RAPPORT FRÅ KULTURMINNEREGISTRERING Vikja - Seimsvegen Gnr/bnr 2/32 og 1/150 VIK KOMMUNE
www.sfj.no
SAM AN D RAG I alt vart det registrert 1 automatisk freda kulturminne innanfor planområdet ved Seimvsegen i Vik Kommune. Berre den nordlegaste delen av området blei undersøkt på gbnr. 1/150. Den sørlege delen av planområdet, på gbnr. 2/32, vert undersøkt til våren 2017. Planområdet vart undersøkt med maskinell sjakting. Det vart leita etter kulturminne frå alle historiske periodar, i hovudsak spor etter bustadsaktivitet, grave r og landbruk. Automatisk freda kulturminne vart påvist fordelt på ei lokalitetsflate. Totalt vart ein førhistorisk struktu r på vist i form av eit dyrkingslag frå perioden yngre steinalder. B AKG RU N N F OR P LAN E N Sogn og Fjordane fylkeskommune ved Kulturavdelinga gjennomført e ei arkeologisk registrering ved Seimsvegen, Vik i perioden 3. 11.16-4. 11.16. Bakgrunn en for registreringa er ein reguleringsplan en for Vikja Seimsvegen. Registreringa vart utført for å oppfylle tiltakshavars undersøkingsplikt jamfør 9 i lov om kulturminne. Tiltakshavar er Vik kommune.
OM RÅD E T Kart som synar planområdet, markert med raud. Planområdet ligg aust om Seim s vege n, rett aust for Vikja elva. Området er lang stripe med innmark avgrensa av Vik sentrum i nord, og ein veg i sør. Midt på plan området finns ein miljøstasjon som delar planområdet i 2. Det er såleis 2 innmarksområder som skal undersøkjast i den arkeologiske registreringa. 7 Sjakter blei her opna. Området er flatt og fint, med gradvis stigning mot aust. I følgje lokalkjente er det her fylt på med moderne massar fleire stader. Områd et er også veldig utsat t for flau m.
Kart som synar kulturminne i nærleiken av planområdet, planområdet markert med raud. Det er ikkje registrert nokon t idligare kulturminne i direkte nærleik av området og det har ikkje blitt gjort arkeologiske registreringar av området før. Dei kulturminna som finn s i nærleiken er på andre sida av elva mot vest, og lenger mot sør og fjellet i aust. Det finns veldig mykje registrerte k ulturminne i Vik generelt sett, og det kan være potensiale for funn også her. STRATE GI OG M E TOD E DELTAKARAR OG TIDSROM Arkeologane Kristoffer Hillesland og Lars Jølle Berge utførte registreringa i tidsrommet 3. 11.16-4. 11.16. Tiltakshavar var Ottar Wiik, frå Vik kommune. Stokkebø maskin utførte maskinarbeidet. STRATEGI OG METODE Planområdet vart undersøkt med maskinell sjakting. Ved hjelp av maskin vert torv og mold fjerna ned til kulturminne eller undergrunn. Områda som er opna, blir d eretter undersøkt av arkeologar. Sjakte ne er vanlegvis om lag 3 m breie, med 10-15m mellomrom mellom sjaktene. Eventuelle funn i sjaktene blir dokumentert med fotografi og teikning i plan og profil. I tillegg var det tatt ut C14 prøvar til radiologisk date ring for alle funn. Funn målast inn med bruk av CPOS. Det vart i alt opna 7 sjakter ved Seimsvegen, Vik. Dei kortaste sjaktene vart
5m lange, i form av maskinstikk. D ei lengste vart på mellom 40 og 60m lange. Sjakt 1-3 er plassert på den nordlegaste delen av området. Sjakt 4-7 er plassert på den sørlegaste delen, rett nord for miljøstasjonen. Stratigrafien i sjaktene er variert. I sjakt 1-3 vart det ein klar og tydeleg stratigrafi. I botn av sjakta vart undergrunnen funnen, ein raudbrun gr us. Over dette vart fleire lag med sand og elvemassar frå tidlegare flau m, gruslag med mykje stein, og matjord og torv. Det vart funnen eit dyrkingslag i området, DL1, som strakk seg gjennom sjakt 1-3. Dyrkingslaget vart funnen over elv emassane, men under grusen. Nokon stadar i sjakt 1-3 var det fylt på med moderne masser under torva. Dyrkingslaget kunne sjåast under desse mass a ne. Sjakt 4-6 vart i form av maskinstikk. Her vart ingen undergrunn funnen, da stratigrafien vart øydelagd av tidlegare anleggsarbe id. Sjaktene bestod av påfy l lte massar. I sjakt 7 vart undergrunnen funnen igjen. Stratigrafien vart her fin og konstant, og heilt lik som i sjakt 1-3, men dyrkingslaget var t ikkje funnen her. Djupna på sjaktene varierer frå 1-3m, sjaktene vart generelt se tt veldig djupe på grunn av mykje elvemassar og moderne påfyllte massar. Det vart gjort funn av 1 automatis k freda kulturminne i sjaktene, i form av dyrkin gslag, det vil seie spor etter fø rhistorisk dyrking og landbruk. Dyrk ingslaga er radiologisk datert gjennom C 14 prøvar. 2 3 1 4 7 6 5 Kart som synar dei opna sjaktene og dyrkingslag, DL1. Sjakt 1-7
RE SU L TAT AUTOM ATISK FREDA KUL TU RMIN N E Seimsvegen Lok. ID: 223629 Det vart i alt opna 7 sjakter ved Seimsvegen. Det vart gjort funn av eit automatisk freda kulturminne. Sjaktene og de t automatisk freda kulturminnet er markert i kartet over. Den påv iste strukturen er lagt under ei lokalitetsflate, Seimsvegen lok1. Sjakt 1-7 Sjakt 1-3 er plassert på den nordlegaste delen av området. Sjakt 4-7 er plassert på den sørlegaste delen, rett nord for miljøstasjonen. Stratigrafien i sjaktene er variert. I sjakt 1-3 vart det ein klar og tydeleg stratigrafi. I botn av sjakta vart undergrunnen funne n, ein raudbrun grus. Over det var fleire lag med sand og elvemassar frå tidlegare flau m, gruslag med Bilete som synar dei opna sjaktene, 1-7. mykje stein, og matjord og torv. Det vart funnen 1 dyrkingslag i området, DL1, som strakk seg igjennom sjakt 1-3. Sjakt 4-6 vart i form av maskinstikk. Her vart ingen undergru nn funnen, da stratigrafien var øydelagd av tidlegare anleggsarbeid. I sjakt 7 vart stratigrafien heilt lik som i sjakt 1-3, men dyrkingslaget vart ikkje funnen her. Struktur DL1. ID: 223629-1 DL 1 er et dyrkingslag. Dyrkingslaget finn s i heile sjakt 1-3. I sjakt 1 er laget delvis forstyrra i sør, og heilt i nord er det fylt på moderne massar over dyrkingslaget. Laget kan beskrivast som eit feit, homogent, mørkebrunt dyrkingslag med mykje trekol. Rett under sanden var t det e i t tjukt lag med sand, over undegrunnen. Over laget finns et tjukt lag grus med mykje stein, matjord og torv. Tjukkelsen på dyrkingslaget er på om lag 30-40cm. Det blei tatt ut C14 prøve for radiologisk datering. Bilete som synar DL1 i profil og teikning (Kristoffer, H).
Datering DL1 vart igjennom C14 prøvar datert til 2140 to 1955 f.vt (sjå vedlegg Beta ) Det vil seie at dyrkingslaget er frå perioden yngre steinalder og er dermed automatisk freda. Kulturhistorisk vurdering av dei automatisk freda kulturminna Det eldre dyrkingslag et ved Seimsvegen dokumenterer dyrking i området frå yngre steinalder. Det har ikkje blitt gjort liknande undersøkningar på området. Den arkeologiske registreringa har dermed gitt viktig kunnskap om tidleg jordbruk på gbnr. 1/150 frå yngre steinalder. Dyrkingslaget tydar på busetting i nærleiken av området. Dette kan mogleikens sjåast i samanheng med kulturminne lenger mot sør eller på andre sida av elva. Ingen spor etter bustadar blei funnen under registrer inga, men Vik er et attraktivt område med fleire potensielle bustads og aktivitets områder. Her er fleire naturlige ressursar i området, til dømes elva, innmarka, og lett tilgang til havet mot n ord, i tillegg til at Vik er ei stor naturle g bukt. Vik har av de sse grunnene trul eg vore e i t attraktivt område å busette seg i. Kart som synar den nye lokaliteten ved Seimsvegen. N YARE TIDS KULTURMIN N E Det vart ikkje funnen nokon nyare tids kulturminne i området.
KON KLU SJON Seimsvegen i Vik kommune vart u ndersøkt ved maskinell sjakting i perioden 3. 11.16 4. 11.16. Berre den nordlegaste delen av området blei undersøkt, da feltsesongen tok slutt før registreringa vart fullført. På planområdet vart det opna 7 sjakter. Det vart funnen 1 automatisk freda kult urminne. I sjakt 1-3 vart det funn en eit dyrkingslag frå yngre steinalder. Førde 07. 1 2 2016 Kristoffer Hillesland... Feltleiar V edlegg: Vedlegg 1. Liste over sjakter Vedlegg 2. Liste over trekolprøver Vedlegg 3. Fotoliste Vedlegg 4. Foto Vedlegg 5. Innmålingar Vedlegg 6. Teikningar Vedlegg 7. 14C - dateringar
VEDLEGG 1 : LISTE OVER SJAKTEN E Sjakt Gbnr. Storleik Undergrunn Masse over Strukturar /Funn Sjakta av 1 2/32 og 1/150 Om lag 100m Raudbrun grus Omrota masser, elvemasse r 1 KH, LJB 2 2/32 og 1/150 Om lag 5m Raudbrun grus Omrota masser, elvemasse r 1 KH, LJB 3 2/32 og 1/150 Om lag 100m Raudbrun grus Omrota masser, elvemasse r 1 KH, LJB 4 2/32 og 1/150 Om lag 5m Omrota Moderne fyllmasser 0 KH, LJB 5 2/32 og 1/150 Om lag 5m Omrota Moderne fyllmasser 0 KH, LJB 6 2/32 og 1/150 Om lag 50m Raudbrun grus Omrota masser, elvemasse r 0 KH, LJB 7 2/32 og 1/150 Om lag 5m Omrota Moderne fyllmasser 0 KH, LJB VEDLEGG 2 : LISTE OVER TREKOLPRØVER KP nr: Struktur Sjakt Lok Vekt Beta Type Datering (2 s igma) 1 DL1 1 223629 451417 Dyrk.lag Cal BC 2140 to 1955 (Cal BP 4090 to 3905) VEDLEGG 3 : FOTOLISTE Nr. Motiv Retning Dato Fotograf 1 Oversikt innmark A 03.11.16 Kristoffer Hillesland 2 Oversikt innmark SA 03.11.16 Kristoffer Hillesland
3 Oversikt innmark N A 03.11.16 Kristoffer Hillesland 4 DL1 sjakt 1 A 03.11.16 Kristoffer Hillesland 5 DL1 sjakt 1 V 03.11.16 Kristoffer Hillesland 6 Oversikt sjakt 1 N 03.11.16 Kristoffer Hillesland 7 Oversikt sjakt 1 N 03.11.16 Kristoffer Hillesland 8 Oversikt sjakt 1 N 03.11.16 Kristoffer Hillesland 9 Oversikt sjakt 2 N 03.11.16 Kristoffer Hillesland 10 Oversikt sjakt 3 N 04.11.16 Kristoffer Hillesland 11 Oversikt sjakt 3 N 04.11.16 Kristoffer Hillesland 12 Oversikt sjakt 4 A 04.11.16 Kristoffer Hillesland 13 Oversikt sjakt 5 N 04.11.16 Kristoffer Hillesland 14 Oversikt sjakt 6 N 04.11.16 Kristoffer Hillesland 15 Oversikt sjakt 7 N 04.11.16 Kristoffer Hillesland 16 Oversikt sjakt 7 N 04.11.16 Kristoffer Hillesland 17 Oversikt sjakt 7 N 04.11.16 Kristoffer Hillesland 18 Oversikt sjakt 7 N 04.11.16 Kristoffer Hillesland 19 Oversikt drone N 04.11.16 Kristoffer Hillesland
VEDLEGG 4 : FOTO 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
1 3 1 4 1 5 1 6 1 7 1 8 1 9
VEDLEGG 5 : INNMÅLINGAR 2 3 1 4 7 6 5 Sjakt 1-7
VEDLEGG 6 : TEIKNINGAR Teikning DL1 sjakt 1
VEDLEGG 7 : 14C DATERINGAR
Nærings - og kulturavdelinga Pb. 173, 6801 FØRDE Besøksadresse: Storehagen 1b, 6800 FØRDE Telefon: 57 63 80 00 E - pos t: pos t@sfj.no www.sfj.no Framside foto: Kristoffer Hillesland