REGIONALPLAN SJØAREAL HAVBRUK GJENNOMFØRING AV HANDLINGSPROGRAMMET

Transkript

1 REGIONALPLAN SJØAREAL HAVBRUK GJENNOMFØRING AV HANDLINGSPROGRAMMET Politisk styringsgruppe Notat diskusjonsgrunnlag til Sak 2/19 Spørsmål om interkommunalt samarbeid om planlegginga av sjøareala og tilrettelegging av næringsareal til havbruket? Spørsmåla til drøfting og avklaring er skildra på slutten av notatet. BAKGRUNN Regionalplan sjøareal havbruk Regionalplan sjøareal havbruk vart vedtatt av fylkestinget våren Her finn de informasjon om planen, prosessen fram til godkjenninga av planen og informasjon om aktivitetar etter godkjenninga Regionalplanplan sjøareal havbruk er retningsgjevande for nærings- og sjøarealpolitikken i kommunane. Hovudintensjonen med regionalplanen er å leggje til rette for ei auka og berekraftig produksjon av sjømat og vekst i havbruket. Det regionalpolitiske målet er ei dobling av produksjonen av sjømat frå 2010 til I 2011 vart det produsert litt over tonn og i tonn laks i Rogaland. Det nasjonale målet er ei femdobling innan Regionalplanen har to hovudstrategiar for å auke produksjonen av sjømat frå havbruket, forankra i rapporten frå 2012 Verdiskaping basert på produktive hav i Vidareutvikling av sjømatnæringa slik me kjenner ho i dag. Utvikling av nye artar i havbruket og marine algar. Denne utviklinga er i startgropa i Rogaland. Det er førebels ingen kommersielle aktørar. Rogaland havbrukspark er i startgropa med å verta ein inkubator for nye marine artar. Regionalplanen har hovudsøkelyset på ei av hovudutfordringane som er tilgangen til næringsareal i sjøen. Det ideelle er at næringsareal til havbruket blir avklart gjennom ein brei og inkluderande planprosess. Såkalla planavklarte næringsareal. Hovudverktya for å avklare miljøvenlege og berekraftige næringsareal i sjøen til havbruksnæringa og dempe arealbrukskonfliktar er lokaldemokratisk styring og planlegging i medhald av plan- og bygningslova. Kommunane har hovudansvaret for 1

2 å legge til rette for samfunns- og næringsutvikling. Kommunane er arealstyresmakter av sjøareala ut til ei nautisk mil utanføre grunnlina. Kommunane er arealstyresmakter i medhald av plan- og bygningslova til ei nautisk mil utanføre grunnlina. Kartet viser denne grensa og kommunegrensene. 2

3 Havbruk er ei regional- og lokalpolitisk satsing. Sjøareala er ein felles ressurs som må planleggjast for både å auke produksjonen av sjømat samstundes som det vart lagt til rette for ei berekraftig ressursutnytting og få interessekonfliktar. Planlegging i medhald av plan- og bygningslova er sektorovergripande og tryggar ei heilskapleg og kunnskapsbasert arealplanlegging og tilrettelegging for sjømat. Akvakulturstrategien for Rogaland og Stortingsmelding 16 ( ) Forutsigbar og miljømessig berekraftig vekst i norsk lakse- og ørretoppdrett, understrekar at veksten i havbruksnæringa og ei auke i produksjonen av sjømat skal vera kunnskapsbasert og miljømessig forsvarleg. Havbruksnæringa må fyrst ha tilgang til næringsareal for å få klarerte lokalitetar. Dette gjeld uavhengig av kva art ein skal produsera. Næringsareal blir identifisert og avklart i kommuneplanlegginga. Tabellen under viser samanhengen og kva som styrer kva. Kommuneplanane Akvakulturlova Trafikklyssystemetproduksjonsområde AREAL LOKALITET VEKST gjelde laks, aure og regnbogeaure All planlegging skal vera kunnskapsbasert. Avklaring av næringsareal til havbruksnæringa i sjøen skjer etter to hovudprinsipp - Næringsareala skal vera minst mogleg i konflikt med samfunnsomsyn og andre næringsinteresser i sjøareala. Det skal vurderast om det er mogleg med sameksistens. Dette blir avklara i ein brei og inkluderande planprosess i tillegg til eit godt kunnskapsgrunnlag om arealbruksinteresser i sjøen og biologisk mangfald. - Sjøareala skal vera godt egna til produksjon av sjømat. Kva sjøareal egnar seg best til kva produksjon? Dette krev kunnskapar om sjøareala. Per i dag er dette kunnskapsgrunnlaget mangelfullt. Marine grunnkart og marin grunnkartlegging av kystnære område rettar på dette. Planlegging som verktøy Plan- og bygningslova Planlegging legg til rette for ein felles arena for vekting og avklaring mellom sektorinteresser og ein felles plan og avgjerdsprosess... energien og kraften som ligger i interessemotsetninger, og som gjennom kreativ ledelse kan bidra til nyskaping PBL 3-1 Planleggingen skal fremme helhet ved at sektorer, oppgaver og interesser i et område ses i sammenheng gjennom samordning og samarbeid om oppgaveløsning Samarbeid handler om felles bidrag til oppgave løsning basert på frivillighet 3

4 Det er fleire arealbruksinteresser og fleire brukarar av sjøareala no enn tidlegare. Noko som aukar potensialet for arealbrukskonfliktar. Arealbrukskonfliktar, omsynet til miljø og målet om å auke produksjonen av sjømat løysast best med ei samordna og heilskapleg planlegging av sjøareala uavhengig av kommunegrensene. Det er dette som vil vera god planlegging Handlingsprogrammet til regionalplanen Alle regionale planar skal ha eit handlingsprogram. Interkommunalt samarbeid er forankra i handlingsprogrammet til regionalplan sjøareal havbruk. Her heiter det under satsingsområdet God planlegging: Legge til rette for ein interkommunal samhandlings- og samarbeidsarena i Ryfylke. I møtet i politisk styringsgruppe 5. desember 2018 var spørsmålet om interkommunalt samarbeid på dagsorden. Stein Arne Rånes prosjektleiar for Kystplan Troms fortalde om bakgrunn og deira erfaringar med interkommunalt plansamarbeid i Troms. Sjå referat frå møtet. I oppsummeringa frå møte i politisk styringsgruppe 5. desember 2018 heiter det: Møtet avklara ikkje om det skal setjast i gong eit interkommunalt samarbeid om arealplanlegging av sjøareala og tilrettelegging for næringsutvikling/næringsareal innan havbruk. Ordførar Bjørn Laugaland, Hjelmeland kommune skal drøfte dette med Ryfylkerådet og han oppmoda dei andre kommunane til å gjera det same i aktuelle fora. Fylkesordføraren ber om ei sak til neste møte med forslag til organisering Døme på interkommunalt samarbeid om planlegging av sjøareala Kystplan Helgeland. Prosjekteigar Sør-Helgeland regionråd. Felles plan for 11 kommunar. Finansiert av Nordland FK og dei tre regionråda på Helgeland Her finn de revidert Kystplan Helgeland, interkommunal kystsoneplan med konsekvensutgreiing. Kystplan Troms Interkommunalt samarbeid som medverka til at alle kommunane med kystline i Troms fekk vedtatt nye arealplanar for sjøområda sine. Økonomisk ramme på 12 millionar. Samarbeidsprosjekt mellom Troms fylkeskommune og kommunane. Interkommunalt samarbeid om sjøområda. Nordmøre regionråd- Orkide, ordførar og rådmannskollegiet for Nordmøre. felles sjøområdeplan. 11 kommunar er engasjert i ein felles plan for arealbruk i sjø 4

5 Interkommunalt samarbeid i Finnmark Finnmark fylkeskommune skal setja igang eit interkommunalt samarbeidsprosjekt etter mal av Kystplan Troms, kalla Kystplan Finnmark. Det er tilsett prosjektleiar. Kjelde: epost dagsett 4. mars 2019 frå Finnmark fylkeskommune. Vedtak i fylkestinget i Finnmark 20. juni 2018, sak 31/18 Havbruksfondet forvaltning av midler. Sammendrag Fra og med 2016 blir 80 % av inntektene fra vekst i lakseoppdrettsnæringa fordelt til kommunal sektor fra det statlige Havbruksfondet. Kommunene mottar 70 % og fylkeskommunene 10 %. Vekst i lakseoppdrettsnæringa vurderes annet hvert år, utbetalinger av midler til kommuner og fylkeskommuner avhenger av vekst i form av økt produksjonskapasitet. I denne sammenhengen foreslås det at midlene som fylkeskommunen mottar forvaltes gjennom et fylkeskommunalt havbruksfond. Fondet skal bidra til å styrke Finnmark fylkeskommunes samfunnsutviklerrolle basert på en målrettet marin og kystbasert satsing, og midlene fra fondet tildeles som tilskudd. 8. For å sikre bærekraftig og fremtidsrettet vekst og utvikling i kystsonen vedtar fylkestinget at Finnmark fylkeskommune skal initiere og tilrettelegge for en helhetlig og samordnet kystsoneplanprosess. Prosessen skal bidra til å styrke beslutningsgrunnlaget og mulighetsrommet i kystsonen, i og på tvers av kommunene i Finnmark. Reglane for interkommunalt plansamarbeid i plan- og bygningslova 9-1 Kvifor interkommunalt plansamarbeid Når det er hensiktsmessig å samordna planlegginga over kommunegrensene. Fylkeskommunen kan anmoda kommunane om interkommunalt samarbeid - Når det anses nødvendig for å ivareta og løse viktige regionale hensyn og oppgaver som går ut over den enkelte kommune. 9-2 Om organisering av interkommunalt plansamarbeid. Kommunane står fritt innanføre bestemte rammer. Planarbeidet skal leiast av eit eige styre med like mange representantar frå alle kommunane som er med. Andre løysingar krev semje i alle kommunane som er med. Styret bestemmer arbeidsreglane og organiseringa av planarbeidet. 9 3 Om planprosess og planinnhald. Her gjeld reglane i plan- og bygningslova. Medverknad, konsekvensutgreiing. Kommunane kan overlata til styret å gjera vedtak om planprosessen. Endeleg planvedtak gjer kommunestyra. 9-4 Overføring til regional plan. Eit fleirtal av kommunane kan anmoda fylkeskommunen om å ta over planarbeidet på grunnlag av det planarbeidet som er gjort. Td om ein ser at resultatet heller bør vera ein samla plan med retningsliner til kommunen og sektorstyresmakter enn fleire formelt sjølvstendige kommunale planar. 9-5 Usemje 5

6 Styret eller den enkelte kommune kan anmoda om mekling. Fylkesmannen eller fylkeskommunen. Det er tre månaders oppseiingsvarsel for den enkelte kommune til å gå ut av plansamarbeidet. Staten kan pålegga om framleis å vera med. 9 6 Gjennomføring og endring. Oppmoding om å inngå forpliktande avtale om gjennomføring når det er behov for samordning av bruken av verkemiddel for gjennomføring. Felles handlingsprogram. SAMARBEID NØKKELEN TIL SUKSESS? Under følgjer ein del argument om kvifor det kan vera smart å samarbeid om planlegging av sjøareala for å legge til rette for ei miljøvenleg og berekraftig auke av sjømatproduksjonen. Ved arealplanlegging og arealbruk i sjø er det i aukande grad viktig å sjå større område i samanheng. Samarbeid og samhandling er avgjerande for å få til dette. (Kjelde: Rapporten Havbruk til havs. Ny teknologi nye område. Ei interdepartemental arbeidsgruppe sett ned av regjeringa og leia av Nærings- og fiskeridepartementet) Sjøareala og fjordane er eit kollektiv gode og samfunnet sitt felleseige. Fjordane følgjer ikkje kommunegrensene. Kommunegrensene er ikkje naturlege avgrensingar for arealplanlegginga i sjøen. Samarbeid gir samordning av interesser og omsyn over kommunegrensene. Samarbeid løyser utfordringar og aukar potensialet for ei auka sjømatproduksjon. Samarbeid avløyser ein pressa plankapasitet Samarbeid medverkar til å setja igong planlegging av sjøareala og få oppdaterte arealplanar for sjøareala. Samarbeid legg til rette for ei berekraftig ressursutnytting og næringsutvikling. Samarbeid medverkar til ei lokal politisk og demokratisk styring av arealressursane. Samarbeid medverkar til ei meir heilskapleg, demokratisk og berekraftig ressursutnytting. Per i dag blir mykje av trong for næringsareal som utviding av tilpassingar avklara gjennom dispensasjonar. 6

7 Det vil medverka til å leggje til rette for ei berekraftig utvikling og vekst av havbruksnæringa (vidareutvikling av eksisterande næring og motivasjon og kunnskap om å få opp produksjonar av nye marine artar) Samarbeid medverkar til å løysa interessekonfliktar tidleg og få til ein arealbruk som ivaretek næringa sine behov, samfunn og miljø. Samarbeid gjer det enklare å oppfylle kravet til medverknad og involvering og legg til rette for større grad av medverknad for alle involverte partar. Samarbeid om planlegging av sjøareala medverkar til ein heilskapleg plan for sjøareala. Det vil vera opp til kvar kommune om ein ynskjer å ta inn planen i kommuneplanen/arealdelen Samarbeid gir eit betre ressursutnytting som td felles kunnskapsinnhenting av avgrensa økonomiske ressursar og fagressursar og samordning av kommunale planar. Det gir ei meir effektiv sakshandsaming og tettare samarbeid mellom kommunane saker som omhandlar sjøareala og som påverkar fleire kommunar. Samarbeid aukar potensialet for å få midlar frå Havbruksfondet. Dtete fordi ein viktig føresetnad for vidare vekst er oppdaterte og heilskaplege arealplanar som legg til rette for ein berekraftig vekst og verdiskaping i sjømatproduksjonen. Samarbeid er eit av FN sine berekraftsmål, nr 17 og er navet for å få til ei best mogleg berekraftig utvikling. Sjå figuren under. FN sine berekraftsmål sett i ein miljømessig, sosial og økonomisk berekraftsmodell. Modellen viser at alle tre dimensjonane bør vera tilstades om målet er ei berekraftig utvikling og at samarbeid er navet for å få det til. 7

8 KVA ER STATUS I PLANLEGGINGA AV SJØAREALA Kommuneplanlegging På fagsamlinga 23. november 2017 var hovudtema korleis planleggja sjøareala for å leggje til rette for ei auka produksjon av sjømat. Mange av kommunane seier dei har sett havbruket på strategisk dagsorden i kommuneplanlegginga og ynskjer å revidera sjøarealdelen til kommuneplanen. Havbruksnæringa seier planlegging er viktig og ynskjer å vera med i kommuneplanprosessane. Til no er det ingen kommunar som har gjennomført ein fullstending revisjon av sjøarealdelen til kommuneplanen med ein brei medverknadsprosess. Nokre av kommunane har lagt ut nye næringsareal og utvida eksisterande næringsareal basert på konkrete innspel får havbruksnæringa og tilpassa arealdelen til tidlegare gitte dispensasjonar. Framleis blir mykje av utvidingane av eksisterande anlegg avklara med dispensasjonar frå kommuneplanane. Det gir ulike utfordringar som mellom anna at oppdrettsnæringa legg vekt på areal og lokalisering ikkje kommunegrenser. Døme henta frå Søknaden om dispensasjon frå kommuneplanen for utviding av matfiskanlegg på lokalitet Hidlekjerringa. I meldinga om vedtak dagsett 13. februar 2019 heiter det mellom anna under vilkår: Det må innhentes tillatelse frå Rennesøy kommune for fortøyinger som krysser kommunegrensa. Status er at mange kommunar per i dag ikkje har prioritert plankapasitet og ressursar til å planleggja sjøareala. All planlegging og utvikling skal vera kunnskapsbasert. Per i dag finnast det ikkje eit godt nok offentleg kunnskapsgrunnlag som marine grunnkart. Per i dag er det ikkje eit godt nok kunnskapsgrunnlag om sjøbotn og dei naturgitte eigenskapane til sjøareala. Det gjer at kommunane ikkje kan planleggja sjøareala og gode næringsareal til havbruksnæringa, eksisterande og nye marine artar, utan ein tidleg dialog med havbruksnæringa om behov, ynskjer og ikkje minst deira kunnskapar om sjøareala. Medverknadsprosessar krev og plankapasitet. Eksisterande havbruksnæring er tilstades i mange kommunar og det blir krevjande for næringa å vera med i alle lokale planprosessar. Fiskerinæringa er ikkje tilstades i alle kommunane. Dei ynskjer difor planlegging av større sjøområde. HAVBRUKSNÆRINGA OG VEKST Sjøareala har fått ei ny inndeling produksjonsområde - trafikklyssystem Sjøareala langs kysten er no delt i produksjonsområde. Denne inndelinga gjeld for laks, aure og regnbogeaure. 8

9 Kartet viser kva kommunar i Rogaland som høyrer til kva produksjonsområde og status på produksjonsområda når det gjeld vekst innan lakseoppdrett. Grensene til produksjonsområda følgjer ikkje kommunegrensene. Produksjonsområda er forankra i Stortingsmeldinga 16, Forutsigbar og miljømessig bærekraftig vekst i norsk lakse- og ørretoppdrett. Her la regjeringa fram eit nytt system for justering av produksjonskapasiteten i oppdrettsnæringa. Framtidig vekst i oppdrettsnæringa skal vera basert på miljøindikatorar, ein handlingsregel og ei inndeling av kysten i produksjonsområde. Handlingsregelen fungerer som eit trafikklyssystem, grønt lys opnar for vekst i eit produksjonsområde, gult lys betyr inga vekst og raudt lys inneber at produksjonen skal reduserast. Kysten er delt i tretten produksjonsområde. 9

10 Produksjonsområda fungerer som eit trafikklyssystem som regulerer veksten. Auke i sjømatproduksjonen med tildeling av nye løyver og utviding av eksisterande løyve løyver innan laks, aure og regnbogeaure blir tildelt ved ein auksjon via trafikklyssystemet som blei innført i 2017, jf produksjonsområdeforskrifta. I dag er det berre ein miljøindikator i trafikklyssystemet som regulerer produksjonskapasiteten til produksjonsområda. Det er påverknaden av lakselus på vill laksefisk som er avgjerande om lakseoppdrettsnæringa får tilbod om å auka produksjonskapasiteten eller ei. ØKONOMISK VEKST Havbruksfondet Veksten i havbruksnæringa gir økonomiske midlar og handlingsrom til fylkeskommunen og kommunane. Det nasjonale Havbruksfondet vart oppretta i Intensjonen er at kommunane skal få noko att frå veksten og verdiskapinga i oppdrettsnæringa sidan kommunane stiller felles naturressursar og sjøareal til rådvelde. Det er inntektene frå salet av vekst og auka produksjonskapasitet som går inn i Havbruksfondet. Vederlaget på 20 prosent til staten vert halde utanom Havbruksfondet. 80 prosent av vederlaget vert plassert i Havbruksfondet og fordelt med 87,5 prosent til kommunane og 12,5 prosent til fylkeskommunane. Midlane er ikkje øyremerka. Alle kommunar og fylkeskommunar som har klarerte lokalitetar for oppdrett av laks, aure og regnbogeaure får utbetalingar frå Havbruksfondet. Utbetalinga er uavhengig av plasseringa i raudt, gult eller grønt produksjonsområde. Ved fordelinga av midlane er fordelingsnøkkelen klarert lokalitetsbiomasse (maksimalt tillat biomasse, MTB) for alminnelege matfiskløyve og løyve til særlege føremål for laks, aure og regnbogeaure. Berre lokalitetar i sjø inngår i fordelingsnøkkelen. Midlane frå Havbruksfondet blir fordelt uavhengig av farge på produksjonsområde kommunen eller fylkeskommunen ligg i. Det er inga føreseieleg utbetaling frå Havbruksfondet. Regjeringa har ein intensjon om å opne for produksjonsvekst annakvart år. Dette vil vera avhengig av miljøindikatorane i trafikklyssystemet. Neste gong det kan bli opna for vekst er I 2017 vart Rogaland fylkeskommune tildelt kr frå det nasjonale Havbruksfondet. I 2018 får fylkeskommunen tildelt millionar kroner. Til saman per 1. oktober 2018 har Rogaland fylkeskommune fått tildelt millionar kroner frå Havbruksfondet. Desse er plassert på eit disposisjonsfond i fylkeskommunen. 10

11 FORSLAG TIL SAMARBEIDSPROSJEKT GROVT FORSLAG TIL PROSJEKTSKILDRING Bakgrunn For å få fortgang i planlegginga av sjøareala og tilrettelegging for ei auka produksjon av sjømat er forslaget å setja igong eit fire årig samarbeidsprosjekt. Dette vil og vera i samsvar med satsinga på bioøkonomi i Rogaland. Prosjekt INTERKOMMUNALT SAMARBEID OM SJØAREALA Føremål Føremålet med samarbeidsprosjektet er å setje igong ei interkommunal planlegging av sjøareala og få på plass ein felles plan for sjøområda. Denne planen skal seie noko om kva sjøareal som egnar seg til kva sjømatproduksjon og kome opp med forslag til kva sjøområde som er berekraftige og som egnar seg til næringsareal til havbruket utan vesentlege arealbrukskonfliktar. Det blir opp til kommunane som er med om dei vil gjera den delen av planen som gjeld deira kommune juridisk bindande med å ta han inn i arealdelen til kommuneplanen. Hovudintensjonen med eit samarbeidsprosjekt skal vera å planleggja sjøareala uavhengig av kommunegrensene og leggje til rette for ei auke i produksjonen av sjømat med avklaring av næringsareal til eksisterande og nye produkt innan sjømat og marine algar. Resultatmål Felles forslag arealplan for sjøområda definert som eit samanhengjande og dynamisk fjord- og kystsystem. Samla forslag til næringsareal for havbruket i sjøen Samla konsekvensutgreiing for ny arealbruk. Avklara kva sjøareal som egnar seg til kva. Synleggjera potensialet for andre artar enn laks, aure og regnbogeaure. Avklara kva som er mogleg av sjømatproduksjon i dei nasjonale laksefjordane og kva krav som må stillast. Sjøområde for samarbeid Regionalplanen omfattar sjøarealet i Rogaland ut til ei nautisk mil utanføre grunnlina. Unntatt sjøarealet i delar Vindafjord som er omfatta av regionalplan for Sunnhordaland og ytre Hardanger. Dette sjøarealet høyrer til eit anna fjordsystem enn Ryfylke. Avgrensinga bør basera seg på kor det er naturleg å sjå sjøareala og fjordane i samanheng og som ein felles ressurs uavhengig av kommunegrenser. I følgje prosjektleiar for Kystplan Troms er det betre med større område enn mindre område. 11

12 Ei mogleg avgrensing kan vera produksjonsområde innanføre verkeområdet til planog bygningslova, ei nautisk mil utanføre grunnlina. Produksjonsområda følgjer ikkje fylkesgrensene. Tettleiken av oppdrettslokalitetar er størst i produksjonsområde 3, Karmøy til Sotra. Som nummer to i samanlikninga mellom produksjonsområda langs kysten og tettleiken av oppdettslokalitetar er Ryfylke produksjonsområde. Tettleiken av oppdrettslokalitetar saman med omsynet til samfunn og miljø seier noko om presset på sjøareala og trongen for overordna og samordna planlegging uavhengig av kommunegrenser. Ein måte å avklare sjøområda for samarbeid er å ta utgangspunkt i produksjonsområda innanføre fylkesgrensene, samanhengjande sjøområde, fjordsystem og i kommunane som vil og som er engasjert. Klepp, Sola og Hå kommunar har til no ikkje vore engasjert i regionalplanen. Dei har ikkje vore med på styringsgruppemøter og fagsamlingar. Forslaget er to sjøområde for samarbeid 1. Kommunane i Ryfylke produksjonsområde unntatt Klepp kommune pluss kommunane i Rogaland som høyrer til produksjonsområde 3, Utsira, Karmøy og Haugesund. 2. Sokndal og Eigersund. 12

13 Organisering Forslaget er å bruka prosjektorganisasjonen som er bygd opp kring regionalplan sjøareal havbruk. Fylkeskommunen er prosjekteigar sidan fylkeskommunen eig regionalplanen og er hovudansvarleg for gjennomføringa av handlingsprogrammet kor interkommunalt samarbeid/samhandling er forankra. - Politisk styringsgruppe ordførarane i alle kommunane med sjøareal. - Prosjektleiar - tilsetjast. Fylkeskommunen er arbeidsgjevar - Fagsekretariatet til regionalplanen er støttespelar og sparringpartnar for prosjektleiar. Næringssjefen er prosjektansvarleg for gjennomføringa av regionalplanen. - Ressursgruppe representantar frå det lokale planfaglege og næringsfagelege nettverket knytt til regionalplan sjøareal havbruk, representantar frå havbruksnæringa, fiskerinæringa og sektorstyresmaktene, Havforskingsinstituttet, Kartverket og NORCE (tidlegare IRIS). Kostnadsoverslag Tiltak Sum Prosjektleiar Medverknadsprosess Utarbeiding av planprogram og eit/to(?) plandokument Arbeidsverkstader konsekvensutgreiing Kunnskapsinnhenting (unntatt marine grunnkart*) *Marine grunnkart/marin grunnkartlegging (eiga sak - notat) Finansiering Forslaget er å finansiera samarbeidsprosjektet som eit spleiselag mellom fylkeskommunen og kommunane. Spørsmålet er om det skal ligga til grunn ein fordelingsnøkkel for kommunane og vidare kva som skal vera basis i fordelingsnøkkelen. Her kan det vera fleire alternativ som sjøareal, eventuelt maksimalt lovleg biomasse, MTB, i kvar enkelt kommune. Det er MTB som ligg til grunn for fordelinga av midlar frå Havbruksfondet. Det vil truleg verta urettvis å bruka sjøareal som ein fordelingsnøkkel i finansieringa fordi det ikkje alltid er eit godt samsvar mellom sjøareal, MTB og midlar frå Havbruksfondet. Det viser figuren og oversikten under. 13

14 Figuren viser prosentvis fordeling av sjøareal innanføre verkeområdet til plan- og bygningslova og landareal i kvar enkelt kommune. Kommunane Time, Bjerkreim og Lund har ikkje sjøareal. KOMMUNE Godkjent MTB tonn TOT UTBET I 2018 Sandnes Haugesund Gjesdal Forsand Strand Hjelmeland Suldal Finnøy Rennesøy Kvitsøy Bokn Tysvær Karmøy Vindafjord Sum Det er forankra i Stortinget at fylkeskommunen har ei viktig rolle og eit hovudansvar for å vera ein samfunnsutviklar og tilretteleggjar for regional og lokal samfunns- og næringsutvikling. Det inneber mellom anna hovudoppgåver som mobilisering og 14

15 tilrettelegging og koordinering av samarbeid og samhandling. Fylkeskommunen bør difor ta ein stor del av finansieringa av prosjektet. Spleiselag (?) Fylkeskommunen Kommunane SUM 2.2millionar 2.2 millionar 4.4 millionar Eit alternativ til finansiering av prosjektet er eit spleiselag mellom fylkeskommunen og kommunane med ein 50/50 prosentvis fordeling kor fylkeskommunen og kommunane dekkjer halvparten av prosjektkostnadene kvar. Kor mykje kommunane skal dekkja av prosjektkostnadene er avhengig av kor mange kommunar som vil vera med. Alternativet med ei 50/50 prosentvis fordeling med 14 kommunar, alle kommunane i begge forslaga til planområde, gjer at kvar kommune må ut med omlag kroner/årleg i fire år. Neste utbetaling frå Havbruksfondet er truleg i Planlegging av sjøareala og klarering av lokalitetar medverkar til inntekter frå næringsutvikling og frå Havbruksfondet. Om det viser seg at det blir vanskeleg å få til eit samarbeid over kommunegrensene og samanhengjande sjøområde, felles fjordsystem, bør fylkeskommunen vurdera å dekkje kostnadene slik at det vert eit samanhengjande sjøområde. Når intensjonen er å få til ei mest mogleg heilskapleg arealplanlegging uavhengig av kommunegrensene vil det ikkje vera hensiktsmessig å planleggja kommunevis. Figuren viser kor mykje sjøarealet utgjer av det totale arealet i kvar kommune. Bjerkreim, Time og Lund har ikkje sjøareal. 15

16 Framdriftsplan Oppstartssak. Politiske vedtak i fylkeskommunen og kommunane. Avklaring av deltaking og finansiering. Tilsetjing av prosjektleiar Hausten 2019 Utarbeiding av prosjektskildring og planprogram- høyring og godkjenning Involvering, medverknad kunnskapsinnhenting - egnethet Konsekvensutgreiing miljø og samfunnutarbeide avgjerdsgrunnlag synleggjera konsekvensar av framtidig arealbruk til sjømatproduksjon Utarbeiding av plandokument høyring og godkjenning. Kommunane avgjer om planen skal gjerast juridisk bindande i eigen kommuneplan/arealdel. Hausten 2019 Om det ikkje er politisk vilje i fylkeskommunen og kommunane til å setje igong og finansiere samarbeidsprosjektet så stoppar framdriftsplanen her. 16

17 SPØRSMÅL TIL DRØFTING KOMMENTARAR Ei endeleg avklaring på spørsmåla under gjerast i kommunestyra og fylkestinget. 1. Ynskjer kommunane å vera med på eit samarbeid om planlegging av sjøareala legga til rette for ei berekraftig næringsutvikling og auka produksjon av sjømat? Endeleg prosjektskildring må utformast etter vedtak i kommunestyra og fylkestinget kor det avgjerast om det skal jobbast vidare med interkommunalt samarbeid om planlegging av sjøareala og tilrettelegging for næringsutvikling. 2. Kva meiner kommunane om forslag til område for samarbeid om arealplanlegging av sjøareala? 3. Kva meiner kommunane bør gjerast om det er kommunar som ikkje vil vera med noko som gjer at det ikkje vert eit samarbeidsprosjekt om eit samanhengjande sjøområde uavhengig av kommunegrenser? 4. Kva meiner kommunane om forslaget til eit spleiselag med halvparten frå fylkeskommunen og halvparten frå kommunane som er med, uavhengig av sjøareal, MTB og tildelte midlar frå Havbruksfondet? Kor mykje er kommunane viljuge til å bidra med? 5. Kva meiner fylkeskommunen og kommunane om å bruka midlar frå Havbruksfondet til å finansiera samarbeidsprosjektet? 6. Kva meiner kommunane til forslaget til korleis organisera samarbeidsprosjektet? 7. Kva meiner kommunane om kvar prosjektleiinga bør vera lokalisert? 8. Kva meiner kommunane om forslag til framdriftsplan for å få i gang samarbeidsprosjektet? Fagsekretariatet 8.mars