Kommunedelplan for Beitostølsområdet Konsekvensutgreiing - jf. planprogram vedteke 18/8 2009 April 2011 Øystre Slidre kommune
Innhaldsliste 1 Mål for planarbeidet og planskildring... 4 1.1 Bakgrunn og mål for planarbeidet... 4 1.2 Planskildring... 4 2 Konsekvensutgreiing... 5 2.1 Metode... 5 2.1.1 Bakgrunnsmateriell... 6 2.2 Einskilde byggeområde... 6 2.2.1 Nye byggeområde... 6 2.2.1.1 Kriterier ved eignaheitsvurdering... 6 2.2.1.2 Eignaheitsvurdering av dei einskilde områda... 10 2.2.2 Fortetting... 13 2.3 Samla utbyggingsomfang... 13 2.4 Fjellgrensa... 15 2.5 Tilhøve til landbruk... 15 2.5.1 Dyrkbar mark og beite... 15 2.5.2 Verdi av beite i høve byggeområde... 16 2.5.3 Utmarksbeite og støling i høve turstigar... 17 2.5.4 Samfunnsmessig mest nyttig arealbruk... 17 2.5.5 Avvegingane i planen... 18 2.6 Klimagassutslepp... 18 2.6.1 Ekstern transport... 18 2.6.2 Intern transport... 19 2.6.3 Energibruk til oppvarming... 19 2.6.4 Drenering av myr... 19 2.7 Køyremønster og parkeringsstruktur... 19 2.7.1 Alternative og framtidige vegtrasear... 20 2.7.1.1 Fv.51 i kulvert i sentrum... 20 2.7.1.2 Finntøppvegen og Beitestølsvegen til Fv.51 vest for sentrum... 20 2.7.1.3 Tilkomstveg til SP1... 20 2.8 Alpinområde... 21 2.8.1 Generelle konflikter ved alpinområde... 21 2.8.1.1 Fjernverknad... 21 2.8.1.2 Naboskap... 21 2.8.2 Vurdering av foreslåtte og alternative område... 21 2.8.2.1 Referanse til eksisterande område... 22 2.8.2.2 Utviding av eksisterande anlegg i A3 og A4... 22 2.8.2.3 Størrtjednlie A5, A6 og A6/L6/P3... 22 2.8.2.4 Menkelie som alternativ til Størrtjednlie... 23 2.8.2.5 Størrtjednlie-Tåbakke... 24 2.8.2.6 Tåbakke-Blåhøvda-Rauddalen... 24 2.8.2.7 Blåhøvda-Lykkja-Skredbergo-Skørberg... 24 2.8.2.8 Melbysfjellet... 24 2.8.2.9 Samankopling til Javnberget... 24 2.8.2.10 Samankopling til Rauddalen... 25 2.9 Barns interesser... 25 3 Risiko og sårbarheit... 26 3.1 Flaumfare... 26 3.2 Rasfare... 27 Konsekvensutgreiing, KDP Beitostølsområdet. Etter offentleg ettersyn 2. gong -2-
3.3 Radon... 27 3.4 Brann-beredskap... 27 4 Null-alternativet... 28 4.1 Utbyggingspotensial... 28 4.2 Alpin, trafikk og sentrum... 28 4.3 Fellesgode... 28 Vedlegg: K1. Planprogram med mål for planarbeidet vedteke 18.08.2009 K2. Trafikkanalyse K3. Tema fjellgrense og støl. Bilete, ortofoto og 3D-animasjonar K4. Tema alpin. Bilete og 3D-animasjonar K5. Temakart dyrka og dyrkingsjord K6. Temakart myrområde K7. Temakart turveg K8. Temakart moglege langsiktige alpin- og byggeområde K9. Temakart alternative sentrale vegtrasear (2 stk) K10. Temakart kulturmiljø K11. Temakart naturtyper / biologisk mangfald K12. Temakart vilt K13. Temakart beitebruk Beitostølen-Javnin K14. Sjekkliste for Risiko- og Sårbarheitsanalyse Konsekvensutgreiing, KDP Beitostølsområdet. Etter offentleg ettersyn 2. gong -3-
1 Mål for planarbeidet og planskildring 1.1 Bakgrunn og mål for planarbeidet Bakgrunn og mål for planarbeidet går fram av vedlagt planprogram 1.2 Planskildring Planforslaget sin hovudstruktur er slik: Vekstretningen er mot vest, retning Rauddalen, jf. planprogrammet. Fortetting i sentrum (Sentr1-3, HF1-HF3, L1-L2). Tilrettelegging for ski inn, ski ut i eksisterande og nye byggeområde. Nytt større alpin- og leiligheitsområde med alpinparkering i Størrtjednlie (A6/L6/P3) sørvest for sentrum, der alpinområda heng saman med alpinområdet i sentrum. Byggeområda skal vere tilrettelagt for ski inn, ski ut. Hytteområde i utkanten av dette i vest (H3) og område for firmahytter i utkanten i aust (FH1). Tilrettelegging for lettvarehandel og aktivitetar i det indre sentrum (Sentr1-3) og meir bilbasert handel søraust for det indre sentrum (HB1, HB2 og eksisterande Stølstunet og Beitostølen handelshus) Nytt næringsområde (byggevarer etc.) og mogleg omlegging av fylkesveg-kryss søraust for Beitostølen, ved Mørken Bustadområde i sentrum (B4 og Sentr1) og inntil eksisterande bustadområde i Stølslie ved sentrum (B1 og B3) Gangvegtrasear frå alle eksisterande og nye byggeområde til sentrum Langrennstrasear nær alle byggeområde. Tal kryssingar med køyrevegar er minimert. Det er definert ein gjennomgåande hovudtrase med tilkopling til det indre sentrum med planskilte kryssingar med køyrevegar. Aktivitetsområde ved tre vatn. Finntøppvegen er gjennom endra lineføring omgjort til avlastningsveg. Trafikken til og frå nye byggeområde kan i stor grad skje utanom sentrum. Nye parkeringsplassar ved tilbringarheisar fangar opp alle innfartsårer til alpin-områda slik at lite av alpin-parkeringa treng skje i sentrum. Forlenging av eksisterande hytteområde på sørsida av Rv. 51 mot nordvest (H4-H5). Nye område som tilrettelegg for fortsatt drift av massetak i Lykkja Hensynssoner for bevaring av stølsmiljø - kulturmiljø Hensynssoner for bevaring av vilt og biologisk mangfald naturmiljø Infrastruktursone. Alle nye byggeområde skal vere tilkopla offentleg vatn- og avløpsnett. Fjellgrensa i gjeldande kommunedelplan, som skal vere ei langsiktig utbyggingsgrense mot fjellplatået, består. Unntaka er at grensa er endra og betre fundert ved båe endane. Planen legg ikkje til rette for alpin samanbinding til Rauddalen. Men planen stenger heller ikkje for at vi kan opne for dette gjennom seinare revisjon, med Tåbakke- Blåhøvda som mogleg mellomstasjon med byggeområde tilrettelagt for ski inn, ski ut. Gjeldande plan legg til rette for eit stølssenter. Dette er vidareført i SP1 og det er lagt til rette for rasjonell tilkomstveg gjennom Skjenhauglie (Sentr1). Konsekvensutgreiing, KDP Beitostølsområdet. Etter offentleg ettersyn 2. gong -4-
Planen legg til rette for fylgjande omfang av nye byggeområde i tillegg til byggeområda i gjeldande planer: Leiligheitsområde Hytteområde Bustadområde Sum daa 210 470 65 Ca sum einingar 650 170 50 I tillegg blir det opna for fortetting av eksisterande hytte- og utleigeområde i sørkant av sentrum (HF1-HF3 og HB2). Vi stipulerer at dette opnar for om lag 100 nye einingar av hytter og leiligheiter. Dette vil seie at planforslaget samla sett opnar for ca 900 nye einingar av hytter og leiligheiter for fritidsmarknaden. Planen viser ingen nye tiltak på dyrka mark og ingen nye byggeområde med unntak av Stølssenteret SP1 innan kulturmiljøet for stølane. Når det gjeld det som er att av eldre kulturmiljø på Beitostølen, er eit større samanhengande stølsmiljø sikra gjennom reguleringsplan for B20 Dalestølen (mellom HB2 og SP1), som fortsatt skal gjelde. Andre eldre bygningsmiljø i sentrum er fragmenterte, og vi opnar for å kunne samle slike bygg i stølssenteret SP1. Verkemidla i planen for gjennomføring av aktivitetstilbod som alpinområde er rekkefølgeføresegner og føresegner om felles planlegging. Når det gjeld fellesgode utan kommersiell karakter som turløyper, gangvegar og skibruer, veg- og parkeringsstruktur og betre struktur i sentrum er også utbyggingsavtaler eit verkemiddel som vi har intensjon om å nytte. Det skal utarbeidast ei prioriteringsliste over fellesgode og ein nøkkel for utbyggingsavtaler til bruk i denne samanhengen. Vi har ein lang planhorisont for å sikre dei viktige føremåla bustadområde, sentrumsfunksjonar, forretningar, alpinområde og skitrekk og fritids- og turistområde. 2 Konsekvensutgreiing 2.1 Metode For nye byggeområde nyttar vi eignaheitsanalyse, jf. planprogrammet. For område for fritidsbustader, fritids- og turistformål og bustader gjer vi avvegingar av nytte og konflikter etter eit skjematisk oppsett som går fram nedanfor. For andre type føremål er lokaliseringa bestemt av mål med planarbeidet og den overordna strukturen med ei avveging mot konflikter og alternative lokaliseringar. Samla utbyggingsomfang er presentert og er gjenstand for trafikkanalysen. Konsekvensutgreiing, KDP Beitostølsområdet. Etter offentleg ettersyn 2. gong -5-
2.1.1 Bakgrunnsmateriell Fylgjande temakart og data er bakgrunn for eignaheitsanalysen og konsekvensutgreiinga. Viltkart kart over viktige biotopar og trekkvegar for hjortevilt og viktige biotopar for hønsefugl og vadefugl. Kartet er lagt til grunn ved vurdering av konflikter ved byggeområde. Biologisk mangfald kart over område med lokale, regionale og nasjonale verdiar knytt til biologisk mangfald / biodiversitet. Kartet er lagt til grunn ved vurdering av konflikter ved byggeområde. Løypeplan kart over skiløyper og turstigar. Kartet er lagt til grunn ved vurdering av konflikter ved byggeområde. Stad- og landskapsanalyse. Denne vart utarbeidd av Feste as i 2002 under førre revisjon av kommunedelplanen. Denne definerer markerte landskapsrom og landskapsområde. Kartet er lagt til grunn ved vurdering av konflikter ved byggeområde. Område definerte som stølsområde i stølsprosjektet Gjennom stølsprosjektet i Øystre Slidre er stølane og stølsmiljøa kartlagte gjennom eit omfattande prosjekt der ein har registrert ulike element som naturforhold, landbruksdrift og kulturmiljø inkl. bygningsmiljø. Område definerte som stølsområde i stølsprosjektet er i sin heilskap foreslått avsett til hensynssone for bevaring av kulturmiljø. Kartet med beitebruksområde er også lagt til grunn ved vurdering av konflikter ved byggeområde. Dyrkingsjord vi har lagt til grunn lettbrukt og mindre lettbrukt dyrkingsjord frå markslagsdata, dvs. Digitalt MarkslagsKart (DMK). Kartet er lagt til grunn ved vurdering av konflikter ved byggeområde. Helningskart, helningsgrad og helningsretning er lagt til grunn for vurdering av fareområde snøskred og eignaheit for byggeområde Myr område klassifisert som myr i N50, ortofoto og synfaring i terreng. Er lagt til grunn ved vurdering av eignaheit for byggeområde. Trevegetasjon område klassifisert som skog i N50 og ortofoto. Kartet er lagt til grunn ved vurdering av eignaheit for byggeområde. Utsikt vi har utarbeidd analyse som viser frå kva område ein har utsikt til dei markerte fjelltoppane Mugnetind og Bitihorn. Kartet er lagt til grunn ved vurdering av eignaheit for byggeområde. Aktsomhetskart for steinsprang og snøskred kart frå NVE som viser potensielle kildeområde og utløpsområde for steinsprang og snøskred. Dette er lagt til grunn for vurdering av fareområde skred. INON-kart. Kartet er lagt til grunn ved vurdering av konflikter ved byggeområde. 2.2 Einskilde byggeområde 2.2.1 Nye byggeområde 2.2.1.1 Kriterier ved eignaheitsvurdering Vi nyttar eignaheitsvurdering ved vurdering av nye byggeområde for fritidsbustader, fritidsog turistføremål og bustader. Vi har utarbeidd kriterier for eignaheit og kriterier for konflikt og gir ein poengsum for kvart av kriteria. For kriterier som tilseier positiv eignaheit blir det Konsekvensutgreiing, KDP Beitostølsområdet. Etter offentleg ettersyn 2. gong -6-
gitt positiv poengsum og for kriterier som tilseier negativ eignaheit (konflikt) blir det gitt ein negativ poengsum. Kvart område får ein poengsum frå 0-5 for kvart av eignaheitskriteria og - 5-0 for kvart av konfliktkriteria. Kriteriene er ulike for fritids- bustader/leiligheiter og bustader. Kriterier for eignaheit og konflikter hytter og leiligheiter: Poeng Kriterier for eignaheit hytteområde Utsikt / sol 0 Skygge, ser ikkje snaufjell eller vatn 5 Sørvestvendt, panorama mot fjell og vatn Byggegrunn, mogleg universell utforming 0 1:3 eller brattare, eller djup myr. Store behov for masseutskifting og planering 5 1:6 eller slakare. Ikkje behov for masseutskifting og planering 0 5 Oppnår vekst i annan aktivitet Ski inn/ut ikkje mogleg og lang avstand til viktige aktivitetsområde som skal opparbeidast og lang avstand til servicetenester Ski inn/ut lettvindt eller kort avstand til viktige aktivitetsområde som skal opparbeidast eller kort avstand til servicetenester Kriterier for konflikter hytteområde Omfang infrastruktur 0 Veg og VA ligg inntil området og lite terrenginngrep for å opparbeide dette -5 >20 m ny ekstern veg og VA pr eining, vanskeleg terreng, store inngrep 0-5 Transportbehov Ski inn/ut lettvindt eller kort avstand til viktige aktivitetsområde som skal opparbeidast eller kort avstand til servicetenester Ski inn/ut ikkje mogleg og lang avstand til viktige aktivitetsområde som skal opparbeidast og lang avstand til servicetenester Konflikt med friluftsliv 0 Byggeområde og tilkomst gir ingen konflikt med skiløyper og turstigar. INON - grenser blir ikkje berørde Byggeområde eller tilkomst er synlege frå og hemmar bevegelsesfriheita frå skiløyper, turstigar eller -5 aktivitetsområde. Eller INON- grensa for område > 2 km frå tekniske inngrep blir sterkt påverka. 0-4 -5 Konflikt med vilt Byggeområde med nærområde ikkje inntil elgtrekk, konsentrasjon av fallstad for elg, viktige leveområde for hønsefugl, våtmarksfugl eller elg Byggeområde i lokalt viktig elgtrekk, konsentrasjon av fallstad for elg, viktige leveområde for orrfugl, våtmarksfugl eller elg Byggeområde i regionalt viktig elgtrekk, kalvingsområde for elg eller stor konsentrasjon av fallstad for elg Konflikt med fastbuande 0 Byggeområde knapt synleg frå bustadområde. Ingen generert trafikk forbi. -5 Vegtilkomst og byggeområde inntil bustader i bygda Konsekvensutgreiing, KDP Beitostølsområdet. Etter offentleg ettersyn 2. gong -7-
Støl, beite, kulturmiljø, landbruk 0 Byggeområde utanfor dyrkbar mark, beite av god kvalitet og stølar og gardsbruk sitt beitebruksområde -5 Byggeområde på dyrka mark Potensiell annan arealbruk 0 Ingen annan kjent mogleg arealbruk Byggeområde godt eigna for bustad, forretning, alpinområde eller knutepunkt for viktig vegtrase eller -5 turvegtrase Skjerming/ innsikt 0 Byggeområde godt skjerma for innsyn frå turvegtrasear, vegtrasear og byggeområde Byggeområde dannar markert horisont sett frå sentrumsområde eller lengre parti av offentlege vegar -5 eller viktige turvegtrasear Nabokonflikter 0 Ingen konflikt som ikkje har vore kjent og forutsett før -5 Store ulemper for 5 eller fleire naboar. Tiltaket i strid med føresetnaden då naboane etablerte seg Biologisk mangfald Byggeområde gir ingen ulemper for område med biologisk mangfald av lokal, regional eller nasjonal 0 verdi -3 Byggeområde i sentrale delar av område med biologisk mangfald av lokal verdi -5 Byggeområde i sentrale delar av område med biologisk mangfald av regional eller nasjonal verdi Kriterier for eignaheit og konflikter bustadområde: Poeng 0 5 Kriterier for eignaheit bustadområde Bumiljø, avstand til servicetilbod Over 500 m til etablert eller regulert bustadområde. Avstand til både skule, barnehage, andre servicetilbod og arbeidsplassar > 2 km Inntil etablert eller regulert bustadområde med minimum 20 einingar, gåavstand til servicetilbod og arbeidsplassar Utsikt / sol 0 Skygge, ser ikkje snaufjell eller vatn 5 Sørvestvendt, panorama mot fjell og vatn Byggegrunn, mogleg universell utforming 0 1:3 eller brattare, eller djup myr. Store behov for masseutskifting og planering 5 1:6 eller slakare. Ikkje behov for masseutskifting og planering Klima 0 Vindeksponert, over 900 moh 5 I midtlisona, skjerma mot vind frå vest, under 750 moh Kriterier for konflikter bustadområde Omfang infrastruktur 0 Veg og VA ligg inntil området og lite terrenginngrep for å opparbeide dette Konsekvensutgreiing, KDP Beitostølsområdet. Etter offentleg ettersyn 2. gong -8-
-5 >20 m ny ekstern veg og VA pr eining, vanskeleg terreng, store inngrep Transportbehov 0 Gåavstand til servicetilbod og arbeidsplassar -5 Avstand til både skule, barnehage, andre servicetilbod og arbeidsplassar > 2 km Konflikt med friluftsliv 0 Byggeområde og tilkomst gir ingen konflikt med skiløyper og turstigar. INON - grenser blir ikkje berørde Byggeområde eller tilkomst er synlege frå og hemmar bevegelsesfriheita frå skiløyper, turstigar eller -5 aktivitetsområde. Eller INON- grensa for område > 2 km frå tekniske inngrep blir sterkt påverka. 0-4 -5 Konflikt med vilt Byggeområde med nærområde ikkje inntil elgtrekk, konsentrasjon av fallstad for elg, viktige leveområde for hønsefugl, våtmarksfugl eller elg Byggeområde i lokalt viktig elgtrekk, konsentrasjon av fallstad for elg, viktige leveområde for orrfugl, våtmarksfugl eller elg Byggeområde i regionalt viktig elgtrekk, kalvingsområde for elg eller stor konsentrasjon av fallstad for elg Støl, beite, kulturmiljø, landbruk 0 Byggeområde utanfor dyrkbar mark, beite av god kvalitet og stølar og gardsbruk sitt beitebruksområde -5 Byggeområde på dyrka mark Skjerming/ innsikt 0 Byggeområde godt skjerma for innsyn frå turvegtrasear, vegtrasear og byggeområde Byggeområde dannar markert horisont sett frå sentrumsområde eller lengre parti av offentlege vegar -5 eller viktige turvegtrasear Nabokonflikter 0 Ingen konflikt som ikkje har vore kjent og forutsett før -5 Store ulemper for 5 eller fleire naboar. Tiltaket i strid med føresetnaden då naboane etablerte seg Biologisk mangfald Byggeområde gir ingen ulemper for område med biologisk mangfald av lokal, regional eller nasjonal 0 verdi -3 Byggeområde i sentrale delar av område med biologisk mangfald av lokal verdi -5 Byggeområde i sentrale delar av område med biologisk mangfald av regional eller nasjonal verdi Poengsummane for dei ulike kriteria blir multiplisert med eit vekt-tal og summert til ein sumindeks. Høg sum gir god eignaheit i høve konflikt og vice versa. Vekttala er subjektive og gjenstand for politisk drøfting. Det ville vere like subjektivt å ikkje vekte og med det definere alle kriterier som like viktige. Foreslåtte område i planen er dei områda som har kome best ut i eignaheitsvurderinga med dei vekt-tala som er nytta nedanfor. Konsekvensutgreiing, KDP Beitostølsområdet. Etter offentleg ettersyn 2. gong -9-
2.2.1.2 Eignaheitsvurdering av dei einskilde områda Eignaheitsvurdering hytter og leiligheiter, konflikter: Vekt 4 3 3 2 3 5 10 7 3 3 Område Omfang Transport Friluftsliv Vilt Fast Støl, beite Potensiell annan Skjerming/ Nabo Biologisk infrastruktur behov Buande Kulturmiljø Arealbruk Innsikt konflikter mangfald Landbruk (infra/bustad/forr) L1-1 0 0 0 0 0 0-3 -5 0 L2 0 0-2 0 0 0-2 0 0 0 L3 0-1 0 0 0-2 -3 0-1 0 L4 0-1 0 0 0 0-1 0-2 0 L5 0-1 -1 0 0 0-3 0-1 0 L6-1 -1-1 -2-1 0-1 -1-1 -1 H1-1 -2-2 0-1 -2 0-1 -2-1 H2 0-1 -1 0 0 0-3 0-1 0 H3-1 -1-1 -1 0 0 0-1 0-1 H4-2 -3-3 -2 0 0 0-2 -1 0 H5-2 -3-1 0 0 0 0-1 -4 0 H7-1 -4-1 -1-1 0-1 -1-1 -1 H8-2 -4 0-2 -2-1 0-2 -1-2 FH1-1 -2 0 0-2 -1-2 -2-1 0 Eignaheitsvurdering hytter og leiligheiter, eignaheit og sum indeks: Vekt 7 3 5 Område Sum Omfang Utsikt/ Bygge Oppnår vekst i indeks Daa sol Grunn annan aktivitet Universell utf. L1 19 6.6 4 2 5 L2 12 25 2 3 3 L3 2 20 3 4 3 L4 29 6.2 3 4 3 L5 2 4.3 2 4 3 L6 10 157.6 3 3 4 H1-1 28.4 4 2 2 H2 1 6.9 3 3 2 H3 13 54.6 3 3 1 H4-3 77 4 2 2 H5-4 11.3 3 3 1 H7-5 177.4 4 3 1 H8-9 110 5 3 1 FH1-3 16.1 3 3 5 Supplerande merknader: L1 er eksisterande hytte-eigedommar. Ei utvikling til leiligheiter på heile arealet føreset sanering av dei to hyttene, jf. -5 på nabokonflikter. Gjennom reguleringsplanen kan ein gjere tilpassingar her. Konsekvensutgreiing, KDP Beitostølsområdet. Etter offentleg ettersyn 2. gong -10-
L3 ligg inntil inngjerda beite på fellesstølen. Støy og gjødselspreiing frå ein forholdsvis intensiv produksjon på stølen gir potensial for noko konflikt, men erfaringane frå eksisterande hytteområde aust for stølen er gode. Potensiell annan arealbruk er bustader, men vi vurderer arealet som litt for inneklemt mellom Finntøppvegen og jordbruksareal. H1 er beite av svært god kvalitet innan beitebruksområdet for Heimre Hedalsstølen, 500 m unna næraste støl med mjølkeproduksjon på utmarksbeite. 17 daa av arealet er klassifisert som lettbrukt dyrkingsjord. Teke i betraktning høgdelaget på 900-920 moh. mop. dyrkbar jord, at området ligg inntil eksisterande byggeområde og at området er lite synleg frå stølsområda, får området likevel berre -2 i konfliktkriteriet støl, beite, kulturmiljø, landbruk. H2 og L5 er området i Menkelie som har vore avsett til alpin nedfart og skitrekk i forlengelsen av Carl-heisen. Vi føreset at Størrtjednliheisen skal vere i drift før området blir bygd ut til hytter og leiligheiter. Det er fysisk mogleg å etablere køyreveg frå Beitestølsvegen til Fv. 51 gjennom området. Det at vi avset byggeområda H2 og L5 sperrar denne moglegheita. H5 er klassifisert som lettbrukt dyrkingsjord. Men høgdelaget på 990-1010 moh. og området si arrondering mellom eksisterande hytteområde, gjer at vi ikkje ser landbruksinteresser her. I og inntil H8 og spesielt H7 er det fleire automatisk freda kulturminne og det er potensial for funn av meir. Ein må pårekne vesentleg areal avsett til bevaring av kulturminne innan desse areala. Grunneigar av FH1 er Lilleborg som er ein del av orkla-konsernet. Dei ynskjer å setje opp firmahytter for konsernet der. Erfaringane tilseier at denne typen firmahytter har høgt belegg heile året, også i lågsesongane, noko som er svært viktig for stader som Beitostølen. Difor 5 i kolonna Opnår vekst i annan aktivitet. Eignaheitsvurdering bustadområde, konflikter: Vekt 3 6 2 2 3 2 2 3 Område Omfang Transport Konflikt Vilt Støl, beite Skjerming/ Nabo Biologisk infrastruktur behov friluftsliv Kulturmiljø Innsikt konflikter mangfald landbruk B1 0-1 0-1 -1 0-2 -4 B2 0-1 0-1 -3-1 -5-3 B3-1 -2-1 -1-2 -1-1 -1 B4 0 0-1 0-1 -1-1 -1 Konsekvensutgreiing, KDP Beitostølsområdet. Etter offentleg ettersyn 2. gong -11-
Eignaheitsvurdering bustadområde, eignaheit og sum indeks: Vekt 4 3 3 2 Sum Omfang Bumiljø Utsikt/ Bygge Klima indeks Daa Avstand Sol Grunn Område Service Universell utf B1 13 22.0 4 2 4 3 B2 6 20.0 4 4 4 2 B3 3 44.1 3 4 3 1 B4 24 4.8 3 3 3 3 Supplerande merknader: B1 ligg innan Slåmyradn som har regional til nasjonal verdi mop. biologisk mangfald. Men verdiane er avhengige av skjøtsel og området er lite gunstig arrondert mop. vern. B2 er ikkje foreslått som bustadområde med fortetting grunna konflikt med eksisterande hytteeigedommar samt nærleik til stølen. Vi foreslår at eksisterande hytter innan området skal omdisponerast til bustader som vilkår for tilbygg. B3 er beite av svært god kvalitet innan beitebruksområdet for Heimre Hedalsstølen, 200 m unna næraste støl med mjølkeproduksjon på utmarksbeite. 39 daa av arealet er klassifisert som lettbrukt dyrkingsjord. Teke i betraktning høgdelaget på 890-910 moh. mop. dyrkbar jord, at området ligg inntil eksisterande byggeområde og at området er lite synleg frå stølsområda, får området likevel berre -2 i konfliktkriteriet støl, beite, kulturmiljø, landbruk. Byggeområdet sperrar moglegheita for alternativ tilkomstveg til SP1 og områda nordaust for sentrum. Eignaheitsvurdering andre byggeområde, konflikter: Omfang Konflikt Vilt Støl, beite Skjerming/ Nabo Biologisk daa friluftsliv Kulturmiljø innsikt konflikter mangfald Område Landbruk Landskap BHSS2 250.7 0-3 -1 0-1 -1 C1 38.1 0-3 -1 0-1 -1 FV1 0.8 0 0 0-1 -3 0 FV2 0.6 0 0 0-1 0 0 I1 11.7 0-1 -1 0-4 0 I2/MD2 100.8 0-3 -1-1 0 0 Ma1 123.5 0 0 0-3 0-2 Ma2 41.2 0 0-2 -1 0-1 SP1 40.9-2 0-1 0-3 0 Supplerande merknader: BHSS2 er tiltenkt helserelatert verksemd, og er fyrst og fremst avsett for å reservere areal for mogleg utviding av eller knoppskyting frå Beitostølen helsesportsenter. Den viktigaste konflikta er knytt til hjortevilttrekk gjennom området. Området er redusert noko i søraust i høve forslaget som låg ute til 1. gongs offentlege ettersyn for å gi større område for hjortevilt i området mellom BHSS1 og I2/MD2. Konflikta med Konsekvensutgreiing, KDP Beitostølsområdet. Etter offentleg ettersyn 2. gong -12-
landbruk er knytt til at 12,2 daa av arealet er klassifisert som dyrkingsjord av god kvalitet. C1 er tenkt som eit aktivitetsområde ved Øyangen med camping, høve for aktivitetar ved vatn og ein allment tilgjengeleg del. Området er svært naturskjønt og det er lagt til rette for denne type aktivitetar inntil, ma. gjennom reguleringsplan for Motorsportanlegg i Lien, U38, godkjent i 2003. Den viktigaste konflikta er også her tilhøvet til hjortevilt, då det er ei trekksone for hjortevilt langs vatnet. Trekket må skje gjennom område C1 eller over dyrka mark nord for arealet. Området er ikkje klassifisert som viktig biotop og data frå registreringane (felt elg) indikerer at trekksona kun har ein lokal verdi. Konfliktene med landbruk er knytt til skogbruk og moglege konflikter med jordbruk og kulturlandskap ved tilkomstvegen. Det siste er sterkt avhengig av kva løysing ein oppnår gjennom reguleringsplan. FV1 er mogleg lokalitet for fjernvarmeanlegg. FV1 ligg sentralt i høve Beitostølen sentrum og er lokalisert i ein søkk i terrenget for å vere skjerma. Området inntil er bebygd med hytter og bustader, noko som gir eit visst konfliktpotensial. I1 er tenkt som utviding av Beitostølen industriområde, regulert i 1999. Det ligg to bustadhus rett inntil området som gir potensial for konflikter. Båe desse ligg innafor 50 m-sona mot Fv. 51 og har slik sett dårleg eignaheit til bustadføremål. Dersom desse blir omdisponerte til funksjonar i samband med industriområdet vil det kunne bli ei god løysing. Ein vil då også kunne få sanert avkøyrsla frå Fv. 51. 8 daa av arealet er klassifisert som dyrkingsjord av god kvalitet. I2/MD2 er tenkt som areal for industri, lager, utsal av tyngre, arealkrevjande varer som trelast og som areal for massedeponi og sortering av masser. Lokaliteten er vald ut frå nærleik til vegkryss, forholdsvis flatt terreng og god skjerming. Konfliktene er knytt til skogbruk og tilhøvet til vilt. 2.2.2 Fortetting Å fortette styrkar målsetjinga om vekst utan at ein tek i bruk nye areal. Planen opnar for å fortette dei sentrumsnære områda HF1-3, HB2 og Sentr1-3. HF1-HF3 er eksisterande område for fritidsbustader utbygde på 1980-talet. Det er ynskjeleg med ei fortetting av desse sentrumsnære, godt skjerma områda. Utleigeplikt som vilkår for fortetting i desse områda ville truleg gi ei lang konverteringsfase utan ny aktivitet. Difor opnar planen for kombinert føremål med moglegheit for utleigeverksemd. HB2 er eksisterande utleigeverksemd innan området der vi ynskjer den bilbaserte handelen lokalisert. Også her opnar planen for kombinert føremål, der både utviding av eksisterande utleigeverksemd og nybygg for varehandel kan skje. I Sentr1-3 er bruken materielt sett uendra i høve gjeldande plan, men planen viser nye vegsystem og stiller større krav til felles planlegging og omsyn til fotgjengarar og universell utforming. 2.3 Samla utbyggingsomfang Planforslaget legg, inklusive fortettingsområda, til rette for fylgjande stipulert tal einingar av leiligheiter og bustader for fritidsmarknaden og leiligheiter og bustader for fastbuande: Konsekvensutgreiing, KDP Beitostølsområdet. Etter offentleg ettersyn 2. gong -13-
Leiligheitsområde Hytteområde Bustadområde Bustad leiligheiter Planforslaget 700 230 30 20 Reserve gjeldande planer 500 250 50 70 Samla potensial 1200 480 80 90 Utbyggingstakta i 1995-2010 i planområdet har vore om lag slik: Leiligheiter Hytter Bustader Bustad leiligheiter Tal einingar årleg i 1995-2010 20 30 4 1 Med fylgjande utbyggingstakt gir forslaget til kommunedelplan og eksisterande planreserve utbyggingsmoglegheiter i fylgjande tal år: Leiligheiter Hytter Bustader Bustad leiligheiter Utbyggingstakt tal einingar årleg framover 30 30 5 5 Tal år samla planreserve 40 16 16 18 Av dette kan det synast som planen legg til rette for utbygging som strekker seg langt utover planperioden sin tidshorisont på 12 år. Men planen viser store område som er vanskelege å realisere på kort sikt av ulike årsaker: Leiligheiter og hotell: Om lag halvparten av dei stipulerte leiligheitene er i Sentr1 der grunneigartilhøva med mange eksisterande små hytteeigedommar gjer at det kan gå lang tid før realisering av leiligheiter. Ein stor andel er også i A6/L6/P3 som er tungt å realisere grunna store krav til felles planprosess og grunnlagsinvesteringar i skitrekk mv. Hytter: Delar av arealet i H7 tilhøyrer grunneigarar som ikkje har kome med innspel. H2 og H3 er avhengig av realisering av grunnlagsinvesteringane i A6/L6/P3. 70 av dei stipulerte einingane er fortetting, i HF1-HF3, som også er usikkert. Dersom vi reknar, reint teoretisk, at alle område likevel skulle bli utbygde i planperioden, ville det gi fylgjande årleg utbyggingstakt: Leiligheiter Hytter Bustader Bustad leiligheiter Utbyggingstakt tal einingar årleg 100 40 6,7 7,5 Tal år 12 12 12 12 Korleis utbyggingsomfanget vil påverke trafikkavviklinga er omtala i vedlagt trafikkanalyse. I trafikkanalysen er ikkje FH1 og H8 med i utgangspunktet, men det er rekna på korleis desse vil påverke trafikkmengden i kap. 2.6 under økt utbygging i noen områder. Planen viser mindre byggeområde enn det som låg til grunn for trafikkanalysen i område H4-H6. Konsekvensutgreiing, KDP Beitostølsområdet. Etter offentleg ettersyn 2. gong -14-
2.4 Fjellgrensa Fjellgrensa vart fastsett i BBG -planen frå 2003. Sitat føresegnene: Planen syner ein øvre byggegrense mot fjellet kalla: fjellgrense. Denne er retningsgjevande som øvre byggegrense mot fjellet utover den planperioda kommunedel planen for Beito Beitostølen Garli gjeld. Vidare står det i saksutgreiinga: Fjellgrensa er grunngjeve i naturlege grenser i terrenget og skal hindre at utbygging mot fjellet bryt horisontlina sett frå Beitostølen. Det vil seie at det var visuelle omsyn som låg til grunn då fjellgrensa vart fastsett. Bygg skulle ikkje danne horisont sett frå Beitostølen og viktige sentrale punkt, og ein skulle oppleve at ein var utanom hyttebebyggelsen når ein oppheld seg på platået ovanfor fjellgrensa. Omsyn til støling og utmarksbeite var ikkje tema for denne grensa. Fjellgrensa er endra i båe endane, ved områda H1 og B3 i søraust og H6 i vest. Vi viser til vedlagte 3D-animasjonar og ser foreslått justering som føremålstenleg ut frå dei visuelle omsyna som ligg til grunn for fjellgrensa. I søraust går foreslått grense nedunder eit markert bjørkekledd høgdebrekk mot platået og endar opp i foreslått hensynssone som skal ta vare på den visuelle samanhengen mellom Åsestølen og Heimre Hedalsstølen (Siktakse sælet på Valstadstølen sælet på 6/2 + 30m). I nordvest er fjellgrensa lagt utanom H6 som er vurdert som lite eksponert. Fjellgrensa er eit viktig verkemiddel for å sikre ein viktig del av Beitostølen sin eigenart mot kortsiktig profitt. Det kan vere negativt at vi no ved fyrste revisjon endrar noko som skulle vare. Men det kan også vere positivt for langsiktigheita og omsyna fjellgrensa skal ivareta at vi no har ei betre fundert grense. 2.5 Tilhøve til landbruk 2.5.1 Dyrkbar mark og beite I Øystre Slidre er grovt stipulert 70.000-100.000 daa klassifisert som lettbrukt og mindre lettbrukt dyrkingsjord. Over halvparten av dette arealet er i fjellet, rundt 1000 moh. og ein stor andel i barskogbeltet rundt 800 moh. Anslagsvis 5.000 daa er under 700 moh. Planområdet for kommunedelplanen er 70.000 daa stort. Området inneheld ca. 7.500 daa dyrkingsjord, herav er ca. 6.500 daa klassifisert som lettbrukt dyrkingsjord. Størstedelen av desse areala er i området Hødnstølen-Garli rundt 1000 moh. og Stølslie-Åsestølen-Javnin, rundt 900 moh. Planen legg til rette for byggeområde på 124 daa klassifisert som lettbrukt dyrkingsjord. H1 og B3 (900 moh.) legg beslag på dei største areala, sjå elles vurdering av dei einskilde byggeområda. Ingen foreslåtte byggeområde inneheld areal klassifisert som mindre lettbrukt dyrkingsjord. Areal klassifisert som svært godt beite er avleda av vegetasjonskart. Dette er berre utført for områda rundt Heimre Hedalsstølen, som er dei beste beiteområda i planområdet. Heile H1, B3 Konsekvensutgreiing, KDP Beitostølsområdet. Etter offentleg ettersyn 2. gong -15-
og SP1, og ein del av B1, til saman 140 daa, er klassifisert som svært godt beite. Resterande byggeområde i planen er truleg i hovudsak område klassifiserte som godt beite. 2.5.2 Verdi av beite i høve byggeområde På spesielt godt utmarksbeite kan vi stipulere at beitedyr kan ha eit foropptak på opp til 40 foreiningar pr. sesong pr. daa. Områda H1 og B3 er av det beste utmarksbeitet som finst i Øystre Slidre, og er truleg i nærleiken av slike verdiar. For område H6 kan vi grovt stipulere 20 foreiningar pr. sesong pr. daa og for område H4, H7 og H8 10 foreiningar pr. sesong pr. daa. Med ein foreiningskostnad på kr. 2,70 utgjer 40 foreiningar ein årleg verdi på kr. 108. Kapitaliserer vi opp dette med 4 % kalkulasjonsrentefot utgjer dette ein verdi på kr. 2.700 /daa. Dette gjeld forproduksjonen aleine. I tillegg har vi verdiar som ivaretaking av kulturlandskap og biologisk mangfald. Den beste tilnærminga vi har til samfunnet si betalingsvilje for desse effektane, er areal-tilskotta som blir gitt. Dersom området hadde vore innmarksbeite, ville dette utløyst eit årleg arealtilskott på kr. 270 /daa, som gir ein oppkapitalisert verdi på kr. 6750 /daa. Dvs. at den samla verdien av forproduksjon og positive eksterne effektar er i underkant av kr. 10.000 /daa for dei aller beste beiteområda. Stipulerte råtomtprisar i området er kr. 150.000 /daa for bustader og kr. 500.000 /daa for fritidsbustader. Noko av årsaka til den høge prisen, særleg for fritidsbustader, skuldast myndigheitsregulert knappheit, men vi må også her gå ut frå at det er ei tilpassing til det samfunnsøkonomisk mest optimale omfanget. Og tomter så nær eit attraktivt reisemål og arbeidsplass som Beitostølen har truleg høg marknadsverdi sjølv om det ikkje skulle vore knappheit på tomter andre stader. Av dette ser vi at mat og kulturlandskap må bli svært mykje meir verdt i høve tomter før utmarksbeiteverdien blir på høgd med tomteverdien. Når det gjeld matvaresikkerheit kan ein også ta i betraktning at størsteparten av arealet i tradisjonelle bustad- og hyttefelt ikkje er nedbygd og kan nyttast intensivt til matvareproduksjon (kjøkenhagar) ved eventuelle matvarekriser. Av dette er det nærliggjande å konkludere med at verdien av utmarksbeite og matvaresikkerheit ikkje er argument for å ta ut område som H1, B3, H4, H5, H7 og H8. Spørsmålet er då av meir arronderingsmessig art, om areala som blir nedbygde gir så store driftsmessige ulemper eller så lite areal att for utmarksbeite at grunnlaget for stølsdrift med utmarksbeite blir borte. Slike argument har vorte sett fram i samband med områda H1 og B3. I Beitebruksplan Øystre Slidre - 2000 (Sandberg, 2000), har Magnus Sandberg stipulert tal dyr og foropptak på utmarksbeite i alle stølslag og utmarka elles i 1949 og 1999. Foropptaket frå utmarksbeite i 1999 var om lag 75 % av nivået i 1949 for kommunen som heilskap. For området Okshøvdstølen, Heimre Hedalsstølen og Fetstølen var nivået i 1999 26 % av foropptaket i 1949. Gjennom stølsprosjektet er beitebruksområda frå gammalt av teikna inn, og vi kan stipulere at beitebruksområda for desse tre stølane var om lag 15 km 2. Dagens tunge storferase går ikkje så langt som det lette telemarksfeet ein hadde tidlegare, noko som begrensar beitebruksområdet. Dette har ein teke omsyn til og innsnevra beitebruksområde til dagens bruk i stølsprosjektet. I tillegg er areal nedbygd. Når vi reknar med dette og dei foreslåtte byggeområda i planen er det att eit beitebruksområde på om lag 6,5 km 2 for desse tre stølane. Dette er areal med mindre overlapp med beitebruksområde frå andre stølar enn det som var tilfelle tidlegare. Beitostølane, der det no ikkje er att beitedyr i utmark, hadde i 1949 om lag same dyretal som desse tre stølane, og det var betydeleg overlapp i beiteområde, slik at ein stor del av beitebruksarealet og det meste av arealet klassifisert som svært godt beite også var nytta av dyra der. Andelen svært godt beite er om lag like høg i rest-arealet som det opphavlege beitebruksområdet. Dette viser at det ikkje er for lite utmarksbeite som er begrensinga for dagens drift eller eit auka omfang. Då står vi att med driftsmessige ulemper, Konsekvensutgreiing, KDP Beitostølsområdet. Etter offentleg ettersyn 2. gong -16-
som at dyra trekker inn i bebygde område og gir konflikter og ikkje kjem att. Eit heimrastgjerde er ei mogleg løysing på dette. Dette blir det arbeidd med frå kommunen uavhengig av kommunedelplanen. Planen set ikkje heimrastgjerde som vilkår for utbygging, då det kunne gi incentiv for å motarbeide gjerdet for igjen å unngå utbygging. 2.5.3 Utmarksbeite og støling i høve turstigar Tilrettelagde turvegar gjennom beiteområda er også eit tema i planprosessen. Ei turlei gjennom området ved Heimre Hedalsstølen ville gi tilgang for fastbuande og besøkande til attraktive turområde ved Olestølsvegen og evt. vidare austover. Terrenget rundt Heimre Hedalsstølen er stadvis og tidvis så blautt at ei tilrettelegging er naudsynt, også for fotturar. I tillegg er det ynskjeleg å leggje til rette for sykling, barnevogn og rullestol. Planen tek innover seg at ansamling av turgåarar inntil stølsfjøs kan vere til ulempe. Difor viser planen ein turstig som går utanom stølane med aktiv drift, men gjennom beiteområdet. Dette set ei gruppering av stølseigarar seg i mot. Argumentet er at auka trafikk gjennom området forstyrrar beitedyra. Denne grupperinga ynskjer ikkje at beiteområdet blir tilrettelagt for friluftsliv, samstundes er det slik at området er lite eigna for friluftsliv utan tilrettelegging. Dette underbygger denne hypotesen i planprogrammet: Det vakre stølslandskapet kan opplevast som utilgjengeleg og i større grad eit hinder for fri og organisert ferdsle og turopplevingar enn ei positiv oppleving for gjester og fastbuande. 2.5.4 Samfunnsmessig mest nyttig arealbruk Gjennom planprogrammet er det formulert at vi skal ta stilling til om den samfunnsmessig mest nyttige arealbruken av området er landbruk eller friluftsliv og reiseliv. Vi har hittil valt å ikkje ta vidare stilling til dette då vi har rekna med at det er mogleg å oppnå sameksistens og til og med synergiar. Utmarksbeite hindrar attgroing, som er til nytte for friluftslivet, og stølsbrukarane i randsonene til Beitostølen har ein stor og lett tilgjengeleg marknad for tilleggsnæringar. Om ein likevel skal seie noko om samfunnsmessig mest nyttig arealbruk, i området rundt Heimre Hedalsstølen, vil det gå i retning av at friluftsliv og reiseliv er viktigast: Vi kan dele mellom byggeområde og turområde. Som vi ser av utrekninga ovanfor er tomteverdien svært mykje høgare enn verdien av areal til utmarksbeite. Når det gjeld turområde er variasjon i tilrettelagde, gode turområde og aktivitetar til alle årstider peikt på som den viktigaste aktiviteten på Beitostølen. Turvegar og tilrettelagte opplevingstilbod i tilknytnad til bygningsmiljøet rundt Heimre Hedalsstølen med evt. turisttilpassa dyrehald, ville truleg bli verdifullt i denne samanhengen. Beitostølen er svært viktig for næringsutviklinga i Øystre Slidre og regionen. Utviklinga her er hovudårsaka til at Øystre Slidre opplever positiv folketalsutvikling i motsetnad til tradisjonelle primærnæringskommuner i utkant-norge. På den andre sida utgjer den tradisjonelle stølsdrifta med utmarksbeite ein mindre andel av to gardsbruk sine inntekter. Inntektene i samband med stølsdrifta kjem hovudsakleg frå offentlege tilskott, ikkje frå produserte matvarer. Desse tilskotta kan ein sjå på som samfunnet si betalingsvilje for dei eksterne godene av stølsdrifta, som ivaretaking av kulturlandskap og biologisk mangfald. Konsekvensutgreiing, KDP Beitostølsområdet. Etter offentleg ettersyn 2. gong -17-
2.5.5 Avvegingane i planen Vi meiner gjennom planen at det ikkje er naudsynt å gå så drastisk til verks som å ta valet mellom tradisjonell stølsdrift eller nye byggeområde og friluftsliv. Intensjonen er å legge til rette for sameksistens. Vi opplever at synspunkta blant grunneigarar og stølsbrukarar i området rundt Heimre Hedalsstølen er noko meir variert enn det som har kome til uttrykk gjennom dei offentlege ettersyna. Gjennom ein planprosess med offentlege ettersyn er det gjerne motstandarar av tiltak i planen og ikkje tilhengarar som kjem med innspel. Det er ikkje knappheit på areal til utmarksbeite i planområdet, korkje med dagens beitetrykk eller ved ei auke i omfanget. Beitedyr som trekker inn i byggeområde er derimot eit problem, men vi ser ikkje at dei nye byggeområda i planen vil forsterke dette. Tvert imot meiner vi at ei avklaring av arealbruken kan gi fortgang i den prosessen som no foregår med mål om eit heimrastgjerde. Det igjen kan føre til at fleire stølsbrukarar ser det som føremålstenleg å ta til att med utmarksbeiting. Ulempene av ein tilrettelagt turstig gjennom beiteområdet er at det blir meir trafikk i området, men fordelen er at ein får kanalisert ferdsla og at denne blir lagt unna fjøs-dørene. Håpet er at alle stølsbrukarane også skal sjå sitt positive ansvar for omdømmebygging og at allmenta får oppleve noko av det kulturlandskapet som stølsbrukarane får offentlege middel for å skjøtte. 2.6 Klimagassutslepp 2.6.1 Ekstern transport Reiseliv generelt og reisemål som Beitostølen er i utgangspunktet lite klimavenlege. Personog varetransport til og frå staden, oppføring og oppvarming av bygg og drifting av alpinanlegg og langrennsløyper medfører store klimagassutslepp. Spørsmålet ved ei auke i aktiviteten på Beitostølen er korleis Beitostølen er i høve konkurrerande reisemål. Vår hypotese er at skilnaden er liten i høve konkurrerande norske reisemål medan det er positivt for klimautsleppa dersom den norske marknaden i større grad vel mål som Beitostølen framfor utanlandske reisemål som føreset bruk av fly. Klimautsleppa ved transporten til og frå Beitostølen kan reduserast gjennom auka andel busstransport. For å lykkast med dette er det viktig at staden er organisert slik at det er lett tilgang frå hovudvegnettet til overnattingsstader og aktivitetar. I praksis vil dette seie fortetting av sentrum. Dette er nærare omtala i trafikkanalysen. Ut over dette ser vi lite vi kan gjere gjennom ein kommunedelplan av denne typen for å redusere den eksterne transporten. Vi står såleis att med tre tilhøve ved planen der vi har handlingsrom som påverkar klimagassutsleppa: Intern transport, energibruk til oppvarming og drenering av myr som følgje av nye byggeområde. Konsekvensutgreiing, KDP Beitostølsområdet. Etter offentleg ettersyn 2. gong -18-
2.6.2 Intern transport Dette er kvantifisert og vekta i eignaheitsanalysen. Område langt unna sentrum som H4-H8 gir størst interntransport og får negativ verdi. 2.6.3 Energibruk til oppvarming Det er krav om tilkopling til vatn- og avløpsnett i alle nye byggeområde og område for fortetting. Det medfører stor energibruk til oppvarming. I bustadområda, sentrumsområda og områda for utleigeverksemd, som alle er sentrumsnære, set planen krav om tilrettelegging for fjernbåren varme, som er rekna som meir klimavenleg enn tradisjonell elektrisk oppvarming. Ingen av områda for fritidsbustader har slikt krav. 2.6.4 Drenering av myr Myr inneheld store mengder karbon. Drenering av myr gir utslepp av klimagassen CO 2. Storleiksordenen er 16,5 tonn CO 2 pr. daa 1 m djup myr, dvs. svært store tal. Men udrenert myr frigir metan og lystgass, som er langt sterkare klimagassar enn CO 2. På lang sikt er difor biletet komplekst og usikkert. Førebels er det såleis ikkje utarbeidd sentrale retningsliner for korleis ein skal ta stilling til drenering av myr som følgje av utbygging og vi har ikkje implementert det i eignaheitsanalysen. Men ein kan ikkje sjå bort frå at kunnskapsgrunnlaget er betre og at karbonutslepp ved drenering av myr vil vere tema når det blir aktuelt å utarbeide reguleringsplan for byggeområde i planen. Tal daa myr og prosentandel myr i dei ulike byggeområda: daa % Daa % A6/L6/P3 50.1 32 H5 - - B1 9.5 43 H7 5.2 3 B3 - - H8 17.3 16 B4 - - I2/MD2 7.0 7 BHSS2 38.6 15 L1 - - C1 - - L2 12.0 48 FH1 6.0 38 L3 - - H1 - - L4 - - H2 - - L5 0.3 7 H3 4.3 8 SP1 - - H4 43 56 2.7 Køyremønster og parkeringsstruktur Planen legg til rette for og føreset ei spreiing av målpunkt for aktivitetar, spesielt alpint, jf. planskildringa og trafikkanalysen. Dette er planen sitt viktigaste grep for å redusere trafikkbelastninga i sentrum. Det er også ei målsetjing å få utarbeidd ein sentrumsplan der trafikkavvikling er ei av dei viktigaste problemstillingane. Konsekvensutgreiing, KDP Beitostølsområdet. Etter offentleg ettersyn 2. gong -19-
2.7.1 Alternative og framtidige vegtrasear 2.7.1.1 Fv.51 i kulvert i sentrum Over lengre tid og i fleire samanhengar er det peikt på dei moglegheitene som opnar seg for Beitostølen som barnevenleg og universelt utforma fotgjengerlandsby dersom Fv. 51 ikkje går gjennom sentrum. Det er brei einigheit om fordelane ved dette. Men det er ikkje mogleg å leggje vegen med tilfredsstillande lineføring utanom sentrum. Einaste moglegheita er difor ein tunnel eller ein kulvert, som kostnaden førebels har gjort lite aktuell. Kommunedelplanen hindrar etter vår vurdering ikkje at ein kan leggje Fv.51 i kulvert, eksempelvis over eit strekk på ca 150 m langs område Sentr2. 2.7.1.2 Finntøppvegen og Beitestølsvegen til Fv.51 vest for sentrum Mop. mogleg kulvert, for å få eit omkøyringsalternativ for Fv. 51 sør for sentrum og for å få eit belastande traffikkpunkt vekk frå sentrum har vi sett på moglege vegtrasear frå Beitestølsvegen til Fv.51 vest for sentrum, jf. vedlagt temakart. Det mest funksjonelle alternativet med tanke på tilkomst frå Beitestølsvegen til sentrum er å gå opp ved P2 og gjennom L5 og H2. Konklusjonen så langt er at ulempene for naboar og redusert verdi av byggeområda H2 og L5 er større enn nytteverdien. Vi foreslår difor H2 og L5 utforma slik at det hindrar denne moglegheita. Eit alternativ som kan fungere som omkøyringsalternativ for Fv. 51 sør for sentrum og for dei som skal frå Beitestølsvegen og nordover Fv.51, er å gå opp ved P2 langs regulert vegtrase i Menkelie, vidare vestover parallelt med skiløypa grøn1, i kulvert under A6 og inn på regulert vegstruktur i Markahøvda. Dette forslaget har ulemper for naboar og for friluftsliv og er ikkje foreslått eller bandlagt i planen. Men planen stenger ikkje moglegheita. Planen legg til rette for å kunne stenge øvre del av Beitestølsvegen i perioder og kanalisere all trafikk via Finntøppvegen. Ulempene er lengre tilkomstveg til sentrum frå heile sørvestre delen av Beitostølen og moglege vanskelege trafikktilhøve rundt krysset mellom Fv.51 og Finntøppvegen. 2.7.1.3 Tilkomstveg til SP1 Med intensjon om eit nasjonalt stølssenter og eit nasjonalparksenter i område SP1 må ein ha ein tilkomstveg som kan tåle stor trafikk, inkl. varelevering og busstransport. Uansett kan det vise seg å vere klokt mop. framtidig valfridom å sikre ein god vegtrase til områda nordaust for sentrum. Vi ser tre alternative trase-moglegheiter, jf. vedlagt temakart: 1. Alternativ 1 er å gå opp aust for B1 og B2, gjennom område B3 og nord for H1 og eksisterande hytteområde. Dette var framme som eit alternativ under reguleringsplanprosessen for Stølslie III og vekte stor motstand frå fastbuande i Stølslie og frå Beitostølen Helsesportsenter. Ulempene med redusert tilgang til naturområda for fastbuande og dårlegare tilbod for klientar ved BHSS er vurdert som reelle. Konsekvensutgreiing, KDP Beitostølsområdet. Etter offentleg ettersyn 2. gong -20-
2. Alternativ 2 er Øvrevegen Ljomstølsvegen, som må få ny trase og utbetrast, og inn på alternativ 1. Lineføringa er uheldig og lite funksjonell og traseen gir nabo-ulemper. 3. Alternativ 3 er å gå gjennom Sentr1. Dette er føresetnaden i i planen. Lineføringa og strukturen med kort veg-avstand frå Sentr1 til SP1 er god. Ulempene er ei ekstra kryssing med alpintraseen A1 og at traseen er vanskeleg å gjennomføre på kort sikt grunna konflikt med eksisterande hytte-eigedommar. 2.8 Alpinområde 2.8.1 Generelle konflikter ved alpinområde 2.8.1.1 Fjernverknad For å minimere fjernverknaden bør skitrekk og nedfartar i størst mogleg grad lokaliserast til dalar og søkk i landskapet medan åsryggar bør unngåast. Slike installasjonar er ein del av eit reisemål men er framandelement og bør ikkje bli dominerande i bygdemiljø som Beito og Lykkja. 2.8.1.2 Naboskap Skitrekk har visuelle ulemper og gir støy og innsyn mot hytter og bustader inntil. Og nedfartane medfører fjerning av trevegetasjon. I høve kvalitetar som ro og fred og privatliv kan ulempene vere svært store, spesielt til tider då folk oppheld seg mykje utandørs. Heisar med heilårs bruk gir såleis større ulemper enn skitrekk som berre går om vinteren. Skitrekk med nedfart i nabolaget har den positive effekten at det blir lett tilgang til alpintilbodet (ski inn ski ut). For fritidsbustader og spesielt utleigeverksemd kan denne effekten vere betydeleg og gi auka marknadsverdi, medan effekten er meir tvilsam for bustader. 2.8.2 Vurdering av foreslåtte og alternative område Gode alpinområde bør ha variert terreng med potensielle nedfartar med mellom 10% og 30% terrenghelling. Brattare enn 30 % kan også vere eigna, men det må vere eigne område med ein profil med svarte og raude løyper, der Beitostølen har lite potensial. Total høgdeskilnad bør vere størst mogleg og det bør vere størst mogleg samanhengande eigna areal. Områda bør vere minst mogleg eksponert for vind men samtidig så høgt som råd mop. snøsikkerheit. Og det er viktig med eigna byggeområde utan høg konfliktgrad inntil områda. Ut frå dette har vi vurdert fylgjande område innan planområdet: 1. Utviding av eksisterande anlegg i A3 og A4 2. Størrtjednlie, A5, A6 og A6/L6/P3 3. Størrtjednlie-Tåbakke 4. Tåbakke-Blåhøvda-Rauddalen 5. Blåhøvda-Skredbergo-Skørberg 6. Melbysfjellet 7. Samankopling til Javnberget 8. Samankopling til Rauddalen Konsekvensutgreiing, KDP Beitostølsområdet. Etter offentleg ettersyn 2. gong -21-
I området Rauddalen-Blåhøvda-Beito-Størrtjednlie har også det kanadiske firmaet Ecosign gjort ei detaljert vurdering på oppdrag frå Beitostølen skiheiser. A1 og A2 inneber ingen endring i høve gjeldande plan, bortsett frå at vi foreslår skitrekket S2 i kanten av Bergojordet i staden for langs lysløypetraseen ved Ørrelie. 2.8.2.1 Referanse til eksisterande område Dagens alpinområde på Beitostølen har ein høgdeskilnad frå Sørre Knausen til sentrum på 200 m, med flate strekk med under 10% fall i mellompartiet. Største samanhengande nedfart over 10% fall er 125 høgdemeter, ved Stolheisen. Terrenghellinga i nedfartane er rundt 15% med 30% i Carl-heisen som brattast. Arealet som er teke i bruk er ca 450 daa og er betjent av 5 lengre skitrekk og 2 små. Dei to skitrekka i Rauddalen har høgdeskilnader på 316 og 343 m med terrengfall i nedfartane på vel 20%, hovudsakleg innafor 15-35%. 2.8.2.2 Utviding av eksisterande anlegg i A3 og A4 Foreslått område A3 og område A4, som omfattar gjeldande reguleringsplan for Beitostølen alpinområde, legg til rette for ei utviding av dagens alpinområde. Følger av dette er potensielt betre plass for barneområde ved baseområdet og ei betre integrering av Carl-heisen i anlegget. Gjeldande reguleringsplan opnar også for etablering av skitrekk på Nørre Knausen, med om lag tilsvarande terreng som vi kjenner frå Sørre Knausen. Konfliktene i A3 er knytt til eksisterande fritidsbustader og eit kulturminne i området. Realisering av L1 føreset sanering av to av fritidsbustadene, medan ein må finne tilpassingar i reguleringsplanen for A3 knytt til den tredje. 2.8.2.3 Størrtjednlie A5, A6 og A6/L6/P3 Størrtjednlie, som omfattar dei foreslåtte alpinområda A5, A6 og alpinområde innan A6/L6/P3, har ein høgdeskilnad på 215 m og eit terrengfall rundt 15% innafor eit intervall på 10-30%. Det samanhengande eigna arealet er ca 300 daa, og kan betjenast av to skitrekk. Den sørvestre og vidaste delen av arealet med skitrekket S6 har ein høgdeskilnad på 105 m. Området heng saman med eksisterande alpinområde. Den delen av området som ligg ovanfor kryssinga med turveg ligg også inne i gjeldande kommunedelplan. Denne delen har ei lite gunstig plassering når det gjeld fjernverknad, oppå ein markert rygg. I tillegg må traseen krysse fylkesveg 51, noko som inneber at det må vere ein konstruksjon med 5 m fri høgd over fylkesvegen og at terrenget på yttersida av denne må løftast tilsvarande. Traseen og heisen vil bli eksponert og dannar horisont sett frå sentrum. Mest framtredande blir fjernverknaden frå områda ved skistadion og ved Beitotjednet. Dei visuelle ulempene av tiltaket blir reduserte gjennom at områda rundt er bebygde frå før, horisontlina allereie er broten av bebyggelse og dette arealet er ein del av reisemålet der skitrekk er ein del av det visuelle inntrykket. Når det gjeld naboskap er det 12 hytteeigedommar inntil denne tidlegare avklarte delen av alpinområdet, ca 40-50 m frå den foreslåtte heistraseen S5. Då 10 av hyttene vart etablerte var traseen sett av til LNF-område. Konsekvensutgreiing, KDP Beitostølsområdet. Etter offentleg ettersyn 2. gong -22-