /jaktområde Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 17 registreringer): Blankburkne Blåklokke Blåknapp Dvergsmyle Finnskjegg Geitsvingel Nær truet (NT)

71 95 Floni midtre Hårsvæve Knegras Knollerteknapp Kusymre Kystgrisøyre Kystmaure Landøyda Smalkjempe Småengkall Tepperot Tiriltunge Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 11 registreringer): Degelia plumbea Vanlig blåfiltlav Nephroma laevigatum Kystvrenge Peltigera collina Kystårenever Hygrocybe ceracea Skjør vokssopp Hygrocybe psittacina Grønn vokssopp Hygrocybe laeta Seig vokssopp Hygrocybe reidii Honningvokssopp Hygrocybe chlorophana Gul vokssopp Hygrocybe irrigata Grå vokssopp Hygrocybe coccinea Mønjevokssopp Mycena flavoalba Elfenbenshette

72 96 Floni indre, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 7970, N: 3072 Naturtype: Naturbeitemark D04 Utforming: Verdi: Viktig B Vegetasjon: G1 Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Gjengroing & Gjødsling Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid : Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg på ytre del av Floni, i utmarka før ein kjem fram til gardsbruket. Lokaliteten grenser skarpt mot sjøen i aust og vest, skarpt mot gjerdet mot innmarka i nord, og litt meir diffust mot planta skog i sør. Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy er for det meste anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som stort sett gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora, noko som også gjeld her. Det er mest grunnlendt mark og ein del berg i dagen på lokaliteten. Noko forstyrra mark langs vegen. Naturtype/vegetasjonstype: Engsamfunna er fattige og fuktige, med mykje fuktenger (finnskjegg-heisiv-enger) i overgang mot myrmark, og lite meir urterik mark. Dels er det innslag av lyngheiprega parti. Biologisk mangfald: Karplantefloraen er ganske fattig med ein del trivielle og vanlege naturengplantar, inkludert dvergsmyle (ein del), hårsvæve, kystkrisøyre og knegras. Det vart funne sparamt med beitemarkssopp, i alt 9 artar (7 artar fagervokssopper, ein raudskivesopp og ein fingersopp). Av desse er mjølraudskivesopp raudlista (NT). Kulturpåverknad: Området har eit ganske høgt beitetrykk av storfe (kjøttfe). Det er planta ein del bartre i dette utmarksområdet, ikkje minst bergfuru. Verdivurdering: Lokaliteten får under litt tvil verdi viktig (B). Lokaliteten er i ganske god hevd, er nokså stor og det vart funne ein raudlisteart. Forslag til skjøtsel og hensyn: Det er viktig for naturverdiane at hevden vert halden ved like. I tillegg bør ein unngå å gjødsle området. Ein bør vere litt på vakt så det ikkje blir for mykje trakkskader av beitedyra (unngå høgt beitetrykk i våte periodar). Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 14 registreringer): Blåklokke Blåknapp Bråtestorr Dvergsmyle Finnskjegg Geitsvingel Hårsvæve Knegras Kornstorr Kystgrisøyre Lækjeveronika

73 96 Floni indre Smalkjempe Tepperot Tiriltunge Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 9 registreringer): Clavulinopsis helvola Gul småkøllesopp Entoloma prunuloides Melrødskivesopp Hygrocybe laeta Seig vokssopp Hygrocybe helobia Brunfnokket vokssopp Hygrocybe ceracea Skjør vokssopp Hygrocybe irrigata Grå vokssopp Hygrocybe psittacina Grønn vokssopp Hygrocybe pratensis Éngvokssopp Hygrocybe reidii Honningvokssopp Nær truet (NT)

74 97 Kålås nord, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 8641, N: 2915 Naturtype: Naturbeitemark D04 Utforming: Verdi: Lokalt viktig C Vegetasjon: G4 Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Gjengroing & Gjødsling Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid, samt Isdal & Overvoll (2004): Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg på ei høgd nordvest for Namntveit. Det er snakk om noko beitemark nord for gardsbruket Kolås. Isdal & Overvoll (2004) avgrensa her eit større innmarksparti (deira lokalitet 19), men dei nye undersøkingane gjev grunnlag for å splitte denne opp i fleire mindre lokalitetar som følgje av at omliggande parti er ein del oppgjødsla og verkar biologisk sett mindre interessante. Den nye lokaliteten i nord er avgrensa av utmarksgjerde i nord, meir trerik beitemark i vest, meir oppgjødsla beitemark mot aust og ny lokalitet i sør. Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy er for det meste anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som stort sett gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora. Helst gjeld det også her. Lokaliteten er småkupert og har ein mosaikk av åpne engflekker, einerkjerr og småskog. Naturtype/vegetasjonstype: Isdal & Overvoll (2004) har denne omtalen av Kolås: Beitemark på innmarka til Kolås. Bruka her er ikkje i drift sjølv, men området vert beita med dyr frå Morken-gardane. Beitemarka har truleg vore slåttemark tidlegare, og utnyttinga av området går nok langt attende i tid. Beitemarka er ein rest av ein tidlegare svært så utbreidd kulturmarkstype i kommunen. Den viser attende på intensiv utnytting av natursressursane både gjennom eng- og beitebruk. Under feltarbeidet i 2007 vart det på det avgrensa partiet i nord funne noko frisk fattigeng der det flekkvis var ein del naturengplantar. Biologisk mangfald: I feltsjiktet vart det berre funne nokre få vanlege naturengplanter, som finnskjegg og tepperot, samt lokalt knegras og hårsvæve. I tillegg vart det funne 8 artar beitemarkssopp (7 artar fagervokssopp samt gul småkøllesopp), alle vanlege artar. Kulturpåverknad: Det er snakk om eit gamalt kulturlandskap som fortsatt vert halden brukbart i hevd med sauebeite, men noko prega av gradvis attveksing med skog og kratt. Engene ber generelt preg av å ha vore ein del gjødsla, og berre små kantsoner har tydeleg naturengpreg. Verdivurdering: Isdal & Overvoll (2004) gav lokaliteten verdi viktig (B). Det nye avgrensa delområdet er såpass lite og utan spesielt kravfulle artar eller miljø og får difor verdien lokalt viktig (C). Forslag til skjøtsel og hensyn: Det er viktig for naturverdiane at hevden vert halden ved like. I tillegg bør ein unngå å gjødsle for mykje i området. Det er naudsynt med litt rydding av einer og lauvkratt år om anna. Litteraturliste fra Naturtypebasen: Isdal, K. & Overvoll, O Kartlegging og verdisetting av naturtypar i Radøy. MVA-rapport 11/ s. + vedlegg. Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 5 registreringer): Finnskjegg Hårsvæve

75 97 Kålås nord Hårsvæve Knegras Kornstorr Tepperot Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 8 registreringer): Clavulinopsis helvola Gul småkøllesopp Hygrocybe psittacina Grønn vokssopp Hygrocybe pratensis Éngvokssopp Hygrocybe reidii Honningvokssopp Hygrocybe chlorophana Gul vokssopp Hygrocybe ceracea Skjør vokssopp Hygrocybe laeta Seig vokssopp Hygrocybe reidii Honningvokssopp

76 98 Kålås vest, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 8643, N: 2893 Naturtype: Naturbeitemark D04 Utforming: Verdi: Lokalt viktig C Vegetasjon: G4 Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Gjengroing & Gjødsling Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid, samt Isdal & Overvoll (2004): Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg på ei høgd nordvest for Namntveit. Det er snakk om noko beitemark nede i hellinga vest for gardsbruket Kolås. Isdal & Overvoll (2004) avgrensa her eit større innmarksparti (deira lokalitet 19), men dei nye undersøkingane gjev grunnlag for å splitte denne opp i fleire mindre lokalitetar som følgje av at omliggande parti er ein del oppgjødsla og verkar biologisk sett mindre interessante. Den nye lokaliteten i vest er i nord og sør avgrensa av ny lokalitet, meir trerik beitemark i vest, meir oppgjødsla beitemark og dels skog mot aust. Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy er for det meste anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som stort sett gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora. Helst gjeld det også her. Lokaliteten er småkupert og har ein mosaikk av åpne engflekker, einerkjerr og småskog. Naturtype/vegetasjonstype: Isdal & Overvoll (2004) har denne omtalen av Kolås: Beitemark på innmarka til Kolås. Bruka her er ikkje i drift sjølv, men området vert beita med dyr frå Morken-gardane. Beitemarka har truleg vore slåttemark tidlegare, og utnyttinga av området går nok langt attende i tid. Beitemarka er ein rest av ein tidlegare svært så utbreidd kulturmarkstype i kommunen. Den viser attende på intensiv utnytting av natursressursane både gjennom eng- og beitebruk. Under feltarbeidet i 2007 vart det på det avgrensa partiet i nord funne noko frisk fattigeng der det flekkvis var ein del naturengplantar. Biologisk mangfald: I feltsjiktet vart det berre funne nokre få vanlege naturengplanter, som finnskjegg og tepperot, samt lokalt knegras og hårsvæve. I tillegg vart det funne 6 artar beitemarkssopp, alle vanlege fagervokssopper. Kulturpåverknad: Det er snakk om eit gamalt kulturlandskap som fortsatt vert halden brukbart i hevd med sauebeite, men noko prega av gradvis attveksing med skog og kratt. Engene ber generelt preg av å ha vore ein del gjødsla, og berre små kantsoner har tydeleg naturengpreg. Verdivurdering: Isdal & Overvoll (2004) gav lokaliteten verdi viktig (B). Det nye avgrensa delområdet er såpass lite og utan spesielt kravfulle artar eller miljø og får difor verdien lokalt viktig (C). Forslag til skjøtsel og hensyn: Det er viktig for naturverdiane at hevden vert halden ved like. I tillegg bør ein unngå å gjødsle for mykje i området. Det er naudsynt med litt rydding av einer og lauvkratt år om anna. Litteraturliste fra Naturtypebasen: Isdal, K. & Overvoll, O Kartlegging og verdisetting av naturtypar i Radøy. MVA-rapport 11/ s. + vedlegg. Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 6 registreringer): Finnskjegg Hårsvæve

77 98 Kålås vest Hårsvæve Knegras Kystmaure Smalkjempe Tepperot Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 6 registreringer): Hygrocybe pratensis Éngvokssopp Hygrocybe psittacina Grønn vokssopp Hygrocybe ceracea Skjør vokssopp Hygrocybe reidii Honningvokssopp Hygrocybe laeta Seig vokssopp Hygrocybe chlorophana Gul vokssopp

78 99 Kolås sør, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 866, N: 287 Naturtype: Naturbeitemark D04 Utforming: Verdi: Lokalt viktig C Vegetasjon: G4 Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Gjengroing & Gjødsling Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid, samt Isdal & Overvoll (2004): Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg på ei høgd nordvest for Namntveit. Det er snakk om noko beitemark nede i hellinga vest for gardsbruket Kolås. Isdal & Overvoll (2004) avgrensa her eit større innmarksparti (deira lokalitet 19), men dei nye undersøkingane gjev grunnlag for å splitte denne opp i fleire mindre lokalitetar som følgje av at omliggande parti er ein del oppgjødsla og verkar biologisk sett mindre interessante. Den nye lokaliteten i sør er i nord avgrensa av ny lokalitet, eit vatn i vest, meir oppgjødsla beitemark mot aust og sør. Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy er for det meste anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som stort sett gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora. Helst gjeld det også her. Lokaliteten er småkupert til ganske bratt vendt mot sør og vest, og har ein mosaikk av åpne engflekker, einerkjerr og einskilde tre. Naturtype/vegetasjonstype: Isdal & Overvoll (2004) har denne omtalen av Kolås: Beitemark på innmarka til Kolås. Bruka her er ikkje i drift sjølv, men området vert beita med dyr frå Morken-gardane. Beitemarka har truleg vore slåttemark tidlegare, og utnyttinga av området går nok langt attende i tid. Beitemarka er ein rest av ein tidlegare svært så utbreidd kulturmarkstype i kommunen. Den viser attende på intensiv utnytting av natursressursane både gjennom eng- og beitebruk. Under feltarbeidet i 2007 vart det på det avgrensa partiet i nord funne noko frisk til tørr grunnlendt fattigeng der det flekkvis var ein del naturengplantar. Biologisk mangfald: I feltsjiktet vart det berre funne nokre få vanlege naturengplanter, som finnskjegg og tepperot, samt lokalt m.a. lækjeveronika og hårsvæve. I tillegg vart det funne 3 artar beitemarkssopp, alle vanlege fagervokssopper. På ein berghammar under ei lind vaks det litt sølvnever. Kulturpåverknad: Det er snakk om eit gamalt kulturlandskap som fortsatt vert halden brukbart i hevd med sauebeite, men noko prega av gradvis attveksing med skog og kratt. Engene ber generelt preg av å ha vore ein del gjødsla, og berre dei bratte skrentane har tydeleg naturengpreg. Verdivurdering: Isdal & Overvoll (2004) gav lokaliteten verdi viktig (B). Det nye avgrensa delområdet er såpass lite og utan spesielt kravfulle artar eller miljø og får difor verdien lokalt viktig (C). Forslag til skjøtsel og hensyn: Det er viktig for naturverdiane at hevden vert halden ved like. I tillegg bør ein unngå å gjødsle for mykje i området. Det er naudsynt med litt rydding av einer og lauvkratt år om anna. Litteraturliste fra Naturtypebasen: Isdal, K. & Overvoll, O Kartlegging og verdisetting av naturtypar i Radøy. MVA-rapport 11/ s. + vedlegg. Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 8 registreringer): Finnskjegg

79 99 Kolås sør Hårsvæve Knegras Kystmaure Lind Lækjeveronika Smalkjempe Tepperot Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 4 registreringer): Lobaria amplissima Sølvnever Hygrocybe reidii Honningvokssopp Hygrocybe coccinea Mønjevokssopp Hygrocybe chlorophana Gul vokssopp

80 100 Trædsvatnet, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 8201, N: 3037 Naturtype: Rik kulturlandskapssjø E08 Utforming: Kalkfattigere utforming E0802 Verdi: Lokalt viktig C Vegetasjon: Ikke registrert Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Gjengroing & Forurensing Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid : Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg mellom Manger og Byrkjeland, i eit ganske flatt, opprinneleg lyngheilandskap. Det er snakk om nedre delar av eit lite låglandsvassdrag, og det er ganske skarpe grenser mot fastmark på alle kanter. Under litt tvil vart det øverste tjønnet teke med, sjølv om det ligg adskilt frå dei nedre delane og er noko fattigare. Lokalitet 10 hos Isdal & Overvoll (2004) er delvis inkludert i denne nye lokaliteten, men endringane i vurdering er så store at den har fått m.a. nytt nummer. Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy er for det meste anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som stort sett gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora, noko som også gjeld her. Det er noko torvmark rundt vatnet, men ofte skarp overgang mot grunnlendt mark og berg i dagen. Naturtype/vegetasjonstype: Vatnet er prega av gradvis attgroing, med til dels breie belte av sumpvegetasjon rundt dei opne vassflatene. Dels er det frodig, høgvaksen sumpvegetasjon. Det er også noko meir tydeleg myr, særleg på sørsida. Ute i vatnet vart det sett lite vegtasjon og det verkar humusrikt (dystroft). For sin lokalitet 10 skriv Isdal & Overvoll (2004): Myr mellom Trædsvatnet og Byrkjelandsvågen ved Skageneset. Myrhatt er dominerande urt. Andre arter: engsoleie, vassarve, slåttestarr, gulldusk. Busksjikt ikkje utvikla. Dette kan vere ei gammal slåttemyr. Biologisk mangfald: Floraen verkar ikkje så veldig artsrik, men ein del typiske sumpplanter veks her, inkludert mykje strandrør, og ellers mykje flaskestarr, samt noko myrhatt og lyssiv. Ute i vatnet er det litt kvit nykkerose. Av kanskje størst interesse er god førekomst av selsnepe, ei mindre vanleg, næringskrevjande sumpplante (berre funne langs det nedre vatnet). Området har ganske sikkert verdi for våtmarksfugl, og under vitjinga vart det sett ein liten sti som truleg er laga av oter (men det er også potensial for sangere, riksefugl og litt meir kravfulle grasender her). Kulturpåverknad: Helst har det vore tilført litt næring frå kulturmark i kantane av nedbørfeltet tidlegare, men dette er ikkje særleg markant. Lyngheiene rundt er i attgroing og vert ikkje beite lengre. På sør-, vest- og nordsida er det tette plantefelt av sitkagran heilt ned mot vatnet og myra. Det går ein tursti i lyngheia litt aust for vatnet. Som slåttemyr vert kanten mot nord på Trædsvatnet vurdert å vere for langt komen i attgroing til å vere av særleg interesse no. Verdivurdering: Lokaliteten får verdi lokalt viktig (C). Miljøet er ikkje spesielt godt utvikla, men inneheld einskilde kravfulle artar. Det kan vere at viltverdien er høgare. Forslag til skjøtsel og hensyn: Det beste for vatna er stort sett å få la dei liggje i fred. Det er svært ønskjeleg at granplantefelta rundt vert avverka og erstatta med lauvskog, furuskog eller open lynghei og beitemark. Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 1 registreringer): Selsnepe

81 101 Marøy - beitemark, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 7476, N: 3783 Naturtype: Naturbeitemark D04 Utforming: Verdi: Viktig B Vegetasjon: G4 Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Gjengroing & Gjødsling Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid : Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg ytst på Marøya, utafor Hordabø. Her er det eit småkupert kystparti som fortsatt er prega av open beitemark. Lokaliteten vert avgrensa skarpt mot sjøen og mot gjerder på andre kanter. Innafor lokaliteten er det skilt ut nokre mindre berglendte parti som nordvendte kystberg, sjå omtale under lokalitet 102. Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy er for det meste anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som stort sett gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora, noko som også gjeld her. Området er for det meste grunnlendt, men også prega av den tidlegare militære aktiviteten. Naturtype/vegetasjonstype: Det er snakk om grasrik, fattig beitemark. Mykje verkar noko nitrofil, men det er også parti med meir naturengplanter. Det er mest frisk eng, men på indre delar også noko fukteng og rundt militæranlegga på ytre delar overgang mot tørrare engsamfunn. Biologisk mangfald: Karplantefloraen er ikkje særleg rik, men inneheld eit knippe typiske naturengplantar, inkludert dvergsmyle, kystmaure, og noko meir overraskande også gjeldkarve. Beitemarkssopp var det overraskande lite av, men 6 artar fagervokssopp vart registrert, inkludert eit funn av raudlistearten raud honningvokssopp (NT). Kulturpåverknad: Ytre delar har vore opparbeida til militære formål, sikkert under siste krig. Bunkerser og vegnett står no att, men er på veg tilbake til ordinær beitemark. Det aller meste av beitemarkene har nok vorte tilført noko gjødsel. Den tidlegare menneskelege aktiviteten og kanskje også sjøfugl kan i tillegg har tilført næring. For øvrig verkar beitetrykket å vere ganske godt, truleg helst av sau. Det er planta eit lite bestand av sitkagran i lokaliteten. Verdivurdering: Lokaliteten får verdi viktig (B). Dette er eit ganske velhevda beitemarksparti, med innslag av einskilde kravfulle og dels raudlista artar. Forslag til skjøtsel og hensyn: Det er viktig for naturverdiane at hevden vert halden ved like. I tillegg bør ein unngå å gjødsle for mykje i området. Planta sitkagran kan med fordel fjernast. Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 12 registreringer): Blåklokke Dvergsmyle Finnskjegg Geitsvingel Gjeldkarve Hårsvæve Kornstorr Kystmaure Lækjeveronika

82 101 Marøy - beitemark Lækjeveronika Smalkjempe Småengkall Tepperot Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 6 registreringer): Hygrocybe splendidissima Rød honningsvokssopp Hygrocybe conica Kjeglevokssopp Hygrocybe ceracea Skjør vokssopp Hygrocybe chlorophana Gul vokssopp Hygrocybe pratensis Éngvokssopp Hygrocybe laeta Seig vokssopp Nær truet (NT)

83 102 Marøy - nordvendte kystberg, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 7471, N: 3787 Naturtype: Nordvendte kystberg og blokkmark B04 Utforming: Lavrik utforming B0401 Verdi: Svært viktig A Vegetasjon: Ikke registrert Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Gjengroing & Masseuttak/utfylling Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid : Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg ytst på Marøya, utafor Hordabø. Her er det eit småkupert kystparti som fortsatt er prega av open beitemark. Lokaliteten vert avgrensa ganske skarpt mot beitemark uten interessante bergvegger på alle kanter. Beitemarka rundt er avgrensa som eigen lokalitet med naturbeitemark, sjå omtale under lokalitet 101. Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy er for det meste anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som stort sett gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora, noko som også gjeld her. Området er for det meste grunnlendt, men også prega av den tidlegare militære aktiviteten. Naturtype/vegetasjonstype: Det er snakk om grasrik, fattig beitemark, med innslag av nokre små (eit par meter høge) bergvegger. Nokre av bergveggene ligg vendt mot aust og nord og har sparsamt innslag av fuktkrevjande artar. Biologisk mangfald: Av spesiell interesse her var funn av gullprikklav (VU) på ein austvendt bergvegg i det vesle skaret i nordre del av lokaliteten (KN ). Denne regnskogslaven er svært sjeldsynt på Vestlandet, og dette er ein av få kjente, intakte lokalitetar i Hordaland. Arten vaks inntil ein av dei militære vegane, og det er grunn til å tru at førekomsten ikkje kan vere mer enn eit par ti-år gamal (mange eksemplar var små og verka unge). I tilegg vart også kort trollskjegg (NT) funne både her og på ein anna bergvegg (KN ) ikkje langt unna. Kulturpåverknad: Området har dels vore opparbeida til militære formål, sikkert under siste krig. Bunkerser og vegnett står no att, men er på veg tilbake til ordinær beitemark. For øvrig er det bruken av området som beitemark som er typisk. Verdivurdering: Lokaliteten får verdi svært viktig (A). Dette fordi ein ganske høgt raudlista og regionalt svært sjeldsynt lavart veks her. Forslag til skjøtsel og hensyn: Naturverdiane er truleg avhengig av at landskapet held seg opent, men i tillegg må ein unngå fysiske inngrep som skader bergflatene der dei kravfulle lavartane veks. Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 2 registreringer): Bryoria bicolor Kort trollskjegg Pseudocyphellaria crocata Gullprikklav Nær truet (NT) Sårbar (VU)

84 103 Lervik - slåtteeng, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 8478, N: 3143 Naturtype: Slåttemark D01 Utforming: Verdi: Lokalt viktig C Vegetasjon: G4 Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Gjengroing & Nedbygging Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid : Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg på Leirvik, tilknytta ei hyttetomt ned mot Hallandsvatnet vest for gardsbruket. Nokre parti av tomta har tydeleg preg av slåttemark (kanskje 50% av arealet). Tomta er inngjerda. Lokaliteten har vore ein del av lokalitet 29 (Leirvik - hagemark), men passer forvaltningsmessig best som eiga eining. Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy er for det meste anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som stort sett gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora. Dette gjeld nok også her. Naturtype/vegetasjonstype: Engpartia har ein del naturengplantar og er for det meste av frisk til litt tørr utforming, utan basekrevjande innslag. Det står fleire middelaldrande eiketre på hyttetomta. Biologisk mangfald: Det vart funne fleire typiske naturengplantar, inkludert knollerteknapp, hårsvæve, knegras og smalkjempe. I tillegg eit par funn av 3 vanlege beitemarkssopp (alle fagervokssopp). samt at det vaks skrubbenever og grynvrenge på ei eik ned mot vatnet. Kulturpåverknad: Hevdshistoria er ikkje sjekka nærare opp. Ganske sikkert har dette vore ein del av hagemarka før det vart bygd hytte her. Delar av arealet har vorte jordbearbeida til plen og blomsterbed, men det er også fleire parti som er lite påverka. Desse verkar samtidig ikkje gjødsla. Verdivurdering: Lokaliteten får verdi lokalt viktig (C). Engsamfunn med preg av gamal slåtteeng er sjeldsynte i distriktet, men lokaliteten er liten og har truleg vore beitemark tidlegare. Forslag til skjøtsel og hensyn: Naturverdiane er avhengig av at enga/plenen vert slått årleg og graset fjerna, samt at den ikkje vert gjødsla. Jordbearbeiding, inkludert planting av trær, busker m.v. vil redusere eller øydeleggje verdiane. Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 9 registreringer): Blåknapp Finnskjegg Hårsvæve Knegras Knollerteknapp Lækjeveronika Smalkjempe Tepperot Tiriltunge Lobaria scrobiculata Nephroma parile Skrubbenever Grynvrenge Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 5 registreringer):

85 103 Lervik - slåtteeng Hygrocybe ceracea Hygrocybe laeta Hygrocybe irrigata Skjør vokssopp Seig vokssopp Grå vokssopp

86 104 Vallersneset - brakkvasspoll, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 837, N: 371 Naturtype: Undervannseng G02 Utforming: Havgras/tjønnaks-undervannseng G0202 Verdi: Viktig B Vegetasjon: U2a Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Forurensing & Nedbygging Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid : Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg på Vallersneset, nordaust på Radøyna. Det er snakk om ei delvis avsnørt poll/lita tjønn innafor vågen og småbåthavna her. Lokaliteten er omgitt av skog og attgroande kulturlandskap på alle kanter og grensene er skarpe. Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy er for det meste anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som stort sett gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora, noko som også gjeld her. Det er ein del mudder i pollen og er grunn. Ein liten bekk renn inn i nordenden. Naturtype/vegetasjonstype: Pollen har ein del havgrasenger. I tillegg er det så vidt tendensar til brakkvassenger ved bekkeutløpet i nordenden. Biologisk mangfald: I pollen veks det ein god del havgras (art ikkje sjekka, kan vere både småhavgras eller skruehavgras). Ved bekkeutløpet veks det m.a. så vidt strandkryp, fjøresivaks og fjøresaulauk. Elles vart det funne m.a. grynporelav på bergveggar. Kulturpåverknad: Pollen er omgjeven av attgroande kulturlandskap og småskog (dels med eik på austsida). Det er også planta noko gran på vestsida. Sjølve pollen verka ganske rein og lite påverka av ureining. Det er restar av ei lita demning ved utløpet av pollen og eit nytt bekkesig ut mot sjøen. Ei småbåthavn ligg inst i vågen. Verdivurdering: Lokaliteten får verdi viktig (B), sidan det er førekomst av ganske intakte brakkvassenger. Forslag til skjøtsel og hensyn: Det beste for naturverdiane er å la miljøet få ligge i fred for inngrep. Det same gjeld nærområda. I tillegg er det viktig å unngå ureining av vatnet, samt sørge for at det fortsatt kan kome inn saltvann av og til.

87 105 Bøneset - hasselkratt, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 7760, N: 3792 Naturtype: Rik edellauvskog F01 Utforming: Rikt hasselkratt F0103 Verdi: Viktig B Vegetasjon: D4c Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Skogbruksdrift & Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid : Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg på Bøneset, tilknytta ein liten våg og eit nes på austsida av neset. Vegetasjonen skil seg markant ut frå resten av halvøya, med tette hasselkratt i ein liten sør- og vestvendt skråning. Det er innslag av ein del små bergveggar og nokre steinblokker. I vest er det open beitemark og i aust planta skog med m.a. furu. Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy er for det meste anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som stort sett gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora. Dette vesle skogpartiet har nok derimot ein del rikare berggrunn, utan at det vart fastlagt kva slag. Naturtype/vegetasjonstype: Det er ein ganske velutivkla lågurtprega vegetasjon, og hadde det ikkje vore for kulturpåverknaden, så ville det helst vore alm-lindeskog her. Biologisk mangfald: Utanom hassel, så var det lite interessante treslag (nokre rognetre og ei eik). Karplantefloraen var heller ikkje så rik, men det veks ein god del kusymre her, samt m.a. stankstorkenebb. I tillegg er det litt lav og moser på steinblokker og bergvegger dels også hassel, deriblant kveilmose, lungenever, skrubbenever, kystvrenge, blyhinnelav, rund porelav og buktporelav. Kulturpåverknad: Hasselkratta kan reknast som middelaldrande, medan gamle og grove tre eller daudt trevirke er mangelvare. I den vesle bukta er det lagt over ein låg mur, og det har stått hus her for lenge sidan. Ei planta sitkagran står inntil hasselskogen. Verdivurdering: Lokaliteten får verdi viktig (B), sidan det er snakk om ganske rike hasselkratt med potensial for raudlisteartar. Forslag til skjøtsel og hensyn: Det beste for naturverdiane er stort sett å la miljøet få ligge i fred. Fortsatt noko beite gjer ingen skade. Skulle framande treslag spre seg inn her, så bør dei fjernast, som platanlønn og lerk. Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 2 registreringer): Hassel Kusymre Pterogonium gracile Leptogium cyanescens Lobaria pulmonaria Lobaria scrobiculata Nephroma laevigatum Sticta fuliginosa Sticta sylvatica Kveilmose Blyhinnelav Lungenever Skrubbenever Kystvrenge Rund porelav Buktporelav Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 7 registreringer): Bladmoser

88 106 Apalneset - slåttemark, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 869, N: 254 Naturtype: Slåttemark D01 Utforming: Frisk fattigeng D0104 Verdi: Viktig B Vegetasjon: G4 Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Gjengroing & Nedbygging Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid : Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg på Apalneset, aust for Kvitstein. Det er snakk om eit tidlegare bruk som er nedlagt og som no antageleg vert nytta som sommarhus. Innmarka ser likevel fortsatt ut til å bli halden i hevd med slått, og desse grenser skarpt til skog på alle kanter. Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy er for det meste anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som stort sett gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora. Dette gjeld nok også her. Lokaliteten er vendt mot sør. Det er nokre grunnlendte knauser som stikk opp eit par plassar i enga. Naturtype/vegetasjonstype: Det er snakk om friske engtyper, dels i overgang mot fukteng på nokre stader. Biologisk mangfald: Særleg på knausane og i kantsoner er det innslag av litt naturengplantar, inkludert artar som finnskjegg, kystgrisøyre og smalkjempe. I tillegg vart to vanlege beitemarkssopp (seig vokssopp og grøn vokssopp) funne sparsamt. Det er potensial for fleire beitemarkssopp her, kanskje også raudlisteartar. Kulturpåverknad: Hevdshistoria er ikkje sjekka nærare opp. Ganske sikkert har det aller meste av engareala vore gjødsla ein god del tidlegare, men lite i nyare tid, og minst på knausar og i kantsoner. Helst har også partia med djupest jordlag vore jordbearbeida før, men det har nok vore fast eng her i fleire ti-år nå. Verdivurdering: Lokaliteten får verdi viktig (B). Dette fordi intakte slåtteenger er sjeldsynte i regionen, sjølv om dei er nokså artsfattige og har vore noko gjødsla før. Forslag til skjøtsel og hensyn: Naturverdiane er avhengig av at enga vert slått årleg og graset fjerna, samt at den ikkje vert gjødsla. Jordbearbeiding, inkludert planting av trær, busker m.v. vil redusere eller øydeleggje verdiane. Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 5 registreringer): Finnskjegg Kystgrisøyre Kystmaure Smalkjempe Tepperot Hygrocybe laeta Hygrocybe psittacina Seig vokssopp Grønn vokssopp Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 2 registreringer):

89 107 Sæbøvågen, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 8894, N: 2556 Naturtype: Nordvendte kystberg og blokkmark B04 Utforming: Lavrik utforming B0401 Verdi: Viktig B Vegetasjon: Ikke registrert Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Nedbygging & Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid : Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg i Sæbøvågen nedanfor Sæbø. Inntil nokre naust i vestre del av vågen er det ein austvendt bergvegg med interessant lavflora. Lokaliteten grenser skarpt til andre miljø på alle kantar. Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy er for det meste anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som stort sett gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora. Dette gjeld nok også her. Bergveggen er nesten, men ikkje heilt loddrett. Naturtype/vegetasjonstype: Ut frå lavfloraen er det snakk om ein fuktig bergvegg som i samtidig ligg ganske lysåpent. Biologisk mangfald: Det vart ikkje funne interessante karplanter eller moser her. Derimot veks det litt lav på bergveggen, m.a. litt av raudlistearten kystblåfiltlav (VU). I tillegg førekjem artar som buktporelav, rund porelav og kystvrenge. Kulturpåverknad: Det står nokre eldre naust tett inntil bergveggen og det er laga ein enkel veg ned til dei. Helst har det i si tid vore sprengt litt av nedre del av berget, og kanskje renska opp på øvre delar. Miljøet ber no preg av å ha fått liggje i fred i fleire ti-år. Verdivurdering: Lokaliteten får verdi viktig (B), fordi det er ein vekseplass for ein sårbar lavart. Hadde det ikkje vore for den, så ville verdien ikkje blitt høgare enn lokalt viktig (C). Forslag til skjøtsel og hensyn: Det beste for naturverdiane er å la bergveggen få ligge i ferd. Tradisjonell bruk av nausta og tilkomsten til dei er konfliktfritt, men ein bør vere varsom med vesentleg opprusting av vegen og nybygg. Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 4 registreringer): Degelia atlantica Kystblåfiltlav Nephroma laevigatum Kystvrenge Sticta fuliginosa Rund porelav Sticta sylvatica Buktporelav Sårbar (VU)

90 108 Sæbøvågen nord, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 8878, N: 2608 Naturtype: Nordvendte kystberg og blokkmark B04 Utforming: Lavrik utforming B0401 Verdi: Viktig B Vegetasjon: Ikke registrert Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Gjengroing & Skogbruksdrift Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid : Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg like nord for Sæbøvågen nedanfor Sæbø. I eit attgroande, men nyleg rydda kystlynghei/beitemarkslandskap her er det nokre austvendte bergskrenter med ein interessant lavflora. Lokaliteten grenser skarpt til andre miljø på alle kantar. Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy er for det meste anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som stort sett gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora. Dette gjeld nok også her. Dei interessante bergveggene er ikkje meir enn 2-4 meter høge og nokre ti-meter lange. Naturtype/vegetasjonstype: Ut frå lavfloraen er det snakk om ein fuktig bergvegg som i samtidig ligg ganske lysåpent. Biologisk mangfald: Det vart ikkje funne interessante karplanter eller moser her. Derimot veks det litt lav på bergveggen, m.a. to eksemplar av raudlistearten gullprikklav (VU). Dette er ein regnskogslav som er svært sjeldsynt på Vestlandet, og dette er ein av få kjente, intakte lokalitetar i Hordaland. Laveksemplara var ganske små og kanskje er det snakk om ein nyetablert førekomst (alternativet er at det er restar av ein rikare førekomst som vart redusert som følgje av ryddinga av einerkratta). I tillegg førekjem artar som buktporelav, rund porelav og kysthinnelav. Kulturpåverknad: Opprinneleg har landskapet her vore ganske åpent, kanskje berre med spreidde lauvtre i eit landskap prega av kystlynghei og beitemarker. Dette har tydeleg fått gro att i fleire ti-år, med til dels mykje stor og tett einer. Berre for nokre år sidan har ein god del av denne vorte rydda, dels truleg også brent noko, og landskapet i nærområdet til lokaliteten har på ny vorte meir åpent, men det beiter nesten ikkje dyr her lenger, og ein må rekne med at det på ny vert attgroing. Verdivurdering: Lokaliteten får verdi viktig (B), fordi det er ein vekseplass for ein sjeldsynt og sårbar lavart, sjølv om førekomsten er sparsam. Forslag til skjøtsel og hensyn: Det beste for naturverdiane er å la sjølve bergskrentene få ligge i fred. Terrenget rundt er det litt meir vanskeleg å vurdera, men helst er eit halvope landskap bra. Både fare for uttørking og fare for attveksing med moser o.l. gjer det likevel vanskeleg å si kva som er det beste her. Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 4 registreringer): Leptogium corniculatum Kysthinnelav Pseudocyphellaria crocata Gullprikklav Sticta fuliginosa Rund porelav Sticta sylvatica Buktporelav Sårbar (VU)

91 109 Ulvatnet aust, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 8840, N: 2684 Naturtype: Naturbeitemark D04 Utforming: Verdi: Lokalt viktig C Vegetasjon: G1a, G4 Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Gjengroing & Gjødsling Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid : Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg nordaust for Sæbø, på ei høgd over mot Ulvatnet. Mykje av marka her gror att og/eller er tilplanta med gran, men noko vert også fortsatt halden i hevd som beitemark. Det avgrensa partiet utgjer øvre delen av eit slikt område, og grensar skarpt mot attgroande hei nord, bergskrenter i vest, granplantefelt og traktorveg med oppgjødsla beitemark i sør, samt litt meir diffust mot gradvis meir oppgjødsla mark i aust. Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy er for det meste anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som stort sett gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora. Dette gjeld nok også her. Det er snakk om nokre bergknauser og ein del grunnlendt mark. Naturtype/vegetasjonstype: Miljøet er fuktig og basefattig. For det meste er det friske engtyper. Utan særleg gjødsel er nok naturleg engtype her finnskjegg-heisiv-eng. Biologisk mangfald: Karplantefloraen er ikkje spesielt rik, men omfattar m.a. finnskjegg, kystmaure og smalkjempe. I tillegg vart det funne litt beitemarkssopp, med 5 vanlege artar fagervoksopp, samt bleikgrøn kragesopp. Kulturpåverknad: Det er ganske godt beitetrykk her av sau og lite preg av attgroing med einer. Helst har det meste av marka vore noko gjødsla tidlegare. Verdivurdering: Lokaliteten får verdi lokalt viktig (C), fordi den er ganske liten, verkar noko prega av gjødsling og utan funn av raudlisteartar. Forslag til skjøtsel og hensyn: Det er viktig for naturverdiane at hevden vert halden ved like. I tillegg bør ein unngå å gjødsle for mykje i området. Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 6 registreringer): Blåklokke Finnskjegg Hårsvæve Kystmaure Smalkjempe Tepperot Hygrocybe pratensis Hygrocybe coccinea Hygrocybe laeta Hygrocybe psittacina Hygrocybe chlorophana Stropharia albocyanea Éngvokssopp Mønjevokssopp Seig vokssopp Grønn vokssopp Gul vokssopp Blekgrønn kragesopp Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 6 registreringer):

92 109 Ulvatnet aust Stropharia albocyanea Blekgrønn kragesopp

93 110 Ulvatnet søraust, 1260 UTM: EUREF89 32VKN, Ø: 8846, N: 2643 Naturtype: Naturbeitemark D04 Utforming: Verdi: Lokalt viktig C Vegetasjon: G4 Vernestatus: Ingen vernestatus Trusler: Gjengroing & Gjødsling Feltsjekk: (siste) Lokalitetsskildring innlagt av GGa den , ut frå eige feltarbeid : Lokalisering og avgrensning: Lokaliteten ligg nordaust for Sæbø, rett på nordsida av ein liten veg som går over til Ulvatnet. Det tidlegare åpne landskapet her er nå i stor grad prega av attgroing. Nokon grad av planta gran og naturleg forynging av lauvskog, men for mange beitemarksområde sin del eit tett oppslag av einerkratt. Den avgrensa lokaliteten har enno ein del åpen grasmarksparti, men grensar diffust til meir attgroande einermark på alle kanter (samt dels vegen i sør). Naturtilhøve: Berggrunnen i Radøy er for det meste anortositt og mangeritt, harde grunnfjellsbergarter som stort sett gir opphav til eit næringsfattig jordsmonn og ein triviell flora. Dette gjeld nok også her. Terrenger er ganske rolig til småkupert og ligg på eit lite pass som skjer over ryggen aust for Ulvatnet. Naturtype/vegetasjonstype: Det er for det meste truleg snakk om ein noko oseanisk utforming av gulaks-engkvein-eng. Biologisk mangfald: Karplantefloraen er ganske artsfattig, men omfattar m.a. finnskjegg, kystmaure og tepperot. I tillegg vart det funne litt beitemarkssopp, med 4 vanlege artar fagervoksopp. Det var elles mykje mose i bunnsjiktet i engene. Det er potensial for fleire beitemarkssopp her. Kulturpåverknad: Det er eit svakt beitetrykk av sau for tida. Tidlegare har nok landskapet her vore ganske åpent. Helst har engene vore litt gjødsla, men truleg ikkje særleg mykje. Verdivurdering: Lokaliteten får verdi lokalt viktig (C), fordi den er ganske liten, utan funn av spesielt kravfulle eller raudlista artar, og er prega av gradvis attgroing. Forslag til skjøtsel og hensyn: Naturverdiane er avhengig av eit godt beitetrykk, og da noko større enn i dag. I tillegg bør det ryddast noko einer, slik at den ikkje tek overhand. Gjødsling vil raskt øydeleggje natuverdiane. Karplanteregistreringer på lokaliteteten (totalt 4 registreringer): Finnskjegg Geitsvingel Kystmaure Tepperot Hygrocybe laeta Hygrocybe reidii Hygrocybe ceracea Hygrocybe chlorophana Seig vokssopp Honningvokssopp Skjør vokssopp Gul vokssopp Registreringer av andre arter på lokaliteteten (totalt 4 registreringer):

94 Miljøfaglig Utredning AS ble etablert i Firmaets hovedformål er å tilby miljøfaglig rådgivning. Virksomhetsområdet omfatter blant annet: Kartlegging av biologisk mangfold Konsekvensanalyser for ulike tema, blant annet: Naturmiljø, landskap, friluftsliv, reiseliv og landbruk Utarbeiding av forvaltningsplaner for verneområder Utarbeideiding av kart (illustrasjonskart og GIS) FoU-virksomhet Foredragsvirksomhet Hovedadresse: Bekkjen, 6630 Tingvoll Telefon: Telefax: Org.nr.: MVA Hjemmeside: g AS 1