Reguleringsplan Fv.163 Nordvik-Sperrevik

Transkript

1 Statens vegvesen Fv.163 Nordvik-Sperrevik ROS-analyse Oppdragsnr.:

2 Rev.1 Dato: Omtale Utarbeidet OySko Fagkontroll AtFot Godkjent Acl Dette dokumentet er utarbeida av Norconsult AS som del av det oppdraget som dokumentet omhandlar. Opphavsretten tilhøyrer Norconsult. Dokumentet må berre nyttast til det formål som framgår i oppdragsavtalen, og må ikkje kopierast eller gjerast tilgjengeleg på annan måte eller i større utstrekning enn formålet tilseier. Norconsult AS Pb. 1199, NO-5811 Bergen Valkendorfsgate 6, NO-5012 Bergen 2

3 Innhald 1 Innleiing Om ROS analyse Bakgrunn Føresetnader, avgrensingar og antakelsar Definisjonar Styrande dokument for ROS-analysen Underlagsdokumentasjon Andre referansar 8 2 Omtale av analyseobjektet Om planområdet Om tiltaket Byggjeføremål Leik/uteopphaldsareal Parkering/garasjar Trafikkareal Støytiltak 11 3 Metode Kategorisering av sannsyn og frekvens Vurdering av risiko Risikoreduserande tiltak 14 4 Fareidentifikasjon og sårbarvurdering innleiande farekartlegging Overordna sårbaranalyse Ras Flaum Ekstremnedbør Skog-, lyngbrann Kjemikalieutslepp Trafikktryggleik Natur EL-forsyning Utvalde hendingar til risikoanalyse 20 5 Risikoanalyse anleggsfasen UH1: Brot på straumleidning Driftsfasen UH2 Stein/Jordskred som fører til vegstenging 21 6 Konklusjon 23 3

4 4

5 1 Innleiing 1.1 OM ROS ANALYSE Plan og bygningsloven (ref ) krev risiko- og sårbaranalysar ved all planlegging jf. 4.3: Ved utarbeidelse av planer for utbygging skal planmyndigheten påse at risiko- og sårbarhetsanalyse gjennomføres for planområdet, eller selv foreta slik analyse. Analysen skal vise alle risiko- og sårbarhetsforhold som har betydning for om arealet er egnet til utbyggingsformål, og eventuelle endringer i slike forhold som følge av planlagt utbygging. Område med fare, risiko eller sårbarhet avmerkes i planen som hensynssone, jf og Planmyndigheten skal i arealplaner vedta slike bestemmelser om utbyggingen i sonen, herunder forbud, som er nødvendig for å avverge skade og tap. Forskrift om krav til byggverk og produkt til byggverk (TEK) stiller tryggleikskrav i høve til naturfare (TEK 7-1, 2, 3 og 4), og det er eit generelt krav om at byggverk skal verte utforma og lokalisert slik at det er tilfredstillande sikra mot framtidige naturkreftar. Vidare stillar rundskrivet T-5/97 «arealplanlegging og utbygging i fareområder» krav om at det ikkje skal byggast ut i usikre område (ref ) Analysen har som mål å gje ei overordna og representativ framstilling av risiko for skade på 3. person sitt liv og helse, materielle verdiar og ytre miljø i samband med endring av fylkesveg 163 på strekninga Nordvik-Sperrevik 1.2 BAKGRUNN Vegprosjektet Fv.163 Nordvik- Sperrevik i Bergen og Os kommunar er ein del av hovudprosjektet med ny E39 mellom Svegatjørn og Rådal. Tiltaket inneber etablering av ein bomstasjon ved kommunegrensa langs fylkesveg 163. Prosjektet skal samla sett etablere eit effektivt transportsystem for gods og persontrafikk og finansiering skal skje gjennom bompengar og statlege løyvingar. Bergen bystyre handsama 31. mai 2010 ein sak om plassering av bomstasjonar i samband med prosjektet E 39 Bergen - Os, og fatta følgjande vedtak: 1. Bergen kommune anbefaler plassering av bomstasjoner i tre snitt på kommunegrensen mellom Os og Bergen. Bommene plasseres i tråd med anbefalinger i Statens vegvesens rapport datert februar Det etableres fritaksordninger for innbyggerne i Nordvik og innbyggerne langs E 39 mellom Vallaheiane og Søfteland. 5

6 3. Bergen kommune anbefaler primært at fritaket etableres i tråd med Samferdselsretningslinjer for fritak i to boligområder i Trondheim (Klett og Være). 4. Bergen kommune vil alternativt anbefale at det etableres fritaksordninger for innbyggerne i Nordvik og innbyggerne langs dagens E 39 basert på prinsippet med to bommer, i tråd med alternativer utredet i Statens vegvesens rapport datert februar Os kommunestyret vedtok 15. juni 2010 følgjande om plassering av bomstasjonar i samband med prosjektet E 39 Bergen - Os: Os kommune rår til eit system med bomstasjoner på kommunegrensa for eksisterande E39og Fv. 163, og i dagsone nord for kryss i Endelausmarka for ny E39. Os kommune rår til at det vert etablert fritaksordning for dei som bur langs E39 mellom Vallaheiane og Søfteland og i Nordvik, i samsvar med Samferdselsdepartementet sine retningslinjer for fritak i to bustadområder i Trondheim (Klett og Være). Alternativt rår Os kommune til at det vert etablert fritaksordning for dei same områda basert på prinsipp med to bommar, i samsvar med dei alternativa som Statens vegvesen har utgreia Føremålet med planarbeidet er å leggje til rette for ei generell opprusting av fylkesveg 163 i Nordvik- Sperrevikområdet og å regulere for utplassering av ein mellombels bomstasjon ved kommunegrensa mellom Bergen og Os, i tråd med vedtaka i Bergen bystyre og Os kommunestyre. 1.3 FØRESETNADER, AVGRENSINGAR OG ANTAKELSAR Følgjande føresetnader er lagt til grunn for denne risiko- og sårbaranalysen: Analysen er kvalitativ. Han er avgrensa til temaet samfunnstryggleik som formulert av DSB. Analysen omhandlar det aktuelle planområdet, sjå planomtale for ytterlegare avgrensing. Analysen betraktar ikkje uavhengige, samanfallande hendingar Analysen omfattar ferdig løysing i bruk, samt en vurdering av risiko i bygge- og anleggsfasen. Analysen er ikkje gjennomført som spesifikke risikovurderingar av kryssløysingar og tunneler etter handbøkane frå Statens vegvesen. Ein føreset at framtidig utført byggearbeid følgjar relevante lover og forskrifter, angåande sikringstiltak og liknande. Analysen omfattar ikkje hendingar knytt til tilsikta handlingar (sabotasje, terror el. l.). Vurderingane i analysen er basert på føreliggjande dokumentasjon om prosjektet og om faktisk og planlagt bruk av nærområdet på tidspunktet for analysen. 6

7 1.4 DEFINISJONAR Tabell 1- Definisjonar Omgrep DSB Klif Konsekvens Risiko Risikoanalyse Risikoreduserande tiltak Sårbarheit Sannsyn Definisjon (i hovudsak henta frå NS:5814) Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap. Klima- og forureiningsdirektoratet. Mulig følgje av en uønskt hending. Konsekvensar kan uttrykkast med ord eller som en talverdi for omfanget av skader på menneske, miljø eller materielle verdiar. Uttrykk for kombinasjonen av sannsyn for og konsekvensen av en uønskt hending. Systematisk framgangsmåte for å beskrive og/eller rekne risiko. Risikoanalysen utføres ved kartlegging av uønskt hendingar, årsaker til og konsekvensar av disse. Tiltak som påverkar sannsynet for- eller konsekvensen av en uønskt hending Manglande evne hos et analyseobjekt til å motstå verknader av en uønskt hending og til å vinne att sin opphavlege tilstand eller funksjon etter hendinga. I kva grad det er truleg at ei hending vil kunne inntreffe (kan uttrykkast med ord eller som en talverdi). 1.5 STYRANDE DOKUMENT FOR ROS-ANALYSEN Tabell 2 - Styrande dokumenter Ref. nr. Namn Utgitt av NS 5814:2008 Krav til risikovurderingar Standard Norge Rundskriv T-5/97 Arealplanlegging og utbygging i fareområder Lov om planlegging og byggesaksbehandling (plan- og bygningsloven) (plandelen) Retningslinjer for Fylkesmannens bruk av motsegn i plansaker etter plan og bygningsloven, september Samfunnssikkerhet i arealplanlegging (Rev. jan. 2010) Forskrift om krav til byggverk TEK, FOR Miljøverndepartementet Miljøverndepartementet DSB DSB Kommunal- og regionaldepartementet, samt Miljøverndepartementet 7

8 1.6 UNDERLAGSDOKUMENTASJON Tabell 3 - Underlagsinformasjon Intern ref. Namn Dato Utgiver Plankart rp. fv.163 (Nordvik-Sperrevik) UA NO/SVV Planskildring rp. fv.163 UA NO/SVV Støykartlegging NO/SVV Forslag til Tiltakspakke fv SVV Kommuneplanens arealdel: Bergen kommune Os kommune: Trafikksikringsplan Bergen kommune 2009 Os kommune FylkesROS Hordaland 2009 Fylkesmannen i Hordaland Transportberedskap Hordaland 2010, med analyse av risiko og sårbarhet Kartverktøy og andre ressursar på Hordaland fylkeskommune DSB 1.7 ANDRE REFERANSAR Tabell 4 - Andre referansar Intern ref. Namn Utgitt av SIGVe-rettleiing Fylkesmannen i Rogaland, Hordaland og Sogn og Fjordane, DSB og Statens kartverk 8

9 2 Omtale av analyseobjektet 2.1 OM PLANOMRÅDET Planområdet ligg ved Lysefjorden på kommunegrensa mellom Bergen og Os. Området følgjer fylkesveg 163 frå Nordvik i Bergen til Sperrevik i Os. Lysefjorden har fleire bygdelag og er eit område med eigen identitet og felles service- og kulturtilbod. På strekninga Fanafjellet- Søvik bur det rundt personar som er meir eller mindre avhengige av å nytte heile eller delar av vegstrekninga. Samstundes er Lysefjorden delt mellom to kommunar, bygdelaga Nordvik og Sagstad ligg i Bergen kommune, medan Sperrevik/ Nordstraumen, Sørstraumen/ Buena, Søvik og Drange høyrer til Os kommune. Figur 1: Lokalisering av planområdet ved kommunegrensa mellom Os og Bergen Det annonserte planområdet følgjer i grove trekk vegen og fortauet som ligg på nordaustsida. Dessutan er det teke med naudsynt areal for utbetring av avkøyringar. Området er gjort noko snevrare i utarbeidd planframlegg. Langs båe sider av vegen er det også inkludert noko sideareal til terrengutslag samt areal til mellombels anleggsområde. Dei smale anleggsområda skal reetablerast til dagens arealbruk, anten bustadføremål eller naturføremål. 9

10 2.2 OM TILTAKET Byggjeføremål Planen regulerer berre byggjeområde så langt det er naudsynt for å sikre mellombels anleggsområde for gjennomføring av vegtiltaket. Det er difor ikkje gjeve føresegner for storleik eller utforming for ny utbygging Leik/uteopphaldsareal Eit område som ligg mellom fylkesvegen og Austre Sagstadvegen er regulert som fellesareal/ park. Dette er ikkje opparbeidd, men intensjonen er vidareført med formålet uteareal Parkering/garasjar Figur 3: Plankart Bergen kommune Reguleringsframlegget viser nye avkøyringar, men endrar ikkje på parkeringssituasjonen i området Trafikkareal Den nye vegen vil få ein køyrebanebreidd på totalt 5,5 meter. I tillegg kjem breiddeutviding og areal til rekkverk. Fortauet er planlagt med 2,5 meter breidde og kantstein. Det er lagt inn frisiktsoner for fartsgrense 50 km/t. Fjellskjeringar er planlagde med 10:1, medan fyllingane er planlagde med 1:2. Figur 3: Plankart Os kommune Det er lagt inn ei parkeringslomme i profil 500 for driftsparkering samband med BKK sitt bygg. Vidare er det planlagt ny avkøyring til drift av bomstasjon i profil 400. Dagens bustadavkøyringar vert i stor grad oppretthaldne som i dag. 10

11 2.2.5 Støytiltak Gjennom føresegnene krev planen at det skal sikrast tilfredsstillande støytilhøve for eksisterande bustader langs vegen. Det vert vist til T-1442, for tilrådde støynivå både innandørs og utandørs. Det er utført ein støyutrekning for området med trafikkmengder framskrivne til Kartlegginga konkluderer med at totalt sju bustader vil ligge støyutsett til, seks i gul støysone og ein i raud støysone. Fire av desse bustadene ligg i Bergen kommune og tre i Os kommune. Terrenget og det at husa er plasserte nært eller over vegbana og med direkte avkøyringar frå vegen, gjer det vanskeleg å etablere skjermingstiltak langs vegen. Det må utførast ei tiltaksvurdering for alle støyutsette bustader, truleg vert det aktuelt å gjere lokale tiltak på fire bustader. For fem av bustadene må det undersøkast om det er trong for skjerming av uteareal. Dersom utearealet som ligg utanfor gul støysone ikkje tilfredsstillar krav til storleik eller kvalitet, må det vurderast lokal skjerming av uteareala. Gjennom planframlegget vert standarden på vegen betra slik at dagens vegbane som er mellom 4 og 5 meter brei utan fortau, vert endra til 5,5 meter køyrebane med 2,5 meter fortau på ei 450 meter lang strekning. Av vegstrekninga ligg ca 200 meter i Bergen kommune og ca 250 meter i Os kommune. Planframlegget legg samstundes til rette for å etablere ein mellombels bomstasjon på grensa mellom Os og Bergen kommunar. På kommunegrensa er ei strekning av veglina retta ut for å gjere det mogleg å etablere ein elektronisk bomstasjon. 11

12 3 Metode I kapittel 4 er det gjennomført ein innleiande fareidentifikasjon og sårbarvurdering av utvalte hendingar. På bakgrunn av denne sårbarvurderinga, vurderast behovet for en meir detaljert hendelses-basert risikoanalyse. Analysen av risiko for livet og helsa til menneske, materielle verdiar og miljø, vil følgje hovudprinsippa i NS 5814:2008 Krav til risikovurderingar (ref ), der risiko definerast som: Uttrykk for kombinasjonen av sannsynligheten for og konsekvensen av en uønsket hendelse. Risiko vert knytt til uønskte hendingar, dvs. hendingar som i utgangspunktet ikkje skal inntreffe. Det er derfor usikkert både om hendinga vil skje (sannsyn) og omfanget (konsekvens) av hendinga om ho skjer. Analysen følgjer også retningslinene i DSBs rettleiar Samfunnssikkerhet i arealplanlegging (ref ). 3.1 KATEGORISERING AV SANNSYN OG FREKVENS Kor ofte ei uønskt hending kan inntreffe, vert uttrykt ved hjelp av omgrepet sannsyn (hendelses-frekvens). Sannsyn- og konsekvensvurdering av hendingar er bygd på røynsle (statistikk), trendar (f.eks. klima) og fagleg skjønn. Følgjande kategoriar 1 for sannsyn og konsekvens lagt til grunn for denne analysen: Tabell 5 Kategoriar av sannsyn Kategori Omtale (frekvens) 1. Lite sannsynlig Sjeldnare enn ei hending pr år ( mindre enn 0,1% årlig sanns.) 2. Moderat sannsynlig I gjennomsnitt ei hending pr år 3. Sannsynlig I gjennomsnitt ei hending pr år 4. Meget sannsynlig I gjennomsnitt ei hending pr år 5. Svært sannsynlig Oftare enn ei hending pr. år 1 Kategoriane baserer seg på analysar utført av Norconsult i tilknyting til reguleringsplanar i fleire kommunar. Kategoriane tek også omsyn til rettleiarar for temaet utarbeidd av DSB. 12

13 Følgjande kategoriar for konsekvens er nytta: Tabell 6 - Konsekvenskategoriar Konsekvenskategori Omtale 1. Svært liten konsekvens Ingen personskade Ubetydelig miljøskade Materielle skader < kr / ingen skade på eller tap av samfunnsverdiar 2. Liten konsekvens Personskade Lokale* miljøskadar Materielle skader kr / ubetydelig skade på eller tap av samfunnsverdiar 3.Middels konsekvens Alvorlig personskade Regional** miljøskade, restitusjonstid inntil 1 år Materielle skader kr / kortvarig skade på eller tap av samfunnsverdiar 4. Stor konsekvens Dødelig skade, en person Regional miljøskade, restitusjonstid inntil 10 år Store materielle skadar kr/ skade på eller tap av samfunnsverdiar med noe varighet 5. Meget stor konsekvens Dødelig skade, fleire personar Irreversibel miljøskade Svært store materielle skader > kr / varige skader på eller tap av samfunnsverdiar * Med lokale miljøkonsekvensar meiner ein konsekvensar på utsleppsområdet eller i umiddelbar nærleik av utsleppspunktet. ** Regionale konsekvensar omfattar konsekvensar for omgjevnadane i kommunen 3.2 VURDERING AV RISIKO De uønskte hendingane vert vurdert i høve til moglege årsaker, sannsyn og konsekvens. Risiko-reduserande tiltak vil verte vurdert. I en grovanalyse plasserast uønskte hendingar inn i ei risikomatrise gitt av sannsyn og konsekvens. Risikomatrisa har 3 sonar: Akseptabel risiko - risikoreduserande tiltak er ikkje naudsynt. Akseptabel risiko - risikoreduserande tiltak må vurderast. Uakseptabel risiko - risikoreduserande tiltak er naudsynt. 13

14 Akseptkriteriene for risiko er gitt av de fargede sonene i risikomatrisen under. Og samsvarer til akseptkriteriene for ROS analyse for omregulering av E39 Svegatjørn-Rådal. Tabell 7- Risikomatrise KONSEKVENS SANNSYN 1. Svært liten 2. Liten 3. Middels 4. Stor 5. Meget stor 5. Svært sannsynlig GRØN GUL RAUD RAUD RAUD 4. Meget sannsynlig GRØN GUL RAUD RAUD RAUD 3. Sannsynlig GRØN GRØN GUL RAUD RAUD 2. Moderat sannsynlig GRØN GRØN GUL GUL RAUD 1. Lite sannsynlig GRØN GRØN GRØN GUL GUL 3.3 RISIKOREDUSERANDE TILTAK Med risikoreduserande tiltak meiner vi tiltak som gjer ei hending mindre sannsynleg (førebyggande) eller som reduserer konsekvensar (beredskap). Slike tiltak bidrar til å redusere risiko, til dømes frå raud sone og ned til akseptabel gul eller grøn sone i risikomatrisa. Dei risikoreduserande tiltaka gjer at klassifisering av risiko for ei hending forskyvast i matrisa. Hendingar i rødt område risikoreduserande tiltak er naudsynt Hendingar som ligg i det raude området i matrisa, er hendingar (med tilhøyrande sannsyn og konsekvens) me på grunnlag av kriteria ikkje kan akseptere. Dette er hendingar som må følgjast opp i form av tiltak. Fortrinnsvis omfattar dette tiltak som retter seg mot årsakane til hendinga, og på den måten minskar sannsynet for at hendinga kan inntreffe. Hendingar i gult område tiltak bør vurderast Hendingar som ligg i det gule området, er hendingar som ikkje direkte er ei overskriding av krav eller akseptkriterier, men som krev kontinuerlig fokus på risikostyring. I mange tilfelle er dette hendingar som man ikkje kan forhindre, men der tiltak bør settast i verk så langt dette er kost/ hensiktsmessig i høve kost/nytte. Hendingar i grønt område akseptabel risiko Hendingar i den grøne sona i risikomatrisa inneber akseptabel risiko, dvs. at risikoreduserande tiltak vurderast til ikkje å være naudsynt. Dersom risikoen for desse hendingane kan reduserast ytterlegare utan at dette krev omfattande ressursbruk, bør man også vurdere å sette i verk tiltak for desse hendingane. 14

15 4 Fareidentifikasjon og sårbarvurdering 4.1 INNLEIANDE FAREKARTLEGGING Med fare meiner ein tilhøve som kan leie til konkrete stadfesta hendingar. Ein fare er ikkje stadfesta og kan representere ei gruppe hendingar med store likskapstrekk. Etterfølgjande tabell er basert på DSB sin rettleiar: Samfunnssikkerhet i arealplanlegging (ref ) og SIGVe-rettleiaren (ref ) samt utarbeida sjekklister frå fleire fylkesmenn. Nedanfor følgjer ein systematisk gjennomgang av analyseobjektet i høve til dei ulike farane og dei tema som er relevante: Tabell 8: Sjekkliste farekartlegging 2 Fare Vurdering om tema skal inngå i analysen NATURBASERTE farar er avgrensa til dei naturlige, stadegne tilhøva som gjer at eit areal kan motstå eller avgrense konsekvensane av uønskte hendingar. Skred/ustabil grunn (snø, is, stein, leire, jord) Flaum Springflo Vind/ekstremnedbør Havnivåstigning Skog-/ lyngbrann Radon Det er ikkje registrert potensiale for skredhendingar i området. Det er lite lausmassar i terrenget. Likevel gjer dei topografiske tilhøva i området at temaet vurderast. Det går ein bekk på Os-sida av området frå Lomatjørna som renn ut i Leirvågen. Temaet vurderast Tiltaket vert liggande for høgt i terrenget til at dette er aktuelt Området er ikkje særlig utsett for vind, men ligg i ein del av landet med relativt hyppig ekstremnedbør, og prognosane seier at slike hendingar vil skje oftare i framtida. Temaet vurderast Tiltaket vert liggande for høgt i terrenget til at dette er aktuelt Tiltaket ligg i skogkledt lende. Temaet vurderast Ikkje aktuelt VERKSEMDSBASERT fare omfattar både dei tilhøve som er relevant til etablerte verksemder i nærområdet som kan ha verknad på tilrådd arealbruk og hendingar knytt til framtidig arealbruk av planområdet 2 SIGVe rettleiar (ref ) 15

16 Fare Brann/eksplosjon ved industrianlegg Kjemikalieutslepp og anna akutt forureining Transport av farleg gods Forureining i grunn/ sjø Elektromagnetisk stråling Støy Dambrot Vurdering om tema skal inngå i analysen Det er ingen industrianlegg i influensområdet. Temaet vurderast ikkje Kjemikalieutslepp grunna trafikkulukke er aktuelt. Temaet vurderast Det er ikkje data for transport av farleg gods langs fv.163 temaet vurderast ikkje Det er ikkje registerert forureina grunn i området. Temaet vurderast ikkje Planen legg ikkje opp til byggeområde det folk skal opphalde seg i lang tid. Temaet vurderast ikkje Det er utarbeidd støyrapport for planen. Temaet vurderast ikkje i ROS analysen Det er ikkje regulerte vassdrag med dammar i tilknyting til planområdet. Temaet vurderast ikkje FARAR KNYTT TIL INFRASTRUKTUR VA - Leidningsnett Trafikktryggleik El-forsyning Avløpsanlegg Jernbaneanlegg Drikkevassforsyning Det er ikkje registrert overordna VA leidningsnett i planområdet. Temaet vurderast ikkje Temaet vurderast Det går kraftliner gjennom planområdet. Temaet vurderast Det er ikkje registrert kommunale avløpsanlegg i området. Temaet vurderast ikkje Ikkje aktuelt Hovudvassleidning frå Os kommune stoggar like sør for planområdet. Temaet vurderast ikkje SÅRBARE OBJEKT er anlegg, bygg, natur og kulturområder som er sårbare for inngrep og skader. Helse og omsorgsinstitusjonar Viktige offentlige bygg Kulturminne Natur (område med særskilt naturverdi) Ikkje aktuelt Ikkje aktuelt Det er ikkje registerert kulturminne i området. Temaet vurderast ikkje. Det er registrert lokalt viktige naturtypar i området. Temaet vurderast 16

17 På bakgrunn av denne farekartlegginga er følgjande tema vurdert som relevante, dvs at dei inngår i den vidare sårbaranalysa. Flaum Ekstremnedbør Skog-/Lyngbrann Kjemikalieutslepp/akutt forureining Trafikktryggleik EL-forsyning Område med særskilt naturverdi 4.2 OVERORDNA SÅRBARANALYSE I NS 5814: 2008 Krav til risikovurderinger (ref ) er sårbarheit definert som: Manglende evne hos et analyseobjekt til å motstå virkninger av en uønsket hendelse og til å gjenopprette sin opprinnelige tilstand eller funksjon etter hendelsen. I denne analysen vert sårbaromgrepet forstått som dei naturlege, stadeigne tilhøve i tillegg til aktive tiltak som gjer at areala i reguleringsplanen kan motstå eller avgrense verknadane av uønskte hendingar. I denne analysen graderast sårbarheit etter føljande: Svært sårbart Moderat sårbart Lite sårbart Ikkje sårbart Ras Tiltaket ligg i langs ein bratt skrent. Området er kledt med furu/blandingsskog og har lite lausmassar. Det er korkje registrert skredhendingar i området eller vurdert at området har særlig potensiale for skred, likevel kan ein ikkje sjå bort frå at det kan rase i framtida, særlig som følgje av auka nedbørsmengdar. Ved hogst i skogen ovanfor vegen kan skredfaren auke som følgje av at lausmassane ikkje haldast på plass av skogen. Vegen vil gå i skjering gjennom dette området som er føresett tilstrekkeleg sikra mot ras. Det er vurdert at tiltaket er moderat sårbart for ras. Figur 4: kart over potensielt rasfarleg skrent over fv

18 4.2.2 Flaum Det største vassdraget i planområdet er bekken som renn frå Lomatjørna og ned i Leirvågen. Det er ikkje vurdert at flaum i dette vassdraget kan føre til problem for tiltaket. Elles ligg planområdet gunstig til med omsyn på flaum ettersom det ligg på tvers av ein liten fjellrygg, på grensa mellom to små nedbørsfelt. Tiltaket si plassering inneber at det ikkje er sårbart overfor flaum Ekstremnedbør. Ekstremnedbør kan vere årsak til både ras og flaum, men er og vurdert som eit eige tema. Tiltaket ligg i eit område med mykje nedbør, og prognosane seier at hendingar med ekstremnedbør vil skje hyppigare i framtida som følgje av klimaendringar. Det er likevel ikkje grunnlag for å seie at tiltaket er særlig sårbart overfor ekstremnedbør. Om ein legg til grunn at anlegget vert bygt etter dagens krav til handtering av overflatevatn ser ein at ein med ny veg vil få ei betring av tilhøva. Tiltaket er dermed vurdert som ikkje sårbart overfor hendingar med ekstrem nedbør Skog-, lyngbrann Store skogbrannar kan føre til vegstenging. Eksempel på slike hendingar er storbrannane som herja i Aust-Agder i Tiltaket ligg delvis eit skogkledt område med vaksen skog. Etter lengre periodar med tørt ver om våren er kan det oppstå stor brannfare i området, men dette gjeld særlig lyng og krattkledte område. Ettersom planområdet er lite og omgitt av bustadområder er tiltaket vurdert som lite sårbart for skog-/lyngbrann Kjemikalieutslepp Det er ikkje registrert transport av farlig gods langs fv.163. Det tyder ikkje at det aldri skjer, men at det er så sjeldan at ein ikkje vurderar det til å utgjere nokon særskilt fare. Kjemikalieutslepp vil difor i denne analysen vere kopla til ordinære trafikkulykker med utslepp av bensin/diesel. Temaet vert vurdert vidare i samanheng med sårbarheit for trafikkulukker og skade på naturmiljø. 18

19 Fv.163 Nordvik-Sperrevik ROS-analyse Oppdragsnr.: Revisjon: Trafikktryggleik Tiltaket inneber ei markant betring i vegstandard i tillegg til løysingar for mjuke trafikantar. Dagens fv.163 har dårleg standard, er smal og svingete i planområdet slik at det oppstår situasjonar der motgåande køyrety må stogge.. Trafikkmengda ligg på kring 2200 ådt og fartsgrensa er 50km/t,30km/t ved skulen. Dagens veg er rapportert som ei strekning med utryggleik for trafikk, men frekvensenn for ulukkerr er sett til Uf = 0,15,, noko som er lågare enn "normalt"(ref 1.6.4) ). Figur 5: Trafikksituasjon på dagenss veg. (Google street- view) Natur Ca 40-50m nedanfor dagens veg ligg Leirvågen med strandeng og strandsump som er kategorisert som lokalt viktig naturområde (DN). Ved utløpet av Leirvågen er det registrert forekomster av Ålegras somm også er kategorisert som lokalt viktig. Dissee naturtypene er sårbare for utlepp av bensin/diesel som følgje av trafikkulukker. Det er i avsnitt vurdert at tiltaket er lite sårbart for slike ulukker, noko som gjer at tiltaket vurderast som ikkje sårbart for skade på sårbare naturområde Bomstasjonen vil representere eit nytt element i trafikkbiletee i området, men heilautomatiske bomstasjonar vurderst som så velkjent for trafikantar i BergensområB ådet at det neppe vil innebere auka trafikkfare. Tiltaket vurderast difor som lite sårbart for trafikkulukker saman- likna med dagens situasjon. EL-forsyning Figur 6: Naturtypar N i Leirvågen frå DirNat.noo (grøn skravur). Det ligg ein trafostrasjon langs vegen like innanfor Os kommune og det går fleire straumleidningar i luftspenn i området. Dette er lågspente liner som leverar straum lokalt til bustadar i området. Tiltaket kan inneberee moderat sårbarheit for el-forsyningaa i området i anleggsfasen. 19

20 4.3 UTVALDE HENDINGAR TIL RISIKOANALYSE Med utgangspunkt i sårbarvurderinga er følgjande uønskte hendingar vurdert nærare i ei hendingsbasert risikovurdering: Anleggsfasen: UH 1. Brot på Straumledning Driftsfasen: UH 2. Stein/jordskred som fører til vegstenging 20

21 5 Risikoanalyse 5.1 ANLEGGSFASEN UH1: Brot på straumleidning Hendinga inneber at anleggsmaskineri riv ned straumlina, noko som fører til brot på ei av straumlinene som går langs vegen. Om ein føreset at anleggsarbeida vert utført under gode HMS rutinar kan ein vurdere sannsynet for ei slik hending til moderat. Dei kraftlinene som går gjennom området forsyner lokale bustadområde med straum og eit brot på desse vil ikkje påverke større samfunnsviktige funksjonar. Verdi Sannsyn Konsekvens Risiko GRØNN GUL RØD Liv og helse X X X Ytre Miljø X X X Infrastruktur X X X 5.2 DRIFTSFASEN UH2 Stein/Jordskred som fører til vegstenging Det er nokre få punkt langs traséen som er vurdert som noko utsett for skredhendingar. Dette gjeld særleg der det er planlagt større skjeringar. På nedsida av vegen er det på båe sider av kommunegrensa lagt opp til relativt store, meter høge vegfyllingar. Stabiliteten i desse er funne tilfredsstillande i ei geoteknisk vurdering som ligg ved planskildringa (ref.1.6.2) Det er ikkje tilgjengeleg grundige vurderingar av skredfare, men ut frå vurderingar av topografi og lausmassetilhøve er det vurdert at sannsynet for ei slik hending er liten. Konsekvensar for liv og helse som følgje av eit slikt ras er vurdert som middels grunna liten trafikk på vegen. Konsekvensen for samfunnsverdiar og infrastruktur er vurdert som liten. Grunnen for ei slik vurdering ligg i liten trafikkmengd og at ei stenging ikkje gjer at bustader vert isolert. 21

22 Om ein føreset grundig gjennomgang av rasfaren i området og sikring deretter reduserast sannsynet for ras slik at risikoen vert vurdert til akseptabel. Verdi Sannsyn Konsekvens Risiko GRØNN GUL RØD Liv og helse X X X Ytre Miljø X X X Infrastruktur X X X 22

23 6 Konklusjon for utbetring av fv.163 Nordvik-Sperrevik medfører liten risiko totalt sett, og vil bidra til betra risikotilhøve i høve til i dag. Grunna manglande vurderingar av rasfare frå skrenta ovanfor vegen, er risikoen for ras vurdert som stor nok til at ein bør vurdere avbøtande tiltak. KONSEKVENS SANNSYN 1. Svært liten 2. Liten 3. Middels 4. Stor 5. Meget stor 5. Svært sannsynleg 4. Meget sannsynleg 3. Sannsynleg 2. Moderat sannsynleg UH1 (LH) UH1(YM) UH2(I) 1. Lite sannsynleg UH1(I) UH2(YM) UH2 (LH) * YM=Ytre miljø, LH=Liv og helse, I=infrastruktur Det vil alltid vere risiko knytt til både bygging og drift/bruk av veganlegg. I dette tilfellet er det vurdert at risikonivået er akseptabelt. Totalt sett vil etablering av dette tiltaket betre tilhøva for alle typar av trafikantar samanlikna med dagens situasjon. Denne ROS analysen kan berre peike på usikkerheit kring fare for ras frå oversida av vegen som eit moment som bør undersøkast nærare før tiltaket vert realisert. 23

24 24