Detaljreguleringsplan for Lundhaugen - Rogne

Transkript

1 Voss kommune Detaljreguleringsplan for Lundhaugen - Rogne Risiko- og sårbarheitsanalyse Planid.:

2 C For bruk endeleg versjon. (Oppdragsgjevar sine kommentarar til versjon B02 er ivareteke/avklart) B For gjennomgåing hjå oppdragsgjevar. (Dokumentet er ferdig ihht. oppdragsavtale) A Til intern bruk disposisjon og innhald i dei ulike kapittel. JOHM HIRUU JOHM JOHM JOHM HIRUUD Rev. Dato: Omtale Utarbeidet Fagkontroll Godkjent Dette dokumentet er utarbeida av Norconsult AS som del av det oppdraget som dokumentet omhandlar. Opphavsretten tilhøyrer Norconsult. Dokumentet må berre nyttast til det formål som framgår i oppdragsavtalen, og må ikkje kopierast eller gjerast tilgjengeleg på annan måte eller i større utstrekning enn formålet tilseier. Norconsult AS Dalavegen 25, NO-6856 Sogndal Side 2 av 24

3 Innhald 1 Innleiing Analyseobjektet Særskilde krav til tryggleik i teknisk forskrift til plan- og byggningslova Formål og akseptkriterium Føresetnader, avgrensingar og antakingar Definisjonar og omgrep 7 2 Metodikk Fareidentifikasjon og sårbarheitsvurdering Kategorisering av sannsyn Kategoriar for konsekvensvurdering Vurdering av risiko Risikoreduserande tiltak Raude hendingar risikoreduserande tiltak er naudsynt Gule hendingar tiltak bør vurderast Grøne hendingar akseptabel risiko 11 3 Risikoanalyse Kartlegging av farar Sårbarheitsvurdering av aktuelle hendingar Ustabil grunn Farleg gods Trafikkfare Representative uønska hendingar 17 4 Konklusjon og risikoreduserande tiltak Side 3 av 24

4 Samandrag Norconsult AS har på oppdrag frå Voss kommune utarbeidd risiko- og sårbarheitsanalyse for detaljreguleringsplanen for Lundhaugen - Rogne (Planid: ) i Voss kommune. Analysen er ein del av vedtaksgrunnlaget som følgjer reguleringsplanen. I samsvar med 4-3 i plan- og bygningsloven vert det stilt krav om at det ikkje skal byggast ut i usikre områder. Formålet med vurderinga har vore å vurdere alle risikotilhøve som har innverknad på om arealet er eigna til planlagt formål, og eventuelt endringar i slike forhold som følgje av planlagt utbygging. I tillegg skal vurderinga vise om planframlegget representerer ei fare for omgjevnadane, og om omgjevnadane representerer ei fare for dei regulerte områda (to-sidig påverknad). Analysen har hatt som formål å gje ei overordna og representativ framstilling av risiko for tap av verdiar knytt liv og helse, miljø og samfunnsverdiar. Analysen inngår som ein del av grunnlaget for å godkjenne reguleringsplan for Lundhaugen - Rogne. På bakgrunn av rådgjevar sine opplysningar og kjend dokumentasjon er det gjort funn av ei hendingar med uakseptabel risiko innanfor planområdet. Dette er påkjørsel av mjuk trafikant. Både risikoreduserande tiltak og førebyggande tiltak er foreslått. Tiltak femnar om tydeleggjering av kryss, fartsregulering og kontrollar. I tillegg er det gjort funn av hendingar som representerer akseptabel risiko, men som bør underleggast risikostyring gjennom sikker drift av området. Omsynet til trygg byggegrunn er ivareteke i føresegnene til planen Side 4 av 24

5 1 Innleiing Norconsult har for Voss kommune utarbeidd detaljreguleringsplan for Lundhaugan Rogne. Formålet med analysen er å gje ei overordna og representativ framstilling av risiko for skade på 3. person, liv og helse, materielle verdiar og miljø i høve løysingane i framlegg til reguleringsplan for området [1]. 1.1 ANALYSEOBJEKTET Planområdet er på om lag 15 daa. Det er avgrensa mot utbyggingsområda nordaust for fylkesvegen. Kring området er det bustader som både femnar om lågblokker, rekkehus og einebustader. Klausabakken er regulert til friområde. Voss sjukehus og Rogne vidaregåande skule ligg i nærområdet, som elles ber preg av å vera eit bustadområde. På tomta Klausabakken legg planframlegget til rette for: Barnehage med til saman 4 store grupper a 18 barn over 3 år og 14 barn under 3 år med om lag 1250 m 2 bruksareal og tilhøyrande ute- og leikeareal på om lag 3600 m 2 Ballbane regulert som uteopphaldsareal med eit areal på om lag 800 m 2 og akebakke Innanfor området Lundhaugen legg planframlegget til rette for 16 tilrettelagde einingar over 2 etasjar (2 x 8) som er organisert i to fellesskap med tilhøyrande personaleining og fellesareal. I tillegg er det regulert eit uteopphaldsareal. Figur 1.1: Kart som syner avgrensing av planområdet og lokalisering av tomt Klausabakken og Lundhaugen. Det er 4 eksisterande bustadtomter innanfor planområde. Området er lokalisert mellom jernbana og fv 315 like nordaust for Voss sentrum i område med blanda karakter. Areala sør for fv 315 er prega av bustader, der det både er etablert lågblokk, rekkehus og einebustader. I området nord for fylkesvegen er det offentlege funksjonar som skule og sjukeheim Side 5 av 24

6 Hovudtilkomsten til området går via fv 315, Ringheimsvegen, som har karakter som samleveg gjennom området. Vegen har ÅDT (2013) = Ringheimsvegen er direkte vidareført. Planlagt tilkomst til den nye barnehagen er via Sverresbakken. Denne vegen er smal og bratt. Planen legg til rette for utbetring av den kommunale vegen. Utbetringa femnar om fortau, bredding av vegen og utbetring av krysset mellom fylkesvegen og den kommunale vegen, samt avkjørsler frå den kommunale vegen Det ligg ikkje føre tal som syner venta trafikkauke som følgje av ettalering av dei tilrettelagde bustadene og dobling av kapasiteten i barnehagen. Det er sentrumsnøre funksjonar og avgrensa med parkeringsmoglegheiter. Trafikkauken er difor venta å vere avgrensa. Trafikkauken vil truleg verte opplevd som størst på den kommunale vegen Sverrsbakken mellom Ringheimsvegen og tilkomsten til barnehagen. 1.2 SÆRSKILDE KRAV TIL TRYGGLEIK I TEKNISK FORSKRIFT TIL PLAN- OG BYGGNINGSLOVA I området er det under etablering ein barnehage og tilrettelagde bustader. Anlegga, dvs. både dei offentlege utbyggingsområda og veganlegga vil vere offentleg tilgjengelege. I tillegg regulerar planen fire utbygde bustadtomter. Det er lagt til grunn tryggleiksklasse S3 og F3 i høve skred/ustabil grunn og flaum for barnehagen og dei tilrettelagde bustadene. Einebustadtomtene skal tilfredstille tryggleiksklasse S2 og F FORMÅL OG AKSEPTKRITERIUM Analysen har som formål å gje ein brei, overordna, representativ og vedtaksrelevant framstilling av risiko for tap av verdiar med omsyn til liv og helse, ytre miljø og materielle verdiar. Analysen skal inngå som ein del av grunnlaget for å godkjenne detaljreguleringsplan for Lundhaugan Rogne. Akseptkriteria for risiko kjem fram av kapittel 2 i denne rapporten. Analysen vil danne grunnlaget for å vurdere om områda har akseptabel risiko med omsyn til ønska arealbruk. Dersom risikoen for uønska hendingar som følgje av arealbruken ikkje framstår som akseptabel, er risikoreduserande tiltak føreslege. 1.4 FØRESETNADER, AVGRENSINGAR OG ANTAKINGAR Følgjande føresetnader er lagt til grunn for risiko- og sårbarheitsanalysen: Analysen er overordna og kvalitativ Den er avgrensa til temaet samfunnssikkerheit slik dette er skildra av DSB (Direktoratet for samfunnssikkerheit og beredskap) Utbygging skal følgje relevante lover og forskrifter, som sikringstiltak og liknande Vurderinga er avgrensa til det aktuelle planområdet og areala som kan verte utsett for eit endra risikobilete som følegje av tiltaket Vurderinga omfattar ferdige løysingar Vurderinga klargjer ikkje uavhengige, samanfallande hendingar Vurderinga omfattar ikkje tilsikta hendingar (sabotasje, hærverk o.l.) Side 6 av 24

7 1.5 DEFINISJONAR OG OMGREP Omgrep Sårbarheit Definisjon Manglande evne hjå eit analyseobjekt til å motstå verknadene av ei uønskt hending og til å gjenopprette tilstanden eller funksjonen etter hendinga [2]. Risiko Uttrykk for kombinasjon av sannsyn for og konsekvens av ei uønskt hending [2]. Risikoanalyse Risikoreduserande tiltak Naturbasert risiko/sårbarheit Verksemdsbasert risiko/sårbarheit Sårbare objekt Infrastruktur Ein systematisk framgangsmåte for å skildre og/eller berekne risiko. Risikoanalysen vert gjennomført ved kartlegging av uønska hendingar og årsakene til- og konsekvensane av desse [2]. Tiltak som påverkar sannsynet eller konsekvensen av uønska hendingar. Naturlege, stadeigne forhold som gjer at areal kan motstå eller avgrense verknader av uønska hendingar. Forhold som er relatert til etablerte verksemder som gjer at føreslått arealbruk kan motstå eller avgrense verknadane av uønska hendingar. Anlegg, bygg, natur og kulturområde som er sårbare for inngrep, forureining og skade. Infrastruktur er ikkje med i definisjonen av sårbare objekt. Veg, el-forsyning og liknande som er vesentleg og der stans/skade kan ha store konsekvensar Side 7 av 24

8 2 Metodikk Metoden er basert på hovudprinsippa i NS 5814 Krav til risikoanalyser [2], DSB sin rettleiar om Samfunnsikkerheit i arealplanlegging [3] og Statens vegvesen si handbok 271 [4]. Risiko er knytt til uønska hendingar, dvs. hendingar som i utgangspunktet ikkje skal inntreffe. Det er difor knytt uvisse til både om hendinga vil inntreffe (sannsyn) og omfanget (konsekvens) av hendinga dersom den inntreff. Arbeidsmetodikken omfattar følgjande trinn: 1. Fareidentifikasjon kartlegging av moglege uønska hendingar. 2. Evaluere sannsyn og konsekvens. 3. Klassifisering av risiko, identifikasjon av behov for risikoreduserande tiltak. 2.1 FAREIDENTIFIKASJON OG SÅRBARHEITSVURDERING Tabell 2.1: Fareidentifikasjonen er basert på ROS-sjekklista frå SIGVe-rapporten [5], FylkesROS [6] samt planføresegnene og retningslinene i kommunedelplanen [7]. Farane vert konkretisert gjennom formulering av representative, uønska hendingar. Med sårbarheit er det meint manglande evne hjå analyseobjektet til å motstå verknader av ei uønska hending og til å gjenopprette sin opphavelege tilstand eller funksjon etter hendinga [2]. Sårbarheitskategori Svært robust Robust Nøytralt Sårbart Svært sårbart Kategoriar for sårbarheit. Skildring Eit vidt spekter av hendingar kan inntreffe utan at sikkerheit eller området sin funksjonalitet vert ramma. Eit vidt spekter av hendingar kan inntreffe der sikkerheit eller området sin funksjonalitet vert ubetydeleg ramma. Eit vidt spekter av hendingar kan inntreffe der sikkerheit eller området sin funksjonalitet vert ramma i same grad som andre områder av same standard i Noreg. For eit vidt spekter av hendingar kan sikkerheit eller området sin funksjonalitet bli ramma slik at fare eller betydeleg ulempe oppstår. For eit vidt spekter av hendingar/tema kan sikkerheit eller området sin funksjonalitet bli ramma i betydeleg grad slik at akutt fare eller tap av vesentlege samfunnsfunksjonar oppstår. Ei sårbarheitsvurdering består av ein systematisk gjennomgang av dei viktigaste faktorane som påverkar risiko. Data- og erfaringsmaterialet om området for å vurdere dei ulike faktorane er av varierande detaljeringsgrad Side 8 av 24

9 I sårbarheitsanalysen er det nytta ei gradering svært robust, robust, nøytralt, sårbart og svært sårbart. 2.2 KATEGORISERING AV SANNSYN Tabell 2.2: I kva grad det er truleg at ei uønska hending kan inntreffe, vert uttrykt ved hjelp av omgrepet sannsyn (hendingsfrekvens). Sannsyn bygger på erfaringar, nye trendar (for eksempel ekstremvær) og vurderingar gjort på bakgrunn av lokal erfaring. Sannsyn kategoriar Kategoriar for sannsyn som er henta frå ROS-malen til Voss kommune. Skildring 1. Usannsynleg Sjeldnare enn ei hending pr år (> 0,1 % årlig sannsyn). 2. Lite sannsynleg I gjennomsnitt ei hending pr år 3. Mindre sannsynleg I gjennomsnitt ei hending pr år 4. Sannsynleg I gjennomsnitt ein gang kvart år 5. Mykje sannsynleg I gjennomsnitt ei hending pr år 6. Svært sannsynleg Ei hending pr. 20. år eller oftare. 2.3 KATEGORIAR FOR KONSEKVENSVURDERING Tabell 2.3: Konsekvensvurderinga uttrykker moglege følgjer av ei uønska hending i forhold til liv/helse, ytre miljø (forureining) og skade på materielle verdiar. Konsekvens kategoriar 1. Ubetydeleg Konsekvenskategoriar for liv og helse, ytre miljø og materielle verdiar som er henta frå ROS-malen til Voss kommune. Skildring - Liv og helse: - Ytre miljø: - Samfunnsverdiar: Personskader kan førekomme Få eller ingen skade på miljø Skadar for inntil kr Produksjonstans < 1 uke 2. Liten 3. Ein viss fare 4. Alvorleg 5. Kritisk 6. Katastrofalt - Liv og helse: - Ytre miljø: - Samfunnsverdiar: - Liv og helse: - Ytre miljø: - Samfunnsverdiar: - Liv og helse: - Ytre miljø: - Samfunnsverdiar: - Liv og helse: - Ytre miljø: - Samfunnsverdiar: - Liv og helse: - Ytre miljø: - Samfunnsverdiar: Mindre skader som treng medisinsk handsaming Mindre skadar på miljø, men som naturen sjølv utbetrar på kort tid. Skadar mellom kr mill. Produksjonstans < 1 mnd Fare for alvorlige personskadar, fleire mindre personskadar Moderate skadar på miljø, eller skadar som krev mindre tiltak. Skadar mellom kr 1 mill-10 mill. Produksjonstans >1 mnd Inntil 1 død, og/eller fare for alvorlig skadde personar. Store og alvorlege miljøskader som det vil ta tid å utbetre Skadar mellom kr 10mill-100mill Produksjonstas > 3 mnd 1-5 døde, og/eller fleire alvorlig skadde / sjuke Omfattande langvarige miljøskadar som krev større tiltak Skadar mellom kr 100 mill-500mill. Produksjonstas > 1 år Fleire enn 5 døde, og/eller fleire enn 10 alvorlig skadde / sjuke Varig skade på miljø av stort omfang Skadar for meir enn kr 500 mill. Varig produksjonstans * Med lokale konsekvensar er det meint konsekvensar på utsleppsområdet eller i umiddelbar nærleik av utsleppspunktet. ** Regionale konsekvensar femnar om konsekvensar for omgjevnadene i kommunen Side 9 av 24

10 SANNSYN SANNSYN Detaljreguleringsplan for Lundhaugen - Rogne Risiko- og sårbarheitsanalyse 2.4 VURDERING AV RISIKO Tabell 2.4: Risiko er i NS 5814 [2] definert som uttrykk for kombinasjon av sannsyn for og konsekvensane av ei uønska hending. I risikovurderinga vert uønska hendingar plassert inn i ei risikomatrise, og risikoen vert gjeven ut frå sannsyn for hendinga og konsekvens. Risikomatrisa har 3 soner: Grøn: Akseptabel risiko risikoreduserande tiltak er ikkje naudsynt. Gul: Akseptabel risiko risikoreduserande tiltak må vurderast. Raud:Uakseptabel risiko risikoreduserande tiltak er naudsynt. Akseptkriteria for risiko er gjevne av dei farga sonene, som er tilpassa oppsett av kriteria for konsekvens og sannsyn. 6. Særs sannsynleg 5. Mykje sannsynleg 4. Sannsynleg Risikomatrise for liv og helse som er henta frå ROS-malen til Voss kommune. 1 Ubetydeleg 2. Liten 3. Ein viss fare KONSEKVENS 4. Alvorleg 5. Kritisk 6. Katastrofe 3. Mindre sannsynleg 2. Lite sannsynleg 1. Usannsynleg Tabell 2.5: 6. Særs sannsynleg 5. Mykje sannsynleg 4. Sannsynleg Risikomatrise for ytre miljø som er henta frå ROS-malen til Voss kommune. 1 Ubetydeleg 2. Liten 3. Ein viss fare KONSEKVENS 4. Alvorleg 5. Kritisk 6.Katastrofe 3. Mindre sannsynleg 2. Lite sannsynleg 1. Usannsynleg Side 10 av 24

11 SANNSYN Detaljreguleringsplan for Lundhaugen - Rogne Risiko- og sårbarheitsanalyse Tabell 2.6: 6. Særs sannsynleg 5. Mykje sannsynleg 4. Sannsynleg Risikomatrise for samfunnsverdiar som er henta frå ROS-malen til Voss kommune. 1 Ubetydeleg 2. Liten 3. Ein viss fare KONSEKVENS 4. Alvorleg 5. Kritisk 6Katastrofe 3. Mindre sannsynleg 2. Lite sannsynleg 1. Usannsynleg Dei ulike sonene i matrisa representerer risikoakseptkriteria. Akseptkriteria inneber ikkje at ein aksepterer uønska hendingar, men kriteria er naudsynte for å prioritere tiltak for å vurdere behovet for og prioriteringa av risikoreduserande tiltak. 2.5 RISIKOREDUSERANDE TILTAK Med risikoreduserande tiltak er det meint sannsynreduserande (førebyggande) eller konsekvensreduserande tiltak (beredskap) som er med å redusere risiko, for eksempel frå raud sone og ned til akseptabel, dvs. gul eller grøn sone i risikomatrisa. Dei risikoreduserande tiltaka medfører at klassifiseringa av risiko for ei hending vert forskyvd vertikalt eller horisontalt i matrisa. Generelt vert førebyggande tiltak prioritert framfor beredskap Raude hendingar risikoreduserande tiltak er naudsynt Hendingane i det raude området i matrisa, er hendingar (med tilhøyrande sannsyn og konsekvens) som på grunn av akseptkriteria er uakseptable. Raude hendingar må følgjast opp med risikoreduserande tiltak Gule hendingar tiltak skal vurderast Hendingar i det gule området i matrisa, er hendingar (med tilhøyrande sannsyn og konsekvens) som på grunn av akseptkriteria er akseptable. Gule hendingar krev kontinuerleg fokus på risikostyring. I mange tilfelle er dette hendingar som ein ikkje kan forhindre, men kor tiltak bør gjennomførast i den grad det er mogleg dersom det er kost-/nyttemessig tenleg Grøne hendingar akseptabel risiko Hendingar i det grøne området i matrisa er hendingar som på grunn av akseptkriteria har akseptabel risiko. Dersom risikoen for desse hendingane kan reduserast ytterlegare utan at det krev vesentlege ressursar, bør det gjennomførast tiltak for grøne hendingar Side 11 av 24

12 3 Risikoanalyse Voss er ei innlandsbygda, med kaldare vintrar og varmare somrar enn det som er vanleg i Hordaland. Men kommunen er stor, så det er store forskjellar innan kommunen. Dei fuktigaste områda ligg i vest ved Bolstadfjorden. Mesteparten av Vossabygda ligg i regnskuggen bak kystfjella, og årsnedbøren på Vossevangen er såpass låg som 1250 mm. Vinternedbøren kjem mykje oftare som snø her enn i områda lenger vest i fylket. Klimaet er altså relativt tørt med kalde vintrar og varme somrar. Det er ein tydeleg gradient i klimaet, frå fuktig og relativt oseanisk klima i vest, til innlandsklima og høgfjellsklima i aust. Det ligg ikkje føre klimasenario for Voss kommune. Kommunane Sogndal og Tinn har utarbeidd senario om forventa klimaendringar. Sogndal er lokalisert nærmast. Informasjon frå klima og energiplanen til Sogndal kommune [8] om forventa klimaendringar fram mot 2060 er henta inn. Omtala av moglege klimaendringar er basert på 11 ulike scenario. Det er store avvik mellom resultata, og ein har ikkje haldepunkt for å sei at enkelte scenario er meir sannsynlege enn andre. Resultata som er presentert viser at temperaturen er venta å auke med om lag 1,7 grader fram til 2025 og 2,8 grader fram til 2060 i forhold til normalperioden I tillegg viser resultata at temperaturauken truleg vert størst vår og haust. Nedbørsframskrivinga viser sprikande resultat mellom dei ulike scenaria. Særleg for haustmånadene er det stor forskjell mellom dei ulike scenaria og ekstremverdiane. Dei lågaste verdiane indikerer redusert haustnedbør i 2060 samanlikna med normalperioden frå , medan det høgaste anslaget indikerer svært kraftig nedbørsauke spesielt i oktober. Vestlandsforsking [9] sin rapport om naturskade i kommunane trekker opp eit generelt bilde som syner den same utviklinga. Det same gjer data på senorge.no [10]. På bakgrunn av ovannemnde er følgjande lagt til grunn som antakingar i denne analysen: Haust- og vintertemperaturen vil truleg stige Størst nedbørauke i haust- og vintermånadane Side 12 av 24

13 3.1 KARTLEGGING AV FARAR Tabell 3.1: I kartlegginga av farar er det lagt til grunn ROS-sjekklista i SIGVe-rettleiing [5], DSB sin rettleiar om Samfunnsikkerhet i arealplanleggingen [3] FylkesROS [6] og kommuneplanen til kommunen [6]. Etter vurdering av føreliggande dokumentasjon er dei uaktuelle farane sila vekk. Formålet med fareidentifikasjonen er å identifisere dei forholda som er relevante ved vurdering av sårbarheit og Sårbarheitsvurdering av aktuelle hendingar Siling av hendingar - fareidentifikasjon. Tema Vurdering Aktuell NATURRISIKO Ja Nei Skred/ras/ustabil grunn (snø, is, stein, leire, jord, fjell) Planområdet er lokalisert i helling. Området og tilgrensande område er bygd ut. Kart frå NGI syner at grunnstabilitet kan vere ei utfordring. Flaum i vassdrag Planområdet er ikkje lokaliset inn til vassdrag. x Stormflo Planområdet grensar ikkje til sjø. X Vind-/ ekstremnedbør Bygg vert dimensjonert i etter gjeldande standard i høve vindlaster. X Skog-/lyngbrann Ikkje relevant sidan området ligg i sentrum. X Radon VERKSEMDRISIKO Fare for brann eller eksplosjon Fare for kjemikalieutslepp eller anna akutt forureining Forskrift til plan- og bygningslova legg til grunn at det ved nybygg skal leggast til grunn at det kan vere radon i grunnen. Tetting og ventilasjon skal dimensjonerast deretter. Krav går fram av 13-5 i teknisk forskrift. Det er ikkje etablert industriverksemd(er) i eller ved området som gjer det utsett for brann og eksplosjon. Det er offentleg vatn i området og vegsystema er utforma slik at det er tilgjenge med utrykkingskøyretøy. Alle krav frå mynde er føresett ivareteke for nye bygg. Det er ikkje lokalisert industrinanlegg inntil eller i influensområdet som representerer fare for utslepp eller forureining. Farleg gods Fylkesveg og jernbane passerar forbi området. X Forureina grunn På miljøstatus.no [11] er det ikkje registrert forureina grunn i eller ved området. Temaet er ikkje relevant Elektromagnetiske felt Det er ikkje aktuelt med luftleidingar gjennom planområdet. X SÅRBARE OBJEKT Helse- og omsorgsinstitusjonar Grensar til planområdet. Tiltaket representerer ikkje fare. X Viktige offentlege bygg Skule grensar til planområdet. Tiltaket representerer ikkje fare. X Kulturminne Vert handtert i samsvar med dei ordinære rutinane i plan- og bygningslova og kulturminnelova. Natur Vert handtert i planomtalen til planen. X Biologiske ressursar Det ligg ikkje føre registreringar i Naturbasen til Direktoratet for Naturforvaltning [11]. X INFRASTRUKTUR Trafikkfare Tiltaket legg til rette for tiltak på og langs både fylkesveg og kommunal veg. X VA-leidningsnett Offentleg nett går gjennom område. Dette må leggast om. Det tilfredstillande system for handtering av overflatevatn. Omsynet til desse er føresett handtert gjennom detaljplanlegging. El-forsyning Tiltaket påverkar ikkje el-forsyning. X Drikkevassforsyning Det er ikkje registrert drikkevasskjelder i området. X Avlaup Vi har ikkje informasjon om avlaupsanlegg i området X Informasjons- og kommunikasjonsinstallasjonar Vi har ikkje informasjon om informasjon- og kommunikasjonsinstallasjonar i området X X X X X X X X Side 13 av 24

14 3.2 SÅRBARHEITSVURDERING AV AKTUELLE HENDINGAR Med utgangspunkt i fareidentifikasjonen er følgjande hendingar valt ut for nærmare sårbarheitsvurdering: Ustabil grunn Farleg gods Trafikkfare Sårbarheitsvurdering er gjort i forhold til dei viktigaste faktorane som påverkar risiko. Data og erfaringsmateriale som er tilgjengeleg og som har vore grunnlag for å vurdere dei forskjellige faktorane, er av varierande kvalitet og nøyaktigheit Ustabil grunn NGI [12] syner i si regionale kartlegging ei skildring av forvitra massar med fyllit som den dominerande bergarten. Det kvartærgeologiske [12] kartet syner forvitringsmassar over heile tomta. Observasjonar langs Ringheimsvegen og terrengformasjonane på tomta tyder på tynt lausmassedekke og skifrig svak bergart. Forvitringsjord er ein upresis kvalitativ lausmasseskildring. Dei førebelse geotekniske vurderingane [13] antar at det er ein grovkorna grusliknande lausmasse med god bæreevne og stabilitet. Vidare går det fram av den førebelse vurderinga at sidan jordarten sannsynlegvis er dominert av nedbroten lokal skifrig og svak berggrunn, er det ein risiko for at jordarten tenderar mot telefarleg. Dette gjeld spesielt om det vert broten ytterlegar ned gjennom t.d. komprimering. Figur 3.1: NGU sitt kvartærgeologiske kart syner forvitringsmateriale over heile planområdet. Det innfelte bilde viser skjøring i berg på innsida av Ringheimsvegen like ovanfor tomta for barnehagen [12]. Bildet indikerar lita djupn til fjell og syner den skifrige bergarten langs vegkanten under ein mur Side 14 av 24

15 Av den innleiande vurderinga, går det fram at inn til nærmare vurdering av grunntilhøva er gjort, vart det anbefalt at nybygg vert fundamentert på godt renska fjell. Vinteren 2014 vart det gjennomført prøvegraving i området i 2 punkt, eit oppe ved fylkesvegen der ein støttemur er aktuell og eit ved sjølve barnehagen. Begge punkta viste fjellstein frå djupn på 50 til 60 cm. Av e-post frå dr.ing. i geoteknikk Geir Johan Westerlund [13] går det fram at ein ikkje kan utelykke fundamenteringstekniske utfordringar. Ei enkel geoteknisk gransking tilpassa valt lokalisering av bygg og bane vil klargjere fundamenteringsføresetnadene som må leggast til grunn ved prosjektering av bygg. På bakgrunn av at det skal gjennomførast nærmare grunnundersøkingar, som ein del av utbygginga vert området vurdert som nøytralt overfor ustabil grunn. Av føresegnene [1] til planen går det framt at det skal gjennomførast geotekniske vurderingar - stabilitetsvurderingar for å sikre at bygg vert fundamentert sikkert nok Farleg gods Ringheimsvegen (fv 315) grensar i nord til planområdet. Tal for trafikk på Ringheimsvegen som er henta frå Nasjonal vegdatabank [14] viser ÅDT (2013) på 3600 forbi planområdet. Vegen har funksjon som lokal samleveg. Den er knytt opp mot det overordna vegnettet. Jernbana passerar sør for planområdet. Avstanden til jernbana frå planområdet er vel 100 meter. Det vert transportert farleg gods på både veg og jernbane gjennom kommunen [15]. Det er ikkje venta at transport av farleg gods vil auke som følgje av tiltaket. Med utgangspunkt i funksjonen til vegen må det antakast at det er ein liten del som vert transportert på fylkesvegen, men at all transport på jernbana må forbi sør for planområdet. I Noreg vert det rapportert inn ulykker med farleg gods til DSB kvart år. Tala femnar òg om farleg gods på jernbane. I perioden vart det i Voss kommune registrert to ulykker med transport av farleg gods. Planområdet er ut frå lokaliseringa mellom fylkesveg 351 og jernbana vurdert som sårbart i høve transport av farleg gods Trafikkfare Ringheimsvegen (fv 315) grensar til utbyggingsområda i planen, medan den kommunale vegen Sverresbakken er tilkomsten til utbyggingsområda i planen. Den kommunale tilkomstvegen er smal og bratt. I planen er fylkesveg 315 vidareført slik den er regulert i gjeldande plan. Planframlegget legg til rette for både utviding av den kommunale vegen Sverresbakken og etablering av fortau langs den kommunale vegen. I tillegg legg den til rette for utbetring av tilsluttningspunktet mellom Ringheimsvegen og Sverresbakken Side 15 av 24

16 Figur 3.2: analyseområdet. Ulykker som er registrert i Nasjonal vegdatabank [14]. Svart stipla sirkel viser lokalisering av plan og I Nasjonal vegdatabank [14] er det registrert to ulykker innanfor planområdet på. Figur 3.2 syner registrert ulykker frå 1970-talet og fram til i dag. Frå kryss mot E16 langs Ringheimsvegen er det registrert 11 ulykker. Tala syner to drept, ein alvorleg skadd og åtte lettare skadde. Ulykkene er registrert som MC, sykkel og fotgjengarulykker. Tre av fotgjengerulykkene er akeulykker. Dei to ulykkene ved planområdet er MC ulykker, der den eine er utforkøyring på høgre side og den andre er ulykke ved avsvinging mellom fylkesvegen og den kommunale vegen som er tilkomst til barnehagen. På side 31 og 32 i traffikktryggleiksplanen [8] til kommunen går det fram at det i ein ti-årsperioden er registrert 4 ulykker på Ringheimsvegen/Bavallsvegen. Om fv 315 står det at det er den med desidert størst trafikk, spesielt i nedre del før avstiginga til Sivlevegen og sjukehuset. Ulykkesfrekvensen er relativt låg, samanlikna med andre vegar. Fartsgrense er trekt fram som årsak til den låge hendingsfrekvensen. Transportøkonomisk institutt (TIØ) [16] har laga ei oversikt over hendingsfrekvens for vegar av ulik kategori i Noreg. Generelt har riksvegar lågare ulykkesrisiko enn fylkesvegar og kommunale vegar. Hendingsfrekvensen er generell høgare i område med middels tett busetnad enn i strøk med spreidd utbygging/busetnad. Det er lite variasjonar mellom ulike fylke. Vi har ikkje tal som indikerer at tiltaket vil føre til vesentleg auke i trafikken på verekn Ringheimsvegen eller Sverresbakken. Området er på bakgrunn av det som kjem fram ovanfor vurdert som nøytralt i høve trafikktryggleik Side 16 av 24

17 3.3 REPRESENTATIVE UØNSKA HENDINGAR Med utgangspunkt i fareidentifikasjonen og sårbarheitsvurderinga er følgjande representative og vedtaksrelevante uønska hendingar valt ut for nærmare vurdering: Transport av farleg gods Trafikkfare og herunder; utforkøyring og påkjørsel av mjuk trafikant I planføresegnene er det krav om at grunntilhøva skal nærmare vurderast før gjennomføring av tiltak og i samband med at tiltak vert gjennomført. Funn skal følgjast opp med sikring. Det ligg ikkje føre grunnlagsmateriale for gjennomføring av risikovurdering i denne analysen, men det er føresett at dei oppfølgjande granskingane vert gjennomført Side 17 av 24

18 HENDING 1: Farleg gods Drøfting av sannsyn Årsak til hendinga kan vere teknisk feil på køyretøy/tog med spreiing til last, forskyving med sjølvtenning av last eller tilsikta hendingar. Brann/eksplosjon i køyretøy/tog med farleg gods oppstår frå tid til annan i Noreg, men sannsyn er vurdert som låg. Det skjer i gjennomsnitt 1 hending pr kommune pr 10 år i Noreg. Mengda farleg gods på veg vil truleg auke framover. Vegen har både funksjon som lokalveg medan jernbana har funksjon som einaste transportåra på bane mellom Aust og Vestlandet. I høve tal på ulykker vert dette vurdert som lite sannsynleg, dvs. i gjennomsnitt ei hending sjeldnare enn pr år. Drøfting av konsekvens Planområdet femnar om veg, uteopphaldsareal, barnehage og bustader. Arealbruken langs vegen og bana vekslar. Langs vegen/bana er det bustader og ulike offentleg funksjonar. Ved ei hending vil køyretøy/tog normalt kunne halde fram ut av dei områda med størst tettheit av bygg. Vindretning og andre spreiingstilhøve vil styre utviklinga av hendinga. Liv og helse: Ei slik hending kan medføre at førar mistar livet. Når hendinga skjer i område med bustader eller andre areal med publikumsretta aktivitet er det rimeleg å anta at ein eller fleire kan få dødeleg skalde, dvs. alvorleg. Ytre miljø: Ytre miljø vert påverka av ei slik hending, men konsekvensane vil truleg vere lokale, dvs. liten konsekvens. Samfunnsverdiar: I kva grad materielle verdiar vert påverka vil avhenge av om køyretøyet/tog kan fortsette forbi dei mest sårbare områda. Legg ein det til grunn at køyretøy/tog kan fortsette forbi, vil materielle verdiar verte lite påverka av hending, dvs. liten. OPPSUMMERING Sannsyn Konsekvens Risiko Verdi Grøn Gul Raud Liv og helse x x x Ytre miljø x x x Samfunn x x x Risikoreduserande tiltak: Personar i bygg med publikumsretta/besøksintensiv bruk bør ha rutinar (HMS) som sikrar evakuering, dersom det vert oppdaga brann eller mogeleg større ulykke på veg/bane Side 18 av 24

19 HENDING 2: Utforkjøring Drøfting av sannsyn Årsak til hendinga kan vere tap av kontroll (rus, søvn), køyretilhøve, teknisk tilstand køyrevegen, fart m.m. Tal i trafikktryggleiksplanen til kommunen syner at om lag kvar 3 ulykke er utforkøyring. Nasjonal statistikk indikerer også at kvar 3 ulykke er utforkøyring. Strekninga forbi planområdet er kort. På bakgrunn av ovannemnde er hendinga vurdert som mykje sannsynleg, dvs. i gjennomsnitt ei hending pr år. Drøfting av konsekvens Faktorar som påverkar konsekvensar - er vegen sine omgjevnader/sideterreng, sikringstiltak, talet på personar i køyretøy, fart og beredskap. Liv og helse: Utforkøyring kan medføre alt frå lettare skade til fleire omkomne. Av trafikktryggleiksplanen til kommunen går det fram at 1 av 6 hendingar har gjeve alvorlege personskader og/eller drept. Innanfor analyseområdet er skilta farte låg. Det er lagt til grunn at dei fleste hendingane resulterer i lettare skadde, dvs. liten konsekvens. Ytre miljø: Ytre miljø kan verte påverka av ei slik hending gjennom lekkasje av t.d. drivstoff, men konsekvensen vil truleg vere lokale, dvs. liten konsekvens. Samfunnsverdiar: Hendinga medfører lita ulempe i form av kortvarig stenging, dvs. liten konsekvens. OPPSUMMERING Sannsyn Konsekvens Risiko Verdi Grøn Gul Raud Liv og helse x X X Ytre miljø x X X Samfunn x X X Risikoreduserande tiltak: For å redusere konsekvensane av hending bør det settast fokus på utforming av sideterreng og etablering av rekkverk spesielt der høgda mellom veg og terreng er stor. Når påkøyringselement ikkje kan fjernast, bør sikring vurderast Side 19 av 24

20 HENDING 3: Påkjørsle av mjuk trafikant Drøfting av sannsyn Årsak til hendinga kan vere tap av kontroll, køyretilhøve, teknisk tilstand køyretøy, sikt, kurvatur, stiging, kryss/avkøyring, blanda trafikk, skuleveg m.m. Dei lokale tala i trafikktryggleiksplanen viser at kvar 6-7 ulykke er påkjørsle av mjuk trafikant. Nasjonal statistikk indikerer at kvar 10. ulykke er påkjørsle av mjuk trafikant. Planen prioriterer betring av tilhøva for mjuke trafikantar med etablering av fortau langs Sverresvegen og tilrettelegging av mjuke samband gjennom planområdet. Med god utforming og dagens skilta fart vert det lagt til grunn at hendingsfrekvensen vert redusert. Med utgangspunkt i ovannemnde er hendinga vurdert som særs sannsynleg, dvs. i gjennomsnitt ei hending oftare enn kvart 20 år. Drøfting av konsekvens Faktorar som påverkar konsekvensar er avstand til personer, type køyretøy, fart og beredskap. Liv og helse: Dei fleste hendingane av denne kategorien gjev lettare personskader, dvs. liten konsekvens. Ytre miljø: Dei fleste hendingane vil ikkje påverke ytter miljø, dvs. svært, dvs. ubetydeleg konsekvens. Samfunnsverdiar: Stenging av vegen i kortare periode, dvs. liten konsekvens. OPPSUMMERING Sannsyn Konsekvens Risiko Verdi Grøn Gul Raud Liv og helse X X X Ytre miljø X X X Samfunn X X X Risikoreduserande tiltak: Tydeleg markering av kryssingspunkt mellom vegar (bl.a. Ringheimsvegen og Serresbakken) og der tilkomst kryssar fortau. Fartsregulering Kontrollar Side 20 av 24

21 4 Konklusjon og risikoreduserande tiltak Risikoanalysen har hatt til formål å gje eit representativt bilde av risiko som sfølgje av arealbruken som det vert lagt til rette for i reguleringsplanen. ROS-analysen viser for følgjande hendingar: 1. Farleg gods. Plan og influensområde er i sårbarheistvurderinga vurdert som sårbar for slike hendingar. Hendinga er vurdert til å vere lite sannsynleg med kritisk konsekvens for liv og helse og liten konsekvens for ytre miljø og samfunn. Oppsummert er dette ei gul hending der tiltak bør vurderast. Anbefalt oppfølging er at personar i bygg med publikumsretta/besøksintensiv bruk bør har rutinar som sikrar evakuering, dersom det vert oppdaga brann eller mogeleg større ulykke på veg/bane. 2. Utforkøyring. Hendinga er vurdert til å vere mykje sannsynleg med liten konsekvens for liv og helse, samfunnsverdiar og ytre miljø. Oppsummert er dette ei gul hending der tiltak bør vurderast. Anbefalt oppfølging for å redusere konsekvensane er utforming av sideterreng og sikring/fjerning av påkjørselselement. 3. Påkjørsel av mjuk trafikant. Hendinga er vurdert til å vere særs sannsynleg med liten konsekvens for liv og helse og samfunnsverdiar og ubetydeleg konsekvens for ytre miljø. Oppsummert er dette ei raud hending der tiltak bør vurderast. Anbefalt oppfølging er markering av kryssingspunkt, fartsgrense og kontrollar. Sårbarheitsvurderinga viser at området er nøytralt i høve ustabil grunn. Det ligg ikkje føre grunnlag for gjennomføring av risikovurdering i høve utstabil grunn. I planføresegnene til planen er det føresett teke omsyn til ustabil grunn. Det vert lagt til grunn at krav i Teknisk forskrift til plan- og bygningsloven vert ivareteke gjennom oppfølgjande granskingar. I tillegg vert det lagt til grunn at funn som evt. påverkar planen om naudsynt resulterer i at den vert endra. På bakgrunn av rådgjevar sine opplysningar og kjend dokumentasjon er det gjort funn av ei hendingar med uakseptabel risiko innanfor planområdet. Dette er påkjørsel av mjuk trafikant. Både risikoreduserande tiltak og førebyggande tiltak er foreslått. Tiltak femnar om tydeleggjering av kryss, fartsregulering og kontrollar. I tillegg er det gjort funn av hendingar som representerer akseptabel risiko, men som bør underleggast risikostyring gjennom sikker drift av området Side 21 av 24

22 Det må understrekast at ei endring av utbygginga og etablering av ny/endra type formål som ikkje er i samsvar med planen som har vore utgangspunktet for analysen, vil kunne medføre behov for ny ROS-vurdering av området Side 22 av 24

23 5 Kjelder [1] Norconsult as (2014), «Detaljreguleringsplan for Lundhaugen - Rogne». [2] Standard Norge (2008), «Krav til risikoanalyser,» NS 5814:2008. [3] Direktoratet for sikkerhet og beredskap (2010), «Samfunnssikkerhet i arealplanleggingen. Kartlegging av risiko og sårbarhet». [4] Statens vegvesen (2007), «Risikovurderinger i vegtrafikken,» (Håndbok 271). [5] Direktoratet for sikkerhet og beredskap m.fl. (2012), «Veileder. GIS i samfunnssikkerhet og arealplanlegging, Vestlands-prosjektet,» SIGVe-rettleiing. [6] Fylkesmannen i Hordaland (2009), «FylkesROS Hordaland Risiko- og sårbarheitsanalyse for Hordaland fylke». [7] Voss kommune (2011), «Kommuneplan for perioden ». [8] Voss kommune (2011), «Trafikksikringsplan for Voss kommune ». [9] Vestlandsforsking (2008), «Naturskade i kommunene,» Vestlandsforsking-rapport nr. 4/2008. [10] Se Norge, [Internett]. Available: [11] Miljøstatus, [Internett]. Available: [12] Noregs geologiske undersøkelse, [Internett]. Available: [13] Geir Johan Westerlund, «Dr.ing. geoteknikk,» Norconsult AS. [14] Statens vegvesen, «Nasjonal vegdatabank,» [Internett]. Available: [15] Direktoratet for samfunnsikkerhet og beredskap, [Internett]. Available: [16] Transportøkonomisk Institutt (1997), «Trafikksikkerhetshåndboka» Side 23 av 24

24 Vedlegg: Detaljreguleringsplan for Lundhaugane - Rogne Side 24 av 24