Til stades: Eidfjord kommune: Granvin herad: Jondal kommune: Kvam herad: Odda kommune: Ullensvang herad: Ulvik herad: Administrasjonen: Hardangerrådet iks MØTEBOK Rådsmøte i Hardangerrådet iks Dato: 17.09.2015 Klokka 09.00 15.00 Stad: Heradstyresalen, Ulvik Ordførar Anved Johan Tveit Ordførar Ingebjørg Winjum Ordførar Jon Larsgard Rådsvaraordførar Ordførar Asbjørn Tolo Ordførar John Opdal Rådsordførar Ordførar Solfrid Borge Ordførar Hans Petter Thorbjørnsen Dagleg leiar Jostein Eitrheim og Konsulent Trude Rinaldo Forfall: Rådmannsforum: Rådmann Ingrid Guddal Inviterte: Interessegruppa for godt ferjetilbod v/ Inge Haustveit Skyss v/ Målfrid Vik Sønstabø og Gudrun Einbu NIBIO v/ Roald Sørheim Agenda: 09.00 Hardangerrådsmøte - Sakshandsaming 09.45 Interessegruppe frå Vestsida i Ullensvang herad ved Inge Haustveit 10.00 Skyss dialog om justeringar i ferjetilbodet ved Målfrid Vik Sønstebø, Åshill Fossgard og Gudrun Einbu 11.00 Presentasjon NIBIO Ullensvang ved Roald Sørheim 11.30 Lunsj 12.30 Hardangerrådsmøte Sakshandsaming fortset 14.00 Kommunestruktur gjensidig orientering. 15.00 Møtet slutt Det var ingen merknader til innkalling eller sakliste som så vart godkjent. Desse vart valde til å skriva under møteboka saman med rådsordførar: Jon Larsgard og Asbjørn Tolo Saker teke opp ved møtestart: Jon Larsgard Ulike samarbeid finansieringsformer Politisk handsaming Solfrid Borge Kulturkoordinator for Hardangerkommunane Musikkskule Hardanger Berlin m.m. Samordning felles Anved Johan Tveit Konsesjonskraftmidlar Presentasjonar: Skyss dialog om justeringar i ferjetilbodet. Interessegruppa for Hardanger v/ Sjur Ove Svarttveit orienterte om sitt syn på utvikling av ferjetilbodet fram til i dag og vidare framover. Presentasjon vert oversendt vedlagt til møtebok. 1
Skyss v/ Målfrid Vik Sønstabø orienterte om prosessen for utlysing av anbod. Presentasjon frå Skyss vert oversendt saman med møtebok. Skyss oversender eige referat frå spørsmålsrunde etter presentasjonane. Dette vert oversendt til Hardangerrådet som vidaresender til kommunane. Skyss ventar innspel til referatet og også nye innspel som kommunane kjem med etter dette møtet. Hovedproblemstillingane er: Frekvens og opningstid på internsambandet i Ullensvang: Utne Kinsarvik Kapasitet på sambandet Utne Kvanndal Krav om 2 ferjer på sambandet Jondal Tørvikbygd Hensynet til å kunne oppretthalda tilfredsstillande kapasitet og fleksibilitet ved avvik som stengde vegar, vegarbeid, ( særskilt planlagt opprusting av Rv 13, E 16 ) m.m. Hensynet til turisttrafikk, Jfr. Nasjonale turistvegar, Museum, bussgrupper m.m. NIBIO v/ Roald Sørheim Dir. Roald Sørheim presenterte NIBIO og NIBIO Ullensvang særskilt. Utviklingspotensiale og satsingsområde vart grundig omtalt og var tema for spørsmålsrunden etter presentasjonen. Saker til handsaming i Regionrådet: Alle vedtak er samrøystes om ikkje anna er nemnt. Sak 30/15 Meldingar Dagleg leiar gjekk gjennom meldingane Melding 1-5 vart gjennomgått med følgjande kommentarar: Melding 1 Kopi av brev sendt frå Nasjonale Turistvegar Hardanger til HFK 3.7.2015. Gjeld ferjetilbodet. Kommentar: Viktig å ta desse momenta med vidare i dialogen med Skyss. Melding 2 Svar frå Justisministaren på brev om sentralisering av Utlendingsforvaltninga i Hordaland politidistrikt, av 18.8.2015 Kommentar: Servicenivået har vorte dårlegare etter endringa, ikkje betre slik det framgår av svaret frå statsråden. Melding 3 Kopi av brev sendt frå Kvam herad til Hfk 25.8.2015. Gjeld innspel til justeringar av ferjetilbod. Melding 4 Svar frå Kjartan Haugsnes, Hfk på spørsmål om utsetjing av selskapskontroll, av 3.9.2015 Kommentar: Regionrådet tar svaret frå Kontrollutvalet til etterretning. Regionrådet er samde om at finansieringa av forvaltningsrevisjonen må avklarast gjennom vedtak i den einskilde kommune. Dette er pr. d.d. ikkje gjort i alle 7 kommunar. Melding 5 Brev frå «Emigration expo» av 8.9.2015. Vidaresendt frå FtH. Kommentar: Regionrådet ønskjer å avventa dette no og viser til den aktuelle situasjon med mottak av flyktningar frå Syria. Sak 31/15 Høyring Forslag til endringar i Alkohollova av 22.06.2015 Innleiing. Hardangerrådet iks er Regionråd for dei 7 Hardangerkommunane/-herada Eidfjord, Granvin, Jondal, Kvam, Odda Ullensvang og Ulvik. Hardangerrådet iks har på møtet 17.09.2015 drøfta dei framlagde forslag til endringar av 22.06.2015 i Alkohollova om endringar i retten til sal av alkoholhaldig drikk mv og gjev slik høyringsuttale: 2
Hardanger er eit av dei største fruktdistrikta i Noreg og har lang tradisjon for foredling av frukt til både mat og drikke. Fruktbønder i Hardanger har vore i front ved utviklinga av produksjon av norsk fruktvin og sider i fleire hundre år og dei siste tiåra har dei kommersialisert dette som ei viktig inntekt til gardsdrifta både til sal og skjenking. Tilpassinga av det statlege regelverket ved lovendringa i 2011 har skapt eit solid grunnlag for gardar i Hardanger til å etablera gode reiselivstilbod og gardsturisme som suplement til inntektene på garden. Dette har vore medverkande til å halda produktiv jord i drift, styrkja busetnaden, auka folketalet og skapa optimisme i regionen. Hardangerrådet iks er svært positiv til at staten gjennom den føreslåtte endringa i alkohollova vil leggja grunnlaget for å vidareutvikla dette konseptet med å tillata sal av sterk sider direkte frå produsent. I Hardanger er det kompetanse og tradisjon for å tilverka både svak og sterk sider. Det er gjort eit godt arbeid for å finna det juridiske grunnlaget i EØS-reglane og avbalansera dei helsepolitiske momenta i dette forslaget. Hardangerrådet iks har stor tru på at lovframlegget legg til rette for meir utvikling av tilleggsnæring for fruktbruka i Hardanger og som gjev dei fleire bein å stå på. I tillegg vil dette gje positiv synergieffekt på to viktige næringar i Hardanger reiseliv og fruktdyrking. Uttale til lovendringane. I denne uttalen vil Hardangerrådet iks kommentera framlegga som kjem fram i høyringsnotatet punkt 5 og ber om at merknadane vert tek omsyn til i endringane i alkohollova 1-7a, 3-1 og 3-4a i tillegg til eit par dispensasjonsforslag. 5.1 Overordna om forslaget. Hardangerrådet iks er samd i at forslaget kjem inn i ein overordna og heilskapleg alkoholpolitikk. Forslaget er eit distrikts- og næringsutviklingstiltak. Den tilrådde endringa er ei svært begrensa ordning, primært for kulturbasert reiseliv, og vil svært lite påverka norsk alkoholforbruk. 5.2 Kven skal kunna selja? Hardangerrådet iks er samd i framlegget om at både statlege og kommunale myndigheiter skal kunna gje løyve til sal av eigenproduserte produkt over 4,7 volumprosent alkohol direkte frå produksjonsstaden. 5.3 Kva varer vil vera omfatta av ordninga? Hardangerrådet iks er samd i at ordninga er avgrensa til varer utanfor EØS-avtalen. Hardangerrådet iks tilrår Alternativ b i lovendringa. Dette grunngjev me med at for produktutvikling og innovasjon, så er dette viktig. Det har ingen alkoholpolitiske konsekvensar om eit produkt er tilsett brennevin eller alkoholen kjem av gjæring. Både for produsenten og for myndigheitene som skal kontrollera, er det enklast å forhalda seg til inndeling slik at produkta er innan for alkoholgruppe 2 ( 4,7 22% ) 5.4 Krav om heilskapleg karakter og tilbod. Hardangerrådet iks er samd i at det vert stilt krav om at sal av denne volumprosenten utanfor Vinmonopolet skal ha heilskapleg karakter og seljast som eit nisjeprodukt på eigen gard. Det er viktig for produsentane at dei sjølve har hand om den kvalitetsmessige, kulturelle og opplevingsmessige delen av skjenking og sal av eigenproduserte varer. 5.5 Krav til produksjonsstad / utsalstad. Hardangerrådet iks er samd i at det skal vera ein naturleg forbindelse mellom tilverkingsstad, skjenkestad og salstad. Hardangerrådet iks meiner det er upraktisk for eit gardskonsept å skilja sal og skjenkestad slik alkohollova krev. Gardsturisme vert som oftast utøvd under små forhold, og kostnadskrevjande investeringar til å skilja sals- og skjenkestader kan verka avgrensande 3
for den ønska utviklinga av den nye ordninga. Hardangerrådet iks ber med dette departementet om å føreslå endring i alkohollova slik at kommunane kan gje dispensasjon til å ha same lokale for skjenking, smaksprøvar og sal av alkohol i eit heilskapleg driftskonsept. 5.6 Innsatsvarene sin opprinnelsestad. Hardangerrådet iks har forståing for departementet si vurdering av å ikkje krevja lokale eller regionale innsatsvarer. Merkevara Sider frå Hardanger krev at alle råvarer og produksjon skal vera basert i Hardanger. Hardangerrådet ber om at det i desse førearbeida til Lovendringane bør presiserast at kommunen kan krevja for at råvarene må koma frå Norge og minst 50 % frå eigen region slik at produktet har ein lokal karakter og heilskapleg karakter! 5.7 Volum som kan seljast per år. Hardangerrådet iks er samd i at det av alkoholpolitiske moment bør setjast eit avgrensingstak for sal direkte frå produsent utanfor Vinmonopolet. Det er sjølvsagt vanskeleg å setja slike avgrensingstak basert på stipulert forventa omsetning. Eit salstak frå gardsutsalet bør ta høgde for framtidig vekst slik at ein ikkje må ny runde om dette temaet etter nokre år. Hardangerrådet iks tilrår ei volumavgrensing på 30.000 liter per år per produsent og opning for at løyvegjevar i enkelttilfelle kan gje dispensasjon til høgare årleg volum. Hardangerrådet iks ser at den nye ordninga er å selja til gjester /turistar. Mykje av dette salet vil gå til utenlandske gjester og vil ikkje ha nok effekt på alkohol forbruket i Norge. I praksis vil dette vera eksport og den alkoholpolitiske strategien i denne saka er vel ikkje å leggja begrensingar på eksporten. 5.8 Opningstider. Hardangerrådet iks har forståing for dei alkoholpolitiske argumenta for å setja rammer for når sal skal kunna skje direkte frå produsentane, men vil påpeika at dette ikkje kan samanlikna med Vinmonopolet si opningstid når det gjeld både tilbod og sortement. Hardangerrådet iks støttar departementet og tilrår på det sterkaste alternativ b som gjev kommunen rett til å innskrenka og utvida salstidene innanfor lova si maksimaltid, klokka 20.00 /18.00. Hardangerrådet iks vil påpeika problemstillinga med søndagane. I eit heilskapleg konsept så vil smaking og påfølgjande kjøp vera ei naturleg del av gardsturismen. Bussgrupper som er på tur rundt omkring i landet har ei fast rute og kan ikkje tilpassa det slik at dei ikkje kjem på ein søndag. Hardangerrådet iks ville sett det naturleg at ein produsent kan selja til grupper som har forhåndsbestilt omvisning med smaking. Hardangerrådet iks ber om at det i lovendringa vert tek inn at løyvegjevar kan gje dispensasjon i visse høve ved td omvising av grupper til andre tider for å gje eit eingongsløyve etter søknad. 5.9 Forhold til øvrig regelverk. Hardangerrådet iks er samd i at denne ordninga som sal av produkt utanfor EØS-avtalen forheld seg til dei andre generelle reglane for tilverking, skjenking og sal av alkoholhaldig drikk. Avslutningskommentar. Hardangerrådet iks vil med dette igjen visa til at dei tilrådde endringane i alkohollova opnar for næringsmessige og utviklingsmessige mogelegheiter for Hardanger som region. Dette er eit lenge etterlengta distriktspolitisk tiltak og vil medverka til at trenden i tida med lokalmat og lokal drikke får endå støtte fokus og omsetnad. Hardangerrådet er samd med departementet si vurdering om at «Det er derfor ikke grunn til å tro at gjennomføring av et slikt forslag vil føre til økt alkoholkonsum blant befolkningen eller på annen måte få særlige negative alkoholpolitiske konsekvenser.» Hardangerrådet iks vonar at framdrifta i denne saka kan gje lovendring med verknad frå 01.01.2016. 4
Sak 32/15 Møteplan 2016 for Hardangerrådet Møteplan 2016 for Hardangerrådet vert vedteken slik den føreligg. 2015 Jan. Feb. Mars April Mai Juni Sept Okt. Nov. Des. Regionrådet Representantskapet Hardanger konferansen Hardingtinget 14. Granvin 11. Kvam 31. Ullensvang Årsmøte 28. Jondal 16. Odda 15. Ulvik 27. Kvam Onsdag 9. Regionalt Næringsfond Eidfjord Ons-torsdag 09-10. Hardangerkonferansen Hardangerkonferansen Eidfjord 15. Odda Sak 33/15 Høyring Planprogram Regional transportplan 2018-2029 Hardangerrådet iks viser til Hordaland Fylkeskommune si Høyring av forslag til planprogram for Regional transportplan Hordaland 2018-2029 og gjev slik uttale: 1. Hardangerrådet iks er samd i planprogrammet slik det er presentert i høyringsframlegget. Hardangerrådet iks vil understreka at plantema 5.1 og 5.2 er særs viktige for vekst og utvikling av Hardangerregionen. Vekst i næringar som industri, aquanæring, landbruk og reiseliv er svært avhengige av ei god utbygging av vegnettet og eit tilfredsstillande kollektivtilbod. 2. Hardangerrådet iks er positiv til å delta i styringsgruppa for den vidare planprosessen og gjennomføring av planen. Sak 34/15 Høyring om eigedomsskattelegging av arbeidsmaskiner mv. i verk og bruk Hardangerrådet gjev slik uttale i saka: Hardangerrådet iks vil på det sterkaste åtvara mot ei lovendring slik ein her tar til orde for. For kommunane er denne skatten eit vesentleg bidrag til den kommunale inntekta og eit bortfall av deler av eller all eigedomsskatt på maskiner mv. i verk og bruk vil få umiddelbar verknad for det kommunale tenestetilbodet. Etter Hardangerrådet sitt syn inneber forslaget at kommunane sitt sjølvstyre vert svekka og forslaget er dermed i strid med Sundvollen-erklæringa som slår fast at kommunane skal behalda ein større del av dei inntekter som vert skapte lokalt. Hardangerrådet er såleis sterkt ueinig med Finansdepartementet sitt forslag til endringar i eigedomsskattelova. Hardangerrådet ynskjer ikkje at det vert gjort endringar i eigedomsskattelov 4. Produksjonsutstyr og installasjonar må framleis vera ein del av skattegrunnlaget Eigedomsskatten må framleis vera ein kommunal skatt, der kommunane også har ansvar for verdisetjing Hardangerrådet støttar resolusjon og høyringsuttale frå Landssamanslutninga av Vasskraftkommunar (LVK) 5
som ber Regjerninga om å forkasta forslaget til endringar i reglane om eigedomsskatt Sak 35/15 Orienterings og drøftingssaker Arealguiden.no Det vert skrive avtale med Greater Stavanger. Eingongsbeløp kr 95.000 vert dekka gjennom Prosjekt Jondalstunnelen. Årleg kostnad kr 15.000 vert dekka av Hardangerrådet. Hardanger ungdomsting. Trude følgjer opp kommunane mot deltaking 12. okt i Eidfjord. Innmeldte saker ved starten av møtet: Jon Larsgard Ulike samarbeid, finansieringsformer Politisk handsaming Mange ulike samarbeid vert vedtekne på administrativt nivå. Kostnadsfordeling kan vera vanskeleg å begrunna ift. «rettferdig» fordeling. Det vert etterlyst meir klare prinsipp for kostnadsfordeling i slike samarbeid. Dagleg leiar lagar saksutgreiing for drøfting av denne sak i neste Regionrådsmøte. Solfrid Borge Kulturkoordinator for Hardangerkommunane: Musikkskule Hardanger Berlin m.m. Samordning felles stilling for fleire kommunar Regionrådet føreslår å senda denne saka over til Rådmannsforum og evt. også til Hardanger Kulturråd. Anved Johan Tveit Konsesjonskraftmidlar Tema: Regionalt konsesjonskraftfond må på nytt løftast fram på politisk agenda. Dagleg leiar Kommunestruktur- Gjensidig orientering Kvar ordførar gav ein status for arbeidet med ny kommunestruktur den enkelte kommune. Møteboka godkjent 17.09.2015. John Opdal Rådsordførar Asbjørn Tolo Rådsmedlem Jon Larsgard Rådsmedlem 6