ÅRSRAPPORT 2016 MIN RAPPORT

Transkript

1 ÅRSRAPPORT 2016 MIN RAPPORT

2 NOKRE ORD OM 2016 SVÆRT GODT RESULTAT FOR TUSSA Økonomisk leverer Tussakonsernet i 2016 det beste årsresultatat i konsernet si historie. Med eit resultat på knappe 85 mill. kr etter skatt gir det ei bokført eigenkapitalavkastning etter skatt på knappe 11 %. Resultatet er prega av eingongseffektar frå nettverksemda. Dei andre forretningsområda leverer i sum betre resultat enn i 2015 og alle leverer positive resultat. Medarbeidarane er ein svært viktig føresetnad for resultatskapinga, og det gode økonomiske resultatet har ikkje medført dårlegare resultatoppnåing innanfor HMS. Utsiktene framover Utsiktene for 2017 ser framleis tilfredsstillande ut. Korrigert for eingongseffektane frå nettverksemda, forventar vi å levere eit resultat litt betre enn i Det må likevel kommenterast at utsiktene for kraftprisen fram mot 2020 indikerer svakare resultat enn det vi forventar å få i I tillegg til kraftprisen dei førstkomande åra, står fleire andre utfordringar i kø. Her vil eg nemne den teknologiske utviklinga med meir effektive IT-verkty og styresmaktene sine rammevilkår for energisektoren som dei viktigaste endringsfaktorane. Utfordringane må ikkje berre sjåast på med negative føreteikn, dei kan også gi høve til positiv utvikling. Om det er positive eller negative føreteikn, må Tussa som konsern tilpasse seg dei ytre rammene for forretningsdrifta. Forandringsvilje og -evne It s not the strongest of the species that survive, nor the most intelligent, but the ones most responsive to change Charles Darwin Kor vidt du er samd med Charles Darwin sin evolusjonsteori for artane på jorda er uinteressant. Det som er sikkert er at i forretningsverda er det nokre som overlever, andre blir etne og nokre døyr. Historia har fleire gonger synt at dei selskapa som er best til å tilpasse seg, er dei med størst sannsyn for å overleve. Altså den best tilpasningsdyktige overlever. Situasjonen i Tussa Tussa er eit konsern med følgjande forretningsområde: Kraftproduksjon, kraftomsetning, kraftnett, installasjon, breiband og IT. Kraft- og installasjonsområdet er basert på grøne produkt og med elektrisitet som energiberar. Det blir stadig fleire prov på at desse produkta vil fortsetje å bli etterspurde langt inn i framtida. Breibands- og IT-området leverer produkt som er påverka av raske og store teknologiskifte, og desse produkta er også viktige i ei grøn framtid. Sjølv om varene og tenestene vi leverer er, og vil bli, etterspurde, er det ikkje garantiar for eit langt liv for Tussa. Vi har til no evna å tilpasse oss. Skal vi lukkast vidare, må vi halde fram med å tilpasse oss og levere like godt som dei beste presterer. Med vilje og evne skal vi lukkast.

3 ÅRSMELDING, REKNESKAP OG NOTAR ORGANISASJON OG BAKGRUNN Tussa Kraft AS vart stifta i 1949 og har sidan det vore kraftleverandør på søre Sunnmøre. Selskapet har vore med i den store utviklinga i regionen, både med omsyn til industrialisering generelt, og i kraftforsyninga spesielt, og i dag er Tussa Kraft AS morselskapet i eit leiande energiog kommunikasjonskonsern på Nord-Vestlandet. Tussakonsernet tilbyr eit breitt produktspekter innan energi, IT, kommunikasjon og installasjon. Dyktige og framsynte medarbeidarar gjer dette mogleg. Visjon Tussa med kraft til å skape miljøvennlege og framtidsretta løysingar. Forretningsidé Tussa skal drive forretningsverksemd med utgangspunkt i produksjon, overføring og omsetning av energi- og kommunikasjonsprodukt. Varer og tenester skal vere basert på Tussa sin infrastruktur eller kjernekompetanse. Organisering Tussa er organisert som konsern med morselskapet Tussa Kraft AS som 100 % eigar av dotterselskapa Tussa Energi AS, Sunnmøre Energi AS, Tussa IKT AS, Tussa Installasjon AS og Tussa-24 AS. Administrative støttefunksjonar innan økonomi, finans, personal og kommunikasjon er samla i morselskapet, som yter desse tenestene til dotterselskapa.

4 NØKKELTAL (Tal i mill. kr) Resultat og balanse Energisal 285,8 241,7 289,4 320,7 288,3 335,3 358,9 Nettleige 308,7 222,1 204,8 280,1 175,0 167,2 273,0 Driftsinntekter 890,6 762,0 787,7 834,3 664,6 693,9 818,8 EBITDA 328,3 224,2 200,3 265,2 193,1 160,6 260,9 Driftsresultat 197,5 97,2 77,6 152,7 93,1 68,9 176,5 Årsresultat 84,7 25,3 12,8 60,0 10,4-16,2 75,4 Investeringar 191,7 163,9 183,3 203,3 262,8 258,0 205,5 Totalkapital 2 338, , , , , , ,8 Eigenkapital 831,4 771,2 765,1 801,3 504,3 522,4 538,4 Utbyte 24,5 19,6 16,7 16,7 6,2-45,6 Utbyte pr. aksje i kr Lønsemd Totalkapitalrentabilitet 8,7 % 4,6 % 4,2 % 7,6 % 4,8 % 3,9 % 10,7 % Eigenkapitalrentabilitet før 17,2 % 7,4 % 4,4 % 17,0 % 8,9 % 5,6 % 30,0 % skatt Eigenkapitalrentabilitet 10,6 % 3,3 % 1,6 % 9,2 % 2,0 % -3,1 % 14,4 % etter skatt Resultatgrad 22,3 % 13,5 % 11,8 % 19,8 % 14,9 % 10,8 % 23,0 % Kapitalomløp 0,39 0,34 0,36 0,39 0,32 0,36 0,46 Kapitaltilhøve Eigenkapitalprosent 35,6 % 34,2 % 33,6 % 36,2 % 23,1 % 26,1 % 28,3 % Rentedekningsgrad 3,2 2,2 1,6 2,9 1,8 1,6 5,6 Likviditetsgrad 1 1,1 0,9 1,0 0,7 0,6 0,7 1,0 Utbyteprosent 29% 78% 130% 28% 60% 0% 60% Personal Fast tilsette Omsetning pr. tilsett 4,81 3,96 3,94 2,58 2,12 2,25 2,80 Driftsresultat pr. tilsett 1,07 0,51 0,39 0,47 0,30 0,22 0,60 Lønsemd EBITDA Earnings before interests, taxes, depreciations and amortizations (inntening før rente, skatt, avskriving og nedskriving) Totalkapitalrentabilitet (Resultat før ekstraordinære postar + Finanskostnader) / Gjennomsnittleg totalkapital Eigenkapitalrentabilitet Resultat før ekstraordinære postar / Gjennomsnittleg eigenkapital Resultatgrad (Resultat før ekstraordinære postar + Finanskostnader) / (Finansinntekter + Driftsinntekter) Kapitaltilhøve Eigenkapitalprosent Rentedekningsgrad Likviditetsgrad 1 Utbyteprosent Eigenkapital / Totalkapital (Resultat før skatt + Finanskostnader) / Finanskostnader Omløpsmidlar / Kortsiktig gjeld Utbyte / Årsresultat

5 ÅRSMELDING, REKNESKAP OG NOTAR ÅRSMELDING FRÅ KONSERNSTYRET Tussa er ei leiande energi- og IKT-verksemd på Nord-Vestlandet med hovudkontor i Ørsta kommune. Selskapa i konsernet driv forretningsverksemd med utgangspunkt i produksjon, overføring og omsetning av energi og kommunikasjon. Visjonen er å ha kraft til å skape miljøvennlege og framtidsretta løysingar. Selde varer og tenester er baserte på Tussa sin kjernekompetanse og infrastruktur. God kvalitet, lokal forankring og samfunnsansvarlege og framtidsretta handlingar skal gjere Tussa til kundane sitt førsteval. Vidare drift Eigenkapitalen til konsernet utgjorde 35,6 % av totalkapitalen ved årsskiftet. I samsvar med rekneskapslova 3-3a stadfestar styret at føresetnadene om framleis drift er til stades. HOVUDTREKK I 2016 Konsernresultatet for 2016 er mykje betre enn i Hovudårsaka til det er eingongseffektar innanfor forretningsområdet kraftnett og høgre kraftprisar. For dei andre forretningsområda er resultatendringane frå i fjor små, men det må likevel nemnast at utviklinga er positiv. FRAMTIDIG UTVIKLING KRAFTPRODUKSJON OG ENGROS-KRAFTHANDEL Rammevilkår fornybar energi Med stimulans av el-sertifikat og andre ordningar, er vi i ein situasjon der det er eit nasjonalt og nordisk kraftoverskot, og det vil medføre at kraftprisen blir låg. Dette gir signal om varsemd med nye investeringar. Elsertifikatprisane fall dramatisk på slutten av 2016 og i starten på 2017, og det kan indikere at det felles svensk-norske fornybarmålet til 2020 blir overoppfylt. Elektrisitet som energiberar er sentral i framtida sitt energisystem, og vasskraft som energikjelde er framleis den mest konkurransedyktige. Tussa med sine vasskraftverk er godt posisjonert for denne framtida. Kraftprisen dei komande åra Kraftprisen har svinga mykje dei siste åra, og det må vi forvente at han gjer dei komande åra også. Sjølv om det er usikkert kva prisen vil bli i framtida, har vi ikkje noko betre grunnlag å halde oss til enn prisane på den transparente marknadsplassen til Nasdaq OMX. Primo mars 2017 var prisutsiktene for 2018 og dei fem etterfølgjande åra mellom 19 og 22 øre/kwh. Dette er ein oppgang på om lag 3 øre/kwh sidan same tid i fjor. KRAFTSAL Tussa har Nord-Vestlandet som regional forankring, og hovudfokuset vårt er dei lokale kundane. Vi skal vere tydelege på at vi har miljøvennlege og framtidsretta produkt og ei sterk lokal forankring. Kraftkundane er ein vesentleg del av kundane våre, og vi er difor svært opptekne av å ta vare på og handtere kraftsalet på ein god måte.

6 KRAFTNETT Mørenett har lagt bak seg sitt tredje driftsår. I 2016 har det også vore fokus på endringsprosessar for å nå dei ulike synergimåla som var ein del av vedtaksfundamentet for selskapet. Framdrifta er hovudsakleg i samsvar med plan, og i løpet av 2018 skal selskapet ha ein kostnadsbase som gjer at Mørenett vert målt som 100 % effektiv i NVE si måling av nettverksemd. Politiske føringar med krav til at nettmonopolet skal vere selskapsmessig og funksjonelt skilt frå konkurranseutsett energiverksemd er i all hovudsak tilfredsstilt. I løpet av ei 5 årsperiode er det også krav frå styresmaktene om at alt sal av entreprenørtenester til andre enn Mørenett må leggjast til andre selskap. I løpet av første kvartal 2017 vart det teke standpunkt til dette. Ekstern entreprenørverksemd er skilt frå Mørenett og slått saman med BKK-Enotek. Med desse tilpassingane, er Mørenett ein attraktiv aktør med ein tilrettelagt struktur for vidare organisasjonsendringar av energibransjen på Nord- Vestlandet. ANNA VERKSEMD Installasjon Forretningsområdet er prega av stor teknologisk utvikling, mellom anna innan ulike automasjons- og styringssystem. Vi er i dag den største elektrotekniske installasjonsverksemda i regionen, og har sterke fagmiljø innan dei aller fleste relevante fagområde. Målet vårt er å vere den føretrekte leverandøren både i privat- og bedriftsmarknaden. IKT Tussa skal dekkje kundane sine behov for framtidsretta, profesjonelle, miljøvenlege og sikre kommunikasjons- og IT-tenester heile døgnet. Gode kommunikasjonsløysingar blir stadig viktigare både i person- og bedriftsmarknaden. Tussa byggjer ut fiber på Søre Sunnmøre. Dette er ei langsiktig satsing der vi kjem til å investere vidare i åra som kjem. Å vere ein lokal og etablert breibandsleverandør gir oss gode føresetnader for å lukkast med den offensive fibersatsinga. Utfordringane med å drifte datautstyr aukar som følgje av høgare krav til oppetid, spesialkompetanse og informasjonstryggleik. Dette gjer at stadig fleire bedrifter vel å setje ut heile eller delar av IT-drifta under føresetnad av at bedriftene har tilgang på gode kommunikasjonsløysingar. Tussa ønskjer å dekkje dette behovet ved å vere ein lokal og ansvarleg leverandør av IT-driftstenester. For å ta denne posisjonen, har vi eit nytt, energieffektivt og moderne datasenter som gir rom for vidare vekst. UTGREIING AV ÅRSREKNESKAPEN KONSERNET Rekneskapen for Tussakonsernet i 2016 viser samla driftsinntekter på 890,6 mill. kr (762,0) og eit driftsresultat på 197,5 mill. kr (97,2). Resultat før skatt er 137,6 mill. kr (56,6) og etter skatt er resultatet 84,7 mill. kr (25,3). Tilsvarande tal for 2015 står i parentes. Innanfor drifta har vi auke i omsetninga med 128,7 mill. kr (16,9 %). Hovudårsak til auken er høgare nettinntekt og høgare kraftprisar. I same periode viser samla driftskostnader ein auke på 28,4 mill. kr (4,3 %). Auken er i hovudsak knytt til høgare kostnad ved energikjøp og overføring av kraft. Konsernet sin eigenkapitalrentabilitet vart 17,2 % før skatt (7,4 %). Avkastninga på totalkapitalen vart 8,7 % (4,6 %). Soliditeten er 35,6 % (34,2 %). Finans Netto finanspostar i konsernet vart -59,9 mill. kr (-40,6). Hovudårsak til endringa er bokføring av verdireduksjon av marknadsbaserte rentesikringsavtalar. Verdireduksjonen er i 2016 bokført med 15,5 mill. kr.

7 Skatt Årsrekneskapen for 2016 viser ein skattekostnad på 52,9 mill. kr (31,3). Grunnrenteskatten utgjer 11,9 mill. kr (13,2) av den totale skattekostnaden for konsernet. Verdien av framtidig utsett skattefordel er 9,5 mill. kr (24,3). Konsernet har minimalisert betalbar skatt ved å nytte seg av gjeldande ordningar med konsernbidrag og motrekning av underskot. Skatten som skal betalast for konsernet i inntektsåret 2016 utgjer 38,4 mill. kr (24,8). Gjeld Renteberande gjeld var ved utgangen av året på 1 240,4 mill. kr (1 215), av dette er 530 mill. kr rentesikra. Kortsiktig gjeld ved utgangen av året var 219,5 mill. kr (232,2), ein reduksjon på 5,5 % frå Rekneskapen viser at sum gjeld i konsernet utgjer 1 506,6 mill. kr (1 483,9), ein auke på 1,5 % frå Investering Samla investering i varige driftsmidlar var 191,7 mill. kr i 2016 (163,9). Dei største investeringane er gjort innanfor fiber og nettanlegg. Kontantstraum Tussakonsernet har gjennom året hatt ein kontantstraum frå driftsaktivitetar på 171,5 mill. kr (196,4). Konsernet har ein unytta kreditt på 100 mill. kr (100) ved utgangen av året, og likviditetsgrad 1 er utrekna til 1,1. ENERGIPRODUKSJON OG ENGROS-KRAFTHANDEL I 2016 vart driftsresultat for produksjons- og engrosverksemda 75,2 mill. kr (60,8), og resultat før skatt vart 58,8 mill. kr (47,1). Tussa har dei siste åra hatt høg oppetid og lite driftsavbrot som følgje av feil i eigne anlegg. Dette gjeld også for Tussa produserte 681,3 GWh elektrisk kraft i Til samanlikning vart det produsert 758,4 GWh i I 2016 var gjennomsnittleg spotpris i området vårt 26,6 øre/kwh mot 19,0 øre/kwh i Året starta med magasinfylling over normalen. For året under eitt vart det produsert om lag som eit normalår. Magasina våre minka med 20 GWh. Totalt for all kraftproduksjon har Tussa oppnådd 27,2 øre/kwh, som er om lag 0,6 øre/kwh meir enn gjennomsnittleg timevegd spotpris i innmatingsområdet. Dette inkluderer prissikring, valutasikring, meirverdien av magasinprodusert kraft og nedreguleringar grunna spesielle avgrensingar i linjekapasitet. KRAFTSAL I 2016 hadde forretningsområdet eit driftsresultat på 3,9 mill. kr (3,0) og eit resultat før skatt på 4,0 mill. kr (3,6). Både i bedrifts- og personmarknaden har det vore hard konkurranse om kundane og låge marginar. Vi ser at kundane i vårt eige område er meir lojale enn kundar vi har frå andre delar av landet. Vi har ei solid kundemasse i området vårt, noko som er eit godt grunnlag for vidare utvikling. KRAFTNETT Tussa sin part av Mørenett hadde eit driftsresultat på 114,0 mill. kr (33,4) i 2016 medan resultatet før skatt vart 107,9 mill. kr (24,1). Grunnen til at resultat for 2016 er vesentleg betre enn i 2015 er eingongseffekt med årsak i nettsamanslåing mellom Tafjord Kraftnett og Tussa Nett i 2014 og at inntektsramma for 2016 var større enn normalt. ANNA VERKSEMD Installasjon Forretningsområdet hadde eit driftsresultat på 3,2 mill. kr i 2016 (6,6), medan resultatet før skatt vart på 3,4 mill. kr (6,7). Verksemda leverer positive resultat trass i at aktiviteten i marknaden har vore lågare i 2016 enn normalt. Spesielt har det vore redusert aktivitet i marknaden knytt direkte eller indirekte til oljerelatert næring.

8 Utover året har vi likevel hatt god ordreinngang og fin tilgang på arbeid i alle forretningsområda våre. Det er gjennom året jobba godt og systematisk i alle dei ulike forretningsområda i installasjon. Marknaden er prega av stor konkurranse, og vi har trass dette gjennom 2016 halde ved lag den sterke marknadsposisjonen vi har både i personmarknaden og mot industri/næring. IKT Forretningsområdet hadde eit driftsresultat på 9,7 mill. kr i 2016 (8,1) medan resultatet før skatt vart på 3,2 mill. kr (5,0). Resultat før skatt vart ekstra godt i 2015 på grunn av gevinst knytt til sal av aksjar. Eksterne kommunikasjonsprodukt hadde ein omsetningsvekst på 7,2 % i 2016 og eksterne IT-produkt hadde ein omsetningsvekst på 3,6 %. Det er potensiale for ytterlegare vekst og det er forventa sterkare resultat framover. FINANSIELL RISIKO MARKNADSRISIKO Hovudverksemda til konsernet er kraftproduksjon, kraftnett og krafthandel. Marknaden har eit stort innslag av vasskraft og tilgang på vatn kan variere mykje frå år til år. Dette gir seg utslag på både kraftprisar og produksjonsmengd, og kan få store utslag på resultatet. Konsernet har ein risikostrategi i høve til marknadssituasjonen med målsetjing om å oppnå høgast mogleg inntening frå produksjonen sett i høve til selskapet sine risikorammer. Tussa nyttar mellom anna terminkontraktar og andre finansielle instrument for å prissikre delar av inntektene. Bakgrunnen for dette er den store usikkerheita knytt til produksjonsevna. I denne samanhengen er det ikkje forskjell mellom fysiske og finansielle kontraktar som blir handla bilateralt, og finansielle kontraktar i terminmarknaden. Prisen vil hovudsakleg vere den styrande faktoren når ein vel handelsform. Handlar via Nasdaq OMX-børsen kan likevel klarerast, slik at ein kjøper seg fri for motpartsrisiko. Resultat frå sikringsporteføljen i 2016 vart ein gevinst på 1,5 mill. kr. Sikringshorisonten er 1-3 år. Realiserte tap eller gevinstar blir resultatført i leveringsperioden. VALUTARISIKO Tussa er eksponert for valutarisiko fordi oppgjersvalutaen på finansielle kontraktar handla mot Nasdaq OMX er i Euro. Det er difor etablert ein valutasikringsstrategi som er klar på at finansielle kraftkontraktar notert i Euro med intensjon om enten å prissikre produksjon eller å dekkje inn sluttbrukarsal til fastprisproduktet, skal valutasikrast. Valutaterminkontraktar vert nytta som sikringsinstrument. Resultatet frå sikringsporteføljen i 2016 vart eit tap på 2,7 mill. kr. Sikringshorisonten er 1-3 år. Resultatet som følgje av verdiendringane på valutaterminar, og som ikkje er resultatført i 2016, er 0,7 mill. kr. RENTERISIKO Ettersom Tussa er eksponert for renteendringar gjennom dei låneavtalane som er inngått, har vi vedteke ein rentesikringsstrategi der målsetjinga er å redusere konsernet sin rentesensitivitet. Konsernet har ein strategi som går på å sikre mellom 20 % og 50 % av gjelda med fast rente, og at gjennomsnittleg rentebindingstid skal liggje mellom 3-5 år. Rentesikringsgrad og gjennomsnittleg rentebindingstid vert rekna av den samla konsoliderte gjelda, der Mørenett si gjeld er konsolidert inn i konsernet sin balanse med 46,34 %. Mørenett sikrar ikkje renta då inntektsramma i stor grad er fastsett av ei flytande rente. Tussa nyttar rentebyte-avtalar for å minimere renteeksponeringa. KREDITTRISIKO Risiko for at motparten ikkje har økonomisk evne til å oppfylle pliktene sine er å sjå på som låg, då det historisk sett har vore lite tap på fordringar. For 2016 er avsetningane auka på grunn av gjennomfakturering av nettleige frå Mørenett.

9 LIKVIDITETSRISIKO Likviditetsrisiko oppstår dersom det ikkje er samsvar mellom kontantstraumane frå verksemda og finansielle forpliktingar. Kontantstraumen frå krafthandel vil variere mellom anna i forhold til prisnivået i marknaden. Konsernet har ei kassakredittramme på 100 mill. kr, og sikrar gjennom denne nødvendig likviditet. Pr var kassakreditten unytta. ORGANISASJON AKSJONÆRAR Eigaroversynet pr går fram av note 17. Det er viktig for selskapet å ha interesserte og engasjerte aksjonærar. Dette skal Tussa oppnå mellom anna ved å skape verdiar for aksjonærane i form av utbyte og verdistigning av aksjane. Grunnlaget for verdistigninga av aksjane kjem frå investeringar av den delen av årsresultatet som ikkje blir betalt ut i utbyte. Desse investeringane skal gjerast med eit samfunnsansvarleg og langsiktig perspektiv. EIGARTYRING OG SELSKAPSLEIING Prinsippa for eigarstyring og selskapsleiing regulerer rolledelinga mellom eigar, styret og leiinga utover det som er gitt av føringar i aksjelova. Den norske tilrådinga om eigarstyring og selskapsleiing (corporate governance) av 30. oktober 2014 er lagt til grunn så langt som det er relevant for Tussakonsernet. I årsrapporten for konsernet blir ein samla status for eigarstyring og selskapsleiing presentert. Innanfor nokre område er det avvik, og hovudårsaka til avvika er at Tussa Kraft AS ikkje har børsnoterte aksjar og at selskapet har ein avgrensa aksjonærkrins. STYRET Tussa Kraft AS er leia av eit styre på 11 medlemer, der dei tilsette har fire valde medlemer. På generalforsamlinga i april 2016 gjekk Lars Erling Bjåstad Hovlid og Lena Nordal Vedeld ut av styret og vart erstatta av respektive Ann Magritt Bjåstad Vikebakk og Mathias Hogne Gjerde. Frå og med generalforsamlinga den har styret hatt denne samansetjinga: Leiar: Gunnar Gjørtz Nestleiar: Hilde Marie Brungot Styremedlemer: Kjell Arne Aurstad Daniel Fjørtoft (tilsetterepresentant) Mathias Hogne Gjerde Knut Arne Grimstad (tilsetterepresentant) Håvard Marøy (tilsetterepresentant) Vivian Roppen (tilsetterepresentant) Sindre Rotevatn Inger Sandvik Sundnes Ann Magritt Bjåstad Vikebakk PERSONALE Tal tilsette vart redusert i Dette skuldast i hovudsak at 7 tilsette gjekk ut av konsernet då Enøksenteret vart selt Tussakonsernet hadde pr fast tilsette. Reknar ein med vikarar, engasjementstillingar og lærlingar var talet på same tidspunkt 210 tilsette. Gjennomsnittsalderen i Tussa er 43,7 år. HMS Tussa er ei Inkluderande Arbeidsliv (IA) bedrift. Selskapet har eit godt arbeidsmiljø. Fokus både på fysisk og psykososialt arbeidsmiljø er viktig. Sjukefråværet for konsernet hadde samla sett ei positiv utvikling i 2016 med ein fråværsprosent på 3,7 %, mot 5,5 % året før. Det er variasjonar mellom selskapa når det gjeld sjukefråværsprosent. Nokre har «høgt» fråvær, medan andre har eit gledeleg lågt fråvær. Tett dialog mellom arbeidsgjevar og arbeidstakar har vore viktig for å halde fråværet lågt. Tussa har eit sjukefråværssystem som gir god leiarstøtte på oppfølging knytt til sjukefråvær. Samtale, tilrettelegging, og utstrekt bruk av gradert sjukmelding er hjelpemiddel i sjukefråværsarbeidet.

10 I 2016 vart det rapportert inn 13 saker i Tussa sitt avvikssystem. I samsvar med Energi Norge sin bransjestandard vert 3 av desse sakene kategorisert som «ulykker/skadar». Alle tre kravde medisinsk behandling og medførte samla sett 26 fråværsdagar. Dette er ein reduksjon i tal fråværsdagar samanlikna med året før. Tala for 2016 viser at ein har hatt 7 «uønskte hendingar», samt 2 «nestenulykker/forbetringstiltak». Utifrå ei samla vurdering må Tussa kunne reknast som ein god og trygg arbeidsplass. HMS vert teke på alvor og Tussa har eit velfungerande bedrifts- og arbeidsmiljøutval (BAMU), samt godt samarbeid med instansar som NAV arbeidslivssenter, arbeidstilsyn og bedriftshelseteneste Nøkkeltal for HMS-tilstanden H1-verdi 9,3 0,0 2,7 12,2 5,1 4,6 5,7 Registrerte arbeidsulykker 3,0 3,0 9,0 22,0 10,0 9,0 10,0 Fråvær som følgje av arbeidsulykker 26,0 162,0 57,0 89,0 26,0 13,5 29,0 (dagar) Sjukefråvær (%) 3,7 5,5 3,5 4,0 4,4 4,0 5,2 Gjennomsnittsalder personale (år) 43,7 43,5 42,3 44,6 42,8 44,0 43,1 Personalomsetning (%) 0,0 0,0 5,0 3,4 4,5 5,5 4,8 LIKEHANDSAMING Tussa har som utgangspunkt at personalpolitikken skal stimulere til likehandsaming både når det gjeld kjønn, funksjonsevne og etnisitet. Verksemda har nedfelt retningsliner som er like for alle tilsette. I tillegg gjer fleksible arbeidstidsordningar og permisjonsvilkår at både kvinner og menn kan kombinere jobb og familie på ein god måte. Vidare er lønssystemet til Tussa «kjønnsnøytralt». Den tilsette vert løna utifrå stillinga si «tyngde» utifrå gitte kriterier, og såleis er ikkje lønsfastsetjinga påverka av om det er mann eller kvinne som innehar stillinga. Både energi-, elektro- og IKT-bransjen er sterkt dominert av menn både på fagarbeidar- og ingeniørnivå, og det er få kvinnelege søkjarar til slike jobbar. Det er likevel i dag både kvinnelege fagarbeidarar og leiarar på dei fleste nivåa i organisasjonen. I Tussa er knappe 43 % av konsernleiinga kvinner. Samla sett er knappe 24 % av dei tilsette kvinner. Tal for likestilling i Tussa Samla tal Tal menn Tal kvinner Kvinnedel i % Styreverv i Tussakonsernet Konsernleiinga Leiargruppene i dei ulike selskapa Avdelingsleiarar ,5 Tal fast tilsette ,8 YTRE MILJØ Vasskraft er ei rein og vedvarande energikjelde som er svært miljøvennleg sett i forhold til dei fleste andre energikjelder. Relevante ulemper og miljø-påverknader blir alltid vurderte opp mot nytteverdien av planlagde prosjekt og alternativ utbygging av ikkje fornybar energi. Tussa legg vekt på å dempe negative miljøverknader ved å gjennomføre grundige konsekvensutgreiingar og naudsynte miljøtiltak. Anlegga vert utforma slik dei skal gli godt inn i terrenget. Konsernet set fokus på bruk av miljøvennlege produkt, og vi har gode system for avfallshandtering og kjeldesorterer alle typar avfall. Energiproduksjon og -distribusjon som skjer i regi av Tussa må ta omsyn til både forsyningstryggleik, lønsemd og miljø. Desse omsyna er ofte i strid med kvarandre, og må difor heile tida vegast opp mot kvarandre.

11 ÅRSRESULTAT OG DISPONERINGAR Årsrekneskapen syner eit overskot på 84,7 mill. kr. Utbytet som blir delt ut til eigarane skal vere forsvarleg i høve til det som er berekraftig for selskapet i eit langsiktig perspektiv. Aksjonæravtalen av 2013 gir føringar om at det skal betalast ut eit ordinært utbyte på 60 % av resultatet etter skatt. For å sikre stabilitet i utbytet, skal utrekninga av utbytet baserast på gjennomsnittet av dei tre siste åra sine resultat. Styret føreslår følgjande disponering av årsresultatet: Utbyte Til annan eigenkapital Totalt disponert årsresultat 24,5 mill. kr 60,2 mill. kr 84,7 mill. kr Utbytet utgjer kr pr. aksje og 29 % av årsresultat for 2016 etter skatt. Etter styret si vurdering er disponeringa av årsresultatet og forslag til utbyte forsvarleg ut frå selskapet sin aktivitet, planar og risiko for verksemda.

12 RESULTATREKNESKAP (Tal i kr) Tussa Kraft AS Konsern Note DRIFTSINNTEKTER OG DRIFTSKOSTNADER Salsinntekt Energisal 3, Nettinntekt Anna driftsinntekt SUM DRIFTSINNTEKTER 2, 18, VAREKOSTNAD Energikjøp og overføringskostnad Lønskostnad 4, Avskriving Nedskriving Annan driftskostnad 6, 20, 23, 26, SUM DRIFTSKOSTNADER DRIFTSRESULTAT FINANSINNTEKTER OG FINANSKOSTNADER Inntekt frå investering i anna føretak i same konsern Inntekt frå investering i tilknytt selskap Renteinntekt fra føretak i same konsern Anna finansinntekt Rentekostnad til føretak i same konsern Annan finanskostnad 18, RESULTAT AV FINANSPOSTAR ORDINÆRT RESULTAT FØR SKATTEKOSTNAD Skattekostnad på ordinært resultat ÅRSRESULTAT Avsett til fond for vurderingsskilnader Avsett til utbyte Avsett til annan eigenkapital SUM DISPONERT 16,

13 BALANSE (Tal i kr) TUSSA KRAFT AS KONSERN Note EIGEDELAR ANLEGGSMIDLAR Immaterielle eigedelar Vassdragsrettar, varemerke, m.m Utsett skattefordel Goodwill Sum immaterielle eigedelar Varige driftsmidlar Tomter, bygningar og anna fast eigedom Kraftproduksjonsanlegg Nettanlegg Driftslausøyre, inventar o.a. utstyr Anlegg under arbeid Sum varige driftsmiddel Finansielle anleggsmidlar Investeringar i dotterselskap Lån til føretak i same konsern 12, Investeringar i tilknytt selskap og felleskontrollert 10, verksemd Investeringar i aksjar og partar Andre langsiktige krav 11, Pensjonsmidlar Sum finansielle anleggsmidlar SUM ANLEGGSMIDLAR OMLØPSMIDLAR - - Varer Krav Kundekrav Opptent, ikkje fakturert inntekt Krav mot konsernselskap Andre kortsiktige krav Sum krav Investeringar Bankinnskot, kontantar og liknande SUM OMLØPSMIDDEL SUM EIGEDELAR

14 EIGENKAPITAL OG GJELD Innskoten eigenkapital Aksjekapital Overkurs Anna innskoten eigenkapital Sum innskoten eigenkapital Opptent eigenkapital - - Fond for vurderingsskilnader Annan eigenkapital Sum opptent eigenkapital SUM EIGENKAPITAL 16, Gjeld Avsetjing til forplikting - - Pensjonsforpliktingar Utsett skatt Sum avsetjing for forplikting Anna langsiktig gjeld Obligasjonslån 12, Gjeld til kredittinstitusjonar 12, Gjeld til selskap i same konsern Anna langsiktig gjeld Sum anna langsiktig gjeld Kortsiktig gjeld Leverandørgjeld Betalbar skatt Skuldige offentlege avgifter Utbyte Gjeld til føretak i same konsern Anna kortsiktig gjeld Sum kortsiktig gjeld SUM GJELD SUM EIGENKAPITAL OG GJELD

15 NOTE 1. REKNESKAPSPRINSIPP Årsrekneskapen er sett opp i samsvar med rekneskapslova og god rekneskapsskikk. Rekneskapsprinsipp for aksjar i dotterselskap og tilknytte selskap Dotterselskap er selskap der morselskapet har kontroll og dermed avgjerande innverknad på selskapet sin finansielle og operasjonelle strategi, normalt ved å eige meir enn 50 % av kapitalen som gir stemmerett. Tilknytte selskap er selskap der Tussa har betydeleg innverknad og eig mellom 20 % og 50 % av kapital som gir stemmerett. Aksjar i dotterselskap og felleskontrollert verksemd er vurdert etter kostmetoden i selskapsrekneskapen. Aksjar i tilknytte selskap er vurdert etter kostmetoden i selskapsrekneskapen og eigenkapitalmetoden i konsernrekneskapen. Konsolideringsprinsipp I konsernrekneskapen er posten aksjar i dotterselskap erstatta med dotterselskapet sine eigedelar og gjeld. Konsern-rekneskapen er utarbeidd som om konsernet var ei økonomisk eining. Transaksjonar og mellomverande mellom selskapa i konsernet er eliminert. Kjøpte dotterselskap er rekneskapsført i konsernrekneskapen med basis i morselskapet sin kostpris. Kostpris er tilordna identifiserbare eigedelar og gjeld i dotterselskapet, som er ført opp i konsernrekneskapen til verkeleg verdi på kjøpstidspunktet. Eventuelle meirverdiar ut over det som kan verte vist til for identifiserbare eigedelar og gjeld er balanseført som goodwill. Goodwill er handsama som ein rest og er balanseført med den delen som er observert i oppkjøpstransaksjonen. Meir- (mindre-) verdiar i konsernrekneskapen er avskrive (inntektsført) over dei oppkjøpte eigedelane si forventa levetid. Felleskontrollert verksemd er verksemd der fleire deltakarar styrer i fellesskap og ingen har bestemmande innverknad på vedtak. Deltaking i felleskontrollert verksemd vert rekneskapsført etter bruttometoden i konsernrekneskapen, dvs. at del av inntekter, kostnader, eigedelar og gjeld er inkludert i konsernrekneskapen i samsvar med eigardel. Konsernrekneskapen er utarbeidd etter einsarta prinsipp, ved at dotterselskapa og felleskontrollert verksemd følgjer dei same rekneskapsprinsippa som morselskapet. Salsinntekter Inntektsføring ved sal av varer skjer på leveringstidspunktet (transaksjonstidspunktet). Inntektsføring av tenester skjer etter kvart som tenesta vert levert. Kraftproduksjon har fått godkjent elsertifikat basert på produksjon i 8 kraftverk. Inntekta frå elsertifikata er bokført på oppteningstidspunktet, dvs. produksjonsperioden. Opptent, ikkje fakturerte elsertifikat er verdsett til marknadspris. Ved fysisk og finansiell handel med kraft som er gjort opp med marginoppgjer, er gevinst eller tap på handelen bokført med nettobeløpet. Innanfor installasjonsverksemda er anleggskontraktar rekneskapsført etter løpande avrekning med påslag av forteneste, slik at inntekt er resultatført i takt med fullføring av prosjektet. Kontraktskostnadene er samanstilt med opptent inntekt. Fullføringsgraden på eit tidspunkt er målt som del påløpne kontraktskostnader av totale estimerte kontraktskostnader. Nettverksemda er regulert av styresmaktene, ved at Noregs vassdrags- og energidirektorat (NVE) fastset årlege inntektsrammer for kvart selskap. Konsernet inntektsfører inntektsramma inkludert ev. renter av mindreinntekt frå tidlegare år.

16 Klassifisering og generelle reglar for vurdering av balansepostar Eigedelar bestemt til varig eige og bruk er klassifisert som anleggsmiddel. Eigedelar som er knytt til varekretsløpet, er klassifisert som omløpsmiddel. Fordringar er klassifisert som omløpsmiddel viss dei skal betalast tilbake i løpet av eitt år etter tidspunktet for utbetaling. For gjeld er analoge kriterium lagt til grunn. Omløpsmiddel er vurdert til lågaste av kostpris og verkeleg verdi. Anleggsmiddel er vurdert til kostpris. Varige anleggsmidlar som har avgrensa levetid, vert avskrive lineært over forventa økonomisk levetid. Viss verkeleg verdi av anleggsmiddelet er lågare enn balanseført verdi, vert det gjort nedskriving til verkeleg verdi basert på prinsippa i rekneskapsstandarden om nedskriving. Varige driftsmidlar Varige driftsmidlar er balanseført og avskrivne over driftsmiddelet si venta økonomiske levetid. Vedlikehald av driftsmidlar er kostnadsført under driftskostnader, medan påkostningar eller forbetringar er tillagt driftsmiddelet sin kostpris og avskrive i takt med driftsmiddelet. Vesentlege byggjelånsrenter er aktivert. Anleggsbidrag er ført brutto i anleggsregisteret, og inntektsført i takt med avskrivinga på anleggsmiddelet som det er kravd anleggsbidrag for. Andre anleggsaksjar Andre anleggsaksjar er vurdert til lågaste av historisk kostpris og verkeleg verdi. Vassmagasin I samsvar med etablert praksis i bransjen, er magasinlagera ikkje tekne med i balansen. Fordringar Kundefordringar og andre fordringar er oppført i balansen til pålydande etter frådrag for avsetning til forventa tap. Avsetning til tap er gjort på grunnlag av både generelle og individuelle vurderingar av fordringsmassen. For sluttbrukarkundefordringane er det avsett eit estimat basert på erfaringstal for tap. Meir-/mindreinntekt innanfor nettverksemda Kvart år vert avviket mellom faktiske tariffinntekter og godkjent inntekt (inntektsramme), utrekna i form av ei meir-/mindreinntekt. Akkumulert meir-/mindreinntekt (saldo) vert rekneskapsført anten som gjeld til eller fordring på nettkundane. Av akkumulert meir-/mindreinntekt vert det rekna rente, basert på rentesats fastsett av NVE. Marknadsbaserte investeringar Marknadsbaserte investeringar er vurderte til verkeleg verdi på balansedagen. Usikre forpliktingar Usikre forpliktingar er rekneskapsført dersom det er meir sannsynleg at dei kjem til oppgjer, enn at dei ikkje kjem til oppgjer. Beste estimat er nytta ved utrekning av oppgjersverdi. Pensjonar Ytingsbaserte pensjonsordningar blir vurdert til noverdien av framtidige pensjonsytingar som rekneskapsmessig er opptent på balansedagen. Pensjonsmidlar blir vurdert til verkeleg verdi.endring i ytingsbaserte pensjonsforpliktingar som skuldast endringar i pensjonsplanar, blir fordelt over berekna gjennomsnittleg attståande oppteningstid. Ordningane blir bokført i samsvar med NRS 6. Perioden sin netto pensjonskostnad blir klassifisert som løns- og personalkostnader. Innskotsbasert pensjonsordning blir handtert i samsvar med lov om obligatorisk tenestepensjon. Konsernkontoordning Tussa Kraft AS inngår i konsernkontoordning saman med dotterselskapa. Innskotskonti og lånekonto er summert opp mot ein toppkonto som til ei kvar tid syner mellomverande mot banken. Til toppkontoen knyter det seg ein kassakreditt på 100 mill. kr. Rentekostnader til banken av negativ saldo på toppkontoen er klassifiserte som

17 eksterne rentekostnader i mor og konsern. Renteinntekter eller rentekostnader i tilknyting til underkonti i konsernkontoordninga er klassifiserte som interne renteinntekter og interne rentekostnader i resultatrekneskapen til dei einskilde selskapa, og eliminerte i konsernet. Konsernkontoordninga er presentert netto i rekneskapen. Skattar Skatt på allmenn inntekt Skattekostnaden i resultatrekneskapen omfattar både betalbar skatt og endring i utsett skatt. Utsett skatt utgjer 24 % /25 % av mellombelse skilnader mellom rekneskapsmessige og skattemessige verdiar, samt skattemessig underskot til framføring ved utgangen av rekneskapsåret. Skatteaukande og skattereduserande mellombelse skilnader som reverserer eller kan reversere i same periode, er utlikna. Netto utsett skattefordel vert balanseført i den grad det er sannsynleg at denne kan bli nyttegjort. Utsett skatt og utsett skattefordel som kan balanseførast, er ført netto i balansen. Naturressursskatt For kraftverk med påstempla merkeyting på generator på kva eller meir skal det svarast naturressursskatt. Naturressursskatten vert utrekna for det enkelte kraftverk, og utgjer 1,3 øre/kwh basert på gjennomsnittleg produksjon dei siste 7 åra. Naturressursskatten vert avrekna mot ordinær inntektsskatt til staten. Grunnrenteskatt Kraftproduksjonen er også pålagt ein særskilt grunnrenteskatt. Grunnrenteskatten vert utrekna for kraftverk med merkeyting på generator på kva eller meir, og utgjer no 33 % av normert resultat utover utrekna friinntekt. Negativ grunnrenteinntekt kan framførast og motreknast mot seinare positiv grunnrenteinntekt i same kraftverk. Negativ grunnrenteinntekt opptent i 2007 og seinare i eit kraftverk kan motreknast mot positiv grunnrenteinntekt opptent i eit anna kraftverk i same selskap eller konsern. Betalbar grunnrenteskatt for kraftverk med netto positiv grunnrenteinntekt vert bokført som skattekostnad. Det gjer også endring i utsett skatt på grunnrente. Viser elles til skattenoten der det er utarbeidd ein spesifikasjon av grunnrenteskatten i året. Finansforvaltning Finansforvaltninga har som overordna mål å sikre stabile og låge netto finansieringskostnader for selskapet sine aktivitetar innanfor definerte risikorammer. For låneporteføljen som er innanfor Tussa Kraft sin kontroll vert det lagt opp til at porteføljen skal bestå av færrast mogleg lån, likevel slik at refinansieringsrisikoen ved ordinære låneforfall er teken i vare. Det skal ikkje vere meir enn eit lån med låneforfall innanfor ei rullerande 12 månaders periode. Gjennomsnittleg løpetid på lån skal vere mellom 3 og 5 år. Renteinstrument I samsvar med vedteken finanstrategi er det inngått rentebyteavtalar for å redusere konsernet sin rentesensitivitet i høve til låneporteføljen. For nærare opplysningar om Tussa sin rentesikringsstrategi, sjå note 18 om Risikostyring. Finansielle instrument I rekneskapen er finansielle derivater handsama i samsvar med intensjonen i avtalane. Finansielle kraftkontraktar Konsernet nyttar finansielle bilaterale kontraktar, terminkontraktar (forward og futures) og opsjonar. Tussa inngår finansielle kontraktar hovudsakleg for å prissikre delar av kraftproduksjonen i Tussa Energi AS og prissikre delar av Tussa-24 AS sitt kraftkjøp som skal seljast vidare til sluttbrukarar. Dei finansielle kontraktane er hovudsakleg handla i terminmarknaden på Nasdaq OMX-børsen. Tap og gevinst på dei finansielle kontraktane er utrekna som differansen mellom kontraktspris og spotpris. Realiserte tap/gevinstar er resultatført i leveringsperioden.

18 Tussa Energi AS har i tillegg ein eigen portefølje med finansielle kontraktar som er inngått med utgangspunkt i å tene på prissvingingar, altså trading. Både realiserte og urealiserte tap og gevinstar knytt til tradingporteføljen vert resultatført. Det er utarbeidd risikodokument som set rammer for den finansielle handelen og grense for risikoeksponeringa. Valuta Pengepostar i utanlandsk valuta er vurdert etter kursen på balansedagen. Tussakonsernet er eksponert for valutarisiko fordi oppgjersvalutaen på finansielle kraftkontraktar handla mot Nasdaq OMX er Euro. Det er difor etablert ein valutasikringsstrategi som er klar på at finansielle kraftkontraktar notert i Euro med intensjon om anten å prissikre produksjonen eller å dekkje inn sluttbrukarsal til fastprisproduktet, skal valutasikrast. Valutaterminkontraktar er nytta som sikringsinstrument. Realiserte vinstar og tap på terminkontraktane er ført i leveringsperioden. Verdien av valutasikringsporteføljen er halden utanfor balansen. Prinsipp for kontantstraumoppstilling Kontantstraumoppstillinga er utarbeidd etter den indirekte metoden. Kontantar omfattar kontantar, bankinnskot og andre kortsiktige likvide plasseringar som ved umiddelbar og uvesentleg kursrisiko kan konverterast til kjende kontantbeløp og med forfallsdato kortare enn tre månader frå kjøpsdato. Leasingkontraktar Rekneskapsmessig vert leasingkontraktane behandla som operasjonell leasing, kostnadsført som vanleg leigekostnad og klassifisert som ordinær driftskostnad. Leigde driftsmidlar vert ført i balansen som driftsmidlar dersom leigekontrakten vert sett på som finansiell. NOTE 2. NØKKELTAL PÅ FORRETNINGSOMRÅDE Nøkkeltal pr. forretningsområde er med på å gi brukaren av rekneskapen oversikt over kva område konsernet er engasjert i, for der gjennom å kunne vurdere avkastninga til konsernet. I Tussa er dei ulike forretningsområda organisert som eigne juridiske einingar. (Tal i 1000 kr) Driftsinntekter Av/nedskrivingar Driftsresultat Forretningsområde Kraftproduksjon og krafthandel Nettverksemd* Sluttbrukarverksemd Informasjons- og kommunikasjonstekn. Elektrisk installasjon Konsern Eigenkapital Totalkapital Soliditet Forretningsområde Produksjon og krafthandel Nettverksemd* Sluttbrukarverksemd Informasjons- og kommunikasjonstekn. Elektrisk installasjon % 46% % 37% % 33% % 39% % 47% Konsern % 34% * For nettverksemda er nøkkeltala 46,34 % av nøkkeltala i Mørenett AS.

19 NOTE 3. KRAFTOMSETNING Tussa Energi AS er konsernet sin forretningsførar i engrosmarknaden og regulerkraftmarknaden. Selskapet har ansvar for forvaltning av eigenproduksjon i Tussa Energi AS og Sunnmøre Energi AS, fysisk og finansiell krafthandel for eige selskap, fysisk og finansiell krafthandel på vegne av Tussa-24 AS og innkjøp for Mørenett AS til å dekkje nett-tap og leveringspliktig kraftsal. Tussa Energi AS sel produksjonen og kjøper manglande kraft hovudsakleg i spotmarknaden (Elspot) via Nord Pool. Selskapet har i tillegg fysiske sals- og kjøpskontraktar. Fysiske kjøpskontraktar inkluderer også kjøp av produksjon frå mikro- og minikraftverk i lokalområdet. Den krafta som Tussa-24 AS kjøper via Tussa Energi AS vert selt vidare til kraftkundar i sluttbrukarmarknaden. Kjøp og sal eksternt og konserninternt skjer til marknadspris. Salspris til sluttbrukar varierer i høve til dei ulike kontraktane som kundane har inngått med Tussa-24 AS. Det er i året kostnadsført økonomisk kompensasjon for konsesjonskraft med kr ,-. Tussa Energi AS har inngått ein kraftutvekslingsavtale i det danske kraftselskapet IS Elsam. Tussa Energi AS er deltakar med 0,67 % i Elsam-avtalen som går fram til I samsvar med avtalen har Tussa motteke eit forskot for framtidige leveransar. Forskotet er bokført i balansen under anna langsiktig gjeld, og skal inntektsførast over avtaletida. Inkludert renter utgjer dette kr ,- pr Produksjon og magasintilhøve Produksjon i GWh 681,3 758,4 Produksjon i høve til normal 102% 112% Magasinbehaldning i GWh pr ,3 228,5 NOTE 4. LØNSKOSTNADER, TAL TILSETTE, GODTGJERINGAR, LÅN TILSETTE MM. (Tal i 1000 kr) Morselskap Konsern Lønskostnader Løn Aktiverte timar eigne investeringar Arbeidsgjevaravgift Pensjonskostnader Andre personalkostnader Sum Styrehonorar Tal sysselsette årsverk Løn Pensjon Bonus Anna Ytingar til leiande personar godtgjering Elling Andreas Dybdal TK/TE/SE Per-Are Sørheim T Ivar Driveklepp IKT Jo Stian Tverberg TI Det er ikkje gitt lån eller sikkerheit til konsernsjef, styremedlemer eller andre nærståande partar. Styret har ikkje avtalar om anna vederlag enn styrehonorar. Direktørane har personleg pensjonsavtale med arbeidsgjevar vedkomande pensjon av løn utover 12G. Direktør i Tussa Installasjon har personleg pensjonsavtale med arbeidsgjevar vedkomande pensjon av løn utover 6G og 12G. Utover dette har verken direktørane eller styreleiar avtalar som forpliktar selskapet ved opphøyr eller endring av tilsetjingshøve eller verv.

20 NOTE 5. PENSJONAR Innskotsbasert pensjonsordning Alle selskapa i konsernet har innskotsbasert pensjonsordning for sine tilsette med innskotsplan på 5 % for løner mellom 1 og 6 G (G=grunnbeløpet i Folketrygda) og i tillegg 8 % for løner mellom 6 og 12G. Unntak gjeld for Tussa Installasjon AS, der innskotsplan på 5 % gjeld for løner mellom 1 og 12G. Ordninga omfattar 195 yrkesaktive i konsernet. Av desse har morselskapet 26 yrkesaktive. Bokført premiefond i innskotsbasert pensjonsordning er 0,050 mill. kr, og dette er bokført i morselskapet. Selskapa Sunnmøre Energi AS, Ose & Aarseth AS og Rud Elektro AS har ingen tilsette og følgjeleg heller ingen pensjonsordningar. Selskapet og konsernet si pensjonsordning tilfredsstiller krava i lov om obligatorisk tenestepensjon. Sikra ytingsbasert ordning Selskapa Tussa Kraft AS, Tussa Energi AS og Tussa Nett AS hadde sikra ytingsbasert pensjonsordning fram til 30. juni Avtalane er terminert med fripolise for alle tilsette og oppsett rett for alle pensjonistar. Usikra ordning (AFP) Selskapa Tussa Kraft AS, Tussa Energi AS og Tussa-24 AS har hatt usikra AFP-ordning i DNB. Desse er no avslutta. Mørenett AS har framleis usikra AFP-ordning. Den nye AFP-ordninga, gjeldande frå 1. januar 2011, er å sjå på som ei ytingsbasert fleirforetaksordning, men vert rekneskapført som ei innskotsordning fram til det ligg føre påliteleg og tilstrekkeleg informasjon slik at konsernet kan rekneskapsføre den proporsjonale delen sin av pensjonskostnad, pensjonsforplikting og pensjonsmidlar. Selskapet si pensjonsforplikting er dermed ikkje balanseført som gjeld. (Tal i 1000 kr) Tussa Kraft AS - Morselskap: Netto pensjonskostnad 2016 Sikra (DNB) Usikra (AFP) Sum Noverdi av pensjonsopptening i året Rentekostnad av pensjonsforpliktinga Avkastning på pensjonsmidlar Resultatført aktuarielt tap/(gevinst) Adm.kostnader Arbeidsgjevaravgift Netto pensjonskostnad morselskap Sikra (DNB) Usikra (AFP) Sikra (DNB) Usikra(AFP) Netto pensjonsmidlar Opptent pensjonsforplikting Pensjonsmidlar (til marknadsverdi) Arbeidsgivaravgift Estimerte netto pensjonsmidlar (forplikting) inkl. aga Ikkje res.ført verknad av est. avvik/planendr Ikkje resultatført aktuarielt tap (gevinst) Estimatavvik aga Netto pensjonsmidlar (+) / -forpliktig (-)

21 Sikra ordning i DNB omfattar 36 pensjonistar. Usikra (AFP) ordning i DNB omfattar ingen pensjonistar ved utgangen av året. (Tal i 1000 kr) Konsern: Netto pensjonskostnad 2016 Sikra Usikra Sum Noverdi av pensjonsopptening i året Rentekostnad av pensjonsforpliktinga Avkastning på pensjonsmidlar Resultatførte planavvik/estimatendringar Resultatført aktuarielt tap (gevinst) Arbeidsgjevaravgift og adm. kostnader Medlemsinnskot Netto pensjonskostnad konsern Sikra Usikra Sikra Usikra Netto pensjonsmidlar (forplikting) Opptent pensjonsforplikting Pensjonsmidlar (til marknadsverdi) Estimerte netto pensjonsmidlar (forplikting) Ikkje res.ført verknad av est. avvik/planendr Ikkje resultatført aktuarielt gevinst (tap) Arbeidsgjevaravgift Netto pensjonsmidlar (forplikting) Sikra ordning i DNB omfattar 46 pensjonistar i konsernet ekskl. Mørenett AS. Usikra (AFP) ordning i DNB omfattar ingen pensjonistar ved utgangen av året for selskapa i konsernet. Økonomiske føresetnader pensjon: Diskonteringsrente 2,60% 2,50% Venta avkastning pensjonsmidlar 3,60% 3,30% Lønsvekst 2,50% 2,50% G-regulering 2,25% 2,25% Pensjonsregulering 2,25% 1,75% Morselskapet og konsernet sine økonomiske føresetnader er basert på tilrådingar frå Norsk Rekneskapsstiftelse og aktuar.

22 NOTE 6. ANDRE DRIFTSKOSTNADER (Tal i 1000 kr) Morselskap Konsern Andre driftskostnader Vedlikehaldskostnader Framande tenester Husleige, straum osb Sals- og marknadsføringskostnader Telekommunikasjon, post, gebyr Erstatning og konsesjonsavgifter Andre driftskostnader Sum Revisjonskostnader Lovpålagt revisjon, utan mva Andre attestasjonstenester, utan mva Skatterådgjeving, utan mva Andre ikkje-revisjonstenester, utan mva Sum revisjonskostnader, utan mva

23 NOTE 7. SKATT (Tal i 1000 kr) Morselskap Konsern Skattekostnadene i året fordeler seg på: Betalbar skatt allmenn inntekt Betalbar grunnrenteskatt Endring utsett skatt vedk. EK-justering Mørenett AS Endring utsett skatt allmenn inntekt Endring utsett skatt som følgej av endra skattesats Endring utsett skatt grunnrente Skatteeffekt av prinsippendring pensjon Korrigeringar tidlegare år Sum skattekostnad Berekning av skattegrunnlaget i året: Resultat før skattekostnad Varige skilnader *) Endring i mellombelse skilnader Skattegrunnlag i året Betalbar skatt Betalbar skatt allmenn inntekt Betalbar naturressursskatt Naturressursskatt samordna med fellesskatt Betalbar grunnrenteskatt Redusert skatt av avgitt konsernbidrag Betalbar skatt i balansen Oversikt over mellombelse skilnader: Fordringar Varer Anleggsmidlar Elsertifikat Meir-/mindreinntekt inntektsramme (inkl. renter) Skattemessig underskot til framføring Verdiendring marknadsbaserte finansielle omløpsmidlar Pensjonar Tilverkingskontraktar under arbeid Rekneskapsmessig avsetning for tap Gevinst- og tapskonto Sum MF som ikkje inngår i grunnlag for utsett skatt Grunnlag utsett skatt knytt til prinsippendring pensjon Mørenett AS Grunnlag utsett skatt knytt til meir-/mindreverdiar ført direkte mot EK 3 % skattepliktig aksjeutbytte Sum grunnlag utsett skatt: Skattesats utsatt skatt/skattefordel 24% 25% 24% 25% Utsett skatt/skattefordel Korrigeringar og endringar som følgje av endra skattesats Sum utsett skatt/skattefordel (ekskl. grunnrente)

24 Spesifikasjon av grunnrenteskatten i året: Betalbar grunnrenteskatt 2016: Konsern (Tal i 1000 kr) Tussa Åmela Urke kraftverk kraftverk kraftverk Sum Inntekt kraftomsetning Driftskostnader eks.avskr., div.skattar Skattemessige avskrivingar Eigedomsskatt Konsesjonsavgift Sum kostnader Resultat før friinntekt Gjennomsnittleg skattemessig verdi Normrente (i %) 0,5 % 0,5 % 0,5 % 0,5 % Friinntekt Grunnrenteinntekt Frådrag for neg.gr.renteinnt.tidl.år inkl. rente Grunnlag for betalbar grunnrenteskatt Betalbar gr.renteskatt 2016 ( 33 %) Mellombelse skilnader grunnrente: Varige driftsmidlar Tussa kraftverk Gevinst- og tapskonto Tussa kraftverk Varige driftsmidlar Åmela kraftverk Varige driftsmidlar Sørbrandal kraftverk - - Gevinst- og tapskonto Sørbrandal Sum Utsett skatt grunnrente ( 33 %/31 % ) Sum utsett skattefordel konsern Forklaring på kvifor skattekostnaden i året ikkje utgjer 25 % / 27 % av resultat før skatt: Morselskap Konsern %/27 % skatt av resultat før skatt Korr. frå fjoråret Varige skilnader og goodwillavskriving (27 %) Grunnrenteskatt Endring utsett skatt aksjar (27 %) Endring utsett skatt grunnrente Skatteeffekt mellombelse skilnader som ikkje inngår i utsett skatt Meir-/mindreverdiar i konsern/korreksjon tidlegare år Skatteeffekt av prinsippendring pensjon Mørenett AS Effekt ved overgang til 24 % / 25% utsett skatt allmenn inntekt Berekna skattekostnad

25 Nominell skattesats **) 7,9 % 21,6 % 38,4 % 50,5 % * ) Inkluderer kostnader som ikkje kan trekkjast frå, t.d. representasjon, samt frådrag for resultatdel til tilknytt selskap (resultatdelen vert trekt ut ettersom han alt er skattlagt i dei einskilde selskapa). **) Skattekostnad i høve til resultat før skatt. NOTE 8. VARIGE DRIFTSMIDLAR (Tal i 1000 kr) Morselskap Transport, Bygningar Prosjekt Varige driftsmidlar inventar, og annan under og immaterielle eigedelar Lisensar utstyr eigedom arbeid Sum Kostpris Tilgang driftsmidlar Avgang driftsmidlar Kostpris Akkumulerte avskrivingar Akkumulerte nedskrivingar Balanseført verdi Avskrivingar i året Nedskrivingar i året Økonomisk levetid (år) Konsern Transport, Kraft- Bygningar Prosjekt inventar, produksj. Nett- og annan under Varige driftsmidlar utstyr anlegg anlegg eigedom arbeid Sum Kostpris Tilgang kjøpte driftsmidlar Omklassifisering Avgang selde driftsmidlar Kostpris Akkumulerte avskrivingar Akkumulerte nedskrivingar Reverserte nedskrivingar Balanseført verdi Avskrivingar i året Nedskrivingar i året Økonomisk levetid (år)

26 NOTE 9. IMMATERIELLE EIGEDELAR (Tal i 1000 kr) Lisensar Vassdragsog Konsern Goodwill varekontr. rettar Konsesjon Sum Kostpris Tilgang kjøpte immaterielle eigedelar Omklassifisring Avgang selde immaterielle eigedelar Kostpris Akkumulerte avskrivingar Akkumulerte nedskrivingar Reverserte nedskrivingar Balanseført verdi Avskrivingar i året Nedskrivingar i året Økonomisk levetid (år) Evig 20 år Goodwill Goodwill har oppstått i samband med kjøp av verksemd. Avskriving av goodwill skjer lineært over forventa økonomisk levetid. Omklassifisering av goodwill gjeld Tussa sin del av Mørenett vedkomande oppkjøp av Giske e-verk. Levetida for goodwill vedk. oppkjøp av Rud Elektro AS og UnikomTV AS, er vurdert til 10 år. Grunngjeve med konsernet sine langsiktige satsingar både innanfor fiberutbygging og installasjonsverksemd. Vassdragsrettane er knytte til kraftverka i Tussa Energi AS. Vassdragsrettar/konsesjonar Vassdragsrettar/konsesjonar er knytte til kraftverka i Tussa Energi AS og Tussa sin del av konsesjonar i Mørenett. Tussa har ein kombinasjon av leigde og eigde vassdragsrettar knytt til selskapet sine 21 kraftverk. Målt i GWh eig Tussa 61,2 % av rettane og leiger resterande 38,8 %. Eigde vassdragsrettar er bokførte i rekneskapen til ein samla verdi på 4,9 mill. kr. Vassdragsrettane er vurderte som evigvarande og blir difor ikkje avskrivne. Dei leigde fallrettane fordeler seg på vassdraga Tussa (47 %), Gjerdsvika (87 %), Sørbrandal (86 %), Vedeld (100 %), Urke (100 %), Standal (100 %), Dalegjerdet (100 %), Viddal (100 %), Draura (100 %), Bruelva (100 %) og Skår (100 %). Prosentsatsen viser kor stor del i GWh Tussa leiger i vassdraget. Leigde vassdragsrettar er vurderte som operasjonelle leigeavtalar.

27 NOTE 10. DOTTERSELSKAP (Tal i 1000 kr) Forretnings- Selskap Tal aksjar Kjøpt år kontor Eigardel Røystedel Tussa Energi AS Ørsta 100% 100% Sunnmøre Energi AS Ørsta 100% 100% Tussa IKT AS Ørsta 100% 100% Tussa-24 AS Herøy 100% 100% Tussa Installasjon AS Ørsta 100% 100% Ose & Aarseth AS /2003 Ørsta 100% 100% Rud Elektro AS Ørsta 100% 100% (Tal i 1000 kr) Eigenkap. Resultat siste år siste år Balanseført Balanseført Selskap 100% 100% verdi TK verdi TI Tussa Energi AS Sunnmøre Energi AS Tussa IKT AS Tussa-24 AS Tussa Installasjon AS Ose & Aarseth AS Rud Elektro AS Det er gitt konsernbidrag frå Tussa Kraft AS til Tussa IKT AS og Tussa 24 AS på høvesvis 11,9 mill. kr og 3 mill. kr. Dette er ført som investering i Tussa Kraft AS sin rekneskap. Felleskontrollert verksemd etter bruttometoden Selskap Mørenett AS Forretningskontor Ørsta Eigardel 46,34% Røystedel 50% Balanseført verdi i Tussa Kraft AS Del salsinntekter Del driftskostnader Del finanspostar Del ekstraordinære postar - Del skatt Del resultat Del anleggsmidlar Del omløpsmidlar Del eigenkapital Del gjeld

28 NOTE 11. ANDRE AKSJAR OG LANGSIKTIGE FORDRINGAR (Tal i 1000 kr) Morselskap Konsern Balanse- Kostpris Tal aksjar Eigardel Balanse- Kostpris Selskap verdi mor totalt verdi konsern Dalsfjord bensin AS ,6 % - - Elsikkerhet Møre AS )* ,0 % Fefast AS ,9 % Fokab AS ,7 % Grønn kontakt AS ,4 % - 98 Hareid Fastlandssamband AS ,3 % Moldekraft AS )** ,2 % Møre og Romsd. Såkornfond AS ,7 % Naturgass Møre AS ,8 % Nordenfjeldske Energi AS ,1 % Nordvest Forum AS ,4 % Ren AS ,20% 5 5 Rovdefjordsambandet AS ,4 % Runde Miljøbygg AS ,9 % Smarthub AS )** ,4 % Sunnmøre Golf AS ,9 % Sunnmøre kulturnæringshage AS ,6 % 7 7 Ørsta skisenter AS ,8 % Ålesund Kunnskapspark AS ,2 % Sum aksjar )* Elsikkerhet Møre AS er dotterselskap av Mørenett AS, men av vesentlegheitsomsyn er selskapet vurdert etter eigenkapitalmetoden, og ikkje konsolidert opp i Mørenett. )** Selskapa Moldekraft AS og Smarthub AS er vurdert til kostmetoden i både selskapsrekneskap og konsernrekneskap, basert på ei vurdering om at krava til å vere tilknytte selskap ikkje er oppfylt. Morselskap Konsern Andre fordringar Nasdaq Omx Default fund Nasdaq Omx, sikkerhetssillelse Fordring Statens Vegvesen Langsiktig fordring Statkraft SF Andre fordringar, aksjar og andelar Sum andre fordringar Totalt

29 NOTE 12. FORDRINGAR OG GJELD (Tal i 1000 kr) Morselskap Konsern Fordringar med forfall seinare enn eitt år Andre kortsiktige fordringar Andre langsiktige fordringar Sum Langsiktig gjeld med forfall seinare enn 5 år Gjeld til kredittinstitusjonar Anna langsiktig gjeld Sum Garantiansvar Garantiansvar Pant i bankkonti - - Sum garantiansvar Konsernet har ei samla garantiramme på 110 mill. kr. Effektive garantiar i konsernet utgjer 62,8 mill. kr pr jf. ovanfor. Tussa Kraft AS og dotterselskap har dessutan i samband med etablering av fleirkontosystem stilt ein sjølvskuldnargaranti overfor Nordea på inntil 50 mill. kr som tryggleik for konsernet sine plikter overfor banken.

30 NOTE 13. GJELD I samband med overtaking av verksemd og driftsmidlar innan konsernet er det inngått avtalar om ansvarleg lånekapital. Låna er gitt utan sikkerheit, og kan ikkje tilbakebetalast utan føregåande kreditorvarsel. Låna er renteberande. (Tal i 1000 kr) Pålydande Forfall Aktuell rente Rentereg. Avdrag Gjeld Trekkfasilitet Flytande Obligasjonslån: ,64% Kassakreditt tilknytt fleirkontosystemet: Flytande - Sum ekstern gjeld Konserninternt lån: Lån frå Sunnmøre Energi Avdr.fritt 3,00% For å minimere renteeksponering i gjeldsporteføljen nyttar Tussa rentebyteavtalar. Pr har vi følgjande avtalar: Beløp Start Forfall Betalar Mottek Renteswap-avtale: Fast 4,19 % Flytande 3 md. NIBOR Renteswap-avtale: Fast 2,69 % Flytande 3 md. NIBOR Renteswap-avtale: Fast 1,73 % Flytande 3 md. NIBOR Renteswap-avtale: Fast 2,29 % Flytande 3 md. NIBOR Banken sitt krav til forholdstal (covenants) er følgjande: Eigenkapitalgrad pr : Minimum 30 %. Kravet til EK gjeld eksklusiv Mørenett. For obligasjonslånet er det avgitt negativ pantsetjingserklæring og forplikting til likestilling. Obligasjonslånet har dessutan maksbegrensing for kausjonserklæringar/garantiar. Nemnde låneavtale er inngått med Nordic Trustee som motpart. Urealisert ikkje-realisert tap knytt til renteswap-avtale utgjer pr kr

31 NOTE 14. MELLOMVERANDE MED SELSKAP I SAME KONSERN (Tal i 1000 kr) Morselskap Fordringar Langsiktig fordring Kundefordringar Korts.fordring dotterselskap- konsernkonto Andre fordringar Sum Gjeld Leverandørgjeld Langsiktig gjeld m/forfall seinare enn 5 år Korts.gjeld dotterselskap- konsernkonto Annan kortsiktig gjeld Sum NOTE 15. BANKINNSKOT (Tal i 1000 kr) Morselskap Konsern Bundne skattetrekksmidlar utgjer: Likviditeten i konsernet er organisert i ei konsernkontoordning. Dette inneber at dotterselskapa sine likvide midlar formelt sett er fordringar på morselskapet, og alle konsernselskapa er solidarisk ansvarlege for dei trekka konsernet har gjort.

32 NOTE 16. EIGENKAPITAL (Tal i 1000 kr) Aksje- Overkurs Annan Annan Morselskap kapital innskt. EK opptent EK Sum Eigenkapital Resultat i året Avsett utbyte Eigenkapital Aksje- Annan Fond f. vurd. Annan Konsern kapital innskt. EK -forskjellar opptent EK Eigenkapital Omklassifisering eigenkapital Eigenkapital Resultat i året Avsett utbyte Eigenkapital Sum (Tal i 1000 kr) Aksje- Overkurs Annan Annan Morselskap kapital innskt. EK opptent EK Sum Eigenkapital Resultat i året Avsett utbyte Eigenkapital NOTE 17. AKSJEKAPITAL OG AKSJONÆRINFORMASJON Morselskap Aksjekapitalen er samansett av: Tal Pålydande Balanseført A-aksjar B-aksjar Sum Tussa Kraft AS har 9 aksjonærar pr B-aksjane kan berre eigast av norske kommunar og fylkeskommunar. Elles er aksjane i dei ulike klassane likestilte. Aksjonærar pr A-aksjar B-aksjar Sum Eigardel Røyster Ørsta kommune ,8 % 34,8 % Herøy kommune ,9 % 16,9 % Volda kommune ,0 % 16,0 % Kommunal Landspensjonskasse ,0 % 15,0 % Hareid kommune ,6 % 6,6 % Vanylven kommune ,5 % 6,5 % Ulstein kommune ,9 % 2,9 % Sande kommune ,9 % 0,9 % Hornindal Kraftlag ,4 % 0,4 % Totalt tal aksjar ,0 % 100,0 %

33 NOTE 18. RISIKOSTYRING Marknadsrisiko Hovudverksemda til konsernet er kraftproduksjon og krafthandel. Marknaden har eit stort innslag av vasskraft, og tilgang på vatn kan variere mykje frå år til år. Dette gir seg utslag på både kraftprisar og produksjonsmengde, som også kan gi store utslag på resultatet. Konsernet har ein risikostrategi i høve til marknadssituasjonen, der vi skal prøve å oppnå høgast mogleg inntening frå produksjonen sett i høve til selskapet sine risikorammer. Tussa nyttar terminkontraktar og andre finansielle instrument mellom anna for å prissikre delar av inntektene. Bakgrunnen for dette er den store usikkerheita som knyter seg til kraftsalsinntekter. Inntektene avheng av ein spotpris som kan svinge mykje og usikkerheita knytt til produksjonsevna. I denne samanhengen er det ikkje forskjell mellom fysiske og finansielle kontraktar som vert handla bilateralt og finansielle kontraktar i terminmarknaden. Prisen vil hovudsakleg vere den styrande faktoren når ein vel handelsform. Handlar via Nasdaq OMX-børsen kan likevel klarerast, slik at ein kjøper seg fri for motpartrisiko. Resultatet frå sikringsporteføljen i 2016 vart ein gevinst på 1,5 mill. kr. Sikringshorisonten er 1 til 3 år. Realiserte tap eller gevinstar vert resultatført i leveringsperioden. Valutarisiko Tussa er eksponert for valutarisiko fordi oppgjersvalutaen på finansielle kraftkontraktar handla mot Nasdaq OMX er i Euro. Det er difor etablert ein valutasikringsstrategi som er klar på at finansielle kraftkontraktar notert i Euro med intensjon om enten å prissikre produksjon eller å dekkje inn sluttbrukarsal til fastprisproduktet, skal valutasikrast. Valutaterminkontraktar vert nytta som sikringsinstrument. Resultatet frå sikringsporteføljen i 2016 vart eit tap på 2,7 mill. kr. Sikringshorisonten er 1 til 3 år. Resultat som følgje av verdiendringane på valutaterminar, og som ikkje er resultatført i 2016 er 0,7 mill. kr pr Renterisiko Ettersom Tussa er eksponert for renteendringar gjennom dei låneavtalane som er inngått, er det vedteke ein finansstrategi der målsetjinga mellom anna er å redusere konsernet sin rentesensitivitet. I Tussakonsernet sin balanse blir 46,34 % av Mørenett si gjeld konsolidert inn. Mørenett sikrar ikkje renta grunna at inntektsramma i stor grad er fastsett av ei flytande rente. Av den samla konsoliderte gjelda skal Tussa ha ei gjennomsnittleg rentebindingstid på 3-5 år og ein rentesikringsgrad på mellom 20 % og 50 %. Rentebyteavtalar kan nyttast for rentesikring. Pr er både gjennomsnittleg rentebindingstid og rentesikringsgrad innanfor strategien sine rammer. Likviditetsrisiko Likviditetsrisiko oppstår dersom det ikkje er samsvar mellom kontantstraumane frå verksemda og finansielle forpliktingar. Kontantstraumen frå krafthandel vil variere mellom anna i forhold til prisnivået i marknaden. Konsernet har ei kassakredittramme på 100 mill. kr, og sikrar gjennom denne nødvendig likviditet. Pr var kassakreditten unytta.

34 NOTE 19. MONOPOLVERKSEMD (Tal i 1000 kr) Regional Distribusj.- Sum nett- Nettinformasjon Sentralnett nett nett monopol Driftsresultat Meir(+)mindre(-)inntekt: Faktisk inntekt Tilbakeført meir-/mindreinntekt i året Kostnader overliggjande nett = Justert faktisk inntekt Årets inntektsramme Inntektsramme justert for AVS/AKG/KILE Berekna meir-/mindreinntekt i året Inng. saldi ME/MI-inntekt inkl. rente pr Endringar i året inkl. renter Akk. meir-/mindreinntekt pr inkl. renter Balanse Sum driftsmidlar etter fordeling pr Sum driftsmidlar etter fordeling pr Gjennomsnittlege driftsmidlar % påslag for netto arbeidskapital Avkastningsgrunnlag Avkastning (driftsres.*100/avkastningsgrunnlag) 45,6 14,2 14,7 14,6 NOTE 20. AVGIFTER OG ERSTATNINGAR I konsernresultatet inngår årlege erstatningar med 10,9 mill. kr. Dette er ei årleg forplikting for konsernet, fastsett etter vedtak i skjønsretten eller andre avtalar inngått i samband med kraftutbygging. NOTE 21. UTBYTE Styret foreslår 24,5 mill. kr til utbetaling av utbyte for 2016, og dette utgjer kr pr. aksje.

35 NOTE 22. POSTAR SOM ER SAMANSLEGNE I REKNESKAPEN (Tal i 1000 kr) Morselskap Konsern Finansinntekter Inntekt på investering i TS/FKV Renteinntekt frå føretak i same konsern Annan renteinntekt Verdiendring marknadsb.oml.midlar Annan finansinntekt Annan finansinntekt frå føretak i same konsern Sum finansinntekter Finanskostnader Verdiendring rentesikringsavtalar Nedskriving finansielle anleggsmidlar Rentekostnader til føretak i same konsern Annan rentekostnad Verdiendring marknadsb.oml.midlar Andre finanskostnader Tap ved realisasjon av aksjar Sum finanskostnader Sum finanspostar NOTE 23. TAP PÅ KRAV Det er i året resultatført kr som endring avsetning til tap og tap på krav i konsernet. NOTE 24. VARELAGER (Tal i 1000 kr) Morselskap Konsern Driftsmateriell og innkjøpte handelsvarer Av dette vurdert til kostpris Av dette vurdert til verkeleg verdi

36 NOTE 25. LANGSIKTIGE TILVERKNADSKONTRAKTAR Anleggskontraktar er vurdert etter prinsippet for løpande avrekning. Fullføringsgraden er basert på forholdet mellom påløpne kontraktskostnader på balansedagen og estimerte totale kontraktskostnader. Opptent, ikkje fakturert inntekt pr på 2,14 mill. kr inngår i rekneskapslinja opptent, ikkje fakturert inntekt. NOTE 26. NÆRSTÅANDE PARTAR (Tal i 1000 kr) Selskapet sine transaksjonar med nærståande partar: a) Sal av varer og tenester Konsern Leiande tilsette - - Konsernselskap - - Sum sal av varer og tenester konsern - - Morselskap Leiande tilsette - - Konsernselskap Mørenett Sum sal av varer og tenester morselskap b) Kjøp av varer og tenester Konsern Leiande tilsette - - Konsernselskap - - Sum kjøp av varer og tenester konsern - - Morselskap Leiande tilsette - - Konsernselskap Mørenett Sum kjøp av varer og tenester morselskap NOTE 27. LEASINGAVTALAR Tussa IKT AS leiger lokale av Lerstadveien 545 AS i Ålesund kommune. Den årlege leiga er sett til kr (utan mva). Leigeavtalen er inngått for 5 år, rekna frå oktober Opsjon på 5 nye år vart nytta i I desse dagar blir avtalen reforhandla, samt at vi er i forhandlingar med Tafjord Kraft om alternative lokale. Leigeavtalen går ut 1. oktober og må seiast opp 6 md. før. Areala som er omfatta av avtalen er slik: ca. 610 kvm i tredje etasje og ca. 50 kvm i underetasje. 15 parkeringsplassar i underetasje. NOTE 28. STORE ENKELTTRANSAKSJONAR Det vart ikkje gjennomført nokon store enkelttransaksjonar i rekneskapsåret 2016.

37 KONTANTSTRAUMANALYSE (Tal i mill. kr) Kontantstraum frå driftsaktivitetar Konsern Tussa Kraft AS Resultat før skattekostnad 137,6 56,6 54,8 35,2 Skatt betalt i året -24,4-22,9 - - Tap/gevinst ved sal av anleggsmidlar Tap/gevinst ved sal av aksjar -0,5-2,4 0,5 - Ordinære avskrivingar 130,8 127,0 1,6 3,2 Nedskriving anleggsmidlar 2,0 10,3-0,3 Urealisert verdiendring marknadsbaserte finansielle omløpsmidlar Resultatdel i tilknytte selskap Endring i varelager 1,4 2,2 - - Endring i kundefordringar -15,7 11,8-0,2-7,7 Endring i leverandørgjeld -26,9 3,8 0,6 2,0 Forskjell mellom kostnadsført pensjon og inn-/utbet. i -3,3-1,1-0,4-1,2 pensjonsordningar Effekt av valutakursendringar Postar klassifisert som investerings- eller finansieringsaktivitetar - - 1,0 - Endring anna avsetning og avsetning for tap på kontraktar Endring i andre tidsavgrensingspostar -29,5 11,1 32,5-49,4 Netto kontantstraum frå driftsaktivitetar 171,5 196,4 90,4-17,6 Kontantstraum frå investeringsaktivitetar Innbetalingar ved sal av varige driftsmidlar 2, Utbetalingar ved kjøp av varige driftsmidlar -189,2-163,9 - -0,7 Utbetalingar ved kjøp av varige driftsmidlar -2, Innbetalingar ved sal av aksjar og partar i andre føretak 1,8 5,6 1,0 1,0 Utbetalingar ved kjøp av aksjar og partar i andre føretak Utbetalingar ved kjøp av andre investeringar -13,0-1,9-62,1 - Innbetalingar ved sal av andre investeringar Innbetaling av lån ,0 43,4 Netto kontantstraum frå investeringsaktivitetar -200,6-160,2-36,1 43,7 Kontantstraum frå finansieringsaktivitetar Innbetalingar ved opptak av ny langsiktig gjeld 38,4-0,2 - Innbetalingar ved opptak av ny kortsiktig gjeld Utbetalingar ved nedbetaling av langsiktig gjeld - -1,8 - - Utbetalingar ved nedbetaling av kortsiktig gjeld Netto endring i kassakreditt - -25,1-15,6-25,1 Innbetalingar av eigenkapital Tilbakebetalingar av eigenkapital Utbetalingar av utbyte -19,6-16,7-19,6-16,7 Innbetalingar av aksjonærbidrag Innbetalingar av konsernbidrag ,9 Utbetalingar av konsernbidrag ,6-15,0 Netto kontantstraum frå finansieringsaktivitetar 18,8-43,6-50,7-18,9 Effekt av valutakursendringar på kontantar og bankinnskot Netto endring i kontantar og bankinnskot -10,3-7,4 3,6 7,2 Endringer bankinnskot som følgje av Mørenett Behaldning av kontantar og bankinnskot ved starten på året 51,7 59,1 8,5 1,3 Behaldning av kontantar og bankinnskot ved slutten på året 41,4 51,7. 12,1 8,5

38 REVISJONSMELDING

39

40

41 SAMFUNNSREKNESKAP (Tal i mill. kr) VERDISKAPING I PERIODEN Driftsinntekter 890,6 762,0 787,7 Meirverdiavgift 67,4 63,8 51,0 Forbruksavgift 102,6 94,0 77,0 Vareforbruk/driftskostnader 349,8 310,1 344,3 Brutto verdiskaping 710,8 609,7 571,4 Kapitalslit 131,8 137,0 132,8 Netto verdiskaping 579,1 472,7 438,7 Finansinntekter 1,5 6,3 17,4 Verdiar til fordeling 580,6 479,1 456,0 FORDELING AV VERDISKAPING Tilsette Brutto løn og sosiale kostnader 206,9 207,8 221,6 Skatt frå dei tilsette -57,3-57,5-59,3 Arbeidsgjevaravgift -28,6-27,8-28,3 Sum tilsette 121,0 122,4 134,0 Långjevarar Rente til långjevarar 59,6 45,2 59,3 Andre finanskostnader 0,3 0,3 1,4 Sum långjevarar 59,9 45,5 60,7 Stat og kommune Inntekts- og formuesskatt 29,6 11,2 2,9 Naturressursskatt 5,2 5,2 6,2 Grunnrenteskatt 18,1 14,9 12,4 Skatt frå dei tilsette 57,3 57,5 59,3 Meirverdiavgift 67,4 63,8 51,0 Arbeidsgjevaravgift 28,6 27,8 28,3 Forbruksavgift 102,6 94,0 77,0 Konsesjonsavgift 3,2 3,2 3,2 Konsesjonskraft 2,4 6,7 7,5 Sum stat og kommune 314,2 284,4 247,8 Eigarar Utbyte frå selskapet 24,5 19,6 16,7 Sum eigarar 24,5 19,6 16,7 Selskapet Tilbakehalden verdiskaping 60,2 5,7-3,9 Fordelte verdiar 520,4 473,4 460,0

42 ÅRSMELDING, REKNESKAP OG NOTAR VERDIVURDERING KONSERNET Det er over 3 år sidan KLP erverva i underkant av 15 % av aksjane i Tussa Kraft AS. Ervervet indikerte då ein verdi for heile konsernet på rundt 2 milliard kr. Etter denne tid har det ikkje vore aksjeomsetnad, og det er heller ikkje gjort verdivurdering av konsernet av utanforståande rådgjevingsmiljø. Utan talfesting blir det likevel nemnt nokre faktorarar som kan ha endra verdien av konsernet sidan førre verdiindikasjon. Verdiaukande faktorar: Etableringa av Mørenett saman med Tafjord Betre inntektsrammeregulering for netteigar Kraftverk mellom 5,5 MVA og 10 MVA slepp grunnrenteskatt. Gjeld for om lag 110 GWh årsproduksjon 2 kraftverk bygde mellom 2004 og 2009 har kome med i elsertifikatordninga. Gjeld for om lag 50 GWh årsproduksjon Den risikofrie renta er lågare no enn i 2012/2013 Verdireduserande faktorar: Nokre kommunar har innført eigedomsskatt sidan 2012/2013 Forventningane til kraftpris er vesentleg redusert for den nære framtida, men også redusert på lang sikt. Berre for året 2017 har prisforventingane frå 2013 til i dag vorte meir enn halvert i Euro/MWh. EuroNOKkursutviklinga i same periode har kompensert for ein del av denne reduksjonen Nettoeffekten av desse endringane er rekna å vere negativ. Verkeleg økonomisk verdi av eit objekt kjenner ein ikkje før eit konkret tilbod er til stades eller ein handel er gjennomført, men med utgangspunkt i aksjeomsetnaden som var i februar 2013 og dei endringane vi har sett i etterhand, må det forventast at verdien av Tussa i februar 2016 er under verdien ved aksjeomsetnaden i 2013.

43 ÅRSMELDING, REKNESKAP OG NOTAR STATUS FOR EIGARSTYRING OG SELSKAPSLEIING 1. GENERELT Prinsippa for eigarstyring og selskapsleiing regulerer rolledelinga mellom eigar, styret og leiinga utover det som er gitt av føringar i aksjelova. I utarbeidinga av dette dokumentet er det lagt til grunn den norske tilrådinga om eigarstyring og selskapsleiing (corporate governance) av 30. oktober 2014 så langt som det er relevant og passar med Tussakonsernet sin organisasjon. På dei områda tilrådinga ikkje er følgt blir avvika forklart. Hovudårsaka til avvik er at Tussa Kraft AS (Tussa) ikkje har børsnoterte aksjar og at selskapet har ein avgrensa aksjonærkrins. I det etterfølgjande er det laga eit oppsett som omtalar situasjonen i Tussakonsernet. Omtalen følgjer kapittelinndelinga i den norske tilrådinga for eigarstyring og selskapsleiing. Etiske retningslinjer Tussa sine grunnleggjande verdiar er utgangspunktet for å vere ein truverdig leverandør og ein ansvarleg samarbeidspart samt for å ha eit godt og trygt arbeidsmiljø. Desse etiske retningslinjene konkretiserer verdigrunnlaget i Tussa. Tussa sine etiske reglar omhandlar den standarden som skal vere rådande for at det ikkje skal dragast tvil om integriteten vår ved samhandlingar med samfunnsaktørar, kundar, andre selskap eller medarbeidarar. Retningslinjene gjeld for alle medarbeidarar og styremedlemer. ETISKE RETNINGSLINJER GENERELT: Medarbeidarar og tillitsvalde skal følgje lover og reglar når dei representerer Tussa Medarbeidarar og tillitsvalde som representerer Tussa skal oppføre seg høvisk og med respekt for andre Ingen skal ha personlege fordelar grunna si rolle i verksemda All verksemd skal stette ålmenn forståing av etiske normer både nasjonalt og internasjonalt DEN EINSKILDE SOM REPRESENTERER TUSSA SKAL: Sjå til at vedtak og handlingar er fatta på sakleg grunnlag og uavhengig av påverknader som ikkje er til det beste for verksemda Sjå til at ingen gjer seg rik på Tussa sin kostnad Vere særs aktsam når det er fare for korrupsjon Også sjå til at samarbeidspartnarar/leverandørar handlar i samsvar med ålmenne etiske normer når dei utfører oppdrag for Tussa

44 Når etiske dilemma oppstår, er følgjande prioritering ei rettesnor: 1. Sikre liv og helse 2. Sikre miljø 3. Sikre mot tap av tillit for konsernet 4. Sikre mot økonomisk tap Samfunnsansvar Tussa skal skape resultat der etikk, menneske og miljø er klare rammer for aktiviteten. Resultata som blir skapt skal fordelast i samsvar med lov, etter rettferdige prinsipp mellom interessentane og på tiltak som er forsterkande for selskapet i framtida. Tussa driv eit systematisk HMS-arbeid med opplæring og oppfølging for å minimere sjukefråvær og skadar. Dei interne regelverka og vala våre er nøytrale når det gjeld kjønn og etnisk bakgrunn. For å byggje ut energiressursar og linjer krevst det mange offentlege løyve. Til løyva er det vanlegvis gitt vilkår. Vi har ikkje siste året fått pålegg frå styresmaktene knytt til brot på løyva våre. 2. VERKSEMD Tussa si verksemd er nedfelt i vedtekter og i den overordna strategien for konsernet og er vidare utdjupa i dotterselskapa sine vedtekter og selskapsplanar. 3. SELSKAPSKAPITAL OG UTBYTE Bokført eigenkapitalprosent var på 35,6 % ved utgangen av Dette er om lag som gjennomsnittet i kraftbransjen. Selskapet har også verdiar som ikkje kjem til uttrykk i rekneskapsbalansen noko som svært truleg medfører at den verkeleg eigenkapitalprosenten er høgre enn det årsrekneskapen syner. Utbytepolitikken er omtala i styret si årsmelding. Tussa Kraft AS har ein avgrensa aksjonærkrins og det er ikkje aktuell politikk å delegere fullmakt til styret for å gjennomføre kapitalutvidingar. 4. LIKEHANDSAMING AV AKSJONÆRAR OG NÆRSTÅANDE Tussa Kraft AS har to aksjeklasser. Grunnen til det er omsynet til industrikonsesjonslova sine vilkår for evigvarande konsesjonar som krev minst 2/3 offentleg eigarskap. Av den grunn er det vedtektsfesta at det berre er kommunar og fylkeskommunar som kan eige aksjeklassa med 2/3 av aksjane. Dei resterande aksjane er det ikkje sett eigarskapsvilkår til og elles er klassene likestilte. Dersom styremedlemer har personlege interesser i avtalar som blir inngått med selskapet, skal dei informere om det og dei vil bli inhabile ved handsaming av slike saker i samsvar med styreinstruks. Ingen slike saker har vore handsama siste året. 5. OMSETJELEGE AKSJAR Tussa Kraft AS er ikkje børsnotert og aksjonærkrinsen er avgrensa. I tillegg er det berre det offentlege som kan eige 2/3 av aksjane. Vedtektene har ikkje vilkår om forkjøpsrett ved omsetjing av aksjar. Eventuell overdraging av aksjar er på vilkår av at styret har godkjent overdraginga. 6. GENERALFORSAMLING Ordinær generalforsamling skal haldast innan utgangen av april og blir kalla inn med to veker varsel for ordinære saker. For vedtektsendringssaker er fristen 2 månader for å sikre ei god sakshandsaming hos eigarane. Med innkallinga følgjer i hovudsak saksframstillinga som er lagt fram for styret og fullmaktsskjema. Vidare følgjer valnemnda sitt framlegg til styremedlemer. I samband med at valnemnda startar sitt arbeid blir alle aksjonærane orientert gjennom brev 2 månader før generalforsamlinga. Ordinære saker har ei veke kortare innkallingsfrist enn tilrådinga som er tre veker. Ved å ta omsyn til at det er få aksjonærar og at vedtektsendringssaker har 2 månader innkallingsfrist er dette avviket likevel vurdert som akseptabelt.

45 Det er ikkje påmeldingsfrist for å møte i generalforsamlinga. Dei som møter ved opninga har rett til å delta i generalforsamlinga si handsaming, og aksjonærar kan gi fullmakt til å la seg representere. Styret, valnemnd og revisjon er representert i samsvar med aksjelova sine reglar og vanlegvis er det representantar frå alle desse organa i den ordinære generalforsamlinga. Møteleiar blir valt av generalforsamlinga og vil då vere så uavhengig som generalforsamlinga ønskjer det. 7. VALNEMND Valnemnda er valt av generalforsamlinga og er vedtektsfesta. I valnemnda er det ikkje representantar for styret eller leiinga. I tillegg til styrekandidatar kjem valnemnda med framlegg til godtgjering av styremedlemer. Valnemnda sitt arbeid er regulert i eigen instruks som mellom anna skal sikre at aksjonærane blir informert om valprosessen. 8. STYRET, SAMANSETJING OG FRIE STILLING Det er inngått avtale med dei tilsette sine organisasjonar om ikkje å opprette bedriftsforsamling. Styret i Tussa Kraft AS har 11 medlemer, 7 er valt av aksjonærane og 4 er valt mellom tilsette. Det er ein etablert praksis som sikrar at mindre aksjonærar åleine eller gjennom samarbeid med andre har rett til å nominere styremedlemer. Ingen av styret sine medlemer har personlege interesser knytt til forretningar med Tussa. Ingen av aksjonærvalde styremedlemer utfører andre oppgåver for Tussa. Den daglege leiinga er ikkje representert i styret. Grunna den avgrensa aksjonærkrinsen ser selskapet det som viktigare at eigarane er aktive gjennom styredeltaking enn at det er representantar i styret som ikkje har direkte tilknyting til aksjonærane. Eigarane har stor direkte påverknad av val av styremedlemer. I samsvar med aksjonæravtale mellom alle aksjonærane skal det fokuserast på å setje saman eit styre som skal ivareta aksjonærfellesskapen sine interesser og selskapet sitt behov for kompetanse, kapasitet og mangfald. 9. STYRET SITT ARBEID Kvart år blir det utarbeidd ein årsplan for arbeidet i styret, der styret sitt strategiske ansvar er vektlagt. I styreinstruksen er også dagleg leiar sitt ansvar og oppgåver nedfelte. Han rapporterer systematisk oppnådde perioderesultat og samanliknar det mot tilsvarande målsetjingar. Styret har nedsett eit kompensasjonsutval på 3 medlemer som skal kome med innstilling til styret på godtgjering til konsernsjefen og retningslinjer for leiande tilsette si løn. Det er ikkje oppretta revisjonsutval i konsernet. Rolla som eit eventuelt revisjonsutval skulle følgje, er ivareteke av styret. 10. RISIKOSTYRING OG INTERN KONTROLL Overordna planar og strategiar blir revidert årleg i styret. Rapportar om den økonomiske utviklinga blir lagt fram for styret systematisk gjennom året. I tillegg til den finansielle rapporteringa blir det lagt fram rapportar om HMS-tilstanden, her under ein eigen årsrapport for HMS-området. I samsvar med krav som Tussa er underlagt som energiverk er det gjennomført risiko- og sårbarheitsvurderingar. 11. GODTGJERING TIL STYRET Styremedlemer er honorert med eit fast årleg beløp som blir fastsett på generalforsamlinga i april etter tilråding frå valnemnda og gjeld fram til neste ordinære generalforsamling. 12. GODTGJERING TIL LEIANDE TILSETTE Konsernsjefen har fastløn og har ikkje bonusavtale. Styret fastset konsernsjefen si løn og retningslinjer for leiande tilsette si løn etter tilråding frå kompensasjonsutvalet.

46 Det blir orientert om konsernsjefen og andre direktørar si avløning i samsvar med krav i lovverket. Då det ikkje er avtalt resultatavhengig honorar, løn eller bonus verken for styret, konsernsjefen eller andre leiande tilsette, er det ikkje lagt fram eiga sak for generalforsamlinga om avløning. 13. INFORMASJON OG KOMMUNIKASJON Tussa har eitt børsnotert obligasjonslån med ticker «TUSK01 PRO» notert på Oslo Børs under Nordic ABM og følgjer difor børsen sine informasjonsreglar. I tillegg til børsen blir det sendt aktuell informasjon direkte til aksjonærane, presentert på selskapet sine internettsider og kommunisert til media. I tillegg til dei formelle møteplassane med aksjonærane blir det halde systematiske orienteringsmøte for aksjonærane både i fellesskap og einskildvis. 14. OVERTAKING Dette punktet er ikkje relevant for Tussa. 15. REVISOR Tussa brukar PWC som revisor i morselskapet og i alle heileigde dotterselskap. Revisor legg plan for revisjonshandlingar og deltek i styret sitt arbeid etter behov. Revisor deltek på eit styremøte i året i samband med avslutting av årsrekneskapen. I hovudsak utfører revisor lovpålagte oppgåver. Det er altså berre i mindre grad at han utfører konsulentoppdrag. Revisor sitt honorar fordelt på lovpålagte oppgåver og konsulentoppdrag er presentert i note til rekneskapen.

47 TUSSAKONSERNET TUSSA KRAFT AS Tussa Kraft AS er morselskapet i Tussakonsernet, og yter tenester innan økonomi, finans, innkjøp, personal og informasjon til dotterselskapa. Tussa Kraft AS har hovudkontor i Hovdebygda i Ørsta kommune. Visjon Tussa med kraft til å skape miljøvennlege og framtidsretta løysingar. Forretningside Tussa skal drive forretningsverksemd med utgangspunkt i produksjon, overføring og omsetning av energi- og kommunikasjonsprodukt. Varer og tenester skal vere basert på Tussa sin infrastruktur eller kjernekompetanse. Selskap Tal fast tilsette Kvinner Menn Del kvinner Gj.snittsalder Tussa Kraft AS ,2 % 47,8 Tussa Energi AS ,8 % 52,4 Tussa IKT AS ,1 % 41,5 Tussa-24 AS ,0 % 47,3 Tussa Installasjon AS ,1 % 40,1 Totalt ,8 % 43,7

48 NOKRE HENDINGAR I 2016 Nordplan tok over som eigar av Enøk-senteret AS 1. september. Vi hadde høg trivsel blant medarbeidarane. I den årlege trivselsmålinga fekk vi 65,1 poeng av 100 moglege Tre medarbeidarar fekk gullklokker etter å ha jobba 25 år i konsernet Vi delte ut sponsormidlar til over 100 lag og organisasjonar på søre Sunnmøre og Hornindal

49 TUSSAKONSERNET TUSSA ENERGI AS OG SUNNMØRE ENERGI AS Tussa Energi AS eig og driv 19 kraftverk og driv 2 kraftverk for Sunnmøre Energi AS, eit anna dotterselskap i Tussakonsernet. Kraftverka har ein samla gjennomsnittleg produksjonskapasitet på om lag 669 GWh i året. I tillegg til vasskraftproduksjon har Tussa Energi AS eit biobrenselanlegg. Selskapet er aktør på den nordiske kraftbørsen NordPool spot, og handlar også på terminmarknaden Nasdaq OMX. Tussa Energi AS har hovudkontor i Hovdebygda i Ørsta kommune. UTVIKLING I 2016 Tussa Energi AS har dei siste åra hatt høg oppetid og lite driftsavbrot som følgje av feil i eigne anlegg. I all hovudsak gjeld dette også for 2016 bortsett frå at lynnedslag gjorde skade på kontrollanlegget i Kolfossen kraftverk og verket var ute av drift i 13 veker. Tussa Energi AS og Sunnmøre Energi AS produserte 681,3 GWh elektrisk kraft i Til samanlikning vart det produsert 758,4 GWh i I 2016 var gjennomsnittleg spotpris i området vårt 26,6 øre/kwh mot 19,0 øre/kwh i Året starta med magasinfylling over normalen. For året under eitt vart det produsert om lag som eit normalår, og magasina vart tappa med om lag 20 GWh. Totalt for all kraftproduksjon har Tussa oppnådd 27,2 øre/kwh, som er om lag 0,6 øre/kwh meir enn gjennomsnittleg spotpris i innmatingsområdet. Dette inkluderer prissikring, valutasikring samt meirverdien av magasinprodusert kraft. Tussa Energi AS Rekneskapstal (mill. kr) Driftsinntekter 293,3 239,5 267,9 Driftskostnader 224,8 189,0 206,3 Driftsresultat 68,5 50,5 61,6 Netto finans -19,7-16,6-19,1 Resultat før skatt 48,8 33,9 42,5 Sunnmøre Energi AS Rekneskapstal (mill. kr) Driftsinntekter 14,3 17,7 14,1 Driftskostnader 7,5 7,5 8,5 Driftsresultat 6,7 10,2 5,6 Netto finans 3,2 3,0 3,3 Resultat før skatt 10 13,2 8,9

50 Ny kraftproduksjon Detaljplanar for Osdal kraftverk er under utarbeiding, men dei låge marknadsprisane på kraft medfører at vi er avventande med å setje i gang nye utbyggingar. Rett til utbygging av Tenneelva kraftverk vart erverva i året. Det har vore arbeidd med planar for oppgradering av Tussa-, Vartdal- og Bjørdal kraftverk. I Åmela kraftverk vart nytt Francis-løpehjul installert vinteren Krafthandel og produksjonsstyring Tussa Energi AS er aktør på den nordiske kraftbørsen Nasdaq OMX. Handel på kraftbørsen blir gjort for å sikre prisen på produksjonen framover i tid, og for krafthandel innanfor definerte risikorammer. Vi styrte og forvalta eigen kraftproduksjon på 681,3 GWh i I tillegg vart det kjøpt 65,2 GWh frå lokale private småkraftverk. Tussa Energi AS har også ansvaret for meirverdiar som blir skapt gjennom sal av fornybar energi, og denne handelen gav eit positivt resultat i Frå kraftverk som har rett til elsertifikat har vi fått sertifikat tilsvarande 82,7 GWh inn på konto. Teknisk trading har gitt eit bruttoresultat på 1,7 mill. kr i Pris- og valutasikringa av kraftproduksjonen har samla gitt eit negativt resultatbidrag på 0,2 øre/kwh om ein reknar mot all produsert kraftmengd. Samla oppnådd pris for den produserte krafta, utan elsertifikat og andre grøne tillegg, vart 27,2 øre/kwh i Kraftverk Normal produksjon GWh % av normal GWh % av normal GWh Tussa 262,6 300,0 114% 279,1 106% Åmela 131,8 122,2 93% 175,9 134% Sørbrandal 42,0 40,0 95% 51,7 123% Bjørdal 33,1 31,8 96% 31,5 95% Dale 21,3 24,9 117% 25,2 118% Trandal 24,6 20,9 85% 22,1 90% Urke 26,8 19,2 72% 22,3 83% Kopa 17,5 16,5 94% 18,3 105% Gjerdsvika 13,1 14,3 109% 18,8 144% Vatne 13,2 14,2 108% 15,4 117% Standal 17,8 14,1 79% 18,6 105% Vedeld 15,5 14,0 90% 16,5 107% Viddal 17,0 12,8 76% 15,2 89% Kolfossen 13,8 9,6 69% 15,0 109% Draura 6,0 5,7 95% 6,8 114% Ulsteindalen 5,7 5,0 87% 6,1 107% Skår 4,7 4,2 89% 5,3 113% Dalegjerdet 5,7 3,8 66% 4,9 86% Vartdal 3,5 3,5 101% 3,6 103% Bruelva 2,7 2,5 91% 3,5 130% Nesset 2,5 2,3 92% 2,6 104% Sum vasskraftverk 680,9 681,3 100% 758,4 111% STRATEGI OG FRAMTIDSUTSIKTER Med stimulans av el-sertifikat og andre ordningar, er vi i ein situasjon der det er eit nasjonalt og nordisk kraftoverskot, og det vil medføre at kraftprisen blir låg. Dette gir signal om varsemd med nye investeringar. Elsertifikatprisane fall dramatisk på slutten av 2016 og i starten på 2017, og det kan indikere at det felles svensk-norske fornybarmålet til 2020 blir overoppfylt. Rammevilkår fornybar energi Elektrisitet som energiberar er sentral i framtida sitt energisystem, og vasskraft som energikjelde er framleis den mest konkurransedyktige. Tussa med sine vasskraftverk er godt posisjonert for denne framtida.

51 Kraftprisen dei komande åra Kraftprisen har svinga mykje dei siste åra, og det må vi forvente at han gjer dei komande åra også. Sjølv om det er usikkert kva prisen vil bli i framtida, har vi ikkje noko betre grunnlag å halde oss til enn prisane på den transparente marknadsplassen til Nasdaq OMX. Primo mars 2017 var prisutsiktene for 2018 og dei fem etterfølgjande åra mellom 19 og 22 øre/kwh. Dette er ein oppgang på om lag 3 øre/kwh i løpet av 1 år. NOKRE HENDINGAR I 2016 Vi oppgraderte turbin og generator på Åmela kraftverk. Saman med Fjord Energi arrangerte vi småkraftseminar. Tema for dagen var kraftprisar, marknadsutsikter og elsertifikat, og seminaret hausta gode tilbakemeldingar frå dei rundt 60 deltakarane.

52 TUSSAKONSERNET TUSSA INSTALLASJON AS Tussa Installasjon AS er ein elektroentreprenør som leverer tenester innan dei aller fleste elektrotekniske fagområda som t.d. sterkstraum, svakstraum, automasjon, tele og data. Det vert levert tenester både til private og til industri/næring. Tussa Installasjon AS har hovudkontor i Ørsta og avdeling i Ulsteinvik. UTVIKLING I 2016 Verksemda leverer positive resultat trass i at aktiviteten i marknaden har vore lågare i 2016 enn normalt. Spesielt har det vore redusert aktivitet i marknaden i ytre der mykje er knytt direkte eller indirekte til oljerelatert næring. Utover året har vi likevel hatt god ordreinngang og fin tilgang på arbeid i alle forretningsområda våre. Montørkapasiteten vart i løpet av siste halvdel av 2016 tilpassa det volumet vi ser i marknaden. Det er gjennom året jobba godt og systematisk i alle dei ulike forretningsområda i Tussa Installasjon. Marknaden er prega av stor konkurranse, og vi har trass dette gjennom 2016 halde ved lag den sterke marknadsposisjonen vi har både i personmarknaden og mot industri/næring. Rekneskapstal (mill. kr) Driftsinntekter 105,4 115,1 137,7 Driftskostnader 102,2 108,4 128,4 Driftsresultat 3,2 6,6 9,3 Netto finans 0,2 0,1-0,2 Resultat før skatt 3,4 6,7 9,1 STRATEGI OG FRAMTIDSUTSIKTER Tussa Installasjon AS er den største og mest komplette elektroentreprenøren i distriktet, godt etablert i marknaden med ei over 60 år lang historie. Ved å levere rett kvalitet til rett tid og til konkurransedyktig pris skal vi vere det føretrekte valet når marknaden skal velje elektroentreprenør. Vi skal vere kjent for eit godt fag- og arbeidsmiljø, og vere den mest attraktive arbeidsplassen for elektrofagfolk i distriktet. Det er framleis bra aktivitet i marknaden trass i dei utfordringane som oljerelatert næring er prega av. For Tussa Installasjon har ordreinngangen i 2016 vore normalt god og vi går inn i 2017 med ein akseptabel ordrereserve. NOKRE HENDINGAR I 2016 Elektroentreprise på Coop Bygg Extra i Volda vart ferdigstilt Elektroentreprise på Sandetun sjukeheim i Sande vart ferdigstilt Oppstart av elektroentreprise på Legesenter/omsorgsbustader i Ørsta Elektroentreprise på Høgskulen i Volda, Kårstadbygget, vart ferdigstilt Arbeid med elektroentreprise på nye Øyra skule i Volda Arbeid med elektroentreprise på Arena Ulstein i Ulstein

53 TUSSAKONSERNET TUSSA IKT AS Tussa IKT AS produserer og sel kommunikasjonstenester og IT-tenester. Tussa IKT AS sitt breibandsnett dekkjer heile søre Sunnmøre, og selskapet har over fleire år hatt ei offensiv fibersatsing mot hushaldningar og bedriftsmarknaden. Parallelt med dette blir det satsa sterkt på IT-tenester til næringslivet, primært i Møre og Romsdal og Sogn og Fjordane. Tussa IKT AS har hovudkontor i Hovdebygda i Ørsta, og avdelingar i Ålesund og Dragsund. UTVIKLING I 2016 Tussa IKT AS har siste året hatt god vekst innanfor kommunikasjonstenestene. Kundetilgangen har vore god og vi fekk ein ekstern omsetningsvekst på 7,2 %. Størst auke har vi hatt innanfor internett-tenester til både hushaldningar og bedrifter og innanfor TV-tenester til hushaldningane. Innanfor IT-tenester har vi hatt ein ekstern omsetningsvekst på 3,6 %. Den største veksten opplevde vi innanfor ASP-produktet og konsulenttenester. ASP står for Application Service Provider og inneber at vi tek hand om kunden si dataløysing frå dei sikre dataromma på Tussatun. I 2016 leverer vi eit driftsresultat på 9,7 mill. kr, noko som er betre enn forventa. Resultat etter skatt er på 3,2 mill. kr. Rekneskapstal (mill. kr) Driftsinntekter ,9 139,6 Driftskostnader 145,3 138,8 129,8 Driftsresultat 9,7 8,1 9,8 Netto finans -6,5-3,1-7,1 Resultat før skatt 3,2 5 2,7 STRATEGI OG FRAMTIDSUTSIKTER Tussa IKT AS skal dekkje kundane sine behov for framtidsretta, profesjonelle, miljøvennlege og trygge IKT-tenester heile døgnet. Tussa IKT AS skal vere kunden sitt førsteval av IKT-tenester i Møre og Romsdal og Sogn og Fjordane. Breiband og fiber Gode kommunikasjonsløysingar blir viktigare og viktigare både for hushald og bedrifter. Tussa IKT AS byggjer ut eit framtidsretta fibernett på søre Sunnmøre, der vi fører fiber heilt fram til den enkelte kunde, og tilbyr internett, TV, leigefilm og telefoni. Vi er fornøgde med utviklinga i 2016, og i løpet av året leverte vi fiberaksess til nye hushaldningskundar. Ved årsskiftet hadde vi ein ordrereserve på om lag kundar, og dette gir eit godt utgangspunkt for å levere fiberaksess til minst like mange nye kundar i Etterspurnaden frå bedriftene når det gjeld fiber er veksande, og vi har i løpet av året levert fiber til over 125 bedrifter, noko som er ny rekord.

54 IT-drift og konsulent Stadig fleire bedrifter vel å setje ut heile eller delar av IT-drifta si på grunn av høgare krav til spesialkompetanse for å drifte datautstyr. Tussa IKT AS har som mål å vere ein leiande leverandør av ASP-tenester, og vi legg opp til å nå større volum innan ASP og driftsavtalar i Vårt nye datasenteret har god kapasitet til å ta imot nye kundar i åra som kjem. Konsulentane i Tussa IKT AS har solid erfaring, og spisskompetansen deira blir nytta til å etablere gode løysingar for kundane. Vi held fram arbeidet med å utvikle produktkonsepta for å vidareutvikle løysingane og konsepta våre både ut mot kunden og på datasenteret vårt. NOKRE HENDINGAR I 2016 Mange av coax-felta i Ulsteinvik vart erstatta med fiber 125 bedrifter fekk fiber frå Tussa i 2016 Vi gjennomførte ei større oppsalskampanje på internett Dugnadsfiber til Ringstaddalen Vi arrangerte ei vellykka IT-konferanse på Giske i samarbeid med Tafjord Marked Inngjekk ASP-avtale med Mørenot

55 TUSSAKONSERNET TUSSA-24 AS Tussa-24 AS er Tussakonsernet sitt sals- og marknadsselskap som yter kundeservice-, marknads-, og salstenester i bedrifts- og privatmarknaden. Energikundane er heimehøyrande både i Tussa sitt eige nærområde og i landet elles. Tussa-24 AS har hovudkontor i Dragsund i Herøy kommune. UTVIKLING I 2016 Tussa-24 AS har det siste året hatt ei god utvikling på dei fleste marknadsområda. Sal av energi er det viktigaste produktet for resultatet i Tussa-24 AS. Både i bedrifts- og privatmarknaden har det i 2016 vore hard konkurranse om kundane og låge marginar. Vi ser at kundane i vårt eige område er meir lojale enn kundar vi har frå andre delar av landet. Vi har ein solid kundemasse i området vårt, noko som er eit godt grunnlag for vidare utvikling. Tussa-24 AS er kontaktpunktet for hovudtyngda av Tussa sine kundar ved spørsmål om produkt, leveringsforhold og faktura. I 2016 gjennomførte Tussa ei kundeundersøking som gav oss gode tilbakemeldingar og mykje nyttig informasjon for vidare utvikling. Driftsresultatet og resultatet før skatt var noko betre enn dei økonomiske forventningane vi hadde for Rekneskapstal (mill. kr) Driftsinntekter 215,3 179,5 222,6 Driftskostnader 211,4 176,5 218,3 Driftsresultat 3,9 3,0 4,3 Netto finans 0,1 0,6 0,9 Resultat før skatt 4,0 3,6 5,2 STRATEGI OG FRAMTIDSUTSIKTER Som Tussakonsernet sitt sals- og marknadsselskap skal Tussa-24 AS føre Tussa sine produkt ut i marknaden på ein mest mogleg samordna, effektiv og målretta måte. I 2017 skal vi vere synlege og offensive når det gjeld sal av Tindekraft-produkta. Vi skal også leggje vekt på at vi har miljøvennlege produkt og ei sterk lokal forankring. Tilbakemeldingane frå kundane viser at dei framleis er godt nøgde med kundehandsaminga vår. Vi skal likevel bli betre på kundeservice og sal av energiprodukta våre, og vi skal vidareutvikle salsstrategiane både i bedrifts- og privatmarknaden.

56 NOKRE HENDINGAR I 2016 kundedatabasane Innføring av ny versjon våre av kundeinformasjonssystemet Elwin Gode salsresultat etter auka satsing på elektronisk marknadsføring i sosiale media Reforhandlingar av fleire av dei største kraftavtalane med bedrifter Solide plasseringar av kundesenteret vårt på Norsk kraftbarometer sine målingar, med ein tredjeplass som den beste

57 TUSSAKONSERNET MØRENETT AS Mørenett AS er eit resultat av at Tussa Nett AS og Tafjord Kraftnett AS vart slege saman. Eigardelane vart i all hovudsak fordelt etter nettkapital. Det medførte at Tussa Kraft AS sin eigardel vart 46,34 % og Tafjord Kraft AS sin eigardel vart 53,66 %. Mørenett AS har om lag kundar. Selskapet har hovudkontor i Ørsta og har avdelingar i Ålesund, Herøy, Norddal, Hornindal og Vanylven. UTVIKLING I 2016 Forbruket i Mørenett sitt distribusjonsnett har siste året hatt ei auke på 2,4 %, og i 2016 er det levert GWh til sluttbrukar mot 1 700,4 GWh i Tapet i distribusjonsnettet i 2016 vart 94,9 GWh eller 5,2 %. I distribusjonsnettet har aktiviteten gjennom året vore høg med ferdigstilling av mange mindre og mellomstore anlegg, både i samband med fornying av nettet og til straumforsyning av nye kundar. Når det gjeld drift- og vedlikehaldsoppgåver er desse gjennomført i samsvar med plan. Innan ekstern verksemd har aktiviteten vore god, og dei viktigaste forretningsområda her er veglys og fiber. Rekneskapstal 100 % (mill. kr) Driftsinntekter 754,2 564,5 544,8 Driftskostnader 508,2 492,5 504,0 Driftsresultat 246,0 72,0 40,8 Netto finanskostnader 15,3 19,9 27,2 Resultat før skatt 230,7 52,1 13,6 Rekneskapstal 46,34 % (mill. kr) Driftsinntekter 349,5 261,6 252,5 Driftskostnader 235,5 228,2 233,6 Driftsresultat 114,0 33,4 18,9 Netto finanskostnader 7,1 9,2 12,6 Resultat før skatt 106,9 24,2 6,3 Nettleige I samband med etableringa av Mørenett AS vart det vedteke å ha separate nettleigetariffar i inntil tre år, altså fram til og med utgangen av Frå 1. januar 2017 fekk Mørenett felles tariffstruktur og prisnivå på nettleiga. Hushaldstariffen for ein kunde som brukar kwh, alle avgifter inkludert, har vore slik dei siste åra.

58 Nettleige øre/kwh Tafjord Kraftnett 48,4 49,9 53,8 56,7 Tussa Nett 50,5 52,1 58,8 56,7 STRATEGI OG FRAMTIDSUTSIKTER Mørenett AS har lagt bak seg sitt tredje driftsår, og gjennom året har det vore fokus på endringsprosessar for å nå dei ulike synergimåla som var ein del av vedtaksfundamentet for etableringa av selskapet. Framdrifta er hovudsakleg i samsvar med planen, og i løpet av 2018 skal selskapet ha ein kostnadsbase som gjer at Mørenett AS vert målt som 100 % effektive. Stortinget fatta vedtak om endringar i Energilova 18. mars Endringane gjekk mellom anna ut på krav om selskapsmessig- og funksjonelt skilje av monopol- og konkurranseutsett verksemd. Mørenett AS gjennomfører i mars/april 2017 fisjon av delar av verksemda med BKK EnoTek AS og vil etter dette vere godt rusta for å innfri forventningane til selskapet som ein nøytral nettaktør. Reindyrka rolle som monopolist gjer at Mørenett AS ønskjer å vere ein sentral aktør i vidare strukturendringar i regionen vår innanfor nettmonopolet. NØKKELTAL Forbruk distribusjonsnettet 100% 100% 100% Levert sluttbrukar GWh 1742,0 1700,4 1645,8 Tap i distribusjonsnettet GWh 94,9 86,3 81,7 Sum GWh 1836,9 1786,7 1727,5 Tap i distribusjonsnettet % 5,2 4,8 4,7 Nøkkeltal distribusjonsnettet Høgspentlinjer km Høgspentkabel km Nettstasjonar stk Fordelingstransformatorar stk Fordelingstransformatorar (MVA) Lågspentlinjer km Lågspentkablar km Nøkkeltal regional- og sentralnettet 132 kv luftlinjer km kv sjøkabel km kv jordkabel km kv linjer km kv sjøkabel km kv jordkabel km Transformatorstasjonar stk Installert transformatoryting (MVA) Andre nøkkeltal Effektmaks Energiproduksjon innmata i regionalnettet (GWh) 1465,0 1416,0 1315,0 Energiproduksjon innmata i distribusjonsnettet (GWh) 428,0 502,0 363,0 Kile-kostnad (kr) 17,7 16,3 14,5

59 NOKRE ORD OM 2016 OPPGRADERING AV ÅMELA KRAFTVERK Åmela kraftverk har gått med originale delar sidan det vart sett i drift i I 2016 fekk kraftverket ei oppgradering av turbinen og generatoren. Åmela kraftverk ligg inst i Dalsfjorden i Volda kommune. Blant Tussa sine 21 vasskraftverk er det berre Tussa kraftverk på Bjørke som produserer meir fornybar energi enn Åmela. Etter 40 år problemlaus drift med originale delar, var det på tide med ei oppgradering. I januar 2016 vart vassvegane tappa ned, turbinen og generatoren demontert, og nytt turbinhjul montert. I mai var kraftverket i drift igjen. Auka årsproduksjon Oppgraderinga vart gjort for at vatnet skal utnyttast enda betre. Høgare verknadsgrad gjer at kraftverket, som tidlegare hadde ein normalproduksjon på 128 GWh i året, no kan levere 132 GWh. Samla har Tussa sine 21 vasskraftverk ein normalproduksjon på 681 GWh i året. Sjå film frå demontering av Åmela kraftverk! SJÅ FILMEN (lenke til youtube)

60 NOKRE ORD OM 2016 FRÅ KABEL-TV TIL FIBER I april 2016 starta Tussa å erstatte kabel-tv-nettet hos kundar i Ulstein, Hareid og Herøy med fiber. Behovet for kapasitet blir større og større, og fiber gir den nødvendige kapasiteten for framtida. Det tek om lag tre år å gjennomføre utbygginga. Varleite i Ulstein var første felt ut, med sal og vedtak om utbygging i april og mai. I løpet av dei neste tre åra vil alle kabel-tv-felt i desse tre kommunane få tilbod om overgang til Tussafiber.

61 NOKRE ORD OM 2016 EIN LOKAL BIDRAGSYTAR I snart 70 år har Tussa vore ein bidragsytar til verdiskaping på søre Sunnmøre. Å opptre samfunnsansvarleg er ein del av verksemda vår. Miljø og kraftproduksjon Tussa produserer vasskraft, ei fornybar energikjelde som er svært miljøvennleg. Vi har gode rutinar for å dempe negative miljøverknader ved utbygging, vi har fokus på varmegjennvinning, bruk av miljøvennlege produkt, har gode system for avfallshandtering og kjeldesortering. Viktige arbeidsplassar Tussa er ein viktig arbeidsplass i nærmiljøet. Vi har medarbeidarar med høg kompetanse innanfor ulike fagfelt. Vi rekrutterer lokalt og tek i mot lærlingar og praksiselevar. HMS er viktig for oss, og regelverka våre er nøytrale når det gjeld kjønn og etnisk bakgrunn. Lokal sponsor Over 100 lag og organisasjonar på søre Sunnmøre og Hornindal får kvart år sponsorstøtte frå Tussa. Den berande tanken bak Tussa si sponsorverksemd er å bidra til attraktive lokalsamfunn i området vårt, og gi noko tilbake til bygdene der vi utnyttar felles naturresursar. God forretningsdrift Gjennom god forretningsdrift vil Tussa oppnå gode økonomiske resultat, og oppretthalde aktiviteten og ansvaret for menneske, miljø og samfunn. Samstundes skal vi vere konkurransedyktige, levere gode resultat og utbyte til eigarane våre. Tussa - med kraft til å skape