MIN RAPPORT ÅRSRAPPORT 2015

Transkript

1 MIN RAPPORT ÅRSRAPPORT 2015

2 NOKRE ORD OM 2015 KONSERNSJEFEN HAR ORDET Denne spalta er sjølvsagt prega av den situasjonen som er på tidspunktet for når det blir skrive. Opp gjennom åra har difor innhaldet variert mellom høgstemt optimisme til djup pessimisme, der kraftprisutsiktene er ein stor forklaringsfaktor på svingingane. Energibransjen (elektrisitet) i Noreg er i hovudsak basert på fornybare kjelder med nedbør og vind som drivkraft. Med eit linjenett som er utsett for vind, er vi vande med at naturen i sterk grad påverkar resultata våre. Andre faktorar som er utanfor vår kontroll må også nemnast: Reglar og retningslinjer fastsett av både nasjonale og internasjonale politiske organ. Dette er to utanforståande faktorar som vi minimalt evnar å påverke. Halverte kraftprisar Akkurat no er vi inne i ei periode der både naturen og politikken har hatt betydeleg negativ effekt på resultata våre. Vi har gjennomført effektiviseringsprogram, men det er langt i frå nok til å vege opp for at kraftprisane er meir enn halverte dei seinaste åra. Fleire tiltak må setjast i verk for å sikre konsernet eit godt fundament for vidare vekst og utvikling. Dette blir spesielt viktig når det er mange investeringsprosjekt som må gjennomførast i nær framtid, etter pålegg frå styresmaktene og etter plikter i konsesjonane våre. På lengre sikt forventar marknaden at kraftprisane skal bli høgare enn i dag. Vi registrer også at det blir gjort investeringsvedtak i vindprosjekt som må ha ein vesentleg høgare kraftpris enn dag for at investeringa skal oppnå ei normal lønsemd. Bak dette må det liggje ei tru om at klimautfordringa ikkje er over, og det må vidare forventast at stimulansane til ny fornybar produksjon vil avta, og klimatiltak blir meir vridd mot større kostnader for kraftproduksjon som har utslepp av CO2. Forventningar til framtida Når har prisane komne på eit «tilfredstillande» nivå? Det er det store spørsmålet. Eg trur vi må smørje oss med tolmod, og eg ser ikkje grunnlag for særleg høgare prisar før enn etter Ein konsekvens av dette er at investeringsprosjekt må skyvast så langt som mogeleg inn i framtida, vi må gjennomføre ytterlegare effektiviseringstiltak og eigarane må forvente lågare utbyte enn det vi har levert til no. Stabiliserande faktorar Tussa er meir enn kraftproduksjon. Eg registrerer at områda som ikkje er kraftpriseksponerte er viktigare for, og stabiliserande på, konsernet sitt samla resultat. Mørenett er ein stor del av dette, og det er med glede eg ser ei utvikling i takt med føresetnadene for samanslåinga i Målet om 100 % «NVE-effektivitet» har eg stor tru om skal vere nådd i samsvar med tidsplanen. Etableringa av Mørenett er også eit skuleeksempel på korleis styresmaktene ønskjer at nettmonopol skal utvikle seg gjennom horisontale integreringar. Det blir vidare lagt opp til å dele Mørenett i samsvar med styresmaktene sine ønskje om å unngå samanblanding mellom konkurranseutsett verksemd og nettmonopolet. For å sikre nettmonopolet sitt sjølvstende er det difor planlagt å skilje ut den eksterne entreprenørverksemda i Mørenett i ei eiga eining. IKT og Installasjon yter også stadig større bidrag, og er stabiliserande på konsernet sitt sluttresultat. Desse forretningsområda har potensiale for ytterlegare vekst i ei IT-basert og elektrisk framtid.

3 Vi må tilpasse oss Vi har produkt som er svært viktige for kundane våre og som er berekraftige. For fleire av forretningsområda til desse produkta, er ein vesentleg del av det økonomiske resultatet fastsett av vilkår som er utanfor vår kontroll. Rammevilkår er viktig, men det aller viktigaste er likevel at vi tilpassar oss. Med god og profesjonell tilpassing taklar vi svingingar - la det svinge.

4 ÅRSMELDING, REKNESKAP OG NOTAR ORGANISASJON OG BAKGRUNN Tussa Kraft AS vart stifta i 1949 og har sidan det vore kraftleverandør på søre Sunnmøre. Selskapet har vore med i den store utviklinga i regionen, både med omsyn til industrialisering generelt, og i kraftforsyninga spesielt, og i dag er Tussa Kraft AS morselskapet i eit leiande energiog kommunikasjonskonsern på Nord-Vestlandet. Tussakonsernet tilbyr eit breitt produktspekter innan energi, IT, kommunikasjon og installasjon. Dyktige og framsynte medarbeidarar gjer dette mogleg. Visjon Tussa med kraft til å skape miljøvennlege og framtidsretta løysingar. Forretningsidé Tussa skal drive forretningsverksemd med utgangspunkt i produksjon, overføring og omsetning av energi- og kommunikasjonsprodukt. Varer og tenester skal vere basert på Tussa sin infrastruktur eller kjernekompetanse. Organisering Tussa er organisert som konsern med morselskapet Tussa Kraft AS som 100 % eigar av dotterselskapa Tussa Energi AS, Sunnmøre Energi AS, Tussa IKT AS, Tussa Installasjon AS, Tussa-24 AS og Enøk-senteret AS. Administrative støttefunksjonar innan økonomi, finans, personal og kommunikasjon er samla i morselskapet, som yter desse tenestene til dotterselskapa.

5 NØKKELTAL (Tal i mill. kr) Resultat og balanse Energisal 241,7 289,4 320,7 288,3 335,3 358,9 272,8 Nettleige 222,1 204,8 280,1 175,0 167,2 273,0 193,0 Driftsinntekter 762,0 787,7 834,3 664,6 693,9 818,8 645,6 EBITDA 224,2 200,3 265,2 193,1 160,6 260,9 204,4 Driftsresultat 97,2 77,6 152,7 93,1 68,9 176,5 122,7 Årsresultat 25,3 12,8 60,0 10,4-16,2 75,4 61,8 Investeringar 163,9 183,3 203,3 262,8 258,0 205,5 88,5 Totalkapital 2 255, , , , , , ,8 Eigenkapital 771,2 765,1 801,3 504,3 522,4 538,4 508,7 Utbyte 19,6 16,7 21,2 6,2 0,0 45,6 36,1 Utbyte pr. aksje i kr Lønsemd Totalkapitalrentabilitet 4,6 % 4,2 % 7,6 % 4,8 % 3,9 % 10,7 % 9,6 % Eigenkapitalrentabilitet før 7,4 % 4,4 % 17,0 % 8,9 % 5,6 % 30,0 % 22,9 % skatt Eigenkapitalrentabilitet etter 3,3 % 1,6 % 9,2 % 2,0 % -3,1 % 14,4 % 12,6 % skatt Resultatgrad 13,5 % 11,8 % 19,8 % 14,9 % 10,8 % 23,0 % 23,5 % Kapitalomløp 0,34 0,36 0,39 0,32 0,36 0,46 0,41 Kapitaltilhøve Eigenkapitalprosent 34,2 % 33,6 % 36,2 % 23,1 % 26,1 % 28,3 % 30,0 % Rentedekningsgrad 2,2 1,6 2,9 1,8 1,6 5,6 3,3 Likviditetsgrad 1 0,9 1,0 0,7 0,6 0,7 1,0 0,7 Utbyteprosent 78% 130% 35% 60% 0% 60% 58% Personal Fast tilsette 192, Omsetning pr. tilsett 3,96 3,94 2,58 2,12 2,25 2,80 2,30 Driftsresultat pr. tilsett 0,51 0,39 0,47 0,30 0,22 0,60 0,44 Lønsemd EBITDA Earnings before interests, taxes, depreciations and amortizations (inntening før rente, skatt, avskriving og nedskriving) Totalkapitalrentabilitet (Resultat før ekstraordinære postar + Finanskostnader) / Gjennomsnittleg totalkapital Eigenkapitalrentabilitet Resultat før ekstraordinære postar / Gjennomsnittleg eigenkapital Resultatgrad (Resultat før ekstraordinære postar + Finanskostnader) / (Finansinntekter + Driftsinntekter) Kapitaltilhøve Eigenkapitalprosent Rentedekningsgrad Likviditetsgrad 1 Utbyteprosent Eigenkapital / Totalkapital (Resultat før skatt + Finanskostnader) / Finanskostnader Omløpsmidlar / Kortsiktig gjeld Utbyte / Årsresultat

6 ÅRSMELDING, REKNESKAP OG NOTAR ÅRSMELDING FRÅ KONSERNSTYRET Tussa er eit leiande energi- og kommunikasjonskonsern på Nord-Vestlandet med hovudkontor i Ørsta kommune. Selskapa i konsernet driv forretningsverksemd med utgangspunkt i produksjon, overføring og omsetning av energi og kommunikasjon. Visjonen er å ha kraft til å skape miljøvennlege og framtidsretta løysingar. Varer og tenester er baserte på Tussa sin kjernekompetanse og infrastruktur. God kvalitet, lokal forankring og samfunnsansvarlege og framtidsretta handlingar skal gjere Tussa til kundane sitt førsteval. Vidare drift Eigenkapitalen til konsernet utgjorde 34,2 % av totalkapitalen ved årsskiftet. I samsvar med rekneskapslova 3-3a stadfestar styret at føresetnadene om framleis drift er til stades. HOVUDTREKK I 2015 Konsernresultatet for 2015 er ei forbetring i høve 2014, men er likevel svakt. Hovudforklaringa til forbetringa, er framgang i forretningsområdet nett. Kraftprisane har ytterlegare svekka seg, men dette er kompensert ved større produksjon og effektar av prissikring. Når ein av hovudberebjelkane for Tussa leverer svakt, er styret tilfredse med den positive og stabile utviklinga i andre forretningsområde. FRAMTIDIG UTVIKLING KRAFTPRODUKSJON OG ENGROS-KRAFTHANDEL Rammevilkår fornybar energi Med stimulans av el-sertifikat og andre ordningar er vi i ein situasjon der det er eit nasjonalt og nordisk kraftoverskot, og det har medført og vil medføre låge kraftprisar. Kor lenge denne situasjonen vil vare er usikkert, og til så lenge gir det signal om varsemd med nye investeringar. Elektrisitet som energiberar er sentral i framtida sitt energisystem, og vasskraft som energikjelde er framleis den mest konkurransedyktige. Tussa med sine vasskraftverk er godt posisjonert for denne framtida. Kraftprisen dei komande åra Kraftprisen har svinga mykje dei siste åra, og det må vi forvente at han gjer dei komande åra også. Sjølv om det er usikkert kva prisen vil bli i framtida, har vi ikkje noko betre grunnlag å halde oss til enn prisane på den transparente marknadsplassen til Nasdaq OMX. Medio februar 2016 var årsprisutsiktene for 2016 og dei fem etterfølgjande åra mellom 16 og 19 øre/kwh. Dette er ein nedgang på om lag 7 øre/kwh (30 %) i løpet av 1 år. KRAFTSAL Tussa har Nord-Vestlandet som regional forankring, og hovudfokuset vårt er dei lokale kundane. Vi skal vere tydelege på at vi har miljøvennlege og framtidsretta produkt og ei sterk lokal forankring. Kraftkundane er ein vesentleg del av kundane våre, og vi er difor svært opptekne av å ta vare på og handtere kraftsalet på ein god måte.

7 KRAFTNETT Mørenett har lagt bak seg sitt andre driftsår. I 2015 har det også vore fokus på endringsprosessar for å nå dei ulike synergimåla som var ein del av vedtaksfundamentet for selskapet. Framdrifta er hovudsakleg i samsvar med plan, og i løpet av 2018 skal selskapet ha ein kostnadsbase som gjer at Mørenett vert målt som 100 % effektiv. Politiske føringar med krav til at nettmonopolet skal vere selskapsmessig og funksjonelt skilt frå konkurranseutsett energiverksemd er i hovudsak tilfredsstilt. I løpet av ei 5 årsperiode er det også krav frå styresmaktene om at alt sal av entreprenørtenester til andre enn Mørenett må leggjast til andre selskap. Det som står att, er altså å finne ei god løysing på korleis ekstern entreprenørverksemd i Mørenett skal vere organisert. Det vert rekna med at det i løpet av 2016 blir teke standpunkt til dette. Med desse tilpassingane, vil Mørenett vere ein attraktiv aktør med ein tilrettelagt struktur for vidare organisasjonsendringar av energibransjen på Nord-Vestlandet. ANNA VERKSEMD Installasjon Forretningsområdet er prega av stor teknologisk utvikling, mellom anna innan ulike automasjons- og styringssystem. Vi er i dag den største elektrotekniske installasjonsverksemda i regionen, og har sterke fagmiljø innan dei aller fleste relevante fagområde. Målet vårt er å vere den føretrekte leverandøren både i privat- og bedriftsmarknaden. IKT Tussa skal dekkje kundane sine behov for framtidsretta, profesjonelle, miljøvenlege og sikre kommunikasjons- og IT-tenester heile døgnet. Gode kommunikasjonsløysingar blir stadig viktigare både i person- og bedriftsmarknaden. Tussa er inne i ei offensiv fibersatsing på Søre Sunnmøre. Dette er ei langsiktig satsing der vi forventar å investere vidare i løpet av åra som kjem. Å vere ein lokal og etablert breibandsleverandør gir oss gode føresetnader for å lukkast med den offensive fibersatsinga. Utfordringane med å drifte datautstyr aukar som følgje av høgare krav til spesialkompetanse og informasjonstryggleik. Dette gjer at stadig fleire bedrifter vel å setje ut heile eller delar av IT-drifta under føresetnad av at bedriftene har tilgang på gode kommunikasjonsløysingar. Tussa ønskjer å dekkje dette behovet ved å vere ein lokal og ansvarleg leverandør av IT-driftstenester. For å ta denne posisjonen, har vi teke i bruk eit nytt, energieffektivt og moderne datasenter som gir rom for vidare vekst. UTGREIING AV ÅRSREKNESKAPEN KONSERNET Rekneskapen for Tussakonsernet i 2015 viser samla driftsinntekter på 762 mill. kr (787,7) og eit driftsresultat på 97,2 mill. kr (77,6). Resultat før skatt er 56,6 mill. kr (34,3) og etter skatt er resultatet 25,3 mill. kr (12,8). Innanfor drifta har vi reduksjon i omsetninga med 25,7 mill. kr (3,3 %). Hovudårsak til reduksjonen er lågare kraftprisar og lågare omsetning innanfor installasjonsverksemda. I same periode viser samla driftskostnader ein reduksjon på 45,4 mill. kr (6,4 %). Reduksjonen er knytt til lågare varekjøp, løns- og personalkostnader og andre driftskostnader. Konsernet sin eigenkapitalrentabilitet vart 7,4 % før skatt (4,4 %). Avkastninga på totalkapitalen vart 4,6 % (4,2 %). Soliditeten er 34,2 % (33,6 %). Finans Netto finanspostar i konsernet vart -40,6 mill. kr (-43,3). Skatt

8 Årsrekneskapen for 2015 viser ein skattekostnad på 31,3 mill. kr (21,5). Grunnrenteskatten utgjer 14,9 mill. kr (12,4) av den totale skattekostnaden for konsernet. Verdien av framtidig utsett skattefordel er - 24,3 mill. kr (-30,3). Konsernet har minimalisert betalbar skatt ved å nytte seg av gjeldande ordningar med konsernbidrag og motrekning av underskot. Skatten som skal betalast for konsernet i inntektsåret 2015 utgjer 24,8 mill. kr (22,9). Gjeld Renteberande gjeld var ved utgangen av året på mill. kr (1 240,1), av dette er 530 mill. kr rentesikra. Kortsiktig gjeld ved utgangen av året var 232,2 mill. kr (260), ein reduksjon på 10,7 % frå Rekneskapen viser at sum gjeld i konsernet utgjer 1 483,9 mill. kr (1 515,2), ein reduksjon på 2,1 % frå Investering Samla investering i varige driftsmidlar var 163,9 mill. kr i 2015 (183,3). Dei største investeringane er gjort innanfor fiber, nettanlegg og kraftproduksjonsanlegg. Kontantstraum Tussakonsernet har gjennom året hatt ein kontantstraum frå driftsaktivitetar på 196,4 mill. kr (240,6). Konsernet har ein likviditetsreserve på 100 mill. kr (75) ved utgangen av året, og likviditetsgrad 1 er utrekna til 0,9. ENERGIPRODUKSJON OG ENGROS-KRAFTHANDEL I 2015 vart driftsresultat for produksjons- og engrosverksemda 60,8 mill. kr (57,0), og resultat før skatt vart 47,1 mill. kr (41,4). Tussa har dei siste åra hatt høg oppetid og lite driftsavbrot som følgje av feil i eigne anlegg. Dette gjeld også for Tussa produserte 758,4 GWh elektrisk kraft i Til samanlikning vart det produsert 567,5 GWh i I 2015 var gjennomsnittleg spotpris i området vårt 19,0 øre/kwh mot 26,4 øre/kwh i Året starta med magasinfylling over normalen. For året under eitt vart det produsert litt mindre enn nyttbart tilsig og magasina våre auka 22 GWh. Totalt for all kraftproduksjon har Tussa oppnådd 23,6 øre/kwh, som er om lag 4,6 øre/kwh meir enn gjennomsnittleg timevegd spotpris i innmatingsområdet. Dette inkluderer prissikring, valutasikring, meirverdien av magasinprodusert kraft og nedreguleringar grunna spesielle avgrensingar i linjekapasitet. Grunna reduserte forventningar til framtidige energiprisar, er Ørsta Eldhus nedskrive med 10 mill. kr. KRAFTSAL I 2015 hadde forretningsområdet eit driftsresultat på 3,0 mill. kr (4,3) og eit resultat før skatt på 3,6 mill. kr (5,2). Både i bedrifts- og personmarknaden har det vore hard konkurranse om kundane og låge marginar. Vi ser at kundane i vårt eige område er meir lojale enn kundar vi har frå andre delar av landet. Vi har ei solid kundemasse i området vårt, noko som er eit godt grunnlag for vidare utvikling. KRAFTNETT Tussa sin part av Mørenett hadde eit driftsresultat på 33,4 mill. kr (18,9) i 2015 medan resultatet før skatt vart 24,1 mill. kr (6,3). Grunnen til at resultat for 2015 er vesentleg betre enn i 2014 er at resultatet og inntektsramma for 2014 var spesielt lågt. Det økonomiske resultatet for 2015 er under det selskapet forventar å levere i framtida. ANNA VERKSEMD Installasjon Forretningsområdet hadde eit driftsresultat på 6,6 mill. kr i 2015 (9,2), medan resultatet før skatt vart på 6,7 mill. kr (9,0).

9 Starten på 2015 har vore prega av stor aktivitet knytt til større prosjekt i nærområdet. I dei første to kvartala av året har det vore normal tilgang på arbeid i alle våre forretningsområde. Frå tredje kvartal har vi hatt noko tilbakegang for marknadsområda som er direkte eller indirekte knytt til oljerelatert næring. Vi forventar at dette vil vare ved i Montørkapasiteten vart i løpet av siste halvdel av 2015 tilpassa til eit noko redusert volum. Det er gjennom året jobba godt og systematisk i alle dei ulike forretningsområda i Installasjon. Vi har gjennom 2015 halde ved lag den sterke marknadsposisjonen både i personmarknaden og mot industri/næring. IKT Forretningsområdet hadde eit driftsresultat på 8,1 mill. kr i 2015 (9,8) medan resultatet før skatt vart på 5,0 mill. kr (2,7). Resultat før skatt vart ekstra godt i 2015 på grunn av gevinst knytt til sal av aksjar. Både IT og breiband leverer positive resultat. Det er potensiale for ytterlegare vekst og det er forventa sterkare resultat framover. Eksterne kommunikasjonsprodukt hadde ein omsetningsvekst på 9 % i Dei løpande IT-avtalane auka med 6,6 %, men sal av konsulenttenester og sal av handelsvare gjekk noko ned slik at vi samla sett fekk ei omsetning innan IT på same nivå som i FINANSIELL RISIKO MARKNADSRISIKO Hovudverksemda til konsernet er kraftproduksjon, kraftnett og krafthandel. Marknaden har eit stort innslag av vasskraft og tilgang på vatn kan variere mykje frå år til år. Dette gir seg utslag på både kraftprisar og produksjonsmengde, og kan få store utslag på resultatet. Konsernet har ein risikostrategi i høve til marknadssituasjonen med målsetjing om å oppnå høgast mogleg inntening frå produksjonen sett i høve til selskapet sine risikorammer. Tussa nyttar mellom anna terminkontraktar og andre finansielle instrument for å prissikre delar av inntektene. Bakgrunnen for dette er den store usikkerheita knytt til produksjonsevna. I denne samanhengen er det ikkje forskjell mellom fysiske og finansielle kontraktar som blir handla bilateralt, og finansielle kontraktar i terminmarknaden. Prisen vil hovudsakleg vere den styrande faktoren når ein vel handelsform. Handlar via Nasdaq OMX-børsen kan likevel klarerast, slik at ein kjøper seg fri for motpartsrisiko. Resultat frå sikringsporteføljen i 2015 vart ein gevinst på 22,3 mill. kr. Sikringshorisonten er 1-3 år. Realiserte tap eller gevinstar blir resultatført i leveringsperioden. VALUTARISIKO Tussa er eksponert for valutarisiko fordi oppgjersvalutaen på finansielle kontraktar handla mot Nasdaq OMX er i Euro. Det er difor etablert ein valutasikringsstrategi som er klar på at finansielle kraftkontraktar notert i Euro med intensjon om enten å prissikre produksjon eller å dekkje inn sluttbrukarsal til fastprisproduktet, skal valutasikrast. Valutaterminkontraktar vert nytta som sikringsinstrument. Resultatet frå sikringsporteføljen i 2015 vart eit tap på 3,7 mill. kr. Sikringshorisonten er 1-3 år. Resultatet som følgje av verdiendringane på valutaterminar, og som ikkje er resultatført i 2015, er 7,4 mill. kr. RENTERISIKO Ettersom Tussa er eksponert for renteendringar gjennom dei låneavtalane som er inngått, har vi vedteke ein rentesikringsstrategi der målsetjinga er å redusere konsernet sin rentesensitivitet. Konsernet har ein strategi som går på å sikre inntil 75 % av gjelda med fast rente. Samla durasjon skal liggje på mellom 2-4 år. Tussa nyttar rentebyte-avtale for å minimere renteeksponeringa. KREDITTRISIKO Risiko for at motparten ikkje har økonomisk evne til å oppfylle pliktene sine er å sjå på som låg, då det historisk sett har vore lite tap på fordringar. Som sikringsinstrument nyttar konsernet i all hovudsak standardiserte produkt som er klarerte via Nasdaq OMX. For 2015 har vi gjort avsetningar på eit nivå tilsvarande eit normalår.

10 LIKVIDITETSRISIKO Likviditetsrisiko oppstår dersom det ikkje er samsvar mellom kontantstraumane frå verksemda og finansielle forpliktingar. Kontantstraumen frå krafthandel vil variere mellom anna i forhold til prisnivået i marknaden. Konsernet har ei kassakredittramme på 100 mill. kr, og sikrar gjennom denne nødvendig likviditet. Pr var kassakreditten unytta. ORGANISASJON AKSJONÆRAR Eigaroversynet pr går fram av note 17. Det er viktig for selskapet å ha interesserte og engasjerte aksjonærar. Dette skal Tussa oppnå mellom anna ved å skape verdiar for aksjonærane i form av utbyte og verdistigning av aksjane. Grunnlaget for verdistigninga av aksjane kjem frå investeringar av den delen av årsresultatet som ikkje blir betalt ut i utbyte. Desse investeringane skal gjerast med eit samfunnsansvarleg og langsiktig perspektiv. EIGARSTYRING OG SELSKAPSLEIING Prinsippa for eigarstyring og selskapsleiing regulerer rolledelinga mellom eigar, styret og leiinga utover det som er gitt av føringar i aksjelova. Den norske tilrådinga om eigarstyring og selskapsleiing (corporate governance) av 30. oktober 2014 er lagt til grunn så langt som det er relevant for Tussakonsernet. I årsrapporten for konsernet blir ein samla status for eigarstyring og selskapsleiing presentert. Innanfor nokre område er det avvik, og hovudårsaka til avvika er at Tussa Kraft AS ikkje har børsnoterte aksjar og at selskapet har ein avgrensa aksjonærkrins. STYRET Tussa Kraft AS er leia av eit styre på 11 medlemer, der dei tilsette har fire valde medlemer. På generalforsamlinga i april 2015 var det ikkje endringar mellom dei aksjonærvalde styremedlemene. I april gjekk tilsetterepresentantane Oddbjørn Nordang og Harald Klokk ut av styret og vart erstatta av Knut Arne Grimstad og Daniel Fjørtoft. Frå og med generalforsamlinga den har styret hatt denne samansetjinga: Leiar: Nestleiar: Styremedlemer: Gunnar Gjørtz Hilde Marie Brungot Kjell Arne Aurstad Daniel Fjørtoft (tilsetterepresentant) Knut Arne Grimstad (tilsetterepresentant) Lars Erling Bjåstad Hovlid Håvard Marøy (tilsetterepresentant) Vivian Roppen (tilsetterepresentant) Sindre Rotevatn Inger Sandvik Sundnes Lena Nordal Vedeld PERSONALE Tussakonsernet hadde pr fast tilsette, fordelt på 182 årsverk. Dersom ein inkluderer vikarar, engasjementstillingar og lærlingar var tal tilsette 218. Gjennomsnittsalderen i Tussa er 43,5 år. Tussa skal vere ein spanande og attraktiv arbeidsplass og meiner å ha lukkast i dette arbeidet. Fokus på eit godt arbeidsmiljø er ein viktig faktor. Som attraktiv arbeidsplass, har vi lukkast med rekruttering og Tussa har evna å halde på kompetent arbeidskraft. Nokre har slutta i løpet av året, men marknadsmessige og strukturmessige omsyn har gjort at ein ikkje har erstatta desse stillingane. HMS Sjukefråværet i Tussa auka frå 3,5 % i 2014 til 5,5 % i Dette trass i god oppfølging og stort fokus på sjukefråværsoppfølging. I hovudsak skuldast fråværsprosenten ein auke i «ikkje- jobbrelatert

11 langtidsfråvær». Denne type fråvær er vanskeleg å påverke, sjølv om leiarar er gode på oppfølging av den tilsette og har fokus på å tilpasse arbeidet for dei som treng dette i ein periode. Skadestatistikken for Tussa viser at vi i 2015 hadde ein reduksjon i innrapporterte skadar i høve Det vart innrapportert 3 skadar og 2 uønskte hendingar i 2015, mot 4 skadar og 4 uønskte hendingar i Ingen av skadetilfella vi hadde i 2015 medførte fråvær. Likevel har vi i statistikken 162 fråværsdagar som er grunna skade. Desse skriv seg til eit skadetilfelle i 2014 som genererte fråværsdagar i Nøkkeltal for HMS-tilstanden H1-verdi 0,0 2,7 12,2 5,1 4,6 5,7 11,8 Registrerte arbeidsulykker 3,0 9,0 22,0 10,0 9,0 10,0 11,0 Fråvær som følgje av arbeidsulykker (dagar) 162,0 57,0 89,0 26,0 13,5 29,0 26,5 Sjukefråvær (%) 5,5 57,0 89,0 26,0 13,5 29,0 26,5 Gjennomsnittsalder personale (år) 43,5 42,3 44,6 42,8 44,0 43,1 43,5 Personalomsetning (%) 0,0 5,0 3,4 4,5 5,5 4,8 2,5 LIKEHANDSAMING Tussa har som utgangspunkt at personalpolitikken skal stimulere til likehandsaming både når det gjeld kjønn, funksjonsevne og etnisitet. Verksemda har nedfelt retningsliner som er like for alle tilsette. I tillegg gjer fleksible arbeidstidsordningar og permisjonsvilkår at både kvinner og menn kan kombinere jobb og familie på ein god måte. Vidare er lønssystemet til Tussa «kjønnsnøytralt». Den tilsette vert løna utifrå stillinga si «tyngde» utifrå gitte kriterier, og såleis er ikkje lønsfastsetjinga påverka av om det er mann eller kvinne som innehar stillinga. Både energi-, elektro- og IKT-bransjen er sterkt dominert av menn både på fagarbeidar- og ingeniørnivå, og det er få kvinnelege søkjarar til slike jobbar. Det er likevel i dag både kvinnelege fagarbeidarar og leiarar på alle nivå i organisasjonen. I Tussa er knappe 43 % av konsernleiinga kvinner. Samla sett er 25 % av dei tilsette kvinner. Tal for likestilling i Tussa Samla tal Tal menn Tal kvinner Kvinnedel i % Styreverv i Tussakonsernet 30,0 19,0 11,0 36,6 Konsernleiinga 7,0 4,0 3,0 42,9 Leiargruppene i dei ulike selskapa 21,0 15,0 6,0 28,6 Avdelingsleiarar 29,0 20,0 9,0 31,0 Tal fast tilsette 191,0 144,0 47,0 24,6 YTRE MILJØ Vasskraft er ei rein og vedvarande energikjelde som er svært miljøvennleg sett i forhold til dei fleste andre energikjelder. Likevel påverkar utbyggingar det ytre miljøet. Relevante ulemper og miljøpåverknader blir alltid vurderte opp mot nytteverdien av planlagde prosjekt og alternativ utbygging av ikkje fornybar energi. Energiproduksjon og -distribusjon som skjer i regi av Tussa må ta omsyn til både forsyningstryggleik, lønsemd og miljø. Desse omsyna er ofte i strid med kvarandre, og må difor heile tida vegast opp mot kvarandre. Tussa legg vekt på å dempe negative miljøverknader ved å utforme anlegga slik at dei skal gli godt inn i terrenget. I fleire regulerte vatn blir det sett ut fiskeyngel for å kompensere for eventuelle skadar. Sjølv om vasskraft er ein rein og vedvarande energiressurs, er det viktig å medverke til at energien blir brukt effektivt. Enøk-senteret vårt gir råd og rettleiing til effektiv energibruk, og vi reknar med at råda våre gir redusert behov for å ta meir av naturen i bruk til energiproduksjon.

12 ÅRSRESULTAT OG DISPONERINGAR Årsrekneskapen syner eit overskot på 25,3 mill. kr. Utbytet som blir delt ut til eigarane skal vere forsvarleg i høve til det som er berekraftig for selskapet i eit langsiktig perspektiv. Aksjonæravtalen av 2013 gir føringar om at det skal betalast ut eit ordinært utbyte på 60 % av resultatet etter skatt. For å sikre stabilitet i utbytet, skal utrekninga av utbytet baserast på gjennomsnittet av dei tre siste åra sine resultat. Styret føreslår følgjande disponering av årsresultatet: Utbyte Til annan eigenkapital Totalt disponert årsresultat 19,6 mill. kr 5,7 mill. kr 25,3 mill. kr Utbytet utgjer kr pr. aksje og 77,5 % av årsresultat etter skatt. Etter styret si vurdering er disponeringa av årsresultatet og forslag til utbyte forsvarleg ut frå selskapet sin aktivitet, planar og risiko for verksemda. Ørsta, i styret for Tussa Kraft AS

13 RESULTATREKNESKAP (Tal i mill. kr) KONSERN TUSSA KRAFT AS Note DRIFTSINNTEKTER 288,3 320,7 289,4 241,7 Energisal 2,3,18 0,00 0,0 0,0 0,0 175,0 280,1 204,8 222,1 Nettinntekt 1,2,19 0,00 0,0 0,0 0,0 201,3 233,5 293,5 298,2 Andre inntekter 1,2 29,5 27,7 27,3 24,4 664,6 834,3 787,7 762,0 SUM DRIFTSINNTEKTER 29,5 27,7 27,3 24,4 DRIFTSKOSTNADER 68,2 77,4 92,7 82,7 Varekjøp 0,0 0,0 0,0 0,0 118,0 160,7 105,7 111,1 Energikjøp og overføringskostnad 2 0,0 0,0 0,0 0,0 181,0 195,8 221,6 207,8 Løns- og personalkostnad 4,5 20,9 26,4 25,7 25,2 100,0 112,5 122,8 127,0 Ordinære avskrivingar 2,8,9 3,2 3,1 3,1 3,2 101,5 122,4 156,6 126,0 Andre driftskostnader 6,20 17,4 14,7 12,8 12,9 0,0 10,0 10,0 10,0 Nedskriving anleggsmidlar 1, 8 0,0 0,0 0,0 0,0 2,7 2,8 0,9 0,3 Tap på fordringar 1, 23 0,0 0,0 0,0 0,0 571,5 681,6 710,2 664,8 SUM DRIFTSKOSTNADER 41,4 44,2 41,6 41,3 93,1 152,7 77,6 97,2 DRIFTSRESULTAT -12,0-16,5-14,3-16,9 FINANSINNTEKTER/FINANSKOSTNADER 0,0 0,0 0,0 0,3 Renteinntekt konsernselskap (netto) 22 28,2 26,6 49,3 41,5 0,7 1,3 0,0 1,5 Andre renteinntekter/konsernbidrag 22 55,1 50,6 56,7 64,3 5,9 13,9 17,3 4,5 Anna finansinntekt 22 7,6 2,3 0,0 1,8 0,0 0,0 0,0 Gev. verdiendring markn.b. oml.middel 22 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Tap verdiendring markn.b. oml.middel 22 0,0 0,0 0,0 0,0 52,1 55,2 60,5 46,6 Rentekostnader 22 43,3 47,9 58,3 62,7 2,0 1,8 0,2 0,3 Nedskriving finansielle anleggsmidlar 22 0,3 0,2 0,6 2,0-47,4-41,8-43,3-40,6 SUM FINANSPOSTAR 47,2 31,5 47,1 43,1 45,7 111,0 34,3 56,6 RESULTAT FØR SKATTEKOSTNAD 35,2 14,9 32,8 26,2 35,3 51,0 21,5 31,3 Skattekostnad 1,7 7,6 3,5 9,3 7,9 10,4 60,0 12,8 25,3 ÅRSOVERSKOT/-UNDERSKOT 27,7 11,4 23,5 18,3 OVERFØRINGAR 0,0 0,0 0,0 Konsernbidrag 0,0 0,0 0,0 4,2 38,8-3,9 5,7 Til/frå fond 16 8,1-5,3 2,3 12,1 6,2 21,2 16,7 19,6 Til utbyte 21 19,6 16,7 21,2 6,2 10,4 60,0 12,8 25,3 SUM OVERFØRINGAR 27,7 11,4 23,5 18,3

14 BALANSE (Tal i mill. kr) KONSERN TUSSA KRAFT AS Note EIGNELUTAR ANLEGGSMIDLAR Immaterielle eigedelar 18,1 17,9 22,8 23,4 Vassdragsrettar, varemerke, 1,9 3,4 5,8 8,9 10,0 m.m 42,8 25,3 30,3 24,3 Utsett skattefordel 1,7 0,0 0,0 0,0 0,0 15,3 12,8 10,3 7,9 Goodwill 1,9 0,0 0,0 0,0 0,0 76,2 56,0 63,4 55,6 Sum immaterielle eigedelar 3,4 5,8 8,9 10,0 Varige driftsmidlar 101,9 95,5 109,9 140,4 Transport/maskinar/inventar 1,8 0,0 0,0 0,0 1,4 791,7 799,4 790,7 750,2 Kraftproduksjonsanlegg 1,8 0,0 0,0 0,0 0,0 690,3 757,1 823,9 859,6 Nettanlegg 1,8 0,0 0,0 0,0 0,0 125,5 133,3 131,8 135,4 Bygningar og bustader 1,8 1,3 1,3 1,3 1,3 97,2 90,8 59,3 58,8 Anlegg under arbeid 1,8 0,0 0,0 0,0 0, , , , ,5 Sum varige driftsmidlar 1,3 1,3 1,4 1,7 Finansielle anleggsmidlar 0,0 0,0 0,0 0,0 Aksjar i dotterselskap 1,10 698,4 678,7 738,3 731,2 0,0 0,0 0,0 0,0 Lån til dotterselskap 13,14 373,4 373,4 550,1 550,1 35,6 36,1 39,6 39,1 Andre aksjar og liknande ,2 186,5 29,7 29,7 23,1 19,8 8,7 8,0 Pensjonsmidlar 5 2,9 1,7 4,0 5,0 58,7 55,9 48,3 47,1 Sum langsiktige plasseringar 1 261, , , , , , , ,2 SUM ANLEGGSMIDLAR 1 265, , , ,6 OMLØPSMIDLAR 22,7 22,0 17,3 15,1 Lager driftsmateriell og varer 1,24 0,0 0,0 0,0 0,0 Fordringar 102,7 102,4 112,7 100,9 Kundefordringar 14 7,8 0,1 0,7 0,0 61,2 49,0 62,7 40,3 Andre fordringar 12,14 362,7 388,9 616,3 518,6 163,9 151,4 175,5 141,2 Sum fordringar 370,6 389,0 617,0 518,6 Investeringar 0,9 1,0 1,0 0,0 Marknadsbaserte obligasjonar 0,9 1,0 1,0 0,0 Sum marknadsbasert investering 1 0,0 1,0 1,0 0,9 0,0 1,0 1,0 0,9 Betalingsmidlar 51,5 48,5 59,1 51,7 Kontantar, bankinnskot 15 8,5 1,3 1,4 1,4 51,5 48,5 59,1 51,7 Sum betalingsmidlar 8,5 1,3 1,4 1,4 239,0 222,8 252,9 208,0 SUM OMLØPSMIDLAR 379,1 391,3 619,5 520, , , , ,1 SUM EIGNELUTAR 1 644, , , ,5

15 KONSERN TUSSA KRAFT AS BALANSE Note EIGENKAPITAL OG GJELD EIGENKAPITAL Innskoten eigenkapital 29,6 30,3 30,3 30,3 Aksjekapital 16 30,3 30,3 30,3-3,8 0,0 0,0 0,0 Eigne aksjar 16 0,0 0,0 0,0 323,4 501,2 510,8 531,0 Annan innskoten eigenkapital 349,2 531,5 541,1 561,3 Sum innskoten eigenkapital ,0 362,0 362,0 392,3 392,3 392,3 Opptent eigenkapital 155,1 269,8 224,0 209,9 Sum anna eigenkapital ,1 236,1 241,4 504,3 801,3 765,1 771,2 SUM EIGENKAPITAL 636,5 628,4 633,7 GJELD Avsetning for forplikting 0,4 0,2 27,1 25,3 Pensjonsforpliktningar 5 0,0 0,0 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 Utsett skatt 7 0,6 0,2 0,8 0,4 0,2 27,1 25,3 Sum avsetning for forplikting 0,6 0,2 0,9 Langsiktig gjeld 1 247, , , ,0 Langsiktige lån ,0 800, ,2 0,0 0,0 0,0 0,0 Ansvarleg lån i 13,14 75,9 75,9 75,9 dotterselskap 13,7 12,1 13,2 11,4 Anna langsiktig gjeld 12 0,2 0,2 0, , , , ,4 Sum langsiktig gjeld 876,1 876, ,1 Kortsiktig gjeld 78,8 64,1 25,1 0,0 Korts.konv.lån/gjeld 0,0 25,1 64,1 kredittinst. 55,4 37,8 42,3 46,1 Leverandørgjeld 14 3,1 1,1 2,7 51,9 33,5 22,9 24,8 Betalbar skatt 7 0,0 0,0 6,8 33,8 41,6 44,4 52,2 Skattetrekk, andre trekk, 15-1,0 0,8 1,7 off.avg. 6,2 21,2 16,7 19,6 Avsett utbyte 16,21 19,6 16,7 21,2 188,7 117,0 108,6 89,5 Anna korts. gjeld ,9 90,4 64,6 415,0 315,1 260,0 232,2 Sum kortsiktig gjeld 131,6 134,1 161, , , , ,9 SUM GJELD 1 008, , , , , , ,1 SUM EIGENKAPITAL OG GJELD 1 644, , ,9 Ørsta, i styret for Tussa Kraft AS

16

17 NOTE 1. REKNESKAPSPRINSIPP Årsrekneskapen er sett opp i samsvar med rekneskapslova og god rekneskapsskikk. Rekneskapsprinsipp for aksjar i dotterselskap og tilknytte selskap Dotterselskap er selskap der morselskapet har kontroll og dermed avgjerande innverknad på selskapet sin finansielle og operasjonelle strategi, normalt ved å eige meir enn 50 % av kapitalen som gir stemmerett. Tilknytte selskap er selskap der Tussa har betydeleg innverknad og eig mellom 20 % og 50 % av kapital som gir stemmerett. Aksjar i dotterselskap og felleskontrollert verksemd er vurdert etter kostmetoden i selskapsrekneskapen. Aksjar i tilknytte selskap er vurdert etter kostmetoden i selskapsrekneskapen og eigenkapitalmetoden i konsernrekneskapen. Konsolideringsprinsipp I konsernrekneskapen er posten aksjar i dotterselskap erstatta med dotterselskapet sine eigedelar og gjeld. Konsern-rekneskapen er utarbeidd som om konsernet var ei økonomisk eining. Transaksjonar og mellomverande mellom selskapa i konsernet er eliminert. Kjøpte dotterselskap er rekneskapsført i konsernrekneskapen med basis i morselskapet sin kostpris. Kostpris er tilordna identifiserbare eigedelar og gjeld i dotterselskapet, som er ført opp i konsernrekneskapen til verkeleg verdi på kjøpstidspunktet. Eventuelle meirverdiar ut over det som kan verte vist til for identifiserbare eigedelar og gjeld er balanseført som goodwill. Goodwill er handsama som ein rest og er balanseført med den delen som er observert i oppkjøpstransaksjonen. Meir- (mindre-) verdiar i konsernrekneskapen er avskrive (inntektsført) over dei oppkjøpte eigedelane si forventa levetid. Felleskontrollert verksemd er verksemd der fleire deltakarar styrer i fellesskap og ingen har bestemmande innverknad på vedtak. Deltaking i felleskontrollert verksemd vert rekneskapsført etter bruttometoden i konsernrekneskapen, dvs. at del av inntekter, kostnader, eigedelar og gjeld er inkludert i konsernrekneskapen i samsvar med eigardel. Konsernrekneskapen er utarbeidd etter einsarta prinsipp, ved at dotterselskapa og felleskontrollert verksemd følgjer dei same rekneskapsprinsippa som morselskapet. Salsinntekter Inntektsføring ved sal av varer skjer på leveringstidspunktet (transaksjonstidspunktet). Inntektsføring av tenester skjer etter kvart som tenesta vert levert. Kraftproduksjon har fått godkjent elsertifikat basert på produksjon i 7 kraftverk. Inntekta frå elsertifikata er bokført på oppteningstidspunktet, dvs. produksjonsperioden. Opptent, ikkje fakturerte elsertifikat er verdsett til marknadspris. Ved fysisk og finansiell handel med kraft som er gjort opp med marginoppgjer, er gevinst eller tap på handelen bokført med nettobeløpet. Innanfor installasjonsverksemda er anleggskontraktar rekneskapsført etter løpande avrekning med påslag av forteneste, slik at inntekt er resultatført i takt med fullføring av prosjektet. Kontraktskostnadene er samanstilt med opptent inntekt. Fullføringsgraden på eit tidspunkt er målt som del påløpne kontraktskostnader av totale estimerte kontraktskostnader. Nettverksemda er regulert av styresmaktene, ved at Noregs vassdrags- og energidirektorat (NVE) fastset årlege inntektsrammer for kvart selskap. Konsernet inntektsfører inntektsramma inkludert ev. renter av mindreinntekt frå tidlegare år. Klassifisering og generelle reglar for vurdering av balansepostar Eigedelar bestemt til varig eige og bruk er klassifisert som anleggsmiddel. Eigedelar som er knytt til varekretsløpet, er klassifisert som omløpsmiddel. Fordringar er klassifisert som omløpsmiddel viss dei skal betalast tilbake i løpet av eitt år etter tidspunktet for utbetaling. For gjeld er analoge kriterium lagt til grunn. Omløpsmiddel er vurdert til

18 lågaste av kostpris og verkeleg verdi. Anleggsmiddel er vurdert til kostpris. Varige anleggsmidlar som har avgrensa levetid, vert avskrive lineært over forventa økonomisk levetid. Viss verkeleg verdi av anleggsmiddelet er lågare enn balanseført verdi, vert det gjort nedskriving til verkeleg verdi basert på prinsippa i rekneskapsstandarden om nedskriving. Varige driftsmidlar Varige driftsmidlar er balanseført og avskrivne over driftsmiddelet si venta økonomiske levetid. Vedlikehald av driftsmidlar er kostnadsført under driftskostnader, medan påkostningar eller forbetringar er tillagt driftsmiddelet sin kostpris og avskrive i takt med driftsmiddelet. Byggjelånsrenter er aktivert. Anleggsbidrag er ført brutto i anleggsregisteret, og inntektsført i takt med avskrivinga på anleggsmiddelet som det er kravd anleggsbidrag for. Andre anleggsaksjar Andre anleggsaksjar er vurdert til lågaste av historisk kostpris og verkeleg verdi. Vassmagasin I samsvar med etablert praksis i bransjen, er magasinlagera ikkje tekne med i balansen. Fordringar Kundefordringar og andre fordringar er oppført i balansen til pålydande etter frådrag for avsetning til forventa tap. Avsetning til tap er gjort på grunnlag av både generelle og individuelle vurderingar av fordringsmassen. For sluttbrukarkundefordringane er det avsett eit estimat basert på erfaringstal for tap. Meir-/mindreinntekt innanfor nettverksemda Kvart år vert avviket mellom faktiske tariffinntekter og godkjent inntekt (inntektsramme), utrekna i form av ei meir-/mindreinntekt. Akkumulert meir-/mindreinntekt (saldo) vert rekneskapsført anten som gjeld til eller fordring på nettkundane. Av akkumulert meir-/mindreinntekt vert det rekna rente, basert på rentesats fastsett av NVE. Marknadsbaserte investeringar Marknadsbaserte investeringar er vurderte til verkeleg verdi på balansedagen. Usikre forpliktingar Usikre forpliktingar er rekneskapsført dersom det er meir sannsynleg at dei kjem til oppgjer, enn at dei ikkje kjem til oppgjer. Beste estimat er nytta ved utrekning av oppgjersverdi. Pensjonar Ytingsbaserte pensjonsordningar blir vurdert til noverdien av framtidige pensjonsytingar som rekneskapsmessig er opptent på balansedagen. Pensjonsmidlar blir vurdert til verkeleg verdi. Endring i ytingsbaserte pensjonsforpliktingar som skuldast endringar i pensjonsplanar, blir fordelt over berekna gjennomsnittleg attståande oppteningstid. Ordningane blir bokført i samsvar med NRS 6. Perioden sin netto pensjonskostnad blir klassifisert som løns- og personalkostnader. Innskotsbasert pensjonsordning blir handtert i samsvar med lov om obligatorisk tenestepensjon. Konsernkontoordning Tussa Kraft AS inngår i konsernkontoordning saman med dotterselskapa. Innskotskonti og lånekonto er summert opp mot ein toppkonto som til ei kvar tid syner mellomverande mot banken. Til toppkontoen knyter det seg ein kassakreditt på 100 mill. kr. Rentekostnader til banken av negativ saldo på toppkontoen er klassifiserte som eksterne rentekostnader i mor og konsern. Renteinntekter eller rentekostnader i tilknyting til underkonti i konsernkontoordninga er klassifiserte som interne renteinntekter og interne rentekostnader i resultatrekneskapen til dei einskilde selskapa, og eliminerte i konsernet. Konsernkontoordninga er presentert netto i rekneskapen.

19 Skattar Skatt på allmenn inntekt Skattekostnaden i resultatrekneskapen omfattar både betalbar skatt og endring i utsett skatt. Utsett skatt utgjer 25 % av mellombelse skilnader mellom rekneskapsmessige og skattemessige verdiar, samt skattemessig underskot til framføring ved utgangen av rekneskapsåret. Skatteaukande og skattereduserande mellombelse skilnader som reverserer eller kan reversere i same periode, er utlikna. Netto utsett skattefordel vert balanseført i den grad det er sannsynleg at denne kan bli nyttegjort. Utsett skatt og utsett skattefordel som kan balanseførast, er ført netto i balansen. Naturressursskatt For kraftverk med påstempla merkeyting på generator på kva eller meir skal det svarast naturressursskatt. Naturressursskatten vert utrekna for det enkelte kraftverk, og utgjer 1,3 øre/kwh basert på gjennomsnittleg produksjon dei siste 7 åra. Naturressursskatten vert avrekna mot ordinær inntektsskatt til staten. Grunnrenteskatt Kraftproduksjonen er også pålagt ein særskilt grunnrenteskatt. Grunnrenteskatten vert utrekna for kraftverk med merkeyting på generator på kva eller meir, og utgjer no 31 % av normert resultat utover utrekna friinntekt. Negativ grunnrenteinntekt kan framførast og motreknast mot seinare positiv grunnrenteinntekt i same kraftverk. Negativ grunnrenteinntekt opptent i 2007 og seinare i eit kraftverk kan motreknast mot positiv grunnrenteinntekt opptent i eit anna kraftverk i same selskap eller konsern. Betalbar grunnrenteskatt for kraftverk med netto positiv grunnrenteinntekt vert bokført som skattekostnad. Det gjer også endring i utsett skatt på grunnrente. Viser elles til skattenoten der det er utarbeidd ein spesifikasjon av grunnrenteskatten i året. Finansielle instrument I rekneskapen er finansielle derivater handsama i samsvar med intensjonen i avtalane. Finansielle kraftkontraktar Konsernet nyttar finansielle bilaterale kontraktar, terminkontraktar (forward og futures) og opsjonar. Tussa inngår finansielle kontraktar hovudsakleg for å prissikre delar av kraftproduksjonen i Tussa Energi AS og prissikre delar av Tussa-24 AS sitt kraftkjøp som skal seljast vidare til sluttbrukarar. Dei finansielle kontraktane er hovudsakleg handla i terminmarknaden på Nasdaq OMX-børsen. Tap og gevinst på dei finansielle kontraktane er utrekna som differansen mellom kontraktspris og spotpris. Realiserte tap/gevinstar er resultatført i leveringsperioden. Tussa Energi AS har i tillegg ein eigen portefølje med finansielle kontraktar som er inngått med utgangspunkt i å tene på prissvingingar, altså trading. Både realiserte og urealiserte tap og gevinstar knytt til tradingporteføljen vert resultatført. Det er utarbeidd risikodokument som set rammer for den finansielle handelen og grense for risikoeksponeringa. Renteinstrument Rentebyteavtale er inngått for å tilpasse løpetid og rentesensitivitet i Tussa sin låneportefølje. Avtalen er inngått innanfor ramma av gjeldande rentesikringsstrategi. Rentebyteavtalar er styrt samla saman med konsernet sin totale innlånsportefølje. For nærare opplysningar om Tussa sin rentesikringsstrategi, sjå note 18 om Risikostyring. Valuta Pengepostar i utanlandsk valuta er vurdert etter kursen på balansedagen. Tussakonsernet er eksponert for valutarisiko fordi oppgjersvalutaen på finansielle kraftkontraktar handla mot Nasdaq OMX er Euro. Det er difor etablert ein valutasikringsstrategi som er klar på at finansielle kraftkontraktar notert i Euro med intensjon om anten å prissikre produksjonen eller å dekkje inn sluttbrukarsal til fastprisproduktet, skal valutasikrast. Valutaterminkontraktar er nytta som sikringsinstrument. Realiserte vinstar og tap på terminkontraktane er ført i leveringsperioden. Verdien av valutasikringsporteføljen er halden utanfor balansen.

20 Prinsipp for kontantstraumoppstilling Kontantstraumoppstillinga er utarbeidd etter den indirekte metoden. Kontantar omfattar kontantar, bankinnskot og andre kortsiktige likvide plasseringar som ved umiddelbar og uvesentleg kursrisiko kan konverterast til kjende kontantbeløp og med forfallsdato kortare enn tre månader frå kjøpsdato. Leasingkontraktar Rekneskapsmessig vert leasingkontraktane behandla som operasjonell leasing, kostnadsført som vanleg leigekostnad og klassifisert som ordinær driftskostnad. Leigde driftsmidlar vert ført i balansen som driftsmidlar dersom leigekontrakten vert sett på som finansiell. NOTE 2. NØKKELTAL PÅ FORRETNINGSOMRÅDE Nøkkeltal pr. forretningsområde er med på å gi brukaren av rekneskapen oversikt over kva område konsernet er engasjert i, for der gjennom å kunne vurdere avkastninga til konsernet. I Tussa er dei ulike forretningsområda organisert som eigne juridiske einingar. (Tal i 1000 kr) Driftsinntekter Av/nedskrivingar Driftsresultat Forretningsområde Kraftproduksjon og krafthandel Nettverksemd* Sluttbrukarverksemd Informasjons- og kommunikasjonstekn Elektrisk installasjon Enøk-rådgjeving Konsern (Tal i 1000 kr) Eigenkapital Totalkapital Soliditet Forretningsområde Produksjon og krafthandel % 45% Nettverksemd* % 36% Sluttbrukarverksemd % 28% Informasjons- og kommunikasjonstekn % 36% Elektrisk installasjon % 50% Enøk-rådgjeving % 31% Konsern % 34% * For nettverksemd er nøkkeltala 46,34 % av nøkkeltala i Mørenett AS.

21 NOTE 3. KRAFTOMSETNING Tussa Energi AS er konsernet sin forretningsførar i engrosmarknaden og regulerkraftmarknaden. Selskapet har ansvar for forvaltning av eigenproduksjon i Tussa Energi AS og Sunnmøre Energi AS, fysisk og finansiell krafthandel for eige selskap, fysisk og finansiell krafthandel på vegne av Tussa-24 AS og innkjøp for Mørenett AS til å dekkje nett-tap og leveringspliktig kraftsal. Tussa Energi AS sel produksjonen og kjøper manglande kraft hovudsakleg i spotmarknaden (Elspot) via Nord Pool. Selskapet har i tillegg fysiske bilaterale kontraktar og fysiske sals- og kjøpskontraktar. Fysiske kjøpskontraktar inkluderer også kjøp av produksjon frå mikro- og minikraftverk i lokalområdet. Den krafta som Tussa-24 AS kjøper via Tussa Energi AS vert selt vidare til kraftkundar i sluttbrukarmarknaden. Kjøp og sal eksternt og konserninternt skjer til marknadspris. Salspris til sluttbrukar varierer i høve til dei ulike kontraktane som kundane har inngått med Tussa-24 AS. Det er i året kostnadsført økonomisk kompensasjon for konsesjonskraft med kr ,-. Tussa Energi AS har inngått ein kraftutvekslingsavtale i det danske kraftselskapet IS Elsam. Tussa Energi AS er deltakar med 0,67 % i Elsam-avtalen som går fram til I samsvar med avtalen har Tussa motteke eit forskot for framtidige leveransar. Forskotet er bokført i balansen under anna langsiktig gjeld, og skal inntektsførast over avtaletida. Inkludert renter utgjer dette kr ,- pr Produksjon og magasintilhøve Produksjon i GWh 758,4 567,5 Produksjon i høve til normal 112% 84% Magasinbehaldning i GWh pr ,5 205,0 NOTE 4. LØNSKOSTNADER, TAL TILSETTE, GODTGJERINGAR, LÅN TILSETTE MM. (Tal i 1000 kr) MORSELSKAP KONSERN Lønskostnader Løn Aktiverte timar eigne investeringar Arbeidsgjevaravgift Pensjonskostnader Andre personalkostnader Sum Styrehonorar Tal sysselsette årsverk Ytingar til leiande personar Elling Andreas Dybdal Per-Are Sørheim Ivar Driveklepp Jo Stian Tverberg Glenn-Tore Solevåg/Paul Rune Ingebrigtsen Løn Pensjon Bonus Anna godtgjering TK/TE/SE T IKT TI ES Det er ikkje gitt lån eller sikkerheit til konsernsjef, styremedlemer eller andre nærståande partar. Styret har ikkje avtalar om anna vederlag enn styrehonorar. Direktørane har personleg pensjonsavtale med arbeidsgjevar vedkomande pensjon av løn utover 12G. Utover dette har verken direktørane eller styreleiar avtalar som forpliktar selskapet ved opphøyr eller endring av tilsetjingshøve eller verv.

22 NOTE 5. PENSJONAR Innskotsbasert pensjonsordning Alle selskapa i konsernet har innskotsbasert pensjonsordning for sine tilsette med innskotsplan på 5 % for løner mellom 1 og 6 G (G=grunnbeløpet i Folketrygda) og i tillegg 8 % for løner mellom 6 og 12G. Unntak gjeld for Tussa Installasjon AS, der innskotsplan på 5 % gjeld for løner mellom 1 og 12G. Ordninga omfattar 206 yrkesaktive i konsernet. Av desse har morselskapet 25 yrkesaktive. Vi har bokført premiefond i innskotsbasert pensjonsordning med 0,3 mill. kr, av dette 0,2 mill. kr i morselskapet. Selskapa Sunnmøre Energi AS, Ose & Aarseth AS og Rud Elektro AS har ingen tilsette og følgjeleg heller ingen pensjonsordningar. Selskapet og konsernet si pensjonsordning tilfredsstiller krava i lov om obligatorisk tenestepensjon. Sikra ytingsbasert ordning Selskapa Tussa Kraft AS, Tussa Energi AS og Tussa Nett AS hadde sikra ytingsbasert pensjonsordning fram til 30. juni Avtalane er terminert med fripolise for alle tilsette og oppsett rett for alle pensjonistar. Usikra ordning (AFP) Selskapa Tussa Kraft AS, Tussa Energi AS og Tussa-24 AS har hatt usikra AFP-ordning i DNB. Desse er no avslutta. Mørenett AS har framleis usikra AFP-ordning. Den nye AFP-ordninga, gjeldande frå 1. januar 2011, er å sjå på som ei ytingsbasert fleirforetaksordning, men vert rekneskapsført som ei innskotsordning fram til det ligg føre påliteleg og tilstrekkeleg informasjon slik at konsernet kan rekneskapsføre den proporsjonale delen sin av pensjonskostnad, pensjonsforplikting og pensjonsmidlar. Selskapet si pensjonsforplikting er dermed ikkje balanseført som gjeld. (Tal i 1000 kr) MORSELSKAP Netto pensjonskostnad 2015 Sikra (DNB) Usikra (AFP) Noverdi av pensjonsopptening i året Rentekostnad av pensjonsforpliktinga Avkastning på pensjonsmidlar Resultatført aktuarielt tap/(gevinst) Adm.kostnader Arbeidsgjevaravgift Netto pensjonskostnad morselskap Sum Sikra (DNB) Usikra (AFP) Sikra (DNB) Usikra(AFP) Netto pensjonsmidlar Opptent pensjonsforplikting Pensjonsmidlar (til marknadsverdi) Estimerte netto pensjonsmidlar (forplikting) Ikkje res.ført verknad av est. avvik/planendr Arbeidsgjevaravgift Netto pensjonsmidlar (+) / -forpliktig (-) Sikra ordning i DNB omfattar 36 pensjonistar Usikra (AFP) ordning i DNB omfattar ingen pensjonistar ved utgangen av året